Search results

1

Profil metaboliczny i zawartość fruktozy w diecie nastolatków z nadciśnieniem tętniczym i stanem przednadciśnieniowym

100%

Stańczyk M., Tomczyk D., Grzelak M., Topolska-Kusiak J., Raczyński P., Tkaczyk M.

Pediatria i Medycyna Rodzinna

|

2016

|

vol. 12

|

issue 4

428-435

EN

Introduction: Primary prevention of hypertension underlines the relevance of body composition abnormalities, particularly of so-called lean body mass. Increased fructose intake can lead to elevated blood pressure. Aim: The aim of this study was to assess the metabolic profile and dietary fructose intake in prehypertensive and hypertensive adolescents. Material and methods: Thirty-one patients (18 boys and 13 girls) aged 12–18 years (median: 15 years) with well controlled hypertension and prehypertension were selected for the study. The authors measured body height and weight, body mass index, waist-to-hip ratio, waist-to-height ratio as well as fat content and lean body mass using bioelectrical impedance analysis. The patients’ diet was assessed in terms of fructose intake and food energy value. Results: Forty-two per cent of children (33% of boys and 61% of girls) had abnormally high body mass index (BMI z-score > 2.0 SDS). The waist-to-height ratio was significantly higher in girls than in boys (0.53 and 0.45, respectively, p = 0.04). The results in waist circumference z-score were similar (2.82 vs. 1.13, respectively, p = 0.02). Girls had greater fat mass than boys (31% vs. 17%, respectively, p = 0.001). The energy value of girls’ diet was lower (1,967 vs. 2,683 kcal, p = 0.003), but excessive energy intake was observed in both groups (120% of requirement). Dietary fructose intake covered 11% of energy requirement. Conclusions: The study demonstrated that girls with elevated blood pressure have a greater amount fat tissue than boys and its distribution is more unfavourable. The diet of children with elevated blood pressure values is characterised by excessive energy delivery, and dietary fructose intake exceeds daily recommended intake of simple sugars.

PL

Wstęp: W prewencji pierwotnej nadciśnienia zwraca się szczególną uwagę na zaburzenia składu ciała na niekorzyść tzw. masy beztłuszczowej. Wzmożone spożycie fruktozy może prowadzić do podwyższenia ciśnienia tętniczego. Cel: Celem badania była ocena profilu metabolicznego nastolatków z nadciśnieniem tętniczym i stanem przednadciśnieniowym oraz zawartości fruktozy w ich diecie. Materiał i metody: Zbadano 31 osób (18 chłopców i 13 dziewczynek) w wieku 12–18 lat (mediana: 15 lat). Do badania kwalifikowano dzieci z prawidłowo kontrolowanym nadciśnieniem tętniczym i stanem przednadciśnieniowym. Wykonano pomiary wzrostu, masy ciała, wskaźników: masy ciała, talia–biodro, talia–wzrost, a także oceniono zawartość tłuszczu i beztłuszczowej masy ciała za pomocą impedancji bioelektrycznej. Dokonano oceny diety badanych pod kątem zawartości fruktozy i kaloryczności posiłków. Wyniki: 42% dzieci (33% chłopców i 61% dziewczynek) miało nieprawidłowo wysoki wskaźnik masy ciała (z-score BMI > 2,0 SDS). Wskaźnik talia–wzrost był istotnie wyższy w grupie dziewczynek niż w grupie chłopców (odpowiednio 0,53 i 0,45, p = 0,04), podobnie z-score obwodu talii (2,82 vs 1,13, p = 0,02). U dziewczynek stwierdzono większą niż u chłopców procentową zawartość tkanki tłuszczowej (31% vs 17%, p = 0,001). Kaloryczność diety dziewczynek była niższa (1967 vs 2683 kcal, p = 0,003), ale w obu grupach stwierdzono nadmierną podaż energii (120% zapotrzebowania). Fruktoza zawarta w diecie pokrywała 11% zapotrzebowania kalorycznego. Wnioski: Badanie wykazało, że dziewczynki z podwyższonymi wartościami ciśnienia krwi w porównaniu z chłopcami mają więcej tkanki tłuszczowej i niekorzystną jej dystrybucję. Dietę dzieci z podwyższonym ciśnieniem tętniczym cechuje nadmierna kaloryczność, a zawartość fruktozy w tej diecie przekracza zalecane dzienne spożycie cukrów prostych.

2

Analiza przyczyn krwawień z nosa oraz metod ich zaopatrywania w izbie przyjęć Samodzielnego Publicznego Centralnego Szpitala Klinicznego (SPCSK) WUM

100%

Syniec M., Prygiel J., Dubielska A., Taradaj K., Deja M. D., Balcerzak J.

|

2015

|

vol. 4(4)

21-26

PL

Wstęp: Krwawienie z nosa należy do najczęściej spotykanych w praktyce laryngologicznej rodzajów krwawienia, jak również do najczęstszych przyczyn wizyt pacjentów na ostrym dyżurze laryngologicznym. Krwawienie takie może być zarówno objawem niegroźnych schorzeń, jak i poważnych ogólnoustrojowych chorób. Cel: Celem pracy była analiza sposobu postępowania z pacjentami zgłaszającymi się na ostry dyżur laryngologiczny w SPCSK WUM z powodu krwawienia z nosa. Materiał i metody: Badanie miało charakter retrospektywny. Badaną grupę stanowiło 574 pacjentów, 274 kobiet i 300 mężczyzn, którzy zgłosili się na ostry dyżur laryngologiczny w SP CSK WUM z powodu krwawienia z nosa pomiędzy 1 stycznia a 30 grudnia 2014 r. Średnia wieku pacjentów wynosiła 64,6 lat dla kobiet i 60,3 lat dla mężczyzn. Z analizy wyłączono przypadki, w których przyczyną krwawienia był uraz. Wyniki: 228 zgłaszających się z krwawieniem pacjentów (39,7%) było leczonych przewlekle z powodu nadciśnienia tętniczego. Pomiar ciśnienia tętniczego został wykonany u 335 z nich (58,4%). W132 przypadkach (22,99%) ciśnienie było podwyższone: skurczowe powyżej 160 mmHg i/ lub rozkurczowe powyżej 95 mmHg. Innym znaczącym czynnikiem było stosowanie leków przeciwpłytkowych i przeciwkrzepliwych. 134 pacjentów (22,3%) przyjmowało leki z tej grupy (najczęściej kwas acetylosalicylowy). Kolejnymi czynnikami ryzyka wystąpienia krwawień podawanymi w wywiadzie były: niewydolność serca, migotanie przedsionków, cukrzyca, POChP, infekcje dróg oddechowych i inne choroby układu krwionośnego. Najczęstszym stosowanym leczeniem była tamponada przednia (Rapid Rhino – 248 pacjentów, Spongostan – 129 pacjentów). W 79 przypadkach (13,8%) zastosowano Captopril kaptopril w celu obniżenia ciśnienia krwi. 90 pacjentów (15,6%) wymagało dodatkowej konsultacji internistycznej. Wnioski: W badanej grupie najczęstszymi przyczynami krwawienia z nosa były źle kontrolowane ciśnienie tętnicze i leczenie doustnymi antykoagulantami lub lekami przeciwpłytkowymi. Najczęstszym zastosowanym leczeniem objawowym była tamponada przednia typu Rapid Rhino i Spongostan. W razie konieczności stosowano leczenie przyczynowe.

3

Wysiłkowa kardiografia impedancyjna – nowa technologia, nowe możliwości

100%

Kurpaska M., Krzesiński P., Gielerak G.

Pediatria i Medycyna Rodzinna

|

2017

|

vol. 13

|

issue 3

303-310

EN

Exercise impedance cardiography is a non-invasive method for the assessment of haemodynamic parameters of the cardiovascular system during exercise. Owing to the technology based on morphological analysis of the impedance signal and advanced artifact filtering, the method enables to perform a test at the onset of symptoms. High repeatability and accuracy of exercise impedance cardiography have been confirmed in a number of studies. Previous clinical experience indicates the utility of exercise impedance cardiography in the objectification of reported complaints, identification of haemodynamic background of the observed symptoms and subclinical cardiovascular dysfunction. Qualitative assessment of impedance cardiography waveform may be useful in the detection of left ventricular diastolic dysfunction, ventricular dyssynchrony and hypervolaemia. Evaluation of haemodynamic parameters during exercise may support the diagnosis of ischaemic heart disease, heart failure, arterial and pulmonary hypertension. Stroke volume profile or cardiac output alterations may precede clinical symptoms and abnormalities previously detected by standard methods. Therefore, exercise impedance cardiography is undoubtedly an added value to classical diagnostic methods such as the echocardiography or exercise tests. This is highlighted in the current 2016 guidelines for the implementation of ergospirometry. Exercise impedance cardiography, as a relatively simple, inexpensive and reliable test, is likely to play an increasingly important role in evaluating patients’ physical capacity, particularly as an alternative to invasive haemodynamic methods. The clinical value of exercise impedance cardiography should be evaluated in future studies.

