Full-text resources of PSJD and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl
Preferences help
enabled [disable] Abstract
Number of results

Results found: 13

Number of results on page
first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
EN
The Act on the procedures related to people with mental disorders posing a danger to other people’s life, health or sexual freedom has been one of the most criticized legal acts over the recent months. A large group of lawyers and psychiatrists indicates that the proposed solutions are contrary to human rights standards which Poland adopted many years ago. It is emphasized that the law will create in our country the practice of using psychiatry for political purposes. On the other hand, those who defend the mentioned law indicate that some of the prisoners because of their personality disorders or sexual preference disorders intend to return to criminal activities, often directed against the life and health of children. It should be noted that at the end of the 80s in the 20th century a similar action led to the capital punishment of the mentioned people. Interestingly, for over 20 years no one undertook the subject of those prisoners whose capital punishment was later replaced with 25 years imprisonment. So is it true that the law concerned violatesfundamental human rights and freedoms? Is there a real threat that the mentioned legal act could be used for political purposes? May psychiatrists be required to accomplish exclusively tasks of political nature? Is it possible that there is no other solution which would protect the public safety? Answers to such questions will be derived from analysis of official legal materials and media information and commentaries related to the said Act.
PL
Ustawa o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób to jeden z najbardziej krytykowanych w ostatnich miesiącach aktów prawnych. Liczne grono prawników oraz psychiatrów wskazuje, iż proponowane rozwiązania są sprzeczne ze standardami ochrony praw człowieka, które wiele lat temu zostały przyjęte przez Polskę. Podkreśla się ponadto, że przyjęcie ustawy otworzy drogę do wykorzystywania psychiatrii do celów politycznych. Z drugiej strony osoby broniące przywołaną ustawę twierdzą, że część osadzonych osób, z powodu doświadczania zaburzeń osobowości bądź zaburzeń preferencji seksualnych, zamierza powrócić do działań przestępczych, skierowanych często przeciwko życiu i zdrowiu dzieci. Należy wspomnieć, iż pod koniec lat 80. XX wieku podobne działania doprowadziły do orzeczenia kary śmierci wobec ww. osób. Co istotne, przez ponad 20 lat nie podejmowano tematu sytuacji więźniów, którym karę śmierci następnie zamieniono na karę 25 lat pozbawienia wolności. Czy prawdą jest zatem, iż omawiana ustawa łamie fundamentalne prawa i wolności człowieka? Czy istnieje realna obawa wykorzystywania przywołanego aktu prawnego do celów politycznych? Czy psychiatrzy mogą zostać zobowiązani do wykonywania zadań wyłącznie o politycznym charakterze? Czy obecnie nie ma innego rozwiązania zapewniającego poszanowanie bezpieczeństwa publicznego? W prezentowanym artykule odpowiedzi na powyższe pytania będą udzielane na podstawie analizy oficjalnych materiałów prawnych oraz medialnych informacji i komentarzy odnoszących się do omawianej ustawy.
EN
The mental health protection act has been operating in the Polish legal system for less than seventeen years. This act has been revised three times so far. Subsequent changes to the law referred to: clarifying the rules of admission to hospital without patients’ consent, introduction of the institution of Ombudsman for the Psychiatric Patient Right Protection, assumptions of the National Mental Health Protection Program etc. This year’s fourth amendment to the act does not introduce changes that could be called revolutionary. However, this act adds significant issues which may be important for everyday functioning of patients and medical staff. These changes deal especially with such issues as: compulsory sychiatric hospitalisation in the petition mode, the use of the direct coercion, clarification of the competence of the above mentioned Ombudsman, and undertaking new measures to promote mental health. Especially with respect to the issues of direct coercion you can see significant changes, which include in particular authorization of medical emergency workers to use immobilization and hold. It is also important that at the moment only the courts decide on all forms of forced transportation to the hospital or nursing home. Taking up the analysis of the above act, it is worth to make a preliminary assessment of the proposed changes. It is worth to considering, whether the proposed changes will have a positive impact on the functioning of both patients and medical staff. Not less important is considering whether presently some major issues can be perceived that have not been covered by the amendment.
