Search results

1

Seizures after desipramine in nine years old girl with ADHD syndrome

100%

Gorczyca P., Kapinos-Gorczyca A., Kwieciński J., Pierzchała K., Hese R. T., Brus R.

Annales Academiae Medicae Silesiensis

|

2010

|

vol. 64

|

issue 1-2

91-93

EN

The case of seizures in nine year old girl treated with desipramine (40 mg daily) for half year because of ADHD syndrome was presented.

PL

Przedstawiono opis drgawek u dziewięcioletniej dziewczynki z zespołem ADHD otrzymującej dezipraminę (40 mg na dobę) przez pół roku.

2

ADHD u osób dorosłych – rozpoznawanie, przyczyny i skutki

100%

Kupnicka Z., Poraj G., Kaźmierski J.

|

vol. 17

|

issue 3

195-202

EN

Attention-deficit/hyperactivity disorder is a neurobiological condition, which has its onset in childhood and often persists into adulthood. The clinical picture of the disorder changes at different developmental stages. Hyperactivity and impulsiveness decrease, whereas attention deficits increase with age. Genetic, anatomical and functional anomalies within the cerebral structures and the resulting patterns of information processing, specific neurometabolism, neurodevelopmental disorders as well as the influence of prenatal and environmental factors are the primary causes of the syndrome. Global research confirms that attention-deficit/hyperactive disorder has negative lifetime consequences. People affected by this disorder often enter adulthood burdened with negative experiences and coexisting disorders, which contribute to psychosocial impairment. Adults with attention-deficit/hyperactive disorder are faced with numerous social, family, professional and health problems. Lack of professional diagnosis and knowledge of the disorder often prevents adequate and professional treatment. The paper discusses different factors that contribute to the development of the disorder as well as the symptoms that occur in adult life. It also points to the significant burden associated with functioning with the symptoms in various spheres of life. The article emphasises the need for increased public and professionals’ awareness of the prevalence, the nature and the consequences of attention-deficit/hyperactive disorder in adulthood.

PL

Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi to schorzenie neurobiologiczne, którego objawy ujawniają się w dzieciństwie i często utrzymują się w wieku dorosłym. Obraz kliniczny zaburzenia ulega zmianom na poszczególnych etapach rozwoju: wraz z wiekiem obserwuje się spadek impulsywności i nadruchliwości oraz pogłębienie deficytów uwagi. Pierwotnymi przyczynami zespołu są mutacje genowe, anatomiczne i funkcjonalne anomalie struktur mózgowych oraz związane z nimi charakterystyczne wzorce przetwarzania informacji, specyficzny neurometabolizm, zaburzenia neurorozwojowe, a także oddziaływanie czynników prenatalnych i środowiskowych. Światowe badania potwierdzają, że zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi powoduje długofalowe negatywne skutki. Osoby dotknięte tym zaburzeniem najczęściej wkraczają w dorosłość z bagażem przykrych doświadczeń i zaburzeń współwystępujących, co pociąga za sobą szereg niekorzystnych konsekwencji psychospołecznych. Dorośli cierpiący na zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi napotykają wiele trudności w sferze społecznej, rodzinnej, zawodowej i zdrowotnej. Brak profesjonalnej diagnozy i wiedzy na temat zaburzenia sprawia, że często nie otrzymują adekwatnej, specjalistycznej pomocy. W artykule omówiono czynniki prowadzące do rozwoju zaburzenia i objawy występujące w życiu dorosłym. Wskazano również na znaczące obciążenie, jakie towarzyszy funkcjonowaniu z objawami syndromu w różnych sferach życiowej aktywności. Zwrócono uwagę na potrzebę zwiększenia świadomości społeczeństwa i specjalistów odnośnie do rozpowszechnienia, istoty i konsekwencji występowania zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi w życiu dorosłym.

3

Trening uwagi u dzieci z ADHD – przegląd badań

100%

Deja M.

|

vol. 17

|

issue 1

63-71

EN

Jednym z zagadnień, które w ostatnich latach wzbudziły zainteresowanie psychologów poznawczych i rozwojowych, jest trening poznawczy oraz związane z nim zjawisko transferu pozytywnego. Okazuje się bowiem, że nawet krótkotrwały trening poznawczy prowadzi zarówno do poprawy funkcjonowania ćwiczonego procesu, jak i do transferu efektów na funkcje, które nie były ćwiczone. Badacze z jednej strony poszukują metod treningu dających najlepsze i najtrwalsze rezultaty, a z drugiej zastanawiają się nad implikacjami praktycznymi tego typu oddziaływań. Grupą chętnie badaną i poddawaną interwencjom poznawczym są dzieci z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi. W niniejszej pracy przedstawiono przegląd badań nad treningami uwagi u dzieci z tej grupy klinicznej. Celem przeglądu było przeanalizowanie skuteczności różnych treningów uwagi i zakresu transferu efektów na inne, nietrenowane funkcje poznawcze. Zaprezentowane doniesienia dowodzą, iż treningi uwagi zmniejszają intensywność objawów nieuwagi, impulsywności i nadaktywności u dzieci z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi. Potwierdzają to zarówno wyniki zastosowanych testów diagnostycznych, jak i badania EEG czy opinie rodziców. Ponadto zaobserwowano poprawę sprawności różnych funkcji uwagi oraz innych funkcji poznawczych (w tym pamięci operacyjnej, a nawet inteligencji płynnej). Wyniki napawają optymizmem, gdyż dowodzą, że możliwe jest zmniejszenie nasilenia objawów ADHD u dzieci w stosunkowo krótkim czasie. Niewątpliwie są też zachętą do dalszych badań w tym zakresie.