PL

Kardioimpedancja wysiłkowa jest nieinwazyjną metodą hemodynamicznej oceny układu krążenia podczas wysiłku. Dzięki technologii opartej na morfologicznej analizie fali impedancji oraz zaawansowanemu filtrowaniu artefaktów możliwe jest wykonanie badania w czasie wystąpienia objawów. W wielu badaniach potwierdzono wysoką powtarzalność i dokładność kardioimpedancji wykonywanej w trakcie wysiłku. Dotychczasowe doświadczenia kliniczne wskazują na jej przydatność w obiektywizacji zgłaszanych dolegliwości, identyfikacji podłoża hemodynamicznego obserwowanych objawów, jak również subklicznych zaburzeń funkcji układu sercowo-naczyniowego. Ocena jakościowa kształtu fali kardioimpedancji może być użyteczna w wykrywaniu zmniejszonej podatności lewej komory, dyssynchronii komór oraz przewodnienia. Analiza zmian parametrów hemodynamicznych w czasie wysiłku fizycznego może wspierać diagnostykę w chorobie niedokrwiennej serca, niewydolności serca, nadciśnieniu tętniczym i płucnym. Zmiany profilu przyrostu objętości wyrzutowej czy rzutu serca wyprzedzają objawy kliniczne i nieprawidłowości dotychczas wykrywane metodami standardowymi. Zatem zastosowanie kardioimpedancji wysiłkowej stanowi niewątpliwie wartość dodaną do klasycznych metod diagnostycznych, takich jak echokardiografia, testy wysiłkowe, co zauważono między innymi w wytycznych dotyczących wykonywania ergospirometrii z 2016 roku. Kardioimpedancja wysiłkowa jako badanie stosunkowo proste w wykonaniu, tanie i wiarygodne niewątpliwie będzie odgrywało coraz większą rolę w ocenie wydolności fizycznej pacjentów, szczególnie jako alternatywa dla oceny hemodynamicznej metodami inwazyjnymi. Dalsza ocena wartości klinicznej kardioimpedancji wysiłkowej powinna być celem przyszłych badań naukowych.

4

Stan odżywienia a parametry całodobowego automatycznego pomiaru ciśnienia tętniczego u hospitalizowanych nastolatków z nadciśnieniem tętniczym pierwotnym

88%

Obuchowicz A., Kaźmierczak-Pilch B., Żmudzińska-Kitczak J., Urban K., Jarecka B., Pietrzak J.

Pediatria i Medycyna Rodzinna

|

2016

|

vol. 12

|

issue 4

420-427

EN

The occurrence of overweight and obesity in children and adolescents can be associated with increased incidence of hypertension in this population. Aim of the study: Assessment of the relationship between 24-hour blood pressure parameters in hospitalised teenagers with primary hypertension and their nutrition status at the stage of diagnosis. Material and methods: The study group consisted of 112 patients aged 11–17 years (42 girls and 70 boys) with diagnosed primary hypertension. Nutrition indicators were taken into account. The study group was divided into group I – persons with normal nutrition status (40 patients) and group II – persons with overweight/obesity (72 patients). The groups were compared using the t-test with a separate variance estimation or with the Mann–Whitney U test. The relationship between blood pressure parameters and nutrition status indicators was assessed based on Spearman’s rank correlation. Results: The study groups were significantly different in terms of the nutrition status indicators, but no significant differences were observed in the evaluated blood pressure parameters. The nutrition status indicators in group I were not significantly correlated with the blood pressure parameters. Significant correlations were found in group II. Positive correlation with the nutrition indicators were observed for nocturnal systolic blood pressure load and average nighttime value of this load. Body mass index exhibited a negative correlation with nocturnal systolic load decline. Conclusions: 1) 24-hour blood pressure parameters in hospitalised adolescents with primary hypertension that correlated with the nutrition status include nighttime systolic blood pressure parameters (nocturnal load, mean measure, nocturnal fall). 2) The relationship of these parameters with the nutrition status was observed only in patients with overweight/obesity.

PL

Częstość występowania nadwagi i otyłości u dzieci i młodzieży może mieć związek ze wzrostem występowania nadciśnienia tętniczego w tej populacji. Cel pracy: Ocena zależności parametrów całodobowego automatycznego pomiaru ciśnienia tętniczego u hospitalizowanych nastolatków z nadciśnieniem tętniczym pierwotnym od ich stanu odżywienia, na etapie ustalenia rozpoznania. Materiał i metoda: Grupa badana składała się ze 112 osób w wieku 11–17 lat (42 dziewczynki i 70 chłopców) z rozpoznanym nadciśnieniem tętniczym pierwotnym. Uwzględniono wskaźniki stanu odżywienia. Wydzielono grupę I – o prawidłowym stanie odżywienia (40 osób) oraz grupę II – z nadwagą/otyłością (72 osoby). Dokonano analizy porównawczej grup testem t z oddzielnym oszacowaniem wariancji lub testem U Manna–Whitneya. Zależność parametrów opisujących ciśnienie tętnicze od wskaźników stanu odżywienia oceniono na podstawie korelacji rang Spearmana. Wyniki: Badane grupy różniły się znamiennie pod względem wskaźników odżywienia, natomiast nie różniły się w istotny sposób pod względem ocenianych parametrów automatycznego pomiaru ciśnienia tętniczego. Wskaźniki odżywienia w grupie I nie korelowały znamiennie z parametrami określającymi ciśnienie tętnicze. Znamienne korelacje stwierdzono z kolei w grupie II. Ze wskaźnikami odżywienia korelowały dodatnio ładunek skurczowego ciśnienia tętniczego w godzinach nocnych i średnia wartość tego ładunku w godzinach nocnych, wskaźniki masy ciała korelowały znamiennie ujemnie ze spadkiem nocnym ładunku skurczowego. Wnioski: 1) Do parametrów określających ciśnienie tętnicze mierzone metodą całodobowego automatycznego pomiaru u hospitalizowanych nastoletnich pacjentów z nadciśnieniem tętniczym pierwotnym, wykazujących zależność od stanu odżywienia, należą cechy skurczowego ciśnienia krwi w nocy (ładunek nocny, wartość średnia, spadek nocny). 2) Związek wymienionych parametrów ze stanem odżywienia występuje wyłącznie w grupie nastolatków z nadwagą/otyłością.

5

Wpływ polimorfizmu rs1421085 genu FTO na rozwój nadciśnienia tętniczego u osób z nadwagą i otyłością

75%

Woźny Ł., Wojtas E., Chuchmacz G., Maciejiczek J., Karon M., Kandefer B., Śnit M., Grzeszczak W.

Annales Academiae Medicae Silesiensis

|

2016

|

vol. 70

51-55

EN

AIM: The aim of the study was to demonstrate the potential association between the rs1421085 polymorphism of the FTO gene and the incidence of hypertension and overweight and obesity in consecutive patients reporting to a primary care physician in a Public Health Centre. MATERIALS AND METHODS: The study included a total of 391 patients from the area of southern Poland, who in turn reported to the Public Health Centre. The patients were divided into 3 groups based on their waist circumference score (control group, group of overweight patients and obese patients). Genotyping was carried out using a fluorescently labeled probe and readily prepared single nucleotide polymorphism kits – TaqMan Pre-designed SNP Genotyping Assay (Applied Biosystems). For statistical analysis we used the Statistica 9.0 program. RESULTS: The prevalence of overweight and obesity judged by the waist circumference score was 71.35%, for 24.04% of which constituted overweight people and 47.31% the obese. In the serum of overweight and obese people statistically significant higher levels of glucose concentration, insulin, mean arterial pressure and lipid profile components were found in comparison to the people from the control group (p < 0.001). In the control group no genotype showed a correlation with a higher average systolic pressure – statistically expressed as p ≥ 0.05. In the overweight and obese groups, homozygotes for the T allele exhibit a higher average systolic pressure than the other genotypes (p < 0.05). CONCLUSIONS: 1. Polymorphism rs1421085 of the FTO gene does not show a statistically significant correlation with the prevalence of overweight and obesity in the population of southern Poland. 2. The probability of exhibiting hypertension in a person who is a TT homozygote within the rs1421085 polymorphism is statistically significantly higher than in other genotypes, in overweight or obese subjects.

PL

CEL PRACY: Celem pracy było znalezienie związku między polimorfizmem rs1421085 genu FTO a występowaniem nadciśnienia tętniczego u osób z nadwagą i otyłością. MATERIAŁ I METODYKA: Badaniem objęto łącznie kolejnych 391 pacjentów z rejonu Polski południowej, którzy zgłaszali się do poradni ogólnej POZ. Badanych podzielono na 3 grupy na podstawie wartości obwodu pasa (grupa kontrolna, grupa z nadwagą, grupa z otyłością). Genotypowanie polimorfizmu FTO rs1421085 prowadzono z wykorzystaniem znakowanych fluorescencyjnie sond, używając gotowych zestawów do oznaczania polimorfizmu pojedynczego nukleotydu – TaqMan Pre-designed SNP Genotyping Assay (Applied Biosystems). Do obliczeń poszczególnych parametrów w ujęciu statystycznym zastosowano program Statistica 9.0. WYNIKI: Częstość występowania nadwagi i otyłości ocenianej na podstawie obwodu pasa wynosiła w badanej grupie 71,35% (24,04% – nadwaga, 47,31% – otyłość brzuszna). W surowicy osób z nadwagą i otyłych stwierdzono istotnie statystycznie wyższe stężenia glukozy, insuliny, wartości średniego ciśnienia tętniczego i składowych profilu lipidowego w stosunku do osób z grupy kontrolnej (p < 0,001), w której żaden z genotypów nie korelował z wyższym średnim ciśnieniem skurczowym (p ≥ 0,05). W grupach z nadwagą i otyłością osobnicy homozygotyczni względem allelu T wykazują wyższe wartości średniego ciśnienia skurczowego niż inne genotypy (p < 0,05). WNIOSKI: 1. Polimorfizm rs1421085 genu FTO nie wykazuje znamiennej statystycznie korelacji z występowaniem nadwagi i otyłości w populacji Polski południowej. 2. Prawdopodobieństwo wystąpienia nadciśnienia tętniczego u osoby będącej homozygotą TT w obrębie polimorfizmu rs1421085 jest znamiennie statystycznie wyższe niż w przypadku innych genotypów u osób z nadwagą lub otyłością.

6

Ocena świadomości chorych palących papierosy na temat wpływu palenia tytoniu na występowanie chorób cywilizacyjnych

75%

Białkowska J., Mroczkowska D., Szypulska A., Fischer B.

