Cel: celem pracy była identyfikacja czynników towarzyszących zaburzeniom depresyjnym w badanej populacji studentów Wydziału Fizjoterapii oraz interpretacja uzyskanych wyników w świetle istniejących teorii dotyczących mechanizmów powstawania i utrzymywania się depresji. Metody: w badaniach wzięły udział 483 osoby, 296 studentów trybu stacjonarnego i 187 niestacjonarnego (wieczorowego i zaocznego). Do oceny zaburzeń nastroju użyto Inwentarz Depresji Becka (Beck Depression Inventory - BDI); ponadto badani studenci wypełniali ankietę dotyczącą ich warunków socjoekonomicznych, zadowolenia z wybranego kierunku studiów oraz planów na przyszłość. Analizę wyników przeprowadzono w dwóch wariantach: dla roczników I-III (n = 241) i IV-V (n = 242). Wyniki: czynniki towarzyszące zaburzeniom nastroju w badanej grupie to: niezadowolenie z wybranego kierunku studiów, zła sytuacja finansowa, brak bliskiej osoby, poczucie złego przygotowania do wykonywania wyuczonego zawodu oraz niska aktywność fizyczna. Wnioski: przeprowadzona analiza wskazuje, że depresja to zjawisko wieloaspektowe i złożone, w którym nakładają się na siebie składowe intrapsychiczne, społeczne oraz biologiczne.
EN
Aim: the aim of the work was an identification of factors accompanying depression disorders in examined population of students of Faculty of Physiotherapy as well as an interpretation of obtained results in the light of existing theories regarding the mechanisms of depression development and its maintenance Methods: 483 people participated in the research, 296 students of stationary system and 187 non-stationary system (evening and non-resident). In order to evaluate the mood disorders Beck Depression Inventory was applied - BDI, in addition the examined students filled in a questionnaire regarding their socioeconomic conditions, satisfaction with chosen faculty of studies and future plans. The analysis of results was conducted in two variations: for years I-III (n = 241) and IV-V (n = 242). Results: the factors accompanying mood disorders in examined group are: dissatisfaction with chosen faculty of studies, bad financial situation, lack of close person, the feeling of bad preparation to perform studied profession and low physical activity. Findings: conducted analysis shows that depression is a multiaspect phenomenon where overlap on each other the intrapsychical, social and biological components.
Bipolar affective disorder is characterised by a high recurrence, early onset, family history and predilection for progression. Frequently, it remains undiagnosed or misdiagnosed as another disorder, with as many as one third of all patients remaining misdiagnosed for 10 years or longer. It is most commonly misconstrued as recurrent unipolar depression, anxiety disorders, schizophrenia or personality disorders. A delayed recognition of bipolar symptoms is associated with significant clinical consequences, including delayed introduction of appropriate pharmacotherapy, a higher recurrence, greater suicidal attempt and hospital stay rate, developing resistance to medication and a risk for a rapid shift of moods. The diagnostic difficulties result from the fact that the clinical picture of the bipolar spectrum is very diverse, with the disease often manifesting with atypical or subclinical symptoms. Also, adequate knowledge of the diagnostic criteria tends to be missing, and patients and their families tend to lack a critical approach, rarely reporting maniac/hypomaniac symptoms. To increase the accuracy of the diagnostic process, the use of screening questionnaires is recommended in the case of patients e.g. diagnosed with depression as well as vigilance for depressive symptoms more commonly experienced in the conditions from the bipolar spectrum. Currently, the diagnosis of bipolar affective disorder is based on history and careful evaluation of the clinical picture, yet research aimed at finding clinically relevant biomarkers, correlating with the condition’s alternate episodes or its severity, is under way.
