Rys historyczny leczenia raka piersi

• Authors: Tatiana Pietrzyńska , Ewa Podwińska , Anita Olejek , Sebastian Turek , Jakub Mazur

Title variants

EN

Historic perspective of breast cancer treatment

• Languages of publication: EN PL

Abstracts

EN

The authors took interest in historical aspects of treatment of breast cancer over past centuries. The first mentions of breast tumours or lumps appeared in Egyptian writings 3 thousand years ago. Etymology of the word “cancer” was explained by Paul of Egina by the resemblance of blood-engorged veins adjacent to breast tumour to crab legs. Ancient doctors not only diagnosed this disease, but also made attempts at treating it. Roman doctors considered breast cancer as a local disease and treated it by radical excision, including pectoral muscle. Greek doctor, Galen, was the first to consider breast cancer as a systemic disease and tried to treat it conservatively using herbal extracts of mandrake and cabbage. Cessation of progress of medicine characteristic for the Middle Ages resulted in a dramatic reduction in the scope of surgical techniques available. A renewed interest in science, including a return to Galen’s theory and ancient surgical techniques, took place in the Renaissance. At this time, European surgeons – Ambroise Paré, Wilhelm Fabry, Jacques Guillemen and others – made ever bolder attempts at surgical treatment of breast tumour. The XVIII century witnessed further progress of medical science, while the work by William and John Hunter enabled a better understanding of structure and principles of function of the lymphatic system. The XIX century is marked by tremendous progress in surgery, including surgical treatment of malignant tumours. Introduction of ether anaesthesia in 1846 by William T. Morton, paved the way for implementation of general anaesthesia in clinical practice. Subsequent achievements of this epoch were: understanding of aseptic and antiseptic principles and examination of tissues using a microscope. The XIX century was also marked by a search of non-surgical modalities of treatment of malignant breast tumours. In 1895 Emile Grubbe was the first to use radiotherapy after mastectomy. The XX century witnessed a tremendous progress of all hitherto available diagnostic and therapeutic techniques used in the management of patients with breast cancer, particularly those based on molecular biology and gene therapy.

PL

Autorów pracy zainteresowała historia leczenia raka piersi. Pierwsze wzmianki o występowaniu guzów piersi pojawiły się w piśmiennictwie egipskim przed trzema tysiącami lat. Etymologię określenia „rak” opisywał Paweł z Eginy, wyjaśniając, że żyły wokół guza są wypełnione i napięte niczym odnóża kraba. Lekarze epoki starożytnej nie tylko rozpoznawali tę chorobę, ale też podejmowali próby jej leczenia. Medycy rzymscy uważali, że rak piersi jest chorobą miejscową, a w leczeniu jej stosowano radykalne wycięcie guza wraz z mięśniem piersiowym. Galen, lekarz grecki, traktował raka piersi jako chorobę uogólnioną i podejmował próby leczenia zachowawczego za pomocą wyciągów ziołowych z mandragory i kapusty. Średniowiecze charakteryzowało się zahamowaniem rozwoju medycyny, co skutkowało drastycznym ograniczeniem metod leczenia chirurgicznego. Ponowny rozkwit nauk przyrodniczych, w tym także powrót do teorii Galena i technik chirurgicznych, nastąpił dopiero w epoce renesansu. W tym czasie europejscy chirurdzy - Ambroise Pare, Wilhelm Fabry, Jacques Guillemen i inni - coraz odważniej podejmowali próby operacyjnego leczenia guzów piersi. Wiek XVIII przyniósł dalszy rozwój wiedzy medycznej, a dzięki pracom Williama i Johna Hunterów poznano budowę i zasady funkcjonowania układu limfatycznego. Wiek XIX charakteryzował się szczególnymi dokonaniami w zakresie rozwoju chirurgii, w tym także guzów nowotworowych. Dzięki zastosowaniu po raz pierwszy w 1846 roku przez Williama T. Mortona anestezji eterowej wdrożono do praktyki klinicznej metody znieczulania ogólnego. Kolejnymi osiągnięciami tej epoki było poznanie zasad aseptyki i antyseptyki oraz nabycie umiejętności oceny tkanek z użyciem mikroskopu. W XIX wieku poszukiwano również innych, poza chirurgicznymi, metod leczenia złośliwych guzów piersi. W 1895 roku Emile Grubbe zastosował pierwszą radioterapię po mastektomii. Wiek XX przyniósł doskonalenie wszystkich dotychczas stosowanych metod diagnostyki i leczenia raka piersi, ze szczególnym uwzględnieniem biologii molekularnej i terapii genowej.

