Rola naturalnego światła w życiu organizmów jest już stosunkowo dobrze poznana. Ze względu na stałość oraz przewidywalność rytmu dzień/noc w ekosystemie u populacji wielu organizmów wyewoluowały cykle okołodobowe regulowane przez światło. Sztuczne światło w nocy związane z działalnością człowieka jest nowym czynnikiem w środowisku. Gdy powoduje zaburzenie cyklu światła i ciemności w ekosystemie mówimy o ekologicznym zanieczyszczeniu światłem. W niniejszej pracy omówiono różnice pomiędzy ekologicznym zanieczyszczeniem światłem i fotozanieczyszczeniem oraz przedyskutowano traktowanie zanieczyszczenia światłem spolaryzowanym jako rodzaj ekologicznego zanieczyszczenia światłem. Przedstawiono również wiele przykładów wpływu ekologicznego zanieczyszczenia światłem na różne aspekty ekologii i fizjologii organizmów.
EN
The role of natural light in life of organisms is relatively well known. Consistency and predictability of day/night rhythm in environment caused evolution of diurnal cycles regulated by light in populations of many organisms. Artificial light at night is connected with human activities and is a new factor in environment. When it causes disruption of light and darkness cycle, it leads to ecological light pollution. In this paper differences between ecological light pollution and photopollution are presented. Polarized light pollution as a kind of ecological light pollution is discussed. Also many examples of influence of ecological light pollution on ecology and physiology of organisms are presented.
Ekologia miejska, to stosunkowo nowa interdyscyplinarna dziedzina, kształtująca się dzięki dokonaniom nauk socjologicznych, ekonomicznych, politycznych i biologicznych. Tak szerokie podejście umożliwia wielowymiarowe zrozumienie funkcjonowania miast, które stają się coraz częstszym elementem krajobrazu. W niniejszej pracy zaprezentowane zostały różne aspekty dotyczące ekologii miejskiej w kontekście nauk biologicznych. Omówiono oddziaływanie człowieka na środowisko naturalne związane z szybkim rozwojem miast. Przedstawiono również historię i kierunki badań ekologii miejskiej oraz wybrane, mniej znane aspekty badań ekologicznych w mieście (zanieczyszczenie światłem i syndrom miejskiego strumienia). Przedyskutowano także problem miast zlokalizowanych w centrach różnorodności biologicznej oraz przedstawiono kierunki i perspektywy badań ekologicznych w mieście.
EN
Urban ecology is a relatively new interdisciplinary domain of knowledge, which is developing in conjunction with sociological, economic, political and biological sciences. Such a broad approach enables to understand multidimensional functioning of cities, which is getting to be a more common element of landscape. In this paper different aspects of urban ecology in the context of biological sciences are presented. Discussed is influence of humans on environment in connection with the rapid development of cities. Also the history of urban ecology and less known selected aspects of ecological studies (light pollution, urban stream syndrome) are presented. In the end, the problems of cities located in biodiversity hot spots and perspectives of ecological research in the cities are discussed.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.