WPROWADZENIE: Potrzeby w zakresie zdrowia psychicznego osób przewlekle chorych stanowią stałe wyzwanie dla zdrowia publicznego, dodatkowo spotęgowane przez pandemię choroby koronawirusowej (coronavirus disease 2019 – COVID-19). W niniejszym badaniu przeanalizowano zmiany w korzystaniu z usług zdrowia psychicznego przez tę populację w Polsce w trzech okresach: przedpandemicznym (2018–2019), pandemicznym (2020–2021) i popandemicznym (2022–2023). Celem analizy było zidentyfikowanie trendów w korzy-staniu z usług z zakresu zdrowia psychicznego przez osoby przewlekle chore, wskazanie różnic regionalnych i diagnostycznych, a także ocena wpływu pandemii na świadczenie usług. MATERIAŁ I METODY: W badaniu retrospektywnym o charakterze obserwacyjnym wykorzystano zanonimizowane dane z bazy Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ). Dane obejmowały roczną liczbę pacjentów, rodzaje usług, rozkład regionalny oraz diagnozy. Analizy statystyczne, w tym testy t, testy chi-kwadrat oraz analiza wariancji (ANOVA), oceniały różnice między poszczególnymi okresami i regionami. WYNIKI: Korzystanie z usług zdrowia psychicznego wzrosło podczas pandemii o 40% w porównaniu z okresem przedpandemicznym, z telekonsultacjami stanowiącymi 50% usług. Po pandemii korzystanie z usług zmniejszyło się o 15%, ale pozostało o 20% wyższe niż przed pandemią. Zauważono istotne różnice regionalne, przy czym na obszarach miejskich odnotowano większy wzrost korzystania z usług niż na obszarach wiejskich. Największy wzrost liczby pacjentów dotyczył tych z chorobami nowotworowymi, chorobami układu oddechowego i sercowo-naczyniowego. WNIOSKI: Pandemia znacząco wpłynęła na sposób świadczenia usług w zakresie zdrowia psychicznego dla osób przewlekle chorych. Utrzymanie innowacji, takich jak telemedycyna, oraz zwrócenie uwagi na różnice regionalne są kluczowe dla zapewnienia równego dostępu do opieki i zaspokojenia bieżących potrzeb zdrowia psychicznego tej wrażliwej populacji.
EN
INTRODUCTION: The mental health needs of chronically ill individuals have been a persistent challenge in public health, further exacerbated by the coronavirus disease 2019 (COVID-19) pandemic. This study explores changes in mental health service utilization among this population in Poland across three periods: pre-pandemic (2018–2019), pandemic (2020–2021), and post-pandemic (2022–2023). The aim of the study was to analyze trends in the use of mental health services by chronically ill individuals, identify regional and diagnostic disparities, as well as assess the impact of the pandemic on service delivery. MATERIAL AND METHODS: This retrospective observational study utilized anonymized data from the National Health Fund (Narodowy Fundusz Zdrowia – NFZ) database. It included the annual number of patients, service types, regional distribution, and diagnoses. Statistical analyses assessed the differences across periods and regions, including t-tests, chi-square tests, and ANOVA. RESULTS: Mental health service utilization increased by 40% during the pandemic compared to the pre-pandemic period, with teleconsultations rising to 50% of services. Post-pandemic utilization decreased by 15% but remained 20% higher than the pre-pandemic levels. Significant regional disparities were noted, with urban areas experiencing greater increases in service use than rural regions. Cancer-related, respiratory, and cardiovascular conditions accounted for the most significant rises in patient numbers. CONCLUSIONS: The pandemic significantly altered the landscape of mental health service delivery for chronically ill individuals. Sustaining innovations like telehealth and addressing regional disparities are crucial to ensure equitable access to care and meet the ongoing mental health needs of this vulnerable population.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.