Full-text resources of PSJD and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl
Preferences help
enabled [disable] Abstract
Number of results

Results found: 5

Number of results on page
first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  niepłodność
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Dla par, które mają trudność z poczęciem dziecka, stosowanie technologii wspomaganej reprodukcji stanowi często jedyną możliwość powiększenia rodziny. Jedną z najbardziej rozpowszechnionych metod wspomaganego rozrodu jest in vitro ze względy na wysoką skuteczność tej metody. Na całym świecie świadomość, postawy wobec in vitro i rozpowszechnienie metody różnią się. Wykorzystanie modelu ekologicznego pozwala poddać analizie sytuację pary małżeńskiej i przyjrzeć się relacjom wewnątrzrodzinnym oraz otoczeniu rodziny w kontekście społecznym, w którym funkcjonuje. W związku z tym niniejszy artykuł proponuje wykorzystanie modelu Bronfenbrennera znanego jako teoria systemów ekologicznych jako teoretycznego modelu rozważania nad rozwojem rodziny poddającej się leczeniu niepłodności metodą in vitro.
PL
Prezentowane badania obejmują analizę związku wsparcia społecznego i odczuwanego dobrostanu psychicznego wśród kobiet i mężczyzn zmagających się z niepłodnością. Założenie dotyczące znaczenia wsparcia społecznego dla dobrostanu psychicznego zostało zaczerpnięte z literatury przedmiotu wskazującej, że procesy wsparcia społecznego stanowią pierwszy krok, aby pomóc niepłodnym parom radzącym sobie z niepłodnością. W badaniach wykorzystano Kwestionariusz Wsparcia Społecznego K-Wspo autorstwa Sommera i Fydricha 1989 w polskiej adaptacji Zygfryda Juczyńskiego (w druku) do oceny wsparcia społecznego oraz Skalę Psychological Well-Being of Carol Ryff w polskiej adaptacji Karaś i Cieciucha (2017) do diagnozy odczuwanego dobrostanu psychicznego. W badaniach wzięło udział 98 osób (50 kobiet i 48 mężczyzn) zmagających się z problemem niepłodności. Badania wskazują na znaczenie poszczególnych rodzajów wsparcia (emocjonalnego, praktycznego, integracji społecznej) dla odczuwanego dobrostanu psychicznego. Wykazano również, że wsparcie społeczne jest predyktorem ogólnego dobrostanu wśród badanych osób.
EN
Significant progress in oncology over the past years resulted in a noticeable improvement of mean survival rates of patients treated for malignant tumors. Particularly rewarding is the treatment of tumors in the pediatric and juvenile age group. A sizeable proportion of patients subjected to oncologic treatment, i.e. chemotherapy, radiotherapy and surgery, experience a limited procreative potential as a sequel of administered therapy. Among chemotherapeutics, some of the most toxic compounds are alkylating agents, e.g. cyclophosphamide, chlorambucil, melphalan and procarbazine. Severity of negative effects of cytostatics on the patients’ fertility depends largely on administered dose and patient’s age at the time of treatment. In the case of radiotherapy, severity of limitation of procreative potential correlates with total absorbed dose of radiation, irradiated body area and, as in the case of chemotherapy, on the patient’s age. Induced iatrogenic infertility is a tremendous problem for survivors, adversely affecting their quality of life. Apart of inherited genetic syndromes, no evidence is available suggesting that oncologic treatment instituted in the past in the parents might increase the risk of cancer or congenital malformations in their offspring. Thanks to the development of novel procreation-enhancing techniques, several options are currently available enabling preservation of procreative potential of oncologic patients. Prior to institution of antitumor therapy, persons who wish to preserve fertility should be offered cryopreservation of embryos, oocytes, sperm or of a sample of gonadal tissue, transposition of ovaries or hormonal suppression of oogenesis and spermatogenesis. Implementation of these techniques should provide young people with a chance to raise their own children.
