Search results

1

RELACJA Z MIĘDZYNARODOWEGO KONGRESU 17TH INTERNATIONAL AEK CANCER CONGRESS, 20–22 MARCA 2013 ROKU

100%

PASTUŁA A.

Zeszyty Naukowe Towarzystwa Doktorantów Uniwersytetu Jagiellońskiego. Nauki Ścisłe

|

2014

|

issue 9

55-58

2

Badanie ultrasonograficzne wśród pacjentów w wieku przedszkolnym – badanie ankietowe

100%

Bukowski J. S., Bombiński P., Witek M., Choroś D., Koźlakiewicz Z., Mazurek M., Pluta M., Brzewski M.

Pediatria i Medycyna Rodzinna

|

2017

|

vol. 13

|

issue 2

203-211

EN

Ultrasound examination, as a non-invasive and safe procedure which does not require premedication, is increasingly commonly used by paediatricians. Special focus is placed on its use in early detection of cancer in children. The aim of this study was to determine how frequently and for what reason paediatricians ordered ultrasound examination as well as the outcome of the procedure. The study team conducted an anonymous survey among the parents of children attending kindergartens in the districts of Ochota and Mokotów in the capital of Poland, Warsaw. Questionnaires obtained from the parents of 336 preschool children aged 3–6 years were included in the study. By the date of the survey over 27% of children had not had any ultrasound examination and 32.44% had only one. More than half of the children (52.38%) were referred to ultrasound by a paediatrician during an office or home visit. The most common reason for the first ultrasound examination was check-up of a healthy child with no previous pathologies in a given area (41.04%). The most common location of the first ultrasound scan indicated by the respondents was the abdominal cavity (56.18%). For 254 ultrasound scans, 38 cases (14.96%) required further diagnostic investigation, specialist consultation or hospitalisation. 2.05% of scans revealed a suspected cancer lesion and 3.64% showed a congenital defect. By the date of the survey 27.16% of children had undergone other types of diagnostic imaging. 77.74% of parents would like their child to undergo annual preventative ultrasound scans. It is worth noting that it is increasingly more common for paediatricians to order ultrasound examination for healthy children as well, as a check-up. Increased parents’ awareness has also been observed.

PL

Ultrasonografia, jako badanie nieinwazyjne, bezpieczne i niewymagające premedykacji, jest coraz częściej wykorzystywana przez lekarzy pediatrów. Szczególną uwagę zwraca się na jej zastosowanie we wczesnym wykrywaniu nowotworów u dzieci. Celem pracy było sprawdzenie, jak często i z jakiego powodu lekarze pediatrzy sięgali po badanie ultrasonograficzne oraz jakie były tego konsekwencje. Zespół przeprowadził anonimową ankietę wśród rodziców przedszkolaków uczęszczających do przedszkoli na terenie miasta stołecznego Warszawy w dzielnicach Ochota i Mokotów. Do badania zakwalifikowano ankiety uzyskane od rodziców 336 przedszkolaków w wieku 3–6 lat. Ponad 27% dzieci do dnia przeprowadzenia ankiety nie miało wykonanego ani jednego badania ultrasonograficznego, a 32,44% zaledwie jedno. Ponad połowa dzieci (52,38%) została na badanie skierowana przez lekarza pediatrę w trakcie wizyty w przychodni lub domowej. Najczęstszy powód pierwszego badania ultrasonograficznego stanowiła kontrola dziecka zdrowego – bez stwierdzonych wcześniej patologii w danym zakresie (41,04%). Najczęściej badaną okolicą podczas pierwszego badania ultrasonograficznego wskazywaną przez ankietowanych była jama brzuszna (56,18%). Spośród 254 badań ultrasonograficznych 38 (14,96%) wymagało dalszej diagnostyki, konsultacji lekarza specjalisty lub pobytu w szpitalu. Zmianę podejrzaną nowotworowo wykazało 2,05% badań ultrasonograficznych, a wadę wrodzoną – 3,64%. Innym badaniom obrazowym do dnia przeprowadzenia ankiety zostało poddanych 27,16% dzieci. Spośród rodziców 77,74% chciałoby, aby ich dziecko brało udział w corocznych profilaktycznych badaniach ultrasonograficznych. Warto zauważyć, że takie badanie jest coraz częściej zlecane przez lekarzy pediatrów także u dzieci zdrowych, jako kontrolne. Obserwuje się również wzrost świadomości wśród rodziców.

3

Guz woreczka śródchłonki – opis przypadku

100%

Kuczkowski J., Brzoznowski W., Nowicki T., Szade J.

|

vol. 6(1)

39-42

PL

Celem pracy jest omówienie przypadku guza woreczka endolimfatycznego z destrukcją ucha wewnętrznego u 70-letniej kobiety leczonej w Klinice Otolaryngologii GUMed. Chora została przyjęta do Kliniki z powodu bólów ucha, głuchoty, zawrotów głowy trwających od trzech lat. Postawiono wstępne rozpoznanie guza rozwijającego się w kości skroniowej w przebiegu zespołu von Hippel-Lindau (VHL). Chorą leczono chirurgicznie. W badaniu doraźnym stwierdzono obecność nowotworu. Wykonano operację usunięcia guza z dojścia przezsutkowego ze szkieletowaniem zatoki esowatej. Po zabiegu dolegliwości bólowe ustąpiły. Badania histopatologiczne oraz immunohistochemiczne wykazały obecność guza woreczka śródchłonki (ELST). Kontrolne badanie TK nie wykazało wznowy guza.

4

Rola wybranych polimorfizmów genu MGMT w rozwoju chorób nowotworowych

88%

Kiczmer P., Szydło B., Strzelczyk J. K., Gołąbek K., Ostrowska Z.

Annales Academiae Medicae Silesiensis

|

2017

|

vol. 71

378-382

EN

Materiał genetyczny komórki jest nieustannie narażony na działanie czynników mutagennych. Odpowiednie mechanizmy chroniące przed szkodliwym wpływem mutagenów są niezwykle ważne dla prawidłowego funkcjonowania oraz kontroli proliferacji komórek. Jednym z mechanizmów naprawczych jest działanie enzymu MGMT, który odpowiada za ochronę DNA komórki przed czynnikami alkilującymi. Różnice w aktywności enzymu, wynikające z występowania wielu odmian polimorficznych jego genu, mogą prowadzić niekiedy do zwiększonego ryzyka zachorowania na nowotwory. Tematem pracy jest omówienie roli niektórych polimorfizmów genu MGMT w rozwoju oraz terapii chorób nowotworowych.

PL

Cell DNA is constantly exposed to mutagenic factors. DNA repair mechanisms are very important to provide proper cell functioning and proliferation control. One of the DNA repair mechanisms is based on the O6-methylguanine-DNA methyltransferase enzyme, which provides protection against alkylating agents. Differences in MGMT enzyme activity may be caused by MGMT gene polymorphisms. MGMT polymorphisms may increase cancer risk, e.g. lung cancer or esophageal cancer. In this review we have described the role of some MGMT polymorphisms in cancer development and therapy.

5

Aktywność fizyczna a nowotwory

88%

Litwiniuk M., Kara I.

