Search results

1

Perlaki wrodzone

100%

Narożny W., Kuczkowski J., Stankiewicz C.

Polski Przegląd Otorynolaryngologiczny

|

2015

|

vol. 4(2)

78-83

PL

Perlak wrodzony jest rzadkim schorzeniem ucha. Najczęściej przybiera postać perłowobiałej masy widocznej za niezmienioną błoną bębenkową u osób bez przeszłości otologicznej, w tym otochirurgicznej, oraz z nieuszkodzoną błoną bębenkową. Na podstawie wnikliwego przeglądu piśmiennictwa autorzy przedstawili w artykule najbardziej prawdopodobne teorie rozwoju perlaka wrodzonego, kryteria diagnostyczne, najczęstsze jego objawy kliniczne, rodzaje badań wykonywanych przed operacją, sposoby postępowania chirurgicznego i cele opieki pooperacyjnej. Ponadto autorzy dokonali porównania cech histologicznych, molekularnych oraz klinicznych perlaków wrodzonych i nabytych.

2

Późne rozpoznanie mózgowego porażenia dziecięcego u 16-letniej dziewczynki – opis przypadku

100%

Paturej A., Bronikowska P., Rustecka A., Mierzejewska A., Kalicki B.

Pediatria i Medycyna Rodzinna

|

2018

|

vol. 14

|

issue 4

435-438

EN

Cerebral palsy is the most common cause of motor disability in children. Cerebral palsy is a static encephalopathy with a variable clinical picture and multifactorial aetiology. Disorders arise from disturbances in the early development of the brain in the foetal, perinatal or postnatal period. The disease affects around 17 million people worldwide; its incidence is estimated to be 1.5–3 per 1,000 live births. A slight male predominance is observed. The disease has a multifactorial aetiology, with prematurity being the most important risk factor. There are four types of cerebral palsy: spastic (the most common – (70%), dystonic (10%), mixed (15%) and ataxic (5%). In addition to motor disability of varying severity, the majority of patients present with other accompanying deficits, such as mental retardation, epilepsy, dysphagia, impaired hearing and vision. The diagnosis of cerebral palsy should be based on detailed medical history, including pregnancy and childbirth as well as a regular assessment of the child’s development from the first months of life. In the case of clinical doubts, the diagnosis is extended to include magnetic resonance imaging, electroencephalography, metabolic and genetic tests. Children with cerebral palsy require a comprehensive, multidisciplinary care, including physical therapy and rehabilitation. Bobath and Vojta concepts are the most common rehabilitation approaches. Early diagnosis and regular rehabilitation are crucial to ensure adequate quality of life for a child with cerebral palsy. The paper presents a case of a 16-year-old girl with a long history of pain in the lower limbs, spine and temporomandibular joints. The symptoms were accompanied by chest pain as well as numbness and weakness of the left upper limb.

PL

W krajach wysokorozwiniętych mózgowe porażenie dziecięce stanowi najczęstszą przyczynę niepełnosprawności ruchowej występującej w dzieciństwie. Jest to stałe, choć zmieniające się w czasie zaburzenie ruchu i postawy, wynikające z trwałego i niepostępującego uszkodzenia mózgu w stadium jego niezakończonego rozwoju. Choroba dotyczy około 17 milionów ludzi na całym świecie, a zapadalność wynosi 1,5–3 na 1000 żywych urodzeń. Obserwuje się niewielką przewagę zachorowań wśród chłopców. Etiologia choroby jest zróżnicowana, jednak najważniejszy czynnik ryzyka stanowi wcześniactwo. Wyróżnia się cztery postaci mózgowego porażenia dziecięcego: spastyczną (70%), dystoniczną (10%), ataktyczną (5%) i mieszaną (15%). Towarzyszą mu również inne zaburzenia, w tym upośledzenie umysłowe, padaczka oraz zaburzenia wzroku, słuchu i połykania. Podstawą diagnozy są szczegółowy wywiad lekarski, uwzględniający przebieg ciąży i porodu, oraz regularna ocena rozwoju dziecka od pierwszych miesięcy życia. W przypadku wątpliwości klinicznych diagnostykę uzupełnia się o badanie rezonansu magnetycznego głowy, elektroencefalografię, testy metaboliczne i genetyczne. Dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym wymagają kompleksowej, wielodyscyplinarnej opieki. Najczęściej są rehabilitowane według metody Bobath lub Vojty. Wczesna i systematyczna rehabilitacja jest niezbędna do tego, by zmniejszyć trwałe następstwa choroby i poprawić jakość życia pacjenta. W pracy przedstawiono opis przypadku 16-letniej dziewczynki z obciążonym wywiadem okołoporodowym, konsultowanej przez licznych specjalistów z powodu długotrwałego bólu kończyn dolnych, kręgosłupa i stawów skroniowo-żuchwowych. Objawom towarzyszyły ból w klatce piersiowej oraz drętwienie i osłabienie lewej kończyny górnej.

3

Przewlekły kaszel u dzieci – problem diagnostyczny i terapeutyczny

72%

Jung A., Maślany A.

Pediatria i Medycyna Rodzinna

|

2012

|

vol. 8

|

issue 2

97-100

EN

Coughing is a physiological defence mechanism against irritants that stimulate respiratory mucosa. On the other hand, it can be the first symptom of a disease. Depending on symptoms duration we distinguish acute cough, subacute and chronic cough. Cough can be paroxysmal, characteristic to asthma and pertussis or “barking” with inspiratory dyspnea occurring in croup (laryngitis subglottica); it can be also dry or productive. A particular type of cough is a postinfectious cough resulting from damage of respiratory mucosa, increased sensitivity of cough receptor and bronchial hyperresponsiveness. There is also psychogenic cough, cough accompanying allergic diseases and provoked by some drugs. Diagnosis of chronic cough include a detailed clinical history, physical examination and additional diagnostic tests. Among infectious agents, that predispose to long‑term cough, there are viruses, particularly human respiratory syncytial virus (RSV), atypical organisms – Mycoplasma pneumoniae, Chlamydia pneumoniae, Legionella pneumophila, najand bacteria, especially Bordetella pertussis. Apart from infectious diseases, the analysis of causes of cough in young children include the presence of gastroesophageal reflux, allergic diseases (especially asthma), chronic sinusitis, aspiration of foreign material, congenital structural abnormalities of the respiratory system and chronic respiratory diseases, including cystic fibrosis or primary ciliary dyskineswia. A cardiac causes of cough should also be considered. Often cough characteristics and accompanying symptoms may indicate its cause. In the treatment of cough we can use casual treatment and symptomatic medications among which there are antitussives and mucoactive drugs. It is permissible to use butamirate and levodropropizine in persistent dry cough. Administration of opioid agonists and preparations containing promethazine should be avoided. Mucoactive drugs include expectorants, mucolytic, mucoregulatory and mucoregulatory medications.

