Search results

1

Dyspozycje podmiotowe studentek sprzyjające podejmowaniu zachowań zdrowotnych

100%

Kulik A., Grądziel J., Smotrycka A.

|

EN

Celem podjętych badań jest odpowiedź na następujące pytanie: Jakie dyspozycje podmiotowe młodych kobiet są istotnymi czynnikami ułatwiającymi podejmowanie zachowań zdrowotnych? Założono, że szczególne znaczenie dla podejmowania zachowań zdrowotnych będą miały następujące dyspozycje (zasoby) podmiotowe: samoocena, inteligencja emocjonalna i reakcja na trudności. Badania przeprowadzono na próbie 139 studentek, w wieku od 19 do 23 lat (M = 19,82, SD = 1,21). Użyto następujących metod: Inwentarz Zachowań Zdrowotnych Juczyń- skiego (IZZ), Kwestionariusz Inteligencji Emocjonalnej (INTE), Skalę Samooceny SES Rosenberga i kwestionariusz Brief COPE Carvera. Dyspozycje podmiotowe sprzyjające zachowaniom zdrowotnym zostały określone za pomocą analizy regresji metodą krokową. W przyjętym modelu najistotniejsze okazały się dwa czynniki: wykorzystanie emocji w myśleniu i działaniu (β = 0,41) oraz poczucie humoru (β = 0, 23), które wyjaśniają łącznie około 25% zmienności zachowań zdrowotnych zbadanych studentek. Uzyskane wyniki pokazują, że zdolność wykorzystania emocji w działaniu oraz radzenia sobie z trudnymi sytuacjami poprzez poczucie humoru są istotnie związane z podejmowaniem zachowań zdrowotnych. Słowa kluczowe: zachowania zdrowotne, studentki, kobiety, dyspozycje podmiotowe

2

Zachowania zdrowotne kobiet ciężarnych z wyższym i średnim wykształceniem – badania wstępne

100%

Pieszko M., Ciesielska-Piotrowicz J., Skotnicka M., Małgorzewicz S.

Pediatria i Medycyna Rodzinna

|

2017

|

vol. 13

|

issue 1

94-102

EN

Pregnancy is a special physiological condition in a woman’s life. It usually involves a substantial change in health behaviour and lifestyle. The aim of rational nutrition among pregnant women is to prevent complications during pregnancy and ensure normal development of the foetus. Practical realisation of the principles of rational nutrition involves the application of a balanced diet. It limits both shortages and excessive amount of nutrients in the body. The aim of the paper was to evaluate health behaviour of pregnant women with secondary and higher education and the level of knowledge about healthy lifestyle and its impact on child development. The study included 43 pregnant women aged 20–40 years from Gdańsk birth schools of higher and secondary education. The study based on questionnaire provided information about the current state of knowledge about nutrition while pregnant and assessed the health behaviour of women: nutrition, substance abuse and physical activity. A pilot study reported that 84% of pregnant women were interested in proper nutrition while pregnant. An increased amount of food consumed per day (69%) and portions of fruit and vegetables (98%) was noticed. Also, it was noted that 58.1% of the respondents did not increase the consumption of sweets. Good appetite was observed only in the case of 53% of studied women, 47% presented loss of appetite; 19% of the respondents occasionally consumed alcohol, 30% drank coffee once per day and 9% several times a day. There was no woman smoking tobacco. Among the respondents, physically active ones included 51.2% and 39.5% did physical activity occasionally. The studied group of pregnant women with secondary and higher education changed their eating habits during pregnancy. Preliminary analysis of the results indicates the validity of conducting nutrition education in antenatal classes, which raises the nutritional knowledge and has a positive effect on health behaviour modification in a specific group of pregnant women.

PL

Ciąża to wyjątkowy stan fizjologiczny w życiu kobiety. Wiąże się on najczęściej ze znaczną zmianą zachowań zdrowotnych, a w konsekwencji stylu życia. Racjonalne żywienie kobiet ciężarnych zapobiega powikłaniom w czasie ciąży i zapewnia prawidłowy rozwój płodu. Praktyczna realizacja zasad racjonalnego żywienia polega na stosowaniu zrównoważonej i urozmaiconej diety. Ogranicza ona występowanie zarówno niedoborów, jak i nadmiaru składników odżywczych w organizmie. Celem pracy była ocena zachowań zdrowotnych kobiet w ciąży z wyższym i średnim wykształceniem oraz określenie poziomu wiedzy na temat zdrowego stylu życia i jego wpływu na rozwój dziecka. Badania objęły 43 ciężarne kobiety z gdańskich szkół rodzenia, w wieku 20–40 lat, z wyższym i średnim wykształceniem. Przeprowadzono jednorazową ankietę, która dostarczyła informacji o aktualnym stanie wiedzy na temat odżywiania się kobiet ciężarnych oraz o ich zachowaniach zdrowotnych: sposobie żywienia, stosowaniu używek i aktywności ruchowej. W badaniu pilotażowym odnotowano, że 84% ciężarnych wykazało większe zainteresowanie prawidłowym żywieniem w czasie ciąży. Zaobserwowano wzrost liczby spożywanych posiłków w ciągu dnia (69%) oraz porcji owoców i warzyw (98%). Wykazano, że 58,1% respondentek nie zwiększyło konsumpcji słodyczy. Prawidłowy apetyt miało zaledwie 53% badanych, 47% kobiet skarżyło się na brak łaknienia. Alkohol konsumowało sporadycznie 19% badanych, kawę raz dziennie piło 30%, a kilka razy w ciągu dnia – 9%. Żadna kobieta nie paliła tytoniu. Wśród badanych aktywnych fizycznie było 51,2%, a 39,5% uprawiało sport sporadycznie. Przebadana grupa kobiet z wyższym i średnim wykształceniem zmieniła zachowania żywieniowe w czasie ciąży. Wstępna analiza wyników wskazuje na zasadność prowadzenia w szkołach rodzenia edukacji żywieniowej, która pozytywnie wpływa na modyfikacje zachowań zdrowotnych w określonej grupie ciężarnych.

