Wybrane zaburzenia funkcji poznawczych po udarze mózgu – charakterystyka kliniczna i diagnostyka

• Authors: Magdalena Sabiniewicz , Marta Niwald , Marcin Machnia , Lidia Włodarczyk , Elżbieta Miller

Title variants

EN

Selected cognitive dysfunctions after brain stroke – clinical characteristics and diagnosis

• Languages of publication: EN PL

Abstracts

EN

Patients after brain stroke are at a higher risk of developing cognitive dysfunctions. Clinical studies show that it is the cause of cognitive impairment in approximately two thirds of patients above 65 years of age. Deficits arising after stroke may include all areas of daily functioning. The factor that determines the type of clinical symptoms is the location and the area of brain damage. Cognitive impairment affects treatment and rehabilitation and, consequently, the quality of life. There are several neuropsychological tests and clinical trials, with different ranges of sensitivity, to measure cognitive function. Cognitive dysfunctions can affect many cognitive areas or their isolated aspects. The clinical course is often characterised by a mild form of cognitive impairment, or an advanced multisymptomatic form, such as vascular dementia. There is a need for general recommendations for the diagnosis and treatment of cognitive impairment in patients after stroke which would include healthy lifestyle and risk factors. The article presents the most important and most frequent cognitive dysfunctions that can arise after ischaemic stroke together with the clinical characteristics of symptoms and possibilities of their diagnosis. Also, the mutual influence of the basic mood and cognitive functioning is highlighted. In addition, the article describes the impact of key factors for cognitive functioning after stroke on prognosis. The clinical picture of cognitive impairment after stroke includes non-specific and specific symptoms. The non-specific symptoms are a response of the body to homoeostasis impairment by a sudden vascular incident. The characteristics of the specific symptoms depend on the location of organic damage.

PL

Udar mózgu znacznie zwiększa ryzyko rozwoju zaburzeń poznawczych. Badania wskazują, że jest przyczyną występowania zaburzeń poznawczych u około ⅔ chorych po 65. roku życia. Deficyty powstałe po udarze mózgu mogą obejmować wszystkie obszary codziennego funkcjonowania. Czynnikiem determinującym rodzaj objawów klinicznych jest przede wszystkim lokalizacja, obszar uszkodzenia mózgu. Zaburzenia poznawcze wpływają na efekty leczenia i rehabilitacji oraz jakość życia chorego. Do oceny aktywności kognitywnej stosowane są odpowiednie testy i kliniczno-eksperymentalne próby neuropsychologiczne o różnym stopniu czułości diagnostycznej. Dysfunkcje mogą dotyczyć wielu obszarów poznawczych lub ich izolowanych aspektów. Przebieg kliniczny charakteryzuje łagodna postać zaburzeń poznawczych albo postać rozwinięta, wieloobjawowa, jak w otępieniu naczyniopochodnym. Istnieje potrzeba stworzenia ogólnych zaleceń co do diagnostyki i terapii zaburzeń poznawczych u chorych po udarze mózgu. Praca przedstawia najważniejsze i najczęstsze zaburzenia funkcji poznawczych u pacjentów po udarze niedokrwiennym, charakterystykę kliniczną tych objawów, a także możliwości diagnostyki. Zwrócono uwagę na wzajemny wpływ nastroju podstawowego i funkcjonowania kognitywnego. Ponadto omówiono wpływ czynników kluczowych dla funkcjonowania poznawczego chorego po udarze mózgu na rokowanie. Obraz kliniczny zaburzeń poznawczych po udarze obejmuje objawy ogólnomózgowe i specyficzne. Symptomy nieswoiste są odpowiedzią organizmu na zaburzenie homeostazy układu przez nagły incydent naczyniowy, a charakterystyka symptomów specyficznych zależy od lokalizacji uszkodzenia organicznego.

Keywords

EN

brain stroke; charakterystyka kliniczna; clinical characteristics; cognitive functions; diagnostic methods; funkcje poznawcze; metody diagnostyczne; udar mózgu

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Publisher: Medical Communications
• Journal: Aktualności Neurologiczne
• Year: 2015
• Volume: 15
• Issue: 1
• Pages: 35-40

Contributors

author

Magdalena Sabiniewicz

• Oddział Rehabilitacji Neurologicznej, III Szpital Miejski im. dr. Karola Jonschera w Łodzi, Polska

author

Marta Niwald

• Oddział Rehabilitacji Neurologicznej, III Szpital Miejski im. dr. Karola Jonschera w Łodzi, Polska. Zakład Medycyny Fizykalnej, Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Polska

author

Marcin Machnia

• Zakład Rehabilitacji, Instytut Centrum Zdrowia Matki Polki, Łódź, Polska

author

Lidia Włodarczyk

• Gabinet neurologiczny, Łódź, Polska

author

Elżbieta Miller

• Oddział Rehabilitacji Neurologicznej, III Szpital Miejski im. dr. Karola Jonschera w Łodzi, Polska. Zakład Medycyny Fizykalnej, Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Polska