PL
Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego funkcjonuje w polskim systemie prawnym od niespełna siedemnastu lat. Akt ten był do tej pory trzykrotnie nowelizowany. Kolejne zmiany ustawy mówiły o: doprecyzowaniu zasad przyjęcia pacjenta do szpitala bez jego zgody, wprowadzeniu instytucji Rzecznika Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego, założeniach Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego etc. Tegoroczna czwarta nowelizacja ustawy nie zakłada zmian, które można by określić mianem rewolucyjnych. Omawiany akt wprowadza jednak istotne zapisy, które mogą mieć znaczenie dla codziennego funkcjonowania zarówno pacjentów, jak i personelu medycznego. Zmiany te dotyczą zwłaszcza takich zagadnień, jak: procedura hospitalizacji w trybie wnioskowym, stosowanie przymusu bezpośredniego, doprecyzowanie kompetencji ww. Rzecznika oraz podjęcie nowych działań w zakresie promocji zdrowia psychicznego. Szczególnie w odniesieniu do kwestii przymusu bezpośredniego można dostrzec istotne zmiany, do których zaliczyć należy przede wszystkim upoważnienie ratowników medycznych do stosowania unieruchomienia oraz przytrzymania. Istotne jest także, iż w chwili obecnej wyłącznie do sądu należy decyzja o wszelkich formach przymusowego transportu do szpitala lub też domu pomocy społecznej. Podejmując się analizy wspomnianej ustawy, warto spróbować dokonać wstępnej oceny zaproponowanych zmian. Warto zastanowić się, czy proponowane zmiany wpłyną pozytywnie na codzienne funkcjonowanie zarówno pacjentów, jak i personelu medycznego, a także czy w chwili obecnej dostrzec można istotne kwestie, które nie zostały uregulowane w omawianej nowelizacji.
EN
The issue of human rights violations by Nazi doctors has already been extensively described in the Polish literature. A study of Kępiński, Poltawska and the latest reflections of Bomba are a valuable source that presenting mechanisms of functioning the power of medical pathology. Historians of law and medicine have tried to show the practice taken by surgeons, geneticists, dentists and psychiatrists. Scientists described accurately pseudo-experiments performed on concentration camp prisoners. A lot of attention was also devoted to criminal practices that led to the death of many patients in psychiatric hospitals. It seems, however, that the subject has never lost its relevance. It should be a base for reflection on the dangers of forgetting the fundamental principles of ethical practice in medicine. The book by Arthur Katolo is another study showing the action of German doctors during World War II. This book, however, deserves more attention because of the author’s attempt to show the mechanisms leading to acceptance by the Third Reich society of such activities as forced sterilization of mentally impaired people or “life extinguishing procedures” applied to people with disabilities, in particular mental patients. This study analyses legal and social mechanisms, presented by Katola, which lead to acceptance of activities infringing not only the fundamental human rights, but also the basic rights of patients.
PL
Książka Artura Katoli jest kolejnym studium przedstawiającym działania lekarzy niemieckich w okresie II wojny światowej. Zagadnienie naruszania praw człowieka przez medyków nazistowskich zostało już dość obszernie opisane w polskiej literaturze przedmiotu. Badania Kępińskiego, Półtawskiej oraz najnowsze refleksje Bomby są cennym źródłem ukazującym mechanizmy funkcjonowania ,,medycznej patologii władzy”. Dokładnie opisano pseudoeksperymenty wykonywane na więźniach obozów koncentracyjnych przez nazistowskich chirurgów, genetyków, stomatologów oraz psychiatrów. Dużo uwagi literatura poświęciła także zbrodniczym praktykom, które prowadziły do śmierci wielu pacjentów szpitali psychiatrycznych. Wydaje się jednak, że temat jest wciąż aktualny – doświadczenia wojenne powinny być cały czas podstawą refleksji nad zagrożeniami wynikającymi z zatracenia pamięci o fundamentalnych zasadach etycznych zawodu lekarza. Książka Eugenika i eutanazja. Doświadczenia hitlerowskie zasługuje na większą uwagę ze względu na podjętą przez autora próbę ukazania mechanizmów prowadzących do akceptacji przez społeczeństwo III Rzeszy takich działań, jak przymusowe sterylizacje osób upośledzonych umysłowo czy też ,,zabiegi wygaszania życia” osób niepełnosprawnych, w tym szczególnie pacjentów szpitali psychiatrycznych. W niniejszym artykule poddano analizie przedstawione przez Katolę mechanizmy prawne oraz społeczne, które doprowadziły do akceptacji działań naruszających nie tylko fundamentalne prawa człowieka, ale także elementarne prawa pacjenta.
EN
Mental health protection act, which has been obligatory for 15 years in Poland, is considered by experts as a law of high level warranty for rights and freedom of mental ill people. However, above-mentioned act obviously does not cover completely a topic of such patient’s rights. The right to respect for his privacy is not included in either above act or other similar law. The described subject is essential as personnel of mental hospitals – often defined as total institutions – has to interfere in patient’s privacy in order to protect general security. Therefore there are numerous dilemmas of legal and ethical nature, which are not solved by official national acts. Trials of such solutions are being made by putting some records in internal regulations, which can lead to numerous conflicts between patients and hospital personnel. So taking up the topic of patient’s right to his privacy in mental hospital it is essential to answer following questions: how the protection of patient’s rights to respect of his privacy looks like in polish law? when the personnel is entitled to interfere in this right not having legal tools to do it? It is also relevant to focus on potential social consequences of breaking and respecting the right to patient’s privacy.