3

Dyspozycje podmiotowe studentek sprzyjające podejmowaniu zachowań zdrowotnych

100%

Kulik A., Grądziel J., Smotrycka A.

|

vol. XXIII

|

issue 1

188-200

PL

Celem podjętych badań jest odpowiedź na następujące pytanie: Jakie dyspozycje podmiotowe młodych kobiet są istotnymi czynnikami ułatwiającymi podejmowanie zachowań zdrowotnych? Założono, że szczególne znaczenie dla podejmowania zachowań zdrowotnych będą miały następujące dyspozycje (zasoby) podmiotowe: samoocena, inteligencja emocjonalna i reakcja na trudności. Badania przeprowadzono na próbie 139 studentek, w wieku od 19 do 23 lat (M = 19,82, SD = 1,21). Użyto następujących metod: Inwentarz Zachowań Zdrowotnych Juczyń- skiego (IZZ), Kwestionariusz Inteligencji Emocjonalnej (INTE), Skalę Samooceny SES Rosenberga i kwestionariusz Brief COPE Carvera. Dyspozycje podmiotowe sprzyjające zachowaniom zdrowotnym zostały określone za pomocą analizy regresji metodą krokową. W przyjętym modelu najistotniejsze okazały się dwa czynniki: wykorzystanie emocji w myśleniu i działaniu (β = 0,41) oraz poczucie humoru (β = 0, 23), które wyjaśniają łącznie około 25% zmienności zachowań zdrowotnych zbadanych studentek. Uzyskane wyniki pokazują, że zdolność wykorzystania emocji w działaniu oraz radzenia sobie z trudnymi sytuacjami poprzez poczucie humoru są istotnie związane z podejmowaniem zachowań zdrowotnych.

4

Fat talk – mechanizmy i konsekwencje dewaluacji własnego wyglądu

88%

Dutkiewicz A.

|

issue 2

208-211

EN

This paper attempts a systematic presentation of the problem of a the psychosocial phenomenon of conversations known as fat talk, i.e. statements, in which a person devalues their own appearance. The popularity of this phenomenon among the population of Western civilization is closely connected with the preoccupation with physicality and physical appearance, characteristic for the contemporary mass culture. The article presents main theories defining fat talk and analysing the mechanisms of its occurrence and persistence. They are rooted mainly in the assumptions of the self-perception theory, the objectification theory, and pluralistic ignorance phenomenon, in order to explain the tendency for engaging in fat talk. Also, based on the findings of current studies regarding the subject, factors predisposing to more frequent self-abasement of one’s physical appearance have been listed. According to the studies, these include being female, adolescent and dissatisfied with one’s appearance despite normal weight or even being underweight. Also the family system and its use of conversations focused on appearance, body weight, etc. plays an important role. The analysis of the literature indicates the existence of short-term positive results of fat talk in terms of relieving unpleasant emotional states in people involved in this type of conversation. However, long-term, severe adverse effects are also observed, including the greater risk for the development of eating, depressive or body dysmorphic disorders, not only among those actively involved in fat talk, but also others participating in such conversations, even passively. Therefore, the problem of fat talk is an important element of clinical practice and psychoprophylaxis.

PL

Praca syntetycznie prezentuje zjawisko psychospołeczne, jakim są konwersacje typu fat talk, czyli komunikaty, w których podmiot dewaluuje własny wygląd. Powszechność tego zjawiska w cywilizacji zachodniej jest ściśle związana z charakterystyczną dla współczesnej kultury masowej nadmierną koncentracją na fizyczności. W artykule przedstawiono główne nurty teoretyczne definiujące to zjawisko oraz analizujące mechanizmy jego powstawania i podtrzymywania. Aby wytłumaczyć skłonność pewnych osób do angażowania się w konwersacje oparte na fat talk, badacze odwołują się do założeń teorii autopercepcji, teorii uprzedmiotowienia czy zjawiska pluralistycznej ignorancji. Bazując na wynikach aktualnych doniesień naukowych, wskazano ponadto czynniki predysponujące do częstszej autodewaluacji wyglądu. Wnioski z badań sugerują, iż populacją najbardziej narażoną na uczestnictwo w fat talk są dziewczęta w okresie adolescencji, niezadowolone ze swojego wyglądu mimo normatywnej masy ciała lub nawet niedowagi. Istotną rolę odgrywają również system rodzinny i używane w jego obrębie komunikaty skoncentrowane na wyglądzie czy wadze. Analiza danych literaturowych sugeruje istnienie krótkoterminowych pozytywnych konsekwencji fat talk w postaci niwelowania nieprzyjemnych stanów emocjonalnych jednostki. Niemniej obserwowane są też poważne i długoterminowe negatywne efekty, obejmujące większe ryzyko rozwoju zaburzeń odżywiania, zaburzeń depresyjnych albo dymorficznych zaburzeń ciała – nie tylko wśród osób bezpośrednio zaangażowanych w fat talk, ale także w grupie biernych odbiorców. Zjawisko fat talk stanowi zatem ważny element praktyki klinicznej i działań psychoprofilaktycznych.

5

Cechy osobowości typu D a funkcjonowanie w chorobie pacjentów ze schorzeniami przewlekłymi

88%

Andruszkiewicz A., Basińska M. A.

