Search results

1

Współczesne spojrzenie na właściwości lecznicze płucnicy islandzkiej Cetraria islandica (L.) Ach.

100%

Smolińska D., Tajer A., Stebel A.

Annales Academiae Medicae Silesiensis

|

2012

|

vol. 66

|

issue 4

56-63

EN

Iceland moss Cetraria islandica (L.) Ach. is a lichen that belongs to the Parmeliaceae family. It occurs throughout Poland, mainly in dry pine forests, grasslands and heaths. A raw material which is used in health care is a thallus of Iceland moss, Lichen islandicus. The properties of the species have been well-known since the 18th century when it started to be used as a food, mostly jelly after soaking in water, or an admixture to fl our for baking bread, as well as a cure for tuberculosis. Nowadays, this lichen is also used as an additive to pet food in Scandinavia. Thanks to the presence of biologically active substances such as lichen acids (cetraric acid, protocetraric acid, fumarprotocetraric acid, protolichesterinic acid, small amounts of usnic acid), polysaccharides and mucous compounds, it has antibacterial, anti-infl ammatory, protective, reinforcing and antiemetic properties. Moreover animal research which has been conducted recently has confi rmed the anticancer properties of the lichen after parenteral administration. Extracts from this lichen are used in treating infl ammation of the upper respiratory tract, laryngitis, as an antitussive agent, against infl ammation of the esophagus and stomach, hypo-acidity, peptic ulcers, as well as externally in the form of rinses to improve the condition of damaged hair and wraps to control the excessive secretion of sebum.

PL

Płucnica islandzka (tarczownica islandzka, porost islandzki) Cetraria islandica (L.) Ach. jest porostem z rodziny tarczownicowatych Parmeliaceae, spotykanym na terenie całego kraju, głównie w suchych borach sosnowych, murawach i na wrzosowiskach. W lecznictwie stosowana jest plecha płucnicy Lichen islandicus. Surowiec ten znany był już ludziom w XVIII w. Stosowano go jako środek spożywczy, głównie galaretkę po odgoryczeniu przez moczenie w wodzie, jako domieszkę do mąki przy wypieku chleba oraz jako lekarstwo na gruźlicę. Do dzisiejszych czasów w Skandynawii używa się go jako dodatek do karmy dla zwierząt domowych. Dzięki zawartości biologicznie czynnych związków chemicznych, głównie kwasów porostowych, takich jak kwasy cetrarowy, protocetrarowy, fumaroprotocetrarowy, protolichesterynowy, a w niewielkich ilościach także usninowy, oraz polisacharydów i związków śluzowych, wykazuje działanie przeciwbakteryjne, przeciwzapalne, osłaniające, wzmacniające, przeciwwymiotne. Ostatnio prowadzone badania na zwierzętach wykazały również, po podaniu pozajelitowym, właściwości przeciwnowotworowe. Wyciągi z płucnicy stosuje się w stanach zapalnych górnych dróg oddechowych, w nieżycie gardła, jako środek przeciwkaszlowy, w stanach zapalnych przełyku i żołądka, w niedokwaśności, chorobie wrzodowej, a także – zewnętrznie – w postaci płukanek do polepszenia kondycji zniszczonych włosów oraz okładów w celu regulacji nadmiernego wydzielania łoju.

2

Concentration of polycyclic aromatic hydrocarbons in Hypogymnia Physodes (L.)Nyl. thalli and changes to morphological structure / Kumulacja wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w plechach Hypogymnia physodes (L.)Nyl. i zmiany w ich budowie morfologicznej

100%

Jóźwiak M. A.

Ecological Chemistry and Engineering S

|

2012

|

vol. 19

|

issue 4

549-569

EN

Apart from widely known anthropogenic pollutants as SO2, NOx, CO2, CO, there are another dangerous substances emitted to the air named polycyclic aromatic hydrocarbons (PAH). In the air they occur in a form of vapours and aerosols deposited on dust particles of 10 μm (PM 10) and 2.5 μm (PM 2.5) in diameter. In cities, the air polluted by gases and atmospheric particulate was analysed using special automatic or semi-automatic equipment or analytic procedures. That is why a powerful development of bioanalytical techniques based on using organisms as bioindicators is observed in recent years. The lichens are the most frequently used organisms in bioindication. The purpose of this research is to evaluate air pollution by PAHs in urban agglomeration with the use of Hypogymnia physodes (L.)Nyl. The research was performed in two hundred thousand occupants in south-east Poland in 2004-2007. The lichens placed on tree branches of 30 cm on 4 crossroads, and the 3 branches were put in each research point. Before starting the exposition, the “O” sample had been collected that had been stored in a closed container before chemical analysis. The exposition period lasted for 3 months. Then PAHs were determined in collected lichens. The analysis was performed with high performance liquid chromatography (HPLC), LiChrosper (TM) column 100 RP - 18, UV detector; λ = 254 nm. The concentration was expressed in mg/kg of dry mass that is after deducting PAH value determined in “O” sample. The analysis of obtained results showed diverse concentration of the pollution in the analysed crossroads depending on the road traffic density and season. PAH concentrations were determined from 0.61 mg·kg-1 d.m. in the 1st quarter of 2004 to 2.56 mg·kg-1 d.m. in the 1st quarter of 2006, and from 0.48 mg·kg-1 d.m. in the 4th quarter of 2004 to 2.22 mg·kg-1 d.m. in the 4th quarter of 2006. Meteorological conditions influence the concentration of PAHs in lichens. The atmospheric precipitation contributed to the decrease of PAHs concentration in the air by scavenging the pollution with atmospheric particulate. The regression line amounted to y = 1.91759 - 0.00674 · x, at the confidence interval equal to p = 0.0308. A relation between the PAH concentration and air relative humidity turned out to be the most essential correlation. This relation indicates that the concentration of PAHs in the lichens increases with an increase of humidity. The line regression amounted to y = -1.04196 + 0.02897 · x, at the confidence interval equal to p = 0.0505.

