Search results

1

Wyznaczniki wczesnej adaptacji do stwardnienia rozsianego

100%

Różycka J.

|

issue 3

334-355

PL

Celem prezentowanych badań było ustalenie istotnych wyznacz-ników procesu przystosowania do stwardnienia rozsianego wśród pacjentów. Badaniom poddano 40 osób z wczesną diagnozą choroby. Wykorzystano Skalę SPP-25, Skalę AIS, Skalę HADS i Skalę MSIS. Uzyskane wyniki wskazują na dobre przystosowanie badanych osób do stwardnienia rozsianego w postaci umiarko-wanego poziom akceptacji choroby oraz wysokiego poziomu jakości życia oraz dobrego funkcjonowania emocjonalnego. Prężność jako zmienna psychologiczna okazała się istotnym czynnikiem sprzyjającym adaptacji w zakresie zdolności do tolerowania niepowodzeń, mobilizacji w trudnych chwilach oraz optymistycz-nego nastawienia do życia. Wyniki omawiane są w kontekście pomocy psycholo-gicznej dla wybranej grupy pacjentów.

2

Central pain

100%

Zajączkowska R.

Ból

|

2011

|

vol. 12

|

issue 3

EN

Central pain is a heterogeneous group of chronic neuropathic pain conditions arising from injury or disease of the central nervous system. The most common causes for central pain are vascular lesions to the brain and the spinal cord, multiple sclerosis, and spinal cord injury. The pain typically is localized in an area of abnormal sensitivity corresponding to the preceding central lesion and usually develops with a delay after the lesion. Central pain is often chronic, resistant to treatment and may have a major impact on the mood and quality of life in these patients. Available pharmacological agents often only reduce pain to some degree. Management of central pain maliny based on pharmacological treatment still is a great challenge, but evidence points to efficacy of antidepressants and anticonvulsants.

PL

Ból ośrodkowy jest heterogenną grupą przewlekłych zespołów bólu neuropatycznego, które rozwijają się w następstwie urazu lub choroby ośrodkowego układu nerwowego. Najczęstszymi przyczynami bólu ośrodkowego są naczyniowe uszkodzenia mózgu i rdzenia kręgowego, stwardnienie rozsiane oraz urazy rdzenia kręgowego. Ból jest zazwyczaj zlokalizowany w obszarze nieprawidłowego czucia, a pojawia się zwykle z opóźnieniem po uszkodzeniu ośrodkowego układu nerwowego. Ból ośrodkowy jest bólem przewlekłym, często opornym na leczenie. Wywiera istotny wpływ na nastrój chorych i jakość życia doświadczających go pacjentów. Dostępne leki redukują go często tylko w pewnym stopniu. Leczenie bólu ośrodkowego oparte głównie na farmakoterapii jest nadal wyzwaniem, ale dowody wskazują na skuteczność leków przeciwdepresyjnych i przeciwdrgawkowych.

3

Rola rzutów oraz zasady stosowania glikokortykosteroidów w stwardnieniu rozsianym

100%

Mirowska-Guzel D.

Aktualności Neurologiczne

|

2016

|

vol. 16

|

issue 3

131-135

EN

Multiple sclerosis is a chronic demyelinating disease of the central nervous system. At diagnosis, about 85% of patients with multiple sclerosis have a relapsing-remitting form of the disease. Relapses are the typical multiple sclerosis manifestation, yet their frequency during the disease’s course is variable and unpredictable. Usually at the disease onset relapse symptoms resolve totally, whereas in the later period relapses leave permanent residual neurological deficits. Neurological worsening in the course of multiple sclerosis may have aetiology other than relapse. Recurrence of pre-existing symptoms of multiple sclerosis in the context of infection or stress is termed a pseudo-relapse. Glucocorticosteroids are used to improve neurological recovery after a relapse. In the light of the current knowledge they act exclusively to counteract the symptoms, and do not affect disability progression in long-term observation, nor do they prevent subsequent relapses. The use of glucocorticosteroids is not necessary with every case of neurological worsening. Other reasons for exacerbation or occurrence of symptoms should be excluded, such as infection, stress or disease fluctuation. Benefits and risk, including adverse effects, comorbidities and contraindications should be considered before applying glucocorticosteroids for multiple sclerosis relapses. There is no universal dosing regimen. The article presents general rules for glucocorticosteroid use in multiple sclerosis, discussing its advantages and limitations.

PL

Stwardnienie rozsiane jest przewlekłą chorobą demielinizacyjną ośrodkowego układu nerwowego. W około 85% przypadków początkowo przebiega z rzutami i remisjami. Rzuty są typowym objawem stwardnienia rozsianego, ale częstość ich występowania w przebiegu choroby jest zmienna i nieprzewidywalna. We wczesnej fazie stan neurologiczny pacjenta po rzucie zwykle niemal całkowicie się poprawia; w późniejszych etapach kolejne rzuty mogą pozostawiać objawy resztkowe. Nie każde pogorszenie stanu neurologicznego jest rzutem. Może ono bowiem wynikać z infekcji lub być reakcją na stres – określa się je wtedy mianem „pseudorzutu”. W celu łagodzenia nasilenia i następstw rzutów oraz przyspieszania poprawy stanu neurologicznego stosuje się glikokortykosteroidy. Z dotychczas opublikowanych obserwacji i badań wynika, że leki te mają wyłącznie działanie objawowe i nie wpływają na postęp niepełnosprawności w obserwacji odległej. Nie zapobiegają także kolejnym rzutom choroby. Glikokortykosteroidy nie muszą być podawane w przypadku każdego podejrzenia rzutu. Przed ich wdrożeniem należy wykluczyć inne przyczyny pogorszenia stanu neurologicznego, rozważyć korzyści oraz potencjalne ryzyko związane z chorobami współistniejącymi i przeciwwskazaniami. Wobec braku konsensusu dotyczącego wyboru preparatu, drogi podania i czasu trwania kuracji stosuje się różne schematy leczenia. Nie ma dowodów na to, że rodzaj preparatu, dawka i droga podania wpływają na skuteczność kliniczną glikokortykosteroidów. W artykule przedstawiono zasady podawania tych leków w stwardnieniu rozsianym, korzyści z tego wynikające i ograniczenia terapii.

4

Neuropatia nerwu wzrokowego w przebiegu stwardnienia rozsianego i innych chorób neurodegeneracyjnych – metody postępowania diagnostyczno-terapeutycznego

100%

Karolczak-Kulesza M., Karolczak-Tomkiewicz A., Chlebowska E.

OphthaTherapy

|

2018

|

vol. 5

|

issue 3

187-193

EN

The etiology of multiple sclerosis (MS) and other neurodegenerative diseases is very complex, thus it may be associated with multiple factors operating simultaneously or in cascade scheme. The essence of the disease is multifocal scattered damage to the central nervous system (CNS). The MS incidence varies 50/10^5–100/10^5 depending on latitude. Neurodegenerative diseases, dependent on the location of pathological focus areas, can produce a number of diverse ophthalmic symptoms. The authors present a contemporary look at the possibilities of diagnostic and therapeutic procedures in patients with selected neurodegenerative diseases, with particular attention to patients with optic neuropathy, in the course of MS, by emphasizing the role of ophthalmologist care and accentuating the importance of multidisciplinary co operation in making a correct diagnosis.

PL

Etiologia stwardnienia rozsianego (SM, sclerosis multiplex) i innych chorób neurodegeneracyjnych jest bardzo złożona. Może się wiązać z wieloma czynnikami działającymi jednocześnie lub kaskadowo. Istotę choroby stanowi wieloogniskowe rozsiane uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego (OUN), które powoduje zróżnicowane objawy neurologiczne i okulistyczne. Częstość występowania wynosi 50/10^5–100/10^5 w zależności od szerokości geograficznej. Schorzenia neurodegeneracyjne zależnie od lokalizacji ognisk procesu chorobowego mogą dawać szereg zróżnicowanych objawów okulistycznych. Autorzy przestawiają współczesne spojrzenie na możliwości postępowania diagnostyczno- terapeutycznego u pacjentów z chorobami neurodegeneracyjnymi ze szczególnym uwzględnieniem chorych z neuropatią nerwu wzrokowego w przebiegu SM, podkreślając rolę okulisty i kładąc ogromny nacisk na znaczenie współpracy wielospecjalistycznej w ustalaniu właściwego rozpoznania.

