Wpływ wybranych składników żywności na profilaktykę chorób nowotworowych

• Authors: Ewelina Swora-Cwynar , Maria Dymkowska-Malesa , Marian Grzymisławski , Agnieszka Dobrowolska

Title variants

EN

Importance of selected food ingredients in the prevention of cancers - overview of the state of knowledge

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Choroby nowotworowe stanowią jeden z najpoważniejszych problemów współczesnej medycyny. W Polsce częstość zgonów z powodu nowotworów złośliwych jest druga w kolejności, ustępując miejsca jedynie chorobom układu sercowo-naczyniowego. Liczba zachorowań na nowotwory złośliwe w Polsce na przestrzeni ostatnich lat wzrasta w tempie szybszym niż liczba ludności (Narodowy Program...2016-2024).
Wyniki analizy przeprowadzonej w 2010 r. w ramach Światowego Badania Obciążenia Chorobami wskazują, że spośród wszystkich czynników wywierających negatywny wpływ na stan zdrowia i dobrostan ludności w Europejskim Regionie WHO, najważniejsze są właśnie czynniki żywieniowe. Stwierdzono, że niewłaściwy stan odżywienia i wynikające z tego choroby są źródłem wysokich kosztów dla poszczególnych osób, rodzin, społeczności i budżetów państw (Europejski Plan... 2014).

EN

Cancer is one of the most serious problems of modern medicine. In Poland, deaths from malignant tumors are the second most common ones, second only to diseases of the cardiovascular system. The number of cancer cases in Poland in recent years is growing at a faster rate than that of population.
Results of an analysis conducted in 2010 within the project World Study on Disease Burden indicate that of all the factors that have a negative impact on the health and welfare of the population in the WHO European Region the most important are nutritional factors. In addition, it was found that poor nutritional status and diseases resulting from unhealthy diet are the source of high costs for individuals, families, communities and state budgets.

Keywords

PL

choroby nowotworowe; profilaktyka; składniki żywności; żywność

EN

cancer; food; food ingredients; prevention

• Journal: Kosmos
• Year: 2018
• Volume: 67
• Issue: 2
• Pages: 391-396

Dates

published

2018

Contributors

author

Ewelina Swora-Cwynar

• Katedra i Klinika Gastroenterologii, Dietetyki i Chorób Wewnętrznych, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Przybyszewskiego 49, 60-355 Poznań, Polska
• Chair and Department of Gastroenterology, Dietetics and Internal Diseases, Poznan University of Medical Sciences, Poznań, Poland

author

Maria Dymkowska-Malesa

• Katedra Procesów i Urządzeń Przemysłu Spożywczego, Politechnika Koszalińska, Racławicka 15-17, 75-620 Koszalin, Polska
• Department of Processes and Devices of the Food Industry, Faculty of Mechanical, Koszalin University of Technology, Koszalin, Poland

author

Marian Grzymisławski

• Katedra i Klinika Gastroenterologii, Dietetyki i Chorób Wewnętrznych, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Przybyszewskiego 49, 60-355 Poznań, Polska
• Chair and Department of Gastroenterology, Dietetics and Internal Diseases, Poznan University of Medical Sciences, Poznań, Poland

author

Agnieszka Dobrowolska

• Katedra i Klinika Gastroenterologii, Dietetyki i Chorób Wewnętrznych, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Przybyszewskiego 49, 60-355 Poznań, Polska
• Chair and Department of Gastroenterology, Dietetics and Internal Diseases, Poznan University of Medical Sciences, Poznań, Poland