PL

Kaszel jest fizjologicznym odruchem obronnym organizmu, skierowanym przeciw czynnikom drażniącym błonę śluzową dróg oddechowych. Może być także pierwszym objawem choroby. W zależności od długości utrzymywania się objawów wyróżniamy kaszel ostry, przedłużający się oraz przewlekły. Kaszel może być napadowy, charakterystyczny dla astmy czy krztuśca, lub szczekający, z typową dusznością wdechową występującą w podgłośniowym zapaleniu krtani, suchy lub wilgotny. Szczególnym jego rodzajem jest kaszel poinfekcyjny, związany z uszkodzeniem nabłonka oddechowego, nasileniem wrażliwości receptorów kaszlowych i wtórną nadreaktywnością oskrzeli. Ponadto wyróżniamy kaszel psychogenny, polekowy oraz alergiczny. Diagnostyka przewlekłego kaszlu obejmuje szczegółowy wywiad kliniczny, badanie przedmiotowe oraz dodatkowe badania diagnostyczne. Do czynników zakaźnych, które predysponują do długo utrzymującego się kaszlu, należą wirusy, szczególnie często wirus RS, drobnoustroje atypowe: Mycoplasma pneumoniae, Chlamydia pneumoniae, Legionella pneumophila, a także bakterie, przede wszystkim pałeczka krztuśca. Oprócz schorzeń infekcyjnych w analizie przyczyn kaszlu u małych dzieci należy uwzględnić obecność refluksu żołądkowo‑przełykowego, choroby alergiczne (przede wszystkim astmę), przewlekłe zapalenie zatok obocznych nosa, aspirację ciała obcego, a także wrodzone wady i przewlekłe choroby układu oddechowego, w tym mukowiscydozę czy zaburzenia ruchomości rzęsek. Diagnostyka przewlekłego kaszlu powinna obejmować również przyczyny kardiologiczne. Niejednokrotnie charakter kaszlu i objawy towarzyszące wskazują na jego przyczynę. W leczeniu kaszlu stosujemy leki przyczynowe oraz leki działające objawowo, do których zaliczamy leki przeciwkaszlowe i sekretolityczne/mukolityczne. Spośród leków przeciwkaszlowych w uporczywym suchym kaszlu dopuszcza się stosowanie butamiratu lub lewodropropizyny. Należy unikać podawania agonistów receptorów opioidowych i preparatów zawierających prometazynę. Spośród leków sekretolitycznych zastosowanie znajdują leki wykrztuśne, mukolityczne, mukokinetyczne oraz mukoregulujące.

4

Nowe spojrzenie na etiopatogenezę młodzieńczej skoliozy idiopatycznej

72%

Brzęczek M., Słonka K., Kalicki B.

Pediatria i Medycyna Rodzinna

|

2016

|

vol. 12

|

issue 2

134-140

EN

Adolescent idiopathic scoliosis is the most common form of spinal deformity in children. The aetiology of the condition has not been elucidated. Currently, the multifactorial theory seems to be the most probable. Certain authors propose that melatonin should be considered as a causative factor of adolescent idiopathic scoliosis. Their assumption is supported by a range of research studies conducted on animal models with removed pineal gland, which induced scoliosis. Melatonin has been proven to exert direct and indirect effects on the development of the skeletal system. The role of calmodulin or osteoprotegerin seems equally important. In patients with this condition, the levels of platelet calmodulin and calmodulin in the specimens of the paraspinal muscles on the convex side of the curve have been shown to rise. Osteoprotegerin, in turn, modifies osteoclastic and osteoblastic differentiation. These substances have a direct influence on the cellular calcium and phosphate metabolism and can be potentially responsible for spinal deformity in adolescents. The role of oestrogens is being investigated. Moreover, the role of growth factors or thrombospondins still remains obscure. Additionally, molecular tests have revealed a number of genes that can predispose to adolescent idiopathic scoliosis. It still needs to be determined which of the musculoskeletal disorders occur first in the development of scoliosis and which are secondary to the deformity. The identification of the aetiological factor and factors responsible for scoliosis progression determines the manner of treatment.

PL

Młodzieńcza skolioza idiopatyczna jest najczęstszą formą zniekształcenia kręgosłupa u dzieci. Etiologia choroby nie została do tej pory wyjaśniona. Obecnie za najbardziej prawdopodobną uważa się teorię wieloczynnikową. Część autorów proponuje przyjęcie melatoniny jako czynnika sprawczego w rozwoju młodzieńczej skoliozy idiopatycznej, popierając swoje założenie szeregiem badań naukowych na zwierzętach, u których usunięto szyszynkę, wywołując w ten sposób skoliozę. Udowodniono pośredni i bezpośredni wpływ tego hormonu na prawidłowy rozwój układu kostno-szkieletowego. Równie ważna wydaje się rola kalmoduliny czy osteoprotegeryny. Został udowodniony wzrost stężenia kalmoduliny płytkowej i kalmoduliny w bioptatach mięśni przykręgosłupowych po stronie wypukłej skrzywienia u osób dotkniętych chorobą. Z kolei osteoprotegeryna modyfikuje różnicowanie osteoklastów i osteoblastów. Substancje te mają bezpośredni wpływ na gospodarkę wapniowo-fosforanową komórki i potencjalnie mogą odpowiadać za zniekształcenie kręgosłupa występujące u dorastającej młodzieży. W trakcie badań jest rola estrogenów. Nadal niejasna pozostaje także rola czynników wzrostu czy trombospondyn. Dodatkowo w badaniach molekularnych odkryto szereg genów predysponujących do wystąpienia młodzieńczej skoliozy idiopatycznej. Pozostaje pytanie, które z zaburzeń rozwojowych mięśni i układu kostnego pojawiają się jako pierwsze w rozwoju skoliozy, a które są już wynikiem samego zniekształcenia kręgosłupa. Poznanie czynnika wywołującego chorobę, a także czynników odpowiedzialnych za ryzyko progresji skrzywienia decyduje o wyborze sposobu leczenia tej jednostki chorobowej.