5

STOPIEŃ AKCEPTACJI CHOROBY PACJENTÓW ZE STWARDNIENIEM ROZSIANYM

100%

Robaszkiewicz-Bouakaz R., Kołaczyk M., Owsianowska J., Wieder-Huszla S., Branecka-Woźniak D., Zabielska P., Jurczak A.

Long-Term Care Nursing

|

2020

|

vol. 4

|

issue 3

25-33

EN

Background Multiple sclerosis (MS) is an acquired inflammatory demyelinating disease of the nervous system. Aim of this study Analyze factors that determine the level of acceptance of a chronic disease. Material and methods The study included 100 individuals (with relapsing-remitting multiple sclerosis–patients of Neurology Clinic with Stroke Unit, Independent Public Clinical Hospital no 1 in Szczecin). This survey-based study used a standardized questionnaire, the Acceptance of Illness Scale (AIS). Results The average level of illness acceptance was 29.82 ± 7.98. The mean duration of illnesswas 6.04 ± 5.265 years, and the mean age at the time of diagnosis was 30.66 (SD = 9.617). Conclusions The studied group of patients with relapsing-remitting multiple sclerosis displayed a high level ofillness acceptance and adaptation to it. The level of illness acceptance is determined by education and employment. It is also closely related to the age at the time of diagnosis. The choice of therapeutic methods depends on the level of illness acceptance.

PL

Wstęp Stwardnienie rozsiane (SM) jest nabytą chorobą zapalno-demielinizacyjną układu nerwowego. Cel Analiza czynników determinujących stopień akceptacji choroby przewlekłej. Materiał i metody Grupę badaną stanowiło 100 chorych z rozpoznaną rzutowo-remisyjną postacią stwardnienia rozsianego, pacjentów Kliniki Neurologii z Pododdziałem Udarowym SPSK Nr 1 w Szczecinie. Badania zostały przeprowadzone w oparciu o standaryzowaną Skalę Satysfakcji z Życia (AIS). Wyniki Średni poziom akceptacji choroby w badanej grupie wynosił 29,82±7,98. Czas trwania choroby u badanych wynosił średnio 6,04±5,265 lat, natomiast średnia wieku w chwili zdiagnozowania 30,66 (SD= 9,617). Wnioski Badana grupa pacjentów z postacią rzutowo-remisyjną stwardnienia rozsianego prezentuje dobry poziom akceptacji i adaptacji do choroby. Czynnikami determinującymi poziom akceptacji choroby jest wykształcenie i aktywność zawodowa. Poziom akceptacji choroby pozostaje w ścisłym związku z wiekiem zdiagnozowania SM.

6

Znaczenie parametru number needed to treat w ocenie skuteczności terapii

100%

Potemkowski A.

|

issue 4

175-179

EN

Clinical trials provide a practicing clinician with an abundance if not excess of data to draw on when comparing treatment methods and deciding the potentially optimal therapeutic option for a given patient. NNT, or number needed to treat, has been identified as one of the parameters useful for assessing the effectiveness of therapy. It represents the number of patients who must undergo a given health-care intervention instead of another one to see a difference in the effectiveness of obtaining a desired outcome within a set timeframe. NNT is a derivative of absolute risk reduction (ARR) or initial risk and its relative reduction. It represents the relative superiority of a given treatment. NNT is primarily used for comparing the advantages and disadvantages of alternative health-care interventions, and its assessment is important for estimating the clinical value of statistically significant clinical trial results. Utilization of NNT allows to predict therapy outcome both in terms of its effectiveness and tolerance. Also, clinical trial results presented in the form of NNT may be easily shared with patients, their families, and the institutions deciding the availability of a given drug. In multiple sclerosis, clinical trial results have been concerned with the impact of therapeutics on decrease of annualized relapse rate (ARR) and reduction of lesions visible in magnetic resonance images as well as slowing of disability progression. Analyses of first-line multiple sclerosis treatments reveal their NNT referred to prevention of relapses, disability progression and lesions in magnetic resonance image to vary significantly. Similar differences exist across NNT values established for second-line treatments or the oral therapies being currently introduced. The data clearly show that when evaluating clinical trial results, it is not enough to consider only given parameters, as they must all be critically and constructively analysed. NNT’s importance is also stressed as a clear parameter to be used for the evaluation of economic outcomes in healthcare.

PL

Badania kliniczne dostarczają lekarzowi praktykowi nazbyt wielu danych, na których podstawie musi on porównać metody leczenia i wybrać tę potencjalnie najkorzystniejszą dla danego pacjenta. Za jedną z użytecznych miar oceny rezultatów terapii uznano number needed to treat – NNT. Parametr ten określa liczbę osób, które należy poddać jednej interwencji zamiast drugiej, aby zaobserwować różnicę w skuteczności uzyskiwania pożądanego wyniku w określonym horyzoncie czasowym. NNT jest pochodną bezwzględnej zmiany ryzyka lub ryzyka wyjściowego i jego zmiany względnej; obrazuje względną przewagę danego sposobu leczenia. NNT służy przede wszystkim do porównywania wad i zalet alternatywnych interwencji, a ocena tego wskaźnika jest ważna w szacowaniu wartości klinicznej istotnych statystycznie wyników badań klinicznych. Zastosowanie NNT pomaga przewidzieć efekt leczenia pod względem zarówno skuteczności, jak i tolerancji. Ponadto wyniki badań klinicznych przedstawione w formie NNT można przekazać chorym, ich rodzinom oraz instytucjom decydującym o dostępności konkretnego leku. W stwardnieniu rozsianym wyniki badań klinicznych dotyczyły wpływu leków na zmniejszenie rocznego wskaźnika rzutów i redukcję zmian w obrazach rezonansu magnetycznego oraz zahamowania progresji niepełnosprawności. W analizach leków pierwszej linii wartości NNT odniesione do przeciwdziałania rzutom, progresji niepełnosprawności i zmianom w rezonansie magnetycznym istotnie się różnią. Podobne różnice występują w przypadku wartości NNT dla leków drugiej linii czy obecnie wprowadzanych leków doustnych. Dane te pokazują, że w ocenie wyników badań klinicznych nie należy brać pod uwagę jedynie wybranych wskaźników – trzeba analizować je wszystkie w sposób konstruktywnie krytyczny. Podkreśla się także znaczenie NNT jako przejrzystego parametru, który może być wykorzystywany do oceny efektów ekonomicznych w ochronie zdrowia.

7

Znaczenie wybranych populacji komórek immunologicznych w leczeniu zaostrzeń stwardnienia rozsianego z zastosowaniem plazmaferezy

100%

Stasiołek M.