OncoReview

|

2012

|

vol. 2

|

issue 4

228-233

EN

Physical activity has been shown to decrease the incidence of breast and colon cancers and most likely of cancers of the prostate, endometrium and lung. The mechanism of this effect is very complex and not completely understood. Physical activity has an impact on the immune system (increased number of natural killer (NK) cells and cytotoxic T cells), may reduce inflammation (significantly decreased plasma TNF-α, IL-6, and CRP), has effects on sex hormones (decreased bioavailability of estrogens and increased concentration of sex hormone-binding globulin) and influences insulin metabolism. Recent publications have shown that physical activity after cancer diagnosis and treatment is associated with reduced risk of breast and colon cancer recurrence and increases the survival rates (40% to 50% lower risk of cancer death). It is therefore important to encourage patients to physical activity. American Cancer Society has given recommendation for moderate exercise for at least 30, or better 45–60 min, on at least 5 days per week.

PL

Dane epidemiologiczne wskazują, że aktywność fizyczna zmniejsza ryzyko wystąpienia raka piersi i raka jelita grubego. Najprawdopodobniej przyczynia się również do obniżenia ryzyka zachorowania na raka prostaty, trzonu macicy i płuca. Mechanizm tego zjawiska nie został w pełni poznany; uważa się, że może on wiązać się z oddziaływaniem immunologicznym (wzrost liczby i aktywności makrofagów i limfocytów NK), wpływem na metabolizm (obniżenie stężenia insuliny i insulinopodobnego czynnika wzrostu), zmniejszeniem stężenia hormonów płciowych (mniejsza synteza, zmniejszenie wrażliwości tkanek na hormony, zwiększenie syntezy globuliny wiążącej hormony płciowe) i z wpływem na procesy zapalne (zmniejszenie stężenia TNF-α, IL-6 i CRP). W ostatnim czasie pojawiły się doniesienia wskazujące, że regularna aktywność fizyczna po leczeniu raka piersi i raka jelita grubego zmniejsza ryzyko nawrotu choroby i wydłuża przeżycie (zmniejsza ryzyko zgonu o 40–50%). Powinno się więc zachęcać pacjentów do zwiększenia aktywności fizycznej. Według zaleceń ASC (American Cancer Society) najbardziej korzystna jest aktywność o umiarkowanym natężeniu, trwająca co najmniej 30 min (a najlepiej 45–60 min) i powtarzana przynajmniej przez 5 dni w tygodniu.

6

Nanocząsteczki złota w terapii przeciwnowotworowej

88%

Bitiucki M., Sękowski S.

Kosmos

|

2016

|

vol. 65

|

issue 2

227-234

PL

Nanotechnologia jest nauką stosunkowo młodą, obejmuje syntezę i badanie obiektów o rozmiarach rzędu 10-9 metra. Jedną z prób zastosowania nanotechnologii jest wykorzystanie nanocząsteczek w terapii przeciwnowotworowej. Prowadzone prace badawcze mają na celu syntezę całkowicie nowych związków terapeutycznych oraz podniesienie wydajności terapii konwencjonalnych m.in. radioterapii. Wykazano, że podanie nanocząsteczek złota podczas naświetlania zwiększa efekty terapeutyczne w postaci obniżenia zdolności komórek do proliferacji. Co ważniejsze, silniejsze efekty uzyskano przy zastosowaniu promieniowania o energii mniejszej (rzędu kiloelektronowoltów zamiast megaelektronowoltów). Opisano również, że w radioterapii łączonej z inkubacją komórek z nanocząsteczkami złota opłaszczonymi glukozą zmniejsza się ich zdolność do proliferacji oraz wzrasta odsetek komórek wchodzących na szlak apoptozy. Dochodzi również do zmian w ekspresji białka p53 i zatrzymywanie się komórek w punkcie kontrolnym G2/M, w którym komórki są najbardziej wrażliwe na promieniowanie. Z tego względu modyfikacje NPs mogą stanowić ogromną szansę na opracowanie innowacyjnych i wysoce skutecznych leków przeciwnowotworowych.

EN

Nanotechnology is a relatively young science focusing on the synthesis and studies of the objects with dimensions of the order of 10-9 meters. One approach to make the nanotechnology useful consists in application of nanoparticles in anticancer therapy. There are conducted studies aimed at the synthesis of totally new therapeutic compounds and increased efficiency of conventional therapies, among others - radiotherapy. It was demonstrated that administration of gold nanoparticles (GNPs) during the exposure of cells to ionizing radiation increases therapeutic effects by reducing their proliferation. Moreover, larger effects of radiation treatment combined with GNPs were obtained by using radiation energies in the range of keV instead of MeV. It was also described that irradiation combined with incubation of cells with gold nanoparticles coated with glucose decreases their ability to proliferate and increases the percentage of the cells entering on the apoptotic pathway. This leads also to changes in p53 protein expression and arrest of cell cycle in the G2/M phase, in which cells are most sensitive to radiation. Therefore, modifications of GNPs may help to develop innovative and highly effective anticancer drugs.

7

Ocena świadomości chorych palących papierosy na temat wpływu palenia tytoniu na występowanie chorób cywilizacyjnych

75%

Białkowska J., Mroczkowska D., Szypulska A., Fischer B.

Medycyna Środowiskowa - Environmental Medicine

|

2013

|

vol. 16

|

issue 2

23-30

EN

Background: Smoking is known to affect the body adversely and to contribute significantly to the development of many diseases. It is necessary to carry out education programs, to develop healthy attitudes and to motivate smokers to start the fight against addiction. The aim is to show the patients’ point of view on the effects of tobacco smoking on health. It was also an attempt to assess patients’ knowledge about the effects of smoking and the incidence of civilization diseases. The authors analyze the health behaviours and habits of nicotine-dependent patients from data from patients hospitalized in the rehabilitation and internal diseases wards. Material and methods: A questionnaire survey was conducted in patients hospitalized at the University Hospital in Olsztyn and Healthcare Complex in Nidzica. The study included 50 smokers aged 21 to 80 years. The data was used to develop statistical methods: analysis of rho-Spearman correlation to examine relationships between variables, non-parametric test of Mann-Whitney U to detectsignificant differences between the compared groups and one-way analysis of variance to test differences between groups. Results: Prevalence of symptoms of the disease in patients is associated with an increased awareness of the dangers of smoking tobacco. Knowledge of these risks among the respondents is independent of age and education. Educational activities conducted by therapists are indeed important for the patients’ health-related behaviors. Conclusions: Awareness of the dangers of cigarette smoking is fixed and is not determined by the age of the smoker, education or the fact of suffering from a particular disease. Therapists who have frequent contact with the patients are able to affect their health behaviors. In connection with the manifestation of tolerance to the phenomenon of heavy smokers’ nicotine addiction, people from a particular physical neighborhood are more likely to adopt the habit. There are still no effective methods of motivating people to give up the habit.

