Search results

1

Czy ekspozycja na nieprzyjemne zapachy (odory) szkodzi zdrowiu człowieka?

100%

Michalak A., Krzeszowiak J., Pawlas K.

|

vol. 17

|

issue 4

76-81

EN

Odors are a mixture of volatile chemicals (organic and inorganic compounds), known as unpleasant gases which are perceptible even at low concentrations (low odor threshold). Chemicals which cause irritation of the mucous membranes of nose, throat and eyes through stimulation of the trigeminal nerve are among them. In some people psychosomatic symptoms occur as a result of exposure to odor. The sources of odors may be processes naturally occurring in nature (e.g. distribution of organic matter) and effects of human activities (sewage treatment plants, landfills, farms pigs). Emission of odors often goes beyond odor generating plants exposing the local population to their impact. Complaints of people motivate to create uniform criteria of smell and to study impact of odors on human health.

PL

Odory stanowią mieszaninę lotnych substancji chemicznych (organicznych i nieorganicznych), określanych jako złowonne gazy, które wyczuwalne są nawet przy niskich stężeniach (niskie progi wyczuwalności). Wśród nich znajdują się takie związki chemiczne, które poprzez stymulację nerwu trójdzielnego mogą powodować podrażnienia błon śluzowych nosa, gardła i oczu. U niektórych osób w wyniku ekspozycji na odory dochodzi do nasilenia objawów psychosomatycznych. Źródłem uciążliwych zapachów mogą być zarówno procesy zachodzące naturalnie w przyrodzie (np. rozkład materii organicznej), jak i wynikające z działalności człowieka (oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, hodowle trzody chlewnej). Emisja odorów często wykracza poza teren tego typu zakładów, narażając na ich oddziaływanie lokalną ludność. Jej skargi motywują do prac mających na celu stworzenie jednolitych kryteriów zapachowych oraz skłaniają do badań nad wpływem nieprzyjemnych zapachów na zdrowie człowieka.

2

Fasola – ważny składnik zdrowej diety. Analiza wartości odżywczych

88%

Wawryka J., Zdrojewicz Z.

Pediatria i Medycyna Rodzinna

|

2016

|

vol. 12

|

issue 4

394-403

EN

Legumes are a rich source of various nutrients. In the Polish culture, one of the varieties of beans has a special significance. Due to the appearance of seeds – on the bright seeds there are dark red spots in the shape of the Piast eagle – at the times of annexation, it was recognised as a symbol of patriotism. Cultivation was therefore banned then by the authority. Today, this bean variety was entered on the list of traditional products in Poland. Bean in Poland is one of the twelve Christmas Eve dishes. Health benefits of legumes have been known since the ancient times in many countries. Anticancer properties are due to the presence of enzymes which affect the division, differentiation, and apoptosis cells in the body. Rich in phytoestrogens, especially isoflavones, they protect women against the development of hormone-dependent cancers and reduce the symptoms associated with menopause. Rich in fibre, they regulate the motility of the gastrointestinal tract and have prebiotic properties. They also reduce insulin resistance in type 2 diabetes. By influencing the expression of genes involved in β-oxidative fats and gluconeogenesis, lipogenesis, they reduce triglyceride levels, LDL cholesterol and increase the levels of HDL cholesterol. Moreover, they help to maintain a normal body weight and reduce high blood pressure. It is therefore recommended particularly for people suffering from the metabolic syndrome or predisposed to its occurrence. It is advised to increase the content of legumes in our diet because of the health benefits and taste.

PL

Rośliny strączkowe stanowią bogate źródło różnych substancji odżywczych niezbędnych dla organizmu ludzkiego. W kulturze polskiej jedna z odmian fasoli ma znaczenie szczególne – w okresie zaborów traktowano ją jako symbol patriotyzmu, na jasnych nasionach znajdują się bowiem ciemnoczerwone plamki w kształcie orła piastowskiego. Uprawa była zakazana przez ówczesne władze, dziś natomiast ta odmiana fasoli figuruje na polskiej liście produktów tradycyjnych. Fasola jest również jedną z 12 potraw wigilijnych. W wielu krajach właściwości prozdrowotne roślin strączkowych są znane już od czasów starożytnych. Rośliny te mają działanie przeciwnowotworowe – ze względu na zawartość proteaz, inhibitorów proteaz, lektyn i hemaglutynin, które wpływają na podziały, różnicowanie i apoptozę komórek w organizmie. Bogate w fitoestrogeny, głównie izoflawony, rośliny strączkowe chronią kobiety przed rozwojem nowotworów hormonozależnych oraz zmniejszają dolegliwości związane z menopauzą. Za sprawą dużej zawartości błonnika regulują perystaltykę jelit i mają właściwości prebiotyczne. Zmniejszają insulinooporność w cukrzycy typu 2. Wpływając na ekspresję genów odpowiedzialnych za β-oksydazę tłuszczów, lipogenezę i glukoneogenezę, obniżają poziom triglicerydów i cholesterolu LDL oraz podnoszą poziom cholesterolu HDL. Dzięki wysokiej zawartości kwasu foliowego pozwalają obniżyć ciśnienie tętnicze. Ułatwiają także utrzymanie prawidłowej masy ciała – powodują szybkie uczucie sytości. Wskazane są więc szczególnie dla osób cierpiących na zespół metaboliczny lub predysponowanych do jego wystąpienia. Zaleca się zwiększenie zawartości roślin strączkowych w diecie ze względu na ich właściwości prozdrowotne i walory smakowe.