Folia Medica Lodziensia

|

2011

|

vol. 38

|

issue suplement 1

5-124

EN

Introduction: Multiple sclerosis (MS) is a chronic demyelinating disorder of the central nervous system. In the majority of patients the disease is characterized, at least in the early phase, by relapsing-remitting clinical course. The standard therapy of MS relapse consist of high dose intravenous glucocorticoid treatment. However, in a small group of MS patients this therapy brings no clinical improvement. Numerous studies showed that plasma exchange is an effective therapeutic option for patients with glucocorticoidresistant MS relapse. Elimination of multiple humoral factors has been postulated as a possible therapeutic mechanism of plasma exchange. However, the influence of plasma exchange on cellular immunity remains poorly understood. Aim of the study: The aim of this study was to assess the involvement of cellular immunity in clinical efficacy of plasma exchange as therapy for multiple sclerosis patients suffering from relapses resistant to glucocorticoid pulse therapy. The analysis encompassed main T cell populations (including regulatory T cells), NK cells, NKT cells, B cells and the most important for immunoregulatory processes monocyte and dendritic cell subpopulations. Materials and methods: Peripheral blood was obtained from MS patients suffering from glucocorticoid-resistant relapses at three consecutive time-points of plasma exchange treatment: before the first plasma exchange, after the third plasma exchange and after completion of plasma exchange therapy. Patients with MS relapse with good response to glucocorticoid pulse therapy and healthy individuals served as controls. Peripheral blood mononuclear cells were obtained and immune cell subsets were investigated by flow cytometry ex vivo. In further experiments, the pure monocyte population was isolated from peripheral blood by magnetic sorting. Isolated monocytes were cultured 48 hours under inflammatory conditions. After completion of culture period, surface expression profile of monocytes in vitro, including various co-stimulatory and MHC class II molecules, was assessed by flow cytometry. The secretion of pro-inflammatory and regulatory cytokines by peripheral blood mononuclear cells and monocytes in vitro was analyzed in culture supernatants. Results: The percentage of monocytes expressing CD16 decreased significantly over the course of PE treatment. The effect was specific for the CD14highCD16+ monocyte subpopulation, whereas the CD14lowCD16+ and the “classical” CD14highCD16- subpopulations showed no differences during the treatment. Plasma exchange did not influence the main lymphocyte populations (including regulatory T cells, NK or NKT cells, B cells) and dendritic cell subtypes. A baseline increase in the percentage of CD14highCD16+ monocytes was predictive for a good therapeutic response to plasma exchange treatment. In contrast, PE non-responders were characterized at baseline by lower expression of HLA-DR in CD14highCD16- monocytes. This parameter normalized after completion of plasma exchange, paralleled by increased TNF-α secretion by monocytes in culture. The secretion profile of peripheral blood mononuclear cells was not influenced by plasma exchange therapy. Conclusions: Results obtained in the study demonstrate a significant influence of plasma exchange on the structure and function of immune cells in peripheral blood of patients with glucocorticoid-resistant MS relapse. The diversity of immune effects of plasma exchange depending on the clinical response to therapy suggests complex and inhomogeneous mechanisms of glucocorticoid resistance in MS. These observations may be of particular importance for understanding of clinical effectiveness of plasma exchange in MS relapse as well as for the problem of glucocorticoid sensitivity in inflammatory disorders.

PL

Wstęp: Stwardnienie rozsiane (łac. sclerosis multiplex - SM) jest przewlekłym demielinizacyjnym schorzeniem ośrodkowego układu nerwowego. U większości pacjentów, przynajmniej w początkowym okresie, choroba przebiega pod postacią zaostrzeń (tzw. rzutów) i remisji objawów neurologicznych. Standardem leczenia w rzucie SM jest dożylne podawanie wysokich dawek glukokortykosteroidów. Jednakże, w niewielkiej grupie pacjentów terapia ta nie przynosi pożądanych efektów klinicznych. Liczne badania wykazały, iż plazmafereza stanowi efektywną opcję terapeutyczną dla pacjentów z opornymi na glukokortykosteroidy rzutami SM. Powszechnie uważa się, że skuteczność kliniczna plazmaferezy jest wynikiem usuwania z krwi obwodowej szeregu zróżnicowanych cząsteczek czynnych immunologicznie. Niewiele wiadomo jednak, na temat wpływu plazmaferezy na komórkowe składniki układu immunologicznego. Cel pracy: Celem pracy była ocena zaangażowania komórkowych elementów układu immunologicznego w mechanizmy warunkujące skuteczność kliniczną plazmaferezy w zaostrzeniach stwardnienia rozsianego opornych na terapię glukokortykosteroidami. Badaniem zostały objęte podstawowe populacje limfocytów T (w tym limfocyty T regulatorowe), komórki NK, komórki NKT, limfocyty B oraz najważniejsze z punktu widzenia immunoregulacji subpopulacje monocytów i komórek dendrytycznych krwi obwodowej. Materiały i metody: Krew obwodowa została pobrana od pacjentów z opornym na leczenie glukokortykosteroidami rzutem SM w trzech punktach czasowych terapii plazmaferezą: przed pierwszym zabiegiem plazmaferezy, po trzecim zabiegu plazmaferezy oraz po zakończeniu cyklu plazmaferez. Pacjenci z rzutem SM wrażliwym na terapię glukokortykosteroidami oraz zdrowi ochotnicy stanowili grupy kontrolne. Populacje komórek immunologicznych analizowane były we frakcji komórek jednojądrzastych krwi obwodowej za pomocą cytometrii przepływowej ex vivo. W kolejnej części badania, czysta frakcja monocytów izolowana była z krwi obwodowej z zastosowaniem metody sortowania magnetycznego. Uzyskane w ten sposób monocyty były poddawane 48-godzinnej hodowli w warunkach stymulacji prozapalnej. Po zakończeniu hodowli, profil ekspresji powierzchniowej monocytów in vitro, obejmujący szereg molekuł kostymulacyjnych oraz cząsteczki MHC klasy II, oceniany był metodą cytometrii przepływowej. W dalszych eksperymentach produkcja cytokin prozapalnych i regulacyjnych przez komórki jednojądrzaste oraz monocyty krwi obwodowej in vitro analizowana była w nadsączach hodowlanych. Wyniki: W przebiegu terapii plazmaferezą obserwowano, równolegle do poprawy klinicznej, istotne zmniejszenie frakcji monocytów krwi obwodowej wykazujących ekspresję CD16 ex vivo. Analiza poszczególnych subpopulacji monocytów wykazała, że efekt ten był specyficzny dla subpopulacji CD14highCD16+, podczas gdy subpopulacja monocytów CD14lowCD16+ oraz frakcja „klasycznych” monocytów CD14highCD16- nie wykazywały zmian w trakcie terapii. Terapia plazmaferezą nie miała wpływu na główne populacje limfocytów (m.in. limfocyty T regulatorowe, komórki NK, komórki NKT, limfocyty B) oraz na mieloidalne i plazmacytoidalne komórki dendrytyczne krwi obwodowej. Obserwowane przed rozpoczęciem terapii zwiększenie frakcji monocytów CD14highCD16+ było czynnikiem prognostycznym dobrej odpowiedzi terapeutycznej na plazmaferezę. Natomiast, u pacjentów z negatywną odpowiedzią terapeutyczną obserwowano początkowo zmniejszoną ekspresję HLA-DR w subpopulacji „klasycznych” monocytów CD14highCD16-. Parametr ten ulegał normalizacji po zakończeniu cyklu plazmaferez, czemu towarzyszyła zwiększona sekrecja TNF-α przez monocyty in vitro. W badaniu nie wykazano wpływu terapii plazmaferezą na profil sekrecji całkowitej frakcji komórek jednojądrzastych krwi obwodowej. Wnioski: Uzyskane wyniki dowodzą istotnego wpływu plazmaferezy na strukturę i funkcję komórek krwi obwodowej pacjentów z opornym na glukokortykosteroidy zaostrzeniem SM. Zróżnicowanie efektów immunologicznych plazmaferezy w zależności od odpowiedzi klinicznej na terapię sugeruje istnienie w SM złożonych i niejednorodnych mechanizmów zaburzeń wrażliwości na glukokortykosteroidy. Poczynione w badaniu obserwacje mogą przyczynić się do lepszego zrozumienia efektów klinicznych plazmaferezy w terapii rzutów SM, jak również znaleźć zastosowanie w badaniach nad zagadnieniem oporności na glukokortykosteroidy w chorobach zapalnych.

8

The Assessment of the quality of life and functional status of multiple sclerosis patients

100%

Drewniak A., Śliwka A.

