Full-text resources of PSJD and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Refine search results

Journals help
Years help
Authors help
Preferences help
enabled [disable] Abstract
Number of results

Results found: 37

Number of results on page
first rewind previous Page / 2 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  powikłania
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
PL
Wstęp: Ostre zapalenie wyrostka robaczkowego jest najczęstszym stanem nagłym jamy brzusznej wymagającym pilnej interwencji chirurgicznej. Naciek okołowyrostkowy to stosunkowo częste powikłanie obserwowane u niewłaściwie leczonych pacjentów. Odpowiednie postępowanie w przypadku jego rozpoznania nadal budzi kontrowersje. Cel: Celem niniejszego badania jest identyfikacja czynników wpływających na skuteczność zachowawczego leczenia nacieku okołowyrostkowego. Materiał i metody: Niniejsza praca jest badaniem retrospektywnym, przeprowadzonym na grupie 71 dzieci poniżej 15. roku życia, które były leczone z powodu nacieku okołowyrostkowego w Basra Children’s Specialty Hospital w latach 2015–2019. Wśród analizowanych czynników uwzględniono: wiek pacjentów, czas trwania objawów przed przyjęciem do szpitala, rozmiar nacieku okołowyrostkowego, powikłania, pobyt w szpitalu oraz efekty leczenia. Wyniki: W 3,9% przypadków ostrego zapalenia wyrostka robaczkowego dochodzi do powikłania w postaci nacieku okołowyrostkowego. Jego leczenie zachowawcze okazało się skuteczne w 84,5%. Występowanie nacieku okołowyrostkowego obserwowano najczęściej w grupie wiekowej 5–10 lat (48%). Ponadto stosunek częstości pojawiania się tego powikłania w grupie chłopców w porównaniu do grupy dziewczynek wynosił 1,4. Związek pomiędzy skutecznością leczenia zachowawczego nacieku okołowyrostkowego a wiekiem pacjenta jest istotny statystycznie na poziomie p = 0,017. Nie odnotowano istotnego związku między czasem trwania objawów czy rozmiarem nacieku a skutecznością zachowawczego postępowania terapeutycznego. Nie napotkano żadnych poważnych powikłań pooperacyjnych lub zgonów. Mimo swojej skuteczności, leczenie zachowawcze wydłużało pobyt w szpitalu. Wnioski: Na podstawie przeprowadzonej analizy, można stwierdzić, że leczenie zachowawcze nacieku okołowyrostkowego powinno zostać skorygowane, szczególnie w przypadku pacjentów poniżej 5. roku życia, u których należy rozważyć traktowanie interwencji chirurgicznej jako postępowania z wyboru. Jest to spowodowane wysokim odsetkiem niepowodzeń leczenia zachowawczego u tych pacjentów i związaną z tym wczesną progresją nacieku do ropnia okołowyrostkowego. Przyczyną takich zmian może być z kolei niepełny rozwój sieci większej i wynikający z tego brak funkcji ochronnej, która ograniczałaby rozprzestrzenianie się zapalenia. Ponadto wczesne zalety wykonania appendektomii to: zmniejszone ryzyko niedrożności jelit spowodowanej zrostami, skrócenie pobytu w szpitalu (i związane z tym mniejsze obciążenie finansowe placówki) oraz rzadsza konieczność ponownego przyjęcia do szpitala w celu wykonania odroczonej appendektomii.
PL
Wstęp: Autorzy pracy prezentują zarejestrowane w materiale własnym powikłania leczenia operacyjnego złamań stawowych kości piętowej z wykorzystaniem różnego rodzaju materiałów zespalających. Materiały i metody: Analizowanymi technikami operacyjnymi były zespolenie Westhuesa oraz jego modyfikacja z dodatkową stabilizacją odłamów kostnych drutami Kirschnera, a także przezskórna stabilizacja sposobem Rąpały. Materiał badań obejmuje lata od 1990 do 2012 roku, a stanowi go 82 operowanych, w tym 68 mężczyzn (83%) i 14 kobiet (17%). Analizowane złamania kości piętowej klasyfi kowano w oparciu o podział Essex-Lopresti. Wyniki: Autorzy pracy zwracają uwagę, że najczęściej rejestrowanymi powikłaniami leczenia operacyjnego złamań stawowych kości piętowej w obserwacji wczesnej są powikłania zakrzepowo-zatorowe oraz miejscowy odczyn zapalny skóry w miejscu wprowadzenia do kości materiału zespalającego, a w obserwacji odległej zespół pozakrzepowy i zaburzenia algodystrofi czne. Wnioski: Czynnikami sprzyjającymi występowaniu tych powikłań jest morfologia samego złamania, zespolenie odłamów kostnych nadmierną liczbą elementów materiału zespalającego oraz długotrwałe unieruchomienie kończyny operowanej.
EN
Introduction: The authors present complications following surgical treatment of intra-articular calcaneus fractures, in regards to the surgical technique employed, based on their own clinical material. Materials and methods: The techniques analyzed included the Westhues’ technique and its modifi cation with additional bone stabilization by Kirschner wires and the percutaneous stabilization by Rapala. The research material covered the years from 1990 to 2012 and consists of 82 operated patients - 68 men (83%) and 14 women (17%). Analyzed calcaneus fractures were divided using the Essex-Lopresti classifi cation. Results: The authors of the article indicate that the most frequently registered complications of surgical treatment of intra-articular calcaneus fractures in early observation were thromboembolic complications and local infl ammatory reactions of the skin at the point of incision and placing the stabilizing material. During the long-term follow-up, the post-thrombotic syndrome and algodystrophic disorders were the most common. Conclusions: Factors contributing to the occurrence of the complications registered were fracture morphology, fixation of bone fragments by an excessive number of stabilizing materials and prolonged immobilization of the operated limb. Cite this article as: Golec P., Tomaszewski K.A., Nowak S., Dudkiewicz Z. Surgical complications of intra-articular calcaneal fracture treatment. Med Rehabil 2016; 20(2): 25-30.