Medycyna Środowiskowa - Environmental Medicine

|

2013

|

vol. 16

|

issue 2

23-30

EN

Background: Smoking is known to affect the body adversely and to contribute significantly to the development of many diseases. It is necessary to carry out education programs, to develop healthy attitudes and to motivate smokers to start the fight against addiction. The aim is to show the patients’ point of view on the effects of tobacco smoking on health. It was also an attempt to assess patients’ knowledge about the effects of smoking and the incidence of civilization diseases. The authors analyze the health behaviours and habits of nicotine-dependent patients from data from patients hospitalized in the rehabilitation and internal diseases wards. Material and methods: A questionnaire survey was conducted in patients hospitalized at the University Hospital in Olsztyn and Healthcare Complex in Nidzica. The study included 50 smokers aged 21 to 80 years. The data was used to develop statistical methods: analysis of rho-Spearman correlation to examine relationships between variables, non-parametric test of Mann-Whitney U to detectsignificant differences between the compared groups and one-way analysis of variance to test differences between groups. Results: Prevalence of symptoms of the disease in patients is associated with an increased awareness of the dangers of smoking tobacco. Knowledge of these risks among the respondents is independent of age and education. Educational activities conducted by therapists are indeed important for the patients’ health-related behaviors. Conclusions: Awareness of the dangers of cigarette smoking is fixed and is not determined by the age of the smoker, education or the fact of suffering from a particular disease. Therapists who have frequent contact with the patients are able to affect their health behaviors. In connection with the manifestation of tolerance to the phenomenon of heavy smokers’ nicotine addiction, people from a particular physical neighborhood are more likely to adopt the habit. There are still no effective methods of motivating people to give up the habit.

PL

Wstęp: Palenie tytoniu wpływa negatywnie na stan zdrowia organizmu i ma znaczący udział w rozwoju wielu chorób. Konieczne jest prowadzenie edukacji, kształtowanie postaw prozdrowotnych i motywowanie osób palących do podejmowania walki z nałogiem. Celem pracy jest ocena świadomości chorych w zakresie niekorzystnego wpływu nikotynizmu na stan zdrowia. Podjęto próbę oceny wiedzy pacjentów na temat wpływu palenia tytoniu na występowanie chorób cywilizacyjnych. Autorzy analizują zachowania zdrowotne i nawyki chorych uzależnionych od nikotyny, hospitalizowanych w oddziale rehabilitacji i oddziale chorób wewnętrznych. Materiał i metody: Badanie przeprowadzono metodą ankietową w grupie osób hospitalizowanych w Uniwersyteckim Szpitalu Klinicznym w Olsztynie oraz w Zespole Opieki Zdrowotnej w Nidzicy. W badaniu uczestniczyło 50 osób palących papierosy w wieku od 21 do 80 lat. Do opracowania danych posłużono się metodami statystycznymi: analizą korelacji rho-Spearmana do zbadania współzależności pomiędzy zmiennymi, testem nieparametrycznym U-Manna Whitneya do wykrycia istotnych różnic między porównywanymi grupami oraz jednoczynnikową analizą wariancji do sprawdzenia różnic międzygrupowych. Wyniki: Występowanie symptomów choroby u pacjentów nie jest powiązane ze zwiększoną świadomością zagrożeń wynikających z palenia tytoniu. Wiedza na temat tych zagrożeń wśród badanych respondentów jest niezależna od wieku i wykształcenia. Działania edukacyjne prowadzone przez terapeutów są istotnie ważne z punktu widzenia prozdrowotnych zachowań pacjentów. Wnioski: Świadomość zagrożeń wynikających z palenia papierosów jest stała i nie determinuje jej wiek palacza, wykształcenie ani fakt zachorowania na określoną chorobę. Istotne znaczenie dla rezygnacji z palenia papierosów ma jednostka chorobowa. Terapeuci, którzy mają częsty kontakt z pacjentami, są w stanie wpływać na ich zachowania prozdrowotne. W związku z przejawianą tolerancją nałogowych palaczy wobec zjawiska nikotynizmu, osoby z ich otoczenia są bardziej narażone na wejście w nałóg. Wciąż brakuje skutecznych metod motywowania palaczy do rezygnacji z nałogu.

7

Nadciśnienie tętnicze u dzieci i młodzieży – optymalizacja procesu diagnostyczno-terapeutycznego

75%

Banaszak B., Banaszak P.

Pediatria i Medycyna Rodzinna

|

2015

|

vol. 11

|

issue 3

278-288

EN

Arterial hypertension constitutes a significant clinical problem in everyday medical practice. It mainly concerns adult patients, but can also develop in childhood and adolescence. The diagnosis of hypertension in children and adolescents is possible by the systematic measurement of blood pressure levels during routine visits (observing the principles concerning the adequacy of measurements) and by referring the values to biological norms (blood pressure percentile tables) and applying proper definitions. Arterial hypertension in children and adolescents can be essential (primary), but much more frequently (compared with adults), it is secondary to a disease of other organs and systems. The predominant secondary causes of hypertension in children and adolescents are renal parenchymal and vascular pathologies, which must be considered in the diagnostic process. Additional examinations conducted in a patient with arterial hypertension depend on the child’s age, severity of hypertension, history and physical findings. Examinations to evaluate the advancement of target organ complications should be conducted simultaneously with the diagnostic process conducted to determine the aetiology of hypertension. A diagnosis of arterial hypertension in the developmental age makes it possible to implement an adequate therapy by treating the underlying condition, modifying patient’s lifestyle or prescribing pharmaceutical agents. The goal of an effective therapy is to prevent early and late complications of hypertension and reduce the risk of hypertensive emergencies.

PL

Nadciśnienie tętnicze stanowi ważny problem kliniczny w codziennej praktyce lekarskiej. Dotyczy w przeważającej większości pacjentów dorosłych, ale może ujawnić się już w wieku rozwojowym. Rozpoznanie nadciśnienia tętniczego u dzieci i młodzieży jest możliwe dzięki wykonywaniu systematycznych pomiarów wartości ciśnienia tętniczego przy okazji rutynowych wizyt lekarskich, przy uwzględnieniu reguł dotyczących adekwatności pomiaru, a następnie dzięki odniesieniu uzyskanych wyników do norm biologicznych (wartości centylowych) oraz zastosowaniu właściwych definicji. Nadciśnienie tętnicze u dzieci i młodzieży może mieć charakter pierwotny, jednak znacznie częściej niż w populacji ludzi dorosłych występuje wtórnie do chorób innych narządów i układów. Wśród wtórnych przyczyn nadciśnienia tętniczego u dzieci i młodzieży dominują choroby miąższu i naczyń nerek, co należy uwzględnić na etapie diagnostycznym. Zakres badań dodatkowych u pacjenta z nadciśnieniem tętniczym dobierany jest w zależności od wieku dziecka, ciężkości nadciśnienia, wyniku badania podmiotowego i przedmiotowego. Równolegle z postępowaniem diagnostycznym zmierzającym do ustalenia etiologii nadciśnienia wskazane jest przeprowadzenie badań pozwalających na ocenę stopnia zaawansowania powikłań narządowych nadciśnienia tętniczego. Rozpoznanie nadciśnienia tętniczego w wieku rozwojowym daje szansę na wdrożenie adekwatnej terapii poprzez leczenie choroby podstawowej, modyfikację stylu życia lub leczenie farmakologiczne. Skuteczna terapia nadciśnienia tętniczego ma na celu zapobieganie występowaniu wczesnych i odległych powikłań choroby, a także zmniejszenie ryzyka ujawnienia się nadciśnieniowych stanów nagłych i pilnych.

8

Ostre zespoły sercowo-naczyniowe w przebiegu przełomu nadciśnieniowego – postępowanie

75%

Kosmulski K., Szymański L., Gąsior Z.

|

issue 73

107-113

EN

Arterial hypertension is the most common illness affecting approximately 1 billion people worldwide. 1–2% of these group of people will develop hypertensive crisis during their lives. Hypertensive crisis is defined as the elevation of systolic blood pressure > 180 mmHg or diastolic blood pressure > 120 mmHg and can be divided into hypertensive emergencies and hypertensive urgencies. In this article treatment recommendations for the most common acute cardiovascular syndromes are discussed, including cardiogenic pulmonary edema, acute ischemic stroke, acute coronary syndrome, hypertensive encephalopathy, acute aortic dissection and intoxications caused by psychoactive substances. The priority in the treatment of hypertensive crisis is to reduce blood pressure over minutes to hours with intravenous medications. More aggressive lowering of blood pressure is acceptable in the case of acute aortic dissection. On the other hand, a too rapid reduction of blood pressure may lead to the damage of vital organs. Therefore, it is very important to reduce blood pressure in a controlled manner.

PL

Nadciśnienie tętnicze należy do najbardziej rozpowszechnionych chorób. Cierpi na nie około miliarda ludzi na świecie, z czego u 1–2% na pewnym etapie choroby rozwinie się przełom nadciśnieniowy. Przełom nadciśnieniowy (kryza nadciśnienowa) to sytuacja, w której wartość ciśnienia skurczowego (systolic blood pressure – SBP) wynosi co najmniej 180 mmHg i/lub rozkurczowego (diastolic blood pressure – DBP) 120 mmHg. Wyróżnia się dwie podstawowe kategorie kliniczne: stany pilne oraz stany naglące, którym towarzyszy postępujące uszkodzenie narządów wewnętrznych. W artykule omówiono aktualne zalecenia dotyczące najczęściej występujących stanów sercowo-naczyniowych w przebiegu kryzy nadciśnieniowej, tj. kardiogennego obrzęku płuc, udaru niedokrwiennego mózgu, ostrego zespołu wieńcowego, encefalopatii nadciśnieniowej, rozwarstwienia aorty oraz zatrucia substancjami psychoaktywnymi. Głównym celem w leczeniu ostrych stanów sercowo-naczyniowych w przebiegu kryzy nadciśnieniowej jest redukcja ciśnienia tętniczego w ciągu minut do godzin lekami stosowanymi dożylnie. Zdecydowanie bardziej agresywne obniżenie ciśnienia tętniczego jest akceptowane w przypadku ostrego rozwarstwienia aorty. Zbyt szybka redukcja ciśnienia może jednak prowadzić do uszkodzenia ważnych życiowo narządów, dlatego niezwykle ważne jest prowadzenie leczenia hipotensyjnego w kontrolowany sposób.