Polskie Forum Psychologiczne

|

2016

|

vol. XXI

|

issue 2

221-237

PL

Osobowość typu D jest specyficznym konstruktem, charakteryzowanym przez dwa wymiary: tendencję do doświadczania negatywnych emocji - depresji, lęku, gniewu lub wrogości oraz tendencję do społecznego wycofywania się. Najnowsze badania wskazują na jej istotną rolę w patogenezie i przebiegu wielu schorzeń. W prezentowanej pracy podjęto zagadnienie występowania osobowości stresowej typu D w grupie przewlekle chorych w odniesieniu do wybranych aspektów funkcjonowania w chorobie: akceptacji choroby, przekonań na temat lokalizacji kontroli zdrowia i zachowań zdrowotnych. Przebadano razem 204 osoby przewlekle chore, w tym 135 (66%) kobiet i 69 (34%) mężczyzn w średnim wieku 49,56 lat (SD = 13,13). W badaniu zastosowano następujące metody psychologiczne: Skalę DS-14 do oceny osobowości typu D oraz Skalę Akceptacji Choroby (Acceptance of Illness Scale - AIS), Wielowymiarową Skalę Umiejscowienia Kontroli Zdrowia (The Multidimensional Health Locus of Control Scale - MHLC-B) oraz Inwentarz Zachowań Zdrowotnych - IZZ. Badane osoby cechowały się zróżnicowanym nasileniem analizowanych zmiennych, przeciętnym nasileniem akceptacji choroby i dbałością o zachowania zdrowotne oraz częstszym lokowaniem przekonań na temat kontroli zdrowia w sobie lub w innych osobach, a rzadziej w przypadkowych okolicznościach. Mężczyźni nie różnili się istotnie od kobiet w zakresie akceptacji choroby, osobowości typu D i jej składowych oraz przekonań na temat lokalizacji kontroli zdrowia. Różnili się natomiast istotnie w zakresie podejmowanych zachowań zdrowotnych, a w szczególności w zakresie zachowań profilaktycznych, praktyk zdrowotnych i prawidłowych nawyków żywieniowych, o które kobiety bardziej dbały. Stopień nasilenia cech osobowości D różnicował poziom akceptacji choroby, zachowań zdrowotnych, w szczególności prawidłowych nawyków żywieniowych i pozytywnego nastawienia psychicznego, oraz przekonań dotyczących zewnętrznej lokalizacji kontroli zdrowia - w zdarzeniach przypadkowych. Poziom cech D nie różnicował zachowań profilaktycznych i praktyk zdrowotnych oraz dwóch pozostałych przekonań na temat lokalizacji kontroli zdrowia - w sobie iw innych osobach. Generalnie występowanie cech osobowości typu D utrudnia adaptacyjne funkcjonowanie w chorobie osobom chorym przewlekle.

6

ZACHOWANIA ZDROWOTNE A STARZENIE SIĘ NA PRZYKŁADZIE PACJENTÓW Z ZAPALENIEM TRZUSTKI

75%

Lubecka H., Haor B.

Long-Term Care Nursing

|

2019

|

vol. 3

|

issue 3

EN

Introduction Most people with acute pancreatitis are between 41 and 60 years old. Among the factors contributing to the onset of the disease are the anti-health behaviors. Aim The aim of the study was to present the health behavior of patients with acute pancreatitis according to sociodemographic variables that may influence the course of the aging process. Material and methods The study was conducted among 50 people with diagnosed acute pancreatitis. The study used the estimation method, the estimation technique using the Health Behavior Inventory. Results Patients affected with acute pancreatitis exhibited an average level of health behavior that was differentiated according to selected sociodemographic variables. Conclusions Age-related effects have been shown to have a higher level of health behavior in patients with acute pancreatitis.

PL

Streszczenie Wstęp Najwięcej zachorowań na ostre zapalenie trzustki dotyczy osób między 41 a 60 rokiem życia. Wśród czynników sprzyjających wystąpieniu choroby wymienia się zachowania antyzdrowotne. Cel Celem opracowania było zaprezentowanie zachowań zdrowotnych pacjentów z ostrym zapaleniem trzustki w zależności od zmiennych socjodemograficznych, które mogą wpływać na przebieg procesu starzenia się jednostki. Materiał i metody Badania zostały przeprowadzone wśród 50 osób z rozpoznanym ostrym zapaleniem trzustki. W badaniach zastosowano metodę szacowania, technikę skali szacunkowej z wykorzystaniem Inwentarza Zachowań Zdrowotnych. Wyniki Pacjenci, których dotyczyło ostre zapalenie trzustki wykazywali średni poziom zachowań zdrowotnych, który podlegał zróżnicowaniu w zależności od wybranych zmiennych socjodemograficznych. Wnioski Zaawansowanie wieku wpływało na prezentowanie wyższego poziomu zachowań zdrowotnych przez pacjentów z ostrym zapaleniem trzustki.

7

Zachowania zdrowotne i umiejętności w zakresie profilaktyki możliwych powikłań u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym

75%

Piotrowska A., Pernikowska A., Miziewicz A.

Innowacje w Pielęgniarstwie i Naukach o Zdrowiu

|

2019

|

vol. 4

|

issue 3

27-42

EN

Introduction. Health behaviour is the acticity undertaken (or not) by people for the purpose of maintaining their health and well-being. Health behaviour can be divided into behaviour fostering health and unhealthy behaviour. Healthy attitude enhances health, prevents illness and fosters recovery. Unhealthy attitude contributes to health disorders. Aim. The aim of this study is to asses the level of skills in prevention of complications in patients with arterial hypertension. Material and method. The study used a diagnostic survey. A questionnaire consisting of metrics and main part devoted to assesment of patients skills level was used a research tool. The questionnaire included 20 closed questions. The study was carried out in the period from May to June 2018 in department of cardiology in Specialist Hospital in Ciechanów. The study covered 100 patients and each of them was a person of age. Respondents were informed about rules on filling in the questionnaire and the fact that data were rendered anonymous for statistical purposes. Results. The study showed no connection among education, place of residence, professional activity and disease duration of respondents and their level or skills in prevention of complications. Conclusions. Mobilising patients to self-control and observe disturbing symptoms contributes to successful treatment process. Including the sufferers in the treatment process and mobilising them to self-control together with preparing and instructing them on the right measurements of blood pressure is of signifact importance in arterial hypertension treatment.