PL
Choroba afektywna dwubiegunowa cechuje się wysoką nawrotowością, wczesnym początkiem, rodzinnym występowaniem i tendencją do progresji. Bardzo często zdarza się, że długo pozostaje nierozpoznana albo niewłaściwie zakwalifikowana jako inne zaburzenie (nawet ⅓ pacjentów może być błędnie zdiagnozowana przez 10 lat lub dłużej). Najczęściej mylona jest z depresją nawracającą, zaburzeniami lękowymi, schizofrenią i zaburzeniami osobowości. Zbyt późne wykrycie objawów dwubiegunowości i postawienie diagnozy choroby afektywnej dwubiegunowej pociąga za sobą istotne konsekwencje kliniczne, w tym opóźnienie rozpoczęcia właściwej farmakoterapii, wyższą liczbę nawrotów, większą częstość prób samobójczych i hospitalizacji, rozwój oporności na leczenie i ryzyko szybkiej zmiany faz. Trudności diagnostyczne wynikają m.in. z faktu, że obraz kliniczny spektrum choroby afektywnej dwubiegunowej jest bardzo zróżnicowany, a choroba przebiega z nietypowymi bądź subklinicznymi objawami. Ponadto wiedza na temat kryteriów rozpoznawania zaburzeń z kręgu spektrum dwubiegunowego nie jest wystarczająco rozpowszechniona, a pacjenci i ich bliscy bywają bezkrytyczni i zbyt rzadko zgłaszają objawy maniakalne/hipomaniakalne. W celu zwiększenia precyzji procesu diagnostycznego zaleca się – m.in. u osób z diagnozą depresji – stosowanie przesiewowych kwestionariuszy oraz zwracanie szczególnej uwagi na specyficzne cechy depresji, które częściej występują w zaburzeniach ze spektrum choroby afektywnej dwubiegunowej. Obecnie diagnozę stawia się na podstawie wywiadu i obserwacji obrazu klinicznego. Trwają jednak poszukiwania wskaźników biologicznych (biomarkerów), które mogłyby odzwierciedlać obecność stanu chorobowego czy też korelować z fazami choroby i jej nasileniem.
Early and accurate diagnosis of Alzheimer’s disease, which is the most common cause of dementia, is of great importance, as it allows pharmacological treatment of patients with dementia due to this disease. Unfortunately, it is often a long-term process, mainly because of the lack of access to specialists, limited possibilities of additional tests and, above all, the lack of knowledge about the nature of this disease. Sometimes, due to an atypical clinical manifestation, the diagnosis is delayed, preventing timely introduction of pharmacological and non-pharmacological therapy. Obtaining a diagnosis in the preclinical stage of the disease enables the implementation of methods delaying the onset of dementia, mainly by increasing cognitive and physical activity, caring for the physical and mental health and adjusting the diet. These are the only modifiable risk factors for the development of dementia caused by Alzheimer’s disease, as opposed to genetic conditions, age, the number of years of formal education, and a history of brain disorders. The article presents the clinical picture of Alzheimer’s disease in its most common form, mainly presenting with episodic memory disorders, while also providing information about rare, atypical variants of this disease, such as posterior cortical atrophy, logopenic primary progressive aphasia, and the frontal and variant with corticobasal syndrome (dominant apraxic symptoms). The latest diagnostic criteria and the detailed diagnostic workup for dementia are described, and tips facilitating correct diagnosis are given. Particular attention has been paid to the role of information provided by the patient’s caregiver, decompensation factors and the practical use of popular cognitive screening methods. The paper also discusses the most common causes of diagnostic difficulties, including the influence of the natural aging process, somatic burden, and mood disorders on the cognitive state.