9

Poziom wiedzy chorych w zakresie nadciśnienia tętniczego

75%

Piernikowska A., Piotrowska A., Miziewicz A.

Innowacje w Pielęgniarstwie i Naukach o Zdrowiu

|

2019

|

vol. 4

|

issue 4

30-46

EN

Introduction. WHO data suggest that hypertension is the greatest health threat and one of the most significant civilisation diseases. The percentage of people suffering form arterial hypertension is rising faster than the world's population. Thus the number of people with arterial hypertension continues to increase. It is estimated that by 2025 the number of sufferes will have reached 1,56 billion , which will represent 29 % of the world's population[1]Arterial hypertension can only be confirmed when at three consecutive medical visits, BP measurements show raised values, that is when BP is equal or higher than 140/90 mmHg [2]. Aim. The aim of the study is to measure the level of patients knowledge about arterial hypertension and their skills in the area of self-care. Material and methods. The diagnostic survey method was used. The questionnaire was used as a tool. It consisted of 20 close-ended questions devoted to patients' knowledge about arterial hypertension and their skills in self-care. The study was carried out from May to June 2017 in Department of Cardiology of the Specialist Hospital in Ciechanów. The study included 100 patients form Department of Cardiology and each of them was a person of age. Respondents were informed about rules on filling in the questionnaire and the fact that data were rendered anonymous for statistical purposes Results. According to respondents the knowledge about arterial hypertension and their skills in the area of self-care : the knowledge of 46% of respondents remains on an average level, 28% respondents present knowledge on a low level. Only 26% of respondents show a high level of knowledge. It turns out that the knowledge about arterial hypertension and respondents' skills in self-care are on an average level. The study also showed that there is no relationship among age, sex and education. Conclusion. The purpose of preventing meassures is to make people aware how they may prevent the disease, live and monitor their blood preassure meassurements in order to avoid complications.

PL

Wstęp. Według danych (WHO) Światowej Organizacji Zdrowia nadciśnienie tętnicze należy do największych globalnych zagrożeń zdrowotnych zaliczanych do chorób cywilizacyjnych. Odsetek osób cierpiących na nadciśnienie tętnicze rośnie szybciej niż populacja naszego globu, co powoduje, że liczba osób z nadciśnieniem tętniczym wciąż wzrasta. Szacuje się, że w 2025 roku liczba osiągnie 1, 56 mld, co stanowić będzie 29% ludności [1]. Nadciśnienie tętnicze rozpoznajemy wówczas, gdy w trakcie co najmniej dwóch wizyt u lekarza podczas kilku pomiarów ciśnienia tętniczego jedna z jego wartości jest równa lub przekracza 140/90 mmHg [2]. Cel. Celem pracy jest zbadanie poziomu wiedzy i umiejętności pacjentów z nadciśnieniem tętniczym w zakresie samoopieki. Materiał i metody. Materiał badawczy uzyskano za pomocą sondażu diagnostycznego. Natomiast jako narzędzie wykorzystano kwestionariusz ankiety składający się z metryczki oraz części głównej badającej poziom wiedzy i umiejętności chorych z nadciśnieniem tętniczym w zakresie samoopieki. Kwestionariusz ankiety zawierał 20 pytań i były to pytania w formie zamkniętej. Badania przeprowadzono w okresie od maja do czerwca 2017 roku na Oddziale Kardiologii Specjalistycznego Szpitala Wojewódzkiego w Ciechanowie. W badaniu uczestniczyło 100 pacjentów Oddziału Kardiologii, przy czym każdy uczestnik był osobą pełnoletnią. Respondenci otrzymali informacje dotyczące zasad wypełnienia kwestionariusza ankiety a także zapewnienie o anonimowości zebranych danych. Wyniki. Według opinii respondentów okazało się, że odpowiedzi pacjentów na pytania dotyczące wiedzy i umiejętności chorych z nadciśnieniem tętniczym w zakresie samoopieki: 46% ankietowanych prezentuje wiedzę na średnim poziomie, 28% to osoby, których wiedza jest na niskim poziomie. zaś wysoki poziom wiedzy wykazuje tylko 26% ankietowanych. Zatem okazuje się, że poziom wiedzy w badanej grupie jest średni i nie wykazuje związku pomiędzy wiekiem, płcią, czy stanem cywilnym. Wnioski. Celem działań prewencyjnych jest uświadomienie społeczeństwu, jak przeciwdziałać chorobie, w jaki sposób żyć, sprawować samodzielnie kontrolę nad pomiarami ciśnienia tętniczego krwi, aby nie dopuścić do powikłań.

10

Zachowania zdrowotne i umiejętności w zakresie profilaktyki możliwych powikłań u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym

75%

Piotrowska A., Pernikowska A., Miziewicz A.

Innowacje w Pielęgniarstwie i Naukach o Zdrowiu

|

2019

|

vol. 4

|

issue 3

27-42

EN

Introduction. Health behaviour is the acticity undertaken (or not) by people for the purpose of maintaining their health and well-being. Health behaviour can be divided into behaviour fostering health and unhealthy behaviour. Healthy attitude enhances health, prevents illness and fosters recovery. Unhealthy attitude contributes to health disorders. Aim. The aim of this study is to asses the level of skills in prevention of complications in patients with arterial hypertension. Material and method. The study used a diagnostic survey. A questionnaire consisting of metrics and main part devoted to assesment of patients skills level was used a research tool. The questionnaire included 20 closed questions. The study was carried out in the period from May to June 2018 in department of cardiology in Specialist Hospital in Ciechanów. The study covered 100 patients and each of them was a person of age. Respondents were informed about rules on filling in the questionnaire and the fact that data were rendered anonymous for statistical purposes. Results. The study showed no connection among education, place of residence, professional activity and disease duration of respondents and their level or skills in prevention of complications. Conclusions. Mobilising patients to self-control and observe disturbing symptoms contributes to successful treatment process. Including the sufferers in the treatment process and mobilising them to self-control together with preparing and instructing them on the right measurements of blood pressure is of signifact importance in arterial hypertension treatment.

PL

Wstęp. Zachowania zdrowotne to wszelkie zachowania lub ich brak, które mają związek ze zdrowiem i samopoczuciem człowieka. Zachowania zdrowotne można podzielić na sprzyjające zdrowiu oraz antyzdrowotne. Zachowania prozdrowotne służą wspieraniu zdrowia, zapobieganiu chorobie oraz wspomaganiu powrotu do zdrowia. Zachowania antyzdrowotne przyczyniają się do powstania zaburzeń stanu zdrowia. Cel. Celem pracy jest zbadanie poziomu umiejętności pacjentów z nadciśnieniem tętniczym w zakresie profilaktyki możliwych powikłań. Materiał i metody. Materiał badawczy uzyskano za pomocą sondażu diagnostycznego. Natomiast jako narzędzie wykorzystano kwestionariusz ankiety składający się z metryczki oraz części głównej badającej poziom umiejętności chorych z nadciśnieniem tętniczym. Kwestionariusz ankiety zawierał 20 pytań i były to pytania w formie zamkniętej. Badania przeprowadzono w okresie od maja do czerwca 2017 roku na Oddziale Kardiologii Specjalistycznego Szpitala Wojewódzkiego w Ciechanowie. Uczestniczyło w nim 100 pacjentów Oddziału Kardiologii, przy czym każdy uczestnik był osobą pełnoletnią. Respondenci otrzymali informacje dotyczące zasad wypełnienia kwestionariusza ankiety, a także zapewnienie o anonimowości zebranych danych. Wyniki. W prowadzonych badaniach nie wykazano korelacji pomiędzy wykształceniem, miejscem zamieszkania, aktywnością zawodową i czasem trwania choroby ankietowanych a ich poziomem umiejętności w zakresie profilaktyki powikłań. Wnioski. Mobilizacja pacjenta do samokontroli i obserwacji niepokojących objawów tworzy spójną całość w procesie terapeutycznym. Włączenie chorego do procesu leczniczego poprzez mobilizowanie do samokontroli pacjenta w domu a także przygotowanie oraz poinformowanie chorego o prawidłowości w wykonywaniu poszczególnych czynności podczas samodzielnych pomiarów ma ogromne znaczenie w leczeniu nadciśnienia tętniczego krwi.

11

Wyrównywanie deficytu/niedoboru witaminy D wraz z oceną wskaźników 24-godzinnego monitorowania ciśnienia tętniczego u kobiet z nadciśnieniem tętniczym w okresie okołomenopauzalnym

75%

Walerjewna Jankowska L., Wasiljewna Kieżun L.