PL

Wstęp. Zachowania zdrowotne to wszelkie zachowania lub ich brak, które mają związek ze zdrowiem i samopoczuciem człowieka. Zachowania zdrowotne można podzielić na sprzyjające zdrowiu oraz antyzdrowotne. Zachowania prozdrowotne służą wspieraniu zdrowia, zapobieganiu chorobie oraz wspomaganiu powrotu do zdrowia. Zachowania antyzdrowotne przyczyniają się do powstania zaburzeń stanu zdrowia. Cel. Celem pracy jest zbadanie poziomu umiejętności pacjentów z nadciśnieniem tętniczym w zakresie profilaktyki możliwych powikłań. Materiał i metody. Materiał badawczy uzyskano za pomocą sondażu diagnostycznego. Natomiast jako narzędzie wykorzystano kwestionariusz ankiety składający się z metryczki oraz części głównej badającej poziom umiejętności chorych z nadciśnieniem tętniczym. Kwestionariusz ankiety zawierał 20 pytań i były to pytania w formie zamkniętej. Badania przeprowadzono w okresie od maja do czerwca 2017 roku na Oddziale Kardiologii Specjalistycznego Szpitala Wojewódzkiego w Ciechanowie. Uczestniczyło w nim 100 pacjentów Oddziału Kardiologii, przy czym każdy uczestnik był osobą pełnoletnią. Respondenci otrzymali informacje dotyczące zasad wypełnienia kwestionariusza ankiety, a także zapewnienie o anonimowości zebranych danych. Wyniki. W prowadzonych badaniach nie wykazano korelacji pomiędzy wykształceniem, miejscem zamieszkania, aktywnością zawodową i czasem trwania choroby ankietowanych a ich poziomem umiejętności w zakresie profilaktyki powikłań. Wnioski. Mobilizacja pacjenta do samokontroli i obserwacji niepokojących objawów tworzy spójną całość w procesie terapeutycznym. Włączenie chorego do procesu leczniczego poprzez mobilizowanie do samokontroli pacjenta w domu a także przygotowanie oraz poinformowanie chorego o prawidłowości w wykonywaniu poszczególnych czynności podczas samodzielnych pomiarów ma ogromne znaczenie w leczeniu nadciśnienia tętniczego krwi.

8

Zachowania zdrowotne kobiet z nietrzymaniem moczu

75%

Wojtycka B., Haor B.

Innowacje w Pielęgniarstwie i Naukach o Zdrowiu

|

2020

|

vol. 5

|

issue 2

60-75

EN

Introduction. Modifying health behaviors is an important element of the prevention and conservative treatment of urinary incontinence. Aim. The aim of the study is to analyze the health behavior of women with urinary incontinence. Material and methods. The study involved 100 patients with urinary incontinence. The diagnostic survey method and the estimation method, the survey technique, the estimation scale technique and the Inventory of Health Behavior questionnaire were used. Results. Women with urinary incontinence rated their health behaviors the highest in the following categories: preventive behaviors, correct eating habits and a positive mental attitude. The respondents rated their health practices the lowest. Conclusions. The health behavior of women with urinary incontinence is interpreted as average.

PL

Wstęp. Modyfikacja zachowań zdrowotnych to istotny element profilaktyki oraz leczenia zachowawczego nietrzymania moczu. Cel. Celem pracy jest analiza zachowań zdrowotnych kobiet z nietrzymaniem moczu. Materiał i metody. Badanie dotyczyło 100 pacjentek z nietrzymaniem moczu. Wykorzystano metodę sondażu diagnostycznego i metodę szacowania, technikę ankietowania, skali szacunkowej oraz kwestionariusz Inwentarza Zachowań Zdrowotnych. Wyniki. Kobiety z nietrzymaniem moczu najwyżej oceniły swoje zachowania zdrowotne w kategoriach: zachowań profilaktycznych, prawidłowych nawyków żywieniowych oraz pozytywnego nastawienia psychicznego. Najniżej respondentki oceniły swoje praktyki zdrowotne. Wnioski. Zachowania zdrowotne kobiet z nietrzymaniem moczu są interpretowane jako przeciętne.

9

Positive health behaviours of students of Lublin universities and their selected determinants

63%

Nowicki G. J., Ślusarska B. J., Musur Ł., Bartoszek A. B., Kocka K. H., Szadowska-Szlachetka Z. C., Łuczyk M.

Annales Academiae Medicae Silesiensis

|

2020

|

issue 74

137-148

EN

INTRODUCTION: According to modern knowledge, we distinguish many factors conditioning human health. Among them, the most important is lifestyle. During the university education period, the first independent attempts and decisions are made, not only those related to life choices, but also decisions related to health behaviours that will have a consequence in adult life. The aim of the study was to assess the positive health behaviours among students of Lublin universities and their selected determinants. MATERIAL AND METHODS: The study was conducted using the PAPI method from March to May 2017 among 410 male students. The study employed the Positive Health Behaviour Scale (PHBS) for adults and sociodemographic questions. The results of the study were subjected to statistical analysis. RESULTS: The obtained results of the study carried out among students using PHBS allowed the authors to state that the respondents obtained the highest result in Subscale IV. “Safety” (2.46 ± 0.59), subsequently in Subscale III. “Relaxation and behaviours connected with psychosocial health” (1.67 ± 0.53). The lowest rated subscale was Subscale I. “Nutrition” (1.28 ± 0.52). Statistical analysis showed that age, the place of residence, place of residence during studies, field of studies, occurrence of cancer in the family and self-assessment of health condition determines the assessment of positive health behaviours (p < 0.05). CONCLUSIONS: The ranking of positive health behaviours among male students of Lublin universities is as follows: “Safety”, “Relaxation and behaviours connected with psychosocial health”, “Physical activity”, “Taking care of one’s body” and “Nutrition”.

