Przetoki odbytniczo-pochwowe ze szczególnym uwzględnieniem przetok powstałych po radioterapii nowotworów narządów miednicy mniejszej

• Authors: Patrycja Wręczycka-Cegielny , Roman M. Herman

Title variants

EN

Radiation-induced rectovaginal fistulas

• Languages of publication: EN PL

Abstracts

EN

Background: Rectovaginal fistula (RVF) is a pathological channel lined with epithelium, located between rectum and vagina. RVFs account for about 5% of anorectal fistulas. Due to differences in etiology, location and diameter, no single algorithm of management of such conditions has been developed. Therefore, an individual approach in the diagnostic-therapeutic workup is mandatory. A particular variant of RVF are fistulas developing as a sequel of radiotherapy of intrapelvic tumors, mainly of cervical, vaginal, rectal and anal origin. They usually appear within 2 years after termination of treatment, although there are documented cases developing even 20 years after termination of radiotherapy. In the Polish literature, the incidence of radiationinduced RVF is estimated at 0.2-2.0%, while in international publications this rate varies from 0.3 to 6%. It appears, however, that the true incidence of RVF may be considerably higher. Several techniques for the management of RVF have been described, using various approaches and of varying extent and complexity. Local techniques are used mostly in small and low fistulas, rarely in the case of medium-sized fistulas. High fistulas are treated using the transabdominal route. In the case of radiation-induced fistulas, the technique of choice is the one described by Parks. Aim of paper: Our purpose is to provide a systematic review of current concepts concerning causes, diagnosis and treatment of RVF, with particular emphasis of fistulas following radiotherapy for intrapelvic tumors. Conclusions: RVF constitutes an important clinical problem, significantly influencing the patient’s everyday life and compromising her quality of life. This is a very complex condition and only a multidisciplinary approach, including surgeon, gynecologist, oncologist and radiotherapist as well as representatives of other medical specialties, provides hopes for developing an effective therapeutic algorithm. Correct diagnosis of type of fistula, selection of most appropriate therapeutic method and careful surgical technique may contribute to a favorable outcome in about 80% of the cases.

PL

Wstęp: Przetoką odbytniczo-pochwową nazywamy patologiczny kanał wysłany nabłonkiem, zlokalizowany między odbytnicą a pochwą. Tego typu przetoki stanowią około 5% przetok anorektalnych. Ponieważ różnią się one etiologią, lokalizacją i średnicą, nie istnieje jeden algorytm postępowania w przypadku zdiagnozowania tego powikłania. Konieczna staje się indywidualizacja w procesie diagnostyczno-terapeutycznym. Szczególnym rodzajem przetoki odbytniczo-pochwowej jest przetoka powstała po leczeniu energią promienistą nowotworów narządów miednicy mniejszej, głównie szyjki macicy, pochwy, odbytnicy lub odbytu. Najczęściej pojawiają się one do 2 lat od zakończenia leczenia, choć znane są przypadki pojawienia się tego powikłania nawet w 20 lat po zakończeniu radioterapii. W piśmiennictwie polskim częstość popromiennych przetok odbytniczo-pochwowych ocenia się na 0,2-2%, w piśmiennictwie światowym – 0,3-6%. Wydaje się, iż są one jednak zjawiskiem częstszym, niż się powszechnie uważa. Opisano liczne techniki leczenia operacyjnego przetok odbytniczo-pochwowych – z różnych dostępów i o różnej rozległości i złożoności. Miejscowe techniki stosuje się w przypadku przetok małych, niskich, rzadziej średnich, przetoki wysokie leczy się chirurgicznie z dostępu przezbrzusznego. W przypadku przetok popromiennych metodą z wyboru jest operacja sposobem Parksa. Cel: Celem pracy jest usystematyzowanie aktualnego stanu wiedzy na temat przyczyn powstawania, diagnostyki i leczenia przetok odbytniczo-pochwowych, ze szczególnym uwzględnieniem przetok powstałych po radioterapii z powodu nowotworów narządów miednicy mniejszej. Wnioski: Przetoka odbytniczo-pochwowa stanowi problem istotnie modyfikujący sposób życia pacjentek i diametralnie pogarszający jego jakość. Problem RVF jest niezwykle złożony i wydaje się, że jedynie podejście multidyscyplinarne, z udziałem chirurga, ginekologa, onkologa, radioterapeuty, a nierzadko też specjalistów innych dziedzin, daje nadzieję na stworzenie właściwego algorytmu postępowania. Właściwe rozpoznanie rodzaju przetoki, wybór metody leczenia i staranna technika chirurgiczna pozwalają na osiągnięcie sukcesu terapeutycznego w 80% przypadków.

