Search results

1

Zasady kontroli chorych na raka piersi po przeprowadzonym leczeniu radykalnym

100%

Hodorowicz-Zaniewska D., Herman K.

Polish Journal of Surgery

|

2017

|

vol. 89(3)

36-39

PL

Program kontroli po leczeniu radykalnym stanowi niezbędny element kompleksowej opieki nad chorymi z rakiem piersi. Z uwagi na fakt, że jest to najczęstszy nowotwór u kobiet w Polsce i na świecie, prawidłowo prowadzony follow-up ma istotne znaczenie nie tylko w wymiarze klinicznym, lecz także ekonomicznym. W niniejszym opracowaniu przedstawiono najbardziej aktualne zalecenia dotyczące programu kontroli w tej grupie chorych. Jego podstawowym celem jest wczesne wykrycie wznowy miejscowej lub raka drugiej piersi, obserwacja późnych powikłań po leczeniu, a także stworzenie wielodyscyplinarnej infrastruktury, która pozwala na zmniejszenie ryzyka nawrotu choroby i zminimalizowanie następstw fizycznych, psychicznych i społecznych związanych z przebytym leczeniem.

2

Zalecenia dotyczące badań ultrasonograficznych tętnic nerkowych

100%

Drelich-Zbroja A., Kuczyńska M., Światłowski Ł., Szymańska A., Elwertowski M., Marianowska A.

|

EN

The present clinical practice recommendations are addressed to physicians of all specialties, who perform Doppler ultrasound examinations of the kidneys on a daily basis, and in particular to specialists in radiology and imaging diagnostics. The recommendations were based on the Ultrasonography Standards of the Polish Ultrasound Society and current scientific reports consistent with Evidence Based Medicine. The paper discusses patient preparation protocol, examinat ion technique with particular emphasis on patient’s position allowing to obtain proper Doppler angle of insonation, as well as diagnostic limitations of the technique. Normal blood flow parameters as well as those indicating hemodynamically significant stenosis are also presented. Although the 2013–2014 American guidelines for renal artery duplex sonography (AIUM Practice Parameter for the Performance of Native Renal Artery Duplex Sonography and AIUM Practice Guideline for the Performance of an Ultrasound Examination of Solid-Organ Transplants), which were the basis for many national recommendations, have not been significantly updated to date, a large body of scientific research indicates the need for revision of current Doppler ultrasound standards and parameters, particularly for patients receiving endovascular treatment due to renovascular hypertension. Therefore, the paper refers to the current issue of ultrasound scan interpretation in patients receiving endovascular stenting, after transplantation of kidney, as well as in pediatric patients.

PL

Niniejsze zalecenia praktyki klinicznej kierowane są do lekarzy wszystkich specjalności wykonujących na co dzień badania ultrasonograficzne nerek metodą dopplerowską, a w szczególności do specjalistów radiologii i diagnostyki obrazowej. Powstały one na podstawie Standardów badań ultrasonograficznych Polskiego Towarzystwa Ultrasonograficznego oraz aktualnych doniesień naukowych zgodnych z Evidence Based Medicine. W opracowaniu omówiono protokół przygotowania pacjenta, technikę badania, ze szczególnym uwzględnieniem pozycji pacjenta w celu uzyskania odpowiednich wartości kąta insonacji dopplerowskiej, a także ograniczenia diagnostyczne metody. Podano również wartości zarówno prawidłowych parametrów przepływu krwi, jak i wskazujące na obecność istotnego hemodynamicznie zwężenia. Pomimo że opublikowane w latach 2013–2014 amerykańskie kryteria diagnostyki dopplerowskiej tętnic nerkowych (AIUM Practice Parameter for the Performance of Native Renal Artery Duplex Sonography oraz AIUM Practice Guideline for the Performance of an Ultrasound Examination of Solid-Organ Transplants), na których oparto wiele zaleceń krajowych, do dziś nie uległy znaczącym aktualizacjom, liczne badania naukowe wskazują na potrzebę rewizji obowiązujących norm i parametrów dopplerowskich, zwłaszcza w odniesieniu do pacjentów leczonych endowaskularnie z powodu nadciśnienia naczyniowo-nerkowego. Z tego względu autorzy niniejszego opracowania zdecydowali się poruszyć aktualną problematykę dotyczącą interpretacji badań u pacjentów po implantacji stentu wewnątrznaczyniowego poddanych przeszczepowi nerki i naczyń nerkowych oraz pacjentów pediatrycznych.