PL

Wstęp: Palenie tytoniu wpływa negatywnie na stan zdrowia organizmu i ma znaczący udział w rozwoju wielu chorób. Konieczne jest prowadzenie edukacji, kształtowanie postaw prozdrowotnych i motywowanie osób palących do podejmowania walki z nałogiem. Celem pracy jest ocena świadomości chorych w zakresie niekorzystnego wpływu nikotynizmu na stan zdrowia. Podjęto próbę oceny wiedzy pacjentów na temat wpływu palenia tytoniu na występowanie chorób cywilizacyjnych. Autorzy analizują zachowania zdrowotne i nawyki chorych uzależnionych od nikotyny, hospitalizowanych w oddziale rehabilitacji i oddziale chorób wewnętrznych. Materiał i metody: Badanie przeprowadzono metodą ankietową w grupie osób hospitalizowanych w Uniwersyteckim Szpitalu Klinicznym w Olsztynie oraz w Zespole Opieki Zdrowotnej w Nidzicy. W badaniu uczestniczyło 50 osób palących papierosy w wieku od 21 do 80 lat. Do opracowania danych posłużono się metodami statystycznymi: analizą korelacji rho-Spearmana do zbadania współzależności pomiędzy zmiennymi, testem nieparametrycznym U-Manna Whitneya do wykrycia istotnych różnic między porównywanymi grupami oraz jednoczynnikową analizą wariancji do sprawdzenia różnic międzygrupowych. Wyniki: Występowanie symptomów choroby u pacjentów nie jest powiązane ze zwiększoną świadomością zagrożeń wynikających z palenia tytoniu. Wiedza na temat tych zagrożeń wśród badanych respondentów jest niezależna od wieku i wykształcenia. Działania edukacyjne prowadzone przez terapeutów są istotnie ważne z punktu widzenia prozdrowotnych zachowań pacjentów. Wnioski: Świadomość zagrożeń wynikających z palenia papierosów jest stała i nie determinuje jej wiek palacza, wykształcenie ani fakt zachorowania na określoną chorobę. Istotne znaczenie dla rezygnacji z palenia papierosów ma jednostka chorobowa. Terapeuci, którzy mają częsty kontakt z pacjentami, są w stanie wpływać na ich zachowania prozdrowotne. W związku z przejawianą tolerancją nałogowych palaczy wobec zjawiska nikotynizmu, osoby z ich otoczenia są bardziej narażone na wejście w nałóg. Wciąż brakuje skutecznych metod motywowania palaczy do rezygnacji z nałogu.

8

Aspekty promocji zdrowia i badań profilaktycznych w kontekście zachorowań i zgonów z powodu nowotworów w Polsce

75%

Przystaś B., Sander-Grabowska M., Chwiałkowska M.

Innowacje w Pielęgniarstwie i Naukach o Zdrowiu

|

2019

|

vol. 4

|

issue 2

116-130

EN

Introduction. Late diagnosis and anti-health lifestyle have an impact on the increase in the number of cases of cancer. Aim. The aim of this article is to draw the attention to the role of health promotion, preventive care and other preventive actions in the reduction of morbidity and mortality due to cancerous diseases. Materials and methods. The work uses a method of literature analysis, including statistical data from the National Cancer Register. Results. In Poland, the incidence of breast and lung cancer in women is higher whereas in men lung and prostate cancer. Conclusions. 1. The incidence of cancer in the Polish population is on the increase . 2. It is necessary to provide systemic solutions that improve the effectiveness of current preventive programmes, preventive care and health promotion measures.

PL

Wstęp. Późna diagnostyka i antyzdrowotny styl życia mają wpływ na wzrost zachorowań na choroby nowotworowe. Cel. Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na rolę promocji zdrowia, badań profilaktycznych i innych działań prewencyjnych w zmniejszeniu zachorowalności i umieralności z powodu chorób nowotworowych. Materiał i metody. W pracy wykorzystano metodę analizy piśmiennictwa,w tym dane statystyczne z Krajowego Rejestru Nowotworów. Wyniki. W Polsce wśród kobiet dominuje zachorowalność na nowotwory piersi i płuca, a wśród mężczyzn nowotwory płuca i prostaty. Wnioski. 1. Zachorowalność na nowotwory w polskiej populacji wykazuje nadal tendencję wzrostową. 2. Niezbędne są rozwiązania systemowe, które przyczynią się do lepszej skuteczności aktualnie realizowanych w i badań profilaktycznych oraz działań z zakresu promocji zdrowia.

9

Diagnostic traps in orbital diseases – analysis and comparison of two cases

63%

Świątek M. K., Ziemba P., Jasiewicz E., Dańków H., Pojda-Wilczek D.

Annales Academiae Medicae Silesiensis

|

2022

|

issue 76

1-4

EN

Proptosis is a characteristic sign that might suggest the diagnosis of different diseases. Proptosis is characterised by the anterior displacement of the eye and its protrusion. The most commonly associated symptoms of proptosis are deteriorated vision, elevated intraocular pressure and inflammation of periocular tissues. The presented study describes two cases of patients with proptosis and periocular pain. In each case, the primary cause of proptosis was initially incorrectly diagnosed and required in-depth diagnostics. In Patient A extrabulbar optic neuritis caused by Lyme disease was suspected and treated with steroids and antibiotics. Subsequently, Graves’ disease was diagnosed and treated with anti-thymocyte globulin. Complete loss of vision was observed after one month of treatment. Radiotherapy and steroid therapy were introduced. Afterwards, the patient’s vision was restored. Patient B, who was treated for hypothyroidism, was admitted to the hospital with elevated intraocular pressure, double vision, a restricted visual field and proptosis. The primary diagnosis was Graves’ ophthalmopathy (GO). However, after in-depth imaging and pathomorphological studies of a specimen taken from the orbit, B-cell lymphoma was diagnosed. After the introduction of correct treatment, significant improvement was noted. Presented work indicates that in-depth diagnostics are crucial when it comes to the differential diagnosis of GO and a tumor of the orbital cavity.

PL

Wytrzeszcz jest objawem charakterystycznym w różnych jednostkach chorobowych. To przemieszczenie gałki ocznej oraz jej wysunięcie do przodu. Pacjentom z wytrzeszczem najczęściej towarzyszą takie objawy, jak pogorszenie widzenia, wzrost ciśnienia śródgałkowego oraz zapalenie tkanek okołooczodołowych. W pracy opisano dwa przypadki pacjentów z objawami wytrzeszczu oraz bólu okołogałkowego, którego pierwotna przyczyna nie została właściwie rozpoznana i wymagała pogłębionej diagnostyki. U pacjenta A wysunięto podejrzenie pozagałkowego zapalenia nerwu wzrokowego w przebiegu choroby z Lyme, leczonego glikokortykosteroidami i antybiotykami. Następnie rozpoznano chorobę Gravesa i zastosowano leczenie globuliną antytymocytarną. Po miesiącu terapii zaobserwowano całkowitą utratę wzroku. Wdrożono radioterapię i sterydoterapię, uzyskując powrót widzenia. Pacjent B, leczony przewlekle na niedoczynność tarczycy, zgłosił się do szpitala z podwyższonym ciśnieniem śródgałkowym, dwojeniem, ograniczeniem pola widzenia oraz wytrzeszczem. Początkowo diagnostyka wskazywała na oftalmopatię Gravesa (Graves’ ophthalmopathy – GO). Jednak po wykonaniu badań obrazowych oraz patomorfologicznych pobranego z oczodołu wycinka stwierdzono chłoniaka z drobnej komórki B. Po wprowadzeniu leczenia nastąpiła znaczna poprawa. W pracy pokazano, jak ważna w przypadku rozpoznania różnicowego pomiędzy chorobami o etiologii zapalnej i nowotworowej jest pogłębiona diagnostyka.

10

Tumor Necrosis Factor-related apoptosis inducing ligand (TRAIL) and its receptors

63%

Kocot-Warat M., Trzaska D., Czuba Z.

