Full-text resources of PSJD and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl
Preferences help
Polish version English version Language
enabled [disable] Abstract
Number of results

Results found: 6

Number of results on page
first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Wound healing – characteristics of the ideal dressing

100%
Orlińska K., Komosińska-Vassev K., Olczyk K., Glaesel M., Olczyk P.
Annales Academiae Medicae Silesiensis
|
2023
|
issue 77
197-203
EN
Wound healing is a dynamic process aimed at restoring homeostasis and functionality of damaged tissue. It is a highly complex, multi-stage process, the disruption of which leads to complications and health problems for the injured person. The discussed process takes place in the human system in two ways. The first of them is granulation and the second is healing per primary. Regardless of the method of wound healing, the individual phases of this process overlap each other, where before the end of the previous phase, the next begins. Demarcation of individual phases is purely practical. There are four phases of healing: the hemostasis phase, the inflammation phase, the proliferative phase – in other words the replication and synthesis phase – and the remodeling phase. The process of wound healing is a natural, long-term, and complex process that occurs in the body when injured. Incorrect healing may result in chronic wounds, necrosis or excessive scarring. Wound treatment supports this naturally occurring process in the body. In cases that require such support dressings are used, which are an essential element applicable in health care. An ideal dressing should create a barrier against external factors, maintain an appropriate environment in the wound bed (appropriate temperature, optimal humidity, slightly acidic pH, gas exchange), absorb excess of blood and exudate, keep the wound clean – cleanse it of necrotic tissue and toxins – do not adhere to the wound to avoid wound damage during dressing replacement, do not show sensitizing or irritating effects.
PL
Gojenie się ran to proces dynamiczny, którego celem jest przywrócenie homeostazy oraz funkcjonalności usz-kodzonej tkanki. To wysoce złożony, wieloetapowy proces, którego zaburzenie prowadzi do powikłań i prob-lemów zdrowotnych osoby poszkodowanej. Omawiany proces przebiega w ustroju ludzkim dwiema drogami. Pierwszą z nich jest ziarnino-wanie, drugą rychłozrost. Niezależnie od sposobu gojenia się rany, poszczególne fazy tego procesu wzajemnie nachodzą na siebie, gdzie przed zakończeniem fazy poprzedniej rozpoczyna się następna. Rozgraniczenie poszczególnych faz ma charakter czysto praktyczny. Wyróżnia się cztery fazy go-jenia: fazę hemostazy, fazę zapalenia, fazę proliferacyjną – inaczej fazę replikacji i syntezy – oraz fazę re-modelingu. Proces gojenia się ran jest procesem naturalnie zachodzącym w organizmie, długotrwałym i złożonym, który zachodzi w przypadku zranienia. Nieprawidłowy przebieg gojenia może skutkować wystąpieniem ran przewle-kłych, martwic czy nadmiernego bliznowacenia. Wspomaganiem tego naturalnie zachodzącego w organizmie procesu jest leczenie ran. W przypadkach wymagających takiego wsparcia stosuje się opatrunki, które są elementem niezbędnym, mającym zastosowanie w ochronie zdrowia. Idealny opatrunek powinien: tworzyć barierę przed czynnikami zewnętrznymi, utrzymywać odpowiednie środowisko w łożysku rany (odpowiednia temperatura, wysoka wilgotność, lekko kwaśne pH, umożliwienie wymiany gazowej), absorbować nadmiar krwi oraz wysięku, utrzymywać ranę w czystości – oczyszczać z tkanki martwiczej i toksyn – nie przywierać do rany, aby uniknąć jej uszkodzenia w trakcie wymiany opatrunku, nie wykazywać działania uczulającego, a także drażniącego.
2
Publication available in full text mode
Content available

