Full-text resources of PSJD and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl
Preferences help
enabled [disable] Abstract
Number of results

Results found: 7

Number of results on page
first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
EN
Background. Lighting plays an important role in the vision. The proper lighting of the class affects the student's well-being and reduces eye fatigue during learning. The aim of this study is to assess illuminance and illuminance uniformity of lighting in classrooms according to the Polish Standard PN-EN 12464-:2012. Material and methods. Lighting was assessed in 28 classrooms of 10 schools in the cities of Silesia in Poland. With the use of a digital light meter (Lutron’s type Lx- 105) illuminance on students’ desks and blackboards were measured. In addition, a questionnaire on subjective evaluation of lighting in classrooms was disseminated among students aged 13–15 years. Results. The average illuminance on the desks was 334 lx (SD=153), while the average value at boards was 183 lx (SD=91). Only 57% of classrooms met the requirements of the Polish Standard PN-EN12464-1:2012 concerning illuminance on the desks (300 lx). However, in none of the tested classrooms illuminance on the blackboards was adequate and according to the recommended standard (500 lx). The values of illumination uniformity on school desks was 0.75 (SD=0.14) and the value at boards was 0.79 (SD=0.1). According to the survey, 52% of the students were satisfied with the light in classrooms, while 26% of the respondents were dissatisfied with the lighting on the blackboards. 9% of the respondents reported that at least half of the fluorescence lamps in luminaires were dead. Conclusions. Lighting in schools in the cities of Silesia is very diverse. Illuminance at desks in almost half of the school classes and lighting on blackboards in all classrooms do not meet the requirements of hygienic standard and requires improvement. Light reflection needs to be eliminated and faulty fluorescent lamps changed.
PL
Wstęp. Oświetlenie jest niezbędnym czynnikiem umożliwiającym widzenie. Właściwe oświetlenie klasy wpływa zarówno na dobre samopoczucie ucznia i nauczyciela, jak i na ograniczenie zmęczenia wzroku podczas uczenia się i nauczania. Celem pracy była ocena natężenia oświetlenia i równomierności oświetlenia w salach lekcyjnych w wybranych szkołach gimnazjalnych zgodnie z normą PN-EN 12464-1:2012. Materiał i metody. Oświetlenie oceniano w 28 klasach szkół na terenie miast województwa śląskiego. Za pomocą luksomierza cyfrowego (typ Lx-105 firmy Lutron) wykonano pomiary natężenia oświetlenia na ławkach uczniów oraz na tablicach. Ponadto w badanych szkołach, w grupie uczniów w wieku 13–15 lat przeprowadzono ankietę na temat subiektywnej oceny oświetlenia w klasach. Wyniki. Średnie natężenie oświetlenia na ławkach szkolnych wynosiło 334 lx (SD=153), natomiast na tablicy średnia wartość to 183 lx (SD=91). Zaledwie w 57% pomieszczeń spełnione zostały minimalne średnie wartości natężenia oświetlenia ławek zawarte w normie PNEN 12464-1:2012 (300 lx). Natomiast na żadnej z tablic w badanych salach nie odnotowano poziomu natężenia oświetlenia zalecanego w normie (500 lx). Średnia wartość równomierności oświetlenia na ławkach wyniosła 0,75 (SD=0,14) a na tablicach 0,79 (SD=0,1). Badania ankietowe pokazały, że tylko 52% uczniów ocenia oświetlenie w klasach jako dobre, natomiast 26% ankietowanych ma zastrzeżenia do oświetlenia tablicy. Aż 9% uczniów zgłaszało występowanie w oprawach oświetleniowych co najmniej połowy niesprawnych świetlówek. Wnioski. Warunki oświetlenia w badanych szkołach są bardzo zróżnicowane. Oświetlenie ławek szkolnych w prawie połowie klas oraz oświetlenie tablic we wszystkich pomieszczeniach nie spełniało zaleceń Polskiej Normy i wymaga poprawy w tym zakresie. Występujące odbicia światła powinny zostać wyeliminowane, a niesprawne świetlówki wymienione.