Annales Academiae Medicae Silesiensis

|

2011

|

vol. 65

|

issue 4

58-62

EN

Tumor necrosis factor-related apoptosis inducing ligand (TRAIL) is a cytokine of the tumor necrosis factor (TNF) superfamily. The mRNA for TRAIL is expressed in most of the normal human cells and tissues, including T cells, monocytes, macrophages, dentritic cells, natural killer cells (NK) and spleen, lung, prostate. The most important biological function of this cytokine is inducing apoptosis in cancer, transformed cells with little or no cytotoxity against non-transformed cells and tissues and thus TRAIL is promising anticancer cytokine. TRAIL induces programmed cell death through interacting with its receptors. Five TRAIL receptors have been identifi ed: TRAIL-R1 and TRAIL-R2 have ability to initiate the apoptosis- signaling cascade after ligation, whereas “decoy receptors”-TRAILR3, -R4 and osteoprotegerin (OPG) lack this ability. TRAIL induces apoptosis in several tumor cell lines, but many primary tumors are resistant to TRAIL-induced apoptosis. Several mechanisms underlying TRAIL resistance have been proposed. Thus, scientists are currently attempting to identity TRAIL sensitizers that are able to overcome TRAIL resistance in cancer cells. The chemotherapy agents, radiation, lipopolysaccharide, interferons, fl avonoids are capable of enhancing TRAIL-induced apoptosis in cancer cells.

PL

Ligand czynnika martwicy nowotworu (TRAIL) jest cytokiną należącą do nadrodziny czynnika martwicy nowotworów (TNF). Ekspresję mRNA dla TRAIL stwierdzono w wielu prawidłowych komórkach i tkankach organizmu: limfocytach T, monocytach, makrofagach, komórkach dendrytycznych, komórkach natural killer (NK), a także w śledzionie, płucach, gruczole krokowym. Najważniejszą funkcją biologiczną tej cytokiny jest indukowanie apoptozy w komórkach nowotworowych, transformowanych,bez działania cytotoksycznego w stosunku do niezmienionych komórek i tkanek, dlatego TRAIL jest obiecujacą cytokiną antynowotworową. TRAIL indukuje programowaną śmierć komórki poprzez interakcje ze swoimi receptorami. Zidentyfikowano pięć receptorów TRAIL: TRAIL-R1 i TRAIL-R2, mających zdolność inicjowania sygnału do apoptozy po połączeniu z ligandem, oraz „receptory pułapki” – TRAIL-R3 i TRAIL-R4, osteoprotegeryna (OPG) – nieposiadające tej zdolności. TRAIL indukuje apoptozę wielu linii komórek nowotworowych, jednak wiele pierwotnych nowotworów jest opornych na apoptozę indukowaną TRAIL. Zaproponowano wiele mechanizmów leżących u podstaw tej oporności. Naukowcy starają się zidentyfikować czynniki uwrażliwiające komórki nowotworowe w celu przełamania ich oporności na TRAIL. Chemioterapia, promieniowanie, lipopolisacharyd, interferony, flawonoidy są zdolne usprawniania apoptozy indukowanej TRAIL w komórkach nowotworowych.

11

Wybrane poglądy na postępowanie diagnostyczne i terapeutyczne w przypadku kobiet w ciąży – ze szczególnym uwzględnieniem nowotworów złośliwych jajnika

63%

Osuch B., Maździarz A., Skrzypczak A., Jagielska B., Śpiewankiewicz B.

Current Gynecologic Oncology

|

2014

|

vol. 12

|

issue 4

308-317

EN

The most common neoplasms in pregnant women are: breast cancer, cancers of the reproductive organ (in particular cervical cancer) and gastrointestinal tract, lymphomas and melanoma. Both diagnosis and treatment of cancer in pregnancy encounter numerous obstacles and therefore they should be conducted by an interdisciplinary team of physicians. The primary aim should always be the protection of life and health of the mother and the lowest possible risk of adverse effects induced by the diagnosis and therapy to the fetus. A surgical procedure is one of the basic methods of oncological treatment, also in pregnant patients. However, its extent depends on the type of cancer, gestational age and fetal development. Radiotherapy of the pelvic and abdominal regions during pregnancy is absolutely contraindicated due to severe (also lethal) consequences to the fetus. Chemotherapy with selected drugs is allowed after organogenesis. The therapy should end approximately three weeks prior to the planned labor. The incidence of malignant ovarian cancers is approximately 1 per 10 000–38 000 pregnancies. In the majority of cases, pregnancy does not affect prognosis. The therapeutic management primarily depends on the clinical advancement of cancer. In early stages, surgical intervention should be limited to unilateral salpingo-oopheorectomy as well as biopsy of the peritoneum and greater omentum. Following the conclusion of pregnancy and postpartum period, a repeated surgery to assess the advancement of the disease should be considered. In advanced diseases, the extent of surgical treatment depends mainly on the patient’s decision to maintain the pregnancy.

PL

Do najczęstszych nowotworów rozpoznawanych u kobiet ciężarnych należą: rak piersi, nowotwory narządu rodnego (szczególnie szyjki macicy) i przewodu pokarmowego, chłoniaki i czerniak. Zarówno rozpoznanie, jak i leczenie choroby nowotworowej w okresie ciąży napotyka wiele trudności, powinien je więc prowadzić zespół złożony z wielu specjalistów. Cel nadrzędny zawsze powinny stanowić ochrona zdrowia i życia matki oraz możliwie najniższe ryzyko negatywnego odziaływania diagnostyki i terapii na płód. Postępowanie chirurgiczne to jedna z podstawowych metod leczenia onkologicznego, także w trakcie ciąży, ale jego zakres zależy od rodzaju rozpoznanego nowotworu, wieku ciąży i stopnia rozwoju płodu. Radioterapia okolic miednicy i jamy brzusznej podczas ciąży jest bezwzględnie przeciwwskazana, z uwagi na poważne (w tym letalne) zagrożenie płodu. Chemioterapię wybranymi lekami dopuszcza się po zakończeniu okresu organogenezy; zaleca się zakończenie leczenia około trzech tygodni przed planowanym porodem. Częstość występowania nowotworów złośliwych jajnika wynosi około 1 na 10 000–38 000 ciąż. W większości przypadków ciąża nie zmienia rokowania. Postępowanie lecznicze uwarunkowane jest przede wszystkim stopniem klinicznego zaawansowania choroby. We wczesnych postaciach interwencja chirurgiczna powinna ograniczać się do jednostronnego usunięcia przydatków, biopsji otrzewnej i sieci większej. Po zakończeniu ciąży i okresu połogu do rozważenia jest powtórna operacja, oceniająca zaawansowanie procesu nowotworowego. W przypadkach choroby zaawansowanej zakres leczenia chirurgicznego zależy głównie od decyzji pacjentki co do utrzymania ciąży.

12

Receptory aktywowane przez proliferatory peroksysomów w procesie nowotworzenia - fakty i kontrowersje

63%

Szydłowska A., Kurzyńska A., Kunicka Z., Bogacka I.