PL
Cel: Celem pracy jest przedstawienie własnych, wstępnych doświadczeń z zastosowaniem techniki śródoperacyjnego neuromonitoringu w trakcie wycięcia odbytnicy. Materiał i metody: Do zabiegu ze śródoperacyjnym neuromonitoringiem zakwalifikowano 4 pacjentów z rakiem odbytnicy (2 kobiety, 2 mężczyzn) w wieku od 42 do 53 lat. U wszystkich chorych przed zabiegiem przeprowadzono badania czynnościowe okolicy anorektalnej. Potencjały czynnościowe kompleksu zwieraczy wywołane stymulacją włókien nerwowych odczytywano z pomocą implantowanych przed zabiegiem elektrod. Ponadto do pęcherza moczowego zakładano standardowy cewnik Foleya nr 18, do którego podłączano trójnik rozdzielający odpływ moczu i przewód z podłączonym przekaźnikiem ciśnieniowym odczytującym zmiany ciśnienia w pęcherzu moczowym wskutek skurczów wypieracza pęcherza w trakcie stymulacji. Wyniki: Przygotowanie do neuromonitoringu wydłużyło czas zabiegu o 30–40 minut, a w przypadku dwóch pierwszych zabiegów o 60–80 minut. Faza neuromonitoringu w trakcie zabiegu zabiera dodatkowo 20 do 30 minut. U wszystkich chorych w trakcie preparowania przeprowadzono stymulacje gałęzi splotu podbrzusznego dolnego w ich anatomicznym położeniu. U trzech chorych uzyskano odpowiedź zarówno z pęcherza, jak i zwieracza we wszystkich płaszczyznach stymulacji. U jednego chorego stwierdzono brak odpowiedzi z pęcherza po stronie lewej. U tego chorego po zabiegu wystąpiły objawy pęcherza neurogennego. Wnioski: Bazując na dostępnej literaturze oraz naszych pierwszych doświadczeniach, stwierdzamy, że monitorowanie ciśnienia w pęcherzu moczowym oraz zapis sygnału elektromiograficznego ze zwieraczy umożliwia wizualizację i zaoszczędzenie struktur nerwowych układu autonomicznego, zarówno w części sympatycznej, jak i parasympatycznej. Sygnał uzyskany śródoperacyjnie wydaje się wykazywać korelacje z obrazem klinicznym i badaniami czynnościowymi po zabiegu. Celem obiektywizacji wyników niezbędne są badania czynnościowe przed i po zabiegu oraz ocena na większej liczbie chorych.
EN
Introduction Injured head injuries often leave long-term consequences in the form of permanent damage to the central nervous system and behavioral disorders. Aim The aim of this study is to present the assessment of patients treated for head injury in the context of chronic disorders. Material and method The study included 60 selectively selected patients of the hospital emergency department over 20 years after head injury. Results Among the respondents (60), 25 people, including 6 women and 19 men remained for further treatment in the hospital, 28 respondents, ie 8 women and 20 men applied for further treatment in a specialist clinic, and 7 respondents, including 1 woman and 6 men reported to see your GP for further treatment. Conclusions Patients after head injuries should be monitored for possible further post-traumatic complications by primary care physicians.
PL
Wstęp Przebyte urazy głowy często pozostawiają po sobie odległe następstwa w postaci trwałego uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego i zaburzeń behawioralnych. Cel Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie oceny pacjentów opatrywanych z powodu urazu głowy w kontekście zaburzeń przewlekłych. Materiał i metody Badaniem objęto 60 wybiórczo wybranych pacjentów szpitalnego oddziału ratunkowego powyżej 20 roku życia po urazie głowy. Wyniki Wśród 60 ankietowanych 25 osób, w tym 6 kobiet i 19 mężczyzn pozostało do dalszego leczenia w szpitalu, 28 respondentów, tj. 8 kobiet i 20 mężczyzn zgłosiło się do dalszego leczenia w poradni specjalistycznej, a 7 ankietowanych, w tym 1 kobieta i 6 mężczyzn zgłosiło się do lekarza rodzinnego na dalsze leczenie. Wnioski Pacjenci po urazach głowy winni być objęci monitorowaniem ewentualnych dalszych powikłań pourazowych przez lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej.
PL
Uszkodzenie dużych naczyń krwionośnych podczas insuflacji jest potencjalnie najgroźniejszym powikłaniem operacji laparoskopowych. Niniejsza praca stanowi analizę przypadków uszkodzenia dużych naczyń krwionośnych, sporządzoną na podstawie relacji chirurgów oraz dostępnego piśmiennictwa. Częstość omawianego powikłania wynosi 0,04–0,1%. Niezmiernie istotna jest nauka prawidłowej techniki insuflacji. Podczas wstępnego badania lekarskiego należy obrać odpowiednią strategię wprowadzania narzędzi w zależności od budowy pacjenta. Należy zachować szczególną ostrożność u szczupłych osób. Niezmiernie ważne jest unikanie nadmiernej siły podczas wprowadzania narzędzi oraz zbędnego manewrowania igłą Verresa. Należy również pamiętać o unoszeniu powłok ciała. Uszkodzenie dużych naczyń krwionośnych podczas początkowego etapu laparoskopii pozostaje niedoszacowanym problemem, którego należy poddać głębokiej analizie.
PL
Wprowadzenie: Uszkodzenia dróg żółciowych (BDI) mogą nadal występować podczas cholecystostomii laparoskopowej. Choć postępowanie w takich powikłaniach jest trudne, współpraca interdyscyplinarnego zespołu, a także opracowanie metod leczenia oraz materiałów, często prowadzi do skutecznego leczenia. Materiał i metody: Przeanalizowano dokumentację medyczną 67 pacjentów, którzy doznali obrażeń dróg żółciowych po zabiegu cholecystostomii laparoskopowej. Wszystkie urazy sklasyfikowano zgodnie z klasyfikacją ATOM European Association for Endoscopic Surgery (EAES) i zbadano pod kątem urazu, chirurgii naprawczej, a także wczesnych oraz późnych powikłań. Wyniki: U 28 pacjentów (41,8%) z częściowym przecięciem, leczenie chirurgiczne BDI zakończono endoskopową cholangiopankreatografią wsteczną (ERCP) oraz stentowaniem. Natomiast w 14 przypadkach (20,1%) defekt dróg żółciowych zamknięto szwami. Wykonano zespolenie przewodów żółciowych metodą koniec do końca u sześciu pacjentów (13,4%) z całkowitym rozejściem, podczas gdy u 19 chorych (28,3%) przeprowadzono hepatojejunostomię. Ponownie zbadano 58 pacjentów (92,1%) z ogółu 63 chorych. Średni czas ponownej obserwacji wynosił 25,7 miesiąca (3–123 miesięcy). U 23 pacjentów (39,7%) stwierdzono zwężenia. Dyskusja: Śródoperacyjna diagnoza oraz leczenie BDI są kluczowymi elementami koniecznymi do uzyskania pozytywnych rezultatów. Rutynowa cholangiografia śródoperacyjna oraz wykonywanie zabiegu przez chirurgów w szpitalach peryferyjnych, budzą kontrowersje. Stentowanie powlekanym samorozprężalnym metalowym stentem stanowi obiecującą metodę u pacjentów z częściowym rozejściem dróg żółciowych. Wstępna hepatojejunostomia jest często preferowanym sposobem leczenia rozciętych dróg żółciowych z powodu mniejszego tempa zwężenia zespolenia. Ponieważ zespolenie metodą koniec z końcem jest bardziej fizjologiczne, a endoskopia pozwala na skuteczne postępowanie ze zwężeniami, gdy jest to możliwe, sugerujemy wybór tej metody leczenia. Z zalecenia dotyczące dokumentacji: Klasyfikacja uszkodzeń dróg żółciowych, zgodna z nową klasyfikacją ATOM, w każdym przypadku może być przydatna przy wyborze odpowiedniej metody leczenia.