PL
Funkcjonująca w Polsce od 15 lat ustawa o ochronie zdrowia psychicznego określana jest przez znawców tematu jako akt prawny, który w jasny sposób gwarantuje poszanowanie praw i wolności człowieka chorego psychiczne. Wspomniana ustawa nie wyczerpuje zagadnienia ochrony praw pacjenta leczonego z powodu zaburzeń psychicznych. Zarówno we wspomnianej ustawie, jak i w innych aktach odnoszących się do praw pacjenta nie podjęto tematu prawa pacjenta do poszanowania jego prywatności. Temat ten jest o tyle istotny, iż personel szpitala psychiatrycznego, określanego często mianem instytucji totalnej, musi ingerować w prywatność chorego w celu ochrony m.in. bezpieczeństwa powszechnego. W trakcie leczenia pojawiają się zatem liczne dylematy prawno-etyczne. Dylematów tych nie rozwiązują oficjalne państwowe ustawy. Próbują tego dokonać zapisy wewnątrzszpitalnych regulaminów, co jednak może prowadzić do powstania licznych konfliktów na linii pacjent – personel. Stąd też podejmując temat prawa pacjenta do prywatności w szpitalu psychiatrycznym, warto odpowiedzieć na następujące pytania: jak w polskim prawie wygląda ochrona prawa pacjenta do poszanowania jego życia prywatnego? kiedy personel, nie posiadając często ustawowych odniesień, ma prawo ingerować w interesujące nas prawo? Na koniec zasadne wydaje się wspomnieć o potencjalnych społecznych skutkach łamania oraz poszanowania przez personel prawa pacjenta do prywatności.
EN
The aim of this article is to show complex situations, which can take place during hospitalisation of patient basing on article 24 of the act of psychical health protection. In accordance of this article a patient staying in a hospital is subjected not to medical treatment but to compulsory 10-day observation. The considerations presented below mostly focus on the possibility of using long-term effect antipsychotic pharmaceuticals – depot, in a case of patients hospitalised in above-mentioned way. It should be emphasized that using of these pharmaceuticals is analysed here not in a context of starting a medical treatment, but with reference to its compulsory application in a case of an aggressive patient, which is acceptable by law. The article aims in presenting complexity of legal, ethic and medical dilemmas which meets a psychiatrist in above mentioned situation. There are two rights concerned: the right of the patient not to be treated with the pharmaceutical during an observation (when the preparation can still act after leaving the hospital) and – on the other hand – the right of a doctor to take an action aiming in protection of the patient and the others against patient’s behaviour resulting from his sickness or mental aberration. A basic question will be asked in the article: has the doctor got a right of using a long-term effect pharmaceutical in a case of aggressive or auto-aggressive patient who has been taken to a hospital within compulsory observation, taking into account that other medical preparations are not effective?
PL
Poniższy artykuł ma na celu ukazanie złożonych sytuacji, jakie mogą wyniknąć w trakcie hospitalizacji pacjenta na podstawie art. 24 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego. Zgodnie z zapisami powyższego przepisu pacjent przebywający w szpitalu podlega z mocy prawa nie leczeniu, lecz przymusowej, 10-dniowej obserwacji. Przedstawione w przedmiotowym tekście rozważania skupiają się przede wszystkim na kwestii możliwości stosowania leków o wydłużonym działaniu – depot, wobec pacjentów hospitalizowanych w ww. trybie. Zaznaczyć należy, iż stosowanie powyższych preparatów będzie analizowanie poniżej nie w kontekście rozpoczęcia leczenia pacjenta, lecz w odniesieniu do stosowania przymusowego podania leku wobec agresywnego pacjenta, a więc działania dopuszczonego w prawie. Tekst ten ma na celu ukazanie złożoności dylematów prawno- -medyczno-etycznych, na które w powyższej sytuacji może napotkać lekarz psychiatra. Dotykają one dwóch praw: prawa pacjenta do niepodawania mu leku w trakcie obserwacji, leku, którego działanie może utrzymywać się po ewentualnym opuszczeniu szpitala po 10 dniach, oraz prawa lekarza do podjęcia czynności mających na celu zabezpieczenie pacjenta oraz osób innych przed zachowaniami wynikającymi z jego choroby lub zaburzenia. W artykule zostanie postawione podstawowe pytanie: czy lekarz, obserwując pacjenta przyjętego bez zgody na obserwację, ma prawo zastosować lek uspokajający o wydłużonym działaniu (działanie ok. 14-dniowe) w sytuacji, w której pacjent ten wykazuje agresywne lub autoagresywne zachowanie, a inne standardowe leki nie przynoszą rezultatów?