PL
Dzięki znacznemu postępowi w dziedzinie onkologii w ciągu kilku lat istotnie wzrósł średni czas przeżycia pacjentów leczonych z powodu nowotworów złośliwych, a szczególnie duże powodzenie odnotowuje się w leczeniu nowotworów wieku dziecięcego i młodzieńczego. Niemała liczba młodych osób przechodzących w przeszłości leczenie onkologiczne, w postaci chemioterapii, radioterapii, leczenia chirurgicznego, ma ograniczone możliwości prokreacyjne ze względu na zastosowaną terapię. Wśród chemioterapeutyków do najbardziej toksycznych substancji należą związki alkilujące, tj. cyklofosfamid, chlorambucyl, melfalan i prokarbazyna, przy czym stopień negatywnego oddziaływania cytostatyków na płodność pacjentów zależy w dużej mierze od zastosowanej dawki leku oraz wieku chorego. W przypadku radioterapii ograniczenie zdolności prokreacyjnych związane jest z całkowitą pochłoniętą dawką promieniowania, z polem napromieniania oraz, podobnie jak w przypadku chemioterapii, z wiekiem pacjenta. Wyindukowana jatrogennie bezpłodność stanowi olbrzymi problem dla ozdrowieńców, znacząco obniża ich jakość życia. Poza dziedzicznymi zespołami genetycznymi nie ma dowodów na to, że zastosowana w przeszłości u rodziców terapia przeciwnowotworowa zwiększa ryzyko raka albo wad wrodzonych u potomstwa. Dzięki rozwojowi technik wspomaganego rozrodu istnieje obecnie wiele metod pozwalających zachować zdolności rozrodcze u pacjentów onkologicznych. Przed rozpoczęciem terapii przeciwnowotworowej u osób pragnących zachować płodność należy zaproponować zamrożenie zarodków, oocytów, nasienia, fragmentu tkanki gonadalnej, transpozycję jajników lub hormonalną supresję oogenezy i spermatogenezy. Stosując ww. techniki, daje się tym młodym ludziom szansę na uzyskanie własnego potomstwa.
EN
Implementation of increasingly aggressive protocols in oncology results in increasing permanent cure rates. This is particularly noticeable in the youngest age group, including women of reproductive age. In this population of patients, permanent cure rates may reach 75% according to some authors. Unfortunately, implemented treatment frequently results in a compromised function of gonads and associated therewith secondary infertility, thus significantly influencing the patients’ quality of life. Aggressive and multidrug systemic therapy, used in most frequent paediatric malignancies, e.g. in Hodgkin disease or haematological neoplasms, is associated with high risk of ovarian damage. Particularly gonadotoxic effects have been documented after radiotherapy and alkylating agents-based chemotherapy. At present, there are several methods aiming at preservation of reproductive capacity of patients undergoing such treatment. Currently used transposition of ovaries out of irradiated area and freezing of embryos, in spite of considerable effectiveness, are burdened by several limitations and do not solve the problem of infertility in a satisfactory way, particularly in the youngest oncologic patients. Recently, research is focused on attempts of using GnRH agonists and antagonists, as well as on freezing immature oocytes. Among novel techniques, considerable hopes are associated with freezing and transplantation of ovarian tissue. These procedures do not delay implementation of antineoplastic treatment and do not compromise its effectiveness, but as novel still raise much controversy and debate.
PL
Stosowanie coraz bardziej agresywnych schematów w terapii nowotworów skutkuje coraz większym odsetkiem trwałych wyleczeń. Szczególnie widoczne jest to w najmłodszej grupie wiekowej, obejmującej kobiety w wieku rozrodczym. W tej grupie chorych odsetek trwałych wyleczeń według niektórych autorów osiąga nawet 75%. Zastosowane leczenie często prowadzi do upośledzenia funkcji gonad i związanej z tym następowej niepłod­ności, a tym samym znacząco wpływa na jakość życia. Ciężka wielolekowa terapia systemowa stosowana w często występujących nowotworach u dzieci, takich jak choroba Hodgkina, czy nowotworach hematologicz­nych zaliczana jest do terapii dużego ryzyka uszkodzenia jajników. Szczególną gonadotoksyczność wykazano w przypadku radioterapii i chemioterapii związkami alkilującymi. Obecnie istnieje kilka metod skoncentrowa­nych na utrzymaniu zdolności do rozrodu u pacjentek poddanych takiemu leczeniu. Dotychczas stosowane transpozycje jajników poza obszar napromieniowania i zamrażanie embrionów, pomimo dużej skuteczności, są metodami z dużą ilością ograniczeń i wydają się niewystarczającym rozwiązaniem problemu bezpłodności, szczególnie u najmłodszych pacjentek onkologicznych. W ostatnich latach wiele uwagi poświęca się próbom sto­sowania terapii zarówno agonistami, jak i antagonistami GnRH oraz zamrażaniu niedojrzałych oocytów. Wśród nowych metod znalazła się również budząca duże nadzieje metoda zamrażania i transplantacji tkanki jajniko­wej. Metody te nie opóźniają leczenia przeciwnowotworowego oraz nie wpływają na jego skuteczność, niemniej jednak jako nowości wciąż budzą kontrowersje.