5

Perinatal brachial plexus palsy in children - etiology, classification and clinical picture of injuries

72%

Mielcarska M., Chochowska M., Zgorzalewicz-Stachowiak M.

Physiotherapy

|

2009

|

vol. 17

|

issue 1

66-77

PL

Okoloporodowe uszkodzenie splotu ramiennego (o.u.s.r.) stanowi poważne powiklanie porodu. Schorzenie to występuje, według różnych szacunków, z częstością 0,20-5,1 na 1000 żywych urodzeń i jest wyższe w krajach o niższym statusie ekonomicznym. Do czynników etiologicznych pojawienia się o.u.s.r. należą: nieprawidlowo przebiegająca akcja porodowa, przebyte liczne ciąże, otylość i cukrzyca matki, a także dysproporcja główkowo-miedniczna pomiędzy matką i dzieckiem oraz ściśle z nią korelująca makrosomia dziecka (masa urodzeniowa ciała powyżej 4000 g). Zakres porażeń może być ograniczony do jednej kończyny górnej: prawej (65%) albo lewej (35%), lub w rzadkich przypadkach obu (5%). W zależności od anatomicznego miejsca uszkodzenia splotu wyróznia się typ: górny (Erba-Duchenna), środkowy, dolny (Dejanire-Klumpke), całkowity, mieszany i atypowy o.u.s.r. Kazdy z typów o.u.s.r ma charakterystyczną manifestację kliniczną (umiejscowienie niedowładów, zaburzenia troficzne itp.), która w dużym stopniu ułatwia postawienie rozpoznania. Trafna diagnoza jest warunkiem właściwego planowania leczenia fizjoterapeutycznego pacjenta z o.u.s.r., co ma zasadniczy wpływ na funkcjonalność porażonej kończyny i jakość życia chorego w przyszłości.

EN

Perinatal brachial plexus palsy (PBPP) is serious complication is a serious complication of labour. According to various sources this palsy occurs at a rate of 0.20-5.1 per 1000 neonates born alive and is higher in countries of lower economical status. The etiological factors influencing the occurrence of PBPP are as follows: abnormal labour, numerous pregnancies, obesity, diabetes and pelvicephalic disproportion between mother and child and macrosomia (child's weight above 4000 g). The palsy may affect either limb: right (65%) or left (35%) or seldom both (5%). Depending on the anatomical location of the plexus palsy, the following types have been distinguished: upper (Erb-Duchenna type), medial and lower (Dejanire-Klumpke type), complete, mixed and atypical. Each of the mentioned types has a characteristic clinical manifestations (location of paresis, trophic disorders, etc.), which significantly facilitate correct diagnosis. Accurate diagnosis is a condition for proper planning of physiotherapy of patients with PBPP. It has significant impact on the function of the affected limb and the future quality of life of the patients.

6

Depresja – rys historyczny

72%

Musiał A.

Psychiatria i Psychologia Kliniczna

|

2007

|

vol. 7

|

issue 1

42-46

EN

The purpose of the article was to give an overview of conception, nosology, ways of treatment of depression from the origins of humanity. The evolution of psychiatric thoughts, rivalising theories approaching from mysticism and rational seeking biological grounds of depression, to descriptions of features, systemization and common classification development, DSM-IV and ICD-10 covering internal, external and psychogenic causes has been shown. The first reference about the mood insanity comes from ancient times. The Hippocratic conception describes biological ground of depression occurring due to excess of one of four humours. The conception, although frequently changed, survived through the next centuries, still exists in contemporary way of understanding of internal causes. The scientist introduced the term “melancholy” which until the beginning of the XIX century has been characterizing mood diseases, covered temperament, insanity states and periodic mood changes. In the XIX and XX centuries Kraepelin, describing the whole group of affective insanities used the term of manic-depressive psychosis. This conception was revised in the XX century by Kleinst and Leonardo. In the XX century new classification systems were built, actually functioning as DSM-IV and ICD-10. In explaining of the genesis of melancholy the scientists regarded to chemistry and physics. Burton also suggested family source of depression and Perfect accorded to congenital factors. Psychoanalytic approach of Freud shows early childhood psychical nature conflict impact, the influence of separation process and uncovered needs. Nowadays in the etiology of depression biological, genetical and psychological factors are concerned. The evolution of treatment ways starts from magic, herbs, diet, massages, physical activity, through opium, laudanum, electroshock therapy to actual pharmacology.