EN
The following text will show the specificity of the procedure of placing the patient in a psychiatric hospital, basing on the so called petition mode, as determined in article 29 of the mental health protection act. This procedure has a unique character because it is not related to the situation of direct threat to the patient’s health. The applicants usually are the people close to the patient or a social aid institution. This situation is unique also because it mostly takes place in an outpatient mental health clinic. Another important issue is that of the rights of the patient reporting to that type of outpatient clinic. Special attention is paid to the patient’s right to obtain information not only on the treatment but also on the purpose of treatment and circumstances of submitting an application for compulsory treatment. Furthermore, an answer was sought for such questions as whether or not in the above situation the doctor has the right to conceal some information from the patient, especially such information which may lead to a conflict or arouse its escalation in the patient’s family, or whether the presented situation contains some circumstances which allow to use direct coercion? The considerations were illustrated on the basis of a specific patient referred to hospital according to the above mentioned mode.
PL
W niniejszej pracy została przedstawiona specyfika procedury umieszczenia pacjenta w szpitalu psychiatrycznym na podstawie tzw. trybu wnioskowego, o którym mowa w art. 29 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego. Procedura ta posiada wyjątkowy charakter, gdyż nie wiąże się ona ze stanem bezpośredniego zagrożenia zdrowia lub życia pacjenta. Wnioskodawcą w sprawie są najczęściej: osoby bliskie pacjentowi lub organ do spraw pomocy społecznej. Sytuacja ta jest wyjątkowa, również dlatego że w większej część odbywa się ona na terenie poradni zdrowia psychicznego. Autorzy poświęcili też sporo miejsca zagadnieniu praw pacjenta zgłaszającego się do ww. typu poradni. W niniejszym artykule duży nacisk położono na zanalizowanie prawa pacjenta do uzyskania informacji na temat nie tylko swojego leczenia, ale też celu badania oraz okoliczności złożenia wniosku dotyczącego przymusowego leczenia. Ponadto podjęto próbę odpowiedzi na takie pytania, jak: czy w powyższej sytuacji lekarz ma prawo zataić przed badanym pewne informacje, zwłaszcza te, które mogą doprowadzić do pojawienia się konfliktu lub wywołać jego eskalację w rodzinie pacjenta? oraz czy w prezentowanej sytuacji dostrzec można okoliczności, które uprawniałyby zastosowanie przymusu bezpośredniego? Rozważania zobrazowano przypadkiem konkretnego pacjenta, który został skierowany do szpitala w wyżej przywołanym trybie.
EN
The concept of a psychiatric hospital as a total institution was formulated by Erving Goffman half a century ago. In this type of facility, the personnel has a full control over the patient (their time and private life, mobility). A psychiatric hospital is a special place. Diseases whose symptoms are often unnoticeable and difficult to properly assess are treated here. These hospitals are also unique in the legal context. Under certain circumstances, no patient’s consent is necessary for admission to a psychiatric hospital; also direct coercion may be used in these institutions. The Mental Health Law, which protects the rights of patients affected by mental disorders, has been in force in Poland for 20 years now. The purpose of the Act was to introduce standards for defending the rights and freedoms of a psychiatric ward patient. The document also refers to the principles for the use of direct coercion in patients in psychiatric wards and residents of nursing homes, the principles for involuntary admission to a psychiatric hospital, the principle for the protection of the rights of psychiatric patients (including the competence of the guardianship court and  the Ombudsman for Psychiatric Patients) as well as the principles for the confidentiality of information related to the patient experiencing mental disorders. At this point, it is worth considering whether the emergence of similar documents makes a psychiatric hospital lose its total nature. Perhaps elements that promote specific forms of relationships between the staff and the patient are of key importance. What socio-legal aspects should be included in a responsible mental health policy?
PL
Pół wieku temu Erving Goffman sformułował koncepcję szpitala psychiatrycznego jako instytucji totalnej. Zdaniem badacza w miejscu tym personel w pełni panuje nad pacjentem: jego czasem, życiem prywatnym, możliwością poruszania się. Szpital psychiatryczny to miejsce szczególne. Na jego terenie leczone są schorzenia, których objawów często nie potrafimy dostrzec i właściwie ocenić. Jest to również placówka unikalna pod kątem prawnym. Do oddziału psychiatrycznego – w pewnych okolicznościach – można przyjąć pacjenta bez jego zgody; można tam także zastosować przymus bezpośredni. W Polsce od 20 lat funkcjonuje ustawa o ochronie zdrowia psychicznego, której zapisy stoją na straży praw człowieka chorego/zaburzonego psychicznie. Celem ustawy było wprowadzenie standardów broniących praw i wolności pacjenta oddziału psychiatrycznego. W dokumencie uwzględniono ponadto zasady stosowania przymusu bezpośredniego wobec osób leczonych na oddziałach psychiatrycznych i pensjonariuszy domów pomocy społecznej, zasady przymusowego przyjęcia pacjenta do szpitala psychiatrycznego, zasady ochrony praw pacjenta szpitala psychiatrycznego (w tym kompetencje sądu opiekuńczego i Rzecznika Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego) oraz zasady dotyczące tajemnicy informacji związanych z pacjentem doświadczającym zaburzeń psychicznych. Warto rozważyć, czy pojawienie się podobnych dokumentów sprawia, że szpital psychiatryczny traci charakter totalny. Być może kluczowe są raczej elementy promujące konkretne formy relacji między personelem a pacjentem. Jakie zatem aspekty prawno-społeczne powinna uwzględniać odpowiedzialna polityka ochrony zdrowia psychicznego?
