Ryzyko powikłań krwotocznych związane ze stosowaniem selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny

• Authors: Tomasz Pawełczyk , Jolanta Rabe-Jabłońska

Title variants

EN

Selective serotonin reuptake inhibitors related abnormal bleeding risk

• Languages of publication: EN PL

Abstracts

EN

There was a noticeable progress in psychopharmacotherapy of affective disorders in the past two decades. New drugs and drug’s classes were developed and introduced to daily psychiatric practice including selective serotonin reuptake inhibitors (SSRI). They have proven to be effective in the treatment of depression in out- and inpatients and, in comparison with other antidepressants i.e. tricyclics, SSRIs seem to have fewer side effects and therefore have become more frequently recommended and widely prescribed by specialists and general practitioners. Despite better tolerability and safety, numerous case reports and observational studies have described an association between SSRIs and the risk of various bleeding disorders including ecchymoses, petechiae, gastrointestinal, genitourinary and intracranial bleeding as well as surgical hemorrhagic complications. Serotonin potentiates platelet aggregation and plays a crucial role in the early phase of platelet activation, called platelet shape change. SSRIs inhibit serotonin uptake from the blood to platelets and decrease its intracellular content, which leads to aggregation disturbances and ineffective primary hemostasis. The authors review the available literature akconcerning antidepressant related bleeding risk, describe the mechanism of that adverse effect, its probability, enumerate risk groups and provide some practical considerations about management of depressive patients at increased risk of hemorrhagic complications.

PL

W ostatnim dwudziestoleciu nastąpił znaczny postęp w psychofarmakoterapii zaburzeń depresyjnych. Wynaleziono i wprowadzono do terapii nowe leki i grupy leków przeciwdepresyjnych, w tym selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny – SSRI, skuteczne w leczeniu depresji i, jak wynikało z przeprowadzonych badań, charakteryzujące się większym bezpieczeństwem w porównaniu z wcześniej stosowanymi preparatami, np. trójpierścieniowymi lekami przeciwdepresyjnymi – TLPD. Lepsza tolerancja i mniejsza liczba objawów niepożądanych sprawiły, że SSRI zaczęto często stosować zarówno w leczeniu szpitalnym, jak i ambulatoryjnym, przez specjalistów, a także przez lekarzy pracujących w ramach podstawowej opieki zdrowotnej. Już po wprowadzeniu ich na rynek pojawiły się liczne doniesienia kazuistyczne oraz badania obserwacyjne wiążące występowanie różnego rodzaju krwawień ze stosowaniem SSRI. Wśród powikłań krwotocznych opisywano drobne podbiegnięcia krwawe, wybroczyny, poważne krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego, układu moczowo-płciowego, krwawienia wewnątrzczaszkowe oraz wzmożone krwawienia podczas zabiegów operacyjnych. Serotonina jest jednym z promotorów agregacji płytek i odgrywa istotną rolę we wstępnej fazie aktywacji trombocytów – procesie nazywanym zmianą kształtu płytek. SSRI hamują wychwyt krążącej we krwi serotoniny i zmniejszają jej wewnątrzpłytkowe zasoby, co powoduje zaburzenia agregacji i upośledzenie pierwotnej hemostazy. Autorzy dokonali przeglądu dostępnego piśmiennictwa na temat ryzyka krwawień związanego ze stosowaniem SSRI, opisali mechanizm powstawania i prawdopodobieństwo jego wystąpienia, wyszczególnili grupy pacjentów o podwyższonym ryzyku krwawień oraz przedstawili praktyczne wskazówki odnośnie do postępowania z chorymi należącymi do grup ryzyka, którzy wymagają leczenia przeciwdepresyjnego.