Kosmos

|

2018

|

vol. 67

|

issue 2

361-373

PL

Receptory aktywowane przez proliferatory peroksysomów (PPAR) należą do rodziny receptorów jądrowych. Dotychczas scharakteryzowano ich trzy izoformy: alfa, beta i gamma, które jako ligando-zależne czynniki transkrypcyjne zaangażowane są w regulację różnych procesów fizjologicznych w organizmie. Ich podstawową funkcją jest udział w metabolizmie lipidów i glukozy. PPAR uczestniczą również w reakcji zapalnej oraz w kontroli proliferacji i różnicowania komórek, a także w regulowaniu procesów rozrodczych. Wyniki wielu badań wskazują, że receptory te zaangażowane są w proces nowotworzenia, chociaż rola poszczególnych izoform nie jest jednoznacznie zdefiniowana. Izoforma alfa uczestniczy w powstawaniu raka wątrobowokomórkowego u gryzoni, jednak w przypadku ludzkich hepatocytów długotrwała aktywacja tej izoformy nie wywołuje zmian nowotworowych. Udział PPARβ/δ w procesie kancerogenezy jest najbardziej niesprecyzowany spośród wszystkich izoform PPAR. Istnieją przypuszczenia, że pełni ona ważną rolę w powstawaniu raka jelita grubego. Z kolei, ekspresję PPARγ obserwuje się w wielu typach komórek nowotworowych, a rola tej izoformy w powstawaniu nowotworów jest najbardziej złożona. Wykazuje ona m. in. właściwości anty-proliferacyjne i proapoptotyczne, hamuje angiogenezę oraz indukuje końcowe różnicowanie komórek. W niniejszej pracy przedstawiono istniejące poglądy i kontrowersje na temat udziału trzech izoform PPAR w procesie nowotworzenia.

EN

Peroxisome proliferator-activated receptors (PPARs) belong to the nuclear receptor family. So far, three isoforms of PPARs: alpha, beta and gamma have been described. As ligand-dependent transcription factors, they participate in the regulation of diverse physiological processes. PPARs are involved in the regulation of lipid and glucose metabolism. They also control inflammatory processes or cell proliferation and differentiation. PPARs are also implicated in the regulation of reproductive functions. Furthermore, results of several studies clearly indicate, that PPARs are involved in carcinogenesis. PPARα mediates in hepatocellular tumor growth in rodents, but its role in human hepatocytes is not so obvious as in rodents. The role of PPARβ/δ in carcinogenesis still remains unclear. It is believed, that PPARβ/δ has important function in colorectal tumor growth. In turn, the expression of PPARγ has been demonstrated in different types of tumor cells and its role in carcinogenesis seems the most complex. There are reports that indicate antiproliferative and proapoptotic effects of PPARγ activation. It has been also demonstrated that PPARγ ligands inhibit angiogenesis and induce terminal differentiation. In this review, we summarize current findings regarding the involvement of the three PPAR isoforms in carcinogenesis.

13

Neutropenia – diagnostyka i leczenie w świetle doniesień z ASCO 2009

63%

Lubin J., Markowska A., Mądry R., Markowska J.

|

EN

The aim of this paper is to present most recent reports dealing with neutropenia and febrile neutropenia as complications of chemotherapy in oncology. The problem is not isolated but concerns a large proportion of oncologic patients undergoing antitumor therapy. Considering that most oncologic patients are elderly people whose bone marrow reserve is not entirely efficient, palliative prolongation of survival of oncologic patients and more aggressive therapeutic protocols using cytostatic drugs, neutropenia becomes an increasingly frequent sequel of side effects of chemotherapy, rated among acute complications of treatment (developing several days to several weeks after cessation of administration of cytostatics). Qualification of patients to one of three risk groups for febrile neutropenia distinguished by the National Comprehensive Cancer Network (NCCN) and European Organisation for Research and Treatment of Cancer (EORTC), facilitates prediction of the patients’ response to treatment instituted. Reports presented at the 2009 ASCO meeting significantly advance our understanding of factors stimulating the growth of granulocytes and particularly their influence on survival of oncologic patients subjected to myelosuppressive chemotherapy. The paper discusses abstracts presented at the 2008 ASCO meeting, which, similar to the 2009 ASCO abstracts, compare the risk of hospitalization of patients receiving filgrastim and pegfilgrastim. Of utmost importance in clinical practice is primary and secondary prevention and treatment of neutropenia and febrile neutropenia, which is substantial cause of mortality in oncologic patients.

PL

Celem pracy jest przedstawienie najnowszych doniesień z zakresu wiedzy na temat neutropenii i gorączki neutropenicznej jako powikłań chemioterapii w nowotworach. Problem nie jest odosobniony, dotyczy dużej grupy chorych poddawanych terapiom przeciwnowotworowym. Ze względu na to, że większość pacjentów onkologicznych stanowią osoby starsze, u których rezerwa szpikowa nie jest w pełni wydolna, chęć paliatywnego wydłużania życia chorych onkologicznych oraz bardziej agresywne schematy leczenia cytostatykami neutropenia staje się coraz powszechniejszym zjawiskiem ubocznego działania chemioterapii, zaliczanym do ostrych powikłań (ostre powikłania leczenia występują od kilku dni do kilku tygodni po zakończeniu podawania cytostatyków). Kwalifikacja pacjentów do jednej z trzech grup ryzyka wystąpienia gorączki neutropenicznej wyróżnianych przez NCCN (National Comprehensive Cancer Network) oraz EORTC (European Organisation for Research and Treatment of Cancer) pozwala przewidywać reakcje chorych na stosowane leczenie. Przedstawione na ASCO w 2009 roku abstrakty poszerzają znacząco wiedzę o czynnikach stymulujących wzrost granulocytów, a w szczególności ich wpływie na przeżycia chorych onkologicznych, u których stosowano mielosupresyjne chemioterapie. W pracy odniesiono się do abstraktu prezentowanego na ASCO 2008, w którym podobnie jak w abstrakcie z 2009 roku porównano ryzyko hospitalizacji u pacjentów stosujących filgrastim i pegfilgrastim. Niezmiernie ważna w praktyce klinicznej jest profilaktyka (pierwotna i wtórna) oraz leczenie neutropenii i gorączki neutropenicznej będącej przyczyną śmierci pacjentów onkologicznych.

14

Poczucie własnej skuteczności i strategie przystosowania do choroby u pacjentek z nowotworem narządu rodnego

63%

Rogala D., Mazur A., Maślińska M., Koper K., Wysocka J.

Current Gynecologic Oncology

|

2015

|

vol. 13

|

issue 3

154-164

EN

Aim: According to Bandura’s social cognitive theory, high self-efficacy has a positive impact on one’s motivation and achievements. There are two different attitudes which patients diagnosed with cancer adopt. The active attitude consists in putting up a fight for one’s health and life and in general mobilization, whereas the passive one manifests itself in fear and general surrender. The aim of the study was to analyze the relationship between mental adaptation to cancer and self-efficacy in women after hysterectomy performed for oncological reasons. Material and methods: The research involved 37 patients with reproductive organ cancer, after hysterectomy. The authors used their own survey, the General Self-Efficacy Scale (GSES) and the Mini-Mental Adjustment to Cancer scale – Mini-MAC. The authors analyzed the relationship between the coping strategies adopted by patients and the level of self-efficacy based on sociodemographic variables. In statistical computations, planned comparison (contrast analysis), Kruskal–Wallis analysis of variance (ANOVA), Pearson’s r correlation coefficient and Kendall’s tau coefficient were used. The significance level was assumed at p ≤ 0.05. Results: 1) Women after hysterectomy adopt constructive strategies of coping with the disease. These strategies are: “fighting spirit” and “positive reinterpretation.” 2) Women in a relationship adopt a destructive strategy called “helplessness/hopelessness” more often than single women, whilst women with a better economic status tend to adopt the constructive strategy known as “positive reinterpretation.” 3) Patients with higher self-efficacy more frequently adopt the “fighting spirit” and “positive reinterpretation” strategies. 4) The level of self-efficacy is higher in women in a relationship than in single women. Conclusions: 1) The level of self-efficacy in patients after hysterectomy is higher than its average level in the Polish population and the highest among the clinical populations studied so far. 2) Higher level of self-efficacy increases the tendency to adopt constructive strategies.

