PL
WSTĘP: Rak jelita grubego (colorectal cancer – CRC) jest jednym z najczęstszych nowotworów na świecie – odpowiada za 10% rocznej globalnej zapadalności na raka. Przez długi czas może pozostać bezobjawowy i mimo postępu medycyny zbyt często zostaje zdiagnozowany za późno. Białko YKL-40 jest czynnikiem wzrostu stymulującym migrację komórek śródbłonka, odgrywającym rolę w stanach zapalnych oraz nowotworowych. Celem pracy była ocena znaczenia YKL-40 jako biomarkera w CRC oraz określenie powiązań stężeń YKL-40 w surowicy u chorych na CRC z wybranymi parametrami kliniczno-patologicznymi. MATERIAŁ I METODY: W badaniu prospektywnym, obejmującym 133 osoby powyżej 50 roku życia, oznaczono stężenie białka YKL-40 w surowicy metodą ELISA. Pacjentów podzielono na dwie grupy: 91 osób chorujących na CRC oraz 42 osoby zdrowe. W analizie statystycznej wykorzystano testy t-Studenta dla danych niezależnych, U Manna-Whitneya i regresję logistyczną. WYNIKI: Stężenie YKL-40 w surowicy było znacznie wyższe u chorych na CRC (163 ± 36 μg/l) niż u osób zdrowych (54 ± 20 μg/l; p < 0,0001). U osób z CRC nie wykazano zależności między parametrami klinicznymi, tj. płcią, wiekiem i wskaźnikiem masy ciała (body mass index – BMI), a stężeniem białka YKL-40 w surowicy. U chorych z CRC stężenie YKL-40 w surowicy statystycznie istotnie różniło się we wczesnym i średniozaawansowanym stadium nowotworowym. WNIOSKI: Białko YKL-40 wydaje się obiecującym biomarkerem CRC. Jego stężenie w surowicy jest skorelowane ze stopniem zaawansowania nowotworu zależnie od głębokości nacieku w stosunku do błony podśluzowej i może być czynnikiem rokowniczo niepomyślnym dla tego nowotworu.
EN
INTRODUCTION: Colorectal cancer (CRC) is one of the most common cancers in the world, accounting for 10% of the annual global cancer incidence. This malignant neoplasm can remain asymptomatic for a long time and, despite medical advances, is too frequently diagnosed too late. The YKL-40 protein is a growth factor that stimulates endothelial cell migration, and plays a role in inflammation and neoplasia. The aim of the study was to assess the significance of YKL-40 as a biomarker in CRC and to determine the correlation between the serum YKL-40 levels in CRC patients and selected clinical and pathological parameters. MATERIAL AND METHODS: In a prospective study involving 133 patients over the age of 50, the serum YKL-40 protein level concentration was determined by the ELISA method. The patients were divided into two groups: 91 with CRC and 42 healthy. For the statistical analysis Student's t-test for independent data, the Mann-Whitney U test, and logistics regression were used. RESULTS: The YKL-40 serum concentration was significantly higher in the CRC patients (163 ± 36 μg/l) than the healthy patients (54 ± 20 μg/l; p < 0.0001). There was a statistically significant difference in the serum YKL-40 concentration between the early and intermediate stages of CRC. There was no correlation between the clinical parameters, i.e. sex, age and BMI and the serum YKL-40 protein concentration in the people with CRC. CONCLUSIONS: The YKL-40 protein seems to be a promising CRC biomarker. Its serum concentration is correlated with the stage of the cancer depending on the depth of the growth relative to the submucosa and may be a prognostic factor for an adverse prognosis of this cancer.