PL

Celem niniejszej pracy było prześledzenie na przestrzeni historii ludzkości rozwoju poglądów, nazewnictwa, sposobów leczenia depresji. Chronologicznie przedstawiono ewolucję myśli psychiatrycznej, konkurencyjne teorie, podążające od mistycyzmu i racjonalnego odnajdywania biologicznego podłoża depresji do wyodrębniania objawów, dokonywania podziałów i tworzenia współczesnych klasyfikacji DSM-IV i ICD-10, obejmujących przyczyny endogenne, egzogenne i psychogenne. Pierwsze doniesienia na temat zaburzeń nastroju pochodzą z czasów starożytnych. Hipokrates wskazywał na biologiczne podłoże depresji wynikające z przewagi jednego z czterech płynów wewnątrzustrojowych. Pogląd ten, choć w zmienianej postaci, przetrwał kolejne wieki, aktualny jest we współczesnym rozumieniu jej endogennych przyczyn. Uczony wprowadził termin „melancholia”, który aż do początków XIX w. opisywał schorzenia nastroju, obejmował temperament, stany chorobowe i okresowe zmiany nastroju. W XIX i XX w. Kraepelin, opisując ogół schorzeń afektywnych, stosował termin „psychozy maniakalno-depresyjne”. Pogląd ten zrewidowano w XX w. za sprawą doniesień Kleista i Leonarda. W XX w. tworzono systemy klasyfikacyjne aktualnie funkcjonujące jako DSM-IV i ICD-10. W wyjaśnianiu patogenezy melancholii uczeni odwoływali się do zasad chemii i fizyki. Burton wskazywał na rodzinne podłoże depresji, a Perfect na rolę czynników wrodzonych. Psychoanalityczne podejście Freuda odwołuje się do udziału wczesnodziecięcych konfliktów natury psychicznej, roli procesu separacji i niezaspokojonych potrzeb. Współcześnie w etiologii zaburzeń depresyjnych uwzględnia się czynniki biologiczne, genetyczne, psychologiczne. W leczeniu najpierw stosowano magię i zioła, następnie dietę, masaże, aktywność fizyczną, opium, laudanum, elektrowstrząsy, obecnie terapia opiera się na środkach farmakologicznych.

7

Rola wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 w etiopatogenezie i leczeniu zaburzeń psychicznych

72%

Pawełczyk T., Kotlicka-Antczak M., Dietrich-Muszalska A., Grygo M., Krawczyk K., Wolańczyk T., Rybakowski J., Rabe-Jabłońska J.

Psychiatria i Psychologia Kliniczna

|

2010

|

vol. 10

|

issue 4

288-297

EN

Polyunsaturated fatty acids (PUFA), omega-3 are essential for normal development and function of the central nervous system. They are an essential structural component of neuronal cell membranes and are a source of biologically active substances, which perform complex functions, and participate in signal transmission within cells. Disorders of lipid metabolism and FFA are observed in the course of many disorders and mental illness, i.e. schizophrenia, bipolar disorder, attention-deficit/hyperactivity disorder, autism. Those disturbances are genetically based and contribute along with other abnormalities to increased vulnerability to particular disorder’s symptoms development. In addition, the diet of most residents of European countries does not provide enough omega-3 PUFAs, which are exogenous substances, i.e. not synthesized in sufficient quantities in the human body. Moreover, in the course of many mental disorders an excessive loss of long-chain PUFA through excitotoxicity processes and oxidative stress is observed, which further contributes to depletion of the available pool of PUFAs. In the case of schizophrenia, numerous experimental and clinical studies have led researchers to formulate hypotheses explaining the development of this disease based on the presence of lipid metabolism dysfunctions. The paper presents a review of recent literature and results of the original research conducted by the authors dealing with PUFAs metabolism disturbances in patients with mental disorders listed above.

PL

Wielonienasycone kwasy tłuszczowe (WKT) omega-3 są niezbędne do prawidłowego rozwoju i funkcji ośrodkowego układu nerwowego. Stanowią istotny element strukturalny neuronalnych błon komórkowych oraz są źródłem aktywnych biologicznie substancji, które pełnią złożone funkcje sygnałowe oraz uczestniczą w przekazywaniu informacji wewnątrz komórek. Zaburzenia metabolizmu lipidów i WKT obserwuje się w przebiegu wielu zaburzeń i chorób psychicznych: schizofrenii, zaburzeń afektywnych, zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, autyzmu i innych. Dysfunkcje te mają podłoże genetyczne i wraz z innymi nieprawidłowościami przyczyniają się do zwiększenia podatności na wystąpienie objawów psychopatologicznych danego zaburzenia. Ponadto dieta mieszkańców większości krajów europejskich nie zapewnia wystarczającej ilości WKT omega-3, które należą do substancji egzogennych, tj. niesyntetyzowanych w wystarczającej ilości w organizmie ludzkim. Co więcej, w przebiegu wielu zaburzeń psychicznych dochodzi do nadmiernej utraty długołańcuchowych WKT za pośrednictwem procesów ekscytotoksyczności i stresu oksydacyjnego, co dalej przyczynia się do uszczuplenia dostępnej puli WKT. W przypadku schizofrenii liczne badania eksperymentalne i kliniczne doprowadziły badaczy do sformułowania hipotezy wyjaśniającej rozwój tej choroby w oparciu o występowanie dysfunkcji metabolizmu lipidów. W pracy przedstawiono przegląd aktualnego piśmiennictwa oraz wyniki oryginalnych badań przeprowadzonych przez autorów zajmujących się problematyką zaburzeń metabolizmu WKT u chorych z wymienionymi wyżej zaburzeniami psychicznymi.

8

Rola wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 w etiopatogenezie i leczeniu zaburzeń psychicznych

72%

Pawełczyk T., Kotlicka-Antczak M., Dietrich-Muszalska A., Grygo M., Krawczyk K., Wolańczyk T., Rybakowski J., Rabe-Jabłońska J.

Pediatria i Medycyna Rodzinna

|

2010

|

vol. 6

|

issue 4

333-344

EN

Polyunsaturated fatty acids (PUFA), omega-3 are essential for normal development and function of the central nervous system. They are an essential structural component of neuronal cell membranes and are a source of biologically active substances, which perform complex functions, and participate in signal transmission within cells. Disorders of lipid metabolism and FFA are observed in the course of many disorders and mental illness, i.e. schizophrenia, bipolar disorder, attention-deficit/hyperactivity disorder, autism. Those disturbances are genetically based and contribute along with other abnormalities to increased vulnerability to particular disorder’s symptoms development. In addition, the diet of most residents of European countries does not provide enough omega-3 PUFAs, which are exogenous substances, i.e. not synthesized in sufficient quantities in the human body. Moreover, in the course of many mental disorders an excessive loss of long-chain PUFA through excitotoxicity processes and oxidative stress is observed, which further contributes to depletion of the available pool of PUFAs. In the case of schizophrenia, numerous experimental and clinical studies have led researchers to formulate hypotheses explaining the development of this disease based on the presence of lipid metabolism dysfunctions. The paper presents a review of recent literature and results of the original research conducted by the authors dealing with PUFAs metabolism disturbances in patients with mental disorders listed above.