PL

Cognitive training and the positive transfer phenomenon have raised considerable interest among cognitive and developmental psychologists over the recent years. Apparently, even short-term cognitive training leads to the improvement in functioning of the practiced process. Moreover, this kind of training has a considerable influence on cognitive processes that have not been stimulated. On the one hand, researches are looking for the most effective training methods that improve the long-term effect, while on the other, they are wondering about the practical implications. Cognitive interventions are carefully examined for children with attention deficit hyperactivity disorder. This article presents an overview of studies on attention training for this clinical group. The primary aim of the review is to analyse the effectiveness of various types of attention training and the range of the effect transfer to untrained cognitive functions. The presented reports show that attention training reduces inattention symptoms, impulsivity and hyperactivity among children with attention deficit hyperactivity disorder. Those effects have been confirmed by the results of diagnostic tests, EEG, and parents’ opinions. Significant improvements in the efficiency of various attention functions and other cognitive processes (including working memory and even fluid intelligence) have been observed. These results have proved the potential of attention training for reducing the symptoms of attention deficit hyperactivity disorder among the affected children, encouraging further research in this area.

4

Nadruchliwość i nieuwaga dzieci w ocenie nauczycieli i wynikach badania systemem ADScaner

100%

Borkowska A. R.

|

vol. XXIII

|

issue 3

502-515

PL

Celem badań była próba oceny zależności pomiędzy wynikami badania ADScaneren (nadaktywność i nieuwaga) a objawami ADHD w ocenie nauczycieli. Badania miały charakter screeningowy. Nauczyciele wśród swoich uczniów wskazywali dzieci nadpobudliwe. Następnie, na podstawie kwestionariusza symptomów ADHD, nauczyciele oceniali dzieci uprzednio wybrane jako nadpobudliwe i z grupy kontrolnej. Obie grupy zbadano ADScanerem, który dostarcza danych na temat nadaktywności ruchowej (radar dopplerowski) i uwagi (Test Ciągłego Wykonania). Dzieci ocenione jako nadpobudliwe wykonały gorzej zadanie uwagowe i miały wyższy poziom nadaktywności ruchowej niż grupa kontrolna. W całej ba-danej grupie wskaźniki wykonania ADScanerem korelowały nisko, ale istotnie ze wskaźnikami ADHD z kwestionariusza. W analizach przeprowadzonych odrębnie w grupach nadpobudliwej i kontrolnej korelacji nie stwierdzono. Nauczyciele dość poprawnie ocenili uczniów. Jednak obiektywne miary nadaktywności i nieuwagi są przydatne w diagnozie przesiewowej w kierunku ADHD.

5

EEG‑biofeedback (neurobiofeedback) a kompleksowe leczenie ADHD

75%

Kołakowski A.

Psychiatria i Psychologia Kliniczna

|

2012

|

vol. 12

|

issue 1

40-51

EN

The attention‑deficit/hyperactivity disorder belongs to the most frequently diagnosed psychological (psychiatric) disorders in childhood. It is characterized by the presence of fixed behaviour patterns maintained for at least 6 months and forming a characteristic triad of symptoms, such as inattention, impulsivity and hyperactivity, increased to the extent incommensurable to the child’s age and development level. Most of the guidelines on handling the ADHD suggest using non‑pharmacological methods and only when these appear ineffective, considering inclusion of pharmacological treatment. On the other hand, the studies indicate that most effective in ADHD treatment is the pharmacological treatment. It is worth emphasizing, however, that none of the presently available treatment methods solves all problems of the child’s functioning, therefore there is a constant demand for searching new ways of help for the ADHD‑affected children. One of the investigated methods is neurobiofeedback (NF). In this method, teaching the patient to influence the brain activity through instructing her/him on how to change the type of waves in the EEG – is to improve her/his functioning. In the problem described in the article an improvement in the EEG (achieved during exercise) is to reduce the ADHD symptoms. But a survey of the existing research doesnot give an explicit answer whether or not this method is effective in ADHD treatment to the extent which could improve the patient’s functioning in real life. It is worth noting that as for now none of the guidelines has pointed to neurobiofeedback as a method recommended in the treatment of ADHD. Concluding, up to date we have not had any evidence that NF may constitute an independent or leading therapy in ADHD; we need further studies to specify whether or not this is a method which could be a part of a comprehensive therapeutic program of the child with ADHD. Presently, it is treated rather as an additional, alternative method which supplements the basic treatment.

PL

Zespół nadpobudliwości psychoruchowej należy do najczęściej rozpoznawanych zaburzeń psychologicznych (psychiatrycznych) okresu dziecięcego. Charakteryzuje się obecnością trwałych wzorców zachowania, utrzymujących się przynajmniej przez 6 miesięcy i układających się w charakterystyczną triadę objawów – zalicza się tu problemy z utrzymaniem uwagi, nadmierną impulsywność oraz nadruchliwość, nasilone w stopniu niewspółmiernym do wieku i poziomu rozwoju dziecka. Większość wytycznych dotyczących postępowania w ADHD sugeruje zastosowanie metod niefarmakologicznych, a dopiero gdy te okażą się nieskuteczne, rozważenie dołączenia leczenia farmakologicznego. Z drugiej strony badania pokazują, że największą skuteczność w leczeniu ADHD ma leczenie farmakologiczne. Warto jednak podkreślić, że żadna z obecnie dostępnych metod leczenia nie rozwiązuje wszystkich problemów z funkcjonowaniem dziecka, stąd też istnieje stałe zapotrzebowanie na nowe sposoby pomocy dzieciom z ADHD. Jedną z badanych metod jest EEG‑biofeedback (neurobiofeedback, NF). Jest to metoda, w której nauczenie pacjenta wpływu na aktywność mózgu – poprzez nauczenie go zmieniania rodzaju fal w zapisie EEG – ma poprawić jego funkcjonowanie. W opisywanym w artykule problemie poprawa zapisu EEG (uzyskana podczas treningu) ma zmniejszyć nasilenie objawów ADHD. Przegląd dotychczasowych badań nie daje jednak jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, czy jest to metoda na tyle efektywna w leczeniu ADHD, żeby poprawić funkcjonowanie pacjenta w realnym życiu. Warto podkreślić, że na dzień dzisiejszy żadne wytyczne nie wskazują EEG‑biofeedbacku jako metody zalecanej w leczeniu ADHD. Podsumowując, jak dotąd nie mamy dowodów, że NF może stanowić samodzielną, czy też wiodącą, terapię w leczeniu ADHD – potrzeba dalszych badań, by określić, czy jest to metoda, która mogłaby się znaleźć w szeroko rozumianym programie terapeutycznym dziecka z ADHD. W chwili obecnej traktuje się ją raczej jako metodę dodatkową, alternatywną, uzupełniającą podstawowe leczenie.

