Zaburzenia uwagi oraz spowolnienie psychoruchowe należą do najczęściej obserwowanych następstw przewlekłej niewydolności nerek i związanej z nią dializoterapii. Choć mechanizm powstawania tychże problemów nie został jednoznacznie określony, wiele danych wskazuje na związek deficytów uwagi i spowolnienia psychoruchowego w tej grupie pacjentów zarówno z postępującą neurointoksykacją wywołaną chorobą nerek, jak i nasilającymi się zaburzeniami naczyniowymi, zwłaszcza u pacjentów poddawanych wieloletniej hemodializoterapii. Wraz z wiekiem obserwuje się też obniżenie filtracji kłębuszkowej oraz wzrost zachorowań na choroby układu krążenia, czemu towarzyszy również pogarszanie się procesów uwagi i sprawności psychomotorycznej. W artykule zaprezentowane zostały dane neuropsychologiczne, biochemiczne i psychofizjologiczne świadczące o tym, że badania pacjentów z przewlekłą niewydolnością nerek mogą przyczynić się do stworzenia metamodelu poznawczego starzenia, który pozwoli lepiej zrozumieć funkcjonowanie poznawcze i związany z nim poziom aktywności dnia codziennego zarówno osób w podeszłym wieku, jak i szerokiej grupy pacjentów z różnego typu przewlekłymi chorobami somatycznymi. Słowa kluczowe: zaburzenia uwagi, neglekt, spowolnienie psychoruchowe, choroby przewlekłe, hemodializa, poznawcze starzenie
Together with rapid progress of the contemporary medicine the number of children dying because of serious somatic diseases like cancer, haemophilia, immunodeficiency diseases is continually decreasing. At the same time the number of kids leaving lifelong with a serious chronic disease is going up. These children have to cope on the daily basis with side effects of their treatment, inability of participating in their healthy pears activities. They have to accept that they are different from healthy children or teens and get used to constant sense of danger. Just for these kids in US and some countries of Western Europe special therapeutic camps have been created. Barretstown in County Wicklow, Ireland is one of them and people working there are trying to help children suffering from chronic diseases using program of therapeutic recreation (TR). The theoretical background of TR is based on the belief that human being is able to enrich and redefine himself in creative action that involves four stages: challenge, success, reflexion, discovery. According to Peter Kearney, professor of paediatrics at the University College of Cork in Ireland, the process that underage patients coming to Barretstown are taking part in is very similar to the process known in the literature as rite of passage. There were several research studies taking place in Barretstown that were to observe and measure the influence and efficiency of TR in general improvement of sick children’s wellbeing. The results are presented in following study. Further research and case studies would be of great need. The results and psychological observations so far are confirming essential influence of TR in helping and supporting kids suffering from chronic diseases and their families.
PL
Wraz z postępem medycyny maleje liczba dzieci umierających na poważne choroby somatyczne, takie jak nowotwory, białaczka, choroby układu odpornościowego. Jednocześnie wzrasta liczba dzieci, które latami żyją z poważną, przewlekłą chorobą i na co dzień borykają się ze skutkami ubocznymi długoterminowego leczenia, niemożnością uczestnictwa w normalnych aktywnościach swych rówieśników, ze swoją odmiennością i stałym poczuciem zagrożenia. Do takich właśnie dzieci adresowane są organizowane w USA i w krajach Europy Zachodniej obozy terapeutyczne. Barretstown w Irlandii jest jednym z tego typu ośrodków, gdzie pomaga się dzieciom przy użyciu rekreacji terapeutycznej (therapeutic recreation, TR). Jest to metoda oparta na procesie przemiany, możliwej, gdy dziecko poczuje się wyjątkowe i niepowtarzalne, bezpieczne i szczęśliwe. U podłoża teoretycznego TR leży wiara w zdolność jednostki do wzbogacenia i zdefiniowania siebie na nowo w oparciu o cztery etapy towarzyszące działaniom: wyzwanie, sukces, refleksja, odkrycie. Według profesora Petera Kearneya, pediatry z Uniwersytetu w Cork w Irlandii, przemiana, jakiej mogą doświadczać uczestnicy obozów w Barretstown, przypomina proces przejścia znany w literaturze tematu jako rite of passage. W Barretstown przeprowadzonych zostało kilka badań mających na celu ustalenie skuteczności i wpływu TR na poprawę stanu dzieci. Ich rezultaty przedstawia poniższe opracowanie. Istnieje wyraźna potrzeba kontynuacji badań oraz studiów poszczególnych przypadków. Jednocześnie dotychczasowe wyniki i obserwacje psychologów potwierdzają istotną rolę TR we wspieraniu oraz leczeniu dzieci dotkniętych przez poważne chroniczne choroby somatyczne oraz ich rodzin.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.