3

Zdrowie jako wartość w ocenie studentów z województwa podkarpackiego

75%

Stawarz B., Lewicka M., Sulima M., Wiktor H.

Annales Academiae Medicae Silesiensis

|

2014

|

vol. 68

|

issue 4

226-232

EN

INTRODUCTION Health is a fundamental value of every human being. Individualized health behaviors, acquired during socialization, with time become conscious decisions. Therefore, the analysis of health evaluation is an important element in assessing the health awareness of university students. The aim of the study was to analyze health as a value in the assessment of students from the Podkarpackie voivodeship. MATERIALS AND METHODS The research was carried out among 690 students from the Podkarpackie voivodeship. It was also conducted using a survey made on the basis of the List of Health Criteria. All the obtained results were later subjected to statistical analysis. RESULTS The research found that the surveyed students place the utmost importance on health understood as “property”, “process” and “objective” and health as a “state” and “result” occurred a bit further down on the list. . Being healthy in the opinion of the respondents is primarily “not feel any physical ailments”, “ have all wellfunctioning body parts ”, “able to get along with other people”, “accept yourself, know your strengths and weaknesses ” and “feel good”, and ”live to a ripe old age”. In contrast, less important was “feel happy most of the time”, “ able to enjoy life” and “no smoking” and “ eat properly.” CONCLUSIONS Assessing the significance and evaluation of health is an important element in assessing the health awareness of students. Determining the health behavior deficits of young people studying enables one to distinguish the students who should be included in education in the field of health promotion.

PL

W S T Ę P Zdrowie jest podstawową wartością każdego człowieka. Zindywidualizowane zachowania zdrowotne, nabywane w okresie socjalizacji, z czasem stają się świadomymi wyborami. Dlatego analiza wartościowania zdrowia jest ważnym elementem oceny świadomości prozdrowotnej młodzieży studiującej. Celem pracy była analiza zdrowia jako wartości w ocenie studentów z województwa podkarpackiego MATERI A Ł I M E T O D Y Badaniami objęto 690 studentów z województwa podkarpackiego. Badania przeprowadzono z zastosowaniem ankiety własnego autorstwa oraz standaryzowanego narzędzia badawczego – Listy Kryteriów Zdrowia (LKZ). Uzyskane wyniki badań poddano analizie statystycznej. WYNIKI Przeprowadzone badania wykazały, że badani studenci najwyższą wagę przypisują zdrowiu rozumianemu jako „właściwość”, „proces” i „cel”, zaś zdrowie jako „stan” i „wynik” zajmuje nieco dalsze miejsce. Być zdrowym, w opinii badanych, to przede wszystkim „nie odczuwać żadnych dolegliwości fizycznych”, „mieć sprawne wszystkie części ciała”, „potrafić dobrze współżyć z innymi ludźmi”, „akceptować siebie, znać swoje możliwości i braki” oraz „czuć się dobrze” i „dożyć późnej starości”. Natomiast mniej ważne są „czuć się szczęśliwym przez większość czasu”, „umieć się cieszyć z życia” oraz „nie palić tytoniu” i „należycie się odżywiać”. WNIOSKI Ocena znaczenia i wartościowania zdrowia jest ważnym elementem oceny świadomości prozdrowotnej studentów. Ustalenie deficytów zachowań zdrowotnych młodzieży studiującej umożliwia wyodrębnienie studentów, którzy powinni być objęci edukacją w zakresie promocji zdrowia.

4

Consumption of light foods and drinks among adults

75%

Szczepańska E., Grudowska E.

|

issue 74

68-76

EN

INTRODUCTION: Nutritional habits are significant not only in maintaining good health, but also in preventing many diseases. Proper nutrition also helps to maintain the right body weight. Due to growing consumer interest in these issues, a new food market sector, namely light foods, has emerged. The aim of the study was to assess the consumption frequency of light foods and drinks and to analyse the relationship between the consumption frequency and age, education and body weight of the respondents. MATERIAL AND METHODS: The study involved 203 adults who declared the consumption of light foods and drinks. The frequency of consuming light foods and drinks was assessed on the basis of the author's own survey questionnaire. RESULTS: The largest proportion of respondents choose light dairy products several times a week (23.2%) or occasionally (40.4% of respondents). Fat products of a light type and light sweets were consumed occasionally by 34.5% and 30% of respondents respectively. Light drinks were in most cases consumed several times a month (20.7%) and occasionally (40.4%). CONCLUSIONS: The consumption of fast foods is rare among the respondents. There was a weak or low correlation between the frequency of light food consumption and age, education and body weight of the respondents. It seems necessary to provide nutrition education from an early age, especially among children and adolescents, and to continue it with adults.