EN
Introduction: Reading-room is a place where special lighting conditions are required to make the reader feel comfortable and satisfied.. Lighting requirements are enclosed in the Polish Standard PN-EN 12464-1:2004. Accordingly, illuminance in the reading-rooms should be 500 lx. The aim of the study was to measure illuminance in reading- rooms in various libraries and make relative comparisons to standard values. Material and methods: Measurements of illuminance were performed in 22 reading-rooms in Silesia Voivodeship. Half of them were made in public libraries and half in reading-rooms at junior lower high schools. Illuminance was measured in 5 measurement points in reading-rooms by digital lux meter Lx-105 manufactured by Lutron. Furthermore , 100 readers of school libraries and 89 readers of public libraries completed a questionnaire on lighting conditions in these places. Results: Only 5 out of 22 reading-rooms meet the requirements of the Polish Standard concerning illuminance. Only in one reading room at junior lower high school illuminance exceeded 500 lx. In two other reading places the requirements were met due to additional desk lamps. Despite the results, 76.4% of approached readers of public libraries and 60% of pupils think that lighting in readingrooms is satisfactory and almost 63% of the readers and 53% of the pupils don’t demand additional lighting. Conclusions: Most of the scrutinized reading rooms do not meet lighting requirements according to the Polish Standard. Lighting conditions in school libraries are worse than in public libraries. According to the respondents lighting in public libraries is adequate.
PL
Wstęp: Czytelnia to miejsce, które wymaga specjalnych warunków oświetleniowych w celu zapewnienia czytelnikowi komfortu oraz dobrego samopoczucia. Wymagania oświetleniowe zawarte w Polskiej Normie PN-EN 12464- 1:2004 wskazują, iż natężenie oświetlenia w czytelni powinno wynosić 500 lx. Celem pracy był pomiar natężenia oświetlenia w czytelniach różnego typu i porównanie go z wartościami normatywnymi. Materiał i metody: Pomiary natężenia oświetlenia wykonano w 22 czytelniach na terenie województwa śląskiego. Połowę z nich stanowiły czytelnie znajdujące się w bibliotekach publicznych, zaś drugą połowę czytelnie umieszczone w szkołach gimnazjalnych. Za pomocą luksomierza cyfrowego typu Lx-105 firmy Lutron, zmierzono natężenie oświetlenia w 5 punktach czytelni. Ponadto w grupie 100 czytelników bibliotek szkolnych i 89 czytelników bibliotek miejskich przeprowadzono autorską ankietę na temat stanu oświetlenia w bibliotekach. Wyniki: Tylko 5 z 22 badanych czytelni spełniało wymagania dotyczące natężenia oświetlenia zawarte w Polskiej Normie, w tym zaledwie 1 czytelnia szkolna. Kolejne 2 czytelnie osiągnęły wymagany poziom natężenia oświetlenia stosując dodatkowe oświetlenie w postaci lampki nabiurkowej. Mimo takich wyników 76,4% ankietowanych czytelników bibliotek miejskich i odpowiednio 60% uczniów uważa, iż oświetlenie w czytelniach jest prawidłowe, a prawie 63% czytelników i 53% uczniów nie odczuwa potrzeby dodatkowego oświetlenia. Wnioski: Większość badanych czytelni nie spełnia wymagań dotyczących natężenia oświetlenia zawartych w Polskiej Normie. Stan oświetlenia w bibliotekach szkolnych jest gorszy niż w czytelniach miejskich. Według ankietowanych oświetlenie w czytelniach jest zadowalające i nie wymaga poprawy.
