Jeszcze jedna dyskusja na temat daty spadku meteorytu Morasko

• Authors: Tomasz Walesiak

Title variants

EN

Another discussion about date of Morasko meteorite fall

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

It’s over 100 years after discovery of the first iron meteorite in the area of Morasko, but still we are not sure about date of the fall. Recent researches suggest that it happened about 5000 years ago, however there are some other facts proving, that event took place in the last millenium. Verification o 14C radio carbon dating results revealed, that it can give us only the maximum date (meaning: not older than). The main problem was that probes were taken from mixed types of sediments – some created before and some after the impact. Few years earlier there was another 14C examination of sediments lying beyond the floor of 2 small cavities and their age was estimated to be approximatelly 700 years BP. Similar results were received after verification of organic matter under charcoal in the weathering crust of the meteorite, which was found in the Morasko Restricted Area. Another proof was discovery of shrapnel in the root of old tree, which could not be older than 800–1000 years. At least 2 times it was discussed, if finding of Morasko iron meteorites couldn’t be matched with described observation A.D. 1301, mentioned in annales, hovever nobody was able to prove it. Analysis of historical documents lead to information of appearance of 3 suns, after sunrise, what happened in 14 Feb. 1271. Further investigation of other sources gave us even more facts. We can read in annales that in the same year, castles and cities were burned and destructed to the ground. There is also information that Poznan, the largest city in the area (approx 7.5 km South from the Morasko), was burned in (or shortly before) the year of 1274. What is more Annales from Poznan and from its parent town Wielkopolska were finished in A.D. 1271, just in the middle of the sentence. Finally, confirmation is given by archeological researches, which tell us that city walls and castle of Poznan were ruined shortly after they were constructed, but scientists found difficulty to answer, when exactly it could happen. The main problem was unknown weapon, able to leave such a large destruction, even when considered next centuries. As we can find in annales that Poznan in A.D. 1253 had castle and fortifications so only iron meteorite impact in 1271, producing craters in the area of Morasko and Umultowo, can explain the scale of the devastation discovered by archeologists.

Keywords

EN

Morasko meteorite; bright meteor; cosmic catastrophy; dating; history of Wielkopolska; observed fall

Discipline

• GEOPHYSICS: GEOPHYSICS

• Publisher: Polskie Towarzystwo Meteorytowe
• Journal: Acta Societatis Metheoriticae Polonorum
• Year: 2017
• Volume: 8
• Pages: 123-148