Pediatria i Medycyna Rodzinna

|

2014

|

vol. 10

|

issue 3

278-290

EN

Both arterial hypertension and vitamin D deficiency are highly prevalent in the general population. Aim of the study was to assess blood pressure and its dynamics in 24-hour ambulatory blood pressure monitoring (ABPM) while correcting the vitamin D deficiency/insufficiency in perimenopausal women, who have grade 2 arterial hypertension. Material and methods: The study group consisted of 50 premenopausal women [48 (45-50) years] and 52 women in early (up to 5 years) postmenopausal period [52 (50-54) years]. Total 25-(OH)D blood plasma levels were assessed by immunoenzyme assay using DRG kit (Marburg, Germany). The total 25-(OH)D blood plasma levels below 20 ng/ml were considered as vitamin D insufficiency, the concentration of 20-30 ng/ml - as deficiency, and the levels 30-60 ng/ml were considered normal. In the group of women with 25-(OH)D deficiency/insufficiency two subgroups were isolated: IB subgroup (n = 25) and IIB (n = 21), which were introduced with treatment algorithm, including cholecalciferol administration at a daily dose of 2000 IU for 3 months. Results: Cholecalciferol therapy at a dose of 2000 IU per day for a period of 3 months has allowed reaching the optimum concentration of vitamin D in 80% of premenopausal hypertensive women, and in 76.2% of women in the early postmenopausal period. Correction of plasma vitamin D deficiency achieved by taking cholecalciferol, while using combined antihypertensive therapy (ramipril + indapamide) allows to improve the following parameters assessed in ambulatory blood pressure monitoring in premenopausal women: the mean daytime and nighttime systolic blood pressure, time index of 24-hour and daytime systolic blood pressure, nighttime blood pressure variability, systolic and diastolic blood pressure morning surge, and normalization of nighttime:daytime blood pressure ratio; in postmenopausal women the treatment allowed: the reduction of morning surge of diastolic blood pressure, normalization of daytime systolic blood pressure variability, and nighttime diastolic blood pressure time index.

PL

Występowanie zarówno nadciśnienia tętniczego, jak i niedoboru witaminy D jest obecnie często obserwowane w populacji ogólnej. Celem pracy była ocena wartości ciśnienia tętniczego w 24-godzinnym monitorowaniu i ich dynamiki przy wyrównywaniu deficytu/niedoboru witaminy D u kobiet z nadciśnieniem tętniczym II stopnia, w okresie okołomenopauzalnym. Маteriał i metody: Badaniem objęto grupę 50 kobiet w okresie przedmenopauzalnym [48 (45-50) lat] oraz grupę 52 kobiet we wczesnym (do 5 lat) okresie pomenopauzalnym [52 (50-54) lat]. Оznaczanie całkowitej zawartości 25-(OH)D w osoczu krwi przeprowadzano metodą testów immunoenzymatycznych przy użyciu odczynników DRG (Marburg, Niemcy). Całkowite stężenie 25-(OH)D w osoczu krwi poniżej wartości 20 ng/ml określano jako deficyt witaminy D, stężenie 20-30 ng/ml - jako niedobór, a 30-60 ng/ml - jako stężenie prawidłowe. W grupie kobiet z deficytem/niedoborem 25-(OH)D w osoczu krwi wyodrębniono podgrupy IB (n = 25) i IIB (n = 21), którym do algorytmu leczenia włączono podawanie cholekalcyferolu w dobowej dawce 2000 IU przez okres 3 miesięcy. Wyniki: Terapia cholekalcyferolem w dawce 2000 IU na dobę przez okres 3 miesięcy pozwoliła na osiągnięcie optymalnego stężenia witaminy D w osoczu krwi u 80% kobiet z nadciśnieniem tętniczym w okresie przedmenopauzalnym i u 76,2% kobiet we wczesnym okresie pomenopauzalnym. Wyrównanie niedoborów witaminy D w osoczu poprzez przyjmowanie cholekalcyferolu na tle prowadzonej łączonej terapii hipotensyjnej (ramipril + indapamid) pozwala na poprawę następujących wskaźników dobowego monitorowania ciśnienia tętniczego u kobiet w okresie przedmenopauzalnym: średnie wartości skurczowego ciśnienia tętniczego w ciągu całej doby i w ciągu dnia, indeks czasu dla skurczowego ciśnienia tętniczego w ciągu doby i w ciągu dnia, zmienność skurczowego ciśnienia tętniczego w nocy, poranny wzrost skurczowego i rozkurczowego ciśnienia tętniczego, normalizacja indeksu czasu dla rozkurczowego ciśnienia tętniczego w nocy; u kobiet we wczesnym okresie po menopauzie: zmniejszenie porannego wzrostu rozkurczowego ciśnienia tętniczego, zmienność skurczowego ciśnienia tętniczego w ciągu dnia, normalizacja indeksu czasu dla rozkurczowego ciśnienia tętniczego w nocy.

12

Wpływ stresu przewlekłego na rozwój nadciśnienia tętniczego

75%

Jodłowska E., Juszczak M.

Folia Medica Lodziensia

|

2013

|

vol. 40

|

issue 1

53-77

EN

Chronic stress is one of the factors which increase the probability of arterial hypertension development. The chronic stimulation of central and peripheral components of the stress system affects this process directly and indirectly by, among others, the evolution of visceral obesity. The hypothalamus-pituitaryadrenal gland axis (HPA) activity and the sympathetic nervous system stimulation play a significant role in the pathogenesis of arterial hypertension. Glucocorticoids are terminal effectors of the HPA axis and they are responsible for the initiation of many pathomechanisms leading to arterial hypertension development. These hormones may adversely affect the lipid and carbohydrate metabolism and the endocrine glands activity. The excessive secretion of glucocorticoids and the chronic hyperactivity of the HPA axis conduce the visceral fat accumulation. Adipose tissue is metabolically active and significantly affects hyperinsulinemia and insulin resistance by producing adipokines. The hypertensive effect induced by glucocorticoids action results, among others, from the inhibition of nitric oxide synthesis and impaired action of the isoform 2 of the 11-β-hydroxysteroid dehydrogenase. On the other hand, the stimulation of the sympathetic nervous system during chronic stress results in disturbances in the central regulation of arterial pressure, hyperactivity of the renin–angiotensin-aldosterone system and augmentation of the vasoconstrictor substances production. Chronic stress leads to endothelial dysfunction, remodelling of the blood vessels and their hypertrophy, growing of vascular resistance, inflammatory and prothrombotic processes in blood vessels. The paper discusses the major pathomechanisms which are induced by chronic stress and may potentially lead to development of hypertension.

PL

Stres przewlekły jest jednym z czynników zwiększających prawdopodobieństwo rozwoju nadciśnienia tętniczego. Chroniczne pobudzenie ośrodkowych i obwodowych składowych reakcji stresowej wpływa na rozwój nadciśnienia tętniczego bezpośrednio oraz pośrednio, między innymi, poprzez rozwój otyłości trzewnej. W patogenezie nadciśnienia tętniczego uwarunkowanego stresem przewlekłym istotne znaczenie ma aktywacja osi podwzgórze-przysadka-kora nadnerczy (PPKN) i pobudzenie układu współczulnego. Glukokortykosteroidy, jako końcowy efektor osi PPKN, inicjują szereg patomechanizmów sprzyjających rozwojowi nadciśnienia tętniczego - wywierają niekorzystny wpływ na profil lipidowy, gospodarkę węglowodanową oraz czynność gruczołów wydzielania wewnętrznego. Nadmierne wydzielanie glukokortykosteroidów i chroniczna aktywacja osi PPKN sprzyjają akumulacji tkanki tłuszczowej w obrębie jamy brzusznej. Tkanka tłuszczowa posiada aktywność metaboliczną i poprzez produkcję adipokin istotnie przyczynia się do rozwoju hiperinsulinemii oraz insulinooporności. Efekt hipertensyjny wywołany działaniem kortyzolu jest konsekwencją uwrażliwienia mięśniówki gładkiej naczyń na wewnątrzpochodne czynniki presyjne, zwiększenia zatrzymywania sodu i wody w ustroju (co prowadzi do hiperwolemii), zwiększenia lepkości krwi, hipercholesterolemii i dyslipoproteinemii oraz nasilonej trombocytozy, która sprzyja powstawaniu zakrzepów. Istotne znaczenie ma tu zahamowanie syntezy tlenku azotu i upośledzenie czynności izoformy 2 dehydrogenazy 11-β-hydroksysteroidowej. Z drugiej strony, chroniczna aktywacja układu współczulnego w stresie przewlekłym prowadzi do zaburzenia ośrodkowej regulacji ciśnienia tętniczego, a także do pobudzenia układu renina-angiotensyna-aldosteron i nasilenia syntezy czynników naczyniokurczących. Stres przewlekły sprzyja uszkodzeniu śródbłonka naczyniowego, przebudowie ściany naczyń krwionośnych i zwiększeniu oporu obwodowego oraz aktywacji procesów zapalnych i prozakrzepowych w naczyniach krwionośnych, a także przerostowi lewej komory serca. Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie patomechanizmów, które indukowane są w warunkach stresu przewlekłego i mogą potencjalnie prowadzić do rozwoju pierwotnego nadciśnienia tętniczego.

13

Dopasowanie soczewek kontaktowych u pacjentów z chorobami ogólnymi

75%

Witkowska K. J.

OphthaTherapy

|

2016

|

vol. 3

|

issue 1

68-72

EN

Contact lenses wearers are the heterogeneous group of patients. Numerous of them are treated because of general diseases, like arterial hypertension, diabetes mellitus, thyroid diseases. General diseases and taking medication can influence the ocular surface and quality of tear film. Both of those parameters play a key role in contactology. Proper knowledge of patient’s medical history, thorough eye examination, and a choice of the newest generation of contact lenses allow for excellent contact lenses fitting. It significantly reduces probability of abandonment of contact lenses.

PL

Użytkownicy soczewek kontaktowych to heterogenna grupa pacjentów, wśród których ogromny procent stanowią osoby leczone z powodu chorób ogólnych, takich jak: nadciśnienie tętnicze, cukrzyca czy choroby tarczycy. Choroby ogólne i przyjmowane przez pacjentów leki mogą znacząco wpływać na stan powierzchni oka oraz jakość filmu łzowego. Oba te parametry odgrywają kluczową rolę w kontaktologii. Dokładnie zebrany wywiad, wnikliwe badanie okulistyczne, a także wybór soczewek najnowszej generacji często pozwalają na właściwe dopasowanie soczewek kontaktowych oraz znacząco zmniejszają liczbę tzw. porzuceń.

