Full-text resources of PSJD and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl
Preferences help
enabled [disable] Abstract
Number of results

Results found: 10

Number of results on page
first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  zanieczyszczenie powietrza
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
EN
World Health Organization data for 2016 suggest that 33 out of the 50 most polluted cities in the European Union are located in Poland. The poor air quality is caused by exceedances of the permitted levels of PM10 and PM2.5, as well as benzo(a)pyrene. Children and the elderly are the most vulnerable to smog-related diseases. The paper discusses the harmful impact of smog on the surface of the human eye and its adnexa. The negative effects include conjunctivitis, drying of the ocular adnexa and excessive tear evaporation, grittiness and tearing. The best way to protect one’s eyes is to avoid smog and use corrective glasses or sunglasses with certified UV screens. Wearing contact lenses is also recommended, while principles of hygiene should be rigorously observed. One should also drink plenty of water to increase tear production. Using purifiers is also recommended.
PL
Z danych Światowej Organizacji Zdrowia z 2016 r. wynika, że aż 33 spośród 50 najbardziej zanieczyszczonych miast Unii Europejskiej znajduje się w Polsce. Zły stan powietrza atmosferycznego spowodowany jest przekroczeniem dopuszczalnych norm zawartości pyłów PM10, PM2,5 i benzo(a)pirenu. Najbardziej narażone na działanie smogu są dzieci i osoby starsze. W artykule zwrócono uwagę na szkodliwe działanie smogu na powierzchnię oka i jego aparat ochronny. Wśród nich wymienia się zapalenie spojówek, wysuszanie aparatu ochronnego oka i nadmierne parowanie łez, uczucie obecności piasku pod powiekami oraz łzawienie. W celu ochrony oczu należy przede wszystkim unikać smogu, stosować okulary korekcyjne lub przeciwsłoneczne z atestowanym filtrem UV. Zaleca się również stosowanie soczewek kontaktowych przy jednoczesnym rygorystycznym przestrzeganiu higieny. Dodatkowo powinno się pić dużo wody w celu zwiększenia produkcji łez. Wskazane jest także używanie oczyszczaczy powietrza.
EN
In the paper the results of air pollution researches in Rabka (dust and sulphure dioxide concentration), conducted before and during the gasification of the town, are presented. The considerable decrease of the air pollution level has been appeared in the period 1993-1995. It is suggested that the introduction of gas as a main energy medium instead of coal and coke had an important influence on this decrease. The consequence of long winter 1995/96 with low temperatures was increase of pollutions levels.
PL
W pracy przedstawiono wyniki badań zanieczyszczenia powietrza pyłem i dwutlenkiem siarki w Rabce, przeprowadzone przed, jak też w trakcie gazyfikacji miasta i rozpatrywane na tle czynników pogody. Ocena dotychczasowego materiału wykazała, iż od 1993 r. zaznaczył się wyraźny spadek poziomu zanieczyszczeń powietrza w odniesieniu do lat wcześniejszych i sugerowała, iż wprowadzenie gazu jako nośnika energii w miejsce węgla i koksu miało istotny wpływ na zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza do roku 1995. Długa i charakteryzująca się niskimi temperaturami zima 1995/96 istotnie zaburzyła występującą prawidłowość i w konsekwencji wystąpił wzrost poziomów zanieczyszczeń i pogorszenie oczekiwanych efektów aerosanitarnych, a w efekcie korzyści zdrowotnych uzdrowiska Rabka.
EN
Background. The studies of life expectancy diversity of subregions in Silesia voivodeship are complemented with an important information on health inequalities. Air quality impact can not be excluded from the potential determinants of this diversity. The aim of the study is to provide an answer whether diversity of life expectancy (LE) in selected subregions in Silesia voivodeship at the time of birth (LE0+) and over 65 years of age (LE65+) corresponds with the data on air pollution recorded for the years between 2008 and 2012. Material and methods. Data was collected on life expectancy 0+ (LE0+) and life expectancy 65+ (LE65+) for 2012 for the population in three subregions (Central Statistical Office – CSO). The analysis included three subregions: the best (bielski subregion), average (katowicki), and the worst (rybnicki) of air quality defined by annual average concentrations of gaseous and particulate pollutants (Regional Inspectorate of Environmental Protection – RIEP, between 2008 and 2012). Then the LE was correlated with the average area pollution levels between 2008 and 2012. Results. Results of the study show diversity of LE in subregions. The lowest values LE0+ and LE65+ in 2012 were for males (70.1 and 14.8 years) and for females (78.7 and 18.6 years) in katowicki subregion. The highest LE0+ and LE65+ was observed for males (73.2 and 15.4 years) and females (80.9 and 19.5 years) in bielski subregion. Annual average area concentrations of air pollutants in subregions bielski, rybnicki and katowicki were: for PM10 42.1, 64.1 and 51 μg/m3 respectively; for PM2.5 36.8, 39 and 32.3 μg/m3 respectively; for benzo(a)pyrene 7.4, 13.4 and 7.6 ng/m3respectively. Conclusions. The relationship between life expectancy and air quality doesn’t provide an unambiguous answer whether LE is structured by various factors, such as a level of income available medical infrastructure and lifestyle.
