Środowiskowe zagrożenia zdrowia w świadomości różnych grup społecznych województwa śląskiego

• Authors: Agata Piekut , Grzegorz Dziubanek

Title variants

EN

Awareness of environmental health risks in selected social groups in Silesian voivodeship

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

WSTĘP Dane z ostatnich lat wskazują, że stan zdrowia nawet w 85% uwarunkowany jest czynnikami środowiskowymi. Bez ukształtowanej w społeczeństwie świadomości środowiskowych zagrożeń zdrowia oraz wiedzy, gdzie, kiedy i dlaczego ma miejsce narażenie środowiskowe oraz w jaki sposób wpływa ono na zdrowie człowieka, nie jest możliwe podjęcie działań zapobiegawczych. Celem pracy była ocena świadomości środowiskowych zagrożeń zdrowia wybranych grup społecznych mieszkańców województwa śląskiego. MATERIAŁ I METODY W badaniu przedstawiono dane zebrane w wyniku sondaży diagnostycznych, przeprowadzonych wśród 1539 mieszkańców województwa śląskiego, należących do siedmiu wybranych grup społecznych: młodzieży ponadgimnazjalnej, studentów, kobiet (w tym w wieku prokreacyjnym i ciężarnych), rodziców dzieci przedszkolnych, nauczycieli, mieszkańców obszaru zdegradowanego przez przemysł ciężki oraz osób starszych. WYNIKI Wyniki wskazują, że percepcja środowiskowych zagrożeń zdrowia badanych grup społecznych z województwa śląskiego jest niezadowalająca. Pomimo że ankietowani są świadomi negatywnego wpływu środowiska na zdrowie, to posiadają jedynie podstawową wiedzę na temat zanieczyszczeń obecnych w środowisku oraz ich wpływu na zdrowie człowieka. WNIOSKI Konieczne wydaje się podjęcie działań zmierzających do popularyzacji wiedzy w zakresie zdrowia środowiskowego oraz ciągłego kształtowania pozytywnych postaw proekologicznych we wszystkich grupach społecznych, od najmłodszych lat.

EN

INTRODUCTION The data from last year shows that health condition is determined by environmental factors, even up to 85%. Without the awareness of environmental health hazards in a society and knowledge of where, when and why there is environmental exposure and how it aff ects human health, it will not be possible to take preventive action. The aim of the study was to estimate the awareness of environmental health risks in a selected population of the Silesian voivodeship. MATERIAL AND METHODS The study presents data collected from questionnaire surveys conducted among 1539 residents of the Silesian voivodeship. The study population consisted of seven selected social groups: students from high schools, students of the Medical University of Silesia, women; including women in the reproductive age and pregnant, parents of preschool children, teachers, residents of Katowice- Szopienice and seniors. RESULTS The results showed that the awareness of environmental health risks in the studied social groups from the Silesian voivodeship is unsatisfactory. Although the respondents are aware of the negative environmental impact on health, they have only a basic knowledge of the pollutants present in the environment and their impact on human health. CONCLUSIONS It is necessary to popularize the knowledge about environmental health risks and develop proecological attitudes from an early age in all social groups in the population from the Silesian voivodeship.

Keywords

EN

Silesian voivodeship; awareness; environmental health risks; województwo śląskie; środowiskowe zagrożenia zdrowia; świadomość

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Publisher: Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
• Journal: Annales Academiae Medicae Silesiensis
• Year: 2012
• Volume: 66
• Issue: 5
• Pages: 34–44

Contributors

author

Agata Piekut

• Zakład Zdrowia Środowiskowego Wydziału Zdrowia Publicznego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach ul. Piekarska 18 41-902 Bytom tel. [phone] fax [phone]

author

Grzegorz Dziubanek

• Zakład Zdrowia Środowiskowego Wydziału Zdrowia Publicznego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