PL

Cel pracy: Zgodnie z teorią społeczno-poznawczą Bandury wysoka ocena własnej skuteczności pozytywnie wpływa na motywację do działania i osiągnięcia jednostki. Wyróżnia się dwie postawy przyjmowane przez pacjentów po zdiagnozowaniu choroby nowotworowej. Postawa aktywna polega na podjęciu walki o zdrowie i życie oraz ogólnej mobilizacji, pasywna zaś przejawia się lękiem i ogólną rezygnacją. Celem pracy była ocena związku między przystosowaniem psychicznym do choroby nowotworowej a poziomem poczucia własnej skuteczności u kobiet po zabiegu histerektomii przeprowadzonym z powodów onkologicznych. Materiał i metody: Badaniami objęto 37 pacjentek z nowotworem narządu rodnego po zabiegu histerektomii. Wykorzystano ankietę własnej konstrukcji, Skalę Uogólnionej Własnej Skuteczności – GSES i Skalę Przystosowania Psychicznego do Choroby Nowotworowej – Mini-MAC. Analizowano zależność między wyborem strategii walki z chorobą a poziomem własnej skuteczności w zależności od zmiennych socjodemograficznych. W obliczeniach statystycznych wykorzystano porównania zaplanowane (analiza kontrastów), test ANOVA rang Kruskala–Wallisa, współczynnik korelacji r Pearsona i tau Kendalla. Jako poziom istotności przyjęto p ≤ 0,05. Wyniki: l) Kobiety po histerektomii wybierają konstruktywne strategie walki z chorobą. Są to strategie „duch walki” i „pozytywne przewartościowanie”. 2) Kobiety żyjące w związku częściej niż samotne wybierają strategię destrukcyjną „bezradność – beznadziejność”, a te o lepszym statusie materialnym – strategię konstruktywną „pozytywne przewartościowanie”. 3) Pacjentki cechujące się wyższym poziomem własnej skuteczności częściej stosują strategie „duch walki” i „pozytywne przewartościowanie”. 4) Poziom własnej skuteczności u kobiet żyjących w związku jest wyższy niż u samotnych. Wnioski: l) Poziom własnej skuteczności pacjentek po histerektomii jest wyższy od przeciętnej w polskiej populacji i najwyższy spośród dotychczas badanych grup klinicznych. 2) Wyższy poziom własnej skuteczności sprzyja wyborowi konstruktywnych strategii.

15

Rola β-glukanu w przeciwdziałaniu chorobom cywilizacyjnym

63%

Perczyńska A., Marciniak-Łukasiak K., Żbikowska A.

Kosmos

|

2017

|

vol. 66

|

issue 3

379-388

PL

Jednym z czynników pomagających w walce z otyłością i innymi chorobami cywilizacyjnymi jest dieta bogata w błonnik pokarmowy, którego jedną z frakcji jest β-glukan. Naturalnie występuje on w zbożach i niektórych grzybach. β-glukan obniża poziom cholesterolu oraz pozwala utrzymać prawidłowy poziom cukru we krwi, co wiąże się ze zmniejszonym ryzykiem zachorowalności na choroby sercowo-naczyniowe, czy cukrzycę typu II. Dodatkowo polisacharydy te mogą poprawić odporność immunologiczną oraz wspomóc prewencję przeciwnowotworową. Żywność wzbogacona w β-glukan (np. produkty zbożowe, napoje), wprowadzona do codziennej diety może przyczynić się do poprawy stanu zdrowia konsumenta. Aby uzyskać produkty atrakcyjne pod względem zdrowotnym i sensorycznym, w dalszych badaniach należy uwzględniać zarówno postać żywności, parametry procesu technologicznego jak również poznanie mechanizmów związanych z działaniem immunostymulującym i przeciwnowotworowym β-glukanów.

EN

One of the factors that help in the fight against obesity and other civilization diseases is a diet rich in fiber. One of the fraction of dietary fibre is β-glucan that can be naturally found in some grains and fungi. β-glucan decreases the levels of cholesterol and postprandial glucose in blood, which in turn are associated with a reduced risk of cardiovascular diseases and diabetes type II, respectively. There is also evidence that β-glucan is capable of improving immunological resistance, as well as of an supporting anti-tumor therapy. The consumption of food containing β-glucan (nowadays the most common groups of a such food are grain products and beverages), as a part of daily diet, can contribute to an improvement of consumer's health. To gain the best possible results in terms of maintenance of health and sensory properties of the food, further investigations are still needed. Specifically, this concerns investigations on the influence of the form of food and parameters of technological processes, as well as mechanisms underlying β-glucan's immunomodulatory and anti-cancer properties.

16

Rola ghreliny i obestatyny w procesach metabolicznych i nowotworowych u ludzi

63%

Jaszczyńska-Nowinka K., Markowska A.

Current Gynecologic Oncology

|

2010

|

vol. 8

|

issue 2

132-139

EN

Both ghrelin and obestatin are peptides derived from the same precursor – preprohormone – encoded on the 3rd chromosome (3p25-26). Both hormones are secreted to the bloodstream. Ghrelin has 28-amino acids with serine at position 3. It is an endogenous ligand of growth hormone receptor (GHS), which has been discovered in hypophysis and hypothalamus. Ghrelin may occur in active and inactive forms. In order to achieve biological activity, ghrelin must contain a N-octa-acetyl group of serine. Total ghrelin is a sum of active and inactive forms. Ghrelin and its receptors GHS-R1a and 1b (growth hormone secretagogue) are widespread in the body, being present mainly in the gastrointestinal tract, central nervous system, reproductive system, heart and kidneys. Obestatin is a recently discovered 23-amino acids long peptide, produced as a result of proteolytic splitting of the preprohormone ghrelin. Systemic distribution of ghrelin is less well known. Both ghrelin and obestatin play a role in energy management (control appetite, body mass, metabolism of fat and glucose, gastrointestinal function), influence cardiovascular, reproductive and immune systems and participate in modulation of central nervous system function. Ghrelin and obestatin regulate processes of cellular proliferation and apoptosis. Variations of ghrelin and obestatin levels, as well as expression of GHS-R in hypophyseal and neuroendocrine tumors, uterine myomas and both benign and malignant ovarian tumors, confirm their role in tumor development and are a promising topic for future studies in oncology.