Medical Rehabilitation

|

2013

|

vol. 17(2)

11-17

PL

Wstęp: Stwardnienie rozsiane jest przewlekłą chorobą demielinizacyjną ośrodkowego układu nerwowego. Na stan funkcjonalny i psychiczny chorego wpływają takie czynniki jak: postać stwardnienia rozsianego, czas od diagnozy, wsparcie ze strony rodziny oraz wiele innych indywidualnych cech. Postępujący i długotrwały charakter choroby prowadzi z czasem do obniżenia jakości życia pacjentów oraz stopniowego pogarszania się ich stanu funkcjonalnego. Cel pracy: Ocena jakości życia pacjentów ze stwardnieniem rozsianym oraz określenie zależności pomiędzy jakością życia a: postacią stwardnienia rozsianego, czasem trwania choroby oraz sprawnością funkcjonalną, a także porównanie kwestionariuszy do oceny jakości życia u chorych na stwardnienie rozsiane. Materiał i metody: W badaniu wzięło udział 35 pacjentów z potwierdzoną diagnozą stwardnienia rozsianego. Jakość życia oceniana była za pomocą kwestionariusza SF-36 oraz MSIS-29. Oceniano także sprawność funkcjonalną pacjentów testem Timed Up&Go, na skali DeSouza oraz na 4-etapowej skali równowagi. Wyniki: Średnie wyniki wszystkich podskal kwestionariusza SF-36 w badanej grupie osiągnęły wartości poniżej normy. Odnotowano silne dodatnie korelacje pomiędzy wynikami Physical Functioning (Aktywność fizyczna i jej ograniczenia spowodowane stanem zdrowia), Role Physical (Ograniczenia w pełnieniu ról społecznych z powodu problemów w funkcjonowaniu fizycznym) i Physical Summary Component (PSC), a rezultatami 4-etapowej skali równowagi oraz skali De Souza, a także silną ujemną korelację pomiędzy PF, RP PSC, a wynikami testu Timed Up&Go. Wraz z wydłużaniem się czasu trwania choroby znamiennie obniżały się wyniki na podskalach PF oraz PSC. Wnioski: 1. Dłuższy czas trwania choroby oraz gorsza sprawność funkcjonalna, wpływa na obniżenie poziomu jakości życia pacjentów ze stwardnieniem rozsianym. Należy spodziewać się, że ta grupa docelowa wymagała będzie szczególnego wsparcia ze strony formalnych i nieformalnych opiekunów oraz instytucji opieki zdrowotnej. 2. Silna korelacja pomiędzy wynikami uzyskanymi u chorych na stwardnienie rozsiane w kwestionariuszu SF-36 oraz MSIS-29, sugeruje, że stosowanie ich zamiennie do oceny niektórych obszarów jakości życia może być uzasadnione

EN

Background: Multiple sclerosis is a chronic demyelinating disease of the central nervous system. The patient’s state is determined by factors such as the type of MS, the time since diagnosis, family support and many other individual characteristics. The prolonged and progressive nature of the disease leads to a decrease in the quality of life and the gradual deterioration of a patient’s functional state.Purpose: The aim of this study was to evaluate the quality of life in people with multiple sclerosis and to determine the relationship between the quality of life and the disease duration, the type of MS and the functional state. The second goal was to compare the questionnaires in order to assess the quality of life in patients with MS.Material and methods: The study involved 35 consecutive patients with a clinical diagnosis of multiple sclerosis. Quality of life was assessed using the SF-36 and MSIS-29 questionnaires. To assess the patients' functional state the Timed Up & Go test, De Souza scale and a 4-test balance scale were used.Results: The mean scores of all subscales of the SF-36 were below the norm in the study group. There was a strong positive correlation between the results of Physical Functioning (PF), Role Physical (RP) and Physical Summary Component (PSC) and the results of the four-step balance scale and the De Souza scale, as well as a strong negative correlation between the PF, RP, PSC and the Timed Up & Go results. The longer the duration of the disease was, the lower the scores assessed on the PF and PSC subscales were.Conclusion: 1. A longer duration of the disease and a worse functional state, lowers the quality of life of patients with multiple sclerosis. It seems that this group of patients requires more support from formal and informal caregivers and institutions within the health care system. 2. A significant correlation between the results obtained in patients with MS in the SF-36 and MSIS-29 questionnaires, suggests that using them alternatively in the assessment of some areas of the quality of life may be justified.

9

Objawy okulistyczne w stwardnieniu rozsianym

100%

Glasner P., Serkies-Minuth E., Koberda M., Glasner L.

OphthaTherapy

|

2018

|

vol. 5

|

issue 1

10-15

EN

Multiple sclerosis (MS) is the main reason of disability among young people in well-developed countries. One of the first symptoms of the disease is retrobulbar optic nerve inflammation. It appers that there is also a lot of other ocular symptoms in MS. Some of this symptoms occurs a few years before the diagnosis. Authors review all of the ocular symptoms in MS.

PL

Stwardnienie rozsiane (SM) to główna przyczyna niepełnosprawności u osób młodych w krajach wysoko rozwiniętych. Jednym z pierwszych, dominujących objawów choroby jest zapalenie nerwu wzrokowego w odcinku pozagałkowym. Ponadto w przebiegu SM dochodzi do wielu innych patologii w obrębie narządu wzroku, a niektóre z nich wyprzedzają diagnozę tej choroby o wiele lat. Autorzy postanowili zebrać i omówić wszystkie zaburzenia widzenia, jakie mogą wystąpić w przebiegu stwardnienia rozsianego.

10

Mediacyjna rola strategii radzenia sobie ze stwardnieniem rozsianym w relacji między poznawczą oceną choroby a potraumatycznym wzrostem

100%

Ogińska-Bulik N., Michalska P.

|

PL

Celem podjętych badań było ustalenie mediacyjnej roli strategii radzenia sobie ze stwardnieniem rozsianym w relacji między poznawczą oceną choroby a pozytywnymi skutkami traumy, które w literaturze określa się mianem potraumatycznego wzrostu. W badaniu wzięło udział 105 osób chorujących na stwardnienie rozsiane, z tego większość (75,2%) stanowiły kobiety. Wiek osób mieścił się w granicach 18-76 lat (M = 43,01; SD = 13,84). Do oceny percepcji choroby wykorzystano Skalę Oceny Własnej Choroby, do pomiaru potraumatycznego wzrostu – Inwentarz Potraumatycznego Rozwoju, a radzenie sobie z chorobą oceniano za pomocą Skali Przystosowania Psychicznego do Choroby – Mini-MAC. Uzyskane wyniki wskazały, że osoby zmagające się ze stwardnieniem rozsianym wykazują średnie nasilenie wzrostu po traumie. Dwie spośród czterech analizowanych strategii radzenia sobie, tj. zaabsorbowanie lękowe oraz bezradność/beznadziejność pełniły funkcję mediatorów w relacji między poznawczą oceną choroby w kategoriach przeszkody/straty, krzywdy oraz wartości a potraumatycznym wzrostem. Uzyskane wyniki potwierdzają znaczenie zarówno poznawczej oceny własnej choroby, jak i podejmowanych strategii radzenia sobie w procesie występowania pozytywnych zmian potraumatycznych.

11

The role of an occupational therapist in working with people with MS in the opinion of patients

100%

Aleksander-Szymanowicz P., Paś M., Filar-Mierzwa K., Grapa J., Bac A.

|

EN

Introduction: A person suffering from multiple sclerosis needs the care of numerous specialists, starting with the care of a doctor and a physiotherapist, and ending with an occupational therapist. Therefore, the purpose of the study was to assess the role of an occupational therapist in working with people with MS in the opinion of patients. Material and methods: 108 persons with multiple sclerosis aged 24 to 71 (average age 41.8 ±11.1) participated in the study. The research tool was the author's questionnaire consisting of 28 questions regarding the disease and the cooperation with an occupational therapist. The results were developed using descriptive statistics, which included the arithmetic mean, standard deviation, minimum value and maximum value. For statistical analysis, the R software was used, and all analyses were performed with the Chi-squared test and the Fisher's exact test with the Monte Carlo simulation method. Results and conclusions: During the exacerbation of the disease, the respondents had the greatest difficulty in getting dressed and getting out of bed or chair. The least problematic issue for the respondents was the continuation of their favourite activities, hobbies. Among the respondents, most of persons who regularly attended rehabilitation cooperated with an occupational therapist. Most of the respondents participated in occupational therapy held in a rehabilitation centre and indicated modifications of daily performed activities as a therapeutic intervention. In the group under study, most persons would like to cooperate with an occupational therapist individually at home. Among these persons, most would expect to develop alternative methods of performing important but difficult activities and to introduce auxiliary equipment during the exacerbation of the disease.