References

• Athar M., Ho Back J., Tang X., Ho Kim K., Kopelovich L., 2007. Resveratrol: a review of pre-clinical studies for human cancer prevention. Toxicol. Appl. Pharmacol. 224, 274-283.
• Baj T., 2013. Sok z Morinda citrifolia L. - aspiryna starożytności. Aptekarz Polski 83, 61e.
• Daniel I, Sadowska J. 2016. Przeciwnowotworowe działanie produktów roślinnych - egzotyczne superfoods i produkty z polskiej piramidy żywienia. Kosmos 65, 3, 371-381.
• Dzięcioł M., Przysławski J., 2013. Ocena wartości odżywczej i aktywności biologicznej wybranych olejów roślinnych dostępnych na rynku polskim w kontekście profilaktyki chorób dieto zależnych. Bromat. Chem. Toksykol. 46, 20-26.
• Europejski Plan Działania w dziedzinie Żywności i Żywienia Who, 2014. Kopenhaga.www.who.un.org.pl/common/files_download.php?fid=94.
• Fitak E., Wagner L., 2009. Selen - rola biologiczna, znaczenie w medycynie i stomatologii na podstawie piśmiennictwa. Nowa Stomatologia 3, 82-84.
• Gawęcki J., 2000. Żywienie człowieka. Podstawy nauki o żywieniu. Tom I. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Grajek W., 2004. Rola przeciwutleniaczy w zmniejszeniu ryzyka wystąpienia nowotworów i chorób układu krążenia. Żywność Nauka Technol. Jakość 1, 3-11.
• Jankowski J. M., 2004. Kurkuma jako lek przeciwzapalny i przeciwnowotworowy. Post. Fitoterap. 2, 87-90.
• Kobylińska A., Janas K. M., 2015. Prozdrowotna rola kwercetyny obecnej w diecie człowieka. Post. Hig. Med. Dosw. 69, 51-62.
• Kopeć A., Piątkowska E., Lszczyńska T., Bieżanowska-Kopeć R., 2011. Prozdrowotne właściwości resweratrolu. Żywność Nauka Technol. Jakość 5, 5-15.
• Kromołowska R., Wołosiak R., Sadowska A., 2011. Naturalne substancje o działaniu antykancerogennym w żywności. Post. Techn. Przetw. Spoż. 21, 87-92.
• Lau B. H. S., Tadi P. P., Tosk J. M., 1990. Allium sativum (garlic) and cancer prevention. Nutr. Res. 10, 937-48.
• Marciniec K., Włodarczyk-Marciniec B. 2008. Przeciwnowotworowe własności czosnku. Postępy Fitoterapii 2, 90-95.
• Narodowy Program Zwalczania Chorób Nowotworowych na lata 2016-2024. MZ, Warszawa. http://www.mz.gov.pl/zdrowie-i-profilaktyka/narodowy-program-zwalczania-chorob-nowotworowych/narodowy-program-zwalczania-chorob-nowotworowych-na-lata-2016-2024 (06.12.2017)
• Nartowska J., 2008. Imbir lekarski. Panacea 3, http://www.panacea.pl/articles.php?id=2402.
• Ostrowska L., 2011. Czym kierować się w wyborze diety pacjenta z zespołem metabolicznym? Wybrane Problemy Kliniczne 2, 11-18.
• Radzikowski C., Wietrzyk J., Grynkiewicz G., Opolski A. 2004. Genisteina -izoflawonoid soi o zróżnicowanym mechanizmie działania - implikacje kliniczne w lecznictwie i prewencji chorób nowotworowych. Postepy Hig Med Dosw (online), 2004; 58: 128-139.
• Ratajczak M., Gietka-Czernel M. 2016. Rola selenu w organizmie człowieka. Postępy Nauk Medycznych 12, 929-933.
• Salman H., Bergman M., Djaldetti M., Bessler H., 2007. Lycopene affects proliferation and apoptosis of four malignant cell lines. Biomed. Pharmacother. 61, 366-369.
• Sikora-polaczek M., Bielak-Żmijewska A., Sikora E., 2011. Molekularne i komórkowe mechanizmy działania kurkuminy - dobroczynny wpływ na organizm. Post. Biochem. 57, 1, 74-84.
• Szwejda-Grzybowska J., 2011. Antykancerogenne składniki warzyw kapustnych i ich znaczenie w profilaktyce chorób nowotworowych. Bromat. Chem. Toksykol. 44, 1039-1046.
• Tomczyk J., Olejnik A., 2010. Sulforafan - potencjalny czynnik prewencji i terapii chorób nowotworowych. Post. Hig. Med. Dosw. 64, 590-603.
• Wcrf (World Cancer Research Fund/American Institute for Cancer Research), 2007. Food, nutrition, physical activity, and the prevention of cancer: a global perspective. Washington DC, AICR.
• Zalega J., Szostak-Węgierek D. 2013. Żywienie w profilaktyce nowotworów. Część I. Polifenole roślinne, karotenoidy, błonnik pokarmowy. Probl Hig Epidemiol 2013, 94(1): 41-49.