Wound healing – characteristics of the ideal dressing

100%
Orlińska K., Komosińska-Vassev K., Olczyk K., Glaesel M., Olczyk P.
Annales Academiae Medicae Silesiensis
|
2023
|
issue 77
PL
Gojenie się ran to proces dynamiczny, którego celem jest przywrócenie homeostazy oraz funkcjonalności uszkodzonej tkanki. To wysoce złożony, wieloetapowy proces, którego zaburzenie prowadzi do powikłań i problemów zdrowotnych osoby poszkodowanej. Omawiany proces przebiega w ustroju ludzkim dwiema drogami. Pierwszą z nich jest ziarnino-wanie, drugą rychłozrost. Niezależnie od sposobu gojenia się rany, poszczególne fazy tego procesu wzajemnie nachodzą na siebie, gdzie przed zakończeniem fazy poprzedniej rozpoczyna się następna. Rozgraniczenie poszczególnych faz ma charakter czysto praktyczny. Wyróżnia się cztery fazy gojenia: fazę hemostazy, fazę zapalenia, fazę proliferacyjną – inaczej fazę replikacji i syntezy – oraz fazę remodelingu. Proces gojenia się ran jest procesem naturalnie zachodzącym w organizmie, długotrwałym i złożonym, który zachodzi w przypadku zranienia. Nieprawidłowy przebieg gojenia może skutkować wystąpieniem ran przewlekłych, martwic czy nadmiernego bliznowacenia. Wspomaganiem tego naturalnie zachodzącego w organizmie procesu jest leczenie ran. W przypadkach wymagających takiego wsparcia stosuje się opatrunki, które są elementem niezbędnym, mającym zastosowanie w ochronie zdrowia. Idealny opatrunek powinien: tworzyć barierę przed czynnikami zewnętrznymi, utrzymywać odpowiednie środowisko w łożysku rany (odpowiednia temperatura, wysoka wilgotność, lekko kwaśne pH, umożliwienie wymiany gazowej), absorbować nadmiar krwi oraz wysięku, utrzymywać ranę w czystości – oczyszczać z tkanki martwiczej i toksyn – nie przywierać do rany, aby uniknąć jej uszkodzenia w trakcie wymiany opatrunku, nie wykazywać działania uczulającego, a także drażniącego.
EN
Wound healing is a dynamic process aimed at restoring homeostasis and functionality of damaged tissue. It is a highly complex, multi-stage process, the disruption of which leads to complications and health problems for the injured person. The discussed process takes place in the human system in two ways. The first of them is granulation and the second is healing per primary. Regardless of the method of wound healing, the individual phases of this process overlap each other, where before the end of the previous phase, the next begins. Demarcation of individual phases is purely practical. There are four phases of healing: the hemostasis phase, the inflammation phase, the proliferative phase – in other words the replication and synthesis phase – and the remodeling phase. The process of wound healing is a natural, long-term, and complex process that occurs in the body when injured. Incorrect healing may result in chronic wounds, necrosis or excessive scarring. Wound treatment supports this naturally occurring process in the body. In cases that require such support dressings are used, which are an essential element applicable in health care. An ideal dressing should create a barrier against external factors, maintain an appropriate environment in the wound bed (appropriate temperature, optimal humidity, slightly acidic pH, gas exchange), absorb excess of blood and exudate, keep the wound clean – cleanse it of necrotic tissue and toxins – do not adhere to the wound to avoid wound damage during dressing replacement, do not show sensitizing or irritating effects.
3
Publication available in full text mode
Content available

Glycosaminoglycans – types, structure, functions, and the role in wound healing processes