Keywords

EN

cervical cancer; powikłania popromienne; przetoka odbytniczo-pochwowa; przetoka popromienna; radiation-induced complications; radiation-induced fistula; rak szyjki macicy; rectovaginal fistula

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Publisher: Medical Communications
• Journal: Current Gynecologic Oncology
• Year: 2010
• Volume: 8
• Issue: 4
• Pages: 256-264

Contributors

author

Patrycja Wręczycka-Cegielny

• Zakład Chirurgii Doświadczalnej i Klinicznej, Wydział Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Jagielloński, ul. Michałowskiego 12, 31-126 Kraków, tel. kom.: 503 874 098

author

Roman M. Herman

• Zakład Chirurgii Doświadczalnej i Klinicznej, Wydział Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Jagielloński, ul. Michałowskiego 12, 31-126 Kraków, tel. kom.: 503 874 098

References

• 1. Frileux P., Berger A., Zinzindohoue F. i wsp.: Rectovaginal fistulas in adults. Ann. Chir. 1994; 48: 412-420.
• 2. Baig M.K., Zhao R.H., Yuen C.H. i wsp.: Simple rectovaginal fistulas. Int. J. Colorectal Dis. 2000; 15: 323-327.
• 3. Tsang C.B., Rothenberger D.A.: Rectovaginal fistulas. Surg. Clin. North Am. 1997; 77: 95-114.
• 4. Kościński T., Sękowska M.: Przetoki odbytniczo-pochwowe. Postępy Nauk Med. 2006; 5: 192-197.
• 5. Beynon C.L.: Midline episiotomy as a routine procedure. J. Obstet. Gynaecol. Br. Commonw. 1974; 81: 126-130.
• 6. Myers-Helfgott M.G., Helfgott A.W: Routine use of episioto-my in modern obstetrics. Should it be performed? Obstet. Gynecol. Clin. North Am. 1999; 26: 305-325.
• 7. Lowry A.C., Hoexter B.: Benign anorectal: rectovaginal fistulas. W: Beck D.E., Wolff B.G., Fleshman J.W i wsp. (red.): The ASCRS Textbook of Colon and Rectal Surgery. 2007; XXIV (ch. 14): 215-227.
• 8. Carroll T.G., Engelken M., Mosier M.C.: Epidural analgesia and severe perineal laceration in a community-based obstetric practice. J. Am. Board Fam. Med. 2003; 16: 1-6.
• 9. Venkatesh K.S., Ramanyan PS., Larson D.M., Haywood M.A.: Anorectal complications of vaginal delivery. Dis. Colon Rectum 1989; 32: 1039-1041.
• 10. Sultan A.H., Kamm M.A., Hudson C.N. i wsp.: Anal-sphinc-ter disruption during vaginal delivery. N. Engl. J. Med. 1993; 329: 1905-1911.
• 11. Carey R., Healy C., Elder D.E.: Foreign body sexual assault complicated by rectovaginal fistula. J. Forensic Leg. Med. 2010; 17: 161-163.
• 12. Radcliffe A.G., Ritchie J.K., Hawley P.R. i wsp.: Anovaginal and rectovaginal fistulas in Crohn’s disease. Dis. Colon Rectum 1988; 31: 94-99.
• 13. Lebioda A.: Rectovaginal fistula risk doses in patients with cervical cancer. Rep. Pract. Oncol. Radiother. 2004; 9: 37-43.
• 14. Sobotkowski J.: Powikłania popromienne w praktyce Oddziału Radioterapii Ginekologicznej w Łodzi. Przegl. Menopauz. 2003; 5: 52-57.
• 15. Saclarides T.J.: Rectovaginal fistula. Surg. Clin. North Am. 2002; 82: 1261-1272.