PL
Wczesne i trafne rozpoznanie choroby Alzheimera, będącej najczęstszą przyczyną otępienia, ma ogromne znaczenie z uwagi na możliwość zastosowania farmakoterapii u pacjentów z otępieniem w przebiegu tego schorzenia. Niestety, obecnie proces diagnostyczny ma niekiedy charakter długotrwały, głównie ze względu na brak dostępu do specjalistów, ograniczone możliwości badań dodatkowych oraz – przede wszystkim – niedostatek wiedzy o tym schorzeniu. Zdarza się, również z powodu nietypowej manifestacji klinicznej, że ustalenie rozpoznania opóźnia się w czasie, uniemożliwiając zastosowanie interwencji farmakologicznych i pozafarmakologicznych. Uzyskanie diagnozy w okresie przedklinicznym choroby pozwala na wdrożenie metod opóźniających pojawienie się otępienia, głównie poprzez zwiększenie aktywności poznawczej i fizycznej, dbałości o stan somatyczny i psychiczny oraz zmianę sposobu odżywiania na zdrowszy. Są to jedyne modyfikowalne czynniki ryzyka rozwoju otępienia spowodowanego chorobą Alzheimera, obok uwarunkowań genetycznych, wieku, formalnej liczby lat nauki oraz przebytych schorzeń mózgu. Niniejszy artykuł prezentuje obraz kliniczny choroby Alzheimera w jej najczęstszej postaci, przebiegającej głównie z zaburzeniami pamięci epizodycznej, niemniej zawarto w nim również informacje na temat rzadkich, atypowych wariantów tego schorzenia: zaniku korowego tylnego, logopenicznej pierwotnej afazji postępującej oraz wariantów czołowego i apraktycznego. W opracowaniu przedstawiono najnowsze kryteria diagnostyczne wytyczające sposób postępowania przy rozpoznawaniu otępienia, jak również wskazówki ułatwiające diagnozę. Szczególną uwagę poświęcono roli wywiadu uzyskanego od opiekuna, czynnikom dekompensacyjnym oraz praktycznemu wykorzystaniu popularnych narzędzi oceny przesiewowej. Omówiono najczęstsze przyczyny trudności diagnostycznych z uwzględnieniem wpływu naturalnego procesu starzenia się, obciążeń somatycznych i zaburzeń nastroju na stan poznawczy.
Cel: celem pracy była ocena samopoczucia i nastroju w populacji studentów Wydziału Fizjoterapii AWF we Wrocławiu oraz określenie najczęściej zgłaszanych objawów depresji, w tym także ocena rozpowszechnienia myśli i tendencji samobójczych. Metody: w badaniach wzięły udział 483 osoby, 296 studentów trybu stacjonarnego i 187 niestacjonarnego (wieczorowego i zaocznego). Do oceny zaburzeń nastroju użyto Inwentarza Depresji Becka (Beck Depression Inventory - BDI); ponadto badani studenci wypełniali ankietę dotycząca ich warunków socjoekonomicznych, zadowolenia z wybranego kierunku studiów oraz planów na przyszłość. Wyniki: 20% badanej populacji (96 osób) wykazywało objawy obniżonego nastroju (BDI > 11), przy czym 5% (24 osoby) zaburzenia nastroju o znacznym nasileniu (BDI > 19). Do najczęściej zgłaszanych symptomów depresji należały trudności z podejmowaniem decyzji, negatywna ocena własnego wyglądu, obawa o przyszłość oraz nerwowość i rozdrażnienie. 1% badanych deklarował zamiar popełnienia samobójstwa. Wnioski: z uwagi na specyfikę zawodu fizjoterapeuty oraz wysoki odsetek studentów z objawami zaburzeń nastroju konieczne są na Wydziale Fizjoterapii AWF we Wrocławiu działania z zakresu psychoedukacji i psychoprofilaktyki.
EN
Aim: the aim of the work was evaluation of frame of mood and general feeling in student population of Faculty of Physiotherapy, Academy of Physical Education in Wrocław as well as determination of the most frequent reported symptoms of depression, also including evaluation of spread of the suicidal idea and suicidal tendency. Methods: 483 people participated in the research, 296 students of stationary studies and 187 of non-stationary studies (evening and non-resident studies). In order to evaluate the disorders Beck Depression Inventory - BDI was applied, in addition examined students filled in the survey regarding the socioeconomic conditions, satisfaction from chosen faculty of studies and future plans. Results: 20% of examined population (96 people) show the symptoms of decreased mood (BDI > 11), whereas 5% (24 people) show mood disorders with significant intensification (BDI > 19). The most often reported depression symptoms are the following ones: the difficulties in making decision, negative evaluation of appearance, the concern about future as well as nervousness and irritability, 1% of examined students declare the intension of committing the suicide. Findings: Due to the specific character of profession such as a physiotherapist and high percentage of students with symptoms of mood disorders, it is necessary to take actions in scope of psychoeducation and psychoprophylaxis at Faculty of Physiotherapy, at Academy of Physical Education in Wrocław.