EN
Introduction. Tanning devices are sources of UVA and UVB radiation. UV exposure can cause damage to the cornea of the eye, skin burns and even skin cancer. Appropriate use of solarium requires adequate knowledge of health effects resulting from the excessive use of sunbeds. The aim of the study was to examine knowledge, attitudes and habits in the solarium use. Material and methods. The study was based on our own questionnaire distributed among the citizens of a city located in Łódź Province. The study group consisted of 135 adults, mostly women and people with secondary and vocational education. Participants of the study were asked to answer specific questions included in the questionnaire concerning the knowledge of UV radiation, attitudes and the behaviour in the solarium. Results. 36% of the respondents were going to the solarium. 38% of the respondents weren’t going at all. Every fourth respondent used to go to the solarium in the past, however gave up this type of tanning for some reasons. Protecting goggles were used only by 18% of the respondents. 94% of the respondents never asked the service about CE certificates for the sunbeds intended for use. Conclusions. People tanning in the solarium, in comparison to those who do not use the artificial sun, enjoy better knowledge of the ultraviolet radiation. However they do not follow the requirements of the safe tanning. They are also not interested in technical conditions of the sunbeds. People who are not tanning in the solarium are more aware of health effects caused by UV radiation. Actions promoting public awareness on negative health effects of exposure to UV radiation in the solarium are needed.
PL
Wstęp. Łóżka solaryjne są źródłem promieniowania nadfioletowego z zakresu UVA i UVB. Ekspozycja na promieniowanie UV może powodować uszkodzenie rogówki oka, poparzenia a nawet nowotwory skóry. Umiejętne korzystanie z solarium wymaga odpowiedniej wiedzy na temat zagrożeń zdrowotnych wynikających z nadmiernego narażenia na UV. Celem pracy była ocena wiedzy, postaw i nawyków Polaków związanych z opalaniem się w solarium. Materiał i metody. Badanie przeprowadzono wśród mieszkańców jednego z miast w województwie łódzkim w oparciu o kwestionariusz ankiety. Badana grupa to 135 osób dorosłych. Większość badanych to kobiety oraz osoby z wykształceniem średnim i zawodowym. Uczestnicy badania odpowiadali na pytania autorskiego kwestionariusza dotyczące wiedzy o promieniowaniu nadfioletowym oraz zachowań podczas korzystania z solarium. Wyniki. Wśród badanych osób 36% korzysta z solarium. Osoby nigdy nie korzystające z tego typu usług stanowiły 38% ankietowanych. Co czwarty badany korzystał z solarium w przeszłości, jednak z określonych powodów zrezygnował z tego typu opalania. Gogle ochronne używa jedynie 18% badanych. Aż 94% respondentów opalających się w solarium nigdy nie sprawdzało czy łóżko solaryjne posiada oznakowanie CE. Wnioski. Osoby uczęszczające do solarium w porównaniu do osób nie opalających się mają większą wiedzę na temat promieniowania ultrafioletowego. Mimo to nie przestrzegają zasad bezpiecznego korzystania z łóżek opalających oraz nie interesują się stanem technicznym tych urządzeń. Osoby nie opalające się w solarium są bardziej świadome niekorzystnego działania promieniowania UV na zdrowie. Potrzebne są akcje zdrowotne propagujące wiedzę o negatywnych skutkach zdrowotnych ekspozycji na nadfiolet w solarium.
EN
BACKGROUND A quantitative evaluation of vascular response to cold provocation is determined by measurements of the fi nger skin temperature. In the study two methods of cold exposure were used to assess the eff ect of water temperature and immersion duration on recovery time in subjects with the homoiothermic regulation. MATERIAL AND METHODS In the study two cold provocation tests were performed. One test consisted of a 10-min immersion of the both hands in cold water at 14 °C (Polish requirements) and the second one adequately, of a 5-min immersion in cold water at 12 °C (ISO 14835-1:2004 standard). Twenty young (22-24 years) and health subjects took part in each test. Finger skin temperature was measured on all fi ngers of both hands before and after immersion. RESULTS The mean recovery time of the cold provocation test was not statistically signifi cant in the group examined by ISO 14835-1:2004 standard requirements in comparison with the group examined by the method used in Poland. CONCLUSIONS Immersion parameters used in the cold provocation test performed in acrohomoiothermics do not have a signifi cant eff ect on recovery time.