14

Ocena stężeń białka szoku termicznego Hsp60 u kobiet ciężarnych z nadciśnieniem tętniczym ciążowym w III trymestrze ciąży i po porodzie

75%

BODZEK P., STOŁTNY P., JANOSZ-GAŁDYŚ I., OLEJEK A.

Ginekologia i Położnictwo

|

2014

|

vol. 9

|

issue 3

34-39

EN

Introduction. Heat shock protein (Hsp) in the human body provides protection against cellular and environmental stress factors. Their primary role is to weaken the effects of stressors. In conditions of cellular stress we observe the rapid increase in concentrations of Hsp in the cytoplasm and their transport, among others, to the nucleus, where it protects DNA, pre-mRNA, pre-ribosomes and nuclear proteins from degradation. Aim of the study. Evaluation of the clinical usefulness of the determination of the concentrations of heat shock protein Hsp60 in the following groups: healthy pregnant women, pregnant women with gestational hypertension in the third trimester of pregnancy and during labor and non-pregnant women. Material and methods. The study included 64 women: 28 pregnant women with pregnancy complicated by gestational hypertension, 16 healthy pregnant women and 20 healthy women who are not pregnant. The designation of the concentrations of heat shock proteins having a molecular weight of 60 kDa (Hsp60) was performed with use of enzyme-linked immunosorbent assay (ELISA). Results. Average concentrations of Hsp60 proteins were statistically significantly different between the start and end point of taking the sample for determination (III trimester of pregnancy vs. after delivery), both in the group of healthy pregnant women and in women with gestational hypertension. In both groups, the concentration of Hsp60 was significantly higher after delivery. In addition, a highly statistically significant difference in the concentration of Hsp60 between the group of non-pregnant women and healthy pregnant group after delivery was demonstrated, the concentration of Hsp60 was significantly higher after delivery. Conclusions. Pregnancy does not affect the concentration of the heat shock protein Hsp60. Delivery induces increased concentrations of heat shock proteins both in normal pregnancy and pregnancy complicated by hypertension.

PL

Wstęp. Białka szoku termicznego (Hsp) w organizmie człowieka pełnią funkcję ochronną przed czynnikami stresu komórkowego oraz środowiskowego. Podstawowa ich rola polega na osłabianiu efektów działania czynników stresowych W warunkach stresu komórkowego obserwowany jest szybki wzrost stężeń Hsp w cytoplazmie oraz ich transport m.in. do jadra komórkowego, gdzie chronił DNA, pre-mRNA, prerybosomy oraz białka jądrowe przed degradacją. Cel pracy. Ocena przydatności klinicznej oznaczania stężeń białek szoku cieplnego Hsp60 w grupach: zdrowych kobiet ciężarnych, ciężarnych z nadciśnieniem tętniczym ciążowym w III trymestrze ciąży i w okresie porodu oraz kobiet nieciężarnych. Materiał i metody. Badaniem objęto 64 kobiety: 28 kobiet ciężarnych z ciąż powikłaną nadciśnieniem tętniczym ciążowym, 16 zdrowych kobiet ciężarnych oraz 20 zdrowych kobiet nie będących w ciąży. Oznaczenia stężeń białek szoku cieplnego o masie cząsteczkowej 60 kDa (Hsp60) dokonano metodą immunoenzymatyczną (ELISA). Wyniki. Średnie stężenia białka Hsp60 różniło się znamiennie statystycznie pomiędzy początkowym i końcowym punktem pobrania (III trymestr ciąży vs. po rozwiązaniu ciąży) zarówno w grupie kobiet ciężarnych zdrowych, jak i w grupie kobiet z nadciśnieniem tętniczym ciążowym. W obu grupach stężenie Hsp60 było znamiennie wyższe po rozwiązaniu ciąży. Ponadto wykazano wysoce znamienną statystycznie różnicę w stężeniu Hsp60 pomiędzy grupą kobiet nieciężarnych a grupą ciężarnych zdrowych po rozwiązaniu ciąży, stężenie Hsp60 było znamiennie wyższe po rozwiązaniu ciąży. Wnioski. Ciąża nie wpływa na stężenie białka szoku termicznego Hsp60. Rozwiązanie ciąży indukuje wzrost stężenia białek szoku termicznego zarówno w ciąży fizjologicznej, jak i powikłanej ciążowym nadciśnieniem tętniczym.

15

Concomitance of psoriasis with systemic metabolic diseases – an interdisciplinary problem

63%

Grabarek B. O., Michalska-Bańkowska A., Krzaczyński J., Wcisło-Dziadecka D.

|

issue 73

236-242

EN

INTRODUCTION: The aim of this study was to assess how often psoriasis co-occurs with diabetes, hypertension, and metabolic syndrome. The intention of the authors is to draw the attention of general practitioners, to the complex clinical picture of psoriasis, the implications of internist diseases, and thus the need to provide patients with interdisciplinary care. MATERIAL AND METHODS: A survey on the prevalence of metabolic systemic comorbidities with psoriasis was performed on a group of 32 patients diagnosed with common psoriasis (20 men and 12 women). The characteristics of the study group are as follows (mean ± standard deviation): age 53.9 ± 10.4 years, height 169.9 ± 1.5 cm, body weight 88.8 ± 21.5 kg, BMI 30.65 ± 6.18, waist circumference 108.34 ± 17.14 cm. RESULTS: Of the 32 patients with psoriasis, syndrome X and hypertension were found in 15 patients, diabetes in 7, diabetes and metabolic syndrome in 9 patients, hypertension and metabolic syndrome in 9, hypertension and diabetes in 6 and concomitant concurrent diabetes, metabolic syndrome and hypertension in 14 patients. CONCLUSIONS: Patients with psoriasis should be given interdisciplinary, comprehensive specialist care due to the increased risk of comorbidity of systemic diseases. The coexistence of systemic diseases in patients with psoriasis, exacerbates existing inflammation. The general practitioner plays a key role in the entire diagnostic and therapeutic process of psoriasis, therefore better understanding of the complex pathomechanisms underlying this dermatosis is necessary, which is the key to effective and safe pharmacotherapy.

PL

WSTĘP: Celem niniejszej pracy była ocena częstości współwystępowania łuszczycy z cukrzycą, nadciśnieniem tętniczym i zespołem metabolicznym. Zamiarem autorów jest zwrócenie uwagi lekarzy rodzinnych na złożony obraz kliniczny łuszczycy, implikacje ze schorzeniami internistycznymi, a tym samym konieczność objęcia chorych opieką interdyscyplinarną. MATERIAŁ I METODY: Ankietę dotyczącą częstości występowania metabolicznych układowych chorób współistniejących z łuszczycą przeprowadzono w grupie 32 pacjentów z rozpoznaną łuszczycą zwykłą (20 mężczyzn i 12 kobiet). Charakterystyka grupy badanej przedstawia się następująco (średnia ± odchylenie standardowe): wiek 53,9 ± 10,4 roku, wzrost 169,9 ± 1,5 cm, masa ciała 88,8 ± 21,5 kg, BMI 30,65 ± 6,18, obwód talii 108,34 ± 17,14 cm. WYNIKI: Spośród 32 pacjentów z łuszczycą zespół X i nadciśnienie stwierdzono u 15, cukrzycę u 7, cukrzycę i zespół metaboliczny u 9, nadciśnienie tętnicze i zespół metaboliczny u 9, nadciśnienie tętnicze i cukrzycę u 6, natomiast współwystępowanie cukrzycy, zespołu metabolicznego i nadciśnienia tętniczego u 14 chorych. WNIOSKI: Pacjenci z łuszczycą powinni zostać objęci interdyscyplinarną, kompleksową opieką specjalistyczną ze względu na podwyższone ryzyko współwystępowania schorzeń układowych. Współwystępowanie w tej grupie internistycznych chorób ogólnoustrojowych nasila istniejący stan zapalny. Lekarz pierwszego kontaktu odgrywa główną rolę w całym procesie diagnostyczno-terapeutycznym łuszczycy. Niezbędne jest lepsze zrozumienie złożonych patomechanizmów leżących u podstaw tej dermatozy, co stanowi klucz do skutecznej i bezpiecznej farmakoterapii.

16

Aliskiren – pierwszy przedstawiciel nowej grupy leków hipotensyjnych

63%

Jobs K., Jung A.

Pediatria i Medycyna Rodzinna

|

2009

|

vol. 5

|

issue 2

80-82

EN

Aliskiren is the first in a new class of antihypertensives – the direct renin inhibitors. It took a long time to discover it, mainly because of difficulties with creating an oral form with good bioavailability. It has been approved for the treatment of primary hypertension in United States and Europe in 2007. It provides good blood pressure efficacy, has good tolerability and small amount of undesirable side effects. Blocking renin, it prevents conversion of angiotensinogen to angiotensin I. First clinical trials concerning its use alone or in combination with ACEI or ARB give hope for greater reduction in blood pressure and more renal and cardiovascular protection that provided by ACEIs and ARBs. The ongoing clinical trial programme ASPIRE HIGHER will investigate the potential of aliskiren in improvement of renal and cardiovascular protection. Preliminary results are very promising. Aliskiren diminishes plasma renin activity from 50 to 80% in hypertensive patients after oral administration. It diminishes systolic and diastolic blood pressure. After single dose the effect of the drug lasts for 24 hours. Whole therapeutic effect is observed after two weeks.