100%
Orlińska K., Komosińska-Vassev K., Olczyk K., Kowalczyk A., Olczyk P.
Annales Academiae Medicae Silesiensis
|
2023
|
issue 77
PL
Glikozoaminoglikany (glycosaminoglycans – GAGs) są grupą heteropolisacharydów, w której skład wchodzą: siarczany chondroityny, siarczany dermatanu, siarczany heparanu, heparyny, siarczany keratanu oraz kwas hialuronowy. GAGs zbudowane są z ujemnie naładowanych łańcuchów polisacharydowych, złożonych z powtarzających się jednostek disacharydowych, do których należą reszty N-acetylowanej heksozoaminy – D-glukozoaminy lub D-galaktozoaminy – albo N-siarczanowanej D-glukozoaminy oraz reszty kwasu heksuronowego – D-glukuronowego lub L-iduronowego – albo galaktozy. Wszystkie GAGs, z wyjątkiem kwasu hialuronowego, posiadają grupę siarczanową oraz tworzą, po przyłączeniu do białek rdzeniowych, proteoglikany (proteoglycans – PGs). GAGs pełnią wiele ważnych biologicznych funkcji, determinujących funkcje PGs. Te ostatnie są obecne we wszystkich rodzajach tkanek, uczestniczą w procesach migracji, proliferacji i różnicowania komórek. Występują głównie w macierzy pozakomórkowej (extracellular matrix – ECM), biorąc udział w organizacji ECM, kształtując jej strukturę i właściwości mechaniczne. Pełnią istotną rolę w utrzymaniu homeostazy, a także wywierają wpływ na szereg procesów metabolicznych, takich jak mineralizacja kości i krzepnięcie krwi. PGs (ze względu na silnie ujemny ładunek łańcuchów glikanowych) biorą udział w selektywnej przepuszczalności błon komórkowych. Składniki ECM, w tym GAGs, odgrywają rolę strukturalno-czynnościową podczas gojenia się uszkodzeń tkankowych. Regulują proces gojenia poprzez stanowienie rezerwuaru i modulatora dla cytokin i czynników wzrostu oraz pełnią funkcje strukturalne poprzez wypełnianie ubytków tkankowych podczas procesu naprawczego.
EN
Glycosaminoglycans (GAGs) are a group of heteropolysaccharides, which include: chondroitin sulfates, dermatan sulfates, heparan sulfates, heparin, keratan sulfates, and hyaluronic acid. GAGs are composed of negatively charged polysaccharide chains composed of repeating disaccharide units, which include N-acetylated hexosamine residues – D-glucosamine or D-galactosamine – or N-sulfated D-glucosamine and hexuronic acid residues – D-glucuronic or L-iduronic acid – or galactose. All GAGs, except for hyaluronic acid, have a sulfate group and form proteoglycans (PGs) when attached to the core proteins. GAGs have many important biological functions influencing PGs functions. PGs are present in all types of tissues and participate in cell migration, proliferation, and differentiation. They occur mainly in the extracellular matrix (ECM), where they participate in ECM organization, structure formation and mechanical properties. They play an important role in maintaining homeostasis and also influence metabolic processes, such as bone mineralization and blood coagulation. PGs (due to the strongly negative charge of the glycan chains) are involved in the selective permeability of cell membranes. Components of the ECM, including GAGs, play a structural and functional role during the healing of tissue damage. They regulate the healing process by acting as a reservoir and modulator for cytokines and growth factors and perform structural functions by filling tissue defects during the repair process.
4
Publication available in full text mode
Content available

Glycosaminoglycans – types, structure, functions, and the role in wound healing processes

