PL
Zespół metaboliczny jest coraz częściej rozpoznawany w populacji dzieci i młodzieży, co wiąże się ze wzrastającą epidemią otyłości. Dlatego też trwają badania nad działaniem naturalnie występujących substancji, które mogłyby mieć wspomagający efekt w walce z nadmiarem tkanki tłuszczowej. Jedną z nich jest laktoferryna (LF) – glikoproteina wiążąca żelazo, produkowana przez komórki gruczołowe nabłonka oraz przez granulocyty obojętnochłonne. Obecna jest we wszystkich wydzielinach, a w największym stężeniu występuje w mleku ssaków. Jej receptory zlokalizowane są na różnorodnych komórkach, w tym monocytach, limfocytach, adipocytach, hepatocytach i komórkach śródbłonka. Dotychczas poznano jej wielokierunkowe działanie: przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, immunomodulujące, przeciwutleniające i przeciwnowotworowe, natomiast mniej znany jest wpływ tego białka na gospodarkę lipidową i weglowodanową. Niniejsza praca prezentuje przegląd badań i obserwacji klinicznych z udziałem ludzi nad możliwymi efektami działania tego białka w perspektywie korzystnego wpływu na zaburzenia będące elementami zespołu metabolicznego, z odwołaniem do wybranych mechanizmów działania LF, opisanych dzięki doświadczeniom in vitro bądź na zwierzętach. Ze względu na złożony i korzystny wpływ omawianego białka na parametry gospodarki lipidowej i węglowodanowej stale trwają prace nad jego praktycznym zastosowaniem. Endokrynol. Ped. 13/2014;2(47):77-84.
EN
Nowadays, the metabolic syndrome is more frequently diagnosed among children and adolescents due to the growing epidemic of obesity. Therefore, studies are being conducted on the effects of substances of natural origin that could have a supporting effect as for the reduction of the adipose tissue. One of them is lactoferrin (LF) – an iron binding glycoprotein, produced by glandular epithelial cells and neutrophils. It is present in all secretions, but the highest concentration of LF can be found in mammals’ milk. LF receptors are localized on variety of cells such as monocytes, lymphocytes, adipocytes, hepatocytes and endothelial cells. So far its multidirectional actions such as: anti-inflammatory, antibacterial, antiviral, mmunomodulatory, antioxidant and anticancer have been widely known, but not much has been noted concerning the influence of the protein on lipid and carbohydrate homeostasis. The paper presents an overview of the research and clinical observations, with people’s participation, on the possible effects of LF in the view of beneficial influence on the disorders which are the elements of metabolic syndrome, with reference to selected actions of LF described in animal investigations or in vitro tests. Due to the complex and beneficial effects on lipid and carbohydrate homeostasis parameters, studies on its practical use are still in progress. Pediatr. Endocrinol. 13/2014;2(47):77-84.