6

Genetyczne podłoże współwystępowania ADHD i dysleksji rozwojowej

63%

Wysocka A., Lipowska M.

Psychiatria i Psychologia Kliniczna

|

2010

|

vol. 10

|

issue 3

189-194

EN

Attention-deficit/hyperactivity disorder (ADHD) and developmental dyslexia (RD) are the most commonly diagnosed developmental disorders affecting school-aged children. The data on the incidence of the aforementioned disturbances indicate that over 10% of students suffer from at least one of the two, while 25-40% of ADHD patients have also dyslexic symptoms, and 15-40% of patients with developmental dyslexia manifest behaviours characteristic of attention-deficit/ hyperactivity disorder. Several competing explanations have been proposed to account for the comorbidity between the two disorders. The most popular are: cross-assortment hypothesis, phenotype hypothesis, cognitive subtype hypothesis, and the common aetiology hypothesis. Since both disorders are known to have strong genetic components, their frequent concomitance may be, in part, explained by the common genetic basis. The premises for searching some common genetic influences are also numerous studies indicating the presence of similar neurocognitive deficits in both disorders. This concept is confirmed by results of examinations of twins, however the degree in which the genetic impacts conditioning both developmental deficits overlap is still disputable. It is not easy to determine the specific genetic risk variants, because the polygenic inheritance model is assumed for both disorders. To date, two chromosomal regions: 6p and 15q provide the most promising data in studies on genetic basis of the comorbidity of dyslexia and ADHD.

PL

Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) i dysleksja rozwojowa (RD) należą do najczęściej diagnozowanych zaburzeń rozwojowych dzieci w wieku szkolnym. Dane dotyczące częstości występowania obu tych zaburzeń wskazują, że ponad 10% uczniów dotkniętych jest przynajmniej jednym z nich, 25-40% osób z ADHD ma również symptomy dysleksji, a 15-40% osób z dysleksją rozwojową przejawia zachowania diagnostyczne charakterystyczne dla nadpobudliwości psychoruchowej. Istnieje wiele konkurencyjnych hipotez tłumaczących współwystępowanie zaburzeń. Najpopularniejsze koncepcje współwystępowania tych zaburzeń to: koncepcja objawów fenotypowych, nielosowego doboru, poznawczego podtypu ADHD oraz zbliżonej etiologii. Jako że w obu zaburzeniach niezwykle istotną rolę odgrywają czynniki genetyczne, stosunkowo często obserwowane ich współwystępowanie można tłumaczyć po części także wspólnym podłożem genetycznym. Przesłankami poszukiwania wspólnych wpływów genetycznych są też liczne badania wskazujące na występowanie podobnych deficytów neuropoznawczych w obu zaburzeniach. Wyniki badań bliźniąt potwierdzają tę koncepcję, niemniej stopień, w jakim wpływy genetyczne warunkujące oba deficyty rozwojowe się pokrywają, pozostaje sprawą dyskusyjną. Ustalenie konkretnych wariantów genetycznego ryzyka jest o tyle trudne, że dla obu zaburzeń zasadniczo przyjmuje się model dziedziczenia poligenowego. Jak dotąd dwa regiony chromosomalne: 6p i 15q dostarczają najwięcej obiecujących danych w badaniach genetycznych podstaw współwystępowania dysleksji i ADHD.

7

Psychoterapia ADHD

63%

Kołakowski A.

Psychiatria i Psychologia Kliniczna

|

2010

|

vol. 10

|

issue 3

182-188

EN

The psychomotor hyperactivity is one of the most prevalent paediatric, neurological and psychiatric ailments in children. Most guidelines on treatment of ADHD imply the use of nonpharmacological methods; only when these appear ineffective, pharmacological treatment may be considered. However, studies indicate that in the case of both very severe clinical picture of ADHD and concomitant disruptive behaviour (oppositional-defiant disorder and severe behavioural disorders according to DSM-IV-TR), pharmacological treatment should be included simultaneously with other therapeutic methods. In recent twenty years many nonpharmacological methods have been applied to treat ADHD: individual therapy, group therapy, restrictive or supplementary diets, EEG biofeedback and attention trainings, however only one of them – used independently or combined with pharmacotherapy – has a confirmed short-term efficacy in ADHD treatment: behavioural modification of conduct. Similar interventions should also be applied in school environment. Presently in Poland, similarly to European guidelines, a complex treatment of ADHD is recommended, where one of the elements may be pharmacological treatment. The article presents further methods to be contained in such therapeutic programme, ranging from psychoeducation for the patient and her/his family (the patient and parents should be told what the ADHD specificity is like, especially they should be informed about three axial groups of symptoms, aetiology, course, prognosis and planned treatment; the knowledge of parents, guardians, family members and teachers about the disorder allows to implement appropriate elements of support for the hyperactive child but also very often releases the child from the “guilt for symptoms”), educating and motivating the adolescent for treatment, to specific types of psychotherapy depending on the type of the patient’s additional problems (e.g. aggression replacement training, teaching social skills, or cognitive-behavioural therapy).