PL

WSTĘP: Sposób żywienia ma znaczenie nie tylko dla utrzymania dobrego stanu zdrowia, ale również w prewencji wielu chorób. Prawidłowe odżywianie pozwala także utrzymać właściwą masę ciała. Z powodu zwiększenia zainteresowania konsumentów tymi zagadnieniami zaczął rozwijać się nowy sektor rynku żywnościowego, tj. produkty typu light. Celem pracy była ocena częstości ich spożycia oraz analiza zależności pomiędzy częstością konsumpcji a wiekiem, wykształceniem i masą ciała badanych osób. MATERIAŁ I METODY: W badaniu brały udział 203 dorosłe osoby, które deklarowały spożywanie produktów typu light. Częstotliwość ich konsumpcji oceniano na podstawie autorskiego kwestionariusza ankiety.

5

Ankieta dla międzynarodowych badań porównawczych kondycji psychicznej wybranych grup osób

63%

Brodziak A., Ziółko E., Muc-Wierzgoń M.

Annales Academiae Medicae Silesiensis

|

2009

|

vol. 63

|

issue 3

48-52

EN

The authors justify the purposefulness of comparative survey studies of general mental condition of selected groups of people in diff erent countries. The average strength of the psychological condition aff ect the ability to overcome social problems and also infl uence health. They developed a questionnaire in three languages, which may be useful for international comparative research. The content of the statements of this questionnapewire takes into account assumptions of a number of main recognized characteristics. The paper describes the structure of the questionnaire and presents three language versions. The authors mention the results gained already from studies carried out using this tool and promise to present these results in their subsequent papers.

PL

Autorzy na wstępie uzasadniają celowość badań porównawczych ogólnej kondycji psychicznej wybranych grup osób w różnych krajach. Przeciętna kondycja psychiczna danej społeczności wpływa nie tylko na zdolność do pokonywania problemów społecznych, ale i także na stan zdrowia. Opracowali oni ankietę, w trzech wersjach językowych, która ich zdaniem może być pomocna dla międzynarodowych badań porównawczych. Treść stwierdzeń testowych tej ankiety uwzględnia założenia kilku różnych uznanych narzędzi pomiarowych. W pracy opisano strukturę opracowanej ankiety i zamieszczono jej trzy wersje językowe. Autorzy w rozdziale końcowym wspominają o zdobytych już doświadczeniach z badań przeprowadzonych przy użyciu tego narzędzia i zapowiadają przedstawienie tych wyników w następnych swoich pracach.

6

Validation of the Polish version of the Assessment of Quality of Life questionnaire (AQoL-6D) in the elderly population

63%

Janus E., Bukowska A. A., Smrokowska-Reichmann A.

Medical Rehabilitation

|

2020

|

vol. 24(1)

4-11

PL

Wprowadzenie: The Assessment of Quality of Life 6-Dimension (AQoL-6D) to kwestionariusz który został opracowany do badania jakości życia związanej ze zdrowiem. Cele: Celem badania było przetłumaczenie, adaptacja kulturowa i walidacja polskiej wersji językowej kwestionariusza AQoL-6D. Materiał i Metody: Badanie przeprowadzono w grupie 103 osób powyżej 65 roku życia, które zgodziły się wziąć udział w badaniu. Grupa obejmowała 50 seniorów z demencją w stopniu łagodnym i umiarkowanym oraz 53 seniorów bez demencji. W doborze próby zastosowano metodę kuli śnieżnej. Wszyscy badani zamieszkiwali na terenie województw: podkarpackiego i śląskiego. Respondenci wypełniali papierową wersję kwestionariusza AQoL-6D jednokrotnie. Badania zrealizowano we wrześniu 2019 roku. Wyniki: Współczynniki rzetelności Alfa Cronbacha (α) dla polskiej wersji językowej wynosił α = 0,98, co oznacza, że odnotowano bardzo wysoki poziom zgodności wewnętrznej. Tak wysoka wartość współczynnika a także bardzo wysokie wartości mocy dyskryminacyjnej (tj. korelacji itemu z wynikiem ogólnym) wskazują na fakt, że itemy te są niemal tożsame z wynikiem ogólnym. Ocena trafności w sferze struktury czynnikowej była niejednoznaczna. Wnioski: Zaproponowana polska wersja językowa kwestionariusza The Assessment of Quality of Life 6-Dimension (AQoL-6D) spełnia funkcję oceny jakości życia związanej ze zdrowiem. Z zaznaczeniem, że analizie poddaje się ogólny wynik testu. Stosowanie podskal jest niezasadne na co wskazują przeprowadzone analizy statystyczne.

EN

Introduction: The Assessment of Quality of Life 6-Dimension (AQoL-6D) is a questionnaire that was developed to examine the quality of life related to health. Aims: The aim of the study was to translate, cultivate and validate the Polish language version of the AQoL-6D questionnaire. Material and methods: The study was conducted among a group of 103 subjects above the age of 65 who agreed to take part in the trial. The group included 50 seniors with mild to moderate dementia and 53 seniors without dementia. The snowball method was used for the selection of the sample. All respondents lived in the following voivodeships: Podkarpackie and Śląskie. The participants completed the paper version of the AQoL-6D questionnaire once. The research was carried out in September 2019. Results: Alpha Cronbach's reliability coefficients (α) in the Polish language version was α=0.98, which means that a very high level of internal compliance was noted. Such a high value of the coefficient, as well as very high values of discriminatory power (i.e. the correlation of the item with the overall result), indicate that these items are almost identical to the overall result. The assessment of relevance in the area of factor structure was ambiguous. Conclusions: The proposed Polish language version of the Assessment of Quality of Life 6-Dimension (AQoL-6D) questionnaire performs the function of assessing quality of life-related to health. It must be indicated that the overall test result is analysed. The use of subscales is unfounded, as demonstrated by statistical analyses.

