Search results

1

Depresja u osób z chorobą nowotworową. Rozpoznawanie i leczenie – aspekty praktyczne

100%

Murawiec S.

OncoReview

|

2012

|

vol. 2

|

issue 3

201-208

EN

Comorbidity between depression and cancer is a common condition. It depends on many variables such as cancer location or phase of the illness, but as a rule this situation should not be neglected. The reasons for providing diagnosis and treatment in patients with cancer and depression are to diminish suffering of the ill person and to improve the outcome of the treatment. It is known based on scientific literature that the rates of mortality are higher in patients with both cancer and depression. Depression has negative effect on patients adherence to diagnostic and therapeutical procedures. Complains of depressed patients can have detrimental effect on professional satisfaction of oncologist. Another mportant reason for diagnosing patients with depression are higher economical burden of this group of patients caused by this condition to the health system. The paper presents data about the incidence of depression in cancer patients, the diagnostic criteria of depression and basic information about its pharmacological treatment.

PL

Współwystępowanie depresji oraz choroby nowotworowej jest stanem częstym, choć współczynniki współistnienia obu chorób różnią się w zależności od takich czynników jak umiejscowienie nowotworu oraz faza choroby nowotworowej. Depresja powinna być rozpoznawana u pacjentów onkologicznych ze względu na wiele czynników, takich jak: potrzeba zmniejszenia cierpienia osoby chorej, negatywny wpływ depresji na wyniki leczenia choroby podstawowej oraz współpraca z zespołem leczącym w procesie diagnostyczno-terapeutycznym. Kluczowe znaczenie ma także zwiększona umieralność osób, u których nowotworowi towarzyszy depresja. Istotnym czynnikiem jest również zwiększenie kosztów procesów diagnostyki i terapii w grupie ze współistnieniem obu chorób. Nie bez znaczenia jest też wpływ dolegliwości zgłaszanych przez osoby chore, a wynikających z depresji na satysfakcję z pracy lekarzy onkologów. Praca omawia rozpowszechnienie i zasady rozpoznawania depresji oraz jej leczenia farmakologicznego u pacjentów z chorobami nowotworowymi.

2

Omówienie wytycznych National Institute for Health and Care Excellence (NICE 2016) dotyczących szkodliwych zachowań seksualnych wśród dzieci i młodych ludzi (do 25. roku życia) – Harmful sexual behaviour among children and young people

100%

Janas-Kozik M., Cichoń L., Jelonek I.

|

vol. 17

|

issue 4

260-269

EN

The term “harmful sexual behaviour” refers to young people’s behaviours which are not the result of sexual harassment and/or abuse. These behaviours are not always related to conscious, intentional abnormal behaviour. The NICE 2016 guidelines apply to children, adolescents and young adults (up to the age of 25 years) who are the sole perpetrators of harmful sexual behaviour against themselves or others. The authors of the guidelines point out that these behaviours should be viewed from different perspectives, such as the broadly understood developmental norms, non-harmonious development, coexisting disorders or diagnosed mental disorders. They also point to the need to select a leader for diagnostic and therapeutic processes as well as to establish a local commission. Furthermore, the authors suggest tools for the diagnostic process, critically evaluate some of the therapeutic interventions and point out that the issue of harmful sexual behaviours is underestimated. The NICE recommendations may serve as a guide for developing similar guidelines in other countries.

PL

Termin „szkodliwe zachowania seksualne” odnosi się do tych zachowań młodych ludzi, które nie są wynikiem molestowania/ wykorzystania seksualnego. Ich występowanie nie zawsze związane jest ze świadomym, zamierzonym nieprawidłowym zachowaniem. Wytyczne NICE 2016 dotyczą dzieci, adolescentów i młodych dorosłych (do 25. roku życia) będących wyłącznymi sprawcami szkodliwych czynności seksualnych skierowanych do siebie lub do innych. Autorzy wytycznych zwracają uwagę, iż na zachowania te należy patrzeć z różnych perspektyw: szeroko rozumianej normy rozwojowej, nieharmonijnego rozwoju, zaburzeń współwystępujących lub diagnozy zaburzenia psychicznego. Wspominają też o konieczności wyłonienia lidera w procesie diagnozy i terapii oraz stworzenia komisji lokalnej. Sugerują, jakimi narzędziami posługiwać się w procesie diagnozy, krytycznie oceniają niektóre interwencje terapeutyczne i wskazują na fakt, że problem szkodliwych zachowań seksualnych jest nieoszacowany. Rekomendacje NICE mogą być wskazówką do tworzenia podobnych wytycznych przez inne kraje.

3

Przyzwojaki jamy bębenkowej – charakterystyka kliniczna i postępowanie chirurgiczne

100%

Łukawska-Popieluch I., Bartoszewicz R., Morawski K., Niemczyk K.

|

PL

Cel: Charakterystyka kliniczna oraz analiza postępowania chirurgicznego wobec leczonych w klinice pacjentów z przyzwojakami zlokalizowanymi w jamie bębenkowej. Materiał i metody: W latach 2000–2015 w klinice leczonych było 27 chorych z przyzwojakami jamy bębenkowej. Wiek pacjentów wahał się między 28 a 79 lat. Analizowano dane z badania podmiotowego, przedmiotowego oraz postępowanie chirurgiczne. Wyniki: Najczęstszymi zgłaszanymi przez pacjentów dolegliwościami były jednostronne szumy uszne oraz niedosłuch. Wśród technik chirurgicznych zastosowano tympanotomię przednią u 3 pacjentów (11,1%), antromastoidektomię z tympanotomią tylną u 21 chorych (77,8%), antromastoidektomię ze zniesieniem ściany przewodu słuchowego zewnętrznego u jednego chorego (3,7 %), petrosektomię boczną w 2 przypadkach (7,4 %). Wnioski: Przyzwojaki jamy bębenkowej częściej występowały u kobiet niż mężczyzn. Najczęściej zgłaszanymi dolegliwościami były: szumy uszne o charakterze pulsowania oraz niedosłuch. Najwięcej guzów operowanych miało II stopień zaawansowania. Najczęściej stosowaną techniką chirurgiczną była antromastoidektomia z tympanotomią tylną.

4

Trudności diagnostyczne w rozpoznaniu specyficznego zaburzenia językowego – SLI

63%

Kackieło-Tomulewicz J., Boćkowski L.