PL

Zespół nadpobudliwości psychoruchowej jest jedną z najczęstszych pediatrycznych, neurologicznych i psychiatrycznych przypadłości u dzieci. Większość wytycznych dotyczących postępowania w ADHD sugeruje zastosowanie metod niefarmakologicznych, a dopiero gdy te okażą się nieskuteczne, rozważenie dołączenia leczenia farmakologicznego. Jednak badania pokazują, że w przypadku zarówno skrajnie nasilonego obrazu klinicznego ADHD, jak i towarzyszących zaburzeń zachowania (zaburzenie opozycyjno-buntownicze i poważne zaburzenia zachowania według DSM-IV-TR) leczenie farmakologiczne powinno być włączane równocześnie z innymi metodami terapeutycznymi. W ostatnich dwudziestu latach w leczeniu ADHD stosowano wiele metod niefarmakologicznych: terapię indywidualną, grupową, diety restrykcyjne lub suplementacyjne, EEG biofeedback, treningi uwagi, jednak tylko jedna z nich – samodzielnie lub w połączeniu z farmakoterapią – ma potwierdzoną krótkoterminową skuteczność w leczeniu ADHD: behawioralna modyfikacja zachowań. Podobne interwencje powinny być również przeprowadzane w środowisku szkolnym. W chwili obecnej w Polsce – tak jak i w europejskich wytycznych – zaleca się kompleksowe leczenie ADHD, w którym jednym z elementów może być leczenie farmakologiczne. W artykule omówiono kolejne metody, które powinny znaleźć się w takim programie terapeutycznym, poczynając od psychoedukacji pacjenta i rodziny (pacjent oraz rodzice powinni usłyszeć, jaka jest specyfika ADHD, w szczególności uzyskać informacje o trzech osiowych grupach objawów, etiologii, przebiegu, rokowaniu i planowanym leczeniu; wiedza rodziców, opiekunów, członków rodzin i nauczycieli na temat zaburzenia pozwala wdrażać odpowiednie elementy pomocy nadpobudliwemu dziecku, ale także bardzo często zdejmuje z niego „winę za objawy”), edukacji i motywowaniu nastolatka do leczenia, a kończąc na dołączaniu specyficznych rodzajów psychoterapii w zależności od rodzaju dodatkowych problemów pacjenta (np. trening zastępowania agresji, uczenie umiejętności społecznych, terapia poznawczo-behawioralna).

8

Czy impulsywność w ADHD ma komponenty temperamentalne?

63%

Lipowska M., Dykalska-Bieck D.

Psychiatria i Psychologia Kliniczna

|

2010

|

vol. 10

|

issue 3

169-181

EN

The aim of the above research was to identify the temperamental profile differentiating children with diagnosed ADHD from their friends who are not affected by developmental deficiency. Moreover, the objective was to examine whether the temperamental profile of hyperactive children can be characterized by the same specific configuration of traits. Material and method: The experimental group comprised 63 children with diagnosed ADHD (32 girls and 31 boys). The control group consisted of children without any diagnosed developmental deficiency (37 girls and 30 boys) in the age adequate to the research group (control group aged M=11.5; SD=0.9; ADHD children aged M=11.6; SD=0.4). Temperamental profile was evaluated by means of Buss and Plomin EAS-C Temperament Questionnaire, Polish version adapted by Oniszczenko (1997) and evaluated by parents and teachers. The severity of symptoms criterial for ADHD was described with the use of Wolańczyk and Kołakowski Questionnaire for diagnosing ADHD and behavioural disorders (2005). Results: Correlates were found between the severity of ADHD symptoms and the child’s specific temperamental profile. In case of hyperactive children, teachers ranked shyness significantly higher (t=-5.2; p=0.000), whereas parents ranked emotionality higher (t=5.1; p=0.000). In both examined groups the activity level was estimated as average and high (6-7 sten). It appeared that the trait differentiating the temperamental profile of children from both groups was emotionality – a higher level of this trait was indicated both by parents (t=8.6; p=0.000) and teachers (t=6.4; p=0.000). As far as the relation between particular temperamental traits and criterial ADHD dimensions is concerned, a correlation was found between emotionality and impulsivity (r=3.4; p=0.008) and hyperactivity (r=3.5; p=0.007) in parents’ evaluation and impulsivity (r=3.6; p=0.004) in teachers’ perception. Moreover, the teachers also emphasised the correlation between sociability and inattention (r=4.3; p=0.001). Conclusions: There is a correlation between the severity of hyperactivity symptoms and the configuration of temperamental features in children. Hyperactive children exhibit a specific temperamental profile.

PL

Celem badań była odpowiedź na pytanie o różnice w typach temperamentu między dziećmi z diagnozą ADHD a ich kolegami bez zdiagnozowanych deficytów rozwojowych, jak również stwierdzenie, czy profil temperamentu dzieci nadpobudliwych cechuje specyficzna konfiguracja cech. Materiał i metoda: Grupę eksperymentalną stanowiło 63 dzieci z diagnozą ADHD (32 dziewczynki i 31 chłopców). Grupa kontrolna składała się z dzieci bez zdiagnozowanych deficytów rozwojowych (37 dziewczynek i 30 chłopców), dobranych adekwatne do grupy badanej pod względem wieku (grupa kontrolna w wieku M=11,5; SD=0,9; dzieci z ADHD w wieku M=11,6; SD=0,4). Profil temperamentu oceniono przy pomocy Kwestionariusza Temperamentu EAS-C Bussa i Plomina w polskiej adaptacji Oniszczenki (1997) w wersji ocenianej przez rodziców i nauczycieli. Natężenie objawów kryterialnych dla ADHD określono za pomocą Kwestionariusza do diagnozy ADHD i zaburzeń zachowania Wolańczyka i Kołakowskiego (2005). Wyniki: Wykazano istnienie korelatów między nasileniem objawów ADHD a specyficznym profilem temperamentalnym dziecka. W przypadku dzieci nadpobudliwych nauczyciele istotnie wyżej szacowali nieśmiałość (t=-5,2; p=0,000), z kolei rodzice – emocjonalność (t=5,1; p=0,000). W obu badanych grupach poziom aktywności oceniany był jako przeciętny i wysoki (6.-7. sten). Okazało się, iż cechą, która różnicuje profil temperamentu dzieci z obu grup, jest emocjonalność – wyższy poziom tej cechy wskazywali zarówno rodzice (t=8,6; p=0,000), jak i nauczyciele (t=6,4; p=0,000). W aspekcie związku poszczególnych cech temperamentu z wymiarami kryterialnymi ADHD potwierdzono zależność emocjonalności z impulsywnością (r=3,4; p=0,008) i nadruchliwością (r=3,5; p=0,007) w ocenie rodziców oraz z impulsywnością (r=3,6; p=0,004) w percepcji nauczycieli. Ponadto nauczyciele podkreślali związek towarzyskości z nieuwagą (r=4,3; p=0,001). Wnioski: Natężenie objawów nadpobudliwości psychoruchowej ma związek z konfiguracją cech temperamentu u dzieci. Dzieci nadpobudliwe psychoruchowo cechuje specyficzny profil temperamentalny.

9

Diagnoza zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi u dzieci w wieku przedszkolnym

63%

Orylska A., Jagielska G.