7

Popularization of health in Polish philately

63%

Smoła M.

Health Promotion & Physical Activity

|

2022

|

vol. 19

|

issue 2

26-48

PL

Popularyzacja zdrowia i jego ochrona może dokonywać się na różne sposoby. Służy temu również kolekcjonerstwo znaczków pocztowych związane z elitaryzującą się coraz bardziej filatelistyką. Artykuł gromadzi informacje na temat emisji znaczków pocztowych wydanych przez Pocztę Polską od 1919 do 2022 roku, a odnoszących się do szeroko rozumianego problemu zdrowia. Znalazło się więc tu miejsce i dla postaci lekarzy, badaczy i odkrywców ważnych dla medycyny rozwiązań, dla jubileuszy służących ochronie zdrowie instytucji, dla ważnych wydarzeń (choćby rocznic pierwszych ważnych działań – operacji, przeszczepów czy też użycia szczepionek), dla zjawisk społecznych, do których odwołanie się ma budzić świadomość i poszerzać ludzką wiedzę choćby o potrzebie profilaktyki.

EN

The article constitutes an attempt of presenting the phenomenon of popularization of health, health protection, achievements in medicine and people connected to medicine through a postal stamp. A stamp is an object of collection and the subject of the more and more elitist hobby but at the same time it is an element of correspondence used by many people, including a sender and a recipient in numerous countires.That is why, reaching for such a topic in different emissions of postal stamps can spread the knowledge about different almost all aspects of human civilization.This publication is a compilation of information about postal stamps issued by Polish Post Office between 1919 and 2022 and referring in multiple ways and methods to the widely understood topic of health and its protection. The aim of the work was to present the stamps in chronological order, including the emission title, circumstances and occasions of the emission, circulation numbers and short presentation of events, phenomena, people and objects depicted on the stamps.

8

Health in writings of Polish Renaissance: One more look

63%

Smoła M.

Health Promotion & Physical Activity

|

2022

|

vol. 18

|

issue 1

9-17

EN

The above short analysis of scientific and medical, medicine and didactic treaties of the age of Renaissance allows us to present numerous motifs linked to health and physical fitness, which were in the realm of interest of Polish authors. Not all their statements were original, many notions were taken from ancient scholars. Nevertheless, Polish Renaissance writers undertook the challenge of independent deliberations over the matter of health, formulating- also in a naive way- many faulty theories. These achievements are worth acknowledging. The scholars mentioned in the above article were in many cases forerunners and originators of certain proceedings which undoubtedly in their times were innovative and ground-breaking.

PL

Krótka analiza literatury naukowej, medycznej i traktatów pedagogicznych z epoki renesansu, pozwala na wskazanie licznych wątków związanych ze zdrowiem i sprawnością fizyczną, którym swoją uwagę poświęcali polscy autorzy. Nie wszystkie ich twierdzenia były oryginalne, wiele treści powtarzali za starożytnymi uczonymi. Z drugiej strony podejmowali samodzielne rozważania, formułując – także i naiwnie – różne błędne twierdzenia. Dorobek ten wart jest dostrzeżenia. Wspominani – nie wszyscy przecież – uczeni (teoretycy i praktycy) byli w wielu przypadkach prekursorami tez i pomysłodawcami pewnych działań, które w swoim czasie bez wątpienia staną się nowatorskie.

9

Popularization of health in Polish philately. Part 2 - postcards

63%

Smoła M.

|

issue 3

7-32

PL

Popularyzacja zdrowia i jego ochrony dokonywana jest na różne sposoby. Filatelistyka, kolekcjonerstwo i wiedza fachowa nie dotyczy wyłącznie znaczków – wykorzystuje bowiem obiekty niegdyś bardzo popularne i często stosowane w przekazie korespondencji – karty pocztowe. Artykuł gromadzi informacje na temat emisji kart pocztowych wydanych przez Pocztę Polską od 1919 do 2022 roku, odnoszących się do szeroko rozumianego problemu zdrowia. Jest więc tu miejsce i dla postaci lekarzy, badaczy i odkrywców nowoczesnych metod i zjawisk, dla obchodów jubileuszy instytucji pomagających zdrowie chronić, dla ważnych wydarzeń (kongresów, pierwszych operacji i zabiegów), zjawisk społecznych. Odwoływanie się do nich ma budzić świadomość i poszerzać ludzką wiedzę na przykład z zakresu profilaktyki.

EN

The promotion of health and its protection is carried out in various ways. Philately, collecting, and professional knowledge, not limited to stamps, also utilize objects that were once very popular and commonly used in correspondence - postcards. The article compiles information on the issuance of postcards by the Polish Post from 1919 to 2022, related to the broadly understood issue of health. There is room here for figures such as doctors, researchers, and discoverers of modern methods and phenomena, for the celebrations of institutions dedicated to protecting health, for important events (congresses, first surgeries and procedures), and for social phenomena. Referring to them is intended to raise awareness and expand human knowledge, for example in the field of prevention.