Neurologia Dziecięca

|

2018

|

vol. 27

|

issue 54

65-70

EN

A Specific Language Impairment (SLI) is a difficulty in expressing and understanding speech. It is a disorder characterized by a slow language development that differs from the normal pattern. The causes and pathologies of SLI are not completely known. The genetic, neurostructural and neurofunctional background is considered. This article presents the most important diagnostic problems in the recognition of SLI. Due to the fact that it concerns an increasing number of pre-school and school- -age patients, it is important to broaden the knowledge on the diagnosis of SLI among Polish speech therapists and psychologists. The clinical picture of this disorder is not clear. It is characterized by several different profiles of language development. Diagnosis of a specific language disorder requires the cooperation of many specialists. Unfortunately, only one standardized test used in SLI – TRJ diagnosis (Language Development Test) is available in Poland. The clinical picture of the disorder changes with age - mainly in school and older children. Current research shows that the language problem of patients with SLI is chronic. There is no single therapeutic approach to SLI therapy. Despite numerous research studies, there is a lack of diagnostic standards in the diagnosis of SLI.

PL

Specyficzne zaburzenie językowe (ang. Specific Language Impairmetnt – SLI) polega na trudnościach w wypowiadaniu się oraz rozumieniu mowy. Jest to zaburzenie charakteryzujące się powolnym, odbiegającym od normalnego wzorca rozwojem językowym. Przyczyny i patomechanizmy powodujące SLI nie są do końca znane. Rozważa się tło genetyczne, neurostrukturalne i neurofunkcjonalne. W niniejszej pracy przedstawiono najważniejsze problemy diagnostyczne w rozpoznaniu SLI. Ze względu na to, że problem dotyczy coraz większej liczby pacjentów w wieku przedszkolnym i szkolnym wydaje się to mieć istotne znaczenie w pogłębianiu wiedzy na temat rozpoznania SLI przez polskich logopedów, neurologopedów, a także neurologów. Obraz kliniczny tego zaburzenia nie jest jasny. Cechuje go kilka zróżnicowanych profili rozwoju językowego. Diagnoza specyficznego zaburzenia językowego wymaga współpracy wielu specjalistów, ma charakter zespołowy. Najważniejsze zadanie przypada psychologom i logopedom ze względu na dwa kluczowe kryteria diagnostyczne odnoszące się do poziomu sprawności językowych oraz funkcji poznawczych. W Polsce dostępny jest jeden wystandaryzowany test do diagnozy SLI –Test Rozwoju Językowego. Obraz kliniczny zaburzenia zmienia się wraz z wiekiem – głównie u dzieci w wieku szkolnym i starszym. Współczesne badania wykazują, że problem językowe pacjentów z SLI mają charakter przewlekły. Dotychczas nie opisano pojedynczego podejścia terapeutycznego co do którego udowodniono, że jest uniwersalne i skuteczne w usuwaniu zaburzeń językowych. Pomimo licznych badań wciąż brakuje standardów diagnostycznych w rozpoznaniu SLI.

5

Desmoplastic small round cell tumor – charakterystyka choroby i metody leczenia

63%

Waśniewska K., Miedzińska-Maciejewska M., Gawrychowski K.

Current Gynecologic Oncology

|

2011

|

vol. 9

|

issue 4

276-282

EN

Desmoplastic small round cell tumor (DSRCT) is an extremely rare malignancy rated among the sarcomas. It was first described in 1989. As there are only a few hundred cases reported in world literature, to date there are no uniform standards of management of patients presenting with such a diagnosis. This malignancy is characterized by a extremely aggressive clinical course. The disease affects mainly young males in their second and third decade. Most often described primary location of DSRCT is abdominal cavity. Identified cytogenetic marker of DSRCT is translocation t(11;22)(p13q12). Therapy relies in surgery, radiotherapy and chemotherapy. In spite of continuous progress in the treatment of DSRCT, prognosis in this group of patients is still very poor. High propensity to dissemination already at the time of first diagnosis considerably reduces the effectiveness of surgical excision and all patients require systemic treatment. Chemotherapy usually resorts to cyclophosphamide, doxorubicin, vincristine, ifosfamide and etoposide (their combination is known as “protocol P6”). Other cytostatics of confirmed effectiveness in the treatment of DSRCT are cisplatin, carboplatin, topotecan, vinorelbine and irinotecan. In spite of clear clinical activity of chemotherapeutics, eventually all patients develop resistance to implemented treatment and suffer disease progression. Therefore, selection of optimal treatment for this group of patients remains a considerable clinical challenge.

PL

Desmoplastic small round cell tumor (DSRCT) jest bardzo rzadkim nowotworem zaliczanym do rodziny mięsaków. Po raz pierwszy został opisany w 1989 roku. Ponieważ w światowej literaturze przedstawiono dotychczas kilkaset przypadków, do chwili obecnej nie ma jednoznacznych standardów postępowania z pacjentami z tym rozpoznaniem. Nowotwór ten charakteryzuje się bardzo agresywnym przebiegiem. Choroba dotyka głównie młodych mężczyzn. Szczyt zachorowań przypada na drugą i trzecią dekadę życia. Najczęściej opisywaną pierwotną lokalizacją DSRCT jest jama brzuszna. Zidentyfikowanym cytogenetycznym markerem DSRCT jest translokacja t(11;22)(p13q12). W leczeniu ogromną rolę odgrywają chirurgia, radioterapia i chemioterapia. Pomimo ciągłego postępu w leczeniu DSRCT rokowanie w tej grupie chorych nadal pozostaje bardzo złe. Duża skłonność do rozsiewu choroby już w chwili jej rozpoznania ogranicza skuteczność postępowania chirurgicznego, dlatego wszyscy pacjenci wymagają leczenia systemowego. W chemioterapii wykorzystuje się najczęściej cyklofosfamid, doksorubicynę, winkrystynę, ifosfamid i etopozyd (kombinacja tych leków znana jest pod nazwą protokołu P6). Innymi cytostatykami wykazującymi aktywność w leczeniu DSRCT są cisplatyna, karboplatyna, topotekan, winorelbina i irinotekan. Mimo wyraźnej aktywności klinicznej chemioterapeutyków praktycznie u wszystkich chorych po pewnym czasie rozwija się oporność na stosowane leczenie i dochodzi do progresji choroby. Z tego powodu dużym wyzwaniem staje się wybór optymalnego leczenia dla tej grupy pacjentów.

6

Choroby imitujące obraz kliniczny mózgowego porażenia dziecięcego

63%

Słowińska-Jarząbek B., Steinborn B.