Psychiatria i Psychologia Kliniczna

|

2011

|

vol. 11

|

issue 2

115-119

EN

The research shows that approximately 4.9% of preschool-aged children meet the criteria for ADHD. However, the diagnosis at this age is quite difficult because ADHD criteria describe symptoms of school-aged children. The diagnosis of ADHD in preschool is rarely investigated or described. However, an early diagnosis of ADHD and therapy can prevent short- and long-term consequences. The diagnostic difficulties at the preschool age are connected with the child’s dynamic development, acquired social, behavioural and cognitive capabilities. ADHD can be diagnosed in preschoolaged children on the basis of the child’s development and family interview, clinical interview including ADHD symptoms described on ICD-10 and DSM-IV-TR. An indispensable diagnostic step in ADHD is the differential diagnosis. The article emphasizes the importance of the tools which should be used during the diagnostic process. The Conners Early Childhood aids in the early identification of behavioural, social, and emotional problems for preschool children aged from 2 to 6. The CEC also assists in measuring whether or not the child is appropriately meeting major developmental milestones (Adaptive Skills, Communication, Motor Skills, Play, and Pre-Academic/Cognitive). The Behaviour Rating Inventory of Executive Function – Preschool (BRIEF-P) is the tool for screening, assessing, and monitoring of a young child’s executive functioning and development (age from 2 to 5). The article tries to explain the difficulty of the diagnostic process in ADHD children at such a young age. Additionally, it presents some tools with which to diagnose and prescribe children at the preschool age.

PL

Choć rozpowszechnienie ADHD w populacji dzieci w wieku przedszkolnym wynosi około 4,9%, proces diagnostyczny w tym wieku jest trudny, gdyż kryteria diagnostyczne odzwierciedlają raczej obraz kliniczny zaburzenia w wieku szkolnym. Wciąż relatywnie mało prac poświęca się temu tematowi, mimo że wczesne rozpoznanie ADHD i interwencje terapeutyczne mogą zapobiec krótko- i długoterminowym następstwom tego zaburzenia. Trudności diagnostyczne w wieku przedszkolnym są związane z dynamicznym rozwojem dziecka, jego nabywanymi umiejętnościami społecznymi, behawioralnymi oraz poznawczymi. ADHD może być rozpoznane u dzieci w wieku przedszkolnym na podstawie szczegółowego wywiadu rozwojowego, rodzinnego, wywiadu klinicznego w kierunku objawów ADHD oraz wywiadu opartego na kryteriach diagnostycznych wg ICD-10 i DSM-IV-TR, dostosowanego do okresu rozwojowego. Niezbędnym krokiem diagnostycznym ADHD jest przeprowadzenie diagnozy różnicowej. W artykule podkreślono wagę narzędzi uzupełniających, m.in. kwestionariusza Conners Early Chilchood (CEC), przeznaczonego do wczesnej identyfikacji problemów w sferze behawioralnej, społecznej i emocjonalnej u dzieci w wieku od 2 do 6 lat. Miary CEC dotyczą 2 obszarów – zachowania oraz aspektów rozwojowych. Innym narzędziem jest Behavior Rating Inventory of Executive Function – Preschool (BRIEF-P), przeznaczony do oceny funkcji wykonawczych u dzieci w wieku od 2 do 5 lat. Artykuł jest próbą wyjaśnienia trudności napotykanych w diagnozowaniu ADHD u dzieci w wieku przedszkolnym oraz zwraca uwagę na złożoność procesu diagnostycznego z użyciem wybranych kwestionariuszy przeznaczonych do oceny małych dzieci.

10

The dynamics of attentional and inhibitory functions in the presence of distracting stimuli in children with attention-deficit/hyperactivity disorder, high-functioning autism and oppositional defiant disorder

63%

Borkowska A. R.

Psychiatria i Psychologia Kliniczna

|

2016

|

vol. 16

|

issue 2

68-80

EN

Objective: The objective of this study is to elucidate the specific nature of attention and response inhibition deficits in three clinical groups: attention-deficit/hyperactivity disorder, oppositional defiant disorder, and high-functioning autism, as compared to children with a typical development. The analysis approached task performance dynamics as a function of time and the presence of distracting stimuli. Material and method: 108 children aged 7–12 years participated in the study – 21 diagnosed with oppositional defiant disorder, 21 with high-functioning autism, 19 with attention-deficit/hyperactivity disorder; 47 made the control group. The study employed the MOXO-CPT to evaluate attention and inhibition functions. Results: Pairwise comparisons of clinical groups with typically-developing children in their performance on the entire test indicated considerable differences between the control group and children with both oppositional defiant disorders and attention-deficit/hyperactivity disorder, but not between healthy subjects and children with autism. Performance profiles varied depending on the group, i.e. the type of disorder, and the level of the test, i.e. stimulus duration and intensity, but they were different for the particular studied aspects of attention and/or inhibition. High levels of similarity in functioning for all clinical groups were found in the measures of response accuracy, i.e. sustained attention and the speed of accurate response. The tendency to provide unnecessary responses and difficulties in complying with rules were found only in children with oppositional-defiant disorders. Impulsiveness rates increased over time in the attention-deficit/hyperactivity disorder group, fluctuated over time in autism, while in the oppositional defiant disorder group performance was stable over time, but worse than in the control group. Conclusions: The dynamics of attentional and inhibitory control in clinical groups differs considerably in comparison to typically-developing children. The most substantial differences between clinical groups are observed in the inhibition indices.