Contributors

author

Tomasz Walesiak

• Warszawa

References

• Baszko G., 1822, Kronika Lechitów i Polaków, Armoryka, Warszawa 2016.
• Bluszcz A., 2000, Datowanie luminescencyjne osadów czwartorzędowych – teoria, ograniczenia, problemy interpretacyjne, Zeszyty Naukowe, Matematyka-Fizyka/Politechnika Śląska, tom z. 86, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, 2000.
• Bohomolec J., 1770, Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770 Albo Natura y Koniec Komet: z Przydatkiem Opisania krotkiego obrotow Niebios y Reiestru tak Komet, iako też przypadkow znacznieyszych od potopu świata aż do tego roku, Warszawa 1770.
• Czajka W., 2010, Symbole astronomiczne w heraldyce miejskiej Nowej Marchii, Rocznik Chojeński 2, s. 67-85, Stowarzyszenie Historyczno-Kulturalne "Terra Incognita", Chojna 2010.
• Czajka W., 2013, Bolid Wielkopolski. Okoliczności spadku meteorytu Morasko, nakł. własnym, Warszawa 2013.
• Długosz J. i in., 2009, Jana Długosza Roczniki czyli Kroniki sławnego Królestwa Polskiego. Ks. 9, 1300-1370, PWN, Warszawa 2009.
• Karolczak Z., 2008, Zamek królewski w Poznaniu w Świetle badań archeologicznych, Przemysłowie wielkopolscy, s. 33-54, Poznań, wydawnictwo pokonferencyjne, pod red. prof. dr hab. Hanny Kócki-Krenz, Poznań 2008.
• Karwowski Ł., Brzustowicz G.J., 2009, Strzelce Krajeńskie – średniowieczny deszcz meteorytów, ASMP, vol. 1, s. 59-66.
• Krinow E., 1955, Meteoryty Olbrzymy, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1955.
• Kürbis B., 2010, Kronika Wielkopolska, Universitas, Kraków 2010.
• Pawlak P., 2013, Średniowieczny system obronny miasta Poznania Odcinek północno-zachodni. Wyniki badań archeologicznych, Muzeum Archeologiczne w Poznaniu, Poznań 2013.
• Pilski A.S., 2013, Meteoryt Morasko po 99 latach, Meteoryt, nr 3/2013, s. 3–10.
• Pokrzywnicki J., 1960, O bolidach obserwowanych nad Polską, Acta Geophys. Polon., vol. VIII, nr 3, 1960, s. 224–257.
• Ptak M., 2013, Zmiany powierzchni i batymetrii wybranych jezior pojezierza pomorskiego, Prace Geograficzne, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2013, z. 133, s. 61–76.
• Ratajczak T., 2008, Średniowieczny zamek królewski w Poznaniu. Uwagi na temat chronologii i genezy architektury, Przemysłowie wielkopolscy, s. 15–32, wydawnictwo pokonferencyjne, pod red. prof. dr hab. Hanny Kócki-Krenz, Poznań2008.
• Rezler M., 2011, Z przeszłości Czerwonaka, Książka o Czerwonaku, s. 12-27, Czerwonak 2011.
• Socha K., Bednarz B., Wąsik R., 2014, Przynależność gatunkowa drzewa z rezerwatu przyrody „Meteoryt Morasko”, w korzeniu którego utkwił fragment meteorytu, ASMP, vol. 5, s. 97–103.
• Stankowski W., 2009, Meteoryt Morasko. Osobliwość obszaru Poznania, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2009.
• Stankowski W., 2012, Upadek meteorytu Przełazy w świetle danych geomorfologicznych i geologicznych, ASMP, vol. 3, s. 104–111.
• Stronczyński K., 1888, Pomniki książęce Piastów, lenników dawnej Polski w pieczęciach, budowlach, grobowcach i innych starożytnościach zebrane i objaśnione, Piotrków 1888.
• Szokaluk M., Jagodziński R., Muszyński A., Szczuciński W., 2015, Ejecta blanket from the Morasko meteorite impact – first results, Bridging the Gap III: Impact Cratering In Nature, Experiments, and Modeling, 2015 University of Freiburg, Germany, LPI Contribution No. 1861, s. 1100.
• Walanus A., Goslar T., 2009, Datowanie radiowęglowe, Wydawnictwo AGH, Kraków 2009.
• Wenta J., 1990, Dziejopisarstwo w klasztorze cysterskim w Oliwie na tle porównawczym, Studia Gdańskie tom VII, seria Studia Olivensia tom I, Gdańsk, Kuria Biskupia Gdańska w Gdańsku-Oliwie 1990.
• Wędzki A., 2008, Radzim, zapomniany gród kasztelański nad wartą po upływie pół wieku, Studia Lednickie 2008, tom 9, s. 29–40, Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy.
• Woźniak M., 2014, Friedland 1304: zajrzyjmy do źródeł, ASMP vol. 5, s. 155–181.
• Zaleski Z., 1929, Księga pamiątkowa miasta Poznania, Wydawnictwo Magistrat stołecznego miasta Poznania, Poznań 1929.
• Annalen des Klosters Colbatz, Staatsbibliotek Berlin Preussischer Kulturbesitz – zbiór rękopisów sygn. Ms. theol. lat. fol. 149.
• Kodeks Dyplomatyczny Wielkopolski (KDW) T.4 Tablice z pieczęciami, Biblioteka Kórnicka, Poznań 1881.
• Monumenta Poloniae Historica (MPH) (Pomniki dziejowe Polski) T.2 i T.3, Lwów 1878.
• Pommersches Urkundenbuch, Bd. I-XI, Stettin 1868-Köln 1990, Bd. I, s. 486; III, nr 1945; V, nr 211.
• Barringer Meteor Crater and its environmental effects: http://www.lpi.usra.edu/science/kring/epo_web/impact_cratering/enviropages/Barringer/barringerstartpage.html
• Bogucin, Bogucin …, Początki: http://bogucin.swarzedz.pl/historia/poczatki.htm
• Czerwonak, Turysta, Historia gminy: http://www.czerwonak.pl/turysta/pl/historia_gminy.html
• Gmina Oborniki, Śladami historii, Oborniki: http://www.oborniki.pl/turystyka/sladami-historii
• Heraldry of the world: http://www.ngw.nl/
• Imperium Romanum – Historia antycznego Rzymu, Religia rzymska, Święta rzymskie: http://www.imperiumromanum.edu.pl/religia/swieta-rzymskie/parentalia
• Modrzew europejski Larix Decidua: http://www.saip.aerdo.eu/modrzew-europejski.html
• Poznań, Poznaj Poznań, Przewodnik po Starym Rynku, Ratusz: http://www.poznan.pl/mim/staryrynek/staryrynek.html?lhs=staryrynek_object&id_obiektu=37426&co=object
• Prusowie dzieje kultura genealogia, Prusowie byli chrześcijanami: http://prusowie.pl/historia/prusowie_byli_chrzescijanami.php
• Swarzędz, O Swarzędzu, Trochę historii: http://www.swarzedzki.pl/index.php/troche-historii
• Tu Naramowice, Na Naramowicach lat temu, Wielka historia Naramowic: http://www.tunaramowice.pl/?pl_wielka-historia-naramowic,532
• Wigierski Park Narodowy, Walory Parku, Torfowiska: http://www.wigry.org.pl/glowne/torfowiska.htm
• Zasowski, Andrzej, 2006, Średniowiecze, sprowadzenie Krzyżaków do Polski, http://www.konflikty.pl/historia/sredniowiecze/sprowadzenie-krzyzakow-do-polski/
• Meteor czelabiński: https://pl.wikipedia.org/wiki/Meteor_czelabiński
• Morasko: https://pl.wikipedia.org/wiki/Morasko
• Radojewo: https://pl.wikipedia.org/wiki/Radojewo
• Radzim (województwo wielkopolskie): https://pl.wikipedia.org/wiki/Radzim_(województwo_wielkopolskie)
• Stary Rynek w Poznaniu: https://pl.wikipedia.org/wiki/Stary_Rynek_w_Poznaniu

• Document Type: article