Endemie o największej i najmniejszej częstości zachorowań na nowotwory złośliwe ogółem w obrębie województwa śląskiego

• Authors: Brunon Zemła , Tomasz R. Banasik , Zofia Kołosza

Title variants

EN

An endemic areas of the biggest and smallest incidence rates for all cancer within Silesia Voivodeship

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Wstęp: W obrębie woj. śląskiego, Śląski Rejestr
Nowotworów prowadzi systematyczny monitoring
zachorowań na nowotwory złośliwe od lat 60. XX w.
Rejestr obejmuje obszar zamieszkały przez ok. 4,8 mln
osób (wg GUS). Liczba osób chorujących na nowotwory
złośliwe stale wzrasta, choć nierównomiernie
wg 36 powiatów. Stąd konieczność poszukiwania rzeczywistych
endemii, szczególnie o największych i najmniejszych
wartościach współczynników zachorowalności.
Materiały i metody: Według procedur M. Segi i M.
Kurihary w modyfikacji R. Dolla obliczono współczynniki
zachorowalności (cząstkowe, surowe i standaryzowane
wg struktury wieku „populacji świata”). Analizę
oparto na 183.396 przypadkach osób (mężczyźni
i kobiety), które zachorowały na raka na tym obszarze
w latach 1999– 2009.
Wyniki: W latach 1999–2009 w obrębie woj. śląskiego
rozpoznano wśród mężczyzn 94.001 przypadków
(tj. 51,3% z ogółu), a wśród kobiet 89.395 zachorowań
(tj. 48,7%). Standaryzowane współczynniki
zachorowalności wahały się od 227,0 do 327,0/100 tys.
(średnia dla województwa – 272,4/100 tys.) wśród mężczyzn
i od 158,7 do 237,4/100 tys. (średnia – 204,5/100
tys.) wśród kobiet. Rozkład (w okresach: 1999–2009,
1999–2002 i 2006– 2009) standaryzowanych współczynników
zachorowalności na nowotwory złośliwe
ogółem wg płci jest bardzo nierównomierny. Współczynniki
były wykorzystane w analizach typu chorologicznego
(poszukiwanie rejonów endemii zwłaszcza największej
zachorowalności). Takie endemie zostały
opisane (vide ryc. 1D i 2D). Najczęściej i długotrwale
chorują na nowotwory mężczyźni i kobiety następujących
powiatów: będzińskiego, bielskiego, cieszyńskiego
i mikołowskiego oraz miast: Bielsko-Biała, Chorzów,
Dąbrowa Górnicza, Gliwice, Jaworzno, Jastrzębie-Zdrój,
Katowice, Tychy, Żory.
Wniosek: Ta analiza to podstawa do organizacji
głównie działań o charakterze prewencyjnym, tj. w zakresie
oświaty antynowotworowej, skryningów itp.

EN

Background: The Silesia Cancer Register conducts
systematic monitoring of the cancer incidence since
60-years XX c. within Silesia voivodeship. The Register
encompasses the area that is inhabited about 4.8 mln
inhabitants, according to the Main Bureau of Statistics.
Amount of the persons suffering for cancer constantly
increasing, although unequally by smaller administrative
units, i.e 36 districts. Therefore necessity looking
for really endemic area, especially with the biggest and
smallest cancer incidence rates.
Materials and methods: using the M. Segi’s and M.
Kurihara’s procedure in the R. Doll’s modification the
average incidence rates (partial, crude and standardized
by the “age-world population structure”) – were calculated.
The analysis was based on the 183.396 cases of
persons (males, females) that were suffered on this area
in the years 1999–2009.
Results: In the year 1999–2009 in Silesia Voivodeship,
94.001 cases of all cancer (i.e 51.3 % from total)
were diagnosed among males, and 89.395 cases
(i.e 48.7%) among females. Age-adjusted incidence rates
varied from minimum 227.0 to maximum 327.0/100
thousand (average for whole areas – 272.4/100 thousand)
among males and females. The distribution of
age-standardized cancer incidence rates (in periods:
1999–2009, 1999–2002 and 2006– 2009) for all sites
by both sexes is very unequal. The rates of incidence
were used in the chorological type of analyses (a looking
for of endemic areas especially with the biggest incidence).
There endemic areas were described (vide fig
1D and 2D). The most frequent and long-lasting suffering
males and females in the following counties:
będziński, bielski, cieszyński, mikołowski and towns:
Bielsko-Biała, Chorzów, Dąbrowa Górnicza, Gliwice,
Jaworzno, Jastrzębie-Zdrój, Katowice, Tychy, Żory.
Conclusion: This analysis is a based to organize of
diverse mainly prevention activities, i.e anti-cancer education,
screenings, etc.