The article is a review of literature on language and communication difficulties in the course of psychotic disorders and mood disorders. Disorders related to non-linguistic aspects of statements, i.e. understanding of discourse, humour, irony, metaphors, as well as prosodic aspects of statements are described. Language problems are caused by improper functioning of the right cerebral hemisphere. In the course of psychotic disorders the most severe difficulties refer to generation and maintenance of the discourse and prosodic aspects of statements. Furthermore, problems with integration of information, related to understanding of jokes and sarcasm, are observed. Non-linguistic nature of statements is not consistent with the uttered contents, which causes communication disorders with the environment. In patients with schizophrenia the dynamics of communication changes depends on the duration of the disease as well as applied pharmacotherapy. Besides, differences are observed between schizophrenic women and men in their capabilities to read emotions. In the course of mood disorders the language and communication deficits are more discreet and seldom observed. The most extensively described language problems are disturbances in emotional prosody which significantly affects the correct perception of verbally communicated information. In addition, difficulties with understanding of metaphors and grasping of jokes and irony are described, besides a disturbed capability within understanding of discourse was found. The study compared also communication dysfunctions in the course of psychotic disorders and mood disorders. Similarly as in psychotic disorders, in mood disorders the language difficulties occur within understanding of discourse as well as the capabilities to grasp the jokes, irony and sarcasm.
PL
Artykuł stanowi przegląd literatury na temat trudności językowych i komunikacyjnych w przebiegu zaburzeń psychotycznych i zaburzeń nastroju. Opisano zaburzenia dotyczące pozalingwistycznych aspektów wypowiedzi, tzn. rozumienia dyskursu, humoru, ironii, metafor, a także prozodycznych aspektów wypowiedzi. Występujące problemy językowe spowodowane są nieprawidłowym funkcjonowaniem prawej półkuli mózgu. W przebiegu zaburzeń psychotycznych najbardziej nasilone trudności dotyczą generowania i utrzymania dyskursu oraz prozodycznych aspektów wypowiedzi. Ponadto obserwowane są problemy z integracją informacji, dotyczące rozumienia żartu i sarkazmu. Pozajęzykowy charakter wypowiedzi nie jest spójny z wypowiadaną treścią, co powoduje zakłócenia komunikacji z otoczeniem. U chorych na schizofrenię dynamika zmian komunikacyjnych zależy od czasu trwania choroby, a także stosowanej farmakoterapii. Obserwowane są także różnice między chorymi na schizofrenię kobietami a mężczyznami w zdolności odczytywania emocji. W przebiegu zaburzeń nastroju deficyty językowe i komunikacyjne są bardziej dyskretne i obserwowane rzadziej. Najszerzej opisywanym problemem językowym są zakłócenia prozodii emocjonalnej, która znacząco wpływa na prawidłowy odbiór informacji przekazywanej werbalnie. Ponadto opisywane są trudności z rozumieniem metafor oraz uchwyceniem żartu i ironii, stwierdzono też zakłóconą zdolność w zakresie rozumienia dyskursu. W pracy porównano również dysfunkcje komunikacyjne w przebiegu zaburzeń psychotycznych i zaburzeń nastroju. Podobnie jak w zaburzeniach psychotycznych, w zaburzeniach nastroju trudności językowe występują w zakresie rozumienia dyskursu, a także umiejętności uchwycenia żartu, ironii oraz sarkazmu.