PL

Wielonienasycone kwasy tłuszczowe (WKT) omega-3 są niezbędne do prawidłowego rozwoju i funkcji ośrodkowego układu nerwowego. Stanowią istotny element strukturalny neuronalnych błon komórkowych oraz są źródłem aktywnych biologicznie substancji, które pełnią złożone funkcje sygnałowe oraz uczestniczą w przekazywaniu informacji wewnątrz komórek. Zaburzenia metabolizmu lipidów i WKT obserwuje się w przebiegu wielu zaburzeń i chorób psychicznych: schizofrenii, zaburzeń afektywnych, zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, autyzmu i innych. Dysfunkcje te mają podłoże genetyczne i wraz z innymi nieprawidłowościami przyczyniają się do zwiększenia podatności na wystąpienie objawów psychopatologicznych danego zaburzenia. Ponadto dieta mieszkańców większości krajów europejskich nie zapewnia wystarczającej ilości WKT omega-3, które należą do substancji egzogennych, tj. niesyntetyzowanych w wystarczającej ilości w organizmie ludzkim. Co więcej, w przebiegu wielu zaburzeń psychicznych dochodzi do nadmiernej utraty długołańcuchowych WKT za pośrednictwem procesów ekscytotoksyczności i stresu oksydacyjnego, co dalej przyczynia się do uszczuplenia dostępnej puli WKT. W przypadku schizofrenii liczne badania eksperymentalne i kliniczne doprowadziły badaczy do sformułowania hipotezy wyjaśniającej rozwój tej choroby w oparciu o występowanie dysfunkcji metabolizmu lipidów. W pracy przedstawiono przegląd aktualnego piśmiennictwa oraz wyniki oryginalnych badań przeprowadzonych przez autorów zajmujących się problematyką zaburzeń metabolizmu WKT u chorych z wymienionymi wyżej zaburzeniami psychicznymi.

9

Etiologia zaburzeń ze spektrum autyzmu. Przegląd wybranych koncepcji

72%

Gołaska P.

Psychiatria i Psychologia Kliniczna

|

2013

|

vol. 13

|

issue 1

8-14

EN

Despite the great popularity of autism among researchers, its main cause still remains unknown. However, there are many theories which describe the mechanisms of this disorder. On the other hand, one who tries to integrate them seems to be helpless according to their contradictory and – in most cases – hypothetical status. In a context of this inaccuracy, focusing only on one of the concepts would be probably very disadvantageous. As many researchers suggest, the etiology of autism is complex and it is the interaction of multiple factors which implies the disorder appears. It seems that the nature of autism is equifinal and heterogeneous. Thus, the aim of this article is to present a review of current biological theories of autism etiology and to indicate the environmental as well as innate risk factors which may disturb the natural pathway of child development: prenatal (which increase the probability of autism emergence as early as in the first or second year of life) or perinatal ones (low birth weight, hypoxia, age of the mother, her educational status). The foetal testosterone theory of autism and its general consequences for the child development will be described also. Finally, the neurological, neurochemical and neuroanatomical dysfunctions in autism will be presented.

PL

Mimo ogromnego zainteresowania, jakie wzbudza autyzm, naukowcom nie udało się do tej pory jednoznacznie określić przyczyn jego występowania. Istnieje wiele teorii opisujących mechanizmy kształtowania się zaburzeń autystycznych. Czytelnik pragnący zapoznać się z nimi staje wobec dość karkołomnego zadania przyswojenia niekiedy sprzecznych treści, których status jest ponadto często hipotetyczny. Wobec panujących nieścisłości subiektywny wybór i przyjęcie jednej tylko teorii wydają się w znacznej mierze ograniczające, szczególnie że – jak sugerują liczni autorzy – autyzm prawdopodobnie zdeterminowany jest wieloprzyczynowo. Jego powstanie ma charakter ekwifinalny i heterogeniczny. Celem niniejszego artykułu jest przegląd popularnych współcześnie biologicznych koncepcji autyzmu. W pracy podjęto próbę określenia środowiskowych oraz wrodzonych czynników, które, podwyższając znacznie ryzyko wystąpienia zaburzeń autystycznych, zagrażają prawidłowemu rozwojowi dziecka. Występując w czasie ciąży, zwiększają prawdopodobieństwo ujawnienia się symptomów zaburzenia już na przełomie pierwszego i drugiego roku życia. Zaprezentowano wyniki badań wskazujące między innymi na ponadprzeciętne ryzyko wystąpienia autystycznego spektrum zaburzeń wśród niemowląt z niską wagą urodzeniową czy niedotlenieniem okołoporodowym, urodzonych przez kobiety starsze, o wyższym wykształceniu. Zwrócono szczególną uwagę na hipotezę podwyższonego poziomu testosteronu w okresie płodowym oraz jego skutków dla rozwoju dziecka. Wskazano najczęściej opisywane w literaturze dysfunkcje neurologiczne, neurochemiczne i neuroanatomiczne u dzieci z autyzmem.

10

Diagnostyka i terapia nadciśnienia tętniczego u dzieci i młodzieży – co nowego w aktualnych zaleceniach?

72%

Jobs K., Jung A.

Pediatria i Medycyna Rodzinna

|

2011

|

vol. 7

|

issue 4

304-309

EN

Hypertension begins in childhood and adolescence. Elevated blood pressure contributes to the early development of cardiovascular disease. It is important to develop guidelines on the optimal detection and management of arterial hypertension in this age group. Until recently general practitioners, paediatricians and other healthcare providers based on American guidelines published in 2004 by National High Blood Pressure Education Program Working Group on High Blood Pressure in Children and Adolescents in “Pediatrics” (Task Force). This guidelines presented hypertension definition in children and adolescents, determined methods of blood pressure measurement, diagnostic range and methods of treatment. In 2009 European Society of Hypertension recommendations on management of high blood pressure in children and adolescents were published in “Journal of Hypertension”. In Poland results of OLAF project were published in 2010. They present percentile values of blood pressure, height and weight as well as BMI, of Polish population aged 7-18 years. In United States, although they did not published another Task Force report yet, we can find new modifications of guidelines in recently published literature. We present here current knowledge about applicable recommendations.