PL

Wprowadzenie: Osoba chorująca na stwardnienie rozsiane potrzebuje opieki wielu specjalistów, począwszy od opieki lekarza i fizjoterapeuty, a kończąc na terapeucie zajęciowym. Zatem celem pracy była ocena roli terapeuty zajęciowego w pracy z osobami chorującymi na SM w opinii pacjentów. Materiał i metody: W badaniu wzięło udział 108 osób chorujących na stwardnienie rozsiane w wieku od 24 do 71 lat (średnia wieku 41,8 ±11,1). Narzędziem badawczym był autorski kwestionariusz ankiety składający się z 28 pytań dotyczących choroby oraz współpracy z terapeutą zajęciowym. Wyniki i wnioski: W czasie zaostrzenia choroby badane osoby miały największą trudność z ubieraniem się i wstawianie z łóżka lub krzesła. Najmniej problemów sprawiało respondentom kontynuowanie ulubionych zajęć, hobby. Wśród badanych, większość osób, które regularnie uczęszczały na rehabilitacje współpracowały z terapeutą zajęciowym. Najwięcej badanych brało udział w terapii zajęciowej w ośrodku rehabilitacyjnym i jako interwencje terapeutyczną wskazało modyfikacje czynności codziennych. W badanej grupie najwięcej osób chciałoby podjąć współpracę z terapeutą zajęciowym indywidualnie w domu. Wśród tych osób, większość oczekiwałaby wypracowania alternatywnych metod wykonywania ważnych, ale trudnych czynności oraz wprowadzenia sprzętu pomocniczego w czasie zaostrzenia choroby.

12

Rola psychologa w procesie diagnozy i rehabilitacji osób chorych na stwardnienie rozsiane

100%

Mielnik A.

Aktualności Neurologiczne

|

2018

|

vol. 18

|

issue 1

27-33

EN

Multiple sclerosis is one of the most common neurological diseases among young people. Treatment and physical therapy are usually focused on motor and sensory deficits experienced by patients. Less attention is paid to cognitive dysfunction, which is very common in this population (30–70% patients). Neuropsychological impairment has a negative effect on numerous aspects of daily living, for instance ability to maintain employment or social life. Cognitive deficits also detrimentally affect functional therapy. Neuropsychological impairment may vary in its severity and type from subtle deficits to dementia. Because of their character and frequent lack of patient’s or caregiver’s complaints, they can remain underestimated or missed during routine neurological examination. Therefore, formal neuropsychological assessment performed with sensitive and reliable methods is required. Patients with cognitive dysfunction should also be provided with neuropsychological therapy. Comprehensive therapy should be aimed at improving motor as well as social and psychological functioning. Hence, it is necessary to include the psychologist in the diagnosis and treatment of multiple sclerosis patients. The psychologist’s presence is important not only to the patient but also to the interdisciplinary treatment team. Information provided by the psychologist helps to assess the patient’s emotional and cognitive functioning, allowing to improve the quality of pharmacological and physical therapy interventions and nursing care.

PL

Stwardnienie rozsiane należy do najczęściej diagnozowanych chorób neurologicznych w populacji osób młodych. Proces leczenia i rehabilitacji pacjentów koncentruje się na deficytach ruchowych i czuciowych, znacznie mniej uwagi poświęca się natomiast zaburzeniom funkcji poznawczych, które dotykają wielu chorych (30–70%). Obecność deficytów poznawczych negatywnie wpływa zarówno na codzienne funkcjonowanie pacjenta, jak i na jego życie społeczne czy zawodowe. Zmniejsza też korzyści odnoszone dzięki rehabilitacji ruchowej. Trudności poznawcze obserwowane w stwardnieniu rozsianym mają różne nasilenie: od wybiórczych deficytów po zespół otępienny. Badanie neurologiczne zwykle nie pozwala na wykrycie deficytów poznawczych – z uwagi na ich często subtelny charakter oraz brak skarg pacjentów i ich bliskich na pogorszenie funkcjonowania umysłowego. Pojawia się zatem potrzeba uzupełnienia procesu diagnostycznego o badanie neuropsychologiczne z wykorzystaniem czułych i trafnych metod. Istotne jest też zagwarantowanie rehabilitacji neuropsychologicznej osobom z już stwierdzonymi deficytami. Celem kompleksowej rehabilitacji powinno być zapewnienie choremu umiejętności potrzebnych do optymalnego funkcjonowania fizycznego, psychicznego oraz społecznego – dlatego istnieje potrzeba włączenia psychologa do procesu diagnozy i rehabilitacji. Obecność psychologa jest istotna z punktu widzenia nie tylko pacjenta, lecz także interdyscyplinarnego zespołu leczącego. Informacje przekazywane przez psychologa pozwalają na ocenę stanu emocjonalnego i poznawczego osoby chorej, co może w istotny sposób przekładać się na proces leczenia, rehabilitacji i opieki.

13

Fear of progression in selected chronic diseases – a review of studies

100%

Gronowska,Wiłkość-Dębczyńska,Hartung-Wójciak G. M. J.

|

issue 2

147-159

EN

Celem przeglądu jest odnalezienie wiodących sposobów podejmowania problematyki lęku przed progresją. Aby uniknąć dosyć płynnego posługiwania się tym pojęciem ze względu na historię jego powstania, zastosowano konieczne rozróżnienie definicyjne, według którego poszukiwano publikacji. Wyniki przedstawiają dwie zasadnicze tendencje do ujmowania lęku przed progresją w badaniach naukowych. Konstrukt fear of progression jest używany najczęściej w stosunku do chorób nowotworowych, a niekiedy pomijany w przypadku innych chorób przewlekłych. Poszerzenie badań nad tym zagadnieniem jest jednym z wniosków i zaleceń sugerowanych w dyskusjach publikacji uwzględnionych w przeglądzie, zwłaszcza ze względu na implikacje praktyczne tej wiedzy dla osób pracujących z chorymi przewlekle oraz kreujących politykę w opiece zdrowotnej.

14

Wpływ żeńskich hormonów płciowych na rozwój i przebieg kliniczny stwardnienia rozsianego i jego modeli doświadczalnych

88%

Śmietanka K., Bielecki B.

|

issue 1

23-33

EN

Multiple sclerosis is a progressive disease of the central nervous system with a complex immunopathogenesis characterised by inflammation, demyelination and progressive loss of axons. In the studies on the complex and multifactorial pathophysiology of multiple sclerosis, an animal model of the experimental autoimmune encephalomyelitis plays an important role. Clinical and experimental data suggest autoimmune background of inflammatory responses in the central nervous system. Unfortunately, the pathology of multiple sclerosis is still not fully understood, and the currently available drugs are only able to inhibit the progression of the neurological deficits. Epidemiological data clearly show that gender significantly affects the incidence and course of multiple sclerosis. In both clinical and experimental studies, pregnancy and hormonal treatment with female sex hormones have been shown to influence the number of relapses and the progression of neurological deficits. Abundant data suggesting the role of both sex and pregnancy in multiple sclerosis gave rise to research on the role of sex hormones in this disease and new forms of treatment. In this paper, we have reviewed the available literature regarding the effects of female sex hormones on the course of multiple sclerosis, with particular emphasis on the role of estrogens and progestagens. Data from both clinical and experimental studies have been included. Estrogens and progestagens are the two most important groups of female steroid hormones. They are necessary for development of sex organs as well as for fertility and during pregnancy. It is known that these hormones are able to modulate the function of the immune system. In this review, we have focused not only on the immunomodulatory, but also on the neuroprotective and neuroregenerative role of estrogens and progestagens. We have also described the new therapeutic possibilities associated with the hormonal therapy targeting sex hormones.