PL

Aliskiren jest pierwszym przedstawicielem nowej grupy leków hipotensyjnych – bezpośrednich inhibitorów reniny. Badania nad jego powstaniem trwały długo, głównie z powodu trudności z uzyskaniem preparatu o dobrej biodostępności formy doustnej. W 2007 roku został dopuszczony do leczenia pierwotnego nadciśnienia tętniczego w Stanach Zjednoczonych i krajach Unii Europejskiej. Jest skutecznym lekiem hipotensyjnym, o małej liczbie działań ubocznych i dobrej tolerancji. Blokując reninę, zapobiega konwersji angiotensynogenu do angiotensyny I. Pierwsze badania kliniczne z jego wykorzystaniem dają nadzieję na addytywny efekt hipotensyjny i nefro- oraz kardioprotekcyjny, w przypadku połączenia go z inhibitorami konwertazy (ACEI) lub antagonistami receptora dla angiotensyny II (ARB). Podobnego efektu nie wykazano dla połączenia tycw dwóch grup leków. Największym, trwającym właśnie badaniem nad wykorzystaniem aliskirenu w udoskonaleniu nefro- i kardioprotekcji jest badanie ASPIRE HIGHER. Obejmuje ono ponad 35 tysięcy chorych, z planowanym okresem leczenia ponad 6 lat, i ma na celu sprawdzenie potencjalnej wyższości leku w zakresie działania nefroprotekcyjnego w porównaniu z ACEI i ARB. Wstępne wyniki wskazują na jego duży potencjał kardio- i nefroprotekcyjny. Po podaniu doustnym u chorych z nadciśnieniem zmniejsza on aktywność reninową osocza z 50 do 80%. Lek obniża wartość ciśnienia skurczowego i rozkurczowego, a działanie pojedynczej dawki utrzymuje się przez 24 godziny. Pełne działanie terapeutyczne osiąga po dwóch tygodniach.

17

Age-related alterations in arginase-NO-synthase system in patients with coronary heart disease associated with hypertension

63%

Besedina A.

Annales Academiae Medicae Silesiensis

|

2016

|

vol. 70

40-45

EN

INTRODUCTION: Coronary heart disease (CHD) is the most common heart diseases in Europe. The aim of this study was to determine the intensity of L-arginine metabolism by two alternative pathways (oxidative by NOS and nonoxid-ative by arginase) in the blood plasma of patients with CHD associated with hypertension (HT) of different age groups. MATERIALS AND METHODS: 50 patients with isolated CHD and 42 patients with CHD associated with HT were enrolled in this study. NOS activity was determined by nitrite anion formed in the reaction. Arginase activity was tested by the formation of urea. RESULTS: In middle-aged patients with isolated CHD, the total NOS activity statistically significantly increased by 2.2 fold in comparison with healthy subjects of the same age group. In patients with CHD associated with HT, the total NOS activity statistically significantly increased in both middle-aged and older persons 2.3-fold than in healthy subjects of the same age groups. In patients with isolated CHD, the arginase activity increases 1.5-fold in middle-aged patients and 1.7-fold in older patients compared with the healthy participants. In the middle-aged and older patients with CHD associated with HT, the arginase activity statistically significantly increased 1.7- and 1.8-fold than in the healthy subjects of the same age groups. CONCLUSIONS: In patients with isolated CHD and patients with CHD associated with HT, an increased total NO-synthase and arginase activity in comparison with healthy individuals was found. It was shown that the increase in NO-synthase and arginase activity is more expressed in older patients than middle-aged patients.

PL

WSTĘP: Choroba wieńcowa jest najpowszechniejszą z chorób serca występujących na terenie Europy. Celem pracy było zbadanie intensywności metabolizmu L-argininy dwoma alternatywnymi sposobami (utleniającym przez NOS i nieutleniającym poprzez arginazę) w osoczu krwi pacjentów cierpiących na chorobę wieńcową (ChW) serca, współistniejącą z nadciśnieniem tętniczym (NT), w grupie pacjentów w różnym wieku. MATERIAŁ I METODY: Do badania włączono 50 pacjentów z izolowaną postacią ChW i 42 z ChW współistniejącą z NT. Aktywność NOS została wyznaczona przez anion azotynowy utworzony w reakcji. Aktywność arginazy sprawdzono przez formowanie mocznika. WYNIKI: Pacjenci w średnim wieku, z izolowaną postacią ChW wykazywali 2,2 razy wyższą całkowitą aktywność NOS w porównaniu ze zdrowymi badanymi w tej samej grupie wiekowej. W przypadku pacjentów z ChW współistniejącą z NT całkowita aktywność NOS była znacząco (2,3 razy) zwiększona w obu grupach wiekowych (w średnim oraz starszym wieku) w porównaniu z osobami zdrowymi w tym samym wieku. U pacjentów z izolowaną postacią ChW aktywność arginazy była 1,5 razy podwyższona u osób w średnim wieku oraz 1,7 razy u starszych niż u osób zdrowych. W wieku średnim i starszym pacjenci ze współistniejącą postacią ChW wraz z NT wykazywali statystycznie znacznie podwyższoną aktywność arginazy – odpowiednio 1,7 oraz 1,8 razy większą niż u zdrowych w tym samym wieku. WNIOSKI: Wykazano, że w grupie pacjentów z izolowaną postacią ChW oraz w przypadku współistnienienia ChW i NT aktywność NO-syntazy i arginazy jest wyższa niż u osób zdrowych. Zwiększona aktywność NO-syntazy i arginazy jest bardziej znacząca u pacjentów starszych.

18

Leczenie skojarzone nadciśnienia tętniczego

63%

Jaguś-Jamioła A., Kaźmierczak-Dziuk A., Skrobowski A.

Pediatria i Medycyna Rodzinna

|

2011

|

vol. 7

|

issue 4

310-318

EN

Primary arterial hypertension is a long-lasting elevation of blood pressure above the accepted numbers. It is one of the most common causes of mortality in the world. Not until the complications occur it may be symptomless, furthermore it coexists with other cardiovascular risk factors such as metabolic disorders. The aim of medical treatment is to reduce hypertension but also eliminate the risk factors by encouraging changes in the patient’s lifestyle (non-pharmacological actions) and introducing proper therapy. According to Polish Hypertension Society there are five major groups of hypotensive drugs. These are: thiazide diuretics (thiazide-like preferred), betaadrenolytics (vasodilatators preferred), calcium channel antagonists (dihydropiridine preferred), angiotensin converting enzyme inhibitors and angiotensin II receptor blockers. Drugs from the groups above may be used as a monotherapy and also in various specific combination. In the uneventful hypertension the hypotensive therapy should be started from single medication chosen from five main groups of drugs, which have proved favorable influence on the reduction of cardiovascular mortality. But the majority of treated population needs more than one drug to control the hypertension. Then it is necessary to start the combined therapy and use medication in connections with regards to the favorable synergic and additive mechanism of action of each active substance. The remarkable advantages in efficiency, blood vessels protection and avoiding side effects are reached with the combination of angiotensin converting enzyme inhibitors and dihydropirydyne calcium channel antagonist. In the combined therapy it is always necessary to take into account the use of combined pill, because it essentially improves the effectiveness of hypertension treatment and raises the compliance.

PL

Nadciśnienie tętnicze pierwotne to trwałe podwyższenie ciśnienia tętniczego powyżej przyjętych wartości. Jest jedną z najczęstszych przyczyn zgonów na świecie. Przed wystąpieniem powikłań narządowych może nie dawać żadnych objawów, a dodatkowo najczęściej współistnieje z innymi czynnikami ryzyka sercowo-naczyniowego z grupy zaburzeń metabolicznych. Podstawą postępowania medycznego jest normalizacja ciśnienia tętniczego i eliminacja czynników ryzyka, które należy osiągnąć poprzez zmobilizowanie pacjenta do istotnych zmian stylu życia (postępowanie niefarmakologiczne) oraz wdrożenie odpowiedniej farmakoterapii. Zgodnie z wytycznymi Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego dysponujemy pięcioma głównymi grupami leków hipotensyjnych. Są to: diuretyki tiazydowe (preferowane tiazydopodobne), beta-adrenolityki (preferowane wazodylatacyjne), antagoniści wapnia (preferowane pochodne dihydropirydynowe), inhibitory enzymu konwertującego angiotensynę oraz blokery receptora AT1 dla angiotensyny drugiej. Leki z tych grupa można stosować w monoterapii, jak również w pewnych wzajemnych połączeniach. W niepowikłanym nadciśnieniu tętniczym terapię hipotensyjną rozpoczyna się od pojedynczego leku, wybierając spośród pięciu głównych grup o udowodnionym korzystnym wpływie na redukcję śmiertelności sercowo-naczyniowej. Większość chorych wymaga jednak stosowania więcej niż jednego leku w celu osiągnięcia docelowych wartości ciśnienia tętniczego. Wówczas należy wdrożyć terapię skojarzoną, stosując leki w połączeniach uwzględniających wypadkowy efekt synergistyczny i addytywny mechanizmów działania poszczególnych substancji czynnych. Szczególnie korzystne pod względem siły działania, pożądanych efektów naczynioprotekcyjnych i minimalizacji działań ubocznych jest połączenie inhibitora konwertazy angiotensyny z antagonistą kanałów wapniowych z grupy pochodnych dihydropirydynowych. W terapii skojarzonej należy zawsze rozważyć stosowanie leków w postaci preparatu złożonego, gdyż wpływa to istotnie na skuteczność leczenia nadciśnienia tętniczego i sprzyja przestrzeganiu zaleceń lekarza.

19

Przerost lewej komory u osób powyżej 75 lat, chorych na nadciśnienie tętnicze, cukrzycę i niewydolność nerek

63%

Fojt T., Kurek A., Szewieczek J., Janowska M., Duława J.