PL
Wstęp. Badanie zróżnicowania przeciętnego dalszego trwania życia (PDTŻ) mieszkańców poszczególnych podregionów województwa śląskiego może stanowić istotne uzupełnienie informacji na temat występujących nierówności w zdrowiu. Wśród potencjalnych uwarunkowań tego zróżnicowania, nie można wykluczyć wpływu jakości powietrza atmosferycznego. Celem pracy jest odpowiedź na pytanie czy zróżnicowanie PDTŻ w wybranych podregionach województwa śląskiego w momencie urodzenia (PDTŻ0+) oraz powyżej 65. roku życia (PDTŻ65+) koresponduje z danymi o zanieczyszczeniu powietrza w latach 2008–2012. Materiał i metody. Zgromadzono dane dla 2012 roku o PDTŻ0+ oraz PDTŻ65+ dla mieszkańców trzech podregionów (GUS). Wanalizie uwzględniono trzy podregiony: o najlepszej (podregion bielski), o umiarkowanej (katowicki) oraz o najgorszej (rybnicki) jakości powietrza określone na podstawie średniorocznego stężenia zanieczyszczeń gazowych i pyłowych (WIOŚ, lata 2008– 2012). Następnie PDTŻ korelowano ze średnioobszarowymi poziomami zanieczyszczeń dla lat 2008–2012. Wyniki. Wyniki badania ujawniają zróżnicowanie PDTŻ w podregionach. Najniższe wartości PDTŻ0+ i PDTŻ65+ w 2012 roku dotyczyły mężczyzn (odpowiednio 70,1 i 14,8 lat) oraz kobiet (odpowiednio 78,7 i 18,6 lat) w podregionie katowickim. Najdłuższe PDTŻ0+ i PDTŻ65+ odnotowano u mężczyzn (odpowiednio 73,2 i 15,4 lat) i kobiet (odpowiednio 80,9 i 19,5 lat) podregionu bielskiego. Średnioroczne obszarowe stężenia zanieczyszczeń powietrza w podregionach bielskim, rybnickim i katowickim wyniosły dla PM10 odpowiednio 42,1, 61,4 i 51 μg/m3; dla PM2,5 odpowiednio 36,8, 39 i 32,3 μg/m3; dla benzo(a)piranu odpowiednio 7,4, 13,4 i 7,6 ng/m3. Wnioski: Próba powiązania długości trwania życia z jakością powietrza atmosferycznego nie dała jednoznacznej odpowiedzi, co może tłumaczyć fakt, że PDTŻ kształtowane jest przez różne czynniki, w tym m.in. wysokość dochodów, dostępną infrastrukturę medyczną, styl życia.
EN
Findings of air quality are brought forward in the area of copper industry impact with particular attention paid to copper smelter plants located in Legnica and Głogów area covering the period from 1980 to 2010. The paper identifies occurring changes and trends in the course of years. Lowering of dust-gaseous emissions from the most crucial sources in the area of Legnica- Głogów Copper Mining Region improved air quality in this region in the significant way. The fact is also of some importance that emission of pollutants from big sources combusting fuels for energy generation was reduced either by rundown of production or liquidation of some plants. Based on the conducted state environmental monitoring it is concluded that at present emission of pollutants from industrial sources affects air quality to a lesser degree. There are still problems of air protection waiting to be solved which are connected with: – emission of gaseous-dust pollutants from domestic- municipal sector i. e. so called low emission from individual heating of dwellings. The sources are low emitters where often coal is combusted together with various types of waste. Therefore after starting the period of centrally heated dwellings air quality monitoring stations recorded evidently the increase of dust and gaseous pollutants including benzo (a) pirene. – pollutants emission from road transport which is the cause of high concentration of nitrogen oxides, carbon monoxide and hydrocarbons particularly in the vicinity of roads and streets of big road traffic density. Materials and methods: The base of the study were findings obtained from District Inspectorate of Environmental Protection in Legnica in the framework of carried out since 1991 the state environmental monitoring in national, regional and local network. In the period from 1980 till 1990 the studies performed Research Centre of Environmental Control in Legnica.