100%
Orlińska K., Komosińska-Vassev K., Olczyk K., Kowalczyk A., Olczyk P.
Annales Academiae Medicae Silesiensis
|
2023
|
issue 77
204-216
EN
Glycosaminoglycans (GAGs) are a group of heteropolysaccharides, which include: chondroitin sulfates, dermatan sulfates, heparan sulfates, heparin, keratan sulfates, and hyaluronic acid. GAGs are composed of negatively charged polysaccharide chains composed of repeating disaccharide units, which include N-acetylated hexosamine residues – D-glucosamine or D-galactosamine – or N-sulfated D-glucosamine and hexuronic acid residues – D-glucuronic or L-iduronic acid – or galactose. All GAGs, except for hyaluronic acid, have a sulfate group and form proteoglycans (PGs) when attached to the core proteins. GAGs have many important biological functions influencing PGs functions. PGs are present in all types of tissues and participate in cell migration, proliferation, and differentiation. They occur mainly in the extracellular matrix (ECM), where they participate in ECM organization, structure formation and mechanical properties. They play an important role in maintaining homeostasis and also influence metabolic processes, such as bone mineralization and blood coagulation. PGs (due to the strongly negative charge of the glycan chains) are involved in the selective permeability of cell membranes. Components of the ECM, including GAGs, play a structural and functional role during the healing of tissue damage. They regulate the healing process by acting as a reservoir and modulator for cytokines and growth factors and perform structural functions by filling tissue defects during the repair process.
PL
Glikozoaminoglikany (glycosaminoglycans – GAGs) są grupą heteropolisacharydów, w której skład wchodzą: siarczany chondroityny, siarczany dermatanu, siarczany heparanu, heparyny, siarczany keratanu oraz kwas hialuronowy. GAGs zbudowane są z ujemnie naładowanych łańcuchów polisacharydowych, złożonych z powtarzających się jednostek disacharydowych, do których należą reszty N-acetylowanej heksozoaminy – D-glukozoaminy lub D-galaktozoaminy – albo N-siarczanowanej D-glukozoaminy oraz reszty kwasu heksuronowego – D-glukuronowego lub L-iduronowego – albo galaktozy. Wszystkie GAGs, z wyjątkiem kwasu hialuronowego, posiadają grupę siarczanową oraz tworzą, po przyłączeniu do białek rdzeniowych, proteoglikany (proteoglycans – PGs). GAGs pełnią wiele ważnych biologicznych funkcji, determinujących funkcje PGs. Te ostatnie są obecne we wszystkich rodzajach tkanek, uczestniczą w procesach migracji, proliferacji i różnicowania komórek. Występują głównie w macierzy pozakomórkowej (extracellular matrix – ECM), biorąc udział w organizacji ECM, kształtując jej strukturę i właściwości mechaniczne. Pełnią istotną rolę w utrzymaniu homeostazy, a także wywierają wpływ na szereg procesów metabolicznych, takich jak mineralizacja kości i krzepnięcie krwi. PGs (ze względu na silnie ujemny ładunek łańcuchów glikanowych) biorą udział w selektywnej przepuszczalności błon komórkowych. Składniki ECM, w tym GAGs, odgrywają rolę strukturalno-czynnościową podczas gojenia się uszkodzeń tkankowych. Regulują proces gojenia po-przez stanowienie rezerwuaru i modulatora dla cytokin i czynników wzrostu oraz pełnią funkcje strukturalne poprzez wypełnianie ubytków tkankowych podczas procesu naprawczego.
5
Publication available in full text mode
Content available

Selected adipokines as potential prognostic and diagnostic agents in treatment of metabolic disorders associated with obesity

86%
Stocerz K., Sokal A., Kuczera M., Kadela-Tomanek M., Orlińska K., Olczyk P.
Annales Academiae Medicae Silesiensis
|
2024
|
issue 78
138-145
PL
Otyłość to przewlekła choroba, stanowiąca globalny problem i poważne wyzwanie dla zdrowia publicznego. W jej przebiegu dochodzi do nadmiernego nagromadzenia się tkanki tłuszczowej w organizmie, co prowadzi nie tylko do wzrostu ryzyka wystąpienia powikłań zdrowotnych, lecz także negatywnie wpływa na jakość życia. Komórki tłuszczowe – adipocyty – są odpowiedzialne za biosyntezę i uwalnianie adipokin, do których należą m.in. leptyna, wisfatyna, chemeryna oraz omentyna-1. Są to aktywne substancje biologiczne, mogące wykazywać właściwości prozapalne lub przeciwzapalne. Zaburzenie równowagi pomiędzy adipokinami prozapalnymi i adipokinami przeciwzapalnymi może prowadzić do rozwoju zaburzeń metabolicznych. Wspomniane właściwości adipokin sprawiają, że możliwe jest ich potencjalne wykorzystanie jako czynników diagnostycznych oraz terapeutycznych w przebiegu otyłości, a także towarzyszących jej zaburzeń, takich jak insulinooporność, cukrzyca typu 2 czy powikłania kardiometaboliczne. Pomimo znacznego postępu w poznaniu roli, jaką odgrywają omówione adipokiny, konieczne są dalsze badania, których wyniki umożliwią precyzyjne omówienie mechanizmów ich działania oraz określą ścisłe zależności ich stężeń w osoczu od stanu choroby.
EN
Obesity is a chronic disease that constitutes a global problem and a serious challenge to public health. In the course of this disease, excessive accumulation of fat tissue occurs in the body, which not only leads to an increased risk of health complications, but also negatively affects the quality of life. Fat cells – adipocytes – are responsible for the biosynthesis and release of adipokines, among others, leptin, visfatin, chemerin and omentin-1. They are active biological substances, including mediators of inflammation, which may lead to the development of metabolic disorders in the body. The above-mentioned properties of the described adipokines make it possible to potentially use them as diagnostic and therapeutic factors in the course of obesity and its accompanying disorders such as insulin resistance, type 2 diabetes mellitus, and cardiometabolic complications. Despite significant progress in understanding the role played by the discussed adipokines, further research is necessary to precisely describe the mechanisms of action and to determine the precise relationship between their plasma concentrations and state of diseases.
6
Publication available in full text mode
Content available