PL

Stwardnienie rozsiane jest postępującą chorobą ośrodkowego układu nerwowego o złożonej immunopatogenezie, w której występują zapalenie, uszkodzenie mieliny i utrata aksonów. W badaniach doświadczalnych nad patofizjologią stwardnienia rozsianego istotną rolę odgrywa model zwierzęcy – eksperymentalne autoimmunologiczne zapalenie mózgu i rdzenia. Badania kliniczne i doświadczalne wskazują na autoimmunologiczne tło zapalenia w tej chorobie. Niestety, przyczyny rozwoju stwardnienia rozsianego nie zostały dotąd w pełni poznane, a dostępne leki tylko hamują progresję objawów neurologicznych. Z badań epidemiologicznych jednoznacznie wynika, że płeć istotnie wpływa na zachorowalność, a także na przebieg stwardnienia rozsianego. Liczne dane wskazujące na ważną rolę zarówno płci, jak i ciąży były bodźcem do rozwoju badań nad rolą hormonów płciowych w tej chorobie oraz do poszukiwania nowych form terapii. W niniejszej publikacji dokonano przeglądu literatury omawiającej wpływ żeńskich hormonów płciowych, ze szczególnym uwzględnieniem estrogenów i progestagenów, na przebieg stwardnienia rozsianego. Pod uwagę wzięto dane z badań klinicznych i eksperymentalnych. Estrogeny i progestageny należą do najważniejszych żeńskich hormonów steroidowych. Są niezbędne do prawidłowego rozwoju i różnicowania narządów rozrodczych, a także do utrzymania płodności i ciąży. Od dawna znany jest wpływ tych hormonów na regulację odpowiedzi immunologicznej. W niniejszym opracowaniu szczególną uwagę poświęcono nie tylko działaniu immunomodulacyjnemu, ale również neuroprotekcyjnemu i neuroregeneracyjnemu żeńskich hormonów płciowych. Omówiono też nowe możliwości terapeutyczne związane z terapią hormonalną.

15

Mechanizm działania fingolimodu w terapii stwardnienia rozsianego

88%

Turniak M., Głąbiński A.

Aktualności Neurologiczne

|

2017

|

vol. 17

|

issue 2

96-103

EN

Fingolimod is the first registered oral drug effective in the treatment of multiple sclerosis. Its active metabolite, fingolimod phosphate, affects S1PR receptors, and regulates the release of lymphocytes from the lymphoid tissues, showing an immunosuppressive effect. However, recent studies have also shown fingolimod to have neuroprotective properties. Fingolimod is able to cross the brain–blood barrier, and thus affect the central nervous system cells expresing S1PR receptors, such as astrocytes, oligodendrocyte progenitor cells, microglia and neurons. It stimulates the production of neurotrophic factors, and decreases the production of nitric oxide in astrocytes, thus relieving the severity of the neurodegenerative process. Furthermore, it limits the expression of pro-inflammatory TNF-induced cytokines in astrocytes, reducing their pro-inflammatory potential. It stimulates the migration and proliferation of oligodendrocyte progenitor cells, which are the source of oligodendrocytes – the only cells in central nervous system capable of synthesizing myelin. Fingolimod treatment significantly enhances the regenerative mechanisms in experimental autoimmune encephalomyelitis. It reduces microglial reactivity, and slows down the nuerodegenerative process caused by inflammatory response. Long-term application of fingolimod reduces the sensitivity of nerve cells to neurotoxic agents, suggesting a direct neuroprotective effect. Currently, clinical trials of several selective S1PR inhibitors are in progress, such as siponimod, ponesimod and ozanimod. They seem to show an improved safety profile and pharmacokinetic properties compared to fingolimod.

PL

Fingolimod jest pierwszym zarejestrowanym doustnym lekiem stosowanym w terapii stwardnienia rozsianego. Jego aktywny metabolit – fosforan fingolimodu poprzez działanie na receptory S1PR reguluje uwalnianie limfocytów z tkanek limfoidalnych do krążenia, wykazując efekt immunosupresyjny. Najnowsze badania dowodzą jednak, że na korzystny efekt działania fingolimodu składa się również wielopłaszczyznowe działanie neuroprotekcyjne. Fingolimod przenika przez barierę krew–mózg i wpływa na wykazujące ekspresję receptorów S1PR komórki ośrodkowego układu nerwowego: astrocyty, progenitory oligodendrocytów, mikroglej, a także neurony. Fingolimod pobudza produkcję czynników neurotroficznych oraz hamuje produkcję tlenku azotu przez komórki astrogleju, zmniejszając nasilenie proceu neurodegeneracji. Co więcej, zmniejsza ekspresję prozapalnych cytokin indukowanych przez TNF w astrocytach, zmniejszając ich potencjał prozapalny. Pobudza zarówno migrację, jak i proliferację komórek progenitorowych oligodendrocytów, będących źródłem oligodendrocytów – jedynych komórek ośrodkowego układu nerwowego zdolnych do syntezy mieliny. Leczenie fingolimodem znacząco nasila mechanizmy regeneracyjne w przebiegu autoimmunologicznego zapalenia mózgu i rdzenia kręgowego. Ponadto zmniejsza reaktywność mikrogleju i spowalnia związany z odpowiedzią zapalną proces nuerodegeneracji. Długotrwała aplikacja fingolimodu redukuje wrażliwość komórek nerwowych na czynniki neurotoksyczne, sugeruje bezpośrednie działanie neuroprotekcyjne. Obecnie w różnych fazach badań klinicznych znajdują się selektywne inhibitory poszczególnych podtypów receptorów dla S1P, pozbawione charakterystycznych dla fingolimodu działań niepożądanych oraz posiadające korzystniejsze właściwości farmakokinetyczne. Należą do nich: siponimod, ponesimod oraz ozanimod.

16

Ocena efektywności klinicznej interferonu β-1b oraz porównanie bezpośrednie interferonu β-1b z interferonem β-1a w leczeniu stwardnienia rozsianego

88%

Bartosik-Psujek H., Stelmasiak Z., Kozubski W., Pankiewicz O.

Aktualności Neurologiczne

|

2006

|

vol. 6

|

issue 4

224-231

EN

Background: The article presents results of systematic review focusing on clinical effectiveness and safety of interferon β-1b use in patients with multiple sclerosis and its direct comparison with interferon β-1a. Material and methods: The assessment is based on meta-analysis of the results of clinical trials identified in the wysystematic review that followed Cochrane Collaboration methodology. Primary endpoints related to therapy effectiveness and some secondary endpoints which may indirectly reflect intervention efficacy have been analyzed. Major electronic databases (incl. EMBASE, MEDLINE, CENTRAL) have been searched. Results: Interferon β-1b administered subcutaneously in a dose of 8 MIU each other day (e.o.d.) was found to have confirmed effectiveness with regard to analyzed primary endpoints and also an acceptable safety profile in relapsing-remitting multiple sclerosis during a period of 2-5 years and in secondary progressive multiple sclerosis during a period of 3 years. The potency of intervention is regarded as clinically significant. Effectiveness of interferon β-1b in primary multiple sclerosis has not been confirmed. On the basis of the results of a single clinical trial (INCOMIN) it is concluded that interferon β-1b administered subcutaneously in the dose of 8 MIU e.o.d. might have higher efficacy compared to 6 MIU once weekly intramuscular interferon β-1a in relapsing-remitting multiple sclerosis during a period of 2 years. Conclusions: The results show that interferon β-1b is a medication with confirmed effectiveness in multiple sclerosis with relapsing activity and could be more effective than interferon β-1a given once a week.

PL

Wstęp: W artykule przedstawiono wyniki przeglądu systematycznego dotyczącego skuteczności i bezpieczeństwa stosowania interferonu β-tb oraz bezpośredniego porównania efektywności klinicznej interferonu β-tb z interferonem β-^ w leczeniu pacjentów ze stwardnieniem rozsianym. Material i metoda: Oceny dokonano na podstawie metaanalizy wyników badań klinicznych odnalezionych w ramach przeglądu systematycznego, zgodnie z wytycznymi Cochrane Collaboration. Analizie poddano pierwszorzędowe punkty końcowe, na podstawie których można wnioskować o efektywności terapii, oraz niektóre drugorzędowe punkty końcowe, które pośrednio mogą świadczyć o skuteczności interwencji. Przeszukano najważniejsze bazy informacji medycznych (m.in. EMBASE, MEDLINE, CENTRAL). Wyniki: Analiza skuteczności wykazała, że interferon β-Λ podawany podskórnie w dawce 8 MIU co drugi dzień jest lekiem o udowodnionej skuteczności wobec pierwszorzędowych punktów końcowych oraz o akceptowalnym profilu bezpieczeństwa w stwardnieniu rozsianym z okresami rzutów i remisji w okresie 2-5 lat leczenia, a także w stwardnieniu rozsianym o przebiegu wtórnie postępującym w okresie 3 lat leczenia. Jest to lek o istotnej klinicznie sile interwencji. Nie udowodniono skuteczności interferonu β-Λ w leczeniu pierwotnie przewlekle postępującego stwardnienia rozsianego. W oparciu o wyniki jednego badania (INCOMIN) stwierdzono, że interferon β- 1b podawany podskórnie w dawce 8 MIU może być lekiem o wyższej skuteczności w porównaniu z interferonem β-^ podawanym domięśniowo w dawce 6 MIU w stwardnieniu rozsianym z okresami rzutów i remisji w okresie 2 lat leczenia. Wnioski: W wyniku przeprowadzonej analizy stwierdzono, że interferon β-Λ jest lekiem o udowodnionej skuteczności klinicznej w leczeniu stwardnienia rozsianego z aktywnością rzutową i być może jest skuteczniejszy od interferonu β-^ podawanego raz w tygodniu.