10

Motor efficacy of individuals with Down Syndrome as part of their rehabilitation

63%

Sadziak A., Wieczorek M.

Medical Rehabilitation

|

2017

|

vol. 21(4)

43-49

PL

Wstęp: Zespół Downa (ZD) jest najczęstszą chromosomalną wadą rozwojową. Ze względu na występujące u osób z zespołem Downa nieprawidłowości rozwoju psychofizycznego konieczne jest wdrożenie ich rehabilitacji. Proces ten powinien umożliwić osiągnięcie, a następnie utrzymanie optymalnego poziomu funkcjonowania fizycznego, psychicznego oraz społecznego. Może ona się odbywać poprzez zaplanowany program usprawniania motoryki. Współcześnie uznaje się poziom sprawności motorycznej jako pozytywny miernik stanu zdrowia, a także wszechstronnej zaradności. Cele pracy: Celem poznawczym badań było określenie poziomu sprawności motorycznej osób z zespołem Downa oraz pokazanie wyników tej grupy na tle osób z niepełnosprawnością intelektualną bez zespołu Downa. Celem aplikacyjnym jest ukazanie sprawności motorycznej jako czynnika zwiększającego skuteczność funkcjonowania w życiu codziennym, co stanowi jeden z celów rehabilitacji. Materiał i metody: Badanie zostało przeprowadzono wśród 30. osób z zespołem Downa, z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym. Metodą badań była obserwacja bezpośrednia, narzędziem – Test Sprawności Motorycznej Eurofit Specjalny. Wyniki: Na podstawie wyników stwierdzono, że stan rozwoju w obszarze zdolności motorycznych osób z zespołem Downa jest niższy od ich rówieśników z niepełnosprawnością intelektualną bez zespołem Downa. Jedynie równowaga wykazuje istotnie wyższy poziom u badanej grupy w porównaniu do grupy kontrolnej. Wnioski: Wyniki uzyskane w badaniach mogą stać się punktem wyjścia przy planowaniu programów usprawniających, które są elementem procesu rehabilitacji. Poprawa poziomu sprawności motorycznej, która jest spodziewanym efektem rehabilitacji, przyczyni się także do podnoszenia zdrowia i poprawy funkcjonowania osób z zespołem Downa w społeczeństwie.

EN

Introduction: Down syndrome is the most common chromosomal developmental disorder. Due to the abnormalities of psychophysical development occurring in people with Down Syndrome, it is necessary to implement their rehabilitation. This process should enable achieving and then maintaining an optimal level of physical, mental and social functioning. It can be done through a planned motor efficacy improvement programme. Nowadays, the level of motor efficacy is recognized as a positive measure of health, as well as versatile resourcefulness. Study aim: The cognitive aim of the study was to determine the level of motor efficacy in individuals with Down Syndrome and to show the results of this group compared to those with intellectual disabilities but without Down Syndrome. The applicative goal of the research is to show motor fitness as a factor increasing the effectiveness of functioning in everyday life, which is one of the goals of rehabilitation. Material and methods: The study was conducted among 30 individuals with Down Syndrome of moderate intellectual disability. The method of research was direct observation, the tool – the Eurofit Special Motor Fitness Test. Results: Based on the results, it was noted that the developmental state in the area of motor skills of people with Down Syndrome is lower than in their peers with intellectual disability without Down syndrome. Only balance shows a significantly higher level in the study group compared to the control group. Conclusions: The results obtained in the study may be a starting point when planning improvement programmes being part of the rehabilitation process. Improving the level of motor fitness, which is the expected effect of rehabilitation, will also contribute to improving the health and social functioning of people with Down Syndrome.

11

O definicjach zdrowia i choroby

63%

Domaradzki J.

|

vol. 40

|

issue 1

5-29

EN

Health and disease play an important role in the history of medicine. Both terms are also crucial for the organization and functioning of medicine and a society at large. Nevertheless, although attempts to define health and disease have been made by physicians, philosophers, sociologists and psychologists, they have failed to succeed. Thus, the question arises whether semantic pluralism makes it possible to answer the question what health and disease are. The article aims at analysing the existing typologies of definitions of both the issues and supporting the argument that while many claim that the ongoing discussion on the meaning of both terms is purely academic, the concepts of health and disease are crucial for clinical practice and the organization of medicine and a society as a whole.

PL

Zdrowie i choroba odgrywają ważną rolę w historii medycyny. Oba pojęcia są również istotne dla organizacji i funkcjonowania medycyny i społeczeństwa. Niemniej jednak, choć próby definiowania obu pojęć podejmowali lekarze, filozofowie, socjologowie czy psychologowie to do dziś nie zakończyły się one sukcesem. Pytaniem fundamentalnym jest więc kwestia, czy panujący pluralizm znaczeniowy czyni możliwym odpowiedź na pytanie o to, czym zdrowie i choroba są. Celem tekstu jest analiza istniejących typologii definicji zdrowia i choroby oraz dostarczenie argumentacji na rzecz tezy, że wbrew twierdzeniom, iż dyskusja nad oboma pojęciami ma charakter czysto akademicki, to koncepcje zdrowia i choroby są kluczowe dla praktyki klinicznej, organizacji medycyny i społeczeństwa.

