Analiza stopnia odżywienia i zaburzeń odżywiania oraz charakterystyka przyzwyczajeń żywieniowych i aktywności fizycznej wśród dzieci szkolnych w wieku 6–13 lat w mieście Piekary Śląskie

• Authors: Paweł Jonczyk , Magdalena Potempa , Dariusz Kajdaniuk

Title variants

EN

Level of nutrition and nutrition disorders as well as characteristics of dietary habits and physical activity among 6–13-year-old school children in the city of Piekary Śląskie in Poland

• Languages of publication: EN PL

Abstracts

EN

Aim: The aim of the paper was to analyse nutrition disturbances, determine dietary habits and characterise physical activity among school children at the age of 6–13 in the Polish city of Piekary Śląskie. Material and methods: The study involved children aged 6–13 attending primary schools in Piekary Śląskie. There were 508 participants: 252 boys (49.61%) and 256 girls (50.39%). On the basis of the data collected, BMI was established and the level of nutrition was analysed. Additionally, dietary habits and the amount of physical activity were analysed statistically. Results: Obesity and overweight is present in nearly 38% of children. Simultaneously, every fifth child is malnourished. Slightly more than 45% of children have a proper number of meals per day. Approximately 67% of respondents have first and second breakfast every day. Only about 5% of pupils eat five or more portions of fruit or vegetables a day. Merely 53% of children consume milk and milk products regularly. Over 82% of pupils declare that they eat meat a few times a week. Nearly every third child eats sweets or salty snacks every day. About 60% of children prefer outdoor physical activity, and more than 21% systematically practise sport. Conclusions: The children examined – pupils attending primary schools – have improper dietary habits. They consume excess amounts of certain foods (mostly sweets), but too few vegetables and fruit, fish, milk and high-fibre grain products. Moreover, it was observed that physical activity in adolescence is inappropriate.

PL

Cel pracy: Celem pracy była analiza zaburzeń odżywiania, poznanie nawyków żywieniowych oraz scharakteryzowanie aktywności fizycznej dzieci szkolnych w wieku 6–13 lat w mieście Piekary Śląskie. Materiał i metody: Badaniu poddane zostały dzieci w wieku 6–13 lat w mieście Piekary Śląskie. W badaniu wzięło udział 508 osób: 252 chłopców (49,61%) oraz 256 dziewczynek (50,39%). Na podstawie otrzymanych danych obliczono wartości współczynników BMI oraz dokonano analizy stopnia odżywienia. Ponadto przeprowadzono analizy statystyczne dotyczące zwyczajów żywieniowych oraz aktywności fizycznej badanych dzieci. Wyniki: Prawie 38% badanych dzieci dotyczył problem nadwagi lub otyłości. Jednocześnie co piąte dziecko okazało się niedożywione. Niewiele ponad 45% uczniów spożywa prawidłową liczbę posiłków w ciągu doby. Około 67% ankietowanych codziennie je pierwsze i drugie śniadanie. Tylko niespełna 5% respondentów zjada każdego dnia pięć lub więcej porcji warzyw i owoców. Zaledwie 53% dzieci codziennie spożywa mleko lub jego przetwory. Ponad 82% uczniów deklaruje, że kilka razy w tygodniu zjada mięso. Prawie co trzecie dziecko codziennie sięga po słone przekąski lub słodycze. Około 60% dzieci w ramach aktywności fizycznej preferuje „ruch na świeżym powietrzu”, a ponad 21% regularnie uprawia jakiś sport. Wnioski: Badani uczniowie szkół podstawowych mają niewłaściwe nawyki żywieniowe. Spożywają nadmierne ilości niektórych produktów spożywczych (przede wszystkim słodyczy), natomiast zbyt małe ilości warzyw i owoców, ryb oraz mleka i wysoko błonnikowych produktów zbożowych. Poza tym zauważono, że zachowania zdrowotne w zakresie aktywności fizycznej wśród badanych dzieci we wczesnym okresie dorastania są niewłaściwe.

Keywords

EN

dzieci szkolne; malnutrition; nadwaga; niedożywienie; obesity; otyłość; overweight; school children

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Publisher: Medical Communications
• Journal: Pediatria i Medycyna Rodzinna
• Year: 2015
• Volume: 11
• Issue: 3
• Pages: 302–314

Contributors

author

Paweł Jonczyk

• STN przy Zakładzie Patofizjologii Katedry Patofizjologii i Endokrynologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, Zabrze, Polska. Opiekun STN: dr hab. n. med. Dariusz Kajdaniuk

author

Magdalena Potempa

• STN przy Zakładzie Patofizjologii Katedry Patofizjologii i Endokrynologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, Zabrze, Polska. Opiekun STN: dr hab. n. med. Dariusz Kajdaniuk

author

Dariusz Kajdaniuk

• Zakład Patofizjologii Katedry Patofizjologii i Endokrynologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, Zabrze, Polska. Kierownik Zakładu: prof. zw. dr hab. n. med. Bogdan Marek