Neurologia Dziecięca

|

2020

|

vol. 29

|

issue 58

64-70

EN

Cerebral Palsy (CP) is the most common cause of motor disorders among children. A very large population of people with CP requires multidisciplinary care. Early identification of patients leads to healthcare optimization, mitigations of symptoms and helps patients with CP to achieve their maximum functional potential. However, establishing a diagnosis is not sufficient. The aspiration to identify the etiology of CP is indisputable, especially nowadays, when a wide range of investigation methods is available. Although establishing diagnosis of CP is only an assignment to a specific group of clinical symptoms, it is also extremely important to identify the etiology. A number of genetic and metabolic diseases may demonstrate symptoms of non-progressive motor dysfunction that meet the diagnostic criteria of CP. These diseases are often very rare, however, they should not be excluded from the differential diagnosis of CP. A large number of underlying diseases can be identified in a minimally invasive way and at an early stage owing to newborn screening programs. The other ones require more invasive procedures, such as a lumbar puncture. Neuroimaging and molecular genetic investigations facilitate diagnosis and understanding of pathophysiology. Moreover, there are therapies available for some of these underlying diseases. Therefore, in the case of a patient presenting symptoms of the clinical syndrome of CP, diagnostic should be extended to identify diseases mimicking CP; particularly in the absence of documented risk factors or no evidence of permanent cerebral damage in neuroimaging studies due to trauma or congenital cerebral defects. The aim of this study is to highlight the problem of genetic and metabolic disorders that may clinically mimic CP. Establishing the diagnosis of CP without etiology investigations may result in ineffective care of patients with motor dysfunctions.

PL

Mózgowe porażenie dziecięce (MPD) jest najczęstszą przyczyną niepełnosprawności ruchowej wśród dzieci. Bardzo liczna populacja osób z MPD wymaga wielospecjalistycznej opieki. Wczesna identyfikacja chorych pozwala na jej optymalizację, złagodzenie skutków diagnozy oraz pomaga osiągnąć chorym z MPD maksymalny potencjał funkcjonalny. Jednak postawienie diagnozy nie jest wystarczające. Przy dzisiejszym rozwoju medycyny, dostępności badań, chęć dążenia do poznania etiologii MPD jest rzeczą bezdyskusyjną. Samo rozpoznanie MPD jest jedynie przypisaniem do określonej grupy objawów klinicznych, niezwykle ważne jest także poznanie etiologii. Wiele chorób genetycznych oraz metabolicznych może prezentować objawy niepostępującego zaburzenia funkcji ruchowych, spełniających kryteria rozpoznania MPD. Choroby te należą niejednokrotnie do bardzo rzadkich, jednak nie należy ich wykluczać z diagnostyki różnicowej MPD. Dużą część z nich można zidentyfikować w sposób mało inwazyjny i na wczesnym etapie, dzięki programowi badań przesiewowych noworodków. Inne wymagają wykonania bardziej inwazyjnych procedur takich jak punkcja lędźwiowa. Neuroobrazowanie i molekularne testy genetyczne ułatwiają diagnozę i poznanie patofizjologii. Dla części tych chorób istnieje dostępna forma terapii. Dlatego też w przypadku pacjenta, który prezentuje objawy zespołu klinicznego MPD, przy braku udokumentowanych czynników ryzyka lub braku dowodu na trwałe uszkodzenie mózgu w badaniach neuroobrazowych na skutek urazu lub wrodzonych wad mózgowia, należy poszerzyć diagnostykę w poszukiwaniu chorób imitujących MPD. Celem niniejszej pracy jest zwrócenie uwagi na problem zaburzeń o etiologii genetycznej oraz metabolicznej, które klinicznie mogą przypominać MPD. Rozpoznanie MPD bez poszukiwania etiologii może prowadzić do nieefektywnej opieki nad pacjentem z dysfunkcją ruchową.

7

Święta czy chora – trudności orzecznicze w przypadku pacjentki z zaburzeniami schizotypowymi i osobowością borderline

63%

Trędzbor B., Karmińska E., Drzyzga K., Kamiński J., Kucia K.

Psychiatria i Psychologia Kliniczna

|

2016

|

vol. 16

|

issue 1

47-50

EN

The authors present a case of a patient who turned to a mental health clinic in order to receive a certificate of mental health. She motivated the request to be a necessary step in the procedure of applying for admission to a religious order. She declared no previous psychiatric treatment and was accompanied by another woman who confirmed the facts stated by the patient. However, the content provided by the patient, the manner of talking, eccentricity in appearance and determination to obtain the certificate called for caution in issuing such an opinion. The patient agreed to proposed hospitalisation for observation of her mental health. During her stay on the ward, the patient was interviewed and the information collected was cross-referenced with information obtained from the patient’s parents and from previous hospitalisation reports. Psychological tests and CT scans were carried out. The obtained data and observation of the patient on the ward indicated both the presence of a mental illness and deep deficits in personality. This case confirms the need for exercising prudence in issuing opinions on mental health. It highlights the fact that one-sided objective interview may not reveal the real picture of the patient’s mental health.

PL

Autorzy prezentują przypadek pacjentki, która zwróciła się do poradni w celu otrzymania zaświadczenia o zdrowiu psychicznym. Prośbę motywowała koniecznością przedstawienia tego dokumentu w procedurze ubiegania się o przyjęcie do zakonu. Deklarowała brak dotychczasowego leczenia psychiatrycznego. Towarzysząca jej kobieta potwierdziła fakty podane przez pacjentkę. Jednak treści przekazywane przez pacjentkę, tok jej wypowiedzi, ekscentryczny wygląd i determinacja do uzyskania zaświadczenia sugerowały, że lekarz powinien zachować ostrożność. Kobieta zgodziła się na hospitalizację w celu obserwacji stanu psychicznego. W trakcie pobytu pacjentki na oddziale zobiektywizowano wywiad – poszerzono go o informacje uzyskane od jej rodziców i wypisy z przebytych hospitalizacji. Przeprowadzono badanie psychologiczne i neuroobrazowe. Zgromadzone dane i obserwacja w oddziale wskazały na obecność zarówno choroby psychicznej, jak i głębokich deficytów osobowościowych. Opis przypadku potwierdza konieczność zachowania rozwagi przy wystawianiu zaświadczeń o zdrowiu psychicznym. Autorzy podkreślają, że jednostronny wywiad może nie ujawnić prawdziwego obrazu funkcjonowania pacjenta.