12

Czy lekarze prowadzą zdrowszy styl życia niż w czasie, gdy byli studentami?

63%

Klocek T. S., Witek P., Wawrzonkowski P., Binek A., Woźniak N., Krzych Ł.

Annales Academiae Medicae Silesiensis

|

2023

|

issue 77

17-24

EN

INTRODUCTION: Lifestyle is a major determinant of health, but this can change over time. Students tend to have worse health behaviors than adults. This interesting phenomenon has not been verified in relation to the medical community. The aim of this study was to evaluate the lifestyle of physicians and compare it with their habits from their student years. MATERIAL AND METHODS: A cross-sectional study was conducted in 2020 using an original questionnaire assessing various lifestyle elements that were classified as “healthy” or “unhealthy” based on World Health Organization recommendations. 112 physicians (64.3% male and 35.7% female) with a median age of 37 years (IQR 36–38) participated in the study. The results were compared with data obtained in this group from the same questionnaire distributed between 2003 and 2005, i.e. when the subjects were medical students. RESULTS: Significant favorable changes were observed regarding less frequent consumption of meals with a high content of table salt (p < 0.01) and increased consumption of fruits and vegetables (p < 0.01). An increased frequency of coffee drinking was observed (p < 0.01). Their dietary habits and stimulant use remained unchanged. There were no differences in physical activity, the occurrence of stress or its nature (mobilizing or destabilizing). CONCLUSIONS: The lifestyles of physicians do not change significantly compared to their student years, which may be related to the habits from their youth.

PL

WSTĘP: Styl życia jest głównym determinantem zdrowia, może jednak zmieniać się z biegiem lat. Studentów cechują zwykle „gorsze” zachowania zdrowotne niż te u osób dorosłych. To ciekawe zjawisko nie było badane w środowisku lekarskim. Celem pracy była ocena stylu życia lekarzy w porównaniu z ich zachowaniami z lat studenckich. MATERIAŁ I METODY: Badanie przekrojowe przeprowadzono w 2020 r. z wykorzystaniem autorskiego kwestionariusza oceniającego różne elementy stylu życia, które klasyfikowano jako „zdrowe” lub „niezdrowe” na podstawie rekomendacji Światowej Organizacji Zdrowia. W badaniu uczestniczyło 112 lekarzy (64,3% mężczyzn i 35,7% kobiet); mediana wieku wynosiła 37 lat (IQR 36–38). Wyniki porównano z danymi otrzymanymi w tej grupie na podstawie tego samego kwestionariusza dystrybuowanego w latach 2003–2005, tj. gdy badani byli studentami medycyny. WYNIKI: Zaobserwowano istotne, korzystne zmiany dotyczące rzadszego spożycia posiłków z dużą zawartością soli kuchennej (p < 0,01) oraz częstszego spożycia warzyw i owoców (p < 0,01). Zaobserwowano zwiększenie częstości picia kawy (p < 0,01). W pozostałym zakresie nawyki żywieniowe i stosowanie używek pozostawały niezmienne. Nie stwierdzono różnic dotyczących aktywności fizycznej, występowania stresu oraz jego charakteru (mobilizujący/destabilizujący). WNIOSKI: Styl życia lekarzy nie zmienia się znacząco w porównaniu z latami studenckimi, co można wiązać z przyzwyczajeniami z lat młodości.

13

Assessment instruments and the ICF in rehabilitation and physiotherapy

63%

Heerkens Y., Hendriks E., Oostendorp R.

Medical Rehabilitation

|

2006

|

vol. 10(3)

11-20

PL

W niniejszym artykule opisano zastosowanie Międzynarodowej Klasyfikacji Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia (ang. International Classification of Functioning, Disability and Health, ICF) w rehabilitacji i fizjoterapii oraz sposób, w jaki można wykorzystać ICF jako narzędzie wspomagające w wyborze właściwych narzędzi oceny stanu pacjentów podczas rehabilitacji. ICF jest klasyfikacją opracowaną przez WHO (Światową Organizację Zdrowia) dla opisania możliwości funkcjonalnych danej osoby. ICF może być uŜywany do klasyfikowania danych dotyczących procesu i wyników rehabilitacji i fizjoterapii, takich jak spostrzeżenia pacjenta, spostrzeżenia terapeuty, diagnoza funkcjonalna (czyli wynik procesu diagnostycznego), cele oraz wyniki postępowania. Narzędzia oceny są narzędziami pomiaru tych charakterystycznych cech danej osoby lub środowiska, które są istotne w codziennej praktyce w rehabilitacji lub fizjoterapii. Narzędziami tymi mogą być testy, sposoby obserwacji oraz kwestionariusze; można je wykorzystywać w roli testów diagnostycznych i prognostycznych oraz jako miary wyniku i narzędzia oceny. Dla wybrania dla danego pacjenta jednego lub więcej narzędzi oceny należy podjąć następujące kroki: (1) znać cel(e) zastosowania narzędzia oceny; (2) wybrać zmienne kliniczne będące w zainteresowaniu; (3) znaleźć narzędzia oceny mierzące wybrane zmienne; (4) określić warunki stosowania, dostępność i możliwość zastosowania danego narzędzia; (5) poznać psychometryczne charakterystyki branych pod uwagę narzędzi oceny; (6) wybrać najbardziej odpowiednie narzędzia oceny; oraz (7) zastosować i ocenić dane narzędzia. W pracy opisane są powyższe działania.

