Full-text resources of PSJD and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl
Preferences help
enabled [disable] Abstract
Number of results

Results found: 5

Number of results on page
first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  standardy
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
EN
Autism Diagnostic Interview – Revised (ADI-R) and Autism Diagnostic Observation Schedule, Second Edition (ADOS-2) are well-validated semi-structured instruments, widely used in clinical practice and research for decades. They both follow highly standardised procedures to provide a thorough assessment of individuals suspected of having autism spectrum disorder (ASD). Both instruments have been found to be useful in differentiating between children, adolescents and adults with ASD and those with non-ASD diagnoses, especially when both are used in combination. As with many measures of ASD symptoms, scores on ADI-R and ADOS-2 have been shown to be susceptible to effects of developmental variables, including age and IQ as well as behavioural difficulties of a subject. Experienced clinicians are aware that the scores can be affected by comorbidity or sex of an individual, which is the case in females with autism who have not been diagnosed early in life or those who do not have intellectual disability and/or profound communication difficulties. The article presents ADI-R and ADOS-2 in a succinct way along with basic recommendations for their use, which are the same regardless of location and country. The purpose of this article is to present guidelines and standards of use for ADI-R and ADOS-2 which are distinguished from the standards of purchase. Administration and coding of ADI-R and ADOS-2 are highly standardised, and based on these guidelines, only professionals who completed ADI-R and ADOS-2 test-specific trainings can be considered competent users to provide valid assessments.
PL
Wywiad do diagnozowania autyzmu ADI-R (Autism Diagnostic Interview – Revised, ADI-R) oraz protokół obserwacji do diagnozowania zaburzeń ze spektrum autyzmu ADOS-2 (Autism Diagnostic Observation Schedule, Second Edition) to rzetelnie zwalidowane i wystandaryzowane narzędzia, od dziesięcioleci szeroko stosowane w praktyce klinicznej i badawczej na świecie. Procedury wykonania badania przy użyciu obu narzędzi podlegają ściśle określonym normom, co umożliwia wszechstronną ocenę osób z podejrzeniem zaburzeń ze spektrum autyzmu (autism spectrum disorder, ASD). Wykazano przydatność obu narzędzi w różnicowaniu dzieci, adolescentów i dorosłych z ASD oraz tych z rozpoznaniami innymi niż ASD – zwłaszcza w przypadku łącznego zastosowania obu procedur. Tak jak w przypadku wielu innych narzędzi do oceny objawów ASD, wyniki uzyskane w testach ADI-R i ADOS-2 wykazują podatność na wpływ zmiennych rozwojowych, takich jak wiek czy iloraz inteligencji oraz trudności behawioralne osoby badanej. Doświadczeni klinicyści są świadomi tego, że na uzyskane wyniki mają także wpływ współchorobowość oraz płeć osoby badanej, co ilustrują przykłady kobiet z autyzmem niezdiagnozowanym w wieku rozwojowym bądź osób bez niepełnosprawności intelektualnej czy znacznych trudności komunikacyjnych. Niniejszy artykuł w zwięzły sposób przybliża narzędzia ADI-R i ADOS-2, a także podstawowe rekomendacje dotyczące ich zastosowania, które są niezmienne niezależnie od kraju czy warunków wykonania badania. Celem pracy jest omówienie wytycznych i standardów użytkowania ADI-R i ADOS-2, które nie są tożsame ze standardami dotyczącymi zakupu obu narzędzi. Procedury wykonywania i kodowania ADI-R i ADOS-2 są wysoko wystandaryzowane. Zgodnie z obowiązującymi wytycznymi wyłącznie specjaliści, którzy ukończyli szkolenia w zakresie stosowania ADI-R i ADOS-2, mogą być ich kompetentnymi użytkownikami, a wyniki wykonanych przez nich badań są uznawane za rzetelne i wiarygodne
EN
The article presents current knowledge of the principles of nutrition of children in second and third years of age. After first year of life the energy needs of the child is reduced to 90 kcal/kg/day and the growth rate is changed as well. Half of the energy is expended for physical activity, so the nutritional depends on child’s physical activity. Energy supply should be from carbohydrates in 60-65% and from fat in 35-40%. The diet should be gradually enriched with fatty acids (PUFA) contained in vegetable oils, fatty marine fish, nuts and green vegetables. Up to second year of life, it is recommended a diet rich in fats, mostly derived from butter. Later, it should be progressively reduce animal fats to prevent obesity. A child should not be used for fatty meats and raw eggs because they contain avidin. Up to third year of age is preferable to administration of compound products such as “junior” milk than cow’s milk. Featured cereal products containing carbohydrates are primarily whole wheat and coarse grits. Fluid intake in young children is about 950 ml/day. Best to drink is water, unsweetened herbal teas and natural fruit juices. The proper nutrition consists also the form. We should earn the child rituals and good eating habits. We should be guided by the 4U principle: variety, moderation, avoiding and regulating. Today, we could see an improvement in the nutritional status of Polish children, but sometimes there are shortcomings. The most common mistakes include excessive use of salt, not very varied diet, lack and impatient at meal times, nervous atmosphere during meals, and excessive grinding products.