References

• Ballard C, Rowan E, Stephens S et al.: Prospective follow-up study between 3 and 15 months after stroke: improvements and decline in cognitive function among dementia-free stroke survivors >75 years of age. Stroke 2003; 34: 2440–2445.
• Bilikiewicz A, Pużyński S, Rybakowski J et al. (eds.): Psychiatria. Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław 2002.
• Danovska M., Stamenov B, Alexandrova M et al.: Post-stroke cognitive impairment – phenomenology and prognostic factors. J of IMAB 2012; 18: 290–297.
• De Anna F, Felician O, Barbeau E et al.: Cognitive changes in mild cognitive impairment patients with impaired visual recognition memory. Neuropsychology 2014; 28: 98–105.
• Desmond DW, Moroney JT, Sano M et al.: Incidence of dementia after ischemic stroke: results of a longitudinal study. Stroke 2002; 33: 2254–2260.
• Elliott R: Executive functions and their disorders. Imaging in clinical neuroscience. Br Med Bull 2003; 65: 49–59.
• Erkinjuntti T: Vascular cognitive deterioration and stroke. Cerebrovasc Dis 2006; 24 Suppl 1: 189–194.
• Gauthier S, Reisberg B, Zaudig M et al.; International Psychogeriatric Association Expert Conference on mild cognitive impairment: Mild cognitive impairment. Lancet 2006; 367: 1262–1270.
• Godefroy O: Frontal syndrome and disorders of executive functions. J Neurol 2003; 250: 1–6.
• Grzegorczyk G: Pamięć w modelu neuropsychologicznym. Psychiatr Psychol Klin 2008; 8: 218–222.
• Herzyk A: Wprowadzenie do neuropsychologii klinicznej. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2009.
• Jodzio K, Biechowska D, Szurowska E et al.: Neuropsychologiczna ocena zaburzeń kontroli wybranych funkcji poznawczych i motorycznych po udarze mózgu. Post Psychiatr Neurol 2011; 20: 251–257.
• Kinomura S, Larsson J, Gulyás B et al.: Activation by attention of the human reticular formation and thalamic intralaminar nuclei. Science 1996; 271: 512–515.
• Kolan M: Zaburzenia funkcji poznawczych a choroby niedokrwienne mózgu. In: Kojder I (ed.): Neurokognitywistyka w patologii i zdrowiu 2009–2011. Pomorski Uniwersytet Medyczny, Szczecin 2011: 94–105.
• Łuria A: Podstawy neuropsychologii. Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 1976.
• Malouin F, Belleville S, Richards CL et al.: Working memory and mental practice outcomes after stroke. Arch Phys Med Rehabil 2004; 85: 177–183.
• Meyer JS, Rauch GM, Lechner H et al. (eds.): Vascular Dementia. Futura Publishing Company, Inc., Armonk 2001: 1–19.
• Meyers CA, Berman SA, Scheibel RS et al.: Case report: acquired antisocial personality disorder associated with unilateral left orbital frontal lobe damage. J Psychiatry Neurosci 1992; 17: 121–125.
• Miller E: Ocena skuteczności wczesnej rehabilitacji po udarze mózgu. Wiad Lek 2008; 61: 252–257.
• Nys G, van Zandvoort M, de Kort PL et al.: Cognitive disorders in acute stroke: prevalence and clinical determinants. Cerebrovasc Dis 2007; 23: 408–416.
• Opala GM, Ochudło S: Poudarowe zaburzenia poznawcze. Pol Prz Neurol 2005; 1: 35–43.
• Pąchalska M: Urazy mózgu. Vol. 1–2, Polskie Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 2012.
• Poulin V, Korner-Bitensky N, Dawson DR: Stroke-specific executive function assessment: a literature review of performance-based tools. Aust Occup Ther J 2013; 60: 3–19.
• Sachdev P, Chen X, Brodaty H et al.: The determinants and longitudinal course of post-stroke mild cognitive impairment. J Int Neuro-psychol Soc 2009; 15: 915–923.
• Saunders NL, Summers MJ: Longitudinal deficits to attention, executive, and working memory in subtypes of mild cognitive impairment. Neuropsychology 2011; 25: 237–248.
• Sinyor D, Amato P, Kaloupek DG et al.: Post-stroke depression: relationships to functional impairment, coping strategies, and rehabilitation outcome. Stroke 1986; 17: 1102–1107.
• Snaphaan L, de Leeuw FE: Poststroke memory function in non-demented patients: a systematic review on frequency and neuroimaging correlates. Stroke 2007; 38: 198–203.
• Stuss DT, Gow CA, Hetherington CR: “No longer Gage”: frontal lobe dysfunction and emotional changes. J Consult Clin Psychol 1992; 60: 349–359.
• Suzuki R, Sugimura Y, Yamada S et al.: Predicting recovery of cognitive function soon after stroke: differential modeling of logarithmic and linear regression. PLoS One 2013; 8: e53488.
• Walsh K, Darby D: Neuropsychologia kliniczna. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2008.

• Document Type: article