PL

Cel: Celem podjętych badań było poszukiwanie specyfiki deficytów funkcjonowania uwagi i hamowania w trzech grupach klinicznych: zespole nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, zaburzeniu opozycyjno-buntowniczym i autyzmie wysokofunkcjonującym w porównaniu z dziećmi typowo rozwijającymi się. Analizowano dynamikę wykonania zadań w kontekście efektu zmiennej czasu oraz obecności bodźców dystrakcyjnych. Materiał i metoda: Zbadano 108 dzieci w wieku 7;00–12;00 lat, w tym 21 z zaburzeniem opozycyjno-buntowniczym, 21 z autyzmem wysokofunkcjonującym, 19 z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi i 47 z grupy kontrolnej. Do oceny aspektów uwagi i hamowania zastosowano test MOXO-CPT. Wyniki: We wskaźnikach wykonania całego testu porównania parami grup klinicznych z dziećmi zdrowymi wykazały istotne różnice pomiędzy grupą kontrolną a dziećmi z zaburzeniami opozycyjno- -buntowniczymi i zespołem nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, natomiast pomiędzy dziećmi zdrowymi a dziećmi z autyzmem nie stwierdzono różnic. Istnieje zróżnicowanie profili wykonań w zależności od grupy, czyli rodzaju zaburzenia oraz od etapu testu, czyli czasu i jakości dystraktora, ale zależy to od badanego aspektu uwagi i/lub hamowania. Wysokie podobieństwo funkcjonowania we wszystkich grupach klinicznych uzyskano w miarach poprawności reakcji, czyli podtrzymywaniu uwagi oraz szybkości poprawnej reakcji. Tendencja do bezcelowego reagowania i trudności w przestrzeganiu reguł pojawiły się tylko u dzieci z zaburzeniami opozycyjno-buntowniczymi. W grupie dzieci z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi impulsywność nasilała się z czasem, w autyzmie była zróżnicowana w czasie, a w grupie dzieci z zaburzeniami opozycyjno-buntowniczymi wykonanie było stabilne w czasie, ale gorsze niż w grupie kontrolnej. Wnioski: Grupy kliniczne różnią się istotnie w dynamice funkcjonowania uwagi i hamowania od dzieci typowo rozwijających się. Największe różnice pomiędzy grupami klinicznymi widoczne są we wskaźnikach hamowania.

11

Metoda EEG-biofeedback w terapii pacjentow z rozpoznaniem ADHD – przegląd badań

63%

Flisiak-Antonijczuk H., Adamowska S., Chładzińska-Kiejna S., Kalinowski R., Adamowski T.

Pediatria i Medycyna Rodzinna

|

2014

|

vol. 10

|

issue 1

91-96

EN

Attention-deficit/hyperactivity disorder (ADHD) is a chronic disorder of multifactorial aetiology, usually recognized in childhood but also occur in adulthood. Diagnostics of ADHD is complex and requires a comprehensive approach considering interview and observations from different sources. In patients with ADHD more frequently co-occur antisocial behaviour, addiction to alcohol and drugs, depression, and increased risk of suicide. Treatment of ADHD requires a comprehensive approach that involves the use of psychoeducation, behavioural therapy and pharmacotherapy. Standard pharmacological treatment and psychological therapy are often insufficient. The drugs increase the risk of side effects and their use is limited due to the limitations of the reimbursement. The most serious adverse effects include the possibility of psychostimulant drugs addiction, inhibition of growth, insomnia, lack of appetite, dysphoria, anticholinergic symptoms and extrapyramidal symptoms. Studies of children with ADHDhave demonstrated characteristic abnormalities in EEG in specific locations of the brain. Neurofeedback, a type of behavioural therapy, is one of the non-standard treatment for ADHD. The essence of neurofeedback is modelling behaviour through effects on the bioelectric activity of the brain. In comparison with pharmacotherapy it is a relatively cheap method – even if the costs are not reimbursed – not overloading for the patient and safe (has few side effects). There is no, however, well-documented studies of effectiveness this method in ADHD so in the review we focused on the methodology, critically referring to results not derived from controlled trials.

PL

Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (attention-deficit/hyperactivity disorder, ADHD) to przewlekłe zaburzenie polietiologiczne, najczęściej rozpoznawane w okresie dzieciństwa, ale występujące również w życiu dorosłym. Diagnostyka ADHD jest złożona – opiera się na wywiadzie i obserwacjach pochodzących z różnych źródeł. U pacjentów z zespołem nadpobudliwości częściej współwystępują zachowania antyspołeczne, uzależnienie od alkoholu i narkotyków oraz depresja, a także wzrasta ryzyko samobójstwa. Leczenie ADHD wymaga kompleksowego podejścia, które polega na stosowaniu psychoedukacji, terapii behawioralnej i farmakoterapii. Standardowe leczenie farmakologiczne oraz terapia psychologiczna są często niewystarczające. Leki stwarzają niebezpieczeństwo wystąpienia objawów niepożądanych, ponadto ich stosowanie jest limitowane z uwagi na ograniczenia refundacyjne. Do najpoważniejszych działań ubocznych należy zaliczyć możliwość uzależnienia się od środków psychostymulujących, hamowanie wzrostu, bezsenność, brak apetytu, dysforię, objawy cholinolityczne i pozapiramidowe. W badaniach dzieci z ADHD wykazano charakterystyczne nieprawidłowe formy zapisu elektroencefalograficznego w określonych lokalizacjach w mózgu. Jedną z niestandardowych metod leczenia zespołu nadpobudliwości, wykazującą podobieństwo do terapii behawioralnej, jest EEG-biofeedback. Jego istotą jest modelowanie zachowania poprzez wpływ na czynność bioelektryczną mózgu. W porównaniu z farmakoterapią jest to metoda relatywnie tania (nawet jeśli koszty terapii nie są refundowane), nieobciążająca pacjenta i bezpieczna. Nie ma jednak dobrze udokumentowanych badań jej skuteczności w ADHD, dlatego w dokonanym przeglądzie publikacji szczególną uwagę zwrócono na wybór zastosowanej metodologii, krytycznie odnosząc się do wyników, które nie pochodzą z badań kontrolowanych.

12

Regulation of the genes involved in neurotransmission in Attention Deficit/Hyperactivity Disorder

63%

Cuch B., Polaczek A., Idziak M., Kotuła L., Maciejewski R., Madej-Czerwonka B., Kocki J.