PL
W artykule przedstawiono aktualny stan wiedzy na temat zasad żywienia dzieci w 2. i 3. roku życia. W okresie poniemowlęcym zapotrzebowanie energetyczne dziecka zmniejsza się do ok. 90 kcal/kg mc./dobę. Zmianie ulega również tempo jego wzrostu. Połowa energii wydatkowana jest na potrzeby aktywności fizycznej, więc potrzeby żywieniowe dziecka są od nich uzależnione. Rozkład podaży energii pozabiałkowej powinien wynosić 60-65% z węglowodanów i 35-40% z tłuszczu. Należy zadbać o stopniowe wzbogacanie diety o kwasy tłuszczowe (NNKT), zawarte w olejach roślinnych, tłustych rybach morskich, orzechach oraz zielonych warzywach. Do 2. roku życia zalecana jest dieta bogata w tłuszcze, głównie pochodzące z masła, następnie należy stopniowo ograniczać tłuszcze zwierzęce, aby uniknąć otyłości. Dziecku nie należy podawać tłustych mięs oraz surowych jaj, gdyż zawierają one awidynę. Do 3. roku życia korzystniejsze jest podawanie mieszanek mlecznych typu „junior” niż pełnego mleka krowiego. Rekomendowane produkty zbożowe zawierające węglowodany to przede wszystkim pieczywo razowe oraz grube kasze. Zapotrzebowanie na płyny u małego dziecka wynosi ok. 950 ml/dobę. Najlepsze do picia są woda, niesłodzone herbatki ziołowe i naturalne soki owocowe. Ważna jest też forma, czyli w jaki sposób przyjmowane są pokarmy. Należy kształtować w dziecku dobre nawyki i przyzwyczajenia związane z jedzeniem, kierując się zasadą 4U: urozmaicenie, umiar, unikanie i uregulowanie. Obecnie można zauważyć poprawę w stanie odżywienia polskich dzieci, choć nadal sposób ich żywienia bywa niezadowalający. Do najczęstszych błędów zalicza się nadmierne używanie soli, mało urozmaiconą dietę, brak czasu i zniecierpliwienie w czasie posiłków, nerwową atmosferę w czasie posiłków oraz nadmierne rozdrabnianie produktów.
EN
Adrenal glands are paired endocrine glands located over the upper renal poles. Adrenal pathologies have various clinical presentations. They can coexist with the hyperfunction of individual cortical zones or the medulla, insufficiency of the adrenal cortex or retained normal hormonal function. The most common adrenal masses are tumors incidentally detected in imaging examinations (ultrasound, tomography, magnetic resonance imaging), referred to as incidentalomas. They include a range of histopathological entities but cortical adenomas without hormonal hyperfunction are the most common. Each abdominal ultrasound scan of a child or adult should include the assessment of the suprarenal areas. If a previously non-reported, incidental solid focal lesion exceeding 1 cm (incidentaloma) is detected in the suprarenal area, computed tomography or magnetic resonance imaging should be conducted to confirm its presence and for differentiation and the tumor functional status should be determined. Ultrasound imaging is also used to monitor adrenal incidentaloma that is not eligible for a surgery. The paper presents recommendations concerning the performance and assessment of ultrasound examinations of the adrenal glands and their pathological lesions. The article includes new ultrasound techniques, such as tissue harmonic imaging, spatial compound imaging, three-dimensional ultrasound, elastography, contrast-enhanced ultrasound and parametric imaging. The guidelines presented above are consistent with the recommendations of the Polish Ultrasound Society.