3

Podsumowanie zaleceń postępowania we wrodzonym obrzęku naczynioruchowym z niedoboru C1 inhibitora

100%

Piotrowicz-Wójcik K., Stobiecki M., Obtułowicz K., Porębski G.

Alergia Astma Immunologia - przegląd kliniczny

|

2018

|

vol. 23

|

issue 4

199-204

EN

The paper summarizes the recommendations of the Hereditary Angioedema Section of the Polish Society of Allergology regarding the management of this disease in a view on up-to-date data. Its classification, pathomechanism, clinical picture and diagnosis were discussed. The principles of treatment and prevention of edema attacks and disease monitoring were presented. Characteristic features related to the course and management during pregnancy and in the pediatric group of patients were mentioned.

PL

W pracy podsumowano, w świetle zaktualizowanych danych, zalecenia Sekcji Wrodzonego Obrzęku Naczynioruchowego Polskiego Towarzystwa Alergologicznego dotyczące postępowania w tym schorzeniu. Omówiono jego klasyfikację, patomechanizm, obraz kliniczny i rozpoznawanie. Przedstawiono zasady leczenia i zapobiegania napadom obrzęku oraz monitorowania choroby. Wymieniono cechy charakterystyczne odnoszące się do przebiegu i postępowania w okresie ciąży i w pediatrycznej grupie chorych.

4

Histopatologia i zmiany przedrakowe w raku krtani

100%

Kaczmarczyk D., Bruzgielewicz A., Osuch-Wójcikiewicz E.

Polski Przegląd Otorynolaryngologiczny

|

2014

|

vol. 3(3)

132-139

PL

Carcinoma of the larynx is the one of the most common malignant deaseases. Squamouscell carcinoma are 95% of the laryngeal malignancy, the other malignant neoplasmsconsist only 5% of them. In this study we present morphological and histopathologicaltypes of the SSC of the larynx, the clinical and histopathological menagement of theprecancerous lesion and the treatment recomendations.

5

Czy w organizacji szkoleń w zakresie leczenia przepuklin w Polsce potrzebne są zmiany? Wyniki badania ankietowego przeprowadzonego wśród chirurgów operujących przepukliny, a dotyczące zakresu stosowania zaleceń międzynarodowych towarzystw herniologicznych

100%

Mitura K., Dąbrowiecki S., Śmietański M., Matyja A.

Polish Journal of Surgery

|

2017

|

vol. 89(5)

12-18

PL

In the therapy of an inguinal hernia, there is a huge variety in the way of treating and the choice of surgical technique. Practice shows that the intraoperative improvisation and surgeons’ own modifications of the original techniques have become part of routine procedure. No mandatory hernia registration system causes the actual detailed herniology status in our country remains unknown. The aim of the study was to summarize the results of a survey on knowledge of a hernia according to the standards developed by international hernia societies compared with everyday clinical practice. During the International Conference Hernia in Poland, which took place on 10 December 2016 in Zakopane we conducted an interactive session among 106 surgeons dealing with hernias. Surgeons responded to 66 questions about daily surgical practice and decision making in their centers, and 27 questions for the assessment of the world’s latest treatment recommendations regarding groin hernias. The most common method of using the implant technique Lichtenstein, used by 91% of doctors. 20% of surgeons in planned operations in adult men routinely uses no mesh technique. Almost 80% of respondents do not apply TEP or TAPP. Only 45.7% of surgeons customize surgical technique to the patient. Only 7 of the 27 analyzed recommendation has been accepted by more than 90% of respondents. 9 of the 27 recommendations were approved by less than half of the surgeons. In the case of 11 recommendations, surgeons simultaneously failed to comply with these recommendations in daily practice. Deficiencies in the system of training and the underfunding of medical procedures cause insufficient TAPP/ TEP availability in Poland in an inguinal hernia. Improvement of the surgeons’ knowledge on how to perform surgery

6

Neuropsychological rehabilitation of acquired, non-progressive cognitive-behavioral disorders in evidence-based clinical recommendations

89%

Polanowska K. E.