References

• 1. Bojar I., Juszczyk M., Wdowiak L. Kształcenie przeddyplomowe w zakresie zdrowia publicznego w Polsce. Zdr. Publ. 2007; 117: 293–296.
• 2. Jarosińska D. Zdrowie środowiskowe – defi nicje, zakres, priorytety. Teoria i praktyka ocen oddziaływania środowiska na zdrowie. Wyd. IMPiZŚ. Sosnowiec 2001.
• 3. Jośko J. Skrypt z medycyny i epidemiologii środowiskowej. Śląska Akademia Medyczna, Katowice 2005.
• 4. Prüss-Üstün A., Corralán C. Preventing disease through healthy environments. Towards an estimate of the environmental burden of disease. World Health Organization – WHO. Geneva 2006.
• 5. Agenda Organizacji Narodów Zjednoczonych – ONZ: Środowisko i zdrowie dziecka. Plan działania dla Europy. 4. Ministerialna Konferencja nt. Zdrowia i Środowiska; Budapeszt, Węgry 23–25 czerwca 2004.
• 6. World Health Organization – WHO: 10 facts on preventing disease through healthy environments. Geneva 2008.
• 7. Kwapiszewska-Antas M. Edukacja ekologiczna wobec wyzwań XXI wieku. W: Edukacja dla bezpieczeństwa. Bezpieczeństwo intelektualne Polaków. Wyd. Wyższej Szkoły Bezpieczeństwa, Poznań 2009.
• 8. Klupś L. Świadomość środowiskowych zagrożeń zdrowia wśród uczniów gliwickich szkół ponadgimnazjalnych. SUM – Wydział Zdrowia Publicznego (praca magisterska). Bytom 2010.
• 9. Gidek M. Świadomość środowiskowych zagrożeń zdrowia wśród uczniów klas licealnych. SUM – Wydział Zdrowia Publicznego (praca magisterska). Bytom 2010.
• 10. Siuta T. Świadomość środowiskowych zagrożeń zdrowia w populacji studentów pierwszego roku Wydziału Zdrowia Publicznego. SUM – Wydział Zdrowia Publicznego (praca magisterska). Bytom 2010.
• 11. Nowakowska M. Świadomość środowiskowych zagrożeń zdrowia wśród kobiet w wieku 19–35 lat. SUM – Wydział Zdrowia Publicznego (praca magisterska). Bytom 2010.
• 12. Malik S. Świadomość środowiskowych zagrożeń zdrowia wśród kobiet w ciąży. SUM – Wydział Zdrowia Publicznego (praca magisterska). Bytom 2010.
• 13. Szefczyk-Polowczyk L. Środowiskowe zagrożenia zdrowia dzieci i przygotowanie społeczeństwa do działań profi laktycznych. SUM – Wydział Zdrowia Publicznego (praca magisterska). Bytom 2011.
• 14. Lar K. Świadomość środowiskowych zagrożeń zdrowia wśród nauczycieli liceów ogólnokształcących w powiecie tarnogórskim. SUM – Wydział Zdrowia Publicznego (praca magisterska). Bytom 2011.
• 15. Mucha A. Świadomość środowiskowych zagrożeń i samoocena stanu zdrowia mieszkańców Szopienic. SUM – Wydział Zdrowia Publicznego (praca magisterska). Bytom 2011.
• 16. Piwowar E. Świadomość środowiskowych zagrożeń zdrowia wśród słuchaczy Uniwersytetu Trzeciego Wieku. SUM – Wydział Zdrowia Publicznego (praca magisterska). Bytom 2010.
• 17. Jarosińska D. Programy profi laktyki medycznych skutków zdrowotnych skażenia środowiska. Materiały szkoleniowe Instytutu Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego. Sosnowiec 2003.
• 18. Dobrowolski J.W. Ekologia człowieka a interdyscyplinarna współpraca w zakresie zapobiegania środowiskowym zagrożeniom dla zdrowia. Prz. Lek. 2007; 64: 35–41.
• 19. Krzyśko M. Socjalizacja ekologiczna i jej uwarunkowania. W: Współczesne problemy socjalizacji. Red. E. Mandal, R. Stefańska-Klar. Wydawnictwo UŚ. Katowice 1995.
• 20. Marchwinska-Wyrwal E., Teaf C.M., Dziubanek G., Hajok I. Risk assessment and risk communication in environmental health in Poland. Eur. J. Public. Health. 2012; 22: 742–744.
• 21. World Health Organization: Indoor air pollution and health. Fact sheet N°292; September 2011. [http://www.who.int/mediacentre/ factsheets/fs292/en/].
• 22. Dunn C. Indoor Air Quality: Causes Of, Testing, and Monitoring Indoor Air Pollution. Corvallis, OR,USA, Science & Technology 2007.
• 23. Desai M.A., Mehta S., Smith K.R. Indoor smoke from solid fuels: assessing the environmental burden of disease at national and local levels. Geneva, Switzerland: World Health Organization, 2004 (Environmental Burden of Disease Series, no. 4).
• 24. Tarkowski S. Aspekty ekologii człowieka w zdrowiu publicznym. Zdr. Publ. 2008; 118: 453–458.
• 25. Sokal J.A. Program Wieloletni „Środowisko a Zdrowie”. Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego. Materiały szkoleniowe. Sosnowiec 2001.
• 26. Misiołek A. Problem kształtowania postaw i świadomości ekologicznej. Problemy Ekologii 2003; 7: 130–132.
• 27. Barrett J.R. Double protection: reaching accord on the ethical conduct of child observational research. Environ. Health Perspect. 2009; 117: A354-A357.

• Document Type: article