Zastosowanie psychoterapii poznawczo-behawioralnej zespołu obsesyjno-kompulsyjnego u dzieci i młodzieży. Prowadzenie psychoterapii poza gabinetem

• Authors: Justyna Sulej , Artur Kołakowski

Title variants

EN

The use of the cognitive-behavioural therapy methods in the treatment of children and adolescents with obsessive-compulsive disorder. Leading therapy in the real life circumstances

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Badania epidemiologiczne wskazują, że najprawdopodobniej 0,5% dzieci i młodzieży cierpi z powodu zespołu obsesyjno- kompulsyjnego (OCD), z kolei wśród dorosłych około połowy pacjentów podaje, że objawy OCD towarzyszą im od dzieciństwa. W przypadku leczenia OCD terapia poznawczo-behawioralna jest uważana za leczenie z wyboru, którego skuteczność potwierdziło wiele badań. Jedną z podstawowych behawioralnych procedur leczenia OCD jest ekspozycja na bodziec wywołujący myśl natrętną wraz z powstrzymaniem reakcji (E/PR). W leczeniu OCD u dzieci i młodzieży stosowanie wyłącznie tej metody często okazuje się niewystarczające, aby praca terapeutyczna zakończyła się sukcesem. Doświadczenie kliniczne pokazuje, że z jednej strony przymus wykonywania kompulsji jest dla dzieci czy nastolatków niezwykle uciążliwy i stresujący, z drugiej zaś objawy OCD często wpisują się w ich społeczne, szkolne i rodzinne funkcjonowanie, stając się ważnym elementem funkcjonowania całej rodziny, a niektóre czynniki rodzinne mogą wiązać się z ujawnieniem lub podtrzymywaniem objawów OCD. W niniejszym artykule przedstawiamy, jak wpisywanie się objawów OCD w system rodzinny może w różny sposób wpływać na obraz kliniczny zaburzenia i zmuszać do modyfikacji standardowej terapii behawioralnej OCD. W opisywanych w artykule przypadkach taki sposób prowadzenia terapii okazywał się nieskuteczny i wymagał zaangażowania się psychoterapeutów w sesje w naturalnym środowisku pacjenta. W wyniku sesji w domu pacjentów mogliśmy zauważyć i zmodyfikować te działania (zarówno rodziców, jak i dzieci), które podtrzymywały objawy. Przykładowe działania to: wyręczanie pacjenta w wykonywaniu czynności, przy których mogą pojawić się objawy; pomoc w unikaniu sytuacji, w których mogą pojawiać się objawy; wspierający utrzymywanie się objawów stosunek rodziców do choroby. Często stosowane przez rodziców wyręczanie w wykonywaniu czynności, przy których mogą pojawić się natręctwa, przynosiło pacjentowi wtórne korzyści z choroby. Sesje in vivo pozwalały odpowiedzieć na pytanie, co jest powodem utrzymywania się objawów (np. trudna sytuacja rodzinna pacjenta, choroba jako ucieczka). W artykule opisujemy szczegółowo kilka przypadków zastosowania terapii behawioralnej poza gabinetem, w których dzięki zaobserwowanym wnioskom i wprowadzonym modyfikacjom terapia mogła zakończyć się sukcesem.

EN

Epidemiological research shows that most probably 0.5% of children and adolescents suffer from obsessive-compulsive disorder (OCD) and, among adults, about half of the patients claim that they have been experiencing the OCD symptoms since their childhood. In case of OCD treatment, the cognitive-behavioural therapy is considered a well-documented and effective method of choice. One of the basic behavioural interventions for OCD is exposure plus response prevention (E/PR). Applying solely this therapy method often turns out to be insufficient and unsuccessful in children’s and adolescents’ OCD treatment. Clinical data show that, on the one hand, engaging in compulsive behaviour is extremely difficult and stressful for children or adolescents, though, on the other hand, the OCD symptoms constitute a part of their social, school and family environment. They become an important element of family functioning and some of them may be associated with the exposure or supporting of the OCD symptoms. In the article we are presenting how the OCD symptoms, which are a part of the family environment, may influence the clinical picture of the disorder and force the modification of standard behavioural therapy methods used in the OCD treatment. In the cases described herein such a way of leading therapy turned out to be ineffective and made psychotherapists transfer the sessions into the patient’s domestic environment. The sessions at the patients’ home enabled us to notice and modify those actions (of both parents and children) which reinforced the symptoms. Such actions included e.g.: helping out with the tasks that could trigger the symptoms; helping the patient avoid situations which are likely to induce the symptoms; parents’ attitude towards the disorder that supports the symptoms. Helping out with the activities that may trigger the symptoms – often practised by parents – actually provided the patient with additional benefit from suffering from the disorder. In vivo sessions often helped identify the causes of persisting symptoms (e.g. difficult family situation of the patient, disorder as an escape). In the article below we describe in detail a number of cases where the behavioural method has been applied in the real life circumstances and has turned out to be successful as a result of collected observations and implemented modifications.