Keywords

EN

breast cancer; chemioterapia; chemotherapy; historia; history; hormone therapy; hormonoterapia; leczenie; metody chirurgiczne; radioterapia; radiotherapy; rak piersi; surgical techniques; treatment

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Publisher: Medical Communications
• Journal: Ginekologia Onkologiczna
• Year: 2007
• Volume: 5
• Issue: 4
• Pages: 208-217

Contributors

author

Tatiana Pietrzyńska

• Oddział Opieki Paliatywnej, Szpital Miejski nr 1 w Będzinie. Ordynator Oddziału: lek. med. Tatiana Pietrzyńska

author

Ewa Podwińska

• Oddział Kliniczny Anestezjologii i Intensywnej Terapii w Bytomiu, Katedra Anestezjologii i Intensywnej Terapii w Zabrzu SUM w Katowicach. Kierownik Oddziału: dr hab. n. med. Ewa Podwińska. Kierownik Katedry: dr hab. n. med. Piotr Knapik.

author

Anita Olejek

• Katedra i Oddział Kliniczny Ginekologii, Położnictwa i Ginekologii Onkologicznej w Bytomiu SUM w Zabrzu. Kierownik Katedry: prof. dr hab. n. med. Anita Olejek.

author

Sebastian Turek

• Katedra i Oddział Kliniczny Chirurgii Ogólnej w Bytomiu SUM w Katowicach. Kierownik: dr hab. n. med. Jacek Gawrychowski

author

Jakub Mazur

• Katedra i Oddział Kliniczny Chirurgii Ogólnej w Bytomiu SUM w Katowicach. Kierownik: dr hab. n. med. Jacek Gawrychowski