• 16. Abdul-Wahid F.S., Qureshi A., Soon-Keng C.: Indometha-cin-induced rectovaginal fistula in a postpartum patient. Dis. Colon Rectum 2002; 45: 843-844.
• 17. Perez C.A., Kavanagh B.D.: Uterine cervix. W: Perez C.A., Brady L.W, Halperin E.C., Schmidt-Ullrich R.K. (red.): Principles and Practice of Radiation Oncology. Wyd. 4. Lippincott Williams & Wilkins, Philadelphia 2004: 1800-1915.
• 18. Gagliardi G., Pescatori M.: Clinical and functional results after tailored surgery for rectovaginal fistula. Pelviperineolo-gy 2007; 26: 78-81.
• 19. Bosch A., Frias Z.: Complications after radiation therapy for cervical carcinoma. Acta Radiol. (Ther). 1977; 16: 53-62.
• 20. Kołodziejczak M., Sudoł-Szopińska I., Maletka A.: Przetoki odbytniczo-pochwowe - aktualne postępowanie diagnostyczne i terapeutyczne. Nowa Med. 2008; 1: 7-10.
• 21. Hyman N.: Endoanal advancement flap repair for complex anorectal fistulas. Am. J. Surg. 1999; 178: 337-340.
• 22. Jones I.T., Fazio VW, Jagelman D.G.: The use of transanal rectal advancement flaps in the management of fistulas involving the anorectum. Dis. Colon Rectum 1987; 30: 919-923.
• 23. Russell T.R., Gallagher D.M.: Low rectovaginal fistulas. Approach and treatment. Am. J. Surg. 1977; 134: 13-18.
• 24. McNevin M.S., Lee P.Y., Bax T.W: Martius flap: an adjunct for repair of complex, low rectovaginal fistula. Am. J. Surg. 2007; 193: 597-599.
• 25. Songne K., Scotte M., Lubrano J. i wsp.: Treatment of anovaginal or rectovaginal fistulas with modified Martius graft. Colorectal Dis. 2007; 9: 653-656.
• 26. Parks A.G., Allen C.L.O., Frank J.D., Mc Partlin J.: A method of treating post-irradiation rectovaginal fistulas. Br. J. Surg. 1978; 65: 417-421.
• 27. Nowacki M.P., Szawlowski A.W, Borkowski A.: Parks’ coloa-nal sleeve anastomosis for treatment of postirradiation rectovaginal fistula. Dis. Colon Rectum 1986; 29: 817-820.
• 28. Nowacki M.P.: Leczenie chirurgiczne popromiennych przetok pochwowo-odbytniczych. Operacja sposobem Parksa - operacją z wyboru? Nowotwory 1997; 47: 735-742.
• 29. Pelosi M.A. 3rd, Pelosi M.A.: Transvaginal repair of recurrent rectovaginal fistula with laparoscopic-assisted rectovaginal mobilization. J. Laparoendosc. Adv. Surg. Tech. 1997; 7: 379-383.
• 30. Schwenk W, Bohm B., Grundel K., Muller J.: Laparoscopic resection of high rectovaginal fistula with intracorporeal colorectal anastomosis and omentoplasty. Surg. Endosc. 1997; 11: 147-149.
• 31. Kumaran S.S., Palanivelu C., Kavalakat A.J. i wsp.: Laparoscopic repair of high rectovaginal fistula: is it technically feasible? BMC Surg. 2005; 12: 20.
• 32. Palanivelu C., Rangarajan M., Sethilkumar R. i wsp.: Laparoscopic management of iatrogenic high rectovaginal fistulas (Type VI). Singapore Med. J. 2007; 48: 96-98.
• 33. Nezhat C.H., Bastidas J.A., Pennington E. i wsp.: Laparoscopic treatment of type IV rectovaginal fistula. J. Am. Assoc. Gynecol. Laparosc. 1998; 5: 297-299.

• Document Type: article