EN

This article describes the use of the ICF, the International Classification of Functioning, Disability and Health, in rehabilitation and physiotherapy and the way the ICF can help to select proper assessment instruments for patients during the rehabilitation process. The ICF is a classification developed by the WHO to describe the functioning of a client. The ICF can be used to classify very relevant data in the process and outcome of rehabilitation care and physical therapy, such as the findings of the patient, the findings of the therapist, the functional diagnosis (the outcome of the diagnostic process), the treatment goals and the treatment results. Assessment instruments are tools to measure characteristics of the person or the environment, which are relevant in the process of rehabilitation or physiotherapy practice. These assessments can be tests, observation instruments and questionnaires and can be used as diagnostic and prognostic test and as outcome and evaluation measurements. In the selection of one or more instruments for an individual patient, there are several steps the professional has to take: 1) know the purpose(s) of using an instrument; 2) select the clinical variables you are interested in; 3) find the instruments that measure the chosen clinical variables; 4) determine the applicability, availability and feasibility of the instrument; 5) know the psychometric characteristics of the chosen instruments; 6) select the instruments that seem adequate; and 7) implement, use and evaluate the instruments. These steps are described.

14

Ogrody lecznicze jako forma wspomagania terapii

63%

Dmitruk M.

Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych

|

2015

|

issue 2

15

Agricultural urbanism: temporary mode or a chance forthe sustainable city?

51%

Jeleński T., Jeleński T.

Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Krakowie

|

2020

|

vol. XLVIII

16

Non-infectious Health Risks of Young Adults Serving in International Volunteer Services

51%

Küpper T., Neppach K., Martin J., Heggie T., Rieke B.

|

2020

|

vol. 13

|

issue 4

29-39

EN

Introduction: Young people serving as volunteers in international projects show a different risk profile to “normal” travellers. Data are scarce. While infectious risks were published elsewhere we focus now on non-infectious risks. Material and methods: 153 questionnaires, obtained from volunteers returning from their project were evaluated. Questions included age, situation abroad (living space and work), travel experience, region of the project, language skills, pre-travel advise, type of problems abroad (accidents, traffic, violence, robbery, sexual assault, psychosocial stress etc.). Results: Several factors, normally not included in pre-travel advice, cause significant psychosocial stress which decreases a bit during the stay. Special problems are insufficient language skills, (subjective) safety at night, traffic / transport, and violence. Psychosocial stress was the most important reason to stop the activity and to return home ahead of schedule (4% of all volunteers). Conclusions: Pre-travel advice of young volunteers should include psychosocial factors and other topics additional to infectious diseases, vaccination, and hygiene. Sufficient training in common but minor medical problems (headache, sunburn, minor wounds) is a “must”. A comprehensive advice and training may need two days and may be realized in groups of 5 to 12 participants. Health and safety should become a more important topic of all projects.

17

Wpływ czekolady na zdrowie człowieka

51%

Musioł M., Błoński B., Stolecka-Warzecha A., Paprotna-Kwiecińska J., Wilczyński S.

Annales Academiae Medicae Silesiensis

|

2018

|

issue 72

69-79

EN

Ostatnie badania potwierdzają prozdrowotne właściwości czekolady, chociaż historia kakao jako leku sięga kilku tysięcy lat. Drzewo kakaowca rosnące w klimacie równikowym, w wierzeniach starożytnych Majów i Azteków, było boskim darem dla ludzkości zapewniającym mądrość i wiedzę uniwersalną. Z jego ziaren uzyskiwany jest proszek kakaowy służący do produkcji czekolady zawierającej wiele składników bioaktywnych, w tym witaminy, składniki mineralne, polifenole i kwasy tłuszczowe. Czekolada pozytywnie wpływa na nastrój, zmniejsza podatność na stany depresyjne oraz stres oksydacyjny. Spożycie czekolady w trakcie ciąży może poprawić stan psychiczny przyszłych matek i zmniejszyć negatywny wpływ matczynego stresu na niemowlę. Dzięki wysokiej zawartości flawanoli wykazuje właściwości przeciwzapalne, przeciwalergiczne, przeciwwirusowe oraz przeciwnowotworowe. Pozytywnie wpływa na pamięć i umiejętności poznawcze, może zmniejszyć ryzyko demencji. Regularne spożywanie produktów zawierających kakao zmniejsza ryzyko zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych, a zwłaszcza udaru mózgu, oraz może zmniejszyć obwodową oporność na insulinę u kobiet z cukrzycą typu 2. Działa pobudzająco po wysiłku psychicznym lub fizycznym. Zapewnia uczucie sytości, dlatego była dodawana do żołnierskich racji żywnościowych w czasie I wojny światowej. Należy jednak pamiętać, że spożycie czekolady podnosi poziom kwasu szczawianowego w moczu oraz może prowadzić do zaostrzenia objawów trądziku pospolitego. Jest toksyczna dla zwierząt. Czekolada zawiera również związki, których znaczenie dla zdrowia nie zostało szczegółowo poznane.