8

Nowe kryteria diagnostyczne stwardnienia rozsianego - przegląd piśmiennictwa

63%

Sztamska E.

Aktualności Neurologiczne

|

2006

|

vol. 6

|

issue 3

200-202

EN

The International Panel presented in December 2005 revised and modified diagnostic criteria for multiple sclerosis of McDonald used since 2001. New diagnostic criteria maintain basic principles of the classical McDonald criteria, integrating adequate sensitivity and specificity. The core requirements of diagnosis is still the concept of dissemination of central nervous system lesions in space and time. Constant developing of the use and interpretation of neurological examinations and tests, especially of new imaging technologies allow now for a more rapid diagnosis, in practice making diagnosis more simple and speed. The Panel stated that T2 lesions can be useful for demonstrating dissemination in time more rapidly than before - at least 30 days after the onset of the initial clinical event. Other newness of current criteria is broader incorporation of spinal cord lesions into the imaging requirements. The revisions simplify criteria for primary progressive multiple sclerosis; a positive cerebrospinal fluid finding is no longer required for diagnosis when clinical and imaging specific criteria are fulfilled. Beyond all doubt it’s worth reading original article while present comment encourages only to do it.

PL

Międzynarodowy zespól ekspertów opublikował w grudniu 2005 roku zrewidowane i zmodyfikowane kryteria diagnostyczne stwardnienia rozsianego McDonalda- jego wersja obowiązywała od 2001 roku. Nowe kryteria zachowują podstawowe założenia klasycznych kryteriów McDonalda, łączą swoistość i czułość. Oczywiście podstawę rozpoznania stanowi nadal wykazanie wieloogniskowości i wieloczasowości powstawania zmian w ośrodkowym układzie nerwowym. Bazując na najnowszych danych w zakresie interpretacji badań dodatkowych, głównie wyników magnetycznego rezonansu jądrowego, kryteria stwarzają obecnie możliwości bardziej klarownego i szybszego postawienia diagnozy stwardnienia rozsianego. Znacznie wcześniej niż dotychczas - po upływie 30 dni od pierwszego zdarzenia klinicznego - pozwalają na wykazanie wieloczasowości powstawania zmian w ośrodkowym układzie nerwowym widocznych w obrazach T2-zależnych rezonansu magnetycznego. Kolejną nowością uaktualnionych kryteriów jest szersze i pełniejsze uwzględnienie w diagnostyce zmian zobrazowanych w obrębie rdzenia kręgowego. Uproszczone zostały kryteria rozpoznania pierwotnie postępującej postaci stwardnienia rozsianego - przy spełnieniu warunków obrazu klinicznego oraz badania rezonansu magnetycznego badanie płynu mózgowo-rdzeniowego nie jest konieczne. Bez wątpienia warto poświęcić należytą uwagę zmodyfikowanym kryteriom, a niniejsza praca ma zachęcić do lektury oryginalnej publikacji.

9

Aktualne poglądy na patogenezę i leczenie zespołu zmęczenia w stwardnieniu rozsianym

63%

Brola W., Fudala M.

|

2011

|

vol. 11

|

issue 1

23-28

EN

Fatigue, defined as subjective lack of energy to start and continue any activity without any connections with depression and muscular weakness, is one of the most common and troublesome symptoms of multiple sclerosis (MS). It concerns almost all patients, and in approximately half of them it is a major symptom. It may occur in cases of patients with little neurological symptoms and significantly affect the quality of life. In spite of intensive researches in last years pathophysiology of fatigue syndrome has not been enough recognized. The role of various mechanisms has been suggested: local prefrontal cortex and basal ganglia atrophy, changes in activity of B lymphocytes, disturbances of glutaminergic transmission caused by proinflammatory cytokines (TNF-α, IL-1β and IL-6), hypothalamic-pituitary-adrenal axis dysfunction, disturbances of astroglia metabolism with dehydroepiandrosteron (DHEA) decreased level and decreased levels of neurotransmitters noradrenaline and serotonin as well. The diagnosis of fatigue syndrome is based on anamnesis,physical examination, screening laboratory tests and evaluation by means of scales, for example Fatigue Severity Scale (FSS), Modified Fatigue Impact Scale (MFIS). The necessary condition is to exclude depression or additional organic conditions (anaemia, cardiovascular disorders, kidney diseases or hypothyroidism). Treatment of fatigue is not sufficiently effective. Pharmacological treatment leads to slight improvement although recent clinical trials with modafinil and fampridine have given promising results. Beneficial influence of physical exercises, cryotherapy and magnetotherapy has been observed. What may help in therapy is emotional support, cognitive-behavioural therapy and psychotherapy as well as avoidance of factors which may increase fatigue such as fever, anxiety, depression, pain, sleep disturbances, and also some drugs like opiates and benzodiazepines.

PL

Zmęczenie, definiowane jako subiektywne odczucie braku energii do rozpoczynania i podtrzymywania dowolnej aktywności pozostające bez związku z depresją lub osłabieniem siły mięśniowej, jest jednym z najczęstszych i zwykle najbardziej uciążliwych objawów stwardnienia rozsianego (SR). Dotyczy prawie wszystkich chorych, natomiast u ponad połowy jest objawem dominującym. Może występować u chorych ze stosunkowo niewielkimi objawami neurologicznymi i w znacznym stopniu wpływać na jakość życia. Mimo intensywnych badań w ostatnich latach patofizjologia zespołu zmęczenia nie jest w pełni poznana. Za występowanie zmęczenia w SR odpowiedzialne mogą być różne mechanizmy: lokalny zanik kory przedczołowej i jąder podstawy, zmiana aktywności limfocytów B, zaburzenia transmisji glutaminergicznej przez cytokiny prozapalne (TNF-α, IL-1β i IL-6), nieprawidłowe funkcjonowanie osi podwzgórze – przysadka – nadnercza, zaburzenia metabolizmu astrogleju i spadek produkcji dehydroepiandrosteronu (DHEA) oraz obniżenie poziomu neuroprzekaźników noradrenaliny i serotoniny. Rozpoznanie zespołu zmęczenia opiera się na wywiadzie, badaniu fizykalnym, przesiewowych badaniach laboratoryjnych i skalach oceniających zmęczenie, np. Skali Ciężkości Zmęczenia (FSS) i Skali Oddziaływania Zmęczenia (MFIS). Warunkiem koniecznym jest wykluczenie depresji oraz dodatkowych przyczyn organicznych (niedokrwistości, chorób serca, nerek czy niedoczynności tarczycy). Leczenie zmęczenia jest mało skuteczne. Farmakoterapia daje niewielką poprawę, chociaż ostatnie próby z zastosowaniem modafinilu i famprydyny przyniosły obiecujące rezultaty. Zaobserwowano korzystny wpływ ćwiczeń fizycznych, krioterapii i magnetostymulacji. Pomocne są też wsparcie emocjonalne chorego, terapia poznawczo-behawioralna i psychoterapia oraz unikanie czynników mogących nasilać zmęczenie, takich jak gorączka, lęk, depresja, ból, zaburzenia snu, czy niektórych leków, np. opiatów, benzodiazepin.

