Search results

Sort By:

Limit search:

Kopalne ssaki jadowite z nadrzędu Eulipotyphla

100%

Kowalski K., Duk K.

Kosmos

2016

vol. 65

issue 1

93-102

Jadowitość jest niezwykle rzadkim zjawiskiem wśród ssaków, zarówno tych kopalnych, jak i współczesnych. Niemniej jednak, przypuszcza się, że już niektóre mezozoiczne ssaki mogły być pierwotnie jadowite. Z drugiej jednak strony, zwolennicy przeciwstawnej teorii przekonują, że jadowitość jest nowo nabytą cechą, która u współczesnych Eulipotyphla wyewoluowała niezależnie co najmniej trzykrotnie. W niniejszej pracy dokonujemy przeglądu kopalnych Eulipotyphla, które posądzane są o wytwarzanie jadu. Jadowite były najprawdopodobniej zamieszkujące Eurazję duże ryjówki należące do rodzaju Beremendia (B. fissidens, B. minor i B. pohaiensis) oraz Dolinasorex glyphodon, endemiczny gatunek z Półwyspu Iberyjskiego. Wysoce prawdopodobne jest, że jadowite były także tajlandzka Siamosorex debonisi, dwa gatunki rzęsorków z terenów Europy i Azji: Neomys newtoni i N. browni, endemiczne dla Wysp Karaibskich dwa gatunki almików: Solenodon arredondoi i S. marcanoi oraz blisko z nimi spokrewnione ssaki z rodzaju Nesophontes. Mniej prawdopodobna jest jadowitość zamieszkującego tereny Azji Lunanosorex lii. Domniemaną jadowitość u powyższych gatunków postuluje się w oparciu o (i) charakterystyczne cechy uzębienia, tj. siekacze (lub kły u Nesophontes), zaopatrzone w głęboką bruzdę umożliwiającą przewodzenie jadu z gruczołów ślinowych, oraz (ii) pokrewieństwo z innymi, szczególnie współczesnymi, jadowitymi Eulipotyphla. Jako że niejednoznaczną jest funkcja wspomnianych modyfikacji uzębienia, albowiem bruzdy występują także w kłach niejadowitych ssaków (np. lemury, ostronosy, pawiany), zaś szkliwo, pokrywające zęby oraz bruzdy na całej ich długości, może odgrywać jedynie rolę wzmacniającą strukturę zęba - drugie kryterium, pokrewieństwa, jest koniecznym do spekulowania o jadowitości kopalnych taksonów. Naukowcy prawdopodobnie nigdy nie będą w stanie jednoznacznie potwierdzić lub zaprzeczyć jadowitości wyżej wymienionych wymarłych ssaków, zwłaszcza w oparciu o cechy ich uzębienia, jednak prawdopodobnym jest, że niektóre kopalne Eulipotyphla mogły być jadowite.

The occurrence of venoms in mammals, both fossil and extant ones, is not widespread. Nevertheless, there is a strong belief that some of the Mesozoic mammals could be originally venomous. On the other hand, the opposite theory assumes that the ability of venom production is a newly acquired feature that evolved among extant Eulipotyphla at least three times independently. In present paper, we review the fossil Eulipotyphla which are suspected to produce a venom. Venomous could be three species of the giant shrews of the genus Beremendia (B. fissidens, B. minor and B. pohaiensis) living in Eurasia, Dolinasorex glyphodon - endemic species from Iberian peninsula, Thai Siamosorex debonisi, two species of the genus Neomys living in Eurasia: N. newtoni and N. browni, as well as two species of solenodons: Solenodon arredondoi and S. marcanoi, and, closely related to them, endemic species of the genus Nesophontes from the Caribbean. Less probably, venomous could be Lunanosorex lii from Asia. Presumed ability of producing venom in above-mentioned species is based on (i) special dental features, such as incisors (or canines of Nesophontes) provided with a deep groove enabling delivery of venom from salivary glands, and (ii) relatedness to the extant venomous Eulipotyphla. As the function of mentioned modifications is not clear, because grooves are also present in canine teeth of non-venomous mammals, such as lemurs and coati, and enamel covering the teeth and the grooves can only play the reinforcing role of the tooth, the second criterion, relatedness, is required for speculating about the abilities of producing venom among fossil Eulipotyphla. Probably, scientists will never be able to confirm or deny the ability of producing venom among those mammals unambiguously, especially basing on their dental features. However, it is possible that some of the fossil Eulipotyphla could be venomous.

Jadowite ssaki.

100%

Kowalski K., Rychlik L.

Kosmos

2014

vol. 63

issue 4

643-655

W niniejszym artykule dokonujemy przeglądu jadowitych ssaków, z uwzględnieniem "swoiście jadowitych" (takich jak należący do rzędu stekowców dziobak australijski i zaliczane do rzędu ryjówkokształtnych almiki, ryjówki krótkoogonowe, rzęsorki i jeden gatunek zębiełka), "nieswoiście jadowitych" (nietoperze wampiry) i przypuszczalnie jadowitych (kilka gatunków lori z rzędu naczelnych). Fakt, iż pewne ssaki mogą być jadowite przez wieki ignorowany był przez środowisko naukowe. Dopiero w latach 50-tych ubiegłego wieku podjęto (między innymi przez polskich badaczy) pierwsze próby określenia właściwości jadów niektórych gatunków. Ostatnimi czasy, rozwój nowoczesnych technik umożliwiających rozdział jadów przyczynił się do ponownego wzrostu zainteresowania tą grupą zwierząt i umożliwił badaczom poznanie pierwszych składników występujących w ich jadach. Nie mniej jednak badania nad jadami ssaków są ciągle w fazie wstępnej. W artykule przedstawiamy stan poznania właściwości oraz funkcji jadów wytwarzanych przez jadowite ssaki oraz wskazujemy na możliwości zastosowania niektórych z tych jadów w leczeniu wielu chorób i produkcji leków. Możliwe bowiem, że w najbliższym czasie poznamy dokładniej właściwości lecznicze substancji zawartych w jadach ssaków. A wtedy zapewne wiele z tych substancji, jak wcześniej składniki jadów pająków, pszczół czy węży, znajdzie zastosowanie w farmakologii czy medycynie.

This article presents "specific venomous" mammals (Australian platypus, two species of the genus Solenodon, and shrews of the genera Blarina, Neomys and Crocidura), "non-specific venomous" ones (three species of vampire bats), and "presumably venomous" mammals (several species of the genus Nycticebus). For centuries there has been a widespread belief that mammals could be as venomous as reptiles. However, this belief remained overlooked by orthodox scientists and was treated as a folklore. Nevertheless, already in the 1950s the first attempts to determine the properties of venoms of the short-tailed shrew (Blarina brevicauda) and water shrew (Neomys fodiens) were undertaken (among others, by Polish scientists). Recently, the development of modern techniques of venom separation has contributed to the renewed interest in venomous mammals and allowed to discover the first components of their venoms. Nevertheless, these studies are still at a preliminary stage. This article reviews our knowledge about the properties and functions of mammal venoms and shows the possibilities of their use in medical treatment and production of drugs. It is likely that in the near future we will learn more about the healing properties of these venoms. Thus, it is also possible that many of these substances, similarly to components of the venoms of spiders, bees or snakes, will have a number of applications in pharmacology and medicine.

Refine search results

2 Kosmos

1 2016

1 2014

2 Kowalski K.

1 Duk K.

1 Rychlik L.

Search results

Kopalne ssaki jadowite z nadrzędu Eulipotyphla

Jadowite ssaki.