Polyunsaturated fatty acids (PUFA), omega-3 are essential for normal development and function of the central nervous system. They are an essential structural component of neuronal cell membranes and are a source of biologically active substances, which perform complex functions, and participate in signal transmission within cells. Disorders of lipid metabolism and FFA are observed in the course of many disorders and mental illness, i.e. schizophrenia, bipolar disorder, attention-deficit/hyperactivity disorder, autism. Those disturbances are genetically based and contribute along with other abnormalities to increased vulnerability to particular disorder’s symptoms development. In addition, the diet of most residents of European countries does not provide enough omega-3 PUFAs, which are exogenous substances, i.e. not synthesized in sufficient quantities in the human body. Moreover, in the course of many mental disorders an excessive loss of long-chain PUFA through excitotoxicity processes and oxidative stress is observed, which further contributes to depletion of the available pool of PUFAs. In the case of schizophrenia, numerous experimental and clinical studies have led researchers to formulate hypotheses explaining the development of this disease based on the presence of lipid metabolism dysfunctions. The paper presents a review of recent literature and results of the original research conducted by the authors dealing with PUFAs metabolism disturbances in patients with mental disorders listed above.
PL
Wielonienasycone kwasy tłuszczowe (WKT) omega-3 są niezbędne do prawidłowego rozwoju i funkcji ośrodkowego układu nerwowego. Stanowią istotny element strukturalny neuronalnych błon komórkowych oraz są źródłem aktywnych biologicznie substancji, które pełnią złożone funkcje sygnałowe oraz uczestniczą w przekazywaniu informacji wewnątrz komórek. Zaburzenia metabolizmu lipidów i WKT obserwuje się w przebiegu wielu zaburzeń i chorób psychicznych: schizofrenii, zaburzeń afektywnych, zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, autyzmu i innych. Dysfunkcje te mają podłoże genetyczne i wraz z innymi nieprawidłowościami przyczyniają się do zwiększenia podatności na wystąpienie objawów psychopatologicznych danego zaburzenia. Ponadto dieta mieszkańców większości krajów europejskich nie zapewnia wystarczającej ilości WKT omega-3, które należą do substancji egzogennych, tj. niesyntetyzowanych w wystarczającej ilości w organizmie ludzkim. Co więcej, w przebiegu wielu zaburzeń psychicznych dochodzi do nadmiernej utraty długołańcuchowych WKT za pośrednictwem procesów ekscytotoksyczności i stresu oksydacyjnego, co dalej przyczynia się do uszczuplenia dostępnej puli WKT. W przypadku schizofrenii liczne badania eksperymentalne i kliniczne doprowadziły badaczy do sformułowania hipotezy wyjaśniającej rozwój tej choroby w oparciu o występowanie dysfunkcji metabolizmu lipidów. W pracy przedstawiono przegląd aktualnego piśmiennictwa oraz wyniki oryginalnych badań przeprowadzonych przez autorów zajmujących się problematyką zaburzeń metabolizmu WKT u chorych z wymienionymi wyżej zaburzeniami psychicznymi.
Polyunsaturated fatty acids (PUFA), omega-3 are essential for normal development and function of the central nervous system. They are an essential structural component of neuronal cell membranes and are a source of biologically active substances, which perform complex functions, and participate in signal transmission within cells. Disorders of lipid metabolism and FFA are observed in the course of many disorders and mental illness, i.e. schizophrenia, bipolar disorder, attention-deficit/hyperactivity disorder, autism. Those disturbances are genetically based and contribute along with other abnormalities to increased vulnerability to particular disorder’s symptoms development. In addition, the diet of most residents of European countries does not provide enough omega-3 PUFAs, which are exogenous substances, i.e. not synthesized in sufficient quantities in the human body. Moreover, in the course of many mental disorders an excessive loss of long-chain PUFA through excitotoxicity processes and oxidative stress is observed, which further contributes to depletion of the available pool of PUFAs. In the case of schizophrenia, numerous experimental and clinical studies have led researchers to formulate hypotheses explaining the development of this disease based on the presence of lipid metabolism dysfunctions. The paper presents a review of recent literature and results of the original research conducted by the authors dealing with PUFAs metabolism disturbances in patients with mental disorders listed above.