PL
W artykule przedstawiono wyniki badań jakości powietrza w rejonie oddziaływania przemysłu miedziowego, ze szczególnym uwzględnieniem oddziaływania hut miedzi zlokalizowanych w Legnicy i Głogowie obejmujące okres od 1980 r. do 2010 r. w celu przedstawienia zachodzących na przestrzeni tych lat zmian i trendów. Ograniczenie emisji zanieczyszczeń pyłowo-gazowych pochodzących z najistotniejszych źródeł na terenie Legnicko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego w istotny sposób wpłynęło na poprawę jakości powietrza w tym rejonie. Nie bez znaczenia pozostaje też ograniczenie emisji tych zanieczyszczeń z dużych źródeł energetycznego spalania paliw, jak również ograniczenie produkcji bądź likwidacja niektórych zakładów. Na podstawie prowadzonego państwowego monitoringu środowiska stwierdza się, że aktualnie na stan jakości powietrza w mniejszym stopniu ma wpływ emisja zanieczyszczeń ze źródeł przemysłowych. Nadal do rozwiązania są problemy w zakresie ochrony powietrza związane z: – emisją zanieczyszczeń pyłowo-gazowych z sektora bytowo-komunalnego, tzw. niska emisja pochodząca z indywidualnego ogrzewania mieszkań. Źródła te mają niskie emitory i często spala się w nich oprócz węgla różnego rodzaju odpady. W związku z tym po rozpoczęciu sezonu grzewczego obserwuje się w sposób widoczny w stacjach monitoringu jakości powietrza wzrost zanieczyszczeń pyłowych i gazowych w tym benzo(a)pirenu. – emisją zanieczyszczeń z transportu samochodowego, który jest przyczyną wysokiego stężenia tlenków azotu, tlenku węgla i węglowodorów szczególnie w rejonie dróg i ulic o dużym natężeniu ruchu. Materiały i metody: Podstawą opracowania były wyniki badań otrzymane w ramach prowadzonego od 1991r. przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Legnicy, a następnie we Wrocławiu państwowego monitoringu środowiska w sieci krajowej, regionalnej i lokalnej, a w okresie od 1980 r. do 1990 r. badania prowadzone przez Ośrodek Badań i Kontroli Środowiska w Legnicy.
Kosmos
|
2016
|
vol. 65
|
issue 4
573-582
PL
Zanieczyszczenie powietrza ma potwierdzony w wielu badaniach negatywny wpływ na zdrowie i jest powodem kilkudziesięciu tysięcy zgonów rocznie w Polsce. Jego źródła to m.in. zanieczyszczenia emitowane wraz ze spalinami z silników pojazdów i ogrzewanie gospodarstw domowych niskiej jakości węglem lub śmieciami. Powoduje to uwalnianie do atmosfery substancji takich jak pył zawieszony PM10 i PM2,5, tlenki azotu, tlenki siarki, wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA), tlenek węgla. Według obecnej wiedzy zanieczyszczenia powietrza są powodem częstszych wizyt u lekarza podstawowej opieki zdrowotnej oraz przyjęć do Szpitalnych Oddziałów Ratunkowych ze względu na choroby układu oddechowego i krwionośnego, zwiększonego przyjmowania leków, nieobecności w szkole, pracy oraz zwiększonej ogólnej umieralności. Długotrwałe narażenie może wiązać się ze zwiększonym ryzykiem zaostrzonego przebiegu przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP), zachorowania na raka płuc, astmę, nowotwory okolicy głowy i szyi.
EN
Numerous studies have confirmed negative impact of air pollution on the health leading to dozens of deaths a year in Poland. Its sources include traffic-related emissions, inadequate heating of households and coal boilers.This results in the release into the atmosphere of substances such as particulate matter PM10 and PM2.5, nitrogen oxides, sulfur oxides, polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs), carbon monoxide. Referring to current knowledge, air pollution is responsible for more frequent visits to a primary care physicians and admissions to the Hospital Emergency departments, due to diseases of the respiratory and circulatory system, increased intake of medicines, absence from school or work and increased overall mortality. Polluted air is a proven risk factor for the development and exacerbation of respiratory diseases. Long-term exposure may be associated with an increased risk for development of lung cancer, asthma, cancer of the head and neck, breast, bladder or urinary tract, and aggravation of chronic obstructive lung disease (COPD).