PL

WSTĘP: Zgodnie ze współczesną wiedzą wyróżniamy wiele czynników warunkujących zdrowie człowieka. Wśród nich najważniejszy to styl życia. W okresie nauki na uczelni wyższej podejmowane są pierwsze samodzielne próby i decyzje, nie tylko te związane z wyborami życiowymi, ale także decyzje związane z zachowaniami zdrowotnymi, które będą miały konsekwencję w dorosłym życiu. Celem pracy była ocena pozytywnych zachowań zdrowotnych wśród studentów lubelskich uczelni oraz ich wybranych uwarunkowań.MATERIAŁ I METODY: Badania przeprowadzono metodą PAPI w okresie od marca do maja 2017 roku wśród 410 studentów płci męskiej. W badaniach wykorzystano Skalę Pozytywnych Zachowań Zdrowotnych dla dorosłych (SPZZ) oraz pytania metryczkowe. Wyniki badań poddano analizie statystycznej. WYNIKI:Uzyskane wyniki badań wśród studentów ocenione na podstawie SPZZ pozwalają stwierdzić, że ankietowani uzyskali najwyższy wynik w subskali IV „Zachowanie bezpieczeństwa” (2,46 ± 0,59), następnie w subskali III „Sen, odpoczynek i zdrowie psychiczne” (1,67 ± 0,53). Najniżej oceniono subskalę I „Żywienie” (1,28 ± 0,52). Przeprowadzona analiza statystyczna wykazała, że wiek, miejsce stałego zamieszkania, miejsce zamieszkania podczas studiów, kierunek studiów, występowanie nowotworów w rodzinie oraz samoocena stanu zdrowia determinują ocenę pozytywnych zachowań zdrowotnych (p < 0,05). WNIOSKI:Ranking pozytywnych zachowań zdrowotnych wśród studentów płci męskiej lubelskich uczelni kształtuje się następująco: „Zachowanie bezpieczeństwa”, „Sen, odpoczynek i zdrowie psychiczne”, „Aktywność fizyczna”, „Dbałość o ciało” oraz „Żywienie”.

10

Zachowania zdrowotne młodzieży gimnazjalnej na przykładzie środowiska miejskiego i wiejskiego Część I. Palenie tytoniu i spożywanie napojów alkoholowych

63%

Szczepańska E., Matjeka T., Bielaszka A., Niedworok E.

Annales Academiae Medicae Silesiensis

|

2010

|

vol. 64

|

issue 1-2

35-47

EN

INTRODUCTION Adolescents are particularly vulnerable to threats and temptations arising from the surrounding world. Lack of perspectives for the utilization of free-of-school time may result in many negative behaviors, like smoking and alcoholism. The aim of the study was an analysis of selected salubrious behaviour of the secondary schools’ pupils, identifi cation of the diff erences in occurrence of this behavior between the adolescents from the city and the country and estimation which sociological factors infl uenced the occurrence of the analysed behavior. MATERIAL AND METHODS The research tool was an author questionnaire conducted among 167 pupils of the secondary schools in Tarnowskie Góry and Boronów. Part I included questions referring to socio-economic status, the next parts referred to the occurrence of smoking and drinking alcohol. RESULTS The problem of smoking concerns 30% of the surveyed adolescents. In the city the percentage was 31 including more boys than girls, whereas in the country smoke 10% of the tested including more girls. 30% of the examined adolescents admitted to drinking alcohol. Alcohol had been drunk by more pupils from the city (28%) than from the country (14%). More boys drank alcohol in the city milieu whereas the comparable percent of boys and girls in the country. CONCLUSIONS Smoking cigarettes and drinking alcohol was the common phenomenon in the milieu of the tested secondary schools’ adolescents. Diff erences had been discovered in the frequency of occurrence of that behaviour between the pupils living in the city and in the country. The factor signifi cantly determining the occurrence of the discussed behaviour was the family structure.

PL

WSTĘP Młodzież jest grupą szczególnie narażoną na zagrożenia i pokusy płynące z otaczającego świata. Brak perspektyw i warunków do zużytkowania czasu pozaszkolnego skutkować może szerzeniem się wielu negatywnych zachowań, jak nikotynizm czy alkoholizm. Celem badania była analiza wybranych zachowań zdrowotnych gimnazjalistów, identyfi kacja różnic w występowaniu tych zachowań między młodzieżą zamieszkałą na wsi i w mieście oraz ocena zależności między czynnikami socjologicznymi a występowaniem analizowanych zachowań. MATERIAŁ I METODY Materiał badawczy stanowiło 167 uczniów uczęszczających do szkół gimnazjalnych w Tarnowskich Górach i w Boronowie. Narzędziem badawczym był autorski kwestionariusz wywiadu. I część zawierała pytania dotyczące statusu społeczno-ekonomicznego ankietowanych, kolejne części dotyczyły występowania wśród młodzieży wybranych zachowań, tj. palenia papierosów, spożywania alkoholu. WYNIKI Problem palenia papierosów dotyczy 30% ankietowanej młodzieży. Spośród osób zamieszkałych w mieście obecnie pali papierosy 31% osób, w tym więcej chłopców niż dziewcząt, z kolei wśród mieszkających na wsi 10% badanych, z czego więcej dziewcząt niż chłopców. Do spożywania alkoholu przyznało się 30% ankietowanej młodzieży. Alkohol spożywa więcej osób zamieszkałych w mieście (28%), niż zamieszkałych na wsi (14%). Spośród osób, które mieszkają w mieście, alkohol spożywa więcej chłopców, natomiast wśród mieszkańców wsi porównywalny był odsetek chłopców i dziewcząt. WNIOSKI Palenie tytoniu i spożywanie alkoholu jest zjawiskiem powszechnym w środowisku badanej młodzieży gimnazjalnej, przy czym stwierdzono różnice w częstości występowania tych zachowań między uczniami zamieszkałymi na wsi i w mieście. Czynnikiem determinującym występowanie omawianych zachowań jest struktura rodziny.

11

Zachowania zdrowotne a umiejscowienie kontroli zdrowia u kobiet po mastektomii

63%

Kurowska K., Kalawska H.

Current Gynecologic Oncology

|

2013

|

vol. 11

|

issue 2

115-124

EN

Introduction: Health is a significant value in every person’s life. The effectiveness in obeying recommendations regarding health behaviors depends on one’s belief concerning their health locus of control. Aim: To present the relations between preferred health behaviors and health locus of control in women after mastectomy, as a determinant of returning to optimal health. Material and methods: The study was conducted among 98 patients of the Clinical Department of Breast Cancer and Reconstructive Surgery in Oncology Centre in Bydgoszcz. Health behaviors were assessed using the Health Behaviour Inventory by Juczyński and health locus of control was determined using an MHLC questionnaire version B, in the adaptation of Juczyński. Results: The examined women present an average level of health behaviors. The higher their education, the higher level of health behaviors. Among all the dimensions of health locus of control, the highest scores were gained in the dimension of chance and the lowest in the dimension of internal control. The greatest number of high scores was obtained in the dimension of chance and the lowest - in the dimension of influence of others. Conclusions: The obtained results allow for a better recognition of the needs of women with breast cancer. They may serve as educational materials for medical personnel to help to introduce certain modifications in their patients’ lifestyles.