PL
Nadnercze to parzysty gruczoł endokrynny położony nad górnymi biegunami nerek. Choroby nadnerczy prezentują różne obrazy kliniczne. Mogą przebiegać z nadczynnością w zakresie poszczególnych warstw kory nadnercza albo rdzenia, niedoczynnością kory nadnercza lub z zachowaną prawidłową czynnością hormonalną. Najczęściej spotykanymi zmianami nadnerczy są przypadkowo stwierdzane w badaniach obrazowych (ultrasonografia, tomografia, rezonans magnetyczny) guzy, określane terminem incydentaloma. Obejmują one szereg jednostek histopatologicznych, jednak najczęściej są to gruczolaki kory nadnerczy bez nadmiernej czynności hormonalnej. Każde badanie ultrasonograficzne jamy brzusznej dziecka albo osoby dorosłej powinno obejmować ocenę pól nadnerczowych. W przypadku uwidocznienia w polu nadnerczowym wcześniej nieopisywanej, przypadkowej litej zmiany ogniskowej o średnicy >1 cm (incydentaloma) konieczne jest jej potwierdzenie i różnicowanie za pomocą badania tomografii komputerowej lub obrazowania rezonansu magnetycznego oraz określenie stanu czynnościowego guza. Badanie ultrasonograficzne wykorzystywane jest również do kontrolowania przypadków incydentaloma nadnerczy niezakwalifikowanych do leczenia operacyjnego. W pracy przedstawiono zalecenia dotyczące wykonywania i oceny badań ultrasonograficznych nadnerczy oraz ich zmian patologicznych. Opracowanie uwzględnia nowe techniki ultrasonograficzne, takie jak tkankowe obrazowanie harmoniczne, obrazowanie złożone przestrzennie, ultrasonografia trójwymiarowa, elastografia oraz obrazowanie z zastosowaniem ultrasonograficznych środków kontrastujących i obrazowanie parametryczne. Zawarte w publikacji wytyczne są przedstawione zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Ultrasonograficznego.
EN
The paper is an update of 2011 Standards for Ultrasound Assessment of Salivary Glands, which were developed by the Polish Ultrasound Society. We have described current ultrasound technical requirements, assessment and measurement techniques as well as guidelines for ultrasound description. We have also discussed an ultrasound image of normal salivary glands as well as the most important pathologies, such as inflammation, sialosis, collagenosis, injuries and proliferative processes, with particular emphasis on lesions indicating high risk of malignancy. In acute bacterial inflammation, the salivary glands appear as hypoechoic, enlarged or normal-sized, with increased parenchymal flow. The echogenicity is significantly increased in viral infections. Degenerative lesions may be seen in chronic inflammations. Hyperechoic deposits with acoustic shadowing can be visualized in lithiasis. Parenchymal fibrosis is a dominant feature of sialosis. Sjögren syndrome produces different pictures of salivary gland parenchymal lesions at different stages of the disease. Pleomorphic adenomas are usually hypoechoic, well-defined and polycyclic in most cases. Warthin tumor usually presents as a hypoechoic, oval-shaped lesion with anechoic cystic spaces. Malignancies are characterized by blurred outlines, irregular shape, usually heterogeneous echogenicity and pathological neovascularization. The accompanying metastatic lesions are another indicator of malignancy, however, final diagnosis should be based on biopsy findings.
PL
W publikacji przedstawiono aktualizację standardów Polskiego Towarzystwa Ultrasonograficznego dotyczących badania ultrasonograficznego gruczołów ślinowych, wydanych w 2011 roku. Opisano w niej obecne wymogi techniczne dotyczące aparatów ultrasonograficznych, technikę przeprowadzania badania i pomiarów oraz zasady wykonywania opisu badania. Omówiono zarówno prawidłowy obraz ultrasonograficzny ślinianek, jak i najważniejsze patologie w obrębie tych gruczołów, takie jak: stany zapalne, sialozy, kolagenozy, urazy oraz procesy rozrostowe, ze szczególnym podkreśleniem cech zmian o wysokim ryzyku złośliwości. W przypadku ostrych, bakteryjnych zapaleń ślinianki są hipoechogeniczne, powiększone bądź normalnego rozmiaru, ze zwiększonym przepływem miąższowym. W zapaleniach wirusowych echogeniczność jest wyraźnie podwyższona. W zapaleniach przewlekłych widoczne są zmiany degeneracyjne. W kamicy uwidocznić można hiperechogeniczne złogi z towarzyszącym cieniem akustycznym. W sialozach do minują cechy zwłóknienia miąższu. Zespół Sjögrena daje różne obrazy zmian w miąższu ślinianek na różnych etapach choroby. Gruczolaki wielopostaciowe to zwykle zmiany hipoechogeniczne, dobrze odgraniczone i najczęściej policykliczne. Guz Warthina jest zazwyczaj zmianą hipoechogeniczną, owalną, z torbielowatymi przestrzeniami bezechowymi. Zmiany złośliwe cechują się zatartymi granicami, nieregularnym kształtem, zwykle niejednorodną echogenicznością i patologicznym unaczynieniem. Towarzyszące zmianie przerzutowe węzły chłonne są dodatkowym aspektem świadczącym o złośliwym jej charakterze, jednak ostateczne rozpoznanie można postawić na podstawie wyniku biopsji.
EN
Ultrasonography is a primary imaging technique in patients with suspected thyroid disease. It allows to assess the location, size and echostructures of the thyroid gland as well as detect focal lesions, along with indication of their size, echogenicity, echostructure and vascularity. Based on these features, ultrasound examination allows to predict abnormal focal lesions for biopsy and monitor the biopsy needle track. This paper presents the standards of thyroid ultrasound examination regarding ultrasound apparatus technical requirements, scanning techniques, readings, measurements, and the description of the examination. It discusses the ultrasound features of increased malignancy risk in focal lesions (nodules) found in the thyroid gland. It presents indications for fi ne needle aspiration biopsy of the thyroid gland for the visibility of single nodules (focal lesions) and numerous lesions as well as discusses contraindications for thyroid biopsy. It describes the biopsy technique, possible complications and rules for post-biopsy monitoring of benign lesions. The paper is an update of the Standards of the Polish Ultrasound Society issued in 2011. It has been prepared on the basis of current literature, taking into account the information contained in the following publications: Thyroid ultrasound examination and Recommendations of the Polish Ultrasound Society for the performance of the FNAB of the thyroid.
PL
Badanie ultrasonografi czne jest podstawowym badaniem obrazowym u osób z podejrzeniem chorób tarczycy. Pozwala na ocenę położenia, wielkości oraz echostruktury gruczołu, w tym wykrywanie zmian ogniskowych, wraz z określeniem ich rozmiaru, echogeniczności, echostruktury i unaczynienia. Na podstawie tych cech badanie ultrasonografi czne umożliwia wytypowanie nieprawidłowej zmiany ogniskowej do biopsji oraz monitorowanie toru igły biopsyjnej. W publikacji przedstawiono standardy badania ultrasonografi cznego tarczycy dotyczące wymogów technicznych aparatów ultrasonografi cznych, techniki wykonywania badania, wskazań i pomiarów oraz opisu badania. Omówiono cechy ultrasonografi czne zwiększonego ryzyka złośliwości zmian ogniskowych (guzków) w tarczycy. Przedstawiono wskazania do biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej tego gruczołu w przypadku uwidocznienia pojedynczego guzka (zmiany ogniskowej) oraz zmian mnogich, a także przeciwwskazania do biopsji tarczycy. Opisano technikę wykonywania biopsji, możliwe powikłania, jak również zasady monitorowania zmian łagodnych po biopsji. Praca stanowi aktualizację Standardów badania ultrasonografi cznego Polskiego Towarzystwa Ultrasonografi cznego wydanych w 2011 roku. Została przygotowana na podstawie aktualnego piśmiennictwa, z uwzględnieniem wiedzy zawartej w dwóch pozycjach: Badanie usg tarczycy oraz Zalecenia Polskiego Towarzystwa Ultrasonografi cznego dotyczące wykonywania BACC tarczycy.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.