Search results

1

„Legalizować czy nie?” – analiza związku pomiędzy stosowaniem kanabinoli a częstością występowania i obrazem klinicznym zaburzeń psychotycznych

100%

Gawłowska M., Rabe-Jabłońska J.

Psychiatria i Psychologia Kliniczna

|

2010

|

vol. 10

|

issue 1

38-44

EN

The association between cannabis use and psychotic disorders has long been recognized. Among others, it is evidenced that cannabinoids can produce transient positive, negative and cognitive psychotic symptoms in healthy individuals and exacerbate symptoms and trigger relapse on the course of established psychotic disorder. But until recently, little was known about the mechanism, by which these effects are caused. According to the newest research, the mechanism may involve dopamine, GABA or glutamate neurotransmission. As only a small proportion of total population exposed to cannabinoids develops psychotic disorders, it is likely that cannabinoids are not the main causative factor of psychosis but may play a role of significant risk factor that contributes to psychosis manifestation. Such parameters as dose, duration and the age of first exposure to cannabinoids are well established modifying factors of psychosis course, however the mechanisms of this association are still mostly unknown. Recently, more and more attention has been given to the novel hypotheses including the role of cannabinoids on neurodevelopment of central nervous system. It is proved that endocannabinoids may play an important role in such processes as neurogenesis, neural specification, neural maturation, neuronal migration, axonal elongation, and glia formation. Use of exogenous cannabinoids, by disrupting the endocannabinoid system and interfering with neurodevelopmental processes, may provide a mechanism by which exposure to cannabinoids during adolescence may.

PL

Związek pomiędzy zażywaniem kanabinoli a występowaniem zaburzeń psychotycznych jest opisywany od dawna. Udowodniono między innymi, że kanabinole mogą wywoływać przemijające objawy pozytywne, negatywne i poznawcze psychozy u zdrowych osób oraz zaostrzać objawy lub powodować ich nawrót w przebiegu wcześniej rozpoznanych zaburzeń psychotycznych. Jednak nadal niewiele wiadomo o mechanizmach, które powodują powstawanie tych symptomów. Zgodnie z najnowszymi doniesieniami mogą one angażować układy dopaminergiczny, GABA-ergiczny i glutaminergiczny. Ponieważ tylko u części osób zażywających kanabinole rozwijają się objawy psychotyczne, prawdopodobnie substancje te nie stanowią głównego czynnika sprawczego psychozy, lecz mogą stanowić ważny czynnik ryzyka, który przyczynia się do manifestacji jej objawów. Takie wskaźniki, jak dawka, długość stosowania oraz wiek pierwszego kontaktu z kanabinolami, stanowią uznane czynniki modyfikujące przebieg psychozy, jakkolwiek mechanizm tego zjawiska pozostaje w dużym stopniu niejasny. W ostatnim czasie coraz szersze uznanie zyskują nowe hipotezy, zakładające możliwy wpływ kanabinoli na rozwój centralnego układu nerwowego. Istnieją dowody na to, że endogenny układ kanabinoidalny może odgrywać istotną rolę w takich procesach, jak neurogeneza, różnicowanie, dojrzewanie i migracja neuronów, wydłużanie aksonów oraz formowanie struktur gleju. Zażywanie kanabinoidów egzogennych, zaburzając działanie układu endokanabinoidalnego oraz zakłócając procesy neurorozwojowe, może stanowić mechanizm, poprzez który ekspozycja na działanie tych substancji w okresie adolescencji zwiększa ryzyko rozwoju schizofrenii lub innych utrwalonych zaburzeń psychotycznych.

2

Sztuczne źródła promieniowania słonecznego jako czynnik ryzyka nowotworów skóry

80%

Woźniak-Holecka J., Holecki T., Rokicka U.

Annales Academiae Medicae Silesiensis

|

2009

|

vol. 63

|

issue 6

75-80

EN

Up to the ’70 one noticed mainly positive infl uence of solar radiation, and its component UV radiation. Only in next decade solar radiation was recognized as a main cause of many pathological skin changes, herein malicious tumor. At the same time there was a belief that using sun bathing beds is safe in relation to solar radiation. Nowadays in many countries it is recommended to popularize knowledge about the dangers of solariums, especially among youth. United States and Germany implemented restrictions forbidding under aged using sun beds without parental consent. Great Britain or Sweden are planning similar restrictions. Due to the latest scientifi c research published by the Lancet Oncology, starting using solarium sun bathing under 30 increases the skin cancer probability up to 70%. It was also proved that every solar radiation is carcinogenic, even though previously only UV-UVB was thought as carcinogenic.