Keywords

EN

adolescents; children; cognitive-behavioural therapy; dzieci; ekspozycja/powstrzymaniereakcji; exposure plus response prevention; in vivo therapy; młodzież; parents; rodzice; terapia in vivo; terapia poznawczo-behawioralna

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Publisher: Medical Communications
• Journal: Psychiatria i Psychologia Kliniczna
• Year: 2011
• Volume: 11
• Issue: 2
• Pages: 92-99

Contributors

author

Justyna Sulej

• Centrum Terapii Poznawczo-Behawioralnej (CBT) w Warszawie

author

Artur Kołakowski

• Centrum Terapii Poznawczo-Behawioralnej (CBT) w Warszawie

References

• 1. Flament M.F., Whitaker A., Rapoport J.L. i wsp.: Obsessive compulsive disorder in adolescence: en epidemiological study. J. Am. Acad. Child Adolesc. Psychiatry 1988; 27: 764-771.
• 2. DeVeaugh-Geiss J., Moroz G., Biederman J. i wsp.: Clomipramine hydrochloride in childhood and adolescent obsessivecompulsive disorder – a multicenter trial. J. Am. Acad. Child Adolesc. Psychiatry 1992; 31: 45-49.
• 3. Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD-10. Opisy kliniczne i wskazówki diagnostyczne. Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne „Versalius”, Instytut Psychiatrii i Neurologii, Kraków-Warszawa 1997.
• 4. Bryńska A.: Zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne. Rozpoznanie, etiologia, terapia poznawczo-behawioralna. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2007.
• 5. Turner C.M.:Cognitive-behavioural theory and therapy for obsessive-compulsive disorder in children and adolescents: current status and future directions Clin. Psychol. Rev. 2006; 26: 912-938.
• 6. Pediatric OCD Treatment Study (POTS) Team: Cognitivebehavior therapy, sertraline, and their combination for children and adolescents with obsessive-compulsive disorder: the Pediatric OCD Treatment Study (POTS) randomized controlled trial. JAMA 2004; 292: 1969-1976.
• 7. Abramowitz J.S., Whiteside S.P., Deacon B.J.: The effectiveness of treatment for pediatric obsessive-compulsive disorder: a meta-analysis. Behavior Therapy 2005; 36: 55-63.
• 8. March J.S.: Cognitive-behavioral psychotherapy for children and adolescents with OCD: a review and recommendations for treatment. J. Am. Acad. Child Adolesc. Psychiatry 1995; 34: 7-18.
• 9. March J.S., Frances A., Carpenter D., Kahn D.: The expert consensus guidelines series: Treatment of obsessive-compulsive disorder. Journal of Clinical Psychiatry 1997; 58 (supl. 4): 1-72.
• 10. Practice parameters for the assessment and treatment of children and adolescents with obsessive-compulsive disorder. AACAP. J. Am. Acad. Child Adolesc. Psychiatry 1998; 37 (supl.): 27S-45S.
• 11. Hibbs E.D., Hamburger S.D., Lenane M. i wsp.: Determinants of expressed emotion in families of disturbed and normal children. J. Child Psychol. Psychiatry 1991; 32: 757-770.
• 12. Swedo S.E., Rapoport J.L., Leonard H.L. i wsp.: Obsessivecompulsive disorder in children and adolescents: clinical phenomenology of 70 consecutive cases. Arch. Gen. Psychiatry 1989; 46: 335-341.
• 13. Leonard H.L., Swedo S.E., Lenane M.C. i wsp.: A 2- to 7-year follow-up of 54 obsessive-compulsive children and adolescents. Arch. Gen. Psychiatry 1993; 50: 429-439.
• 14. Valleni-Basile L.A., Garrison C.Z., Jackson K.L. i wsp.: Family and psychosocial predictors of obsessive-compulsive disorder in a community sample of young adolescents. J. Child Fam. Stud. 1995; 4: 193-206.
• 15. Alonso P., Menchón J.M., Mataix-Cols D. i wsp.: Perceived parental rearing style in obsessive-compulsive disorder: relation to symptom dimensions. Psychiatry Res. 2004; 127: 267-278.
• 16. Barrett P.M., Shortt A., Healy L.J.: Do parent and child behaviours differentiate families whose children have obsessive- compulsive disorder from other clinic and non-clinic families. Journal of Child Psychology and Psychiatry and Allied Disciplines 2001; 43: 597-607.
• 17. Beck J.: Terapia poznawcza. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2005.
• 18. Attwood T.: Zespół Aspergera. Zysk i spółka, Poznań 2006.

• Document Type: article