Medical Rehabilitation

|

2020

|

vol. 24(2)

31-39

PL

Wprowadzenie: Rehabilitacja neuropsychologiczna jest ważnym działem rehabilitacji neurologicznej. Jej techniki są badane naukowo pod względem efektywności i poddawane analizom zbiorczym, żeby wyodrębnić najskuteczniejsze z nich. Cel: Celem artykułu jest przedstawienie aktualnych zaleceń klinicznych w obszarze rehabilitacji neuropsychologicznej prowadzonej u dorosłych chorych z nabytym i niepostępującym uszkodzeniem mózgu, spowodowanym najczęściej udarem lub urazem głowy. Źródła danych: Zalecenia pochodzą z najnowszych opracowań naukowych, zawierających systematyczne przeglądy i metaanalizy badań nad rehabilitacją chorych z dysfunkcjami poznawczymi i/lub nieprawidłowościami zachowania. Wnioski: Jak dotychczas najwyższą rekomendację i status praktycznych standardów w rehabilitacji neuropsychologicznej zyskały techniki terapii 5 zaburzeń poudarowych (deficyty uwagi, lekkie zaburzenia pamięci, lewostronne zaniedbywanie wzrokowe, afazja, ogólne obniżenia funkcjonowania poznawczo-behawioralnego) i 5 zaburzeń pourazowych (deficyty uwagi, lekkie zaburzenia pamięci, lekkie i umiarkowane dysfunkcje wykonawcze, nieprawidłowości funkcjonowania społecznego i komunikacji interpersonalnej, ogólne obniżenie funkcjonowania poznawczo-behawioralnego). Techniki te mogą być stosowane samo dzielnie lub wprowadzane w połączeniu z interwencjami o niższym poziomie rekomendacji, klasyfikowanymi jako praktyczne zalecenia lub praktyczne opcje. Skorzystanie z niżej rekomendowanych interwencji powinno być rozważane także w sytuacjach, gdy dla specyficznych form zaburzeń brak technik standardowych. W odniesieniu do deficytów, dla których nie zostały dotąd sformułowane żadne zalecenia, niezbędne są dalsze badania. Dotyczy to agnozji, głębokich zaburzeń pamięci i amnezji, a także głębokich dysfunkcji wykonawczych.

EN

Introduction: Neuropsychological rehabilitation is an important area of neurological rehabilitation. Its techniques are studied in terms of effectiveness and subjected to collective analyses in order to identify the best interventions. Objective: The purpose of the article is to present current clinical recommendations for neuropsychological rehabilitation among adult patients with acquired, non-progressive brain damage usually caused by a stroke or head injury. Data sources: The recommendations are based on the latest scientific papers containing systematic reviews and meta-analysis of studies on the rehabilitation of patients with cognitive dysfunctions and/or behavioral abnormalities. Conclusions: To date, the highest recommendation and the status of practice standards in neuropsychological rehabilitation have been achieved by therapeutic techniques of 5 post-stroke disorders (attention deficits, mild memory deficits, left-sided visual neglect, aphasia, global decline in cognitive-behavioral functioning) and 5 post-traumatic disorders (attention deficits, mild memory deficits, mild and moderate executive dysfunctions, abnormalities in social functioning and interpersonal communication, global decline in cognitive-behavioral functioning). These techniques may be used independently or introduced in combination with interventions of a lower recommendation level, classified as practice guidelines or practice options. The use of lower grade recommendations should also be considered in situations where there are no standard techniques for specific forms of disorders. In the case of deficits for which no recommendations have yet been made, further research is necessary. This applies to agnosia, profound memory disorders and amnesia, as well as profound executive dysfunctions.

7

Uśmierzanie bólu pooperacyjnego w chirurgii ogólnej – zalecenia Towarzystwa Chirurgów Polskich, Polskiego Towarzystwa Anestezjologii i Intensywnej Terapii, Polskiego Towarzystwa Badania Bólu oraz Polskiego Towarzystwa Znieczulenia Regionalnego i Leczenia Bólu

75%

Wordliczek J., Zajączkowska R., Dziki A., Jackowski M., Richter P., Woroń J., Misiołek H., Dobrogowski J., Paśnik K., Wallner G., Malec-Milewska M.