EN
The growing incidence of cancer poses a diagnostic and therapeutic challenge for modern medicine. Surgical treatment remains the standard of care in gynecology, particularly in cancer patients. Proper selection of surgical technique is of key importance for optimal therapeutic outcomes with the lowest risk of postoperative complications. Thorough knowledge of these complications will enable not only proper treatment, but also providing patients with complete, reliable information on possible complications, pain or distant consequences of the chosen procedure. Age and comorbidities are well-known primary factors modifying the postoperative risk. The paper discusses prevention and interdisciplinary treatment of the most important and most common complications after major gynecologic surgeries. Due to the common location of the gastrointestinal, urinary and genital tracts in the abdominal cavity, the treatment of complications after extensive gynecologic surgeries often requires cooperation with a surgeon and an urologist. Proper pre-anesthetic assessment, hydration of the patient, assessment of preoperative nutritional status and an early onset of postoperative nutrition may reduce complications resulting from the clinical condition of the patient. It should be also noted that the proportions of different procedures have changed in recent years, with a gradual replacement of conventional laparotomies and transvaginal surgeries with increasingly popular endoscopic techniques. The paper discusses the most important postoperative complications, their symptoms and treatment strategies based on a literature review.
PL
Rosnąca częstość chorób nowotworowych stanowi wyzwanie dla współczesnej medycyny – zarówno pod względem diagnostycznym, jak i terapeutycznym. Podstawową metodą postępowania w ginekologii, szczególnie onkologicznej, pozostaje leczenie chirurgiczne. Kluczową rolę odgrywa odpowiedni dobór techniki operacyjnej, co wynika z dążenia do osiągnięcia jak najlepszego efektu terapeutycznego przy jak najmniejszym ryzyku powikłań pooperacyjnych. Ich dokładna znajomość jest niezbędna zarówno do prawidłowego przeprowadzenia procesu leczniczego, jak i do przekazania pacjentce pełnych, rzetelnych informacji dotyczących ewentualnych komplikacji, dolegliwości bólowych czy odległych następstw wybranego postępowania. Do powszechnie uznanych, głównych czynników modyfikujących ryzyko pooperacyjne należą wiek i choroby współistniejące. W artykule scharakteryzowano najważniejsze i najczęstsze komplikacje dużych zabiegów ginekologicznych w kontekście zapobiegania im oraz interdyscyplinarnego ich leczenia. Ze względu na wspólne położenie układów pokarmowego, moczowego i rodnego w obrębie jamy brzusznej leczenie powikłań rozległych operacji ginekologicznych często wymaga współpracy z chirurgiem i urologiem. Prawidłowa ocena anestezjologiczna, nawodnienie chorej, ocena stanu odżywienia przedoperacyjnego i wczesne wprowadzenie żywienia po operacji umożliwiają redukcję liczby powikłań wynikających ze stanu klinicznego pacjentki. Należy również zauważyć, że na przestrzeni ostatnich lat zmieniają się proporcje wykonywanych zabiegów: odsetek klasycznych laparotomii i operacji przezpochwowych maleje, coraz powszechniej wykorzystywane są natomiast techniki endoskopowe. Na podstawie przeglądu piśmiennictwa omówiono najistotniejsze powikłania pooperacyjne, objawy im towarzyszące oraz sposoby postępowania.
PL
Wstęp: Powtórne interwencje chirurgiczne po operacjach jelita grubego są najczęściej wynikiem poważnych powikłań pooperacyjnych. Wg niektórych badaczy, odsetek reoperacji może służyć jako wskaźnik oceny jakości leczenia chirurgicznego, jednak dostępne w piśmiennictwie dane na temat reoperacji są rozbieżne, a opisywany odsetek reoperacji waha się od 5,2% do 13%. Celem badania było określenie częstości reoperacji oraz identyfikacja czynników ryzyka powtórnej interwencji chirurgicznej w ciągu 30 dni po operacjach jelita grubego w ośrodku reprezentowanym przez autorów artykułu. Metody: Badanie jest retrospektywną analizą parametrów okołooperacyjnych pacjentów, u których w latach 2013-2017 wykonano operacje resekcyjne jelita grubego ze wskazań onkologicznych. Wyniki: W wymienionym okresie operowano łącznie 464 pacjentów, spośród których 51 wymagało powtórnej interwencji chirurgicznej (11%). Najczęściej przyczynami reoperacji były: nieszczelność zespolenia jelitowego, krwawienie pooperacyjne i rozejście się rany. Analizy jednoczynnikowe wykazały, że podeszły wiek i niekorzystna lokalizacja guza zwiększają ryzyko reoperacji. Analiza wieloczynnikowa wskazała, że pacjenci powyżej 75 roku życia (OR = 2,1; 95%CI = 1,1-3,9) oraz pacjenci z guzem zlokalizowanym w odbytnicy (OR = 2,66; 95%CI = 1.4-5) byli bardziej narażeni na ryzyko powtórnej interwencji chirurgicznej. Pacjenci poddani reoperacji pozostawali w szpitalu dłużej (14 dni vs. 6 dni, p<0,0001) i obarczeni byli wyższą śmiertelnością (9,8% wobec 1,2%, p=0,002). Wnioski: Nasze badanie pokazuje, że liczba reoperacji po resekcjach jelita grubego może być niedoszacowana. W badanej grupie 11% pacjentów wymagało powtórnej, nieplanowanej interwencji chirurgicznej w 30-dniowym okresie pooperacyjnym. Wiek pacjenta i lokalizacja guza w odbytnicy były dwoma niezależnymi czynnikami zwiększającymi ryzyko reoperacji. Nowatorski wkład: Dane dotyczące liczby reoperacji w chirurgii jelita grubego nie są spójne i w większości doniesień częstość ponownych interwencji jest szacowana na poziomie 5-7%. Nasze badanie pokazuje, że reoperacje po operacjach chirurgicznych w przypadku raka jelita grubego są częstsze i mogą dotyczyć nawet ponad jednej dziesiątej pacjentów poddawanych leczeniu chirurgicznemu.