PL

Do lat 70-tych XX wieku dostrzegano głównie pozytywne aspekty oddziaływania promieniowania słonecznego, w tym i jego składowej - promieniowania ultrafi oletowego (UV) na zdrowie, propagowano właściwości przeciwkrzywicze światła słonecznego w kontekście roli jaką odgrywa w produkcji witaminy D3. Dopiero w następnym dziesięcioleciu promieniowanie słoneczne zostało uznane za czynnik sprawczy wielu zmian patologicznych w obrębie skóry, w tym nowotworów złośliwych. Jednocześnie uznawano, iż korzystanie z łóżek opalających jest bezpieczne w relacji do promieniowania słonecznego. Obecnie w wielu krajach zaleca się upowszechnianie wiedzy o potencjalnym niebezpieczeństwie opalania w solariach, zwłaszcza wśród młodzieży. W Stanach Zjednoczonych i Niemczech już wprowadzono restrykcyjne zakazy uniemożliwiające korzystanie z łóżek opalających przez młodzież do 18 roku życia, bez zgody opiekunów. Podobne obostrzenia są planowane w innych krajach np. Wielkiej Brytanii, Szwecji. W świetle najnowszych doniesień naukowych opublikowanych w Lancet Oncology szacuje się iż u osób, które zaczynają korzystać z solarium przed ukończeniem 30-go roku życia, ryzyko zachorowania na raka skóry wzrasta do 70%. Wykazano ponadto, że wszystkie typy promieniowania ultrafioletowego są rakotwórcze, podczas gdy dotąd sądzono, że niebezpieczny jest tylko jeden typ promieniowania UV – UVB.

3

Metabolizm informacyjny człowieka a proces decyzyjny człowieka

80%

Grzegorczyk G.

|

vol. 7

|

issue 2

98-102

EN

The aim of this paper is to present the decision-making process in humans by creating a synthetic system of dependency between emotions (values) and surrounding reality (objects). The paper is based on the phenomenon of crystallization of emotions on objects, proceeding as crystallization of anxiety in compulsive-obsessive neurosis, but extending on the totality of objects, events and situations the person is dealing with, as well as on human information metabolism. Concerning the issue of information metabolism, the main emphasis is put on the emotional phase of this process, consisting precisely in crystallization of emotions on particular objects of surrounding reality. Associations arising between emotions (values) and objects of surrounding reality create the person’s system of values, which enables the person to make choices. In this way, we can distinguish an intellectual phase of information metabolism, which consists in recognition of cause-effect relationships existing in surrounding world, and an emotional phase, which makes possible evaluation of surrounding reality. Furthermore, emotional phase has been supplemented by an element of risk, which modifies the person’s relationship with surrounding reality. The element of risk leads to a decrease of “attractiveness” of emotion-crystallizing object. The element of risk appears when there is a probability of loss of object attained or when probability of attaining the object is limited.

PL

„Metabolizm informacyjny człowieka a proces decyzyjny człowieka" jest pracą zmierzającą do przedstawienia procesu decyzyjnego człowieka przez stworzenie syntetycznego układu zależności między uczuciami (wartościami) a otaczającą rzeczywistością (obiektami). Praca w zasadniczej części opiera się na zjawisku krystalizowania się uczuć na obiektach, przebiegającym tak jak krystalizacja lęku w nerwicach natręctw, lecz rozciągniętym na ogół przedmiotów, zdarzeń i sytuacji, z którymi człowiek ma styczność, oraz na metabolizmie informacyjnym człowieka. W kwestii metabolizmu informacyjnego główny nacisk został położony na fazę emocjonalną tego procesu, polegającą właśnie na krystalizacji uczuć na poszczególnych obiektach otaczającej rzeczywistości. Zależności powstające między uczuciami (wartościami) a obiektami tworzą system wartości człowieka, który umożliwia mu dokonywanie wyborów. W ten sposób została wyróżniona faza intelektualna metabolizmu informacyjnego, polegająca na poznawaniu przyczynowo-skutkowych zależności istniejących w otaczającym świecie, i faza emocjonalna, pozwalająca dokonać oceny otaczającej rzeczywistości. Ponadto faza emocjonalna została uzupełniona o element ryzyka, który modyfikuje stosunek człowieka do otaczającej rzeczywistości. Ów element ryzyka wpływa na obniżenie „atrakcyjności" obiektu, na jakim krystalizują się uczucia. Element ryzyka pojawia się przy zaistnieniu prawdopodobieństwa utraty osiągniętego obiektu bądź przy ograniczonych możliwościach jego osiągnięcia.

Refine search results

2 Psychiatria i Psychologia Kliniczna

1 Annales Academiae Medicae Silesiensis

1 2010

1 2009

1 2007

1 Gawłowska M.

1 Grzegorczyk G.

1 Holecki T.

1 Rabe-Jabłońska J.

1 Rokicka U.

1 Woźniak-Holecka J.

„Legalizować czy nie?” – analiza związku pomiędzy stosowaniem kanabinoli a częstością występowania i obrazem klinicznym zaburzeń psychotycznych

Sztuczne źródła promieniowania słonecznego jako czynnik ryzyka nowotworów skóry

Metabolizm informacyjny człowieka a proces decyzyjny człowieka