PL

Wstęp: Zdrowie w życiu każdego człowieka jest bardzo ważną wartością. Skuteczność w przestrzeganiu zaleceń dotyczących zachowań zdrowotnych zależy od własnego przekonania o umiejscowieniu kontroli zdrowia. Cel: Ukazanie zależności pomiędzy preferowanymi zachowaniami zdrowotnymi a umiejscowieniem kontroli zdrowia u kobiet po mastektomii, jako wykładnika w powrocie do optymalnego stanu zdrowia. Materiał i metody: Badania przeprowadzono wśród 98 pacjentek Oddziału Klinicznego Nowotworów i Chirurgii Rekonstrukcyjnej Centrum Onkologii w Bydgoszczy. Zachowania zdrowotne określono za pomocą Inwentarza zachowań zdrowotnych autorstwa Juczyńskiego, a umiejscowienie kontroli zdrowia – za pomocą kwestionariusza MHLC w wersji B w adaptacji Juczyńskiego. Wyniki: Badane prezentują przeciętny poziom zachowań zdrowotnych. Im wyższe wykształcenie, tym większy poziom zachowań prozdrowotnych. Ze wszystkich wymiarów umiejscowienia kontroli zdrowia najwyższe wartości otrzymano w wymiarze przypadku, natomiast najniższe w wymiarze kontroli wewnętrznej. Największą liczbę wyników wysokich uzyskano w wymiarze przypadku, zaś najmniejszą w kontroli wpływu innych. Wnioski: Otrzymane wyniki umożliwią lepsze rozpoznanie potrzeb kobiet z rakiem piersi. Mogą posłużyć jako materiał edukacyjny dla personelu medycznego, w celu wprowadzenia modyfikacji w stylu życia pacjentów.

12

Poczucie koherencji a zachowania zdrowotne wśród kobiet w okresie menopauzalnym

63%

Kurowska K., Kierzenkowska E.

Current Gynecologic Oncology

|

2014

|

vol. 12

|

issue 3

206-215

EN

Introduction: Menopause is a condition, which significantly affects woman’s life in many aspects. Accepting this new situation is a complicated, multi-stage process. Sense of coherence developed over lifetime appears to be a predictor of dealing with menopause. Aim: The aim of the study is to assess the correlation between sense of coherence and healthy behaviors among women in menopausal period as a decisive factor for optimal health maintenance. Material and methods: The study was performed on one hundred women in menopausal period treated in the local Health Centre in Iława (Warmia and Mazury province). In order to assess the sense of coherence, respondents were questioned using the Life Orientation Questionnaire (SOC-29) and healthy behaviors were evaluated with Health Behavior Inventory (IZZ). Results: The study group of menopausal women is characterized by average level of sense of coherence as well as average level of healthy behaviors. Research shows a relationship between global SOC score and healthy behaviors. It was proven that women with high SOC level reached a higher preferred level of healthy behaviors and they overcome symptoms of menopause period with greater ease. Moreover, the extent of healthy behaviors is correlated with social and demographic variables. Women under 50 years old and those who had received tertiary education also achieved higher scores on IZZ questionnaire. Conclusions: The level of sense of coherence significantly influences the extent of healthy behaviors in the menopausal period. Women with a strong sense of coherence are characterized by a greater level of healthy behaviors. Educating women in a professional way requires recognition of individual conditions of each patient.

PL

Wstęp: Menopauza znacząco wpływa na codzienne funkcjonowanie kobiet. Zaakceptowanie nowej sytuacji jest trudnym, wieloetapowym procesem. Predyktorem radzenia sobie z tym stanem może być poczucie koherencji wykształcone w ciągu życia. Cel pracy: Ocena zależności między poziomem poczucia koherencji a preferowanymi zachowaniami zdrowotnymi – jako wykładnika utrzymania optymalnego stanu zdrowia – wśród kobiet w okresie menopauzalnym. Materiał i metody: Badaniem objęto 100 kobiet w okresie menopauzalnym będących pod opieką Niepublicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Iławie (województwo warmińsko-mazurskie). Poziom poczucia koherencji określono za pomocą Kwestionariusza orientacji życiowej (SOC-29), a zachowania zdrowotne – za pomocą Inwentarza zachowań zdrowotnych (IZZ). Wyniki: Kobiety w okresie menopauzalnym charakteryzuje przeciętny poziom poczucia koherencji i stopień zachowań zdrowotnych. Wykazano związek między globalnym wynikiem poczucia koherencji a zachowaniami zdrowotnymi: kobiety cechujące się wysokim poziomem poczucia koherencji uzyskały wyższe wyniki dotyczące zachowań prozdrowotnych. Badane z większym poczuciem koherencji lepiej radzą sobie z objawami menopauzy. Stopień zachowań prozdrowotnych warunkują zmienne socjodemograficzne: wyższy wynik uzyskały respondentki w wieku do 50 lat, z wykształceniem wyższym. Wnioski: Poziom poczucia koherencji w znacznym stopniu wpływa na zachowania zdrowotne w okresie menopauzy. Osoby z silnym poczuciem koherencji cechuje wyższy stopnień zachowań prozdrowotnych. W procesie profesjonalnej edukacji kobiet i sprawowania opieki nad nimi należy uwzględniać indywidualne uwarunkowania każdej pacjentki.

13

Zachowania zdrowotne a umiejscowienie kontroli zdrowia u osób po przeszczepieniu nerki

63%

Kurowska K., Wyrzucka L.