PL

Ghrelina i obestatyna są peptydami wywodzącymi się z tego samego prekursora – preprohormonu, który kodowany jest na chromosomie 3. (3p25-26); wydzielane są do krwi. Ghrelina to 28-aminokwasowy peptyd, zawierający serynę w pozycji 3. Jest endogennym ligandem receptora wzrostu (GHS), który wykryto w przysadce i podwzgórzu. Występuje ona w formie aktywnej i nieaktywnej. Aby otrzymać aktywność biologiczną, ghrelina musi zawierać N-oktaacetylową grupę seryny. Ghrelina całkowita to suma form aktywnej i nieaktywnej. Ghrelina i jej receptory GHS-R1a i 1b (growth hormone secretagogue) są szeroko rozpowszechnione w organizmie i występują między innymi w przewodzie pokarmowym, ośrodkowym układzie nerwowym, układzie rozrodczym, sercu i nerkach. Obestatyna to ostatnio wykryty 23-aminokwasowy peptyd powstały na skutek proteolitycznego rozszczepienia preprohormonu ghreliny. Dystrybucja obestatyny w organizmie jest mniej znana. Ghrelina i obestatyna biorą udział w kontroli bilansu energii (apetyt, masa ciała, metabolizm tłuszczów i glukozy, funkcje żołądkowo-jelitowe), a także odgrywają rolę w układzie sercowo-naczyniowym, rozrodczym, modulacji immunologicznej i ośrodkowym układzie nerwowym. Regulują procesy proliferacji i apoptozy komórek. Zmiany stężeń ghreliny i obestatyny oraz/lub ekspresja GHS-R w guzach przysadki mózgowej, guzach neuroendokrynnych przewodu pokarmowego (NET), mięśniakach macicy oraz guzach łagodnych i złośliwych jajnika wskazują na ich udział w rozwoju nowotworów i są obiecującym obiektem badań w onkologii.

17

Horyzontalna transmisja komórek nowotworowych

63%

Baranowska M., Fol M.

Kosmos

|

2017

|

vol. 66

|

issue 2

297-311

PL

Istnieją trzy udokumentowane przypadki zakaźnych nowotworów występujących w środowisku naturalnym: rak pyska diabła tasmańskiego, zakaźny psi guz weneryczny oraz białaczko-podobny nowotwór u małgwi piaskołazu. Komórki zakaźnego nowotworu charakteryzują się podobnym lub takim samym materiałem genetycznym, który jest odmienny od genomu gospodarza. Każdy z opisanych rodzajów nowotworów pochodzi od pierwotnego, wspólnego przodka i szerzy się horyzontalnie miedzy osobnikami. Nowotwór rozprzestrzenia się przez bezpośredni kontakt fizyczny (u psów i diabłów tasmańskich) lub poprzez czynniki środowiskowe, jak np. woda (małże). Mechanizmy, które doprowadziły do wyewoluowania zakaźnej postaci nowotworu i pozwalają nowotworowi unikać odpowiedzi odpornościowej gospodarza, nie są do końca poznane. W tym kontekście, pewne znaczenie może odgrywać poziom zróżnicowania genetycznego populacji zwierząt oraz brak/zaburzenia rozpoznawania swój-obcy. Bardziej dogłębne poznanie biologii tego typu nowotworów, ich dróg rozprzestrzeniania się, tworzenia przerzutów, sposobów unikania mechanizmów odpornościowych gospodarza, może udzielić wielu odpowiedzi na temat biologii innych nowotworów.

EN

There are three documented cases of contagious cancers occurring in natural environment - devil facial tumor disease, canine transmissible venereal tumor and leukemia-like clam cancer. The tumor cells collected from different locations have identical chromosomal rearrangements and they are genetically distinct from their hosts. All the types of transmissible cancers come from an original, common ancestor and they spread through horizontal transmission between individuals. The neoplastic cells are transported through physical contact (dogs and Tasmanian devils) or by environmental factors, e.g. water (soft-shell clams). The mechanisms that led to appearance of the transmissible cancers and that allow the cancer to avoid the host immune response are not yet fully known. In this context, the genetic diversity of animal populations and the lack or disorder of the self/nonself-immune recognition may play a role. In-depth knowledge of biology of this type of cancer: how they can spread, cause metastasis, and avoid immune response, may help to elucidate biology of other cancers.

18

Białko cacybp/sip i jego rola w organizacji cytoszkieletu

51%

Filipek A., Góral A.

Kosmos

|

2018

|

vol. 67

|

issue 1

131-137

PL

Białko CacyBP/SIP występuje w różnych komórkach i tkankach ssaków, a jego wysoki poziom notowany jest w mózgu, śledzionie, grasicy oraz w wielu nowotworach. CacyBP/SIP oddziałuje z wieloma białkami efektorowymi, w tym z białkami cytoszkieletu: aktyną, tubuliną, tropomiozyną. Wskazuje to, iż CacyBP/SIP bierze udział w procesach komórkowych, którym towarzyszą zmiany w organizacji cytoszkieletu zarówno w warunkach fizjologicznych jak też w różnych stanach chorobowych. W niniejszej pracy przedstawiono charakterystykę oddziaływania CacyBP/SIP z białkami cytoszkieletu oraz rolę tych interakcji w różnych procesach komórkowych.

EN

The CacyBP/SIP protein is present in different mammalian cells and tissues. Its particularly high level is observed in brain, spleen, thymus and in many cancers. CacyBP/SIP interacts with different targets including cytoskeletal proteins such as tubulin, actin, tropomyosin. This indicates that CacyBP/SIP is involved in cellular processes associated with changes in cytoskeleton organization under physiology and pathology. In the present work the characteristics of complexes formed between CacyBP/SIP and cytoskeletal proteins and the role of those interactions are presented.

19

Struktura i funkcje białka Klotho

51%

Szymczak A., Forma E.

Folia Medica Lodziensia

|

2012

|

vol. 39

|

issue 2

151-187

EN

Klotho gene was identified in 1997, and named after a Greek goddess Klotho, who spun the thread of life. The inactivation of Klotho gene in mice leads to a syndrome resembling aging, whereas the overexpression of Klotho extends their life span. Protein Klotho exists in two forms: membrane and secreted Klotho which play different functions. The highest expression of transmembrane form of Klotho is observed in the kidney and choroid plexus in the brain. The transmembran form of Klotho acts as a coreceptor for fibroblast growth factor 23 (FGF23) and regulates phosphate homeostasis band vitamin D metabolism. The secreted form of Klotho, which was detected in plasma, cerebrospinal fluid and urine functions as a humoral factor that regulates the activity of several ion channels, transporters, and growth factor receptors. Moreover, this form of Klotho protein can modify N-glycans of TRPV5 channel and regulate calcium homeostasis. The secreted Klotho can also inhibit the insulin and insulin-like growth factor 1 (IGF-1) pathways. Last data suggest that Klotho can act as a tumor supressor gene. The decrease of Klotho expression was observed in the breast, pancreas, stomach, colon, lung and cervical cancer. Moreover, the decrease of Klotho expression was correlated with the more aggressive phenotype of examined cancers. Downregulation of Klotho gene was associated with CpG hypermethylation of promoter region and histones deacetylation.