EN
Introduction: Air contamination with particulate matter causes a serious problem in large cities and urban-industrial agglomerations both in Poland and Europe. Anthropogenic sources of air pollution in urban areas are emissions from municipal, industrial and transportation sector. Many epidemiological studies have revealed that exposure to air pollution, especially the fine particles with aerodynamic diameter less than 2,5 micrometer, can pose a threat to human health exposed to exceedingly high concentrations of particulate matter. Aim of the study: The aim of this study was to evaluate PM10 and PM2,5 mass concentrations in autumn and winter season in the city of Sosnowiec, in relation to ambient air quality standards in Poland and the European Union. Results: The average concentrations of PM10 and PM2,5 in autumn-winter seasons in Sosnowiec city 2010–2011 were 2,1 to 2,7 times higher than limit values, specified in the legislation acts.
PL
Wstęp: Zanieczyszczenie powietrza pyłem zawieszonym stanowi poważny problem dużych miast oraz aglomeracji miejsko-przemysłowych zarówno w Polsce, jak i Europie. Źródłem pyłowych i gazowych zanieczyszczeń powietrza na obszarach miejskich są głównie emisje antropogeniczne pochodzące z sektora komunalno-bytowego, przemysłu oraz środków transportu. Jak wskazują liczne badania epidemiologiczne, zanieczyszczenia atmosferyczne, zwłaszcza pyły drobne o średnicach aerodynamicznych cząstek poniżej 2,5 μm, stanowią zagrożenie dla zdrowia osób długotrwale przebywających w warunkach występowania ponadnormatywnych stężeń pyłu. Cel pracy: Celem pracy jest ocena zanieczyszczenia powietrza pyłem zawieszonym PM10 oraz PM2,5 w sezonie jesienno-zimowym na terenie miasta Sosnowiec, w odniesieniu do obowiązujących w Polsce oraz na terenie Unii Europejskiej norm jakości powietrza. Wyniki: Wyznaczone na postawie pomiarów grawimetrycznych stężenia frakcji pyłu zawieszonego PM10 oraz PM2,5 na terenie miasta Sosnowiec w sezonie jesienno- zimowym 2010–2011 roku, przekraczały od 2,1 do 2,7 razy wartości dopuszczalne, określone w obowiązujących aktach prawnych.
EN
The allowable concentrations of main air pollutants, including polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs), are high despite the eff orts to reduce the amount of air pollutants emitted into the atmosphere. Polycyclic aromatic hydrocarbons are complex mixtures of compounds which are derivatives of anthracene, phenanthrene, chrysesne, pyrene and cholanthrene. They are widely distributed in the environment and the exposure to them is common. In consequence of civilizational development and technological advancement, human activity has become the main source of PAHs emission. Many epidemiological scientists empha size that polycyclic aromatic hydrocarbons are, among other things, cytotoxic, immunotoxic, tetratogenic and carcinogenic.
PL
Pomimo podejmowanych starań związanych z redukcją ilości zanieczyszczeń emitowanych do powietrza atmosferycznego, od lat wartości dopuszczalnych stężeń głównych zanieczyszczeń powietrza, w tym wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) należą do wysokich. Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne stanowią złożoną mieszaninę związków: pochodnych antracenu, fenantrenu, chryzenu, pirenu i cholantrenu. Są szeroko rozpowszechnione w środowisku, a narażenie na ich działanie ma charakter powszechny. W związku z rozwojem cywilizacyjnym i technologicznym głównym źródłem emisji WWA stała się działalność człowieka. Wielu naukowców – epidemiologów podkreśla, że wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne posiadają między innymi właściwości cytotoksyczne, immunotoksyczne, teratogenne i rakotwórcze.