PL

Obecnie obok powszechnie znanych zanieczyszczeń gazowych pochodzenia antropogennego, takich jak SO2, NOx, CO2, CO, do groźnych substancji dostających się do powietrza zalicza się wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA). W powietrzu występują w postaci par i aerozoli zalegających na cząstkach pyłu o średnicy 10 μm (PM 10) i 2,5 μm (PM 2,5). W miastach zanieczyszczenie powietrza gazami i pyłem zawieszonym bada się przy użyciu specjalistycznej automatycznej lub półautomatycznej aparatury lub z zastosowaniem procedur analitycznych. Takie tradycyjne podejście, polegające na wykorzystaniu aparatury pomiarowej i analizy chemicznej próbek, nie daje jednak pełnej informacji dotyczącej oddziaływań zanieczyszczeń na organizmy żywe. Dlatego też, w ostatnich latach obserwuje się dynamiczny rozwój technik bioanalitycznych wykorzystujących organizmy żywe jako biowskaźniki. Jednymi z najczęściej wykorzystywanych w bioindykacji organizmów są porosty. Celem badań była ocena zanieczyszczenia powietrza WWA w aglomeracji Kielc z wykorzystaniem Hypogymnia physodes (L.)Nyl. Badania przeprowadzono w dwustutysięcznym mieście położonym w południowo-wschodniej Polsce w latach 2004-2007. W mieście, na podstawie poziomu natężenia ruchu kołowego, wytypowano 4 skrzyżowania do badań WWA. Porost Hypogymnia physodes przywożono z Puszczy Boreckiej (NE Polska), obszaru, który dla Polski uznawany jest jako obszar wzorcowo czysty. Porosty, na gałązkach o długości 30 cm, transplantowano w wyznaczonych obszarach, po trzy gałązki w każdym punkcie. Przed każdą ekspozycją pobierano próbkę „O”, którą do czasu analizy chemicznej przechowywano w zamkniętym pojemniku. Ekspozycja każdorazowo trwała 3 miesiące. W zebranych porostach oznaczano WWA. Analizy dokonywano z zastosowaniem HPLC, kolumna Li Chrospher (TM) 100 RP - 18, detektor UV; λ = 254 nm. Stężenie podano w mg·kg-1 suchej masy netto, tj. po odjęciu wartości stężenia WWA oznaczonego w próbce „O”. Plechy po ekspozycji badano w mikroskopie elektronowym skaningowym FEI QUANTA 200 z cyfrowym zapisem obrazu. Analiza uzyskanych danych wykazała zróżnicowanie koncentracji zanieczyszczenia na badanych skrzyżowaniach w zależności od natężenia ruchu kołowego i pory roku. Na wartość stężenia WWA w porostach modyfikująco wpływają warunki meteorologiczne. Opad wpływał na obniżenie WWA w powietrzu poprzez wypłukiwanie go wraz z pyłem zawieszonym. Linia regresji dla skrzyżowania I wynosiła y = 1,91759-0,00674·x, przy przedziale ufności p = 0,0308. Najistotniejsza okazała się korelacja między stężeniem WWA a wilgotnością względną powietrza. Zależność ta wskazuje na wzrost stężenia WWA w porostach wraz ze wzrostem wilgotności. Linia regresji dla skrzyżowania I wynosiła y = -1,04196+0,02897·x, przedział ufności p = 0,0505.

3

Prototaxites - zagadkowe organizmy kopalne

80%

Tomczyk P.

Kosmos

|

2018

|

vol. 67

|

issue 2

251-255

PL

Prototaxites to wymarły rodzaj organizmów żywych; występowały one na całym świecie od późnego syluru do późnego dewonu (420-370 mln lat temu). Wymarły jednocześnie z rozwojem roślin krzewiastych i drzewiastych. Miały cylindryczną, wzniesioną formę, przypominającą kolumnę o wymiarach nawet 8 m wysokości i 1 m szerokości, z pojedynczymi, krótkimi rozgałęzieniami w szczytowej części. W ciągu wieków kwestia interpretacji ich skamieniałości była przedmiotem ożywionej debaty naukowej. Obecnie uważa się, że najprawdopodobniej były organizmami symbiotycznymi, związkiem grzyba i glonu.

EN

Prototaxites are an extinct genus of living organisms, the representatives of which occurred all over the world from the Late Silurian to Late Devonian Period (420-370 million years ago). They became extinct with the development of shrubby and woody plants. They had cylindrical, upright form, resembling a column up to 8 m in height and 1 m in width with single, short branches in the top part. Over the centuries, the question of interpretation of their fossils was the subject of intense scientific debate. Currently, it is considered that most likely they were symbiotic organisms, which consisted of a fungus and an alga.

Refine search results

1 Annales Academiae Medicae Silesiensis

1 Ecological Chemistry and Engineering S

1 Kosmos

1 2018

2 2012

1 Jóźwiak M. A.

1 Smolińska D.

1 Stebel A.

1 Tajer A.

1 Tomczyk P.

Współczesne spojrzenie na właściwości lecznicze płucnicy islandzkiej Cetraria islandica (L.) Ach.

Concentration of polycyclic aromatic hydrocarbons in Hypogymnia Physodes (L.)Nyl. thalli and changes to morphological structure / Kumulacja wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w plechach Hypogymnia physodes (L.)Nyl. i zmiany w ich budowie morfologicznej

Prototaxites - zagadkowe organizmy kopalne