Annales Academiae Medicae Silesiensis

|

2013

|

vol. 67

|

issue 2

91-99

EN

BACKGROUND Cardiovascular diseases constitute one of the greatest health problems in developed countries, including Poland. Their frequency increases with age and they are the major cause of death, especially among the elderly. Left ventricular hypertrophy (LVH) is an independent and strong risk factor for morbidity and mortality from cardio-vascular disease. The incidence of left ventricular hypertrophy increases with age. The aim of this study was to determine whether in elderly patients hypertension, diabetes and kidney failure affect the incidence as well as the type of left ventricular remodeling. MATERIAL AND METHODS The study included 67 patients over the age of 75, who were classified into four groups. In all of the subjects their weight, height, BMI, blood pressure, glucose serum concentration, total cholesterol and HDL cholesterol as well as triglycerides were determined. LDL cholesterol was calculated on the basis of total cholesterol and tri-glycerides. GFR was estimated according to the Cockcroft-Gault formula. All the patients underwent echocardi-ography and had the left ventricular mass index calculated. RESULTS The studied groups did not differ in age, gender or body mass index. Apart from patients with end stage renal disease, the remaining groups did not show differences in the estimated glomerular filtration rates. Patients with hypertension and diabetes had significantly higher total cholesterol, triglycerides (p < 0.05) and glucose levels (p < 0.001) compared to the control group. The left ventricular mass and left ventricular mass index calculated in relation to the body surface area and height were also significantly higher in patients with diabetes and hyperten-sion. CONCLUSIONS Patients over the age of 75 frequently develop LVH. Compared to hypertension, diabetes increases the left ven-tricular mass index much more significantly.

PL

WSTĘP Choroby układu krążenia należą do największych problemów zdrowotnych krajów wysoko rozwiniętych, w tym Polski. Ich częstość wzrasta z wiekiem i są one główną przyczyną zgonów, szczególnie osób starszych. Przerost lewej komory (left ventricular hypertrophy – LVH) jest niezależnym i silnym czynnikiem ryzyka zachorowalności i śmiertelności z przyczyn sercowo-naczyniowych. Z wiekiem częstość LVH wzrasta. Celem badania było określenie wpływu nadciśnienia tętniczego, cukrzycy i niewydolności nerek na wielkość wskaźnika masy lewej komory u osób powyej 75 lat. Praca miała odpowiedzieć na pytanie, czy u osób w bardzo podeszłym wieku obecność tych chorób wpływa na częstość występowania i typ przebudowy lewej komory. MATERIAŁ I METODY W badaniu uczestniczyło 67 chorych w wieku powyżej 75 lat, których zakwalifikowano do czterech grup. U wszystkich badanych określono masę ciała, wzrost, BMI, ciśnienie tętnicze, stężenie w surowicy krwi glukozy na czczo, cholesterolu całkowitego i jego frakcji HDL oraz triglicerydów. Frakcje LDL cholesterolu obliczono na podstawie stężenia cholesterolu całkowitego i triglicerydów. Wielkość filtracji kłębuszkowej oszacowano według wzoru Cockcrofta-Gaulta. U wszystkich chorych wykonano badanie echokardiograficzne, na podstawie którego obliczono wskaźnik masy lewej komory. WYNIKI Badane grupy chorych nie różniły się pod względem wieku, płci i wskaźnika masy ciała. Z wyjątkiem chorych na schyłkową niewydolność nerek nie różniły się one także wielkością filtracji kłębuszkowej (estimated glomerular filtration rates – eGFR). U chorych na nadciśnienie tętnicze i cukrzycę stwierdzono znamiennie większe (p < 0,05) stężenie cholesterolu całkowitego, triglicerydów, glukozy (p < 0,001) niż w grupie kontrolnej. Masa lewej komory i wskaźnik masy lewej komory, obliczony zarówno w stosunku do powierzchni ciała, jak i wzrostu, były znamiennie większe u chorych na cukrzycę i nadciśnienie tętnicze. WNIOSKI U osób powyżej 75 lat często obserwuje się LVH. Obecność cukrzycy u tych osób znacznie bardziej wpływa na zwiększenie wskaźników masy lewej komory niż nadciśnienie tętnicze.

20

The influence of regular clinic physical training on blood pressure in patients with ischemic heart disease

63%

Kielnar R., Selwa E., Domka-Jopek E., Snela S.

|

2009

|

vol. 17

|

issue 3

7-16

PL

Rehabilitacja kardiologiczna w dużym stopniu umożliwia pacjentom powrót do sprawności psychofizycznej spełniając w ten sposób jeden z jej głównych celów. Celem pracy jest ocena wpływu ambulatoryjnej, systematycznie prowadzonej rehabilitacji kardiologicznej na wartości ciśnienia tętniczego u pacjentów z chorobą niedokrwienną serca. Badaniem objęto 73 pacjentów (49 mężczyzn i 24 kobiety) po zawale mięśnia sercowego, operacjach kardiochirurgicznych, koronaroplastyce oraz po ostrym incydencie wieńcowym wraz z innymi współtowarzyszącymi schorzeniami. Średnia wieku pacjentów wynosiła 61,63 roku. U pacjentów tych oceniano średnie wartości ciśnienia tętniczego skurczowego i rozkurczowego oraz średnie ciśnienie tętnicze. Program rehabilitacji zawierał 24 sześćdziesięciominutowe sesje po 2-3 razy w tygodniu, obejmujące 30 minut ćwiczeń ogólnokondycyjnych oraz 30 minut jazdy na cykloergometrze rowerowym (trening interwałowy) z submaksymalnym obciążeniem dostosowanym indywidualnie do każdego pacjenta na podstawie wyników próby wysiłkowej, pod stałą kontrolą EKG pracy serca. Rehabilitacja trwała około 3 miesięcy. Pacjenci ćwiczyli w 6-osobowych grupach. Ambulatoryjna rehabilitacja kardiologiczna pozytywnie wpływa na wartości ciśnienia skurczowego i rozkurczowego u pacjentów z chorobą niedokrwienną serca. Trzymiesięczny cykl rehabilitacji kardiologicznej powoduje istotną redukcję skurczowego i średniego ciśnienia tętniczego w spoczynku, zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn niezależnie, od wieku. Długoterminowy trening kardiologiczny istotnie obniża ciśnienie rozkurczowe i średnie ciśnienie tętnicze pacjentów z chorobą niedokrwienną serca i nadciśnieniem w przeciwieństwie do grupy pacjentów normotensyjnych.

EN

Cardiac rehabilitation greatly contributes to regaining psycho-physical fitness by patients which is one of its main aims. The aim of this research was to evaluate the influence of clinic cardiac rehabilitation on blood pressure in patients with ischemic heart disease. 73 patients (49 men and 24 women) after myocardial infarction, cardiac operations, coronary angioplasty or serious heart disorders together with other concomitant diseases were examined. The average age was 61.63 years. The average systolic and diastolic blood pressure in those patients and the average blood pressure was measured. The rehabilitation programme consisted of 24 one-hour sessions carried out 2-3 times a week. Those sessions included 30 minutes of general keep-fit exercises and 30 minutes of cycloergometer exercise (intervallic training) with the submaximum load individually adjusted to each patient on the basis of the exercise test results. All the time the heart work was controlled by means of an electrocardiograph. The rehabilitation lasted about 3 months. The patients did the exercises in groups of six. The research results show that regular cardiac rehabilitation has a beneficial influence on the systolic and diastolic blood pressure in patients with ischemic heart disease. The three-months-long cardiac rehabilitation resulted in significant reduction of the systolic blood pressure and the mean arterial pressure in both female and male patients regardless of age. A long-term cardiac training significantly reduces the diastolic blood pressure and the mean arterial pressure in patients with ischemic heart disease and hypertension as opposed to the group of normotensive patients.

Refine search results

Profil metaboliczny i zawartość fruktozy w diecie nastolatków z nadciśnieniem tętniczym i stanem przednadciśnieniowym

Analiza przyczyn krwawień z nosa oraz metod ich zaopatrywania w izbie przyjęć Samodzielnego Publicznego Centralnego Szpitala Klinicznego (SPCSK) WUM

Wysiłkowa kardiografia impedancyjna – nowa technologia, nowe możliwości

Stan odżywienia a parametry całodobowego automatycznego pomiaru ciśnienia tętniczego u hospitalizowanych nastolatków z nadciśnieniem tętniczym pierwotnym

Wpływ polimorfizmu rs1421085 genu FTO na rozwój nadciśnienia tętniczego u osób z nadwagą i otyłością

Ocena świadomości chorych palących papierosy na temat wpływu palenia tytoniu na występowanie chorób cywilizacyjnych

Nadciśnienie tętnicze u dzieci i młodzieży – optymalizacja procesu diagnostyczno-terapeutycznego

Ostre zespoły sercowo-naczyniowe w przebiegu przełomu nadciśnieniowego – postępowanie

Poziom wiedzy chorych w zakresie nadciśnienia tętniczego

Zachowania zdrowotne i umiejętności w zakresie profilaktyki możliwych powikłań u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym

Wyrównywanie deficytu/niedoboru witaminy D wraz z oceną wskaźników 24-godzinnego monitorowania ciśnienia tętniczego u kobiet z nadciśnieniem tętniczym w okresie okołomenopauzalnym

Wpływ stresu przewlekłego na rozwój nadciśnienia tętniczego

Dopasowanie soczewek kontaktowych u pacjentów z chorobami ogólnymi

Ocena stężeń białka szoku termicznego Hsp60 u kobiet ciężarnych z nadciśnieniem tętniczym ciążowym w III trymestrze ciąży i po porodzie

Concomitance of psoriasis with systemic metabolic diseases – an interdisciplinary problem

Aliskiren – pierwszy przedstawiciel nowej grupy leków hipotensyjnych

Age-related alterations in arginase-NO-synthase system in patients with coronary heart disease associated with hypertension

Leczenie skojarzone nadciśnienia tętniczego

Przerost lewej komory u osób powyżej 75 lat, chorych na nadciśnienie tętnicze, cukrzycę i niewydolność nerek

The influence of regular clinic physical training on blood pressure in patients with ischemic heart disease