Zespół napięcia przedmiesiączkowego i zaburzenie dysforyczne przedmiesiączkowe – diagnostyka i leczenie

• Authors: Ilona Siuda , Jolanta Rabe-Jabłońska

Title variants

EN

Premenstrual syndrome and premenstrual dysphoric disorder – diagnosis and treatment

• Languages of publication: EN PL

Abstracts

EN

PMDD, a severe form of PMS, is characterized by affective and somatic symptoms in luteal phase of menstrual cycle, and cause social impairment. ICD-10 diagnostic criteria of PMS are less precise and less strict than DSM-IV. In diagnostic process very important is taking carefully a history. Helpful may be also special scales estimating symptoms during at least two menstrual cycles. Etiology and pathogenesis are unknown but evidence suggests that serotonergic activity and gonadal steroids influence on PMDD. At the beginning, non-pharmacological therapy, like lifestyle and diet changes, is advisable. SSRI are the first-line drugs for PMDD for example: fluoxetine, sertraline, paroxetine (recommended by FDA). The efficacy of venlafaxine has been also reported. Intermitted treatment, e.g. only in luteal phase, is as effective as continuous therapy and minimizes exposure to drugs, costs of therapy, long-term adverse effects like sexual dysfunctions and weight gain. The second-line therapy included: spironolactone, bromocriptine, alprazolam, GnRH agonist, danazol, oral contraceptives. Promising seems to be drospirenone, which have not only antimineralocorticoid but also antiandrogenic activity.

PL

Przedmiesiączkowe zaburzenia dysforyczne (PMDD) stanowią najbardziej nasiloną postać zespołu napięcia przedmiesiączkowego (PMS), charakteryzują się występowaniem objawów afektywnych oraz somatycznych w drugiej (lutealnej) fazie cyklu miesięcznego i powodują zaburzenia funkcjonowania społecznego. Kryteria diagnostyczne zawarte w ICD-10 są mniej precyzyjne niż w DSM-IV i zdecydowanie mniej restrykcyjne. W postawieniu diagnozy pomocne są: dokładny wywiad oraz specjalne skale oceniające nasilenie poszczególnych objawów w czasie trwania co najmniej dwóch cykli. Leczenie rozpoczyna się od działań niefarmakologicznych, takich jak zmiana trybu życia i diety. Etiologia i patogeneza tych zaburzeń nie są dokładnie poznane, postuluje się udział czynników hormonalnych oraz zaburzeń transmisji serotoninowej. Najdokładniej przebadaną grupą leków stosowanych w terapii PMS/PMDD są selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI), takie jak: fluoksetyna, sertralina, paroksetyna (zalecane w USA przez Food and Drug Administration dla tej jednostki chorobowej). Wykazano również skuteczność wenlafaksyny (SNRI). Stosowanie leków tylko w fazie lutealnej jest równie skuteczne jak codzienne ich przyjmowanie, a zmniejsza ekspozycję na leki, ogólne koszty leczenia oraz objawy niepożądane związane z długotrwałym leczeniem, takie jak dysfunkcje seksualne czy przyrost masy ciała. Dopiero w przypadku nieskuteczności tych leków stosuje się inne środki (np. spironolakton, bromokryptyna, alprazolam, agoniści GnRH, danazol, doustne środki antykoncepcyjne). Duże nadzieje pokłada się w środkach zawierających drospirenon, który oprócz właściwości antyandrogenowych posiada właściwości antymineralokortykoidowe.

Keywords

EN

SSRI; dysforyczne zaburzenie przedmiesiączkowe; non-pharmacological management; premenstrual dysphoric disorder; premenstrual syndrome; terapia niefarmakologiczna; zespół napięcia przedmiesiączkowego

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Publisher: Medical Communications
• Journal: Psychiatria i Psychologia Kliniczna
• Year: 2007
• Volume: 7
• Issue: 1
• Pages: 29-35

Contributors

author

Ilona Siuda

• Klinika Zaburzeń Afektywnych, Psychotycznych i Psychiatrii Młodzieżowej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Kierownik Kliniki: prof. dr hab. n. med. Jolanta Rabe-Jabłońska

author

Jolanta Rabe-Jabłońska

• Klinika Zaburzeń Afektywnych, Psychotycznych i Psychiatrii Młodzieżowej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Kierownik Kliniki: prof. dr hab. n. med. Jolanta Rabe-Jabłońska