Polish Journal of Surgery

|

2019

|

vol. 91(1)

47-68

PL

Szacuje się, że każdego roku na świecie przeprowadzanych jest ponad 310 milionów zabiegów operacyjnych. Prawidłowe postępowanie przeciwbólowe w okresie okołooperacyjnym jest fundamentalnym prawem każdego pacjenta, zmniejsza także znacząco liczbę powikłań pooperacyjnych oraz czas i koszty hospitalizacji, szczególnie u pacjentów z grupy wysokiego ryzyka (ASA III-V), poddawanych rozległym zabiegom chirurgicznym oraz hospitalizowanych w oddziałach intensywnej terapii. Pomimo tak istotnych argumentów przemawiających za prowadzeniem skutecznej analgezji w okresie okołooperacyjnym, u blisko 79% pacjentów operowanych w trybie hospitalizacji oraz 71% pacjentów operowanych w trybie ambulatoryjnym (tzw. chirurgia 1-dnia) obserwowano pooperacyjny ból o nasileniu umiarkowanym, silnym lub ekstremalnym. Dlatego też skuteczne uśmierzanie bólu pooperacyjnego powinno być jednym z priorytetów zintegrowanego, nowoczesnego postępowania okołooperacyjnego, którego składowymi poza adekwatną analgezją są wczesne odżywianie drogą przewodu pokarmowego, wczesne uruchamianie pacjentów oraz aktywna fizjoterapia. W obecnie publikowanych „Zaleceniach” zespół autorów dokonał aktualizacji poprzednich „Rekomendacji” przede wszystkim w zakresie dotyczącym metod optymalizacji uśmierzania bólu pooperacyjnego oraz nowych technik i leków wprowadzonych do terapii bólu pooperacyjnego w ostatnich latach. Zaktualizowano także algorytmy pooperacyjnego postępowania przeciwbólowego w różnych kategoriach zabiegów.

8

Diagnostyka postnatalna wad układu moczowego wykrytych w okresie prenatalnym. Część 1. Wady z poszerzeniem dróg moczowych

63%

Tkaczyk M., Czarniak P., Gastoł P., Kaczmarek P., Kiliś-Pstrusińska K., Samolewicz E., Warchoł S., Żurowska A.

Pediatria i Medycyna Rodzinna

|

2010

|

vol. 6

|

issue 2

118-124

EN

Increased availability of prenatal ultrasound examination resulted in high number of early detected abnormalities of urinary tract in neonates and infants. In at least 1/100 normal pregnancies abnormal picture of kidneys or urinary tract is suspected. Most frequently the urinary tract dilatation may be detected. One or both of the kidneys could be affected but dilatation of renal pelvis, ureter or enlargement of urinary bladder may be seen. High percent of abnormalities resolve during infancy and do not constitute an indication for postnatal surgery. On the other hand, enlarged urinary bladder with widened urinary tract accompanied by oligohydramnios clearly indicates serious congenital malformation with high perinatal risk of death. Prenatal evaluation enables both, prenatal intervention and more frequently proper and detailed planning of careful clinical postnatal evaluation. According to Polish regulations the follow up relies mainly on neonatologist and paediatrician. Unfortunately, standards of such care are not available. In the present publication (prepared in multidisciplinary cooperation of urologists, nephrologists and radiologists) we describe a part of guidelines concerning diagnostic procedures with neonates or infants with urinary tract dilatation suggested by prenatal screening. This paper is dedicated to these physicians who deal with postnatal diagnosis of urinary tract malformation. They include scheme for evaluation in case of renal pelvis dilatation, megaureter, posterior urethral valves. Suggestions for antibiotic prophylaxis are also presented.