References

• 1. Nowicki A., Stogowska I.: Wczesne wyniki badania profilaktycznego wykrywania raka piersi. Ginekol. Pol. 2007: 78: 464-470.
• 2. Zemła B.F.P., Banasik T.R., Tomaka A.: Epidemiologia nowotworów złośliwych piersi w populacji śląskich kobiet. Zakład Epidemiologii Nowotworów Centrum Onkologii - Instytut im. M. Skłodowskiej-Curie, Oddział w Gliwicach, 2003: 1-18.
• 3. Braun S.: The history of breast cancer advocacy. Breast J. 2003; 9: 101-103.
• 4. Foster R.S.: Breast cancer detection and treatment. Arch. Surg. 2003; 138: 397-407.
• 5. Kułakowski A., Pieńkowski T.: Breast cancer - the past, the present and the perspectives for the future. Nowotwory 2000; 50 supl. 2: Ogólnopolska Konferencja Naukowa „Diagnostyka i leczenie raka piersi”, Warszawa 11-12.03.1999 r.: 8-14.
• 6. Kułakowski A.: The history of development and perspectives of breast cancer surgery. Przegl. Lek. 2000; 57 (supl. 5): 110-112.
• 7. Hajdu S.I.: 2000 year of chemotherapy of tumors. Cancer 2005; 103: 1097-1102.
• 8. Lenartowicz J.: O raku wargi, piersi i „wrzodach rakowych” w Chirurgii Józefa Czekierskiego (1817-1818). Nowotwory 2000; 50: 536-540.
• 9. Gałecki J., Bujko K., Niwińska A.: Pooperacyjna radioterapia w skróconym czasie u chorych na raka piersi. Nowotwory 2004; 54: 148-154.
• 10. Płużańska A., Potemski P.: Chemioterapia w raku piersi. Onkol. Pol. 2002; 5: 37-44.
• 11. Pawlicki M., Rolski J.: Miejsce hormonoterapii w leczeniu raka piersi z uwzględnieniem roli letrozolu (Fema-ra). Współcz. Onkol. 2002; 6: 91-97.
• 12. Rogowski W, Wełnicka-Jaśkiewicz M.: Rola hormonoterapii indukcyjnej u chorych na miejscowo zaawansowanego raka piersi - szanse dla leków nowej generacji. Współcz. Onkol. 2002; 6: 676-685.
• 13. Bidziński M., Dańska-Bidzińska A.: Hormonalna terapia u kobiet po leczeniu raka piersi i endometrium. Gin. Onkol. 2005; 3: 76-83.
• 14. Mierzwa T, Kowalski W., Grabiec M.: Leczenie oszczędzające chorych z wczesnymi postaciami raka piersi z uwzględnieniem zmian wykrytych w badaniach profilaktycznych. Ginekol. Pol. 2005; 76: 377-383.
• 15. Ślubowski T., Ślubowska M., Wojciechowski A.: Techniki diagnostyczne w raku piersi. Cz. I: Metody obrazowe i ich modyfikacje. Ginekol. Pol. 2007; 78: 388-392.
• 16. Ślubowski T, Ślubowska M., Wojciechowski A.: Techniki diagnostyczne w raku piersi. Cz. II: Metody obrazowe i ich modyfikacje. Ginekol. Pol. 2007; 78: 479-483.
• 17. Pieńkowski T.: Leczenie raka piersi jako choroby przewlekłej. Gin. Onkol. 2005; 3: 178-183.
• 18. Kopacz A., Lass P., Jastrzębski T.: Limfoscyntygrafia - ważna część metody identyfikacji węzła wartownika w raku piersi. Współcz. Onkol. 2002; 6: 498-505.
• 19. Kruszewski W.J.: Zasady postępowania chirurgicznego w raku piersi spełniające wymogi leczenia onkologicznego oraz umożliwiające sprawne przeprowadzenie operacji odtwórczej w przypadku amputacji gruczołu piersiowego. Współcz. Onkol. 2002; 6: 144-148.
• 20. Nowicki A., Nikiel M.: Operacje odtwórcze piersi, ocena satysfakcji pacjentek. Współcz. Onkol. 2006; 10: 45-50.
• 21. Ziółkowska E., Wiśniewski T, Kubiak M.: Możliwości wykorzystania techniki IMRT u chorych na raka piersi leczonych metodą oszczędzającą - wady i zalety. Współcz. Onkol. 2007; 11:475-480.
• 22. Pikiel J., Karnicka-Młodkowska H., Piwowar A.: Cispla-tyna w skojarzeniu z winorelbiną u chorych na zaawansowanego raka piersi po wyczerpaniu możliwości leczenia hormonalnego i antracyklinami. Onkol. Pol. 2002; 5: 93-96.
• 23. Pawlicki M., Rolski J.: Nowe farmakologiczne możliwości leczenia raka piersi. Współcz. Onkol. 2002; 6: 586-596.
• 24. Dyczka J., Czernek U., Płużańska A.: Ocena skuteczności trzech programów z różnymi dawkami epirubicyny w leczeniu adiuwantowym raka piersi z dużymi czynnikami ryzyka - randomizowane badania kliniczne. Onkol. Pol. 2003; 6: 11-13.
• 25. Krasińska L., Jassem J.: Rola taksanów w leczeniu zaawansowanego raka piersi. Nowotwory 2003; 53: 176-184.
• 26. Szydłowska-Pazera K., Potemski P., Kubiak R.: Docetak-sel i antybiotyk antracyklinowy w chemioterapii przed-operacyjnej raka piersi. Ocena skuteczności leczenia w zależności od wybranych czynników molekularnych. Współcz. Onkol. 2007; 11: 360-366.
• 27. Szczylik C., Bodnar L., Miedzińska-Maciejewska M.: Docetalsel i paklitaksel: porównanie ich budowy, farmakologii oraz mechanizmów oporności. Współcz. Onkol. 2004; 8: 435-446.
• 28. Suszko-Każarnowicz M., Ryniewicz-Zander I.: Rola taksa-nów w leczeniu neoadiuwantowym operacyjnego i miejscowo zaawansowanego raka piersi. Współcz. Onkol. 2004; 8: 245-249.
• 29. Kryj M.: Wpływ czynników rokowniczych na niepowodzenia po radykalnym leczeniu chorych na raka piersi. Wiad. Lek. 2002; 55: 382-393.
• 30. Szacikowska E., Kozłowski W: Wielokierunkowe działanie herceptyny w komórkach raka z nadekspresją receptora HER2 (białka p185). Współcz. Onkol. 2001; 5: 254-259.
• 31. Duchnowska R., Szczylik C.: Novus ordo seclorum: nowe zastosowania przeciwciał monoklonalnych w raku piersi. Współcz. Onkol. 2005; 9: 424-428.
• 32. Świątoniowski G., Dąbrowska M., Kłaniewski T: Nadeks-presja ERB B-2 w raku sutka. Ginekol. Pol. 2003; 74: 332-337.

• Document Type: article