Co dała światu uparta polka, czyli od narodzin chemii radiacyjnej po współczesną biologię molekularną

• Authors: Irena Szumiel

Title variants

EN

What did the adamant Pole offer to the world: from the emergence of radiation chemistry to the contemporary molecular biology.

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Artykuł omawia pokrótce zasługi Marii Skłodowskiej-Curie dla nauk biologicznych. Przypomina, że przerabianie ton blendy smolistej w niezwykle prymitywnych warunkach doprowadziło do wyodrębnienia pierwszych pierwiastków radioaktywnych i zapoczątkowało powstanie chemii radiacyjnej. Wspomniany jest też mało znany osobisty udział Marii Skłodowskiej-Curie w czasie I wojny światowej w zorganizowaniu i prowadzeniu ruchomych punktów prześwietleń rannych żołnierzy. Odkrycie i badania pierwiastków radioaktywnych miało ważne konsekwencje dla nauk biologicznych XX wieku: umożliwiło zapoczątkowanie badań radiobiologicznych, radioterapię opartą na poznawaniu oddziaływań między promieniowaniem jonizującym i komórką na poziomie molekularnym oraz zastosowanie znaczników radioaktywnych, które przyczyniło się do powstania nowoczesnej biologii molekularnej.

EN

The paper briefly resumes the merits of Maria Skłodowska-Curie. It reminds the refining of several tons of pitchblende, to concentrate the radioactive components, the discovery of radioactive elements and emergence of radiation chemistry and also her initiative to use of mobile radiography units for the treatment of wounded soldiers during World War I. The main steps are listed in the development of radiation biology, radiotherapy based on understanding the interaction between ionising radiation and living cells at the molecular level and the use of radioactive markers that helped to establish the modern molecular biology.

• Journal: Kosmos
• Year: 2011
• Volume: 60
• Issue: 1-2
• Pages: 1-3

Dates

published

2011

Contributors

author

Irena Szumiel

• Centrum Radiobiologii i Dozymetrii Biologicznej, Instytut Chemii i Techniki Jądrowej, Dorodna 16, 03-195 Warszawa, Polska

References

• Bergonié J., Tribondeau L., 1906. De quelques résultats de la radiotherapie et essai de fixation d'une technique rationnelle. Compt. Rend. Acad. Sci. Paris 143, 983-985.
• Curie P., Curie M., Bemont G., 1898. Sur une nouvelle substance fortement radioactive contenue dans la pechblende. Compt. Rend. Acad. Sci. Paris 127, 1215-1218.
• Friedberg E.C., 2008. A brief history of the DNA repair field. Cell Research 18, 3-7.
• Muller H. J., 1962. Studies in Genetics: The Selected Papers of H. J. Muller . Indiana University Press, Bloomington, 545-548.
• Puck T., Marcus P.I., 1956. Action of x-rays on mammalian cells. J. Exp. Med 103, 653-666.
• Skłodowska-Curie M., 1992. Badanie Ciał Radioaktywnych. Wydanie krytyczne w 125 rocznicę urodzin Uczonej z przedmową, komentarzami i posłowiem Józefa Hurwica. PAN, Warszawa.
• Szumiel I., Wójcik A., 1999. Ikony, promieniowanie i łatanie DNA, czyli po co nam radiobiologia. Magazyn Gazety Wyborczej 22.7.1999, 26-28.
• Środa, M., 2011. Bo była kobietą. Wprost 10 2011; http://www.wprost.pl/ar/234379/Bo-byla-kobieta/