17

Czynniki socjodemograficzne, kliniczne i poczucie własnej skuteczności a zindywidualizowana ocena znaczenia choroby przewlekłej

88%

Furmańska J., Rzepa T., Domańska Ł., Pietrzak-Nowacka M., Koziarska D.

Polskie Forum Psychologiczne

|

2021

|

vol. XXVI

|

issue 1

40-57

PL

Wstęp: Subiektywna ocena znaczenia choroby wzbudza określone emocje, uruchamia odpowiednią motywację i strategie radzenia sobie, które sprzyjają bądź utrudniają proces leczenia i adaptacji oraz prognozowanie przebiegu choroby. Postanowiono zweryfikować zależności między wybranymi czynnikami psychospołecznymi a oceną znaczenia przewlekłej choroby. Materiał i metoda: W skład grupy badawczej weszło 118 pacjentów z rzutowo-remisyjną postacią stwardnienia rozsianego (SMRR), a do grupy odniesienia – 61 osób z cukrzycą typu 2. Wyniki: Przewlekle chorych pacjentów istotnie statystycznie różnicuje ocena znaczenia choroby jako korzyści oraz jako przeszkody. Analiza wyników uzyskanych przez pacjentów z SMRR pokazała, że płeć, wykształcenie, niepełnosprawność i poczucie własnej skuteczności są statystycznie istotnie powiązane z oceną znaczenia własnej choroby. Wnioski: Przeprowadzone badanie wskazuje, że czynniki psychospołeczne są powiązane ze zindywidualizowaną oceną znaczenia choroby przewlekłej. Uzyskane wyniki dowodzą konieczności dokonywania diagnostycznej oceny znaczenia indywidualnie nadawanego swej chorobie, wyznaczając tym samym kolejne etapy terapii ukierunkowanej na poprawę jakości życia osób chorych. Porównanie z grupą odniesienia uwidoczniło specyfikę zależności stwierdzonych wśród osób z SMRR, co potwierdza wartość indywidualnego podejścia diagnostyczno-terapeutycznego.

18

Stres i obraz siebie wśród osób chorujących na stwardnienie rozsiane oraz wybrane pozytywne aspekty zmagania się z chorobą

88%

Neustein J., Pawik M., Rymaszewska J.

Aktualności Neurologiczne

|

2018

|

vol. 18

|

issue 1

34-39

EN

Multiple sclerosis is an inflammatory demyelinating disease of the central nervous system. It is a chronic disease, with an unpredictable course, involving a heterogeneous clinical picture, and is commonly considered life-changing for both the patient and their family. The diagnosis of multiple sclerosis and the reality of living with the condition come as powerful stress to the affected individual, often rapidly altering their previous self-image and self-esteem. The lowered self-esteem contributes to the patient’s suffering, impedes their daily functioning, and affects their ability to perform their social roles. It is not only the diagnosis as such that weighs the patient down, but the increasing toll the disease takes on all areas of life with time. There is a reciprocal correlation between stress and multiple sclerosis flare-ups, with stress being a well-recognised trigger of multiple sclerosis relapses, and relapses, in turn, being extremely stressful to the patient. Any psychological therapy for multiple sclerosis patients must account for the central role of their way of perceiving reality and interpreting stress factors. The patient’s ability to look for and acknowledge good things, positive aspects and favourable circumstances in life may become their shield against the condition’s impact, relieving the negative effects of chronic stress. In the case of multiple sclerosis patients, the increasingly popular positive psychology calls for focus to be placed on exploring the existing assets and resources of one’s situation rather than the deficits in self-image and one’s reality. Studies examining such variables as the willingness for personal growth, or the patient’s levels of optimism, gratitude, sense of meaning, positive orientation, spirituality and satisfaction facilitate the construction of therapies aimed at identifying the positive aspects of life, helping to shift the person’s perspective on the unpleasant experiences associated with their condition.

PL

Stwardnienie rozsiane jest zapalno-demielinizacyjną chorobą ośrodkowego układu nerwowego. To choroba przewlekła, nieprzewidywalna, wielopostaciowa, o różnorodnym obrazie objawów i przebiegu, zmieniająca życie pacjenta, jego rodziny i bliskich. Diagnoza stwardnienia rozsianego oraz następstwa choroby wiążą się z tak silnym stresem, że powodują gwałtowne i niezgodne z dotychczasowym rozwojem zmiany w obrazie siebie. Skutkować to może zaniżeniem samooceny i spadkiem poczucia własnej wartości, co z kolei wpływa zarówno na cierpienie chorego, jak i na jego codzienne funkcjonowanie czy odgrywanie ról społecznych. Źródłem stresu jest nie tylko ustalone rozpoznanie, ale przede wszystkim jego następstwa, które z czasem coraz bardziej uwidaczniają się we wszystkich sferach życia. Należy również mieć na względzie dwukierunkową zależność między stresem a zaostrzeniem choroby, czyli wystąpieniem rzutu: stresory sprzyjają rzutom, rzuty zaś wywołują stres. W szeroko pojętej pracy terapeutycznej z osobami chorymi na stwardnienie rozsiane kluczowe znaczenie wydają się mieć sposób postrzegania rzeczywistości oraz interpretacja czynników stresogennych. Odnajdywanie przez chorego pomyślnych zdarzeń, sprzyjających okoliczności i pozytywnych aspektów codziennego życia z chorobą staje się swoistym buforem i łagodzi negatywne skutki trwałego stresu. Coraz popularniejsza obecnie psychologia pozytywna każe nie tylko skupić się na deficytach w postrzeganiu siebie i rzeczywistości występujących u osób chorych na stwardnienie rozsiane, lecz także eksplorować ich zasoby. Badania nad takimi zmiennymi, jak gotowość do uzyskania wzrostu osobistego czy poziom optymizmu, wdzięczności, poczucia sensu, orientacji pozytywnej, duchowości i satysfakcji, pozwalają konstruować oddziaływania terapeutyczne ukierunkowane na dostrzeganie pozytywnych aspektów życia, co może pomóc w przewartościowywaniu przykrych doświadczeń związanych z chorobą.

19

Stres oksydacyjny w patogenezie stwardnienia rozsianego. Nowe możliwości terapeutyczne

88%

Karpińska A., Mirowska-Guzel D.

Aktualności Neurologiczne

|

2016

|

vol. 16

|

issue 3

136-145

EN

Multiple sclerosis is a progressive inflammatory and demyelinating disease of the central nervous system. Although the primary cause of this disease has not been established yet, it is known that destruction of myelin sheaths and loss of neurons and oligodendrocytes can be observed as disease progresses. It has been suggested that a possible link between neuroinflammation and neurodegeneration could be the phenomenon of oxidative stress. Oxidative stress develops when there are too many free radicals produced within the cell, and the natural antioxidative mechanisms are not effective enough to dispose of them. It has been proven to contribute to the pathomechanism of such neurodegenerative disorders as Parkinson’s disease or Alzheimer’s disease. The role of oxidative stress in the pathogenesis of multiple sclerosis has also been recently confirmed, establishing it as a new target in the disease’s management. Even though the efficacy of such antioxidants as polyphenols, vitamins (A, C, E) and alpha-lipoic acid has been confirmed in many preclinical experiments, no significant effect has been shown in clinical trials. However, some clinical trials related to the use of antioxidants in multiple sclerosis treatment are still in progress. One compound with antioxidant potential that has been proven effective and safe in both preclinical and clinical trials is dimethyl fumarate. It was licensed for the treatment of multiple sclerosis in 2013. Even though its mechanism of action has not been fully established, one of its known effects is the induction of antioxidant pathway related to Nrf2 transcription factor and synthesis of antioxidant enzymes, leading to decrease in oxidative stress.