EN
Sociological studies conducted over a few last years indicate that more and more Poles apply for psychiatric health care. Also more and more pregnant patients report to mental hospitals. Not only the treatment, but also the whole process of pregnant patients hospitalisation pose an unusual challenge for the physicians and nursing staff. Psychiatric hospitalisation of the pregnant women must involve the least disturbance, which is a fundamental rule in Polish psychiatry. The article below is aimed at portraying a few dilemmas which involve the care and treatment of the group of patients concerned. Some examples will be presented, relating to the compulsory hospitalisation, applying the direct coercion and electroconvulsive therapy to the patients expecting a baby, along with the principles which have to be observed during the mentioned procedures. Besides, the sensitive question of the so called psychiatric conditions entitling to perform an abortion will be discussed. This issue, discussed mainly abroad, has to be analysed also from the perspective of the Polish law. Therefore, in relation to the proposed topic, based on the specific case, the information will be presented about the Polish and foreign legal basis entitling to abortion on the one hand and the risk of the aborting women’s aggravated mental health on the other hand.
PL
Przeprowadzone w ciągu ostatnich kilku lat badania społeczne dowodzą, że coraz więcej Polaków korzysta z pomocy psychiatrycznej opieki zdrowotnej. Do szpitali psychiatrycznych zgłasza się także coraz więcej pacjentek w ciąży. Nie tylko leczenie, ale cały proces hospitalizacji pacjentki w ciąży stanowi niezwykłe wyzwanie dla personelu lekarsko‑pielęgniarskiego. Psychiatryczna hospitalizacja pacjentki spodziewającej się potomstwa w sposób szczególny musi uwzględniać fundamentalną w polskiej psychiatrii zasadę najmniejszej uciążliwości. Poniższy artykuł ma na celu ukazanie kilku dylematów, jakie wiążą się z leczeniem i opieką nad tą grupą pacjentek. Przedstawione zostaną przykłady związane z przymusową hospitalizacją, stosowaniem przymusu bezpośredniego oraz stosowaniem zabiegów elektrowstrzasów wobec pacjentek spodziewających się dziecka, a także zasady, jakich należy przestrzegać w trakcie wykonywania wspomnianych działań. Omówione zostanie również szczególnie delikatne zagadnienie dotyczące tzw. psychiatrycznych przesłanek uprawniających do wykonania aborcji. Zagadnienie to, komentowane głównie poza granicami naszego kraju, powinno być przeanalizowane także z perspektywy polskich przepisów prawa. Dlatego też w odniesieniu do proponowanego tematu, bazując na konkretnym kazusie, z jednej strony zostaną przedstawione informacje dotyczące polskich oraz zagranicznych podstaw prawnych uprawniających do dokonania aborcji, z drugiej – wyniki badań ukazujących wyraźnie niebezpieczeństwo legalizacji wspomnianych praktyk, co istotne – niebezpieczeństwo odnoszące się bezpośrednio do pogorszenia się stanu zdrowia psychicznego pacjentki poddającej się zabiegowi przerwania ciąży.
EN
Use of direct coercion is a very peculiar situation, as it requires the use of force against another human being. Licence to take such action must be governed by the law, in the case of psychiatric care stipulated in the provisions of Mental Health Protection Act. Under this act, doctors and nurses are authorised to use such means as restraint, seclusion, and/or administration of relevant drugs under force to a patient displaying aggressive or auto-aggressive behaviour. Similar behaviours, however, can also be presented by special education students, some of who were once patients of psychiatric hospitals. Educators in schools are not allowed or authorised to use physical force against a student. What should a teacher do in a situation of aggression on the part of a student to protect their own and other people’s safety? Is it permissible in certain situations to restrain a student? Perhaps in some clearly defined cases teachers have an obligation to use force against a student with a disability? This article is an attempt to answer these questions.
PL
Zastosowanie przymusu bezpośredniego to sytuacja szczególna, wymagająca użycia siły wobec drugiego człowieka. Możliwość podjęcia podobnych działań musi być regulowana przez określone akty prawne. W kontekście rzeczywistości psychiatrycznej należy wskazać przede wszystkim na zapisy ustawy o ochronie zdrowia psychicznego. Zwrócono w niej uwagę, że lekarz i pielęgniarka mogą podjąć wobec agresywnego lub autoagresywnego pacjenta takie działania, jak unieruchomienie, przytrzymanie, izolacja i przymusowe podanie leków. Jednak niebezpieczne zachowania mogą prezentować również uczniowie szkół specjalnych, których część była niegdyś pacjentami szpitali psychiatrycznych. Nie zmienia to faktu, że na terenie szkół pedagodzy nie mają formalnego prawa do zastosowania przymusu bezpośredniego wobec ucznia. Co zatem mogą zrobić, kiedy podopieczny stosuje siłę? W jaki sposób nauczyciel powinien postąpić w przypadku agresji ucznia, by chronić bezpieczeństwo własne oraz innych osób? Czy w pewnych sytuacjach wolno mu przytrzymać podopiecznego albo go unieruchomić? Czy w wybranych przypadkach pedagog ma obowiązek użycia siły wobec niepełnosprawnego ucznia? W artykule podjęta zostanie próba udzielenia odpowiedzi na powyższe pytania.
EN
Medical confidentiality is a phenomenon that has special meaning. Since the time of Hippocrates, it has been emphasized that the physician is responsible for the protection of patient information. As a result, a therapeutic relationship may be built. In the Polish law, psychiatric confidentiality has been presented in an even more distinctive way: it is emphasized that the psychiatrist may not post information regarding the patient’s admission of her/his fault. According to the Law on Mental Health Protection, all persons involved in the therapeutic process are obliged to keep the information secret. However, do these provisions apply also to employees cooperating with the hospital? More and more such people: security guards, catering staff, hairdressers, perform their duties in the hospital ward. They have direct access to some information about the patient, such as her/his name, appearance and behaviour. The hospital administrative staff’s situation is similar. Furthermore, it is worth considering whether or not the medical confidentiality applies to medical students. The Polish law mentions only the presence of students during the medical examination conducted by a doctor. On what basis do students receive precise information about a given patient and a consent for an access to her/his medical records? These issues are particularly important in psychiatric practice. This article shows the importance of psychiatric confidentiality and the present challenges related to the reported problems (especially an access of students and non-medical employees to information about the patient) and contains proposed solutions.
PL
Tajemnica lekarska ma szczególne znaczenie. Już od czasów Hipokratesa podkreśla się, że lekarz odpowiada za ochronę informacji na temat pacjenta – dzięki temu może dojść do zbudowania relacji terapeutycznej. W polskim prawie tajemnica psychiatryczna została ukazana w sposób jeszcze bardziej doniosły: zaznacza się, iż psychiatra nie może zamieszczać informacji dotyczących przyznania się pacjenta do winy. Jak precyzuje Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego, do zachowania tajemnicy są zobowiązane wszystkie osoby biorące udział w postępowaniu terapeutycznym. Czy przepisy te obejmują również pracowników współpracujących ze szpitalem? Coraz więcej takich ludzi (ochroniarzy, pracowników firm cateringowych, fryzjerów) wykonuje swoje obowiązki na terenie oddziału szpitalnego. Mają oni bezpośredni dostęp do części informacji na temat pacjenta – jego imienia, wyglądu, zachowania. W podobnej sytuacji są pracownicy administracyjni szpitala. Ponadto warto rozważyć, czy tajemnica lekarska obowiązuje studentów medycyny. W polskim prawie jest mowa jedynie o obecności studentów w trakcie badania prowadzonego przez lekarza. Na jakiej podstawie studenci otrzymują dokładne informacje o chorym i zgodę na wgląd w jego dokumentację medyczną? W praktyce psychiatrycznej zagadnienia te odgrywają szczególnie ważną rolę. Artykuł ukazuje znaczenie tajemnicy psychiatrycznej i współczesne wyzwania dotyczące sygnalizowanych problemów (przede wszystkim dostępu pracowników niemedycznych i studentów do informacji o pacjencie) oraz zawiera propozycje rozwiązań.
EN
The doctor–patient relationship is special as it addresses issues directly related to dignity and intimacy. Patients share information about their problems and, in turn, the doctor has the knowledge and skills that can help to solve these problems. It should be noted, however, that there is a clear disparity in this relationship: at some point the patient must trust the doctor and comply with the proposed instructions. As a result of this imbalance, the notion of patient rights was developed. It was pointed out that patients should be treated in a manner respectful of their dignity. This has resulted in an increasingly popular approach, according to which the patient has become a partner in the therapeutic process. In recent years, however, a disturbing phenomenon may be observed. Some patients have changed their attitude to doctors, regarding them exclusively as specialists in a given field. The expectations and demands of patients have increased and are sometimes accompanied by verbal and/or physical aggression. Therefore, some important issues that arise at this point: Does the occurrence of aggressive behaviour stem from a specific cause? Perhaps only a certain group of patients are likely to show this type of behaviour? Is it possible to become addicted to aggression? How should doctors react to verbal and/or physical violence?