PL
Wielonienasycone kwasy tłuszczowe (WKT) omega-3 są niezbędne do prawidłowego rozwoju i funkcji ośrodkowego układu nerwowego. Stanowią istotny element strukturalny neuronalnych błon komórkowych oraz są źródłem aktywnych biologicznie substancji, które pełnią złożone funkcje sygnałowe oraz uczestniczą w przekazywaniu informacji wewnątrz komórek. Zaburzenia metabolizmu lipidów i WKT obserwuje się w przebiegu wielu zaburzeń i chorób psychicznych: schizofrenii, zaburzeń afektywnych, zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, autyzmu i innych. Dysfunkcje te mają podłoże genetyczne i wraz z innymi nieprawidłowościami przyczyniają się do zwiększenia podatności na wystąpienie objawów psychopatologicznych danego zaburzenia. Ponadto dieta mieszkańców większości krajów europejskich nie zapewnia wystarczającej ilości WKT omega-3, które należą do substancji egzogennych, tj. niesyntetyzowanych w wystarczającej ilości w organizmie ludzkim. Co więcej, w przebiegu wielu zaburzeń psychicznych dochodzi do nadmiernej utraty długołańcuchowych WKT za pośrednictwem procesów ekscytotoksyczności i stresu oksydacyjnego, co dalej przyczynia się do uszczuplenia dostępnej puli WKT. W przypadku schizofrenii liczne badania eksperymentalne i kliniczne doprowadziły badaczy do sformułowania hipotezy wyjaśniającej rozwój tej choroby w oparciu o występowanie dysfunkcji metabolizmu lipidów. W pracy przedstawiono przegląd aktualnego piśmiennictwa oraz wyniki oryginalnych badań przeprowadzonych przez autorów zajmujących się problematyką zaburzeń metabolizmu WKT u chorych z wymienionymi wyżej zaburzeniami psychicznymi.
Polyunsaturated fatty acids (PUFA), omega-3 are essential for normal development and function of the central nervous system. They are an essential structural component of neuronal cell membranes and are a source of biologically active substances, which perform complex functions, and participate in signal transmission within cells. Disorders of lipid metabolism and FFA are observed in the course of many disorders and mental illness, i.e. schizophrenia, bipolar disorder, attention-deficit/hyperactivity disorder, autism. Those disturbances are genetically based and contribute along with other abnormalities to increased vulnerability to particular disorder’s symptoms development. In addition, the diet of most residents of European countries does not provide enough omega-3 PUFAs, which are exogenous substances, i.e. not synthesized in sufficient quantities in the human body. Moreover, in the course of many mental disorders an excessive loss of long-chain PUFA through excitotoxicity processes and oxidative stress is observed, which further contributes to depletion of the available pool of PUFAs. In the case of schizophrenia, numerous experimental and clinical studies have led researchers to formulate hypotheses explaining the development of this disease based on the presence of lipid metabolism dysfunctions. The paper presents a review of recent literature and results of the original research conducted by the authors dealing with PUFAs metabolism disturbances in patients with mental disorders listed above.