PL
WSTĘP Ilościowa ocena reakcji naczyniowej na prowokację chłodem jest określana za pomocą pomiarów temperatury skóry palców rąk. W badaniach zastosowano dwa sposoby oziębienia rąk celem oceny wpływu temperatury wody i okresu chłodzenia na czas odnowy u osób o akrohomoiotermicznym typie regulacji obwodowej. MATERIAŁ I METODY W badaniach wykonano dwa testy czynnościowej próby termicznej. W jednym teście stosowano oziębianie obu rąk przez 10 minut w wodzie o temperaturze 14 °C (krajowe wytyczne), a w drugim odpowiednio oziębiano ręce przez 5 minut w wodzie o temperaturze 12 °C (norma ISO 14835-1:2004). W każdym teście uczestniczyło po 20 młodych (22-24 lata) i zdrowych osób. Temperaturę skóry mierzono na wszystkich palcach obu rąk przed i po oziębianiu. WYNIKI Średni czas odnowy w czynnościowej próbie termicznej nie różnił się statystycznie w grupie badanej wg zaleceń normy ISO 14835-1:2004 w porównaniu do grupy badanej wg wytycznych krajowych. WNIOSKI Parametry oziębiania stosowane w czynnościowej próbie termicznej nie mają istotnego wpływu na czas odnowy u osób z homoiotermicznym typem regulacji naczyń obwodowych.
EN
INTRODUCTION In city agglomerations, educational establishments are very often within the vicinity of energy infrastructure such as, power lines, distribution transformers; power distribution rooms, mobile phone base stations and overhead tramway power lines. The levels of magnetic fi elds in the classrooms of such educational establishments are not well known. MATERIAL AND METHODS Ten primary schools from Tychy were chosen for the study, all of which are located within a radius of 100 meters from distribution transformers. The magnetic induction was measured in at least two classrooms, i.e. in the information technology classroom and a humanistics classroom. RESULTS Based on visual inspection, it was ascertained that for two schools, the transformers were installed at a distance of not more than 20 m. In one school the distance is 15 m and in another there was an aerial voltage line at a distance of 20 m. The latter school contained elevators. In the humanistics classroom adjacent to the elevator shaft, an induction level of 110 nT was measured. In one of the three oldest schools tested, which was 125 years old, the measured magnetic induction levels were even higher: in the humanistic classroom – 226 nT and in the computer studies classroom – 59 nT. We also found that for 10 schools, the magnetic induction levels were higher in the information technology classroom than in the humanistics classroom. CONCLUSIONS Transformers installed within the vicinity of school buildings do not infl uence the magnetic induction levels within classrooms and school premises.
PL
WSTĘP W aglomeracjach miejskich bardzo często placówki oświatowe zlokalizowane są w pobliżu infrastruktury energetycznej, takiej jak: przesyłowe linie energetyczne, stacje transformatorowe, rozdzielnie napięć, stacje bazowe telefonii komórkowej, sieci trakcji tramwajowej. Nie są znane poziomy pól magnetycznych w salach lekcyjnych tak usytuowanych budynków szkolnych. Celem podjętych badań była ocena poziomu indukcji magnetycznej w klasach i pracowniach budynków szkolnych usytuowanych w pobliżu stacji transformatorowo-rozdzielczych. MATERIAŁ I METODY Do badań wybrano 10 szkół podstawowych z terenu Tychów, w pobliżu których (w promieniu 100 metrów) zainstalowane były transformatory. Indukcję magnetyczną mierzono co najmniej w dwóch salach lekcyjnych (w pracowni informatycznej i pracowni do przedmiotów humanistycznych). WYNIKI Na podstawie przeprowadzonej wizji lokalnej stwierdzono, że tylko w dwóch szkołach transformatory energetyczne zainstalowane zostały w odległości nieprzekraczającej 20 m. W odległości 15 m od jednej ze szkół zainstalowany był transformator, a w odległości 20 m przebiegała napowietrzna linia elektryczna niskiego napięcia. W szkole tej, wewnątrz budynku, stwierdzono windę towarową. Zmierzony w sali humanistycznej sąsiadującej z tunelem windy poziom indukcji wynosił 110 nT. W jednej z trzech najstarszych badanych szkół (125-letniej) poziomy indukcji magnetycznej były jeszcze wyższe: w klasie humanistycznej 226 nT, a w pracowni informatycznej 59 nT. Wykazano ponadto, że w 6 spośród 10 zbadanych pracowni informatycznych poziomy indukcji magnetycznej były wyższe niż w klasach humanistycznych. WNIOSKI Transformatory zainstalowane w pobliżu budynków szkolnych nie miały wpływu na zmierzoną indukcję magnetyczną w klasach i pomieszczeniach szkolnych.