10

The Three Pillars Of Conservative Treatment Of Scoliosis – Case Report

63%

Rusek W., Pop T., Glista J., Szczygielska D.

Advances in Rehabilitation

|

2013

|

vol. 27

|

issue 2

23-30

EN

Introduction: Scoliosis, commonly known as lateral bending of the spine, in fact, is a distortion of space, whose causes are not precisely known. Careful diagnosis is essential to the proper diagnosis of scoliosis and appropriate rehabilitation proceedings. The aim of the study was to present the effects of conservative treatment of patients with scoliosis, based on the three pillars of therapy, including early diagnosis. Study case: Patients W.P., 12 years old male from 2008 was under medical supervision and regularly performed exercises, without a correction effect. In February 2009 patient after a previous diagnosis of x-ray was admitted to the conservative treatment. Exercises were based on individually prepared program of corrective exercises, which initially consisted of three exercises for thoracic spine and then after the addition of diagnostics, also series. The patient was also obliged to wear a Cheneau correction corset several hours a day. Results: Introduced exercises for thoracic spine caused a decrease in the angle of curvature of 25 degrees (February 2009) that in the end (October 2010) achieve a reduction in the angle of curvature to 14 degrees. In the lumbar spine, therapy was started after three months of treatment (no prior diagnosis of the lumbar spine) and scoliosis correction was achieved by 11 degrees from 23 degrees (May 2009.) to 12 degrees (October 2010). Conclusion: In the present case of study applied exercises and kind of treatment caused a decrease in spinal deformity. Incomplete initial diagnosis extended treatment time and ordered patient additional X-ray projections.

11

Aktualne zalecenia dotyczące diagnostyki i leczenia nadciśnienia tętniczego u dzieci i młodzieży (część pierwsza)

63%

Jobs K.

Pediatria i Medycyna Rodzinna

|

2008

|

vol. 4

|

issue 3

147-153

EN

Hypertension is one of the commonest diseases. High blood pressure and its complications are most important elements of cardiovascular risk. Positive correlation between morbidity, mortality and hypertension in adults is apparent. Early start of the disease worsens future prognosis. There are two forms of arterial hypertension: primary and secondary, the latter observed in the course of much pathology. In adults we have to do mostly with primary form of the disease. Up until recently we thought, that high blood pressure in children occurs less commonly and that it is present mostly in its secondary form. Lately, with the progress in diagnostic tools and popularisation of blood pressure measurements as a part of paediatric examination, it becomes apparent, that primary hypertension in adolescents occurs frequently and can be diagnosed even in small children. It is important to establish clear rules concerning detection, evaluation and management of high blood pressure in this age group. Periodically American authors publish reports describing that important problem. The latest report was published in August 2004 edition of “Pediatrics”.The report sets out the current canon of rules and forms the basis of this article.

PL

Nadciśnienie tętnicze jest jedną z najbardziej rozpowszechnionych chorób. Wysokie ciśnienie tętnicze i jego powikłania narządowe stanowią najistotniejszy element tzw. ryzyka sercowo-naczyniowego. Jest ono skorelowane z chorobowością i śmiertelnością sercowo-naczyniową, najczęstszą przyczyną zgonów w populacji dorosłych. Wczesny początek nadciśnienia ma wpływ na pogorszenie przyszłego rokowania. Nadal obowiązuje podział na nadciśnienie pierwotne (samoistne) i wtórne, pojawiające się w przebiegu wielu różnych patologii. Ogromna większość przypadków nadciśnienia u dorosłych to nadciśnienie samoistne. Do niedawna uważano jednak, że u dzieci choroba występuje znacznie rzadziej i przeważnie ma charakter wtórny. W ostatnich latach dzięki postępowi diagnostyki oraz rozpowszechnieniu wykonywania pomiarów ciśnienia jako elementu badania pediatrycznego stało się oczywiste, że nadciśnienie samoistne występuje u dzieci z dużą częstością i jest diagnozowane w coraz młodszym wieku. Bardzo istotne jest stworzenie jasnych wytycznych dotyczących wykrywania i sposobu postępowania w przypadku wykrycia podwyższonych wartości ciśnienia tętniczego u dzieci i młodzieży. Co kilka lat ukazuje się tworzony przez amerykańskich autorów raport na temat nadciśnienia w populacji pediatrycznej. Ostatni, którego zalecenia są aktualnie obowiązującym kanonem, został opublikowany w czasopiśmie „Pediatrics” w 2004 roku. Stanowi on podstawę niniejszego opracowania.

12

Porównanie badania przedmiotowego i badania ultrasonograficznego u pacjentów z bólem stawu łopatkowo-ramiennego

63%

Micheroli R., Kyburz D., Ciurea A., Dubs B., Toniolo M., Bisig S. P., Tamborrini G.

Journal of Ultrasonography

|

2015

|

vol. 15

|

issue 60

29-44

EN

Objective: High resolution ultrasonography is a non-painful and non-invasive imaging technique which is useful for the assessment of shoulder pain causes, as clinical examination often does not allow an exact diagnosis. The aim of this study was to compare the fi ndings of clinical examination and high resolution ultrasonography in patients presenting with painful shoulder. Methods: Non-interventional observational study of 100 adult patients suffering from unilateral shoulder pain. Exclusion criteria were shoulder fractures, prior shoulder joint surgery and shoulder injections in the past month. The physicians performing the most common clinical shoulder examinations were blinded to the results of the high resolution ultrasonography and vice versa. Results: In order to detect pathology of the m. supraspinatus tendon, the Hawkins and Kennedy impingement test showed the highest sensitivity (0.86) whereas the Jobe supraspinatus test showed the highest specifi city (0.55). To identify m. subscapularis tendon pathology the Gerber lift off test showed a sensitivity of 1, whereas the belly press test showed the higher specifi city (0.72). The infraspinatus test showed a high sensitivity (0.90) and specifi city (0.74). All AC tests (painful arc IIa, AC joint tendernessb, cross body adduction stress testc) showed high specifi cities (a0.96, b0.99, c0.96). Evaluating the long biceps tendon, the palm up test showed the highest sensitivity (0.47) and the Yergason test the highest specifi city (0.88). Conclusion: Knowledge of sensitivity and specifi city of various clinical tests is important for the interpretation of clinical examination test results. High resolution ultrasonography is needed in most cases to establish a clear diagnosis.

