PL
Cukrzyca typu 2 (type 2 diabetes mellitus – T2DM) to jedna z najczęściej występujących współczesnych chorób cywilizacyjnych, odznaczająca się hiperglikemią będącą skutkiem wadliwego wydzielania insuliny przez komórki β trzustki i/lub niewłaściwą wrażliwością tkanek na insulinę. W Polsce zapadalność na tę chorobę metaboliczną wynosi 5–8% i wciąż ma tendencję wzrostową. Konsekwencją rozwoju T2DM są m.in. zmiany w układzie sercowo-naczyniowym, retinopatia, nefropatia i neuropatia. Dzięki postępowi medycyny ułatwione jest kontrolowanie glikemii, jak również predykcja wystąpienia choroby bądź dynamiki jej rozwoju i następstw. Z omówionymi w artykule molekułami – różnicującym czynnikiem wzrostu 15 (growth differentiation factor 15 – GDF-15), śródmózgowym czynnikiem neurotroficznym pochodzenia astrocytarnego (mesencephalic astrocyte-derived neurotrophic factor – MANF) i fetuiną-A – wiążą się duże nadzieje zarówno w diagnostyce, jak i leczeniu nie tylko T2DM, ale również otyłości, która niejednokrotnie towarzyszy T2DM. Większość badań opisywanych w literaturze wykonywana była na modelu zwierzęcym, głównie mysim. Niniejszy artykuł przedstawia argumenty przemawiające za potencjalną użytecznością wspomnianych czynników parakrynnych w celach prognostycznych, diagnostycznych, jak również leczniczych.
EN
Type 2 diabetes mellitus (T2DM) is one of the most common modern “disease of affluence”, characterized by hyperglycemia resulting from defective insulin secretion by pancreatic β cells and/or impaired tissue sensitivity to insulin. In Poland, the incidence of this metabolic disease is 5–8% and is still increasing. The consequences of the development of T2DM include, among others: changes in cardiovascular system, retinopathy, nephropathy and neuropathy. Due to medical progress, it is easier to control glycemia, as well as to predict the occurrence of this disease or the dynamics of its development and consequences. The molecules discussed in the article: growth differentiation factor 15 (GDF-15), mesencephalic astrocyte-derived neurotrophic factor (MANF) and fetuin-A, represent great promise both in the diagnosis and treatment of not only T2DM, but also obesity, which often accompanies T2DM. Most of the studies reported in the literature were performed on animal models, mainly mouse. This article presents arguments supporting the potential usefulness of the above-mentioned paracrine factors for prognostic, diagnostic and therapeutic purposes.