PL

Nadciśnienie tętnicze ma swój początek w wieku dziecięcym. Podwyższone wartości ciśnienia przyczyniają się do wczesnego rozwoju choroby sercowo-naczyniowej. Należy prowadzić działania zmierzające do optymalizacji schematów postępowania w zakresie wykrywania zagrożonych lub chorujących na nadciśnienie dzieci oraz doskonalenia metod leczenia. Do niedawna lekarze zajmujący się nadciśnieniem u dzieci jako podstawę postępowania przyjmowali amerykańskie zalecenia opublikowane w 2004 roku przez National High Blood Pressure Education Program Working Group on High Blood Pressure in Children and Adolescents w czasopiśmie „Pediatrics” (kolejny tak zwany raport Task Force). Zalecenia precyzowały definicję nadciśnienia w tej grupie wiekowej, określały metody pomiaru, zakres diagnostyki i sposoby postępowania. W 2009 roku w „Journal of Hypertension” przedstawiono pierwsze Europejskie Zalecenia Rozpoznawania i Leczenia Nadciśnienia u Dzieci i Młodzieży. W Polsce w 2010 roku opublikowano wyniki projektu OLAF, w którym na podstawie badania ponad 17 tysięcy dzieci i młodzieży w wieku od 7 do 18 lat opracowano siatki centylowe zawierające aktualne normy ciśnienia tętniczego, a także wzrostu, masy ciała i BMI naszej populacji. Także na terenie Stanów Zjednoczonych, mimo że nie ukazał się dotychczas nowy raport Task Force, stale modyfikowane są dane dotyczące problemu nadciśnienia. Praca prezentuje aktualny stan wiedzy na temat obowiązujących zaleceń.

11

Rola wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 w etiopatogenezie i leczeniu zaburzeń psychicznych

72%

Pawełczyk T., Kotlicka-Antczak M., Dietrich-Muszalska A., Grygo M., Krawczyk K., Wolańczyk T., Rybakowski J., Rabe-Jabłońska J.

Aktualności Neurologiczne

|

2010

|

vol. 10

|

issue 4

232-241

EN

Polyunsaturated fatty acids (PUFA), omega-3 are essential for normal development and function of the central nervous system. They are an essential structural component of neuronal cell membranes and are a source of biologically active substances, which perform complex functions, and participate in signal transmission within cells. Disorders of lipid metabolism and FFA are observed in the course of many disorders and mental illness, i.e. schizophrenia, bipolar disorder, attention-deficit/hyperactivity disorder, autism. Those disturbances are genetically based and contribute along with other abnormalities to increased vulnerability to particular disorder’s symptoms development. In addition, the diet of most residents of European countries does not provide enough omega-3 PUFAs, which are exogenous substances, i.e. not synthesized in sufficient quantities in the human body. Moreover, in the course of many mental disorders an excessive loss of long-chain PUFA through excitotoxicity processes and oxidative stress is observed, which further contributes to depletion of the available pool of PUFAs. In the case of schizophrenia, numerous experimental and clinical studies have led researchers to formulate hypotheses explaining the development of this disease based on the presence of lipid metabolism dysfunctions. The paper presents a review of recent literature and results of the original research conducted by the authors dealing with PUFAs metabolism disturbances in patients with mental disorders listed above.

PL

Wielonienasycone kwasy tłuszczowe (WKT) omega-3 są niezbędne do prawidłowego rozwoju i funkcji ośrodkowego układu nerwowego. Stanowią istotny element strukturalny neuronalnych błon komórkowych oraz są źródłem aktywnych biologicznie substancji, które pełnią złożone funkcje sygnałowe oraz uczestniczą w przekazywaniu informacji wewnątrz komórek. Zaburzenia metabolizmu lipidów i WKT obserwuje się w przebiegu wielu zaburzeń i chorób psychicznych: schizofrenii, zaburzeń afektywnych, zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, autyzmu i innych. Dysfunkcje te mają podłoże genetyczne i wraz z innymi nieprawidłowościami przyczyniają się do zwiększenia podatności na wystąpienie objawów psychopatologicznych danego zaburzenia. Ponadto dieta mieszkańców większości krajów europejskich nie zapewnia wystarczającej ilości WKT omega-3, które należą do substancji egzogennych, tj. niesyntetyzowanych w wystarczającej ilości w organizmie ludzkim. Co więcej, w przebiegu wielu zaburzeń psychicznych dochodzi do nadmiernej utraty długołańcuchowych WKT za pośrednictwem procesów ekscytotoksyczności i stresu oksydacyjnego, co dalej przyczynia się do uszczuplenia dostępnej puli WKT. W przypadku schizofrenii liczne badania eksperymentalne i kliniczne doprowadziły badaczy do sformułowania hipotezy wyjaśniającej rozwój tej choroby w oparciu o występowanie dysfunkcji metabolizmu lipidów. W pracy przedstawiono przegląd aktualnego piśmiennictwa oraz wyniki oryginalnych badań przeprowadzonych przez autorów zajmujących się problematyką zaburzeń metabolizmu WKT u chorych z wymienionymi wyżej zaburzeniami psychicznymi.

12

Anomalie stawu biodrowego we wczesnym dzieciństwie występują z podobną częstością u chorych ze skoliozą idiopatyczną i zdrowych – badanie ankietowe rodziców

72%

Stępień A., Guzek K., Czubak J., Surowińska J., Stępowska J., Kiebzak W.