PL
Ropień śledziony może wikłać wiele jednostek chorobowych przebiegających z zakażeniem. Podstawą diagnostyki są badania obrazowe. Leczenie polega na splenektomii i antybiotykoterapii. W przypadku ograniczonych ropni, zwłaszcza u młodych chorych, możliwy jest drenaż przezskórny. W pracy opisano przypadek 66-letniej chorej po pomostowaniu naczyń wieńcowych (CABG) powikłanym zakażeniem mostka oraz cholecystektomii z powodu ropniaka pęcherzyka żółciowego powikłanej zakażeniem miejsca operowanego, leczonej długotrwale na OIT z powodu niewydolności oddechowej i utrzymującego się stanu septycznego. Ropień śledziony jest rzadkim powikłaniem chorób jamy brzusznej i zakażeń ogólnoustrojowych.
PL
Analizie poddano 4210 chorych, u których wykonano operacje otwarte w zakresie jamy brzusznej z użyciem szwów: jednowarstwowych, wchłanianych, pojedynczych lub ciągłych. Przedstawiono sposoby zespoleń (surowicówkowomięśniówkowe bez śluzówki). Zaprezentowano leczenie płynami, podkreślając znaczenie GDT i zero-balance GDT. Stwierdzono rozejście zespoleń u 6 chorych. Byli oni leczeni przez wytworzenie przetoki w miejscu zespolenia; jednocześnie leczono wstrząs septyczny. Re-anostomozy wykonano w trybie odroczonym. Ponowne zespolenie wykonywano po opanowaniu sepsy. Przedstawiono wyniki leczenia chorych z użyciem szwu dwuwarstwowego, którego używano przed rokiem 1978. Analizie poddano 536 chorych; u 53 osób wystąpiło rozejście zespolenia. Z tej grupy leczonych przeżyło 2 chorych. Na podstawie przeglądu piśmiennictwa omówiono sposoby wykonania zespoleń. Zwrócono uwagę na przewagę zespoleń jednowarstwowych nad wielowarstwowymi: skuteczność, prostotę wykonania oraz znaczne obniżenie kosztów leczenia. Obserwowano rzadsze występowanie niedrożności mechanicznej od czasu zaprzestania perytonizacji otrzewnej oraz złagodzenie przebiegu pooperacyjnego u chorych po przygotowaniu przedoperacyjnym przewodu pokarmowego. Omówiono sposoby rozpoznawania powikłań pooperacyjnych, głównie na podstawie badań dodatkowych, takich jak: tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny. Zwrócono uwagę na niezwykle istotne obserwację i badanie kliniczne przez doświadczonego chirurga w celu poszukiwania powikłań pooperacyjnych. Przedstawiono leczenie antybiotykami w przypadku powikłań pooperacyjnych oraz leczenie płynami GDT i zero-balance GDT i sposoby postępowania w przypadku powikłań, takich jak: rozejście zespolenia, niedrożność mechaniczna, ropnie wewnątrz jamy brzusznej. Nie występowało zwężenie zespoleń.
EN
Multiple myeloma is a hematological disorder characterized by a clonal proliferation of atypical plasma cells, which produce a monoclonal immunoglobulin. The annual incidence rate in Europe is about 4.5/100 000 persons, the peak age of onset falls on the sixth and seventh decade of life. This is also the age in which the risk of cardiovascular diseases starts to increase. Therefore, cardiological treatment and cardiac surgery in patients with multiple myeloma becomes an important issue. This includes the problem of perioperative complications and the need for postoperative use of anticoagulants and antiplatelet agents. Patients with oncological diseases, including multiple myeloma, are often disqualified from cardiac surgery and cardiac procedures because of an uncertain prognosis and the lack of clear guidelines. In this paper we describe two cases of patients with multiple myeloma who successfully underwent procedures such as replacement of the aortic valve and angioplasty of the left anterior descending artery. This paper aims to present the potential problems associated with cardiac surgery and perioperative care in these patients and to consider whether such treatment should be advised. A comprehensive and interdisciplinary cooperation can lead to optimal therapeutic results.
PL
Szpiczak mnogi jest schorzeniem hematologicznym charakteryzującym się klonalnym rozrostem atypowych plazmocytów, produkujących monoklonalną immunoglobulinę. Roczna zapadalność na niego w Europie wynosi ok. 4,5/100 000 osób, a szczyt zachorowalności przypada na szóstą i siódmą dekadę życia. W tym okresie życia wzrasta też ryzyko zachorowania na choroby układu sercowo-naczyniowego. Z tych powodów istotnym zagadnieniem staje się leczenie kardiologiczne i kardiochirurgiczne chorych na szpiczaka mnogiego, w tym kwestie związane z powikłaniami okołooperacyjnymi i koniecznością pozabiegowego stosowania leków przeciwkrzepliwych i przeciwpłytkowych. Pacjenci ze schorzeniami onkologicznymi, w tym chorzy na szpiczaka mnogiego, niejednokrotnie nie są dopuszczani do leczenia kardiochirurgicznego i do zabiegów kardiologicznych z uwagi na niepewne rokowanie oraz brak jednoznacznych standardów postępowania. W niniejszej pracy opisano dwa przypadki chorych na szpiczaka mnogiego, u których z powodzeniem przeprowadzono wymianę zastawki aortalnej i angioplastykę gałęzi międzykomorowej przedniej lewej tętnicy wieńcowej. Poniższa praca ma na celu przedstawienie potencjalnych problemów związanych z leczeniem operacyjnym i postępowaniem okołozabiegowym u tych pacjentów oraz rozważenie ich celowości. Kompleksowa i interdyscyplinarna współpraca może prowadzić do osiągnięcia optymalnych rezultatów terapeutycznych.