PL

Gen Klotho, odkryty został w roku 1997, a jego nazwa wywodzi się od imienia greckiej bogini Klotho, która przędła nić ludzkiego żywota. Myszy z inaktywowanym genem Klotho wykazują cechy przedwczesnego starzenia się, natomiast nadekspresja Klotho skutkuje wydłużeniem czasu ich życia. Białko Klotho występuje w dwóch formach - transbłonowej oraz sekrecyjnej, którym przypisuje się odmienne funkcje. Najwyższą ekspresję transbłonowej formy Klotho obserwuje się w nerkach i splotach naczyniówkowych komór mózgowych. Forma ta, funkcjonuje jako koreceptor dla czynnika wzrostu fibroblastów 23 (FGF23), który uczestniczy w utrzymywaniu homeostazy fosforanowej oraz regulacji metabolizmu witaminy D. Sekrecyjna postać białka, której obecność wykazano w osoczu, płynie mózgowordzeniowym oraz w moczu, funkcjonuje jako czynnik humoralny. Reguluje ona aktywność kanałów jonowych, transporterów błonowych, a także receptorów dla czynników wzrostu. Poprzez modyfikację N-glikanów kanałów TRPV5, Klotho sekrecyjne bierze udział w utrzymywaniu homeostazy jonów wapnia. Ponadto, sekrecyjna postać białka uczestniczy w hamowaniu szlaku insuliny/insulinopodobnego czynnika wzrostu. Ostatnie doniesienia sugerują, iż Klotho spełnia także rolę supresora procesu nowotworzenia. Obniżenie ekspresji genu Klotho wykazano m.in. w raku piersi, trzustki, żołądka, jelita grubego, płuc oraz w raku szyjki macicy. Spadek ekspresji genu Klotho skorelowany jest z bardziej agresywnym fenotypem badanych nowotworów. Wśród mechanizmów leżących u podstaw obniżenia ekspresji Klotho wyróżnia się m.in. hipermetylację wysp CpG w obrębie regionu promotorowego oraz deacetylację histonów.

20

Zaburzenia procesu O-GlcNAcylacji w nowotworach

51%

Ciesielski P., Krześlak A.

Folia Medica Lodziensia

|

2014

|

vol. 41

|

issue 1

65-91

EN

O-GlcNAcylation is a post-translational modification involving the addition of a N-acetylglucosamine moiety to the serine/threonine residues of cytosolic or nuclear proteins. Two enzymes are responsible for cyclic O-GlcNAcylation: O-GlcNAc transferase (OGT) which catalyzes the addition of the GlcNAc moiety from UDP-GlcNAc to target proteins and O-GlcNAcase (OGA) which catalyses the hydrolytic removal of the sugar moiety from proteins. Dynamic and reversible O-GlcNAcylation is emerging as an important regulator of diverse cellular processes, such as signal transduction, metabolism, transcription, translation, proteasomal degradation and cell cycle. O-GlcNAcylation occurs on serine or threonine residues of proteins at sites that may also be phosphorylated. Therefore, an extensive crosstalk exists between phosphorylation and O-GlcNAcylation. Recent studies indicate that increased O-GlcNAcylation is a general feature of cancer. Elevated O-GlcNAcylation (hyper-OGlcNAcylation) occurs in many human malignancies including solid tumors such as lung, prostate, breast, colorectal, liver, pancreatic cancers as well as non-solid cancers such as chronic lymphocytic leukemia. The changes in O-GlcNAcylation are associated with the changes in OGT and OGA expression levels. Hyper-O-GlcNAcylation may be linked to the various hallmarks of cancer, including cancer cell proliferation, survival, invasion, metastasis and metabolism. This paper reviews recent findings related to O-GlcNAc-dependent regulation of signaling pathways, cell cycle, transcription factors, and metabolic enzymes in cancer cells.

PL

O-GlcNAcylacja jest odwracalną potranslacyjną modyfikacją białek polegającą na przyłączeniu wiązaniem O-glikozydowym pojedynczych reszt β-N-acetyloglukozaminy (GlcNAc) do seryny lub treoniny. W proces O-GlcNAcylacji włączone są dwa enzymy: O-GlcNAc transferaza (OGT), enzym odpowiedzialny za przyłączanie reszt N-acetyloglukozaminy i β-N-acetyloglukozaminidaza (OGA), która katalizuje reakcję odłączania reszt GlcNAc. Dynamiczna i odwracalna O-GlcNAcylacja odgrywa istoną rolę w regulacji szeregu procesów komórkowych, takich jak przekazywanie sygnału, metabolizm, transkrypcja, translacja, degradacja białek w proteasomach i cykl komórkowy. Ponieważ O-GlcNAcylacja dotyczy reszt seryny lub treoniny, które znajdują się w miejscach rozpoznawanych przez kinazy białkowe, wpływa ona na poziom fosforylacji wielu białek i isnieje ścisła zależność pomiędzy tymi modyfikacjami. Ostanie badania wskazują, że w komórkach nowotworowych dochodzi do znacznego zwiększenia poziomu O-GlcNAcylacji. Hiper-O-GlcNAcylację stwierdzono w różnych typach nowotworów, włączając w to guzy lite np. płuc, prostaty, piersi, jelita grubego, trzustki, wątroby a także białaczki np. przewlekłą białaczkę limfatyczną. Zaburzenia O-GlcNAcylacji związane są ze zmianami w komórkach nowotworowych ekspresji enzymów odpowiedzialnych za ten proces, tj. OGT i OGA. Hiper-O-GlcNAcylacja wpływa na proliferację, przeżycie i metabolizm komórek nowotworowych, jak również zwiększa ich zdolność do inwazji i metastazy. Prezentowana praca stanowi przegląd aktualnych informacji dotyczących roli O-GlcNAcylacji w regulacji szlaków przekazywania sygnałów, cyklu komórkowego, czynników transkrypcyjnych oraz enzymów i innych białek związanych z metabolizmem komórek nowotworowych.

Refine search results

RELACJA Z MIĘDZYNARODOWEGO KONGRESU 17TH INTERNATIONAL AEK CANCER CONGRESS, 20–22 MARCA 2013 ROKU

Badanie ultrasonograficzne wśród pacjentów w wieku przedszkolnym – badanie ankietowe

Guz woreczka śródchłonki – opis przypadku

Rola wybranych polimorfizmów genu MGMT w rozwoju chorób nowotworowych

Aktywność fizyczna a nowotwory

Nanocząsteczki złota w terapii przeciwnowotworowej

Ocena świadomości chorych palących papierosy na temat wpływu palenia tytoniu na występowanie chorób cywilizacyjnych

Aspekty promocji zdrowia i badań profilaktycznych w kontekście zachorowań i zgonów z powodu nowotworów w Polsce

Diagnostic traps in orbital diseases – analysis and comparison of two cases

Tumor Necrosis Factor-related apoptosis inducing ligand (TRAIL) and its receptors

Wybrane poglądy na postępowanie diagnostyczne i terapeutyczne w przypadku kobiet w ciąży – ze szczególnym uwzględnieniem nowotworów złośliwych jajnika

Receptory aktywowane przez proliferatory peroksysomów w procesie nowotworzenia - fakty i kontrowersje

Neutropenia – diagnostyka i leczenie w świetle doniesień z ASCO 2009

Poczucie własnej skuteczności i strategie przystosowania do choroby u pacjentek z nowotworem narządu rodnego

Rola β-glukanu w przeciwdziałaniu chorobom cywilizacyjnym

Rola ghreliny i obestatyny w procesach metabolicznych i nowotworowych u ludzi

Horyzontalna transmisja komórek nowotworowych

Białko cacybp/sip i jego rola w organizacji cytoszkieletu

Struktura i funkcje białka Klotho

Zaburzenia procesu O-GlcNAcylacji w nowotworach