EN
INTRODUCTION: The implementation of prevention programmes requires proper identification of risk factors, inclu-ding socio-economic conditions. The aim of the study was to determine the socio-economic determinants of asthma and allergic diseases occurring in children from Bytom. MATERIAL AND METHODS: In 2011 and 2012, an epidemiological cross-sectional study on 1,099 students from lower secondary schools from Bytom was conducted. The students completed a questionnaire which was based on an earlier Health Behaviour in School-aged Children study (HBSC). The impact of the FAS (Family Affluence Scale) and mother’s education level on asthma, dyspnoea, wheeze and allergy to house dust, pollen and pet dander were analysed. The questionnaire-derived data were analysed by means of conventional methods (Statistica 6.0). Statistical inference was made against the criterion of p < 0.05. RESULTS: The prevalence of ever diagnosed asthma was 9.9%, dyspnoea – 24.4%, wheeze – 17.5% and these problems occurred more often in children from families with a low FAS score. Asthma occurred more frequently among children whose mothers have a primary or vocational education. Children from families with a high socio- -economic status more frequently have allergy tests performed and reported allergies to house dust, pollen and animal dander. CONCLUSIONS: This study shows the impact of lower maternal education on a higher prevalence of asthma in children, which may be associated with adverse health behaviours. Sensitization to inhalant allergens are specific to children from families with a high SES, which may be associated with the higher frequency of conducted allergy tests in this group.
PL
WSTĘP: Wdrażanie odpowiednich programów profilaktycznych, minimalizujących skutki astmy bądź umożliwiających jej skuteczną kontrolę wymaga właściwej identyfikacji czynników ryzyka, w tym również uwarunkowań społeczno-ekonomicznych. Celem badania było określenie społeczno-ekonomicznych uwarunkowań astmy oraz chorób alergicznych występujących u dzieci z Bytomia. MATERIAŁ I METODY: Na przełomie 2011/2012 r. przeprowadzono epidemiologiczne badanie przekrojowe wśród 1099 uczniów szkół gimnazjalnych w Bytomiu. Kwestionariusz, wypełniany przez uczniów, zawierał pytania pochodzące z kwestionariusza stosowanego w badaniu Health Behavior in School-aged Children (HBSC). Badano wpływ skali zasobów materialnych rodziny FAS (Family Affluence Scale) oraz wykształcenia matki na częstość występowania: astmy oskrzelowej, napadów duszności, świszczącego oddechu, alergii na kurz, pyłki roślin oraz sierść zwierząt, a także na częstość wykonywania testów alergicznych. Analiza danych została przeprowadzona w programie Statistica 10.0. Przyjęto poziom znamienności statystycznej p < 0,05. WYNIKI: Częstość rozpoznanej kiedykolwiek astmy oskrzelowej wynosiła 9,9%, napadów duszności 24,4% oraz świszczącego oddechu 17,5% i problemy te częściej występowały u dzieci z rodzin o niskim FAS. Astma oskrzelowa częściej dotyczy dzieci, których matki legitymują się wykształceniem podstawowym lub zawodowym. Dzieci z rodzin o wysokim statusie społeczno-ekonomicznym (wysoki poziom skali FAS i wyższe wykształcenie matek) częściej mają wykonywane testy alergiczne i częściej też zgłaszają alergię na kurz domowy, pyłki roślin oraz sierść zwierząt. WNIOSKI: Przeprowadzone badanie wskazuje na wpływ niższego wykształcenia matek na częstsze występowanie astmy oskrzelowej u dzieci, co związane może być z niekorzystnymi zachowaniami zdrowotnymi. Uczulenia na alergeny wziewne są charakterystyczne dla dzieci z rodzin o wysokim SES, co może być związane z częstszym wykonywaniem testów alergicznych w tej grupie.