PL

Cel badania: Ultrasonografia wysokiej rozdzielczości jest metodą niebolesną i nieinwazyjną. Jej duża przydatność w diagnostyce bólu stawu łopatkowo-ramiennego wynika z niedoskonałości badania przedmiotowego w ocenie tej patologii. Celem pracy było porównanie wyników badania przedmiotowego i ultrasonograficznego o wysokiej rozdzielczości, wykonywanych u pacjentów z bólem stawu łopatkowo-ramiennego. Materiał i metoda: Badanie obserwacyjne 100 dorosłych pacjentów z jednostronnym bólem stawu łopatkowo-ramiennego. Nie wykonywano procedur inwazyjnych. Kryteria wyłączenia: złamania w obrębie stawu łopatkowo-ramiennego, przebyte operacje stawu łopatkowo-ramiennego oraz iniekcje dostawowe w tym stawie w ciągu ostatniego miesiąca. Wykonujący standardowe badanie fizykalne stawu łopatkowo-ramiennego klinicyści nie mieli dostępu do wyników badań ultrasonograficznych a ultrasonografiści – do wyników badań fizykalnych. Wyniki: Test ciasnoty Hawkinsa i Kennedy’ego stosowany w diagnostyce patologii ścięgna mięśnia nadgrzebieniowego wykazał największą czułość (0,86), a test mięśnia nadgrzebieniowego Jobe’a największą swoistość (0,55). W ocenie zmian ścięgna mięśnia podłopatkowego test uniesienia kończyny od pośladka Gerbera wykazał czułość 1, podczas gdy test ucisku brzucha „belly press” odznaczył się wyższą swoistością (0,72). Oporowy test mięśnia podgrzebieniowego wykazał wysoką czułość (0,90) i swoistość (0,74). Wszystkie testy stosowane w patologiach stawu barkowo-obojczykowego (test bolesnego łukua, test uciskowy stawu barkowo-obojczykowegob, test skrzyżowanego przywodzeniac) cechowały się wysoką wrażliwością (a0,96, b0,99, c0,96). W przypadku patologii ścięgna głowy długiej mięśnia dwugłowego ramienia, test dłoni zwróconej ku górze wykazał najwyższą czułość (0,47), a test Yergasona najwyższą wrażliwość (0,88). Wnioski: Znajomość czułości i swoistości poszczególnych testów jest niezbędna do właściwej interpretacji badania fizykalnego stawu łopatkowo-ramiennego. Ultrasonografia o wysokiej rozdzielczości jest potrzebna do postawienia jednoznacznej diagnozy w większości przypadków.

13

Samoistne podciśnienie śródczaszkowe – opis przypadku

63%

Jastrzębski K.

|

EN

The syndrome of spontaneous intracranial hypotension (SIH) was first described in 1938 and was considered a rare disorder. Because all of SIH occur secondary to spontaneous spinal cerebrospinal fluid (CSF) leak, the term: spontaneous spinal CSF leak is the preferred descriptive term. Recent evidence suggest that SIH is not rare but underdiagnosed. The spectrum of clinical and radiological manifestations is varied. The orthostatic headache and opening pressure of cerebrospinal fluid (CSF) under 60 mm H2O are cardinal diagnostic features. Treatment consist in bed rest, oral hydration, caffeine or theophylline intake, epidural blood patching, percutaneous fibrin glue injection or surgical CSF leak repair. The effectiveness of those treatment is limited and poorly studied. Author present case of 19-year-old woman with 2 days history of headache, tinnitus and photophobia. On neurologic examination patient presented only vertical diplopia. CT of head showed swelling of brain and contractions of cerebral ventricles. A lumbar puncture on the day after admission excluded neuroinfection and subarachnoid haemorrhage. The CSF opening pressure was 15 mm H2O. An MRI of cervical, thoracic and lumbar spine did not show any potential structures connected with CSF leak. Myelo-CT showed in lumbar region four places of CSF leak. This case demonstrates some of the potential diagnostic difficulties and unusual cause for sudden onset headache.

PL

Samoistne podciśnienie śródczaszkowe – SPŚ (łac. aliquorrhoea acuta versus spontanea) po raz pierwszy zdiagnozowano w 1938 roku i uznawano za rzadkie schorzenie. Ponieważ wszystkie przypadki SPŚ występują wtórnie do samoistnego wycieku płynu mózgowo- -rdzeniowego (PMR), preferowanym terminem opisowym jest spontaniczny tzw. rdzeniowy wyciek PMR. Obecne badania wskazują, że nie jest to tak rzadkie schorzenie, jak sądzono. Kliniczna i radiologiczna manifestacja choroby jest różnorodna. Za cechy kardynalne uważa się ortostatyczne bóle głowy i ciśnienie płynu mózgowo-rdzeniowego mniejsze niż 60 mm słupa H2O. Leczenie polega na utrzymywaniu pozycji leżącej, doustnym przyjmowaniu płynów, spożywaniu substancji zawierających kofeinę i teofilinę, wykonaniu łaty z krwi podanej nadoponowo lub podaniu fibryny oraz interwencji neurochirurgicznej. Efektywność tego rodzaju leczenia jest ograniczona i słabo zbadana. Przedstawiono przypadek 19-letniej pacjentki z 2-dniowym wywiadem w kierunku bólu głowy, szumu usznego oraz nadwrażliwości na światło. W badaniu neurologicznym stwierdzono jedynie dwojenie przy patrzeniu do boku. Tomografia komputerowa głowy ujawniła obrzmienie mózgu oraz bardzo wąski układ komorowy. Nakłucie lędźwiowe, wykonane dzień po przyjęciu, wykluczyło neuroinfekcje oraz krwawienie podpajęczynówkowe. Ciśnienie płynu mózgowo-rdzeniowego wynosiło 15 mm słupa H2O. RM odcinka szyjnego, piersiowego i lędźwiowego nie ujawnił potencjalnego miejsca wycieku płynu mózgowo-rdzeniowego. Mielo-CT ujawniło w odcinku lędźwiowym kręgosłupa wielomiejscowy wyciek płynu mózgowo-rdzeniowego. Przypadek ten demonstruje pewne trudności diagnostyczne oraz zwraca uwagę na niecodzienną przyczynę bólów głowy.