PL
Cel pracy: Założenie cewnika tymczasowego lub tunelowanego do żyły szyjnej wewnętrznej do hemodializy uważane jest za „złoty standard”. Z drugiej strony, dostęp nadobojczykowy do żyły podobojczykowej został opisany już w 1965 r. przez Yoffa. Pomimo jej dawnego odkrycia, technika ta została zapomniana z nieznanych powodów. Celem niniejszej pracy jest przedstawienie naszych doświadczeń z wykorzystaniem dostępu nadobojczykowego do wprowadzania cewnika tymczasowego oraz tunelowanego jako formy dostępu naczyniowego w leczeniu hemodializą. Materiał i metody: W niniejszej pracy opisujemy nasze doświadczenie z wprowadzenia 506 tymczasowych oraz 501 tunelowanych cewników w okresie pięciu lat (od 1 stycznia 2010 r. do 31 grudnia 2014 r.). Zastosowaliśmy 8 (osiem) różnych miejsc wprowadzenia cewników, w tym żyłę podobojczykową z dojścia nadobojczykowego, zgodnie z metodami opisanymi przez D. Yoffa oraz J. Gorczyńskiego. Gromadzone dane obejmują: wiek, płeć, przyczyny hemodializy, liczbę prób udanej kaniulacji, liczbę powikłań ostrych (AC) i przewlekłych (CC) oraz zależność od miejsca wprowadzenia cewnika. Wyniki: W badaniu wzięło udział 463 (46%) kobiet oraz 544 (54%) mężczyzn ze średnią wieku wynoszącą 60,0 (+/- 13,2) lat. W przypadku cewników tymczasowych: 104 (20,5%) wprowadzono do żyły podobojczykowej z dostępu nadobojczykowego (SCVSC), 70 (13,8%) – do żyły szyjnej wewnętrznej (IJV). W przypadku cewników tunelowych odpowiednio: SCVSC – 281 (56%) oraz IJV – 207 (41%). Ustalono istotną statystyczną zależność (p < 0,05 i r = 0,23) pomiędzy ostrymi powikłaniami a miejscem założenia cewnika. Liczba powikłań ostrych jest wyższa w przypadku wprowadzenia do żyły szyjnej wewnętrznej niż do podobojczykowej z dostępu nadobojczykowego. Nie stwierdzono istotnej korelacji między miejscem wprowadzenia cewnika a przewlekłymi powikłaniami. Zwężenie żyły głównej jest częstsze w IJV niż w SCVSC, jednak nie jest to istotna zależność (p > 0,05). Pierwotna drożność cewników tymczasowych oraz tunelowanych jest wyższa, gdy są one wprowadzane do lewej żyły. Wniosek: Dostęp nadobojczykowy do żyły podobojczykowej jest łatwiejszą, bezpieczniejszą i wygodniejszą do zastosowania w praktyce metodą niż kaniulacja IJV. Zrewidowanie stanowiska wobec tego podejścia pokazuje, że powinno być ono stosowane szerzej.
PL
Kolonoskopia jest rutynową procedurą diagnostyczną i terapeutyczną. Wraz ze wzrostem złożoności wykonywanych procedur zabiegowych, rośnie ryzyko wystąpienia powikłań. WSES (World Society of Emergency Surgery) w 2017 roku opublikowało zasady bezpiecznego wykonywania kolonoskopii. Do najczęstszych powikłań należy przedziurawienie przewodu pokarmowego. Ryzyko przedziurawienia w przypadku zabiegów leczniczych, takich jak mukozektomia czy dysekcja endoskopowa, jest znacząco większe od ryzyka kolonoskopii diagnostycznej. Podstawową zasadą postepowania w sytuacji podejrzenia przedziurawienia jest ścisły nadzór nad stanem chorego oraz możliwe szybkie zaopatrzenie uszkodzenia. Rola endoskopisty nie sprowadza się tylko do rozpoznania, ale także do wczesnego zapatrzenia uszkodzenia. Natychmiastowe leczenie endoskopowe uszkodzeń jest skuteczną, ostateczną i akceptowalną strategią postepowania. U pacjentów po kolonoskopii, których poddano diagnostyce obrazowej z innego powodu, można rozpoznać wolny gaz w jamie otrzewnej. Nie musi to jednak oznaczać konieczności pilnej interwencji chirurgicznej. Chorych z bezobjawową odmą otrzewnową po kolonoskopii należy traktować jak pacjentów z podejrzeniem przedziurawienia jelita grubego i poddawać starannej obserwacji klinicznej, zgodnie z zaleceniami WSES. Kolonoskopia jest zabiegiem obarczonym ryzykiem powikłań, o czym należy informować chorych kwalifikowanych do endoskopii, jednak właściwe postępowanie zmniejsza ryzyko zachorowalności i śmiertelności związanych z tą procedurą.
EN
Introduction: Pulmonary resections result in permanent impairment of the respiratory function due to reduction of the gas-exchange surface. Most of these procedures are elective, which makes it possible to implement a preoperative rehabilitation programme, aimed at increasing general fitness, improving chest and diaphragm mobility, muscle strength and lung ventilation, and also at training the proper breathing pattern, effective coughing and pain-relief techniques. Improvement of patients’ respiratory function and general fitness may contribute to the limitation of postoperative functional impairment, and therefore morbidity. Objectives: The aim of this systematic review was analysis of the effect of the preoperative rehabilitation on the postoperative course following pulmonary resections in lung cancer patients. Method: Systematic review of the literature published within the last 15 years was performed using PubMed and Worldcat databases. Methodological quality of selected papers was assessed using the PEDro scale. Results: Eight out of the 236 initially retrieved papers met the pre-set criteria, and search of the attached references found an additional 2 papers. In 9 of the papers included in the final analysis positive impact of the preoperative rehabilitation was shown, and no effect was found in one of them. There were no studies showing any negative effect of the preoperative rehabilitation. Conclusions: Preoperative rehabilitation may be beneficial, and its effects may last for several months after surgery. Rehabilitation programmes longer than 2 weeks were associated with functional improvement.
