PL
Problemy terapeutyczne związane z leczeniem bólu przewleklego spowodowały wzrost zainteresowania neurodestrukcyjnymi metodami leczenia. Od połowy lat siedemdziesiątych ubiegłego stulecia datuje się szybki postęp badań eksperymentalnych dotyczących wpływu prądu o wysokiej częstotliwości na tkanki człowieka, a w szczególności tkankę nerwową. Przełomem w praktyce klinicznej okazało się wprowadzenie w 1981 roku przez Suijtera nowej elektrody. Elektroda ta, w formie igły, pozwala sterować powstającą w trakcie zabiegu podwyższoną temperaturą. Opisane metody leczenia otrzymały nazwę termokoagulacja (Radiofrequency thermocoagulation, RF). Mimo licznych badań, próbujących wyjaśnić mechanizm działania wysokoczęstotliwościowego prądu na tkankę nerwową, jednoznacznej odpowiedzi do dziś nie znamy. Przeglądając wyniki badań, często słabo udokumentowanych, można odnieść wrażenie, że leczymy metodami, które nie wiadomo czy odpowiadają normom stawianym przez EBM. W pracy tej omówione zostały najczęściej stosowane w praktyce klinicznej techniki, a mianowicie te, które dotyczą bólu kręgosłupa lędźwiowego oraz miejsca neuroablacji zwoju Gassera w przypadkach neuralgii nerwu trójdzielnego. Termolezje w zakresie układu nerwowego, opierając się na efektach klinicznych, stanowią wartościową, uzupełniającą metodę leczniczą, która w istotny sposób polepsza komfort życia chorego, pozwalając mu zmniejszyć ilość przyjmowanych leków.
EN
Therapeutical problems attached to the chronic pain therapy, has stimulated a growing interest in the development of neurodestructive (ablative) methods. Since 1975 the increasing number of the experimental investigators described the results concerning the influence of high frequency current on the nerve tissue. Breakthrough in clinical practice was introduction by Suijter of the new disposable electrode, producing a heat lesion around the active tip. This electrode had a needle form and has a valuable option to measure the tissue temperature during the whole procedure. In clinical practice the above technic received the name of radiofrequency thermocoagulation (RF). Despite of many investigations, the mode of action of RF is still unclear. In this review the results of the most frequently aaplied technics concerning low back pain are presented. The particular attention has also been drown to the trigeminal neuralgia and their therapeutic options. Thermolesions of the nerve system are well recognized therapeutic modality in chronic pain treatment despite the lack of hard evidence, yet. The results of clinical practice have learned, that even short term positive results are a valuable gift for the patient, who are forced to consume several pijnkillers per day otherwise.