PL

Stwardnienie rozsiane to choroba zapalno-demielinizacyjna ośrodkowego układu nerwowego o dotychczas nieznanej przyczynie. W przebiegu stwardnienia rozsianego następuje uszkodzenie osłonki mielinowej komórek nerwowych oraz śmierć neuronów i oligodendrocytów. W ostatnich latach zwrócono uwagę, że ogniwem łączącym proces zapalny z neurodegeneracją może być stres oksydacyjny, czyli przewaga tworzenia wolnych rodników nad ich eliminacją przez systemy antyoksydacyjne komórki. Udowodniono, iż stres oksydacyjny ma związek z patogenezą wielu chorób neurodegeneracyjnych, w tym choroby Parkinsona czy choroby Alzheimera. Wykazano także jego udział w patogenezie stwardnienia rozsianego. W związku z tym zwalczanie stresu oksydacyjnego stało się jednym z nowych celów terapeutycznych. W badaniach przedklinicznych i klinicznych oceniano skuteczność różnych substancji o właściwościach antyoksydacyjnych, m.in. polifenoli, witamin, kwasu α-liponowego czy ekstraktów z Ginkgo biloba, jako potencjalnych leków na stwardnienie rozsiane. Ich skuteczność w modelach zwierzęcych rzadko znajduje odzwierciedlenie w wynikach badań klinicznych, ale wybrane związki są obecnie w trakcie oceny klinicznej. W badaniach zarówno przedklinicznych, jak i klinicznych skuteczny okazał się fumaran dimetylu, zarejestrowany w 2013 roku do leczenia stwardnienia rozsianego. Mechanizm działania tego związku nie został jeszcze w pełni poznany. Wiadomo jednak, że pobudza on naturalny szlak antyoksydacyjny związany z czynnikiem transkrypcyjnym Nrf2, co prowadzi do redukcji nasilenia stresu oksydacyjnego.

20

Porównanie parametrów wzrokowych potencjałów wywołanych w przebiegu ostrych zapaleń nerwu wzrokowego o różnej etiologii

76%

Jurys M., Pojda-Wilczek D., Sirek S.

Annales Academiae Medicae Silesiensis

|

2016

|

vol. 70

206-213

EN

INTRODUCTION: The aim of the work is to compare the visual evoked potentials in patients with acute optic neuritis. MATERIAL AND METHODS: A retrospective review of 49 patients (53% of women, median age: 32 yrs ± 13) who had history of sudden unilateral visual loss was carried out. The patients were divided into three groups: retrobulbar optic neuritis associated with multiple sclerosis, retrobulbar neuritis without demyelinating disease and optic disc edema. The control group comprised healthy, young adults. Comparison of the P100 wave latencies and amplitudes among affected eyes and the control group, and between the affected and the unaffected eye in every patient was statistically analyzed by the U Mann-Whitney test and the Wilcoxon test. The statistically significant p value < 0.05 RESULTS: 64 affected eyes and 34 control eyes were evaluated. The mean P100 latency was the most prolonged in the first group (optic neuritis with confirmed multiple sclerosis). There were no statistically significant differences of amplitudes among the three groups. The P100 values differ significantly (p < 0.01) between the affected eyes and the control eyes. Inter-ocular differences in peak latencies (for both stimulus check size 1° and 15’) were significantly increased in the group with multiple sclerosis (respectively p = 0.005; p = 0.026). CONCLUSIONS: VEPs can be used to demonstrate prolonged P100 latency in patients affected by acute optic neuritis related to demyelination, but VEP only is not sufficient to clearly define the etiology of the optic neuropathy. Prolonged VEP latencies are a more accurate indicator of an inflammatory disorder of the optic nerve than P100 amplitudes.

PL

WSTĘP: Porównano parametry wzrokowe potencjałów wywołanych wzorcem (pattern visual evoked potentials – PVEP) u pacjentów z ostrym zapaleniem nerwu wzrokowego. MATERIAŁ I METODY: Retrospektywną analizą objęto 49 pacjentów (53% kobiet; mediana wieku 32 lata ± 13), zgłaszających nagłe pogorszenie widzenia w jednym oku. Pacjentów podzielono na trzy grupy: pozagałkowe zapalenie nerwu wzrokowego na tle stwardnienia rozsianego; pozagałkowe zapalenie nerwu wzrokowego bez potwierdzonego tła demielinizacyjnego oraz pacjenci z obrzękiem tarczy n. II. Grupę kontrolną stanowili zdrowi, młodzi dorośli. Porównano parametry PVEP typu przejściowego (latencję i amplitudę fali P100) pomiędzy oczami z powyższych grup, a oczami grupy kontrolnej oraz pomiędzy okiem chorym i zdrowym u każdego pacjenta. Użyto testu U Manna- -Whitney’a i testu kolejności par Wilcoxona. Przyjęto poziom istotności p < 0,05. WYNIKI: Przeanalizowano wyniki PVEP 64 oczu chorych i 34 oczu zdrowych. Średnia latencja fali P100 była najdłuższa w grupie oczu z potwierdzonym MS. Nie wykazano statystycznie istotnych różnic amplitud pomiędzy oczami z grup chorych. Parametry fali P100 różniły się istotnie (p < 0,01) pomiędzy oczami chorymi a oczami grupy kontrolnej. Międzyoczne różnice latencji dla obu pobudzeń 1° i 15’ były największe w grupie chorych ze stwardnieniem rozsianym (odpowiednio p = 0,005; p = 0,026). WNIOSKI: W PVEP u chorych z ostrym zapaleniem nerwu wzrokowego obserwuje się wydłużenie latencji P100 sugerujące tło demielinizacyjne, ale samo badanie nie wystarcza do rozróżnienia przyczyny leżącej u podłoża neuropatii. Wydłużona latencja fali P100 jest dokładniejszym wskaźnikiem zapalenia nerwu wzrokowego niż jej amplituda.

Refine search results

Wyznaczniki wczesnej adaptacji do stwardnienia rozsianego

Central pain

Rola rzutów oraz zasady stosowania glikokortykosteroidów w stwardnieniu rozsianym

Neuropatia nerwu wzrokowego w przebiegu stwardnienia rozsianego i innych chorób neurodegeneracyjnych – metody postępowania diagnostyczno-terapeutycznego

STOPIEŃ AKCEPTACJI CHOROBY PACJENTÓW ZE STWARDNIENIEM ROZSIANYM

Znaczenie parametru number needed to treat w ocenie skuteczności terapii

Znaczenie wybranych populacji komórek immunologicznych w leczeniu zaostrzeń stwardnienia rozsianego z zastosowaniem plazmaferezy

The Assessment of the quality of life and functional status of multiple sclerosis patients

Objawy okulistyczne w stwardnieniu rozsianym

Mediacyjna rola strategii radzenia sobie ze stwardnieniem rozsianym w relacji między poznawczą oceną choroby a potraumatycznym wzrostem

The role of an occupational therapist in working with people with MS in the opinion of patients

Rola psychologa w procesie diagnozy i rehabilitacji osób chorych na stwardnienie rozsiane

Fear of progression in selected chronic diseases – a review of studies

Wpływ żeńskich hormonów płciowych na rozwój i przebieg kliniczny stwardnienia rozsianego i jego modeli doświadczalnych

Mechanizm działania fingolimodu w terapii stwardnienia rozsianego

Ocena efektywności klinicznej interferonu β-1b oraz porównanie bezpośrednie interferonu β-1b z interferonem β-1a w leczeniu stwardnienia rozsianego

Czynniki socjodemograficzne, kliniczne i poczucie własnej skuteczności a zindywidualizowana ocena znaczenia choroby przewlekłej