14

Assessment of speech and communication disorders in preschool children with autism

51%

Szukiel B., Sobaniec P., Batruch E., Kruk U., Łotowska J.

Neurologia Dziecięca

|

2018

|

vol. 27

|

issue 54

19-24

PL

Wstęp: Większość opublikowanych dotychczas prac badawczych o terapii mowy u dzieci z autyzmem skupia się na fonetycznym aspekcie mowy. Cel pracy: Ocena szerokiego zakresu zaburzeń komunikacji z wykorzystaniem efektywnej diagnozy i terapii logopedycznej. Materiał i metoda: Grupa badawcza obejmowała 96 dzieci w wieku przedszkolnym (3-6 lat) z diagnozą ASD. Ocenialiśmy mowę, używając autorskiego kwestionariusza, który zawierał elementy standaryzowanego Testu Rozwoju Mowy dla dzieci w wieku 4-8 lat. Wyniki: Znaczące deficyty zaobserwowano w komunikacji niewerbalnej. Dyslalia wieloraka była najczęściej występującą wadą wymowy w badanej grupie (27%). Sprawność narządów artykulacyjnych była poniżej normy. Poziom umiejętności nazywania był znacznie niższy niż rozumienia nazw w odniesieniu do wszystkich badanych części mowy: rzeczowniki o 16,7%, czasowniki o 11,4%, przysłówki o 4,2%. Znacząco zaburzone były umiejętności posługiwania się składnią języka ojczystego, 20,8% dzieci potrafiła tworzyć poprawne gramatycznie zdania. Większość badanych prezentowała istotne zaburzenia pragmatycznych umiejętności językowych. Wnioski: Dokładna ocean umiejętności komunikacyjnych u dzieci z autyzmem ujawniła zaburzenia wszystkich aspektów mowy, w tym fonologicznego, semantycznego, składniowego, już w wieku przedszkolnym. Ze względu na szeroki zakres zaburzeń komunikacji, logopedzi powinni być istotnym członkiem interdyscyplinarnego zespołu terapeutycznego i mieć ważny wpływ na pracę innych specjalistów. Szczegółowa diagnoza logopedyczna jest niezbędna dla tworzenia efektywnych planów terapeutycznych i nie może ograniczać się do oceny fonetycznej strony języka dzieci z autyzmem.

EN

Introduction: Most of the published studies about the speech therapy of children with autism are focused on the phonetic aspect of speech. Aim of the study: Assessment of a wide range of communication disorders using effective diagnosis and speech therapy. Material nad methods: The study group included 96 preschool (3-6 years) children diagnosed with autistic spectrum disorder (ASD). We assessed speech using our own questionnaire with elements of the standardized Language Development Test for children aged 4-8 years. Results: Significant deficits were observed in nonverbal communication use. Multiple dyslalia was the most common speech defect observed in the remaining children (27% of the group). Tongue and lip functions were below normal. The level of naming was lower compared with understanding for almost all investigated speech parts: nouns by 16.7%, verbs and adjectives by 11.4%, prepositions by 4.2%. The children displayed significantly impaired abilities to use their native language syntax with 20.8% of children able to form grammatically correct sentences. Impaired pragmatic communication skills were observed in most cases. Conclusion: Thorough assessment of communication skills in children with autism revealed impairment of all speech aspects, i.e. phonological, semantic and syntactic already at preschool age. Due to the wide range of communication disorders, a speech therapist should be an important member of the interdisciplinary team and have a significant impact on the work of other therapists. A thorough diagnostic assessment of speech is crucial for the development of an effective therapeutic program and it should not be limited to the phonetic aspect of language.

15

Obiektywna ocena aktywności dzieci z diagnozą ADHD

51%

Dąbkowska M., Pracki T., Pracka D.

|

vol. 7

|

issue 3

144-153

EN

In the assessment of ADHD, clinicians rely mainly on subjective evaluation based on behavioral questionnaire. Altered motor activity is a frequent symptom of ADHD. The diagnostic modality enabling a precise and objective assessment of motor activity is actigraphy. Method: Actigraph, a new mini-motion logger, in fact a wrist-worn minicomputer, enables an objective assessment of motor activity and is particularly useful in children due to its small size. Material: Thirty-two boys and 5 girls with a diagnosis of ADHD were included in the study. Children with ADHD underwent actigraphic examination and results obtained were compared with age- and gender-matched controls. Level of activity was objectively measured in children with ADHD subtypes: mixed (n=23) and predominantly inattentive (n=14). Actigraph was worn by 37 children (32 boys and 5 girls) during 3 days and 3 nights non-stop. Level of activity was measured as mean value in 30-minutes’ periods. Results: No differences in level of activity were noticed between both subtypes of ADHD. Results of actigraphic examination did not correlate with clinical assessment. Conclusions: Results obtained did not support distinction of ADHD subtypes (according to DSM-IV classification); children with mixed ADHD subtype were not more active than those with predominantly inattentive ADHD subtype.

PL

Stawiając diagnozę ADHD, lekarze opierają się przede wszystkim na subiektywnej ocenie według kwestionariusza diagnostycznego. Zmiany aktywności ruchowej są często obserwowanym objawem ADHD. Metodą, która pozwala na precyzyjny i obiektywny pomiar aktywności ruchowej, jest aktografia. Metoda: Nowy, mały aktograf, będący minikomputerem noszonym na przegubie, umożliwia obiektywną ocenę i jest szczególnie przydatny do badania dzieci ze względu na swoje rozmiary. W badaniach wzięło udział 32 chłopców i 5 dziewcząt zdiagnozowanych w kierunku ADHD. Dzieci z ADHD były oceniane aktograficznie, a rezultaty porównywano pod kątem wieku i płci. Dokonano obiektywnego pomiaru poziomu aktywności (aktograficznego) w grupie dzieci z podtypem ADHD: mieszanym i z przewagą zaburzeń uwagi. Aktograf był noszony przez 37 dzieci (32 chłopców i 5 dziewcząt) przez trzy doby. Czternastu pacjentów miało rozpoznany podtyp z przewagą zaburzeń uwagi, 23 dzieci - podtyp mieszany ADHD. Aktywność była oceniana jako średnia wartość w przedziałach 30-minutowych. Wyniki: Nie zanotowano różnic w aktywności między podlypami ADHD. Wyniki pomiaru aktywności nie korespondowały z oceną kliniczną. Wnioski: Uzyskane wyniki nie potwierdzają podziału na podtypy ADHD wg klasyfikacji DSM-IV i większej aktywności dzieci z podtypem mieszanym w porównaniu z dziećmi z podtypem z przewagą zaburzeń uwagi.