PL
Relacja między pacjentem a lekarzem ma szczególny charakter, dotyczy bowiem zagadnień bezpośrednio związanych z intymnością i godnością. Pacjent dzieli się informacjami na temat swoich problemów, a lekarz ma wiedzę i umiejętności, które mogą pomóc w ich rozwiązaniu. W omawianej relacji istnieje więc wyraźna dysproporcja: pacjent musi w pewnym momencie zaufać lekarzowi i podjąć proponowane przez niego działania. Dysproporcja ta przyczyniła się do rozwoju idei praw pacjenta. Zwrócono uwagę, że osobę leczoną trzeba traktować z szacunkiem, a jej godności nie wolno naruszać. Dzięki temu coraz popularniejsze stawało się podejście, zgodnie z którym pacjent jest partnerem w procesie terapeutycznym. W ostatnich latach można jednak zaobserwować niepokojące zjawisko: część pacjentów zmieniła stosunek do lekarzy i traktuje ich wyłącznie jako specjalistów od określonych usług. Osoby leczone mają coraz więcej oczekiwań i żądań, którym czasem towarzyszy agresja słowna i fizyczna. Pojawiają się zatem istotne pytania: Czy wystąpienie zachowań agresywnych wynika z konkretnej przyczyny? Czy tylko pewna grupa pacjentów jest skłonna do podejmowania podobnych działań? Czy od agresji można się uzależnić? W jaki sposób lekarz powinien reagować na przemoc werbalną i fizyczną?
EN
The act on mental health protection has been operative in Poland for twenty years now. It is an act of special significance. It clarifies such important issues as psychiatric observation, involuntary treatment, and the use of direct coercion. There are, however, legal and medical issues in our country that have not been settled, such as the problem of in vitro fertilization. Attempts made in recent years to introduce separate regulations for it have failed. Analyzing the current bioethical debate, more and more often some psychological and psychiatric threads may be perceived in it. In scientific and journalistic discussions such questions appear as: How does fertilization procedure affect the woman’s emotions? Should in vitro be available to all those interested? Can a person with mental disorders apply for a child using in vitro methods? Such doubts have recently been followed by subsequent ones. Some questions were asked about the mental health of children conceived through prenatal adoption. Will these children be able to find their identity? This article shows new contexts of Polish bioethical debate, directly referring to psychiatric and psychological problems.
PL
W Polsce od 20 lat obowiązuje ustawa o ochronie zdrowia psychicznego. To akt prawny o szczególnym znaczeniu: dzięki niemu wyjaśnione zostały ważne zagadnienia, m.in. obserwacja psychiatryczna, przymusowe leczenie i zastosowanie przymusu bezpośredniego. W naszym kraju istnieją jednak nieuregulowane kwestie prawno-medyczne – mowa o problemie zapłodnienia pozaustrojowego metodą in vitro. W ostatnich latach nie udało się wprowadzić odrębnych przepisów dotyczących tego zagadnienia. Gdy analizuje się obecną debatę bioetyczną, dostrzec można, że coraz częściej pojawiają się w niej wątki o charakterze psychologicznym i psychiatrycznym. W dyskusjach naukowych i publicystycznych padają pytania: Jak procedura zapłodnienia wpływa na emocje kobiety? Czy in vitro powinno być dostępne dla wszystkich zainteresowanych? Czy osoba z zaburzeniami psychicznymi może starać się o dziecko za pomocą metody in vitro? Do powyższych wątpliwości w ostatnim czasie dołączyły kolejne. Pojawiły się pytania o kondycję psychiczną dzieci poczętych w wyniku adopcji prenatalnej: czy będą one potrafiły odnaleźć własną tożsamość? Artykuł ukazuje nowe konteksty polskiej debaty bioetycznej odnoszące się wprost do problematyki psychiatrycznej i psychologicznej.
EN
The right to respect the dignity of children using medical services in psychiatric units is regulated among other by the Patients’ Rights act and the Patients’ Rights Ombudsman act, Physician and Dentist Professions Act and the Medical Ethics Code. Although since 1994 the Mental Health Protection Act has existed, some information appears about the violation of the dignity of the child in psychiatric hospitals. Material and methods: Analysis of the information obtained from different sources (the media, the Internet, from patients and/or their legal guardians, peror Psychiatric Hospital Patients’ Ombudsman) allowed to draw up a list of repeated situations in psychiatric units for children and adolescents where the dignity of the juvenile/minor patient may be violated. Results: The most frequently reported issues are: reduction of the minor/juvenile patients’ access to “privileges” (such as direct contacts with colleagues), lack of privacy (such as controls in toilets and bathrooms), irregularities during the use of direct coercion, lack of regular access to a mobile phone, the Internet, stereo equipment, lack of juvenile/minor patients’ consent for treatment (including the double permission), engaging the patients to cleaning work, and medical staff’s interventions of educational and corrective character (the patients perceive this as the use of penalties). Discussion: It was found out that the reaction of a minor/juvenile psychiatric unit patient or her/his carers to the detachment from her/his surroundings, favourite activities or things, and educational interventions are related to precise determination of diagnostic and therapeutic procedures and rules prevalent in the group, privileges, consequences, and application of behavioural effects in the form of negative reinforcements (so-called penalties) and positive reinforcements (rewards). A strong response to infringement of the rules may be perceived by the patients as a violation of their rights. Particularly important in such situations is the way the dialogue with the patient is conducted, besides the patient has to be informed about the consequences of infringement of the norms and rules. This should be reflected in the rules of the psychiatric unit. Furthermore, special importance within the respect for the dignity of the minor/juvenile patient in the psychiatric unit is ascribed to the use of a long-term direct coercion in case of a patient with severe mental impairment and/or autism, strongly agitated, aggressive or self-aggressive. The principle of the respect for the dignity of the patient requires notification of the patient, regardless of her/his condition, about the planned activities, immobilization of the patient in the near presence of the other staff, personal analysis of the patient’s health condition by the physician who ordered or prolonged the coercion (every 4 hours), by the nurse (control of the condition – every 15 minutes). However, the use of direct coercion and adherence to the principle of “the least disturbance” do not reduce the patient’s discomfort. Introduction of additional detailed executory rules does not eliminate the conflict between the respect for the dignity of the patient and the effectiveness of undertaken activities, the patient’s safety, the other patients’ comfort and multilateral staff encumbrance.