PL

Szeroka dostępność prenatalnej diagnostyki ultrasonograficznej płodu niesie ze sobą korzyści pod postacią zwiększonej wykrywalności wad wrodzonych układu moczowego. Wadę taką w rutynowym badaniu podejrzewa się mniej więcej u 1/100 płodów. Najczęściej wykrywanym obrazem jest poszerzenie dróg moczowych płodu. Zmiany mogą dotyczyć jednej lub obu nerek płodu. Można zauważyć także poszerzenie moczowodów oraz powiększony pęcherz moczowy. W dużej liczbie przypadków obraz poszerzenia miedniczek nerkowych ustępuje lub nie stanowi ostatecznie wskazań do interwencji zabiegowej. Z drugiej strony powiększenie pęcherza moczowego i dróg moczowych wraz ze skąpowodziem wskazuje na poważną wadę wrodzoną z wysokim ryzykiem okołoporodowym. Obraz prenatalny dróg moczowych nie tylko umożliwia zaplanowanie interwencji w okresie ciąży, ale także pozwala ustalić właściwe postępowanie okołoporodowe, co ze względu na wysoką częstość nieprawidłowych obrazów ułatwia racjonalne postępowanie. W obecnej strukturze opieki zdrowotnej pierwszy etap diagnostyki planowany jest dla lekarzy neonatologów i pediatrów, którzy do tej pory nie mieli dostępu do zunifikowanych zaleceń co do takiego postępowania. Prezentowana praca powstała na podstawie zaleceń Polskiego Towarzystwa Nefrologii Dziecięcej, które przygotował wielodyscyplinarny zespół urologów, nefrologów oraz specjalistów radiologów – pisana była z myślą o lekarzach prowadzących pourodzeniową diagnostykę wad. Zaprezentowano w niej zalecenia dotyczące diagnostyki pourodzeniowej w przypadku poszerzenia miedniczki nerkowej, moczowodu, zastawek cewki tylnej. Zawiera także sugestie co do stosowania profilaktyki zakażeń układu moczowego.

9

Diagnostyka postnatalna wad układu moczowego wykrytych w okresie prenatalnym. Część 2. Zmiany w miąższu nerek

63%

Adamczyk P., Cieślak-Puchalska A., Żurowska A., Sikora P., Wasilewska A., Tkaczyk M.

Pediatria i Medycyna Rodzinna

|

2010

|

vol. 6

|

issue 2

125-134

EN

Urinary tract malformations are frequently detected by routine prenatal ultrasound examination performed in normal pregnancy. Abnormalities of kidney tissue and structure are diagnosed in prenatal examinations less frequently than urinary tract dilatation. These include: renal agenesis or hypoplasia (uni- or bilateral), hyperechogenicity or renal parenchyma or part of it (medulla), dysplastic kidneys, multiple or single cysts. From the epidemiological point of view, they are less frequent but may be important for single patient. For example they may put the foetus and newborn at high risk (bilateral kidney agenesis). Postnatal evaluation of those problems relies mostly on neonatologist and paediatrician with nephrologist consultant. The initial evaluation is very similar to malformations with urinary tract dilatation presented in the first part of series (first evaluation in first week of life with follow up after 4-6 weeks). Usually these malformation do not put a newborn to a direct danger in the neonatal period or in infancy, provided proper exclusion of processes affecting both kidneys (dysplasia, hypoplasia or polycystic kidney disease). However, sometimes apart of normal picture in initial evaluation, changes in kidney are detected later in the life. In the present, second part of publication we describe guidelines concerning diagnostic approach in case of kidney tissue abnormalities suggested by prenatal ultrasound screening. Additionally, we described guidelines for prophylaxis of progression of kidney disease and factors that force us to modify the scheme based on clinical symptoms.

PL

Wady wrodzone układu moczowego stanowią znaczącą grupę wad, które mogą być wykryte prenatalnie. Oprócz nieprawidłowych obrazów dróg wyprowadzających mocz stwierdza się również nieprawidłowości w zakresie ilości i struktury miąższu nerkowego. Nieprawidłowe obrazy ultrasonograficzne obejmują zaburzenia, takie jak: niewytworzenie lub zmniejszenie ilości miąższu jednej lub obu nerek, hiperechogeniczność miąższu, zmiany torbielowate lub dysplastyczne oraz pojedyncze torbiele. Z punktu widzenia epidemiologicznego występują one wyraźniej rzadziej niż zaburzenia dróg wyprowadzających mocz. Mimo to część z nich może stanowić zagrożenie dla przebiegu ciąży i dla dziecka – na przykład agenezja nerek czy obustronne zmiany torbielowate. Ciężar diagnostyki pourodzeniowej w tych przypadkach spoczywa na pediatrze, lekarzu rodzinnym oraz konsultującym nefrologu. Jej początkowy schemat jest podobny do zastosowanego w przypadku wad z poszerzeniem dróg moczowych (badanie wstępne pourodzeniowe oraz badanie dodatkowe 4-6 tygodni po poprzednim). Wiadomo, że zaburzenia echostruktury i ilości miąższu nerek zwykle nie stanowią zagrożenia dla dziecka w okresie noworodkowym i niemowlęcