Ból przewlekły – definicje, modele i terapia poznawczo-behawioralna

• Authors: Marta Kuty-Pachecka , Magdalena Trzebińska

Title variants

EN

Chronic pain – definitions, models and cognitive-behavioural therapy

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Ból przewlekły rozumiany jest zazwyczaj jako nieprzyjemne odczucie, które wiąże się z uszkodzeniem tkanek i trwa co najmniej 3 miesiące. Towarzyszy ono wielu chorobom, m.in. nowotworom, schorzeniom układu kostno-stawowego, fibromialgii, zespołowi miednicy mniejszej. Jak wskazują wyniki badań, w Polsce bólu przewlekłego doświadcza aż 27% społeczeństwa. Celem niniejszej pracy jest przedstawienie psychologicznych modeli bólu przewlekłego: modelu poznawczego (Winterowd, Beck i Gruener), modelu stres – ocena poznawcza – radzenie sobie z bólem (Thorn) czy poznawczo- -behawioralnego modelu bólu i związanego z nim strachu (Leeuw, Goossens, Linton i inni). Zaprezentowane zostaną także protokoły terapeutyczne wykorzystywane w terapii bólu przewlekłego opracowane przez Winterowd, Becka i Gruenera, Otisa oraz Thorn, ze szczególnym uwzględnieniem syntetycznego protokołu Murphy. Dodatkowym celem pracy jest przedstawienie systematycznego przeglądu wyników badań na temat efektywności terapii poznawczo-behawioralnej w bólu przewlekłym. W leczeniu bólu duże znaczenie ma holistyczne ujęcie choroby, które uwzględnia aspekt zarówno medyczny, jak i psychologiczny, gdyż czynniki psychologiczne znacząco wpływają na wystąpienie lub zaostrzenie bólu przewlekłego.

EN

Chronic pain is typically defined as an unpleasant sensation due to some form of tissue damage, persisting more than 3 months. It occurs in many diseases and entities, such as cancer, pathologies of the osteoarticular system, fibromyalgia, or chronic pelvic pain syndrome. According to studies, chronic pain affects as much as 27% of the Polish population. This paper presents psychological models of chronic pain, including cognitive (Winterowd, Beck and Gruener), stress–appraisal–coping model (Thorn), or cognitive-behavioural model and the fear-avoidance model associated with the latter (Leeuw, Goossens, Linton and others). It also discusses chronic pain management protocols developed by Winterowd, Beck and Gruener, Otis and Thorn, with particular emphasis on protocol designed by Murphy. The secondary aim of this paper is a systematic review of the results of studies investigating the efficacy of cognitive-behavioural therapy in the management of chronic pain. A holistic approach, addressing both the medical and the psychological aspect of a given disease, is essential in pain management, as psychological factors have a huge effect on both the occurrence as well as aggravation of chronic pain experience.

Keywords

EN

ból przewlekły; modele poznawcze; protokoły terapeutyczne; terapia poznawczo-behawioralna

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Publisher: Medical Communications
• Journal: Psychiatria i Psychologia Kliniczna
• Year: 2018
• Volume: 18
• Issue: 1
• Pages: 41–48

Contributors

author

Marta Kuty-Pachecka

• Centrum Edukacji Nauczycielskiej, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław, Polska

author

Magdalena Trzebińska

• Równowaga – Ośrodek Psychoterapii i Rozwoju Osobistego, Wrocław, Polska

References

• Basińska MA, Andruszkiewicz A: Lokalizacja kontroli bólu a strategie radzenia sobie z bólem przewlekłym u pacjentów leczonych z powodu raka płuc i raka jelita grubego. Psychoonkologia 2014; 2: 43–50.
• Breivik H, Collett B, Ventafridda V et al.: Survey of chronic pain in Europe: prevalence, impact on daily life, and treatment. Eur J Pain 2006; 10: 287–333.
• Brox JI, Reikerås O, Nygaard Ø et al.: Lumbar instrumented fusion compared with cognitive intervention and exercises in patients with chronic back pain after previous surgery for disc herniation: a prospective randomized controlled study. Pain 2006; 122: 145–155.
• Brox JI, Sørensen R, Friis A et al.: Randomized clinical trial of lumbar instrumented fusion and cognitive intervention and exercises in patients with chronic low back pain and disc degeneration. Spine (Phila Pa 1976) 2003; 28: 1913–1921.
• Burns JW, Nielson WR, Jensen MP et al.: Specific and general therapeutic mechanisms in cognitive behavioral treatment of chronic pain. J Consult Clin Psychol 2015; 83: 1–11.
• Büssing A, Ostermann T, Lüdtke R et al.: Effects of yoga interventions on pain and pain-associated disability: a meta-analysis. J Pain 2012; 13: 1–9.
• Dobrogowski J, Wordliczek J: Leczenie bólu. PZWL, Warszawa 2007: 11–27
• Domżał TM: Ból przewlekły – problemy kliniczne i terapeutyczne. Pol Przegl Neurol 2008; 4: 1–8.
• Eccleston C, Palermo TM, Williams ACDC et al.: Psychological therapies for the management of chronic and recurrent pain in children and adolescents. Cochrane Database Syst Rev 2014; (5): CD003968.
• Ehde DM, Dillworth TM, Turner JA: Cognitive-behavioral therapy for individuals with chronic pain: efficacy, innovations, and directions for research. Am Psychol 2014; 69: 153–166.
• Fairbank J, Frost H, Wilson-MacDonald J et al.; Spine Stabilisation Trial Group: Randomised controlled trial to compare surgical stabilisation of the lumbar spine with an intensive rehabilitation programme for patients with chronic low back pain: the MRC spine stabilisation trial. BMJ 2005; 330: 1233.
• Filipczak-Bryniarska I, Bryniarski K, Woroń J et al.: Mechanizmy przewodzenia bólu. Rola układu odpornościowego w regulacji odczuwania bólu. Anestezjol Ratown 2010; 4: 500–509.
• Fisher E, Law E, Palermo TM et al.: Psychological therapies (remotely delivered) for the management of chronic and recurrent pain in children and adolescents. Cochrane Database Syst Rev 2015; (3): CD011118.
• Fornasari D: Pain mechanisms in patients with chronic pain. Clin Drug Investig 2012; 32 Suppl 1: 45–52.
• Gatchel RJ, Dersh J: Psychological disorders and chronic pain: are there cause-and-effect relationships? In: Turk DC, Gatchel RJ (eds.): Psychological Approaches to Pain Management: A Practitioner’s Handbook. 2nd ed., Guilford Press, New York 2002: 30–51.
• Hoffman BM, Papas RK, Chatkoff DK et al.: Meta-analysis of psychological interventions for chronic low back pain. Health Psychol 2007; 26: 1–9.
• Juczyński Z: Narzędzia pomiaru w promocji i psychologii zdrowia. Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, Warszawa 2006.
• Kocot-Kępska M, Dobrogowski J, Zdziechowska K et al.: Ocena wyników badania ankietowego przeprowadzonego wśród osób cierpiących z powodu bólu przewlekłego. Ból 2015; 16: 9–19.
• Landmark T, Romundstad P, Dale O et al.: Estimating the prevalence of chronic pain: validation of recall against longitudinal reporting (the HUNT pain study). Pain 2012; 153: 1368–1373.
• Leeuw M, Goossens MEJB, Linton SJ et al.: The fear-avoidance model of musculoskeletal pain: current state of scientific evidence. J Behav Med 2007; 30: 77–94.
• Melzack R: Od teorii bramki bólu do macierzy neuronalnej. Ból 2000; 1: 12–18.
• Molloy AR, Nicholas MK, Asghari A et al.: Does a combination of intensive cognitive-behavioral pain management and a spinal implantable device confer any advantage? A preliminary examination. Pain Pract 2006; 6: 96–103.
• Morley S: Efficacy and effectiveness of cognitive behaviour therapy for chronic pain: Progress and some challenges. Pain 2011; 152 (Suppl): S99–S106.
• Morley S, Eccleston C, Williams A: Systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials of cognitive behaviour therapy and behaviour therapy for chronic pain in adults, excluding headache. Pain 1999; 80: 1–13.
• Murphy JL, McKellar JD, Raffa SD et al.: Cognitive Behavioral Therapy for Chronic Pain: Therapist Manual. U.S. Department of Veterans Affairs, Washington, DC 2014.
• Otis JD: Managing Chronic Pain. A Cognitive-Behavioral Therapy Approach. Workbook. Oxford University Press, Oxford 2007.
• Popiel A, Pragłowska E: Psychoterapia poznawczo-behawioralna – praktyka oparta na badaniach empirycznych. Psychiatria w Praktyce Klinicznej 2009; 2: 146–155.
• Shpaner M, Kelly C, Lieberman G et al.: Unlearning chronic pain: a randomized controlled trial to investigate changes in intrinsic brain connectivity following Cognitive Behavioral Therapy. Neuroimage Clin 2014; 5: 365–376.
• Thorn BE: Cognitive Therapy for Chronic Pain. A Step-by-Step Guide. 1st ed., Guilford Press, New York 2004.
• Turk DC, Gatchel RJ (eds.): Psychological Approaches to Pain Management: A Practitioner’s Handbook. 2nd ed., Guilford Press, New York 2002.
• Turk DC, Monarch ES: Biopsychosocial perspective on chronic pain. In: Turk DC, Gatchel RJ (eds.): Psychological Approaches to Pain Management: A Practitioner’s Handbook. 2nd ed., Guilford Press, New York 2002: 3–29.
• Veehof MM, Oskam MJ, Schreurs KM et al.: Acceptance-based interventions for the treatment of chronic pain: a systematic review and meta-analysis. Pain 2011; 152: 533–542.
• Wetering EJ, Lemmens KM, Nieboer AP et al.: Cognitive and behavioral interventions for the management of chronic neuropathic pain in adults – a systematic review. Eur J Pain 2010; 14: 670–681.
• Williams AC, Eccleston C, Morley S: Psychological therapies for the management of chronic pain (excluding headache) in adults. Cochrane Database Syst Rev 2012; 11: CD007407.
• Winterowd C, Beck AT, Gruener D: Cognitive Therapy with Chronic Pain Patients. Springer Publishing Company, New York 2003.
• Ziółkowska AM, Trusz S, Bąbel P: Techniki terapii behawioralnej bólu przewlekłego i ich skuteczność w świetle wyników metaanaliz. Postępy Psychiatr Neurol 2014; 23: 10–16.

• Document Type: article