Psychiatria i Psychologia Kliniczna

|

2013

|

vol. 13

|

issue 3

174-183

EN

Introduction: Kidney transplant is the best method of terminal renal failure treatment. The transplanted organ can function properly only if the patients change their lifestyle. Preferred health behaviours are the basis. Aim: Defining the relation between preferred health behaviours and health locus of control, as a determinant of returning to optimal health. Material and research methods: The research was conducted in the Transplant and Surgery Clinic and Transplant Outpatients Clinic in the University Hospital number 1 in Bydgoszcz. It was carried out among 98 patients after kidney transplant. They were tested using Health Behaviour Inventory by Juczyński and Multidimensional Health Locus of Control scale. Results: Patients differ among each other regarding health behaviours, however, all of them present a high level of health behaviours. Preventive behaviours, health practices and positive attitude were assessed high, whereas eating habits got a small amount of points. People between 41 and 50 years of age who have children, those living in the countryside, women and those patients for whom it was the first transplant, manifested more health behaviours. The vast majority of patients were convinced about the influence of others on their health, however they also claimed that their health was dependent on chance. Conclusion: The obtained results may help to enable better understanding of the needs of the patients after kidney transplant. Additionally, they may assist in education planning which may raise the level of knowledge and therefore help patients in taking care of their own health. The research may also serve as educational material for the patients and their families.

PL

Wstęp: Najdoskonalszą metodą leczenia chorych ze schyłkową niewydolnością nerek jest przeszczepienie nerki. Aby przeszczepiony narząd mógł funkcjonować prawidłowo i jak najdłużej, pacjenci muszą zweryfikować dotychczasowy styl życia. Podstawą są preferowane zachowania prozdrowotne. Cel pracy: Określenie związku pomiędzy preferowanymi zachowaniami zdrowotnymi a umiejscowieniem kontroli zdrowia, jako wykładnika powrotu do jego optymalnego stanu. Materiał i metody badawcze: Badania przeprowadzono w Klinice Transplantologii i Chirurgii Ogólnej oraz w Poradni Transplantologicznej Szpitala Uniwersyteckiego nr 1 w Bydgoszczy w grupie 98 pacjentów po przeszczepieniu nerki, przy użyciu Inwentarza Zachowań Zdrowotnych (IZZ) Juczyńskiego i Wielowymiarowej Skali Umiejscowienia Kontroli Zdrowia (MHLC-B) w adaptacji tegoż autora. Wyniki: Badani różnią się pod względem zachowań prozdrowotnych, ale prezentują ich wysoki poziom. Najwyżej oceniono zachowania profilaktyczne, praktyki zdrowotne i pozytywne nastawienie psychiczne, a najniżej praktyki żywieniowe. Osoby w wieku 41–50 lat, mające dzieci, mieszkające na wsi, kobiety i ci, dla których był to pierwszy przeszczep, częściej przejawiali zachowania prozdrowotne. Zdecydowana większość badanych jest przekonana o wpływie innych na ich zdrowie, najmniej z nich uważa, że stan zdrowia zależy od przypadku. Wnioski: Otrzymane wyniki mogą umożliwić lepsze rozpoznanie potrzeb osób po przeszczepieniu nerki oraz pomóc w planowaniu edukacji, co wpłynie na podwyższenie poziomu wiedzy, pomagając pacjentom w dbaniu o własne zdrowie. Mogą również posłużyć jako materiał edukacyjny dla chorych i ich rodzin.

14

Zachowania zdrowotne młodzieży gimnazjalnej na przykładzie środowiska miejskiego i wiejskiego Część II. Używanie substancji psychoaktywnych i spędzanie wolnego czasu

63%

Szczepańska E., Matjeka T., Kiciak A., Kardas M., Całyniuk B.

Annales Academiae Medicae Silesiensis

|

2010

|

vol. 64

|

issue 1-2

48-59

EN

INTRODUCTION The use of drugs and other stimulants, as well as a passive way of spending free time, are the most common unhealthy behaviors among adolescents. The aim of the study was an analysis of selected salubrious behaviour of the secondary schools’ pupils, identifi cation of the diff erences in occurrence of this behavior between the adolescents from the city and the country and estimation which sociological factors infl uenced the occurrence of the analysed behavior. MATERIAL AND METHODS The research tool was an author questionnaire conducted among 167 pupils at the age 13-14 of the secondary schools in Tarnowskie Góry and Boronów. Part I included questions referring to socio-economic status, the next parts referred to the occurrence of taking drugs and spending free time. RESULTS 10% of the surveyed in the tested group of secondary schools’ adolescents admitted taking drugs. Comparable number of girls and boys took drugs in the country, whereas there was larger number of boys in the city. In the city the adolescents dedicated their free time to meeting friends and watching TV, and in the country the pupils spent their free time with PC or meeting friends. CONCLUSIONS It had been ascertained that among the surveyed pupils there had been a group taking psychoactive substances. Passive way of spending free time was a common phenomenon in the milieu of the tested adolescents but there were diff erences in occurrence of the analysed behaviour be tween the pupils from the city and the country. The factors determining the occurrence of the discussed behaviour were the family structure and father’s education.

PL

WSTĘP Stosowanie używek oraz bierny sposób spędzania czasu wolnego to najczęściej spotykane zachowania antyzdrowotne nie tylko w środowisku młodzieży. Celem badania była analiza wybranych zachowań zdrowotnych gimnazjalistów, identyfi kacja różnic w występowaniu tych zachowań między młodzieżą zamieszkałą na wsi i w mieście oraz odpowiedź na pytanie, które z czynników socjologicznych determinują występowanie analizowanych zachowań. MATERIAŁ I METODY Materiał badawczy stanowiło 167 uczniów w wieku 13–14 lat, uczęszczających do szkół gimnazjalnych w Tarnowskich Górach i w Boronowie. Narzędziem badawczym był autorski kwestionariusz wywiadu. I część zawierała pytania dotyczące statusu społeczno-ekonomicznego ankietowanych, kolejne części dotyczyły występowania wśród młodzieży wybranych zachowań, tj. zażywania narkotyków oraz sposobu spędzania wolnego czasu. WYNIKI W badanej grupie gimnazjalistów do zażywania narkotyków przyznało się 10% ankietowanych. Narkotyki zażywa porównywalny odsetek dziewcząt i chłopców zamieszkałych na wsi, natomiast w mieście narkotyki zażywa więcej chłopców niż dziewcząt. Spotkania ze znajomymi oraz oglądanie telewizji są najczęściej wymienianą formą spędzania wolnego czasu wśród uczniów zamieszkałych w mieście. Z kolei największy odsetek z grupy zamieszkałych na wsi uczniów spędza czas wolny przed komputerem oraz spotyka się ze znajomymi. WNIOSKI Stwierdzono, że wśród ankietowanych uczniów znalazła się grupa używająca substancji psychoaktywnych. Spędzanie czasu wolnego w sposób bierny jest zjawiskiem powszechnym w środowisku badanej młodzieży, przy czym zaobserwowano różnice w występowaniu analizowanych zachowań między uczniami ze środowiska wiejskiego i miejskiego. Czynnikami determinującymi występowanie omawianych zachowań są struktura rodziny oraz poziom wykształcenia ojca.