16

Femoral neck stress fracture during sport climbing

51%

Küpper T., Rutten S., Morrison A., Schöffl V.

Health Promotion & Physical Activity

|

2021

|

vol. 17

|

issue 4

1-5

EN

While the epiphyseal stress fracture of the finger’s middle phalanx is a known sport-specific injury occurring only in adolescent climbers, and in other locations it’s rare, no femoral neck stress fracture (FNSF) in sports climbing has yet been reported. An experienced female sport climber (37y, 160 cm, 45 kg, BMI 17.5) suffered from pain in the left inguinal region while climbing, and later, also required a stick to walk. Routine radiography missed the FNSF and it was many weeks before a MRI accurately provided that diagnosis. The time between the X-ray and MRI should have been minimized as it resulted in a delayed diagnosis, unnecessary pain and delayed healing. In this situation the initial clinical investigation, the patient’s history and the X-ray did not lead to a clear diagnosis, and the initial treatment was ineffective. Further investigation by MRI and / or CT scans should have taken place sooner and would have been essential.

17

Depresja sezonowa – wybrane aspekty diagnostyczne i terapeutyczne

51%

Bereza B.

|

EN

Depression has since long remained an up-to-date and inexhaustible topic. A steady increase is still observable in the number of scientific studies exploring various facets of clinical manifestations, aetiology, mechanisms and determinants of depression. This paper elaborates on a particular type of depression – seasonal affective disorder (SAD). This condition usually lasts from a few weeks to a few months and occurs most often in the third decade of life, seldom in children. The diagnosis is from 2 to 3 times more frequent in women. After diagnosis and launching treatment, the symptoms can persist from 2 to 11 years. Some people fully recover from the disorder, or present only mild symptoms. As many as approximately 33% to 44% of patients, develop the major depression episode. In the world statistics the seasonal depression, apart from allergies and AIDS, is placed on the 4th position in the most common health issues. Even up to 10% of people in Poland, feels that the shortening of the day is linked to their general well-being and displays more or less severe symptoms of this condition. This study is a review of the latest literature on the pattern of the seasonal affective disorder. The aetiology of SAD, its psychopathological manifestations and differential diagnosis criteria will be discussed. Practical implications will also be suggested with regard to coping with the symptoms, possibilities of preventing relapses and specificity of the professional counseling for people suffering from SAD.

PL

Depresja od lat pozostaje tematem aktualnym i niewyczerpanym. Obserwowany jest wciąż utrzymujący się stały wzrost liczby badań naukowych eksploatujących w różnych aspektach różnorodność obrazów zaburzenia, jego etiologii, mechanizmów i uwarunkowań. Przedmiotem niniejszego opracowania będzie szczególna postać depresji, jaką jest sezonowe zaburzenie afektywne (seasonal affective disorder, SAD). Schorzenie trwa zazwyczaj od kilku tygodni do kilku miesięcy, pojawia się najczęściej w trzeciej dekadzie życia osoby, rzadziej u dzieci. Dwa do trzech razy częściej rozpoznanie dotyczy kobiet. Po zdiagnozowaniu i podjęciu leczenia objawy choroby utrzymują się od 2 do 11 lat. U części osób zaburzenie z czasem całkowicie ustępuje lub pozostają tylko łagodne jego symptomy. Aż u około 33% do 44% osób rozwija się epizod depresji głównej. W statystykach światowych depresję sezonową – obok alergii i AIDS – lokuje się na czwartym miejscu wśród najczęstszych problemów zdrowotnych. W Polsce nawet do 10% społeczeństwa odczuwa wpływ skracania się dnia na samopoczucie oraz doświadcza mniej lub bardziej nasilonych objawów choroby. Niniejsze opracowanie stanowi przegląd współczesnej literatury podejmującej zagadnienia sezonowego wzorca zaburzeń afektywnych. Przedstawiona zostanie etiologia, obraz patopsychologiczny, diagnostyczne kryteria różnicujące omawiany zespół objawów, a także praktyczne przesłanki w kierunku radzenia sobie z symptomami, możliwości zapobiegania nawrotom oraz specyfika pomocy specjalistycznej dla osób doświadczających depresji sezonowej.

Refine search results

Depresja u osób z chorobą nowotworową. Rozpoznawanie i leczenie – aspekty praktyczne

Omówienie wytycznych National Institute for Health and Care Excellence (NICE 2016) dotyczących szkodliwych zachowań seksualnych wśród dzieci i młodych ludzi (do 25. roku życia) – Harmful sexual behaviour among children and young people

Przyzwojaki jamy bębenkowej – charakterystyka kliniczna i postępowanie chirurgiczne

Trudności diagnostyczne w rozpoznaniu specyficznego zaburzenia językowego – SLI

Desmoplastic small round cell tumor – charakterystyka choroby i metody leczenia

Choroby imitujące obraz kliniczny mózgowego porażenia dziecięcego

Święta czy chora – trudności orzecznicze w przypadku pacjentki z zaburzeniami schizotypowymi i osobowością borderline

Nowe kryteria diagnostyczne stwardnienia rozsianego - przegląd piśmiennictwa

Aktualne poglądy na patogenezę i leczenie zespołu zmęczenia w stwardnieniu rozsianym

The Three Pillars Of Conservative Treatment Of Scoliosis – Case Report

Aktualne zalecenia dotyczące diagnostyki i leczenia nadciśnienia tętniczego u dzieci i młodzieży (część pierwsza)

Porównanie badania przedmiotowego i badania ultrasonograficznego u pacjentów z bólem stawu łopatkowo-ramiennego

Samoistne podciśnienie śródczaszkowe – opis przypadku

Assessment of speech and communication disorders in preschool children with autism

Obiektywna ocena aktywności dzieci z diagnozą ADHD

Femoral neck stress fracture during sport climbing

Depresja sezonowa – wybrane aspekty diagnostyczne i terapeutyczne