PL
Wprowadzenie: Operacje resekcji miąższu płucnego prowadzą do nieodwracalnych zaburzeń oddechowych na skutek zmniejszenia powierzchni wymiany gazowej. Większość operacji, to zabiegi planowe, dzięki czemu możliwe jest wprowadzenie przedoperacyjnej rehabilitacji. Ma ona na celu zwiększenie sprawności fizycznej chorego, poprawę ruchomości klatki piersiowej i przepony, zwiększenie siły mięśni oddechowych oraz poprawę wentylacji płuc a także nauczenie pacjenta prawidłowego oddychania, efektywnego kaszlu oraz sposobów zmniejszania bólu. Poprawa wydolności oddechowej i wysiłkowej pacjenta przed operacją może zmniejszyć ograniczenie wydolności pooperacyjnej, a co za tym idzie również częstotliwość powikłań. Cel: Celem pracy była ocena wpływu rehabilitacji przedoperacyjnej u chorych poddawanych resekcjom miąższu płucnego z powodu NSCLC. Metoda: W celu zidentyfikowania publikacji z ostatnich 15 lat związanych z tematyką tego przeglądu przeszukano elektroniczne bazy danych: PubMed i Worldcat. Użyto także skali PEDro do oceny jakości metodologicznej wybranych artykułów. Wyniki: Spośród 236 otrzymanych publikacji 8 spełniło wszystkie kryteria, a po przeanalizowaniu ich piśmiennictwa znaleziono 2 dodatkowe artykuły spełniające kryteria przyjęte w tej pracy. W 9 wykazano pozytywny wpływ przedoperacyjnej rehabilitacji na stan pacjenta po operacji resekcji miąższu płucnego, w jednej wykazano wynik neutralny, a w żadnym z badań nie wykazano wpływu negatywnego. Wnioski: Przedoperacyjna rehabilitacja może przynieść korzystne efekty, które mogą utrzymywać się nawet do kilku miesięcy po operacji. Programy trwające ponad 2 tygodnie zwiększały wydolność pacjentów i zmniejszały częstość występowania powikłań pooperacyjnych.
15
Publication available in full text mode
Content available

Drenaż czy paracenteza

75%
PL
Drenaż wentylacyjny ucha środkowego i nacięcie błony bębenkowej to dwie najczęściej wykonywane procedury zabiegowe w otolaryngologii, zwłaszcza dziecięcej. Paracenteza, inaczej myringotomia – polega na nacięciu błony bębenkowej albo w celu ewakuacji wydzieliny patologicznej z jamy bębenkowej, albo w celach diagnostycznych. Drenaż wentylacyjny ucha środkowego polega na założeniu drenu wentylacyjnego w nacięcie błony bębenkowej (różnego typu dreny zakładane są na różny czas) w celu poprawy słuchu oraz upowietrznienia jamy bębenkowej. Zabiegi te są wykonywane przez przewód słuchowy zewnętrzny w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym. W części przypadków paracentezy i drenażu występują powikłania.
EN
Henoch–Schönlein purpura is a disease that belongs to the group of vasculitides. The disease in children is usually mild, but if it occurs in adulthood it can bring many adverse consequences. In mild forms, the major manifestation is skin lesions. The disease may also affect the joints, kidneys, gastrointestinal tract and lungs. The aim of the study is to present the differences in the course and prognosis of Henoch–Schönlein purpura in children and adults, the diversity of aetiological factors of IgA-associated vasculitis as well as clinical implications and diseases concomitant with purpura. Typically, it is believed that viral and bacterial agents induce Henoch–Schönlein purpura. Vaccination is one of the stimuli which can cause IgA-associated vasculitides. The coexistence of Henoch–Schönlein purpura with neoplasms is another interesting issue. The appearance of purpura may indicate a metastasis or recurrence. In adults, the course of Henoch–Schönlein purpura is much more severe – up to 75% of adults who have developed it have gastrointestinal complications. Renal complications occur in up to 87% of adult patients. Pain in the hip joints in the course of Henoch–Schönlein purpura may be a manifestation of necrosis of the femoral head. There are also described cases of complete myocardial infarcts or only its clinical signs. Epididymitis and scrotal oedema are complications of boys and men who have developed purpura. The occurrence of Henoch–Schönlein purpura in males older than 50 is associated with a worse prognosis. Patients with recurrent vasculitis should be carefully evaluated for the presence of a neoplasm.
PL
Plamica Henocha–Schönleina to choroba należąca do grupy zapaleń naczyń. U dzieci ma zwykle łagodny przebieg, natomiast jeżeli wystąpi w wieku dorosłym, niesie za sobą wiele niekorzystnych konsekwencji. W lekkich postaciach występują tylko zmiany skórne. Choroba może także dotykać stawów, nerek, przewodu pokarmowego i płuc. Celem pracy jest wskazanie różnic w przebiegu oraz rokowaniu plamicy Henocha–Schönleina u dzieci i dorosłych, różnorodności czynników etiologicznych zapalenia naczyń związanego z IgA, a także implikacji klinicznych oraz chorób współistniejących z plamicą. Typowo uważa się, że czynniki wirusowe i bakteryjne indukują plamicę Henocha–Schönleina. Szczepienie stanowi jeden z bodźców, który może wywołać zapalenie naczyń związane z IgA. Interesujące jest współwystępowanie plamicy z nowotworem. Jej pojawienie się może również zwiastować przerzut lub wznowę. U dorosłych przebieg tej choroby jest znacznie cięższy. Nawet 75% dorosłych, u których wystąpiła plamica, ma powikłania gastroenterologiczne. Implikacje nerkowe dotyczą nawet 87% dorosłych pacjentów. Ból stawów biodrowych w przebiegu choroby może być manifestacją martwicy głowy kości udowej. Opisano przypadki wystąpienia dokonanego zawału serca lub tylko jego wykładników klinicznych. Zapalenie najądrzy, obrzęk moszny to powikłania dotyczące chłopców i mężczyzn, u których pojawiła się plamica. Wystąpienie tego schorzenia po 50. roku życia u mężczyzn wiąże się z gorszym rokowaniem. Pacjenci z nawracającym zapaleniem naczyń powinni zostać szczególnie wnikliwie przebadani w kierunku obecności nowotworu.