EN
Introduction: Eating habits are formed in childhood and adolescence.. Economic issues including social and demographic factors influence the choice and quality of products consumed. Aim: The aim of the study is to determine the impact of socio-economic status (SES) on eating habits of students in lower secondary schools. Material and methods: At the turn of 2011 and 2012, an epidemiological cross-sectional study on 1,099 students in lower secondary schools from Bytom was conducted. The questionnaire was based on the form used in Health Behaviour in School – aged Children study (HBSC). The socio-economic status of students was determined according to the Family Affluence Scale (FAS) and the mother’s level of education. The statistical analysis was conducted using Statistica 10.0 software. The significance level was set at p40.05. Results: 1,099 students in lower secondary school took part in the study (55.6% females and 44.4% males). 59% of students skip vegetables in their daily diet, (58.5%) fruits and (49.4%). milk but 59.7% have breakfast every day. Nevertheless the high percentage of children eating sweets every day or several times a day (37.2%) is worrying. Those children whose mothers declared secondary education and high level of FAS have proper eating habits. Children eating sweets at least once a day come mostly from families with low level of FAS. Conclusions: Bad eating habits are mostly among children whose mothers are of primary or vocational education and a low level of FAS.
PL
Wstęp: W okresie dzieciństwa i wczesnej młodości kształtują się nawyki żywieniowe. Kwestie ekonomiczne, a także niektóre czynniki społeczne i demograficzne decydują o wyborze i jakości spożywanych produktów. Cel: Celem badania jest poznanie zachowań żywieniowych wśród uczniów szkół gimnazjalnych w zależności od statusu społeczno-ekonomicznego ich rodzin. Metody: Na przełomie 2011/2012 r. przeprowadzono epidemiologiczne badanie przekrojowe, którym objętych zostało 1099 uczniów szkół gimnazjalnych w Bytomiu. Ankieta obejmowała pytania pochodzące z kwestionariusza stosowanego w badaniu Health Behavior in School – aged Children (HBSC). Dla określenia statusu społeczno-ekonomicznego zastosowano skalę zasobów materialnych rodziny Family Affluence Scale (FAS) oraz poziom wykształcenia matki dziecka. Statystyczną analizę danych przeprowadzono w oparciu o procedury dostępne w oprogramowaniu Statistica 10.0. Przy interpretacji uzyskanych wyników stosowano kryterium statystycznej znamienności p*0,05. Wyniki: Zbadano 1099 uczniów (55,6% dziewcząt i 44,4% chłopców). Badani uczniowie pomijają w codziennej diecie warzywa (59,3%), owoce (58,5%) oraz mleko i jego przetwory (49,4%). Codziennie śniadanie spożywa 59,7% badanych. Niepokojący jest wysoki odsetek dzieci spożywających słodycze codziennie lub kilka razy dziennie (37,2%). Prawidłowe zachowania żywieniowe częściej dotyczyły dzieci matek o średnim poziomie wykształcenia i wysokiej skali FAS. Wysoki odsetek dzieci spożywających słodycze codziennie lub kilka razy dziennie pochodzi z rodzin o niskim poziomie FAS. Wnioski: Nieprawidłowe zachowania żywieniowe częściej dotyczą dzieci matek z wykształceniem podstawowym lub zawodowym oraz pochodzących z rodzin o niskim poziomie zasobów materialnych.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.