Current Issues in Pharmacy and Medical Sciences

|

2015

|

vol. 28

|

issue 2

115-119

EN

Attention Deficit Hyperactivity Disorder is the full name of the disease commonly deemed ADHD. This disease is most frequently diagnosed in childhood, and it affects up to 12 % of all children world-wide. The current clinical criteria (the base for diagnosis) can be found in DSM -V. The core symptoms are divided in three groups: hyperactivity, impulsivity and impaired attention. The aetiology of the disorder is combined, including a wide range of factors, and the genetic, environmental, toxic, perinatal background is taken into account. Because, currently, more and more studies are seeking to explore the heritability of the disorder, the aim of this study is to review the information provided by different research centres which discuss the genetic background of the disease. Herein, we present the results of different studies gathered from the online database. Our findings indicate that the participation of genetic factors within this disorder is supported by family, twin and adoption studies. Indeed, in current literature, researchers estimate that there is a higher risk of developing ADHD among children from families with an ADHD history. Of particular note is that there are some studies indicating particular genes that determine the susceptibility to ADHD. Such studies make mention that most of these genes encode components of the dompaminergic and serotoninergic neurotransmission systems. Researchers in the field, thus, are attempting to link the presence of certain alleles in affected children with their response to treatment. Yet, while ADHD is now considered as being a disorder of genetic background, we cannot indicate a single gene or its mutation that would be crucial in the aetiology and diagnosis. Still, a number of candidate genes have been reported so far.

13

Diagnoza ADHD – pomoc czy przeszkoda?

63%

Gawęda A., Nowak M., Janas-Kozik M.

Psychiatria i Psychologia Kliniczna

|

2010

|

vol. 10

|

issue 2

115-119

EN

The authors of this paper discuss the importance of the diagnosis of attention-deficit hyperactivity disorder (ADHD) in an effective treatment as well as social functioning of children diagnosed with ADHD, stressing at the same time the meaning of a processual psychiatric and psychological diagnosis. This publication is an attempt to relate to numerous controversies around the ADHD diagnosis – to what extend it is a reliable identification which explains the problems of young patients and which enables the patient to receive adequate help. Or, whether it may serve as a dispensation from responsibility of the parents who cannot cope with the bringing-up tasks, or “a label” which restricts the understanding of a young patient and limits his or her development as well as further functioning in the world. The authors emphasise the meaning of a comprehensive observation of a child during hospitalisation at a psychiatric ward for children and adolescents, which becomes indispensable when the clinical picture, despite a long diagnostic process within an outpatient clinic, still remains unclear or when, despite all the undertaken steps, the symptoms are increasing. The purpose of the clinical observation is to verify the diagnosis on the basis of a twenty-four-hour observation which in turn may invaluably contribute to the understanding of the meaning and context of a child’s behaviour. The article presents cases of three children: Kuba, Weronika and Maciej who are treated at the Developmental Age Psychiatry and Psychotherapy Ward of the Paediatric Centre in Sosnowiec, Poland. The diagnosis of the children has been gradually evolving from ADHD towards a more complex understanding of their problems – taking into account their family background as well as the individual dynamics of their emotional problems.

PL

Autorki podejmują temat znaczenia rozpoznawania zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) dla skutecznego leczenia oraz społecznego funkcjonowania dzieci z tak postawioną diagnozą, podkreślając tym samym znaczenie procesualnej diagnozy psychiatrycznej i psychologicznej. Publikacja ta ma być próbą odniesienia się do licznych kontrowersji wokół diagnozy ADHD. Czy jest ona rzetelnym rozpoznaniem tłumaczącym problematykę młodego pacjenta i umożliwiającym mu otrzymanie adekwatnej pomocy, czy też „etykietą” zawężającą rozumienie młodego pacjenta i ograniczającą jego rozwój oraz dalsze funkcjonowanie w świecie, zwalniającą z odpowiedzialności niewydolnych wychowawczo rodziców? Autorki podkreślają znaczenie całościowej obserwacji dziecka na całodobowym oddziale psychiatrii dla dzieci i młodzieży, która staje się niezbędna, gdy obraz kliniczny pomimo długiego procesu diagnostycznego w ramach ambulatorium nadal nie jest jasny lub kiedy pomimo podjętych oddziaływań objawy nasilają się. Obserwacja w warunkach klinicznych ma na celu weryfikację diagnozy w oparciu o całodobową obserwację, która może wnieść nieoceniony wkład w rozumienie znaczenia i kontekstu zachowań dziecka. W artykule przedstawione zostały przypadki trójki dzieci: Kuby, Weroniki i Macieja leczonych na Oddziale Psychiatrii i Psychoterapii Wieku Rozwojowego w sosnowieckim Centrum Pediatrii, których diagnoza stopniowo ewoluowała od ADHD w kierunku bardziej złożonego rozumienia ich przypadłości – z uwzględnieniem tła rodzinnego oraz indywidualnej dynamiki ich problemów emocjonalnych.

14

„Prawopółkulowa” komunikacja językowa a funkcjonowanie intelektualne u dzieci z ADHD

63%

Jędrzejowska N., Borkowska A. R.

Psychiatria i Psychologia Kliniczna

|

2011

|

vol. 11

|

issue 2

72-82

EN

The studies were aimed at determining the level of functioning in the children with ADHD within language communication using the significant activity of the right cerebral hemisphere. In the context of the investigated language processes, the issues of ADHD children’s intellectual functioning and its correlation with the “right-hemispheric” language communication skills seem interesting. The participants of the studies were 30 boys with symptoms of ADHD and 30 healthy boys in 2 age groups: 8-11 and 12-14 years. The WISC-R was used to evaluate the examinees’ cognitive functioning and the Right Hemisphere Language Battery – RHLB-PL and a modified version of RHLB-PL with experimental trials adjusted to younger children, elaborated by the authors. The criterial and control groups did not differ significantly in the intelligence quotient values in the full, verbal and nonverbal scale of WISC-R, i.e. the main indicators of the cognitive skills level. However, three subtests of the Intelligence Scale differentiate between the group of children with ADHD and the group without ADHD. The children with ADHD find it more difficult to perform the tasks within the Arithmetic subtest and Mazes subtests, but they appear to do better with the Object Assembly subtest tasks. No differences were found between the subjects with ADHD and without the disorder in the measures of the “right-hemispheric” language functioningin both age groups. Moderate positive correlations were found between the IQ in the full, verbal and nonverbal scales and subtests of the WISC-R verbal scale and results of RHLB-PL.