The significance and prognostic, diagnostic, and therapeutic potential of selected paracrine factors in type 2 diabetes

86%
Kuczera M., Stocerz K., Sokal A., Glin M., Orlińska K., Siwiec J., Olczyk P.
Annales Academiae Medicae Silesiensis
|
2024
|
issue 78
179-186
PL
Cukrzyca typu 2 (type 2 diabetes mellitus – T2DM) to jedna z najczęściej występujących współczesnych chorób cywilizacyjnych, odznaczająca się hiperglikemią będącą skutkiem wadliwego wydzielania insuliny przez komórki β trzustki i/lub niewłaściwą wrażliwością tkanek na insulinę. W Polsce zapadalność na tę chorobę metaboliczną wynosi 5–8% i wciąż ma tendencję wzrostową. Konsekwencją rozwoju T2DM są m.in. zmiany w układzie sercowo-naczyniowym, retinopatia, nefropatia i neuropatia. Dzięki postępowi medycyny ułatwione jest kontrolowanie glikemii, jak również predykcja wystąpienia choroby bądź dynamiki jej rozwoju i następstw. Z omówionymi w artykule molekułami – różnicującym czynnikiem wzrostu 15 (growth differentiation factor 15 – GDF-15), śródmózgowym czynnikiem neurotroficznym pochodzenia astrocytarnego (mesencephalic astrocyte-derived neurotrophic factor – MANF) i fetuiną-A – wiążą się duże nadzieje zarówno w diagnostyce, jak i leczeniu nie tylko T2DM, ale również otyłości, która niejednokrotnie towarzyszy T2DM. Większość badań opisywanych w literaturze wykonywana była na modelu zwierzęcym, głównie mysim. Niniejszy artykuł przedstawia argumenty przemawiające za potencjalną użytecznością wspomnianych czynników parakrynnych w celach prognostycznych, diagnostycznych, jak również leczniczych.
EN
Type 2 diabetes mellitus (T2DM) is one of the most common modern “disease of affluence”, characterized by hyperglycemia resulting from defective insulin secretion by pancreatic β cells and/or impaired tissue sensitivity to insulin. In Poland, the incidence of this metabolic disease is 5–8% and is still increasing. The consequences of the development of T2DM include, among others: changes in cardiovascular system, retinopathy, nephropathy and neuropathy. Due to medical progress, it is easier to control glycemia, as well as to predict the occurrence of this disease or the dynamics of its development and consequences. The molecules discussed in the article: growth differentiation factor 15 (GDF-15), mesencephalic astrocyte-derived neurotrophic factor (MANF) and fetuin-A, represent great promise both in the diagnosis and treatment of not only T2DM, but also obesity, which often accompanies T2DM. Most of the studies reported in the literature were performed on animal models, mainly mouse. This article presents arguments supporting the potential usefulness of the above-mentioned paracrine factors for prognostic, diagnostic and therapeutic purposes.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.