EN
Introduction Stroke is one of the most important health problems and social, because it is the third leading cause of death in the world – after heart disease and cancer, and in Poland the fourth reason – after accidents. Annually, a million people fall for a stroke. Strokes occur mainly in older people, but they can also occur in young people. Aim The aim of the study was to assess the health problems of stroke patients re-using hospital care. Material and methods The tests were carried out in the Independent Public Health Care Center in Mława, in the Hospital Emergency Department. The study included 60 SOR patients who had had a stroke. The diagnostic survey method was used by conducting a questionnaire. The questionnaire comprised 19 questions addressed directly to the examined person. Results In the group observed most often plagued by ill physical disabilities (36.7 per cent), problems with speech and communication, impede the function (26,6%) patients, while memory issues (18,3%). Rarely have problems with swallowing (11,7%), and depression and depressed mood (6,7%). Conclusions 1 . The respondents are characterized by insufficient knowledge about the lifestyle after a stroke in terms of nutrition, physical activity and abuse of stimulants. 2 . Patients after stroke are partly dependent on the family in helping to perform the basic activities of everyday life. 3 . Early, comprehensive rehabilitation is an indispensable element of treatment for a patient after a stroke.
PL
Streszczenie Wstęp Udar mózgu jest jednym z najważniejszym problemem zdrowotnymi społecznym, gdyż jest trzecią, co do częstości występowania przyczyną śmierci na świecie – po chorobach serca i nowotworach, a w Polsce czwartą przyczyną – po wypadkach. Rocznie na udar mózgu zapada milion osób. Udary mózgu występują głównie u ludzi w starszym wieku, ale jednak mogą także występować u ludzi młodych. Cel Celem badań była ocena problemów zdrowotnych chorych po udarze mózgu ponownie korzystających z pomocy szpitalnej. Materiał i metody Badania zostały przeprowadzone w Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej w Mławie, w Szpitalnym Oddziale Ratunkowym. Badaniem objętych było 60 pacjentów SOR, którzy przebyli udar mózgu. Zastosowano metodę sondażu diagnostycznego przeprowadzając ankietę. Kwestionariusz obejmował 19 pytań skierowanych bezpośrednio do osoby badanej. Wyniki W obserwowanej grupie najczęściej doskwiera chorym niepełnosprawność fizyczna (36,7%), problemy z mową i komunikacją, utrudniają funkcjonowanie (26,6%) chorym, natomiast problemy z pamięcią (18,3%). Rzadziej występują problemy z połykaniem (11,7%) oraz depresja i obniżenie nastroju (6,7%). Wnioski 1 . Ankietowanych cechuje niedostateczna wiedza odnośnie stylu życia po przebytym udarze mózgu zarówno w zakresie odżywiania, aktywności fizycznej jak i używek. 2 . Pacjenci po udarze mózgu są częściowo zależni od rodziny w pomocy wykonywaniu podstawowych czynności dnia codziennego . 3 . Wczesna, kompleksowa rehabilitacja jest niezbędnym elementem leczenia chorego po udarze mózgu.
PL
Wstęp: Autorzy pracy prezentują obserwacje własne z zakresu operacyjnego leczenia złamań stawowych kości piętowej z zastosowaniem przezskórnych zespoleń małoinwazyjnych w skojarzeniu ze zunifikowanym autorskim programem fi zjoterapii. Materiały i metody: Są nimi zespolenie Westhuesa oraz jego modyfikacja z dodatkową stabilizacją odłamów kostnych drutami Kirschnera, a także przezskórna stabilizacja sposobem Rąpały. Materiał badań obejmuje lata 1990- 2012, a stanowi go 82 operowanych, w tym 68 mężczyzn (83%) i 14 kobiet (17%). Analizowane złamania kości piętowej klasyfikowano stosując podział Essex-Lopresti, a do oceny wyników czynnościowych w obserwacji odległej posłużono się kryteriami Creighton-Nebraska. Wyniki: Wśród mężczyzn z rozpoznanym złamaniem typu „języka”, u których zastosowano zespolenie odłamów kostnych sposobem Westhuesa, wyniki dobre odnotowano u 12 operowanych, czyli u 17,6%, oraz wyniki zadowalające u pozostałych 7, czyli u 10,3%. W grupie kobiet leczonych z powodu złamań stawowych kości piętowej typu „języka” sposobem Westhuesa odnotowano wyniki dobre u 2 operowanych, czyli u 14,3%, oraz wynik zły u jednej z nich, co stanowi 7,1%. Wnioski: Na podstawie analizy zebranego materiału autorzy pracy skłaniają się do stwierdzenia, że wymienione zespolenia odłamów kostnych są jedynie z pozoru małoinwazyjne, a powikłane zwłaszcza powikłaniami skojarzonymi u większości operowanych prowadzą w obserwacji odległej do niekorzystnych wyników czynnościowych.
EN
The authors present their own observations of the surgical treatment of articular calcaneal fractures using a minimally invasive percutaneous fixation in combination with the unifi ed self-developed physiotherapy program. The analyzed techniques include the Westhues’ technique and its modifi cation with additional stabilization of the bone fragments with Kirschner wires, as well as transdermal stabilization by Rąpała. The research material comprises 82 patients with intraarticular fractures - 68 men (83%) and 14 women (17%) treated surgically between 1990 and 2012. The analyzed calcaneus fractures were divided by Essex–Lopresti scale and evaluation of functional outcome at follow-up was based on the Creighton–Nebraska criteria. Men with the “tongue type” fracture treated using the Westhues’ technique had good functional outcomes in 12 cases (17.6%) and acceptable in 7 cases (10.3%). Women with the “tongue type” fracture treated using the Westhues’ technique had good functional outcomes in 2 cases (14.3%) and in one case, poor (7.1%). After analysis of the material, the authors claim that minimally invasive techniques are not really minimally invasive, taking the observed complications into consideration in most of the patients, which lead to the poor functional outcome at long term follow-ups. Cite this article as: Golec P., Tomaszewski K.A., Nowak S., Dudkiewicz Z. Long-term results and physiotherapeutic determination in operative treatment of intra-articular calcaneal fractures. . Med Rehabil 2016; 20(1): 5-11.