Advances in Rehabilitation

|

2018

|

vol. 31

|

issue 4

5-18

EN

Introduction Improper hip joint development may lead to numerous unfavourable changes in the musculoskeletal system. The aim of this research was to determine how often adolescents with idiopathic scoliosis and their healthy counterparts experienced anomalies of the hip in their infancy period and to examine the correlation between the occurrence of hip anomalies and idiopathic scoliosis. Material and methods The research was conducted in medical centres as well as in schools. The parents of adolescents with idiopathic scoliosis and parents of healthy adolescents completed a questionnaire on the basis of their child’s development history included in the medical records book and other medical documentation. Results 533 questionnaires were taken into consideration, included 145 questionnaires completed by parents of adolescents with scoliosis (121 girls – 13.8 years, SD 1.9; 24 boys – 12.9 years, SD 2.5) and 388 questionnaires from the group of adolescents without scoliosis (194 girls – 13.5 years, SD 2.0; 194 boys – 13.4 years, SD 2.1). No significant differences were noted in the incidence of hip anomalies between the groups of girls and boys with and without scoliosis, no correlations between anomalies of the hip and scoliosis were found (girls χ2=0.840; Cramer V=0.052; p=0.36; boys χ2=1.205; Cramer V=0.074; p=0.27). Conclusions Hip anomalies such as hip dysplasia, movement asymmetry or range of motion limitations diagnosed in the infancy period did not correlate with idiopathic scoliosis. Further research aimed at a separate analysis of the influence of hip dysplasia on the occurrence of idiopathic scoliosis should be carried out.

13

Depresja sezonowa – wybrane aspekty diagnostyczne i terapeutyczne

58%

Bereza B.

Pediatria i Medycyna Rodzinna

|

2009

|

vol. 5

|

issue 2

113-119

EN

Depression has since long remained an up-to-date and inexhaustible topic. A steady increase is still observable in the number of scientific studies exploring various facets of clinical manifestations, aetiology, mechanisms and determinants of depression. This paper elaborates on a particular type of depression – seasonal affective disorder (SAD). This condition usually lasts from a few weeks to a few months and occurs most often in the third decade of life, seldom in children. The diagnosis is from 2 to 3 times more frequent in women. After diagnosis and launching treatment, the symptoms can persist from 2 to 11 years. Some people fully recover from the disorder, or present only mild symptoms. As many as approximately 33% to 44% of patients, develop the major depression episode. In the world statistics the seasonal depression, apart from allergies and AIDS, is placed on the 4th position in the most common health issues. Even up to 10% of people in Poland, feels that the shortening of the day is linked to their general well-being and displays more or less severe symptoms of this condition. This study is a review of the latest literature on the pattern of the seasonal affective disorder. The aetiology of SAD, its psychopathological manifestations and differential diagnosis criteria will be discussed. Practical implications will also be suggested with regard to coping with the symptoms, possibilities of preventing relapses and specificity of the professional counseling for people suffering from SAD.

PL

Depresja od lat pozostaje tematem aktualnym i niewyczerpanym. Obserwowany jest wciąż utrzymujący się stały wzrost liczby badań naukowych eksploatujących w różnych aspektach różnorodność obrazów zaburzenia, jego etiologii, mechanizmów i uwarunkowań. Przedmiotem niniejszego opracowania będzie szczególna postać depresji, jaką jest sezonowe zaburzenie afektywne (seasonal affective disorder, SAD). Schorzenie trwa zazwyczaj od kilku tygodni do kilku miesięcy, pojawia się najczęściej w trzeciej dekadzie życia osoby, rzadziej u dzieci. Dwa do trzech razy częściej rozpoznanie dotyczy kobiet. Po zdiagnozowaniu i podjęciu leczenia objawy choroby utrzymują się od 2 do 11 lat. U części osób zaburzenie z czasem całkowicie ustępuje lub pozostają tylko łagodne jego symptomy. Aż u około 33% do 44% osób rozwija się epizod depresji głównej. W statystykach światowych depresję sezonową – obok alergii i AIDS – lokuje się na czwartym miejscu wśród najczęstszych problemów zdrowotnych. W Polsce nawet do 10% społeczeństwa odczuwa wpływ skracania się dnia na samopoczucie oraz doświadcza mniej lub bardziej nasilonych objawów choroby. Niniejsze opracowanie stanowi przegląd współczesnej literatury podejmującej zagadnienia sezonowego wzorca zaburzeń afektywnych. Przedstawiona zostanie etiologia, obraz patopsychologiczny, diagnostyczne kryteria różnicujące omawiany zespół objawów, a także praktyczne przesłanki w kierunku radzenia sobie z symptomami, możliwości zapobiegania nawrotom oraz specyfika pomocy specjalistycznej dla osób doświadczających depresji sezonowej.

14

Wybrane rzadkie przyczyny udaru mózgu u dzieci i młodzieży

58%

Pilarska E., Kopyta I.

Neurologia Dziecięca

|

2020

|

vol. 29

|

issue 58

71-75

EN

Arterial ischemic stroke (AIS) in the population of children and adolescents occurs with the frequency of about 3 new cases per 100,000 children per year; it appears more often in the neonatal period, and then - in adolescence. The factors that predispose to childhood stroke are different from that of the adult population, yet very complex. Currently, the most important risk factors for AIS, due to their frequency, include arteriopathies of cerebral vessels, congenital and acquired heart diseases and thrombophilia. The clinical presentation of stroke in children depends on the location and size of ischemic focus as well as on the age of patient. Most cases of pediatric stroke come from the anterior part of brain arterial vasculature so clinical symptoms at stroke onset are paresis or paralysis of extremities and cranial nerves and aphasia. In newborns and infants the stroke symptoms are non-specific. Most children who underwent ischemic stroke present persistent outcomes, most commonly- hemiparesis, aphasia and post-stroke epilepsy. In the differential diagnosis of acute cerebral ischemia in children, however, rare causes should also be considered, especially if their diagnosis enables treatment and avoiding recurrence of stroke. The authors present selected rare diseases in the course of which ischemic strokes occur in the pediatric population.