References

• 1. Wyka J, Grochowska-Niedworok E, Malczyk E et al.: Wiedza żywieniowa rodziców oraz występowanie nadwagi i otyłości wśród dzieci w wieku szkolnym. Bromat Chem Toksykol 2012; 45: 680–684.
• 2. Aslam A: The State of the World’s Children 2013. Children with Disabilities. United Nations Children’s Fund (UNICEF). Chapter 3: A Strong Foundation. Available from: www.unicef.org/sowc2013.
• 3. Pałczyńska K, Szornak M, Tkachenko H et al.: Sezonowa ocena sposobu odżywiania dzieci zamieszkujących tereny Pomorza. Słupskie Prace Biologiczne 2011; 8: 89–100.
• 4. Jarosz M (ed.): Zasady prawidłowego żywienia dzieci i młodzieży oraz wskazówki dotyczące zdrowego stylu życia. Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa 2008.
• 5. Gakidou E, Oza S, Vidal Fuertes C et al.: Improving child survival through environmental and nutritional interventions: the importance of targeting interventions toward the poor. JAMA 2007; 298: 1876–1887.
• 6. Zheng XY, Han YL, Guo C et al.: Progress in research of nutrition and life expectancy. Biomed Environ Sci 2014; 27: 155–161.
• 7. Wojtyła-Buciora P, Stawińska-Witoszyńska B, Klimberg A et al.: Nutrition-related health behaviours and prevalence of overweight and obesity among Polish children and adolescents. Ann Agric Environ Med 2013; 20: 332–340.
• 8. Sobieska M, Gajewska E, Kalmus G et al.: Obesity, physical fitness, and inflammatory markers in Polish children. Med Sci Monit 2013; 19: 493–500.
• 9. Kosti RI, Panagiotakos DB: The epidemic of obesity in children and adolescents in the world. Cent Eur J Public Health 2006; 14: 151–159.
• 10. Raport NIK: Informacja o wynikach kontroli realizacji zadań w zakresie zapobiegania nadwadze i otyłości u dzieci i młodzieży szkolnej. Nr ewid. 149/2011/P/10190/KNO.
• 11. Stankiewicz M, Pieszko M, Śliwińska A et al.: Występowanie nadwagi i otyłości oraz wiedza i zachowania zdrowotne dzieci i młodzieży małych miast i wsi – wyniki badania Polskiego Projektu 400 Miast. Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii 2010; 6: 59–66.
• 12. Pyrżak B, Czerwonogrodzka-Senczyna A, Majcher A et al.: Ryzyko wystąpienia zespołu metabolicznego u dzieci w wieku 1–7 lat z otyłością prostą. Endokrynologia Pediatryczna 2012; 38: 61–69.
• 13. Majcher A, Czerwonogrodzka-Senczyna A, Bielecka-Jasiocha J et al.: Rozwój otyłości we wczesnym dzieciństwie – obserwacje wczesne. Probl Hig Epidemiol 2011; 92: 241–246.
• 14. World Health Organization: Obesity, 2008. Available from: www.who.int/topics/obesity/en.
• 15. Owecki M: Otyłość epidemią XXI wieku. Przegląd Kardiodiabetologiczny 2009; 4: 36–41.
• 16. Pego-Fernandes PM, Bibas BJ, Deboni M: Obesity: the greatest epidemic of the 21st century? Sao Paulo Med J 2011; 129: 283–284.
• 17. Jung A: Otyłość – choroba cywilizacyjna. Pediatr Med Rodz 2014; 10: 226–232.
• 18. Nguyen DM, El-Serag HB: The epidemiology of obesity. Gastroenterol Clin North Am 2010; 39: 1–7.
• 19. Zimna-Walendzik E, Kolmaga A, Tafalska E: Styl życia – aktywność fizyczna, preferencje żywieniowe dzieci kończących szkołę podstawową. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość 2009; 16: 195–203.
• 20. Chabros E, Charzewska J, Wajszczyk B et al.: Częstość występowania niedoborowej masy ciała u młodzieży warszawskiej w wieku pokwitania w ostatnich 3 dekadach. Probl Hig Epidemiol 2011; 92: 99–102.
• 21. Kolmaga A, Zimna-Walendzik E, Rusińska A et al.: Zaburzenia stanu odżywienia dzieci kończących szkołę podstawową w Łodzi a jakość kości. Część I. Ocena parametrów antropometrycznych, subiektywnej aktywności fizycznej i stanu uzębienia. Hygeia Public Health 2011; 46: 64–70.
• 22. Kolarzyk E, Janik A, Kwiatkowski J: Zwyczaje żywieniowe dzieci w wieku przedszkolnym. Probl Hig Epidemiol 2008; 89: 527–532.
• 23. Kozłowska-Wojciechowska M, Makarewicz-Wujec M: Badanie preferencji żywieniowych dzieci w wieku przedszkolnym. Roczn PZH 2005; 56: 165–169.
• 24. Ćwirlej A, Walicka-Cupryś K, Gregorowicz-Cieślik H: Aktywność ruchowa dzieci 10-letnich w czasie wolnym. Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego 2005; 3: 262–266.
• 25. Woynarowska B, Mazur J: Zachowania zdrowotne i samoocena zdrowia. Katedra Biomedycznych Podstaw Rozwoju i Wychowania, Wydział Pedagogiczny Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1999.
• 26. Wojtyła A, Biliński P, Bojar I et al.: Aktywność fizyczna młodzieży gimnazjalnej w Polsce. Probl Hig Epidemiol 2011; 92: 335–342.

• Document Type: article