Keywords

EN

endemie z największą i najmniejszą zachorowalnością; mężczyźni i kobiety; woj. śląskie; zachorowalność na nowotwory złośliwe

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Publisher: Polish Society of Environmental Medicine, Institute of Occupational Medicine and Environmental Health
• Journal: Medycyna Środowiskowa - Environmental Medicine
• Year: 2012
• Volume: 15
• Issue: 3
• Pages: 35-45

Contributors

author

Brunon Zemła

• Zakład Epidemiologii i Śląski Rejestr Nowotworów Centrum Onkologii – Instytut im. M. Skłodowskiej-Curie, Oddział w Gliwicach

author

Tomasz R. Banasik

• Zakład Epidemiologii i Śląski Rejestr Nowotworów Centrum Onkologii – Instytut im. M. Skłodowskiej-Curie, Oddział w Gliwicach

author

Zofia Kołosza

• Zakład Epidemiologii i Śląski Rejestr Nowotworów Centrum Onkologii – Instytut im. M. Skłodowskiej-Curie, Oddział w Gliwicach

References

• 1. Ferleay J., Shin H.R., Bray F. i wsp.: Estimates of worldwide burden of cancer in 2008 : GLOBOCAN 2008. Int. J. Cancer 2010; 127/12: 2893-2917.
• 2. Parkin D.M., Bray F., Ferlay J. i wsp.: Global cancer statistics, 2002. CA Cancer J. Clin. 2005; 55: 74-108.
• 3. Ries L.A.G., Eisner M.P., Kosary C.L. i wsp. (eds): SEER cancer statistics review, 1975–2001. Bethesda, MD : Nat. Cancer Inst. 2004.
• 4. Sant M., Aareleid T., Berrino F. i wsp.: Eurocare Working Group. EUROCARE – 3: survival of cancer patients diagnosed 1990–94 – results and commentary. Ann. Oncol. 2003; 14: 61–118.
• 5. Preston S.H., Ho J.Y.: Low life expectancy in the United States: is the health care system of fault? PSC Working Paper Series. PSC Univ. Pen. 09 - 03 2009; 1–46.
• 6. Verdecchia A., Francisi S., Brenner H. i wsp.: Recent cancer survival in Europe: a 2000–02 period analysis of EUROCARE – 4 data. Lancet Oncol. 2007; 8: 784–796.
• 7. Wojciechowska U., Didkowska J., Zatoński W.: Nowotwory złośliwe w Polsce – wskaźniki 5-letnich przeżyć według województw. Krajowy Rejestr Nowotworów Centrum Onkologii – Instytut im. M. Skłodowskiej-Curie w Warszawie. Warszawa 2010; 5–54.
• 8. Nowotwory złośliwe w Polsce w 1990 roku. Pod red. W. Zatońskiego i J. Tyczyńskiego. Z-d Organizacji Walki z Rakiem i Epidemiologii Nowotworów Centrum Onkologii – Instytut im. M. Skłodowskiej-Curie w Warszawie. Warszawa 1993; 1–76.
• 9. Wojciechowska U., Didkowska J., Zatoński W.: Nowotwory złośliwe w Polsce w 2008 roku. Centrum Onkologii – Instytut im. M. Skłodowskiej-Curie w Warszawie. Warszawa 2010; 3–116.
• 10. Bates M.N., Rey O.A., Biggs M.L. i wsp.: Case – control study of bladder cancer and exposure to arsenic in Argentina. Am. J. Epidemiol. 2004; 159: 381-389.
• 11. Celik I., Gallicchio L., Boydet K. i wsp.: Arsenic in drinking water and lung cancer: a systematic review. Environ. Res. 2008; 108: 48–55.