References

• 1. Frank R.T.: The hormonal causes of premenstrual tension. Arch. Neurol. Psychiatry 1931; 26: 1053-1057.
• 2. Rapkin A.: A review of treatment of premenstrual syndrome and premenstrual dysphoric disorder. Psychoneuroendocrinology 2003; 28 supl. 3: 39-53.
• 3. American Psychiatric Association: Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders. Wyd. 4, American Psychiatric Association, Washington, DC 1996.
• 4. American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG): Premenstrual syndrome. Washington, DC, American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG). ACOG practice bulletin nr 15, 2000.
• 5. Kaur G., Gonsalves L., Thacker H.L.: Premenstrual dysphoric disorder: a review for the treating practitioner. Cleve. Clin. J. Med. 2004; 71: 303-321.
• 6. Mental, behavioral and developmental disorders. W: International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems, 10th Revision (ICD-10). World Health Organization, Geneva 1996.
• 7. Endicott J., Nee J., Harrison W.: Daily Record of Severity of Problems (DRSP): reliability and validity. Arch. Womens Ment. Health 2006; 9: 41-49.
• 8. Reid R.L.: Premenstrual syndrome. Curr. Probl. Obstet. Gynecol. Fertil. 1985; 8: 1-57.
• 9. Mortola J.F., Girton L., Beck L., Yen S.S.: Diagnosis of premenstrual syndrome by a simple, prospective, and reliable instrument: the calendar of premenstrual experiences. Obstet. Gynecol. 1990; 76: 302-307.
• 10. Freeman E.W, DeRubeis R.J., Rickels K.: Reliability and validity of a daily diary for premenstrual syndrome. Psychiatry Res. 1996; 65: 97-106.
• 11. Steiner M., Streiner D.L., Steinberg S. i wsp.: The measurement of premenstrual mood symptoms. J. Affect. Disord. 1999; 53: 269-273.
• 12. Morse C.A., Dennerstein L., Farrell E., Varnavides K.: A comparison of hormone therapy, coping skills training, and relaxation for the relief of premenstrual syndrome. J. Behav. Med. 1991; 14: 469-489.
• 13. Goodale I.L., Domar A.D., Benson H.: Alleviation of premenstrual syndrome symptoms with the relaxation response. Obstet. Gynecol. 1990; 75: 649-655.
• 14. Thys -Jacobs S., Ceccarelli S., Bierman A. i wsp.: Calcium supplementation in premenstrual syndrome: a randomized crossover trial. J. Gen. Intern. Med. 1989; 4: 183-189.
• 15. Thys-Jacobs S., Starkey P., Bernstein D., Tian J.: Calcium carbonate and the premenstrual syndrome: effects on premenstrual and menstrual symptoms. Premenstrual Syndrome Study Group. Am. J. Obstet. Gynecol. 1998; 179: 444-452.
• 16. Steinberg S., Annable L., Young S.N., Liyanage N.: Aplacebo-controlled clinical trial of L-tryptophan in premenstrual dysphoria. Biol. Psychiatry 1999; 45: 313-320.
• 17. Facchinetti F., Borella P., Sances G. i wsp.: Oral magnesium successfully relieves premenstrual mood changes. Obstet. Gynecol. 1991; 78: 177-181.
• 18. Kleijnen J., Ter Riet G., Knipschild P: Vitamin B6 in the treatment of the premenstrual syndrome - a review. Br. J. Obstet. Gynaecol. 1990; 97: 847-852.
• 19. Wyatt K.M., Dimmock PW, Jones PW, Shaughn O’Brien PM.: Efficacy of vitamin B-6 in the treatment of premenstrual syndrome: systematic review. BMJ 1999; 318: 1375-1381.
• 20. London R.S., Murphy L., Kitlowski K.E., Reynolds M.A.: Efficacy of alphatocopherol in the treatment of the premenstrual syndrome. J. Reprod. Med. 1987; 32: 400-404.
• 21. Freeman E. W.: Luteal phase administration of agents for the treatment of premenstrual dysphoric disorder. CNS Drugs 2004; 18: 453-468.