EN
Introduction. Health behaviour is the acticity undertaken (or not) by people for the purpose of maintaining their health and well-being. Health behaviour can be divided into behaviour fostering health and unhealthy behaviour. Healthy attitude enhances health, prevents illness and fosters recovery. Unhealthy attitude contributes to health disorders. Aim. The aim of this study is to asses the level of skills in prevention of complications in patients with arterial hypertension. Material and method. The study used a diagnostic survey. A questionnaire consisting of metrics and main part devoted to assesment of patients skills level was used a research tool. The questionnaire included 20 closed questions. The study was carried out in the period from May to June 2018 in department of cardiology in Specialist Hospital in Ciechanów. The study covered 100 patients and each of them was a person of age. Respondents were informed about rules on filling in the questionnaire and the fact that data were rendered anonymous for statistical purposes. Results. The study showed no connection among education, place of residence, professional activity and disease duration of respondents and their level or skills in prevention of complications. Conclusions. Mobilising patients to self-control and observe disturbing symptoms contributes to successful treatment process. Including the sufferers in the treatment process and mobilising them to self-control together with preparing and instructing them on the right measurements of blood pressure is of signifact importance in arterial hypertension treatment.
PL
Wstęp. Zachowania zdrowotne to wszelkie zachowania lub ich brak, które mają związek ze zdrowiem i samopoczuciem człowieka. Zachowania zdrowotne można podzielić na sprzyjające zdrowiu oraz antyzdrowotne. Zachowania prozdrowotne służą wspieraniu zdrowia, zapobieganiu chorobie oraz wspomaganiu powrotu do zdrowia. Zachowania antyzdrowotne przyczyniają się do powstania zaburzeń stanu zdrowia. Cel. Celem pracy jest zbadanie poziomu umiejętności pacjentów z nadciśnieniem tętniczym w zakresie profilaktyki możliwych powikłań. Materiał i metody. Materiał badawczy uzyskano za pomocą sondażu diagnostycznego. Natomiast jako narzędzie wykorzystano kwestionariusz ankiety składający się z metryczki oraz części głównej badającej poziom umiejętności chorych z nadciśnieniem tętniczym. Kwestionariusz ankiety zawierał 20 pytań i były to pytania w formie zamkniętej. Badania przeprowadzono w okresie od maja do czerwca 2017 roku na Oddziale Kardiologii Specjalistycznego Szpitala Wojewódzkiego w Ciechanowie. Uczestniczyło w nim 100 pacjentów Oddziału Kardiologii, przy czym każdy uczestnik był osobą pełnoletnią. Respondenci otrzymali informacje dotyczące zasad wypełnienia kwestionariusza ankiety, a także zapewnienie o anonimowości zebranych danych. Wyniki. W prowadzonych badaniach nie wykazano korelacji pomiędzy wykształceniem, miejscem zamieszkania, aktywnością zawodową i czasem trwania choroby ankietowanych a ich poziomem umiejętności w zakresie profilaktyki powikłań. Wnioski. Mobilizacja pacjenta do samokontroli i obserwacji niepokojących objawów tworzy spójną całość w procesie terapeutycznym. Włączenie chorego do procesu leczniczego poprzez mobilizowanie do samokontroli pacjenta w domu a także przygotowanie oraz poinformowanie chorego o prawidłowości w wykonywaniu poszczególnych czynności podczas samodzielnych pomiarów ma ogromne znaczenie w leczeniu nadciśnienia tętniczego krwi.
PL
Wprowadzenie: Operacje resekcji miąższu płucnego prowadzą do nieodwracalnych zaburzeń oddechowych na skutek zmniejszenia powierzchni wymiany gazowej. Większość operacji, to zabiegi planowe, dzięki czemu możliwe jest wprowadzenie przedoperacyjnej rehabilitacji. Ma ona na celu zwiększenie sprawności fizycznej chorego, poprawę ruchomości klatki piersiowej i przepony, zwiększenie siły mięśni oddechowych oraz poprawę wentylacji płuc a także nauczenie pacjenta prawidłowego oddychania, efektywnego kaszlu oraz sposobów zmniejszania bólu. Poprawa wydolności oddechowej i wysiłkowej pacjenta przed operacją może zmniejszyć ograniczenie wydolności pooperacyjnej, a co za tym idzie również częstotliwość powikłań. Cel: Celem pracy była ocena wpływu rehabilitacji przedoperacyjnej u chorych poddawanych resekcjom miąższu płucnego z powodu NSCLC. Metoda: W celu zidentyfikowania publikacji z ostatnich 15 lat związanych z tematyką tego przeglądu przeszukano elektroniczne bazy danych: PubMed i Worldcat. Użyto także skali PEDro do oceny jakości metodologicznej wybranych artykułów. Wyniki: Spośród 236 otrzymanych publikacji 8 spełniło wszystkie kryteria, a po przeanalizowaniu ich piśmiennictwa znaleziono 2 dodatkowe artykuły spełniające kryteria przyjęte w tej pracy. W 9 wykazano pozytywny wpływ przedoperacyjnej rehabilitacji na stan pacjenta po operacji resekcji miąższu płucnego, w jednej wykazano wynik neutralny, a w żadnym z badań nie wykazano wpływu negatywnego. Wnioski: Przedoperacyjna rehabilitacja może przynieść korzystne efekty, które mogą utrzymywać się nawet do kilku miesięcy po operacji. Programy trwające ponad 2 tygodnie zwiększały wydolność pacjentów i zmniejszały częstość występowania powikłań pooperacyjnych.
EN
Introduction: Pulmonary resections result in permanent impairment of the respiratory function due to reduction of the gas-exchange surface. Most of these procedures are elective, which makes it possible to implement a preoperative rehabilitation programme, aimed at increasing general fitness, improving chest and diaphragm mobility, muscle strength and lung ventilation, and also at training the proper breathing pattern, effective coughing and pain-relief techniques. Improvement of patients' respiratory function and general fitness may contribute to the limitation of postoperative functional impairment, and therefore morbidity. Objectives: The aim of this systematic review was analysis of the effect of the preoperative rehabilitation on the postoperative course following pulmonary resections in lung cancer patients. Method: Systematic review of the literature published within the last 15 years was performed using PubMed and Worldcat databases. Methodological quality of selected papers was assessed using the PEDro scale. Results: Eight out of the 236 initially retrieved papers met the pre-set criteria, and search of the attached references found an additional 2 papers. In 9 of the papers included in the final analysis positive impact of the preoperative rehabilitation was shown, and no effect was found in one of them. There were no studies showing any negative effect of the preoperative rehabilitation. Conclusions: Preoperative rehabilitation may be beneficial, and its effects may last for several months after surgery. Rehabilitation programmes longer than 2 weeks were associated with functional improvement.
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.