• 12. Chen Ch.L., Yichiou H., Ihsu L. i wsp.: Ingested arsenic, characteristics of well water consumption and risk of different histological types of lung cancer in northeastern Taiwan. Environ. Res. 2010; 110: 455–462.
• 13. Hsueh Y., M., Cheng G., S., Wu M., M. i wsp.: Multiple risk factors associated with arsenic – induced skin cancer: effects of chronic liver disease and malnutritional status. Br. J. Cancer 1995; 71: 109–114.
• 14. Boffetta P., Nyberg F.: Contribution of environmental factors to cancer risk. Br. Med. Bull. 2003; 68: 71–94.
• 15. Brima E.I., Haris P.I., Jenkins R.O. i wsp.: Understanding arsenic metabolism through a comparative study of arsenic level in the urine, hair and fingernails of healthy volunteers from three unexposed ethnic group in the United Kingdom. Toxicol. Appl. Pharmacol. 2006; 216: 112–130.
• 16. Hata A., Endo Y., Nakajima Y. i wsp.: HPLCICP – MS speciation analysis of arsenic in urine of Japanese subjects without occupational exposure. J. Occup. Health 2007; 49: 217–223.
• 17. Hughes M.F.: Biomarkers of exposure: a case study with inorganic arsenic. Environ. Health Perspect. 2006; 114: 1790–1796.
• 18. Stavrides J.C.: Lung carcinogenesis. Pitoval role of metals in tobacco smoke. Free Radic. Biol. Med. 2006; 41: 1017–1030.
• 19. Sorahan T.J., Harrington J.M.: Lung cancer in Yorkshire chrome platters, 1972–97. Occup. Environ. Med. 2000; 57: 385–389.
• 20. Luippold R.S., Mundt K.A., Panko J. i wsp. Lung cancer mortality among chromate production workers. Occup. Environ. Med. 2003; 60: 451–457.
• 21. Wesseling C., Pukkala E., Neuvonen K. i wsp.: Cancer of the brain and nervous system and occupational exposures in Finnish women. J. Occup. Environ. Med. 2002; 44(7): 663–668.
• 22. Cole P., Rodu B.: Epidemiologic studies of chrome and cancer mortality: a series of meta – analyses. Red. Toxicol. Pharmacol. 2005; 43: 225–231.
• 23. International Agency for Research on Cancer (IARC). IARC Monographs on the Evaluation of Carcinogenic Risks to Humans. IARC, Lyon 1993; 119–237.
• 24. Vinceti M., Venturelli M., Sighinolfi C. i wsp.: Case-control study of toenail cadmium and prostate cancer risk in Italy. Sci. Total Environ. 2007; 373: 77–81.
• 25. Hu J., Mao Y., White K.: Renal cell carcinoma and occupational exposure to chemicals in Canada. Occup. Med. (London) 2002; 52: 157–164.
• 26. McElroy J.A., Shafer M.M., Trentham-Dietz A. i wsp.: Cadmium exposure and breast cancer risk. J. Natl Cancer Inst. 2006; 98: 869–872.
• 27. Strumylaite L., Bogusevicius A., Ryselis S. i wsp.: Association between cadmium and breast cancer. Medicina (Kaunas) 2008; 44: 415–420.
• 28. Waalkes M.: Cadmium carcinogenesis in review. J. Inorg. Biochem. 2000; 79: 241–244.