PL
Wielonienasycone kwasy tłuszczowe (WKT) omega-3 są niezbędne do prawidłowego rozwoju i funkcji ośrodkowego układu nerwowego. Stanowią istotny element strukturalny neuronalnych błon komórkowych oraz są źródłem aktywnych biologicznie substancji, które pełnią złożone funkcje sygnałowe oraz uczestniczą w przekazywaniu informacji wewnątrz komórek. Zaburzenia metabolizmu lipidów i WKT obserwuje się w przebiegu wielu zaburzeń i chorób psychicznych: schizofrenii, zaburzeń afektywnych, zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, autyzmu i innych. Dysfunkcje te mają podłoże genetyczne i wraz z innymi nieprawidłowościami przyczyniają się do zwiększenia podatności na wystąpienie objawów psychopatologicznych danego zaburzenia. Ponadto dieta mieszkańców większości krajów europejskich nie zapewnia wystarczającej ilości WKT omega-3, które należą do substancji egzogennych, tj. niesyntetyzowanych w wystarczającej ilości w organizmie ludzkim. Co więcej, w przebiegu wielu zaburzeń psychicznych dochodzi do nadmiernej utraty długołańcuchowych WKT za pośrednictwem procesów ekscytotoksyczności i stresu oksydacyjnego, co dalej przyczynia się do uszczuplenia dostępnej puli WKT. W przypadku schizofrenii liczne badania eksperymentalne i kliniczne doprowadziły badaczy do sformułowania hipotezy wyjaśniającej rozwój tej choroby w oparciu o występowanie dysfunkcji metabolizmu lipidów. W pracy przedstawiono przegląd aktualnego piśmiennictwa oraz wyniki oryginalnych badań przeprowadzonych przez autorów zajmujących się problematyką zaburzeń metabolizmu WKT u chorych z wymienionymi wyżej zaburzeniami psychicznymi.
Depression has since long remained an up-to-date and inexhaustible topic. A steady increase is still observable in the number of scientific studies exploring various facets of clinical manifestations, aetiology, mechanisms and determinants of depression. This paper elaborates on a particular type of depression – seasonal affective disorder (SAD). This condition usually lasts from a few weeks to a few months and occurs most often in the third decade of life, seldom in children. The diagnosis is from 2 to 3 times more frequent in women. After diagnosis and launching treatment, the symptoms can persist from 2 to 11 years. Some people fully recover from the disorder, or present only mild symptoms. As many as approximately 33% to 44% of patients, develop the major depression episode. In the world statistics the seasonal depression, apart from allergies and AIDS, is placed on the 4th position in the most common health issues. Even up to 10% of people in Poland, feels that the shortening of the day is linked to their general well-being and displays more or less severe symptoms of this condition. This study is a review of the latest literature on the pattern of the seasonal affective disorder. The aetiology of SAD, its psychopathological manifestations and differential diagnosis criteria will be discussed. Practical implications will also be suggested with regard to coping with the symptoms, possibilities of preventing relapses and specificity of the professional counseling for people suffering from SAD.
PL
Depresja od lat pozostaje tematem aktualnym i niewyczerpanym. Obserwowany jest wciąż utrzymujący się stały wzrost liczby badań naukowych eksploatujących w różnych aspektach różnorodność obrazów zaburzenia, jego etiologii, mechanizmów i uwarunkowań. Przedmiotem niniejszego opracowania będzie szczególna postać depresji, jaką jest sezonowe zaburzenie afektywne (seasonal affective disorder, SAD). Schorzenie trwa zazwyczaj od kilku tygodni do kilku miesięcy, pojawia się najczęściej w trzeciej dekadzie życia osoby, rzadziej u dzieci. Dwa do trzech razy częściej rozpoznanie dotyczy kobiet. Po zdiagnozowaniu i podjęciu leczenia objawy choroby utrzymują się od 2 do 11 lat. U części osób zaburzenie z czasem całkowicie ustępuje lub pozostają tylko łagodne jego symptomy. Aż u około 33% do 44% osób rozwija się epizod depresji głównej. W statystykach światowych depresję sezonową – obok alergii i AIDS – lokuje się na czwartym miejscu wśród najczęstszych problemów zdrowotnych. W Polsce nawet do 10% społeczeństwa odczuwa wpływ skracania się dnia na samopoczucie oraz doświadcza mniej lub bardziej nasilonych objawów choroby. Niniejsze opracowanie stanowi przegląd współczesnej literatury podejmującej zagadnienia sezonowego wzorca zaburzeń afektywnych. Przedstawiona zostanie etiologia, obraz patopsychologiczny, diagnostyczne kryteria różnicujące omawiany zespół objawów, a także praktyczne przesłanki w kierunku radzenia sobie z symptomami, możliwości zapobiegania nawrotom oraz specyfika pomocy specjalistycznej dla osób doświadczających depresji sezonowej.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.