• 22. Steiner M., Pearlstein T., Cohen L.S. i wsp.: Expert guidelines for the treatment of severe PMS, PMDD, and comorbidities: the role of SSRIs. J. Womens Health (Larchmt.) 2006; 15: 57-69.
• 23. Bixo M., Allard P, Backstrom T i wsp.: Binding of [3H] paroxetine to serotonin uptake sites and of [3H] lysergic acid diethylamide to 5-HT2A receptors in platelets from women with premenstrual dysphoric disorder during gonadotropin releasing hormone treatment. Psychoneuroendocrinology 2001; 26: 551-564.
• 24. Roca C.A., Schmidt PJ., Smith M.J. i wsp.: Effects of metergoline on symptoms in women with premenstrual dysphoric disorder. Am. J. Psychiatry 2002; 159: 1876-1881.
• 25. Schmidt PJ., Nieman L.K., Danaceau M.A. i wsp.: Differential behavioral effects of gonadal steroids in women with and in those without premenstrual syndrome. N. Engl. J. Med. 1998;338:209-216.
• 26. Johnson S.R.: Premenstrual syndrome, premenstrual dysphoric Disorder, and beyond: a clinical primer for practitioners. Obstet. Gynecol. 2004; 104: 845-859.
• 27. Harrison W.M., Endicott J., Nee J.: Treatment of premenstrual dysphoria with alprazolam. A controlled study. Arch. Gen. Psychiatry 1990; 47: 270-275.
• 28. Brown C.S., Ling F.W., Farmer R.G., Stone B.: Buspirone in the treatment of premenstrual syndrome. Drug Ther. 1990; 20 supl.: S112-S121.
• 29. Casper R.F., Hearn M.T: The effect of hysterectomy and bilateral oophorectomy in women with severe premenstrual syndrome. Am. J. Obstet. Gynecol. 1990; 162: 105-109.
• 30. Mortola J.F., Girton L., Fischer U.: Successful treatment of severe premenstrual syndrome by combined use of gonadotropin-releasing hormone agonist and estrogen/progestin. J. Clin. Endocrinol. Metab. 1991; 72: 252A-252F.
• 31. Halbreich U., Rojansky N., Palter S.: Elimination of ovulation and menstrual cyclicity (with danazol) improves dysphoric premenstrual syndromes. Fertil. Steril. 1991: 56: 1066-1069.
• 32. O’Brien PM.S., Abukhalil I.E.H.: Randomized controlled trial of the management of premenstrual syndrome and premenstrual mastalgia using luteal phase-only danazol. Am. J. Obstet. Gynecol. 1999; 180: 18-23.
• 33. Freeman E.W, Kroll R., Rapkin A. i wsp.; PMS/PMDD Research Group: Evaluation of a unique oral contraceptive in the treatment of premenstrual dysphoric disorder. J. Womens Health Gend. Based Med. 2001; 10: 561-569.
• 34. Sulak PJ., Scow R.D., Preece C. i wsp.: Hormone withdrawal symptoms in oral contraceptive users. Obstet. Gynecol. 2000; 95: 261-266.
• 35. Eriksson E., Sundblad C., Lisjo P i wsp.: Serum levels of androgens are higher in women with premenstrual irritability and dysphoria than in controls. Psychoneuroendocrinology 1992; 17: 195-204.
• 36. Parsey K.S., Pong A.: An open-label, multicenter study to evaluate Yasmin, a low-dose combination oral contraceptive containing drospirenone, a new progestogen. Contraception 2000; 61: 105-111.
• 37. Brown C., Ling F., Wan J.: Effect of a new monophasic oral contraceptive on perimenstrual symptoms. Obstet. Gynecol. 2001; 97 (supl. 1): S9.
• 38. Apter D., Borsos A., Baumgartner W i wsp.: Effect of an oral contraceptive containing drospirenone and ethinylestradiol on general well-being and fluid-related symptoms. Eur. J. Contracept. Reprod. Health Care 2003; 8: 37-51.
• 39. Andersch B.: Bromocriptine and premenstrual symptoms: a survey of double blind trials. Obstet. Gynecol. Surv. 1983: 38: 643-646.

• Document Type: article