• 29. Pesch B., Haerting J., Ranft U. i wsp.: Occupational risk factors for renal cell carcinoma: agent specific results from a case-control study in Germany. Int. J. Epidemiol. 2000; 29: 1014–1024.
• 30. Gać P., Pawlas K.: Stężenia selenu we krwi w różnych populacjach osób zdrowych i chorych – przegląd piśmiennictwa z lat 2005–2010. Med. Środ. 2011; 14(1): 93–104.
• 31. Connelly-Frost A., Poole C., Satia J.A. i wsp.: Selenium, folate and colon cancer. Nutr. Cancer 2009; 61: 165–178.
• 32. Ermakow V., Jovanovic L.: Selenium deficiency as a consequence of human activity and its correction. J. Geochem. Explor. 2010; 107: 193–199.
• 33. Charalabopoulos K., Kotsalos A., Batistatu A. i wsp.: Selenium in serum and neoplastic tissue in breast cancer: correlation with CEA. Br. J. Cancer 2006; 95: 674–676.
• 34. Lopez-Fontana C.M., Perez-Elizalde R.F., Vanrell M.C. i wsp.: Relation between selenium plasma levels and different prostatic pathologies. Actas Urol. Esp. 2010; 34: 625–629.
• 35. Alatise O.I., Schrauzer G.N.: Lead exposure: a contributing cause of the current breast cancer epidemic in Nigerian women. Biol. Trace Elem. Res. 2010; 136: 127–139.
• 36. Chan J.M., Oh W.K., Xie W. i wsp.: Plasma selenium, manganese superoxide dismutase, and intermediate – or high – risk prostate cancer. J. Chin. Oncol. 2009; 27: 3577–3583.
• 37. Yuan J.M., Gao Y.T., Ong C.N. i wsp.: Prediagnostic level of serum retinol in relation to reduced risk of hepatocellular carcinoma. J. Natl Cancer Inst. 2006; 98: 482–490.
• 38. Wojcieszyńska D., Guzik U., Hupert-Kocurek K. i wsp.: Biochemiczne i fizjologiczne skutki oddziaływania związków fenolowych na organizm człowieka. Med. Środ. 2010; 14(1): 105–111.
• 39. Michałowicz J., Duda W.: Phenols-sources and toxicity. Polish J. Environ. Stud. 2007; 16: 347–362.
• 40. Omieljaniuk N., Moniuszko-Jakoniuk J.: Fenol. Post. Hig. Med. Dośw. 1987;41: 331–346.
• 41. Bechi N., Ietta F., Ramagnoli R. i wsp.: Environmental levels of para-nonylphenol are able to effect cytokine secretion in human placenta. Environ. Health Perspect. 2010; 118: 427–431.
• 42. Kogevinas M., Saracci R., Winkelmann R. i wsp.: Cancer incidence and mortality in women occupationally exposed to chlorophenoxy herbicides, chlorophenols, and dioxins. Cancer Causes Cont. 1993; 4: 547–553.
• 43. Zemła B.F.P., Kołosza Z., Banasik T.R.: Atlas zachorowalności i umieralności na nowotwory w obrębie województwa katowickiego w latach 1985–1993. Wyd. Zakład Epidemiologii Nowotworów Centrum Onkologii – Instytut im. M. Skłodowskiej-Curie, Oddział w Gliwicach, Min. Zdr. i Opieki Społ. w Warszawie. Gliwice 1999;8–83.
• 44. Miettinen O.S., Nurminen M.: Comparative analysis of two rates. Stat. Med. 1985;4: 213–226.
• 45. Katz P., Babtista J., Azen S.P. i wsp.: Obtaining confidence intervals for the risk ratio in cohort studies. Biometrics, 1978; 34: 469–474.

• Document Type: paper