EN
The impact of airborne pollution by slag from magnesium production was analyzed under different climate conditions. The slag is characterized by X-ray diffraction analysis, scanning electron microscopy, differential thermal analysis and atomic absorption analysis. The dominant phase was the γ modification of dicalcium silicate (γ-2CaO SiO2) with significant amounts of perclas (MgO), gehlenite - 2CaO Al2O3 SiO2, akermanite - 2CaO MgO 2SiO2 and portlandite Ca(OH)2. The granulometric composition of the slag was within the range of 100 x 10-3÷0.090 x 10-3 m. Ad hoc measurements were performed on site in June at 300 and 600 m distance from the slag deposit, which showed high Total Suspended Particles (TSP) concentrations. Imputing the results of an experimental investigation of the dust emission for wind velocities of 5, 7, and 10 m/s and within the range of relative humidity from 10÷50% into SCREENVIEW software, the obtained values on the diagram showed good agreement with those of measurements on site. The simulation, that considered the landscape and wind increases over a 20 year period, showed that the dust concentration will be over the Maximum Allowable Concentration (MAC) up to 1400 m from the deposit, for an average wind speed of 3.0 m/s, a relative humidity of 37% and up to 4000 m under unstable weather conditions.
PL
Analizowano wpływ żużlu z produkcji magnezu na zanieczyszczenie powietrza w różnych warunkach klimatycznych. Żużel scharakteryzowano z wykorzystaniem rentgenowskiej analizy dyfrakcyjnej, skaningowej mikroskopii elektronowej, różnicowej analizy termicznej i atomowej analizy absorpcyjnej. Dominującą fazą była modyfikacja γ z krzemianu dwuwapniowego (γ-2CaO SiO2) ze znaczną ilością MgO, 2CaO Al2O3 SiO2, 2CaO MgO 2SiO2 i Ca(OH)2. Skład granulometryczny żużlu obejmował przedział 100 x 10-3÷0,090 x 10-3 m. Pomiary, wykonane in situ w czerwcu w odległość 300 i 600 m od miejsca złożenia żużla, pokazały duże stężenia cząstek zawieszonych (TSP). Porównanie danych doświadczalnych z modelem emisji implementowanym w programie SCREENVIEW, przy założeniu prędkości wiatru wynoszącej 5, 7 i 10 m/s oraz w zakresie wilgotności względnej 10÷50%, wykazało dobrą zgodność obu wyników. Symulacje, które uwzględniały zmiany krajobrazu i prędkości wiatru w ponad 20-letnim okresie, wykazały, że stężenie pyłu przekracza maksymalne dopuszczalne stężenie (MAC) w odległości do 1400 m od depozytu, przy średniej prędkości wiatru 3,0 m/s, wilgotności względnej 37% i do 4000 m w niestabilnych warunkach pogodowych.
EN
Based on the literature, the state of air pollution research in Lublin is presented in historical terms – from the mid-20th century. Due to the lack of developed research methods, there were not many publications of that type in the 20th century. Progress in the study of air pollution in Lublin did not appear until the beginning of the 21st century. In the paper, three main groups of works have been distinguished: 1) on inorganic particulate pollution; 2) on gaseous pollution; 3) on bioaerosols. Among the factors affecting air quality in Lublin and spatial differentiation of pollution concentrations are not only local and incoming emissions from municipal and domestic sources (occurring during the heating season) or all-year emissions from communication routes (local and transit road transport) and industrial sources, but also unfavorable meteorological conditions (e.g. occasional low wind speed and low temperature in winter), hypsometric diversity and building density of the city.
PL
Na podstawie literatury przedstawiono stan badań zanieczyszczenia powietrza w Lublinie w ujęciu historycznym – od połowy XX w. Głównie ze względu na brak wypracowanych metod badań prace tego typu w XX w. były nieliczne. Postęp w badaniach zanieczyszczenia powietrza w Lublinie zaznaczył się dopiero na początku XXI w. W niniejszym opracowaniu wydzielono trzy zasadnicze grupy prac, dotyczące: 1) zanieczyszczeń przez pył nieorganiczny; 2) zanieczyszczeń gazowych; 3) bioaerozolu. Wśród czynników wpływających na jakość powietrza w Lublinie i na zróżnicowanie przestrzenne stężeń zanieczyszczeń istotne znaczenie ma nie tylko lokalna i napływowa emisja ze źródeł komunalno-bytowych (zachodząca w sezonie grzewczym) czy całoroczna emisja z tras komunikacyjnych (lokalnego i tranzytowego transportu samochodowego) i źródeł przemysłowych, lecz także występujące niekorzystne warunki meteorologiczne (np. w okresie zimy występująca czasem niewielka prędkość wiatru przy niskiej temperaturze), zróżnicowanie hipsometryczne miasta i gęstość zabudowy.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.