Zachowania zdrowotne młodzieży gimnazjalnej na przykładzie środowiska miejskiego i wiejskiego Część II. Używanie substancji psychoaktywnych i spędzanie wolnego czasu

• Authors: Elżbieta Szczepańska , Teresa Matjeka , Agata Kiciak , Marek Kardas , Beata Całyniuk

Title variants

EN

Salubrious behaviour of the secondary schools’ adolescents on example of city and country communities Part II. Using psychoactive substances and spending free time

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

WSTĘP Stosowanie używek oraz bierny sposób spędzania czasu wolnego to najczęściej spotykane zachowania antyzdrowotne nie tylko w środowisku młodzieży. Celem badania była analiza wybranych zachowań zdrowotnych gimnazjalistów, identyfi kacja różnic w występowaniu tych zachowań między młodzieżą zamieszkałą na wsi i w mieście oraz odpowiedź na pytanie, które z czynników socjologicznych determinują występowanie analizowanych zachowań. MATERIAŁ I METODY Materiał badawczy stanowiło 167 uczniów w wieku 13–14 lat, uczęszczających do szkół gimnazjalnych w Tarnowskich Górach i w Boronowie. Narzędziem badawczym był autorski kwestionariusz wywiadu. I część zawierała pytania dotyczące statusu społeczno-ekonomicznego ankietowanych, kolejne części dotyczyły występowania wśród młodzieży wybranych zachowań, tj. zażywania narkotyków oraz sposobu spędzania wolnego czasu. WYNIKI W badanej grupie gimnazjalistów do zażywania narkotyków przyznało się 10% ankietowanych. Narkotyki zażywa porównywalny odsetek dziewcząt i chłopców zamieszkałych na wsi, natomiast w mieście narkotyki zażywa więcej chłopców niż dziewcząt. Spotkania ze znajomymi oraz oglądanie telewizji są najczęściej wymienianą formą spędzania wolnego czasu wśród uczniów zamieszkałych w mieście. Z kolei największy odsetek z grupy zamieszkałych na wsi uczniów spędza czas wolny przed komputerem oraz spotyka się ze znajomymi. WNIOSKI Stwierdzono, że wśród ankietowanych uczniów znalazła się grupa używająca substancji psychoaktywnych. Spędzanie czasu wolnego w sposób bierny jest zjawiskiem powszechnym w środowisku badanej młodzieży, przy czym zaobserwowano różnice w występowaniu analizowanych zachowań między uczniami ze środowiska wiejskiego i miejskiego. Czynnikami determinującymi występowanie omawianych zachowań są struktura rodziny oraz poziom wykształcenia ojca.

EN

INTRODUCTION The use of drugs and other stimulants, as well as a passive way of spending free time, are the most common unhealthy behaviors among adolescents. The aim of the study was an analysis of selected salubrious behaviour of the secondary schools’ pupils, identifi cation of the diff erences in occurrence of this behavior between the adolescents from the city and the country and estimation which sociological factors infl uenced the occurrence of the analysed behavior. MATERIAL AND METHODS The research tool was an author questionnaire conducted among 167 pupils at the age 13-14 of the secondary schools in Tarnowskie Góry and Boronów. Part I included questions referring to socio-economic status, the next parts referred to the occurrence of taking drugs and spending free time. RESULTS 10% of the surveyed in the tested group of secondary schools’ adolescents admitted taking drugs. Comparable number of girls and boys took drugs in the country, whereas there was larger number of boys in the city. In the city the adolescents dedicated their free time to meeting friends and watching TV, and in the country the pupils spent their free time with PC or meeting friends. CONCLUSIONS It had been ascertained that among the surveyed pupils there had been a group taking psychoactive substances. Passive way of spending free time was a common phenomenon in the milieu of the tested adolescents but there were diff erences in occurrence of the analysed behaviour be tween the pupils from the city and the country. The factors determining the occurrence of the discussed behaviour were the family structure and father’s education.

Keywords

EN

adolescents; młodzież; salubrious behaviour; spending free time; spędzanie czasu wolnego; taking drugs; zachowania zdrowotne; zażywanie narkotyków

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Publisher: Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
• Journal: Annales Academiae Medicae Silesiensis
• Year: 2010
• Volume: 64
• Issue: 1-2
• Pages: 48-59

Contributors

author

Elżbieta Szczepańska

• Zakład Żywienia Człowieka, Wydział Zdrowia Publicznego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, 41-902 Bytom, ul. Piekarska 18 tel. służbowy: 032 397 65 22

author

Teresa Matjeka

• Zakład Żywienia Człowieka, Wydział Zdrowia Publicznego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

author

Agata Kiciak

• Zakład Żywienia Człowieka, Wydział Zdrowia Publicznego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

author

Marek Kardas

• Zakład Żywienia Człowieka, Wydział Zdrowia Publicznego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

author

Beata Całyniuk

• Zakład Żywienia Człowieka, Wydział Zdrowia Publicznego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

References

• 1. Łuszczyńska A. Zmiana zachowań zdrowotnych - dlaczego dobre chęci nie wystarczają? Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2004: 14-16.
• 2. Rudawska I. Zachowania prozdrowotne jako przedmiot działań marketingowych. Zdrowie Publiczne i Zarządzanie, 2006; 1: 79-83.
• 3. http://www.cbos.pl
• 4. Bobrowski K. Zdrowie psychiczne i zachowania ryzykowne 15-latków – badania mokotowskie. Alkoholizm i Narkomania 2006; 19(3): 225-242.
• 5. http://www.narkomania.gov.pl
• 6. ESPAD Report 2007, http://www.espad.org
• 7. Bonomo Y., Proimos J. Substance misuse: alcohol, tobacco, inhalants, and other drugs. BMJ. 2005; 330: 777-780.
• 8. HBSC Raport 2006, www.imid.med.pl
• 9. Narożna D. Młodzież wobec zagrożenia narkomanią. Lider - Promocja zdrowia, kultura zdrowotna i fi zyczna. 2007; 5: 9-11.
• 10. http://www.wsse.gorzow.pl
• 11. Wojnarowska B., Mazur J. Zachowania zdrowotne, zdrowie i postrzeganie szkoły przez młodzież w Polsce w 2002 roku. Instytut Matki i Dziecka, Warszawa 2002.
• 12. http://www.sczp.gov.pl
• 13. Brener ND., Kann L., Garcia D et al. Youth Risk Behavior Surveillance -Selected Steps Communities 2005, MMWR Surweillance Sumaries, 2007; 56: 1-16.
• 14. Koziej S., Krawczyk S. Komputer i Internet w życiu młodzieży gimnazjalnej. Edukacja Medialna. 2002; 4: 35-37.
• 15. Wojnarowska B., Mazur J., Kołoło H., Małkowska A. Zdrowie, zachowania zdrowotne i środowisko społeczne młodzieży w krajach Unii Europejskiej. Instytut Matki i Dziecka, Warszawa 2005.
• 16. Currie C., Gabhainn S., Godeau E. et al. Inequalities in young people’s health: HBSC international report from the 2005/2006 Survey. Copenhagen, WHO Regional Offi ce for Europe, 2008 (Health Policy for Children and Adolescents, No. 5).

• Document Type: article