Keywords

EN

adverse effects – haemorrhage; blood platelets; depresja; depression; inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny; powikłania krwotoczne; płytki krwi; selective serotonin reuptake inhibitors

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Publisher: Medical Communications
• Journal: Psychiatria i Psychologia Kliniczna
• Year: 2005
• Volume: 5
• Issue: 3
• Pages: 151-158

Contributors

author

Tomasz Pawełczyk

• Centralny Szpital Kliniczny UM w Łodzi. Dyrektor: lek. n. med. Wojciech Bieńkiewicz

author

Jolanta Rabe-Jabłońska

• Klinika Zaburzeń Afektywnych i Psychiatrii Młodzieżowej UM w Łodzi. Kierownik Kliniki: prof. dr hab. n. med. Jolanta Rabe-Jabłońska

References

• 1. Ayuso-Mateos J.L., Vazquez-Barquero J.L., Dowrick C. i wsp.: Depressive disorders in Europe: prevalence figures from the ODIN study. Br. J. Psychiatry 2001; 179: 308-316.
• 2. Herper M.: The world's best-selling drugs. Forbes 2004; Forbes.com: http://www.forbes.com/technology/2004/03/16/cx_mh_0316bestselling.html
• 3. Boye WF., Feighner J.P.: Safety and tolerability of selective serotonin re-uptake inhibitors. W: Feighner J.P., Boye WF. (red.): Selective Serotonin Re-Uptake Inhibitors. Advances in Basic Research and Clinical Practice. John Willey & Sons Ltd.; 1996: 291-314.
• 4. Fergusson D., Doucette S., Glass K.C. i wsp.: Association between suicide attempts and selective serotonin reuptake inhibitors: systematic review of randomised controlled trials. BMJ 2005; 330: 396.
• 5. Healy D., Whitaker C.: Antidepressants and suicide: risk-benefit conundrums. J. Psychiatry Neurosci. 2003: 28: 331-337.
• 6. Whitehead P.D.: Causality and collateral estoppel: process and content of recent SSRI litigation. J. Am. Acad. Psychiatry Law 2003; 31: 377-382.
• 7. Alert F.M.S. Public Health Advisory: Suicidality in Adults Being Treated with Antidepressant Medications. 2005 Safety Alerts for Drugs, Biologics, Medical Devices, and Dietary Supplements 2005; FDA: http://www.fda.gov/medwatch/SAFETY/2005/safety05.htm#antidepressant
• 8. George J.N.: Hemostasis and fibrinolysis. W: Stein J.H. (red.): Internal Medicine. Mosby, 1998: 534-540.
• 9. Li N., Wallen N.H., Ladjevardi M., Hjemdahl P.: Effects of serotonin on platelet activation in whole blood. Blood Coagul. Fibrinolysis 1997; 8: 517-523.
• 10. Holmson H.: Platelet secretion and energy metabolism. W: Kaplan K.L. (red.): Hemostasis and Thrombosis: Basic Principles and Clinical Practice. Lippincott, 1994: 524-545.
• 11. Storey R.F., Heptinstall S.: Laboratory investigation of platelet function. Clin. Lab. Haematol 1999; 21: 317-329.
• 12. Hergovich N., Aigner M., Eichler H.G. i wsp.: Paroxetine decreases platelet serotonin storage and platelet function in human beings. Clin. Pharmacol. Ther. 2000; 68: 435-442.
• 13. Maurer-Spurej E., Pittendreigh C., Solomons K.: The influence of selective serotonin reuptake inhibitors on human platelet serotonin. Thromb. Haemost. 2004; 91: 119-128.
• 14. Calhoun J.W., Calhoun D.D.: Prolonged bleeding time in a patient treated with sertraline. Am. J. Psychiatry 1996; 153: 443.
• 15. Cooper T.A., Valcour VG., Gibbons R.B. i wsp.: Spontaneous ecchymoses due to paroxetine administration. Am. J. Med. 1998; 104: 197-198.
• 16. Gunzberger D.W., Martinez D.: Adverse vascular effects associated with fluoxetine. Am. J. Psychiatry 1992; 149: 1751.
• 17. Ottervanger J.P, Stricker B.H., Huls J., Weeda J.N.: Bleeding attributed to the intake of paroxetine. Am. J. Psychiatry 1994; 151: 781-782.