15

Rola wsparcia i zachowań zdrowotnych w zmaganiu się kobiet z rakiem piersi

51%

Kurowska K., Adamczyk I.

Current Gynecologic Oncology

|

2014

|

vol. 12

|

issue 4

278-289

EN

Introduction: Breast cancer is the most frequent malignant neoplasm in women. This illness often makes women withdraw from their family life and work. They do not believe in a return to health and they cannot accept the fact of being ill. This is why social support is crucial to aid the patient in their struggle with the disease. Aim: The aim of this paper was to show a connection between the level and degree of social support and preferable health behaviors as an indicator of maintaining the optimal health condition. Material and methods: The study was carried out among 105 women with breast cancer treated on the Department of Radiotherapy and Department of Breast Diseases and Reconstructive Surgery of the Oncology Center in Bydgoszcz, Poland. Health behaviors were assessed with the use of the questionnaire of Health Behavior Inventory by Juczyński, and the level of support was evaluated with the Scale of Social Support by Kmiecik-Baran. Results: The examined women show a high level of health behaviors. Proper nutrition obtained the lowest score. The main source of support was their family and friends. The therapeutic team provided mainly information support. Of four types of support, the emotional type was assessed as the most effective, and the tangible one as the least effective. Conclusions: The results of the study may contribute to the deeper understanding of problems and needs of women suffering from breast cancer and enhance their motivation to combat the disease. The results may also influence patients’ health behaviors, which might cause faster convalescence or even help avoid the disease.

PL

Wstęp: Rak piersi jest najczęstszym nowotworem złośliwym występującym u kobiet. Diagnoza często sprawia, że pacjentka wycofuje się z życia rodzinnego i zawodowego. Nie potrafi pogodzić się ze schorzeniem, nie wierzy w powrót do zdrowia. W takich chwilach niezwykle ważne okazuje się wsparcie, które podnosi na duchu i dodaje sił do walki z chorobą. Cel: Określenie związku między poziomem i zakresem wsparcia społecznego a preferowanymi zachowaniami zdrowotnymi – jako wykładnika utrzymania optymalnego stanu zdrowia. Materiał i metoda: Przebadano 105 pacjentek z rakiem piersi hospitalizowanych w Centrum Onkologii w Bydgoszczy, na Oddziale Radioterapii oraz Oddziale Klinicznym Nowotworów Piersi i Chirurgii Rekonstrukcyjnej. Zachowania zdrowotne oceniono Inwentarzem zachowań zdrowotnych (IZZ) Juczyńskiego, a poziom wsparcia – Skalą wsparcia społecznego (SWS) Kmiecik-Baran. Wyniki: Badane jako grupa prezentują wysoki poziom zachowań zdrowotnych. Najniżej oceniły prawidłowe nawyki żywieniowe. Głównym źródłem wsparcia dla kobiet byli członkowie rodziny i przyjaciele. Zespół terapeutyczny udzielał głównie wsparcia informacyjnego. Spośród czterech rodzajów wsparcia najwyżej oceniono wsparcie emocjonalne, najniżej – instrumentalne. Wnioski: Otrzymane wyniki mogą się przyczynić do głębszego zrozumienia problemów i potrzeb kobiet z rakiem piersi i zwiększyć motywację do walki z chorobą. Znajdą także odzwierciedlenie w zachowaniach zdrowotnych pacjentek, co będzie wpływać na szybszy powrót do zdrowia bądź uniknięcie choroby.

Refine search results

Dyspozycje podmiotowe studentek sprzyjające podejmowaniu zachowań zdrowotnych

Zachowania zdrowotne kobiet ciężarnych z wyższym i średnim wykształceniem – badania wstępne

Dyspozycje podmiotowe studentek sprzyjające podejmowaniu zachowań zdrowotnych

Fat talk – mechanizmy i konsekwencje dewaluacji własnego wyglądu

Cechy osobowości typu D a funkcjonowanie w chorobie pacjentów ze schorzeniami przewlekłymi

ZACHOWANIA ZDROWOTNE A STARZENIE SIĘ NA PRZYKŁADZIE PACJENTÓW Z ZAPALENIEM TRZUSTKI

Zachowania zdrowotne i umiejętności w zakresie profilaktyki możliwych powikłań u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym

Zachowania zdrowotne kobiet z nietrzymaniem moczu

Positive health behaviours of students of Lublin universities and their selected determinants

Zachowania zdrowotne młodzieży gimnazjalnej na przykładzie środowiska miejskiego i wiejskiego Część I. Palenie tytoniu i spożywanie napojów alkoholowych

Zachowania zdrowotne a umiejscowienie kontroli zdrowia u kobiet po mastektomii

Poczucie koherencji a zachowania zdrowotne wśród kobiet w okresie menopauzalnym

Zachowania zdrowotne a umiejscowienie kontroli zdrowia u osób po przeszczepieniu nerki

Zachowania zdrowotne młodzieży gimnazjalnej na przykładzie środowiska miejskiego i wiejskiego Część II. Używanie substancji psychoaktywnych i spędzanie wolnego czasu

Rola wsparcia i zachowań zdrowotnych w zmaganiu się kobiet z rakiem piersi