PL

Udar mózgu (ang. AIS, arterial ischemic stroke) w populacji dzieci i młodzieży występuje z częstością około 3 nowych zachorowań na 100 000 dzieci w ciągu roku; częściej pojawia się w okresie noworodkowym, a kolejno- w wieku adolescencji. Czynniki predysponujące do wystąpienia udaru dziecięcego są inne niż w populacji pacjentów dorosłych, a jednocześnie bardzo złożone. Aktualnie wśród najistotniejszych czynników ryzyka AIS u dzieci, z uwagi na częstość występowania, wyróżnia się arteriopatie naczyń mózgowych, wrodzone i nabyte choroby serca oraz stany sprzyjające zakrzepicy. Obraz kliniczny zależy od lokalizacji ogniska udarowego, a także od wieku pacjenta. Większość udarów dziecięcych lokalizuje się w zakresie przedniego kręgu unaczynienia mózgowia, wobec czego w obrazie klinicznym ostrej fazy choroby dominują porażenia i niedowłady kończyn oraz nerwów czaszkowych, a także afazja. U noworodków i niemowląt objawy często są niespecyficzne. Większość dzieci po przebyciu udaru mózgu prezentuje trwałe następstwa, zwłaszcza niedowłady, zaburzenia mowy o typie afazji oraz padaczkę pourazową. W diagnostyce różnicowej ostrego niedokrwienia mózgu u dzieci należy jednak uwzględnić także przyczyny rzadko występujące, zwłaszcza, jeśli ich rozpoznanie daje możliwość leczenia i uniknięcia nawrotów udaru. Autorki przedstawiają opis wybranych rzadkich schorzeń, w przebiegu których występują udary niedokrwienne mózgu w populacji pediatrycznej.

15

Rola czynników biologicznych w etiopatogenezie zaburzeń osobowości typu borderline

58%

Rabe-Jabłońska J., Pawełczyk A.

Psychiatria i Psychologia Kliniczna

|

2012

|

vol. 12

|

issue 3

141-148

EN

Emotionally labile personality of borderline type (borderline personality) occurs in 1-2% of individuals from general population; 75% of this group are women. Similarly to most of the other mental disorders, the borderline personality results from a combination of biological, social and psychological factors. The subject of this study is a survey of the current knowledge on biological factors of borderline personality. Most researchers are of the opinion that these personality disorders are determined genetically, with such inherited temperamental traits as: dysregulation, impulsivity, and hypersensitivity. Perhaps hereditary is also a defect within the serotonergic system, endogenous opioid system and/or dopaminergic system related to the reward system. Many researchers have recently perceived the dysfunction of endogenous opioid system as an integral component of borderline personality. There is now a lot of evidence showing that this dysfunction as well as that of the reward system may account for most of the borderline personality symptoms which constitute an involuntary attempt of stimulating the inefficient systems. This is how e.g. the presence of reckless sexual behaviours, unstable interpersonal relationships and inability to delay the reward in borderline personality is accounted for. Such observations may in the future constitute an important indication for seeking a more effective pharmacotherapy for patients with borderline personality. It is possible that in some patients the described dysfunctions may be alleviated with time. This is implied by the results of comprehensive prospective studies which show a significant regression of symptoms and improvement in functioning of most patients with borderline personality after at least several years.

PL

Osobowość chwiejna emocjonalnie, typ borderline (osobowość borderline) występuje u 1-2% osób z populacji ogólnej, przy czym 75% tej grupy stanowią kobiety. Podobnie jak większość innych zaburzeń psychicznych, osobowość borderline jest wynikiem działania kombinacji czynników biologicznych, społecznych i psychologicznych. Przedmiotem tej pracy jest jedynie przegląd aktualnej wiedzy na temat biologicznych uwarunkowań osobowości borderline. Większość badaczy uważa, że te zaburzenia osobowości mają uwarunkowania genetyczne, a przedmiotem dziedziczenia są pewne cechy temperamentu: dysregulacja, impulsywność oraz hipersensytywność. Być może dziedziczny jest także defekt w zakresie układu serotoninergicznego, endogennego układu opioidowego i/lub układu dopaminergicznego związanego z układem nagrody. Dysfunkcja endogennego układu opioidowego postrzegana jest ostatnio przez wielu badaczy jako integralna składowa osobowości borderline. Istnieje obecnie wiele dowodów, że dysfunkcja endogennego układu opioidowego oraz układu nagrody może wyjaśniać większość objawów osobowości borderline, które są nieświadomą próbą stymulacji niewydolnych układów. W ten sposób u osób z osobowością borderline tłumaczy się obecność np. ryzykownych zachowań seksualnych, niestabilnych relacji interpersonalnych, niezdolności do odroczenia nagrody. Spostrzeżenia te mogą w przyszłości stanowić istotną wskazówkę do poszukiwania bardziej skutecznej farmakoterapii pacjentów z osobowością borderline. Niewykluczone, że opisane dysfunkcje mogą zmniejszać się u niektórych pacjentów wraz z upływem czasu. Wskazują na to wyniki dużych badań prospektywnych, wykazujących istotne ustąpienie objawów i poprawę funkcjonowania większości pacjentów z osobowością borderline po co najmniej kilku latach.

Refine search results

Perlaki wrodzone

Późne rozpoznanie mózgowego porażenia dziecięcego u 16-letniej dziewczynki – opis przypadku

Przewlekły kaszel u dzieci – problem diagnostyczny i terapeutyczny

Nowe spojrzenie na etiopatogenezę młodzieńczej skoliozy idiopatycznej

Perinatal brachial plexus palsy in children - etiology, classification and clinical picture of injuries

Depresja – rys historyczny

Rola wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 w etiopatogenezie i leczeniu zaburzeń psychicznych

Rola wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 w etiopatogenezie i leczeniu zaburzeń psychicznych

Etiologia zaburzeń ze spektrum autyzmu. Przegląd wybranych koncepcji

Diagnostyka i terapia nadciśnienia tętniczego u dzieci i młodzieży – co nowego w aktualnych zaleceniach?

Rola wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 w etiopatogenezie i leczeniu zaburzeń psychicznych

Anomalie stawu biodrowego we wczesnym dzieciństwie występują z podobną częstością u chorych ze skoliozą idiopatyczną i zdrowych – badanie ankietowe rodziców

Depresja sezonowa – wybrane aspekty diagnostyczne i terapeutyczne

Wybrane rzadkie przyczyny udaru mózgu u dzieci i młodzieży

Rola czynników biologicznych w etiopatogenezie zaburzeń osobowości typu borderline