EN
A varicocele is described as pathologically enlarged, tortuous veins of the pampiniform plexus, leading to an increased testicular temperature and adrenal metabolite reflux into the testes. Varicocele can impair spermatogenesis and is considered to be the most common cause of male infertility. Patients may palpate a thickening in the scrotum or complain of dull scrotal or inguinal pain, which increases when standing or during erection. In the case of a sudden onset of varicocele in elderly men, it is necessary to exclude renal tumor and extend diagnostic ultrasound with the assessment of the abdominal cavity. The diagnosis of varicocele is based on medical history and physical examination, which involves palpation and observation of the scrotum at rest and during the Valsalva maneuver. Ultrasound is the imaging method of choice. The width and the number of vessels in the pampiniform plexus as well as the evaluation and measurement of regurgitation during the Valsalva maneuver are typical parameters analyzed during ultrasound assessment. However, diagnostic ultrasound is still a controversial method due to numerous and often divergent classification systems for varicocele assessment as well as its poor correlation with clinical manifestations. As a result of introduction of clear ultrasound criteria as well as the development of elastography and nuclear magnetic resonance, diagnostic imaging can play an important role in assessing the risk of damage to the testicular parenchyma, qualifying patients for surgical treatment and predicting the effects of therapy.
PL
Żylaki powrózków nasiennych to patologicznie poszerzone, kręte żyły splotu wiciowatego, prowadzące do wzrostu temperatury jąder i refluksu metabolitów z nadnerczy do jąder. Żylaki powrózków nasiennych mogą zaburzać spermatogenezę i uważane są za najczęstszą przyczynę niepłodności u mężczyzn. Chorzy mogą wyczuwać zgrubienie w mosznie lub skarżyć się na tępe pobolewanie moszny bądź pachwiny, nasilające się w pozycji stojącej lub w czasie erekcji. Nagłe pojawienie się żylaków powrózka nasiennego u starszych mężczyzn wymaga wykluczenia guza nerki i konieczne jest wówczas poszerzenie diagnostyki ultrasonograficznej o badanie jamy brzusznej. Podstawą rozpoznania żylaków powrózka nasiennego są wywiad i badanie przedmiotowe, które opiera się na palpacji i obserwacji worka mosznowego w spoczynku oraz podczas próby Valsalvy. Ultrasonografia stanowi metodę z wyboru w ocenie obrazowej. Szerokość i liczba nakoczyń splotów wiciowatych oraz ocena i pomiar fali wstecznej podczas próby Valsalvy to typowe parametry brane pod uwagę podczas oceny ultrasonograficznej. Diagnostyka ultrasonograficzna jest jednak nadal metodą kontrowersyjną, ze względu na liczne, często rozbieżne klasyfikacje służące ocenie żylaków, jak również niską korelację z objawami klinicznymi. Opracowanie jasnych kryteriów ultrasonograficznych oraz rozwój elastografii i tomografii rezonansu magnetycznego mogą sprawić, że w przyszłości diagnostyka obrazowa będzie odgrywać istotną rolę w ocenie ryzyka uszkodzenia miąższu jąder, kwalifikowaniu pacjentów do leczenia operacyjnego i przewidywaniu efektów terapii.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.