PL

Celem przeprowadzonych badań było określenie poziomu funkcjonowania dzieci z ADHD w zakresie komunikacji językowej realizowanej z istotną aktywnością prawej półkuli mózgu. W kontekście badanych procesów językowych interesujące wydają się zagadnienie funkcjonowania intelektualnego dzieci z ADHD i jego współzależność z umiejętnościami „prawopółkulowej” komunikacji językowej. W badaniach wzięło udział 30 chłopców z objawami ADHD i 30 chłopców zdrowych, których podzielono na 2 grupy wiekowe: 8-11 i 12-14 lat. Zastosowano WISC-R w celu oceny funkcjonowania poznawczego osób badanych oraz Baterię Testów do Badania Funkcji Językowych i Komunikacyjnych Prawej Półkuli Mózgu – RHLB-PL oraz dostosowaną do dzieci młodszych zmodyfikowaną wersję RHLB-PL (w opracowaniu własnym) wraz z próbami eksperymentalnymi. Grupy kryterialna i kontrolna nie różniły się istotnie w wartościach ilorazu inteligencji w skali pełnej, słownej i bezsłownej WISC-R, czyli w głównych wskaźnikach poziomu zdolności poznawczych. Jednakże trzy podtesty Skali Inteligencji różnicują grupę dzieci z ADHD i grupę dzieci bez ADHD. Dzieci z ADHD gorzej radzą sobie z wykonywaniem zadań wchodzących w skład podtestu Arytmetyka i podtestu Labirynty, natomiast lepiej z wykonaniem zadań podtestu Układanki. Nie stwierdzono różnic pomiędzy badanymi z ADHD i bez zaburzenia w miarach „prawopółkulowego” funkcjonowania językowego w obu grupach wiekowych. Wykazano istnienie umiarkowanych korelacji dodatnich pomiędzy IQ w skali pełnej i słownej oraz podtestami skali słownej WISC-R a wynikami RHLB-PL.

15

Obiektywna ocena aktywności dzieci z diagnozą ADHD

51%

Dąbkowska M., Pracki T., Pracka D.

|

vol. 7

|

issue 3

144-153

EN

In the assessment of ADHD, clinicians rely mainly on subjective evaluation based on behavioral questionnaire. Altered motor activity is a frequent symptom of ADHD. The diagnostic modality enabling a precise and objective assessment of motor activity is actigraphy. Method: Actigraph, a new mini-motion logger, in fact a wrist-worn minicomputer, enables an objective assessment of motor activity and is particularly useful in children due to its small size. Material: Thirty-two boys and 5 girls with a diagnosis of ADHD were included in the study. Children with ADHD underwent actigraphic examination and results obtained were compared with age- and gender-matched controls. Level of activity was objectively measured in children with ADHD subtypes: mixed (n=23) and predominantly inattentive (n=14). Actigraph was worn by 37 children (32 boys and 5 girls) during 3 days and 3 nights non-stop. Level of activity was measured as mean value in 30-minutes’ periods. Results: No differences in level of activity were noticed between both subtypes of ADHD. Results of actigraphic examination did not correlate with clinical assessment. Conclusions: Results obtained did not support distinction of ADHD subtypes (according to DSM-IV classification); children with mixed ADHD subtype were not more active than those with predominantly inattentive ADHD subtype.

PL

Stawiając diagnozę ADHD, lekarze opierają się przede wszystkim na subiektywnej ocenie według kwestionariusza diagnostycznego. Zmiany aktywności ruchowej są często obserwowanym objawem ADHD. Metodą, która pozwala na precyzyjny i obiektywny pomiar aktywności ruchowej, jest aktografia. Metoda: Nowy, mały aktograf, będący minikomputerem noszonym na przegubie, umożliwia obiektywną ocenę i jest szczególnie przydatny do badania dzieci ze względu na swoje rozmiary. W badaniach wzięło udział 32 chłopców i 5 dziewcząt zdiagnozowanych w kierunku ADHD. Dzieci z ADHD były oceniane aktograficznie, a rezultaty porównywano pod kątem wieku i płci. Dokonano obiektywnego pomiaru poziomu aktywności (aktograficznego) w grupie dzieci z podtypem ADHD: mieszanym i z przewagą zaburzeń uwagi. Aktograf był noszony przez 37 dzieci (32 chłopców i 5 dziewcząt) przez trzy doby. Czternastu pacjentów miało rozpoznany podtyp z przewagą zaburzeń uwagi, 23 dzieci - podtyp mieszany ADHD. Aktywność była oceniana jako średnia wartość w przedziałach 30-minutowych. Wyniki: Nie zanotowano różnic w aktywności między podlypami ADHD. Wyniki pomiaru aktywności nie korespondowały z oceną kliniczną. Wnioski: Uzyskane wyniki nie potwierdzają podziału na podtypy ADHD wg klasyfikacji DSM-IV i większej aktywności dzieci z podtypem mieszanym w porównaniu z dziećmi z podtypem z przewagą zaburzeń uwagi.

Refine search results

Seizures after desipramine in nine years old girl with ADHD syndrome

ADHD u osób dorosłych – rozpoznawanie, przyczyny i skutki

Trening uwagi u dzieci z ADHD – przegląd badań

Nadruchliwość i nieuwaga dzieci w ocenie nauczycieli i wynikach badania systemem ADScaner

EEG‑biofeedback (neurobiofeedback) a kompleksowe leczenie ADHD

Genetyczne podłoże współwystępowania ADHD i dysleksji rozwojowej

Psychoterapia ADHD

Czy impulsywność w ADHD ma komponenty temperamentalne?

Diagnoza zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi u dzieci w wieku przedszkolnym

The dynamics of attentional and inhibitory functions in the presence of distracting stimuli in children with attention-deficit/hyperactivity disorder, high-functioning autism and oppositional defiant disorder

Metoda EEG-biofeedback w terapii pacjentow z rozpoznaniem ADHD – przegląd badań

Regulation of the genes involved in neurotransmission in Attention Deficit/Hyperactivity Disorder

Diagnoza ADHD – pomoc czy przeszkoda?

„Prawopółkulowa” komunikacja językowa a funkcjonowanie intelektualne u dzieci z ADHD

Obiektywna ocena aktywności dzieci z diagnozą ADHD