• 18. Tielens J.A.: Vitamin C for paroxetine- and fluvoxamine-associated bleeding. Am. J. Psychiatry 1997; 154: 883-884.
• 19. Vandel P, Vandel S., Kantelip J.P: SSRI-induced bleeding: two case reports. Therapie 2001; 56: 445-447.
• 20. de Abajo F.J., Jick H., Derby L. i wsp.: Intracranial haemorrhage and use of selective serotonin reuptake inhibitors. Br. J. Clin. Pharmacol. 2000; 50: 43-47.
• 21. Dalton S.O., Johansen C., Mellemkjaer L. i wsp.: Use of selective serotonin reuptake inhibitors and risk of upper gastrointestinal tract bleeding: a population-based cohort study. Arch. Intern. Med. 2003; 163: 59-64.
• 22. de Abajo FJ., Garcia Rodriguez A., Montero D.: Antidepressant drugs: a potential new drug cause of upper gastrointestinal bleeding. Dig. Liver Dis. 2000; 32: 455-457.
• 23. van Walraven C., Mamdani M.M., Wells PS., Williams J.I.: Inhibition of serotonin reuptake by antidepressants and upper gastrointestinal bleeding in elderly patients: retrospective cohort study. BMJ 2001; 323: 655-658.
• 24. Weinrieb R.M., Auriacombe M., Lynch KG. i wsp.: A critical review of selective serotonin reuptake inhibitor-associated bleeding: balancing the risk of treating hepatitis C-infected patients. J. Clin. Psychiatry 2003 ; 64: 15021510.
• 25. Williams D., Kelly A., Feely J.: Association between SSRIs and upper gastrointestinal bleeding. Coprescription of antiulcer drugs with SSRIs is fairly common. BMJ 2000; 320: 1405; author reply 1406.
• 26. Movig K.L., Janssen M.W., de Waal Malefijt J. i wsp.: Relationship of serotonergic antidepressants and need for blood transfusion in orthopedic surgical patients. Arch. Intern. Med. 2003; 163: 2354-2358.
• 27. Layton D., Clark D.W., Pearce G.L. i wsp.: Is there an association between selective serotonin reuptake inhibitors and risk of abnormal bleeding? Results from a cohort study based on prescription event monitoring in England. Eur. J. Clin. Pharmacol. 2001; 57: 167-176.
• 28. Owens M.J., Nemeroff C.B.: Role of serotonin in the pathophysiology of depression: focus on the serotonin transporter. Clin. Chem. 1994; 40: 288-295.
• 29. Meijer W.E.. Heerdink E.R., Nolen W.A. i wsp.: Association of risk of abnormal bleeding with degree of serotonin reuptake inhibition by antidepressants. Arch. Intern. Med. 2004; 164: 2367-2370.
• 30. Agaba E.A., Lynch R.M., Baskaran A. i wsp.: Massive intracerebral hematoma and extradural hematoma in amphetamine abuse. Am. J. Emerg. Med. 2002; 20: 55-57.
• 31. Auer J., Berent R., Weber T. i wsp.: Subarachnoid haemorrhage with “ecstasy” abuse in a young adult. Neurol. Sci. 2002; 23: 199-201.
• 32. Gledhill J.A., Moore D.F., Bell D. i wsp.: Subarachnoid haemorrhage associated with MDMA abuse. J. Neurol. Neurosurg. Psychiatry 1993; 56: 1036-1037.
• 33. Hughes J.C., McCabe M., Evans R.J.: Intracranial haemorrhage associated with ingestion of “ecstasy”. Arch. Emerg. Med. 1993; 10: 372-374.
• 34. McEvoy A.W., Kitchen N.D., Thomas D.G.: Intracerebral haemorrhage and drug abuse in young adults. Br. J. Neurosurg. 2000; 14: 449-454.
• 35. Williams A., Segal O., Andrews B.: Short gastric artery perforation after use of “ecstasy”. J. R. Soc. Med. 1998: 91: 541-542.
• 36. Tatsumi M., Groshan K, Blakely R.D. i wsp.: Pharmacological profile of antidepressants and related compounds at human monoamine transporters. Eur. J. Pharmacol. 1997; 340: 249-258.

• Document Type: article