PL

Recent research confirms the healthy properties of chocolate. However, the history of cocoa as a drug dates back several thousand years. The cocoa tree growing in the equatorial climate in the beliefs of the ancient Maya and Aztecs was a divine gift for humanity providing wisdom and universal knowledge. From its grains, cocoa powder is obtained for the production of chocolate, which contains many bioactive components, including vitamins, minerals, polyphenols and fatty acids. Chocolate positively affects the mood, reduces the susceptibility to depression and reduces oxidative stress. Consuming chocolate during pregnancy can improve the mental state of future mothers and reduce the negative impact of maternal stress on the infant. Due to the high content of flavanols it has antiinflammatory, antiallergic, anti-viral and anticancer properties. It positively affects memory and cognitive skills, and can reduce the risk of dementia. Regular consumption of products containing cocoa reduces the risk of death from cardiovascular causes, especially stroke, and may reduce peripheral insulin resistance in women with type 2 diabetes. It has a stimulating effect on men-tal and physical exercise. It provides a feeling of fullness, which is why it was added to soldier's food rations during the First World War. However, it should be remembered that the consumption of chocolate raises the level of oxalic acid in the urine, and may lead to exacerbation of acne vulgaris. What is very important, this product is toxic for animals. Chocolate also contains compounds whose health importance is not known in detail.

18

Etos pielęgniarek w aspekcie historycznym

32%

Nawrocka A.

Annales Academiae Medicae Silesiensis

|

2009

|

vol. 63

|

issue 2

59-72

EN

This works aims at proving the thesis of timeliness of Hippocratic /460- 377 BC/ ethos, Christian ethics and personal model of F. Nightingale /1820-1910/ in the ethos of nurses in the aspect of history. The concept of “ethos” means morality as well as these signifi cant conducts, being the affi rmation of specifi c values distinguishing professional group of nurses. The thought of this thesis focuses on the description of nurses professions ethos in historical aspect, from the times of Hippocrates until 1945 AD. This ethos in historical aspect can also be developed by means of personal standards of moral and nurses authorities and fi rst of all by the principles of Hippocratic ethics, Hippocrates’ ethos and Christian ethics/love of God and man, the charity/ and deontological codes referring to a given specialization of nurses profession. Ethical assumptions of Hippocrates, due to their conformity with natural law, high estimation of life since conception till natural death, respect towards the sick and nurses authorities, the secret of treating, faithfulness to the principle “Primum non nocere”, “Salus aegroti suprema lex esto”, bringing relief in suff ering and oath directed to gods, have humanistic, general character and that is why they were adopted by ethos of nurses.

PL

Celem pracy jest udowodnienie tezy, zakładającej aktualność etosu hipokratesowgo, etyki chrześcijańskiej i wzorców osobowych w etosie pielęgniarek analizowanym w aspekcie historycznym. Pojęcie „etos” oznacza określoną moralność, jak i te znamienne postawy, będące afi rmacją określonych wartości charakteryzujących grupę zawodową pielęgniarek. Idea tej pracy koncentruje się na omawianiu etosu pielęgniarek w aspekcie historycznym od czasów Hipokratesa /460-377 p.n.e./ do 1945 roku. Etos ten może być również kształtowany przez wzorce osobowe autorytetów moralnych i pielęgniarek, ale przede wszystkim przez zasady etyki medycznej Hipokratesa, etos hipokratesowy, etykę chrześcijańską/ miłość Boga i bliźniego, cnota miłosierdzia/ i kodeksy deontologiczne adekwatne do danej specjalizacji zawodów pielęgniarek. Założenia etyczne Hipokratesa ze względu na zgodność z prawem naturalnym, wysoką ocenę wartości życia od poczęcia do śmierci naturalnej, szacunek do chorego i autorytetów pielęgniarek, tajemnicę leczenia, wierność zasadom „Przede wszystkim nie szkodzić”, „Zdrowie chorego najwyższym prawem”, niesienie ulgi w cierpieniu i przysięgę skierowaną do bogów, mają wymiar humanistyczny, powszechny i dlatego zostały one przejmowane przez kształtujący się etos pielęgniarek.

Refine search results

Czy ekspozycja na nieprzyjemne zapachy (odory) szkodzi zdrowiu człowieka?

Fasola – ważny składnik zdrowej diety. Analiza wartości odżywczych

Zdrowie jako wartość w ocenie studentów z województwa podkarpackiego

Consumption of light foods and drinks among adults

Ankieta dla międzynarodowych badań porównawczych kondycji psychicznej wybranych grup osób

Validation of the Polish version of the Assessment of Quality of Life questionnaire (AQoL-6D) in the elderly population

Popularization of health in Polish philately

Health in writings of Polish Renaissance: One more look

Popularization of health in Polish philately. Part 2 - postcards

Motor efficacy of individuals with Down Syndrome as part of their rehabilitation

O definicjach zdrowia i choroby

Czy lekarze prowadzą zdrowszy styl życia niż w czasie, gdy byli studentami?

Assessment instruments and the ICF in rehabilitation and physiotherapy

Ogrody lecznicze jako forma wspomagania terapii

Agricultural urbanism: temporary mode or a chance forthe sustainable city?

Non-infectious Health Risks of Young Adults Serving in International Volunteer Services

Wpływ czekolady na zdrowie człowieka

Etos pielęgniarek w aspekcie historycznym