PL
Prawo do poszanowania godności dzieci korzystających ze świadczeń medycznych na oddziałach psychiatrycznych regulują między innymi ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz Kodeks Etyki Lekarskiej. Mimo obowiązywania od 1994 roku ustawy o ochronie zdrowia psychicznego pojawiają się informacje, które mogą świadczyć o naruszaniu godności dziecka w warunkach szpitala psychiatrycznego. Materiał i metoda: Analiza informacji uzyskanych z różnych źródeł (z mediów, Internetu, od pacjentów i/lub ich opiekunów prawnych, od Rzecznika Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego) pozwoliła na opracowanie listy powtarzających się sytuacji na oddziałach psychiatrycznych dla dzieci i młodzieży, w których godność nieletniego/małoletniego pacjenta może być naruszona. Wyniki: Do najczęściej zgłaszanych spraw należą: ograniczenia nieletnim/małoletnim pacjentom dostępu do „przywilejów” (np. bezpośredniego kontaktu z kolegami), nieposzanowanie prywatności (m.in. kontrole w toaletach i łazienkach), nieprawidłowości przy stosowaniu przymusu bezpośredniego, brak stałego dostępu do telefonu komórkowego, Internetu, sprzętu grającego, brak zgody osoby nieletniej/małoletniej na leczenie (w tym podwójnej), angażowanie pacjentów do prac porządkowych oraz interwencje personelu medycznego o charakterze resocjalizacyjno-wychowawczym (w rozumieniu pacjentów – stosowanie kar). Omówienie: Ustalono, że reakcje nieletniego/małoletniego pacjenta oddziału psychiatrycznego czy jego opiekunów na pewne odcięcie od otoczenia, ulubionych zajęć i przedmiotów oraz interwencje wychowawcze wiążą się m.in. z precyzyjnym określaniem reguł postępowania diagnostyczno-terapeutycznego, zasad panujących w grupie, przywilejów, konsekwencji, a także stosowaniem oddziaływań behawioralnych pod postacią wzmocnień negatywnych (tzw. kar) i pozytywnych (nagród). Stanowcze reagowanie na łamanie norm może być odbierane przez pacjentów jako naruszanie ich praw. Szczególnie istotny w tych sytuacjach jest sposób prowadzenia z pacjentem dialogu oraz informowania go o konsekwencjach naruszenia norm. Powinno to znaleźć odzwierciedlenie w regulaminie oddziału psychiatrycznego. Poza tym szczególną rangę w zakresie poszanowania godności nieletniego/małoletniego pacjenta na oddziale psychiatrycznym ma stosowanie długotrwałego przymusu bezpośredniego w przypadku pacjenta z głębszym upośledzeniem umysłowym i/lub autyzmem, silnie pobudzonego, agresywnego czy autoagresywnego. Zasada poszanowania godności pacjenta wymaga jego uprzedzenia, bez względu na stan, o planowanych działaniach, unieruchamiania w bliskiej obecności pozostałego personelu, osobistego analizowania stanu zdrowia pacjenta przez lekarza zlecającego bądź przedłużającego przymus (co 4 godziny), przez pielęgniarki (kontrola stanu co 15 minut). Niemniej jednak wymienione wymogi zastosowania przymusu bezpośredniego, a także stosowanie się do zasady „najmniejszej uciążliwości” nie zmniejszają dyskomfortu pacjenta. Wprowadzanie dodatkowych szczegółowych przepisów wykonawczych nie usuwa konfliktu pomiędzy poszanowaniem godności pacjenta a skutecznością podejmowanych działań, bezpieczeństwem pacjenta, komfortem pozostałych pacjentów oraz wielostronnym obciążeniem personelu.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.