Wstęp: Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie współczesnych poglądów na kliniczne i zastępcze punkty końcowe, które mogą zostać uwzględnione w przyszłych badaniach nad pacjentami z niedokrwieniem kończyn (peripheral artery occlusive disease; PAOD). Opisanie ograniczeń metod statystycznych najczęściej stosowanych punktów końcowych oraz zaproponowanie wytycznych projektowania badań na określonej wielkości populacji pacjentów wydaje się zasadne. Zaproponowane punkty końcowe mogą zostać wykorzystane w badaniach dotyczących leczenia chirurgicznego, farmakologicznego i/lub rewaskularyzacji zabiegowej. Materiał i metody: W oparciu o niedawno opublikowane przeglądy literatury dotyczące najczęściej używanych punktów końcowych i projektowania badań, oceniono przydatność owych punktów dla celów refundacyjnych. Opierając się na owych potencjalnych punktach końcowyc oraz na wielkości próbki pacjentów, oceniono wskaźniki odpowiednie do wielkości refundacji z wykorzystaniem różnorodnych testów statystycznych. Wyniki: Rozważając kliniczną przydatność dla pacjentów i płatników, najbardziej przydatnymi punktami końcowymi dla stosunkowo niewielkiej populacji badanej są: dystans chodu (walking distance; WD) oraz wskaźnik kostkowo-ramienny (anklebrachial index; ABI) – przy założeniu kontroli pozostałych czynników pozanaczyniowych. Angiograficzne punkty końcowe, takie jak minimalna średnica światła (minimal lumen diameter; MLD), pomimo ich intuicyjności, nie wydają się przydatne z punktu widzenia refundacji. Inne przydatne punkty zastępcze, takie jak przezskórny pomiar wysycenia tlenem u pacjentów z krytycznym niedokrwieniem kończyn (critical limb ischemia; CLI) muszą dopiero zostać ocenione, aby móc uzyskać pierwsze dane dotyczące ich przydatności dla większej grupy pacjentów. Wnioski: Z punktu widzenia refundacji, WD i ABI są przydatnymi punktami końcowymi w badaniach na populacji średniej wielkości, przy założeniu, że czynniki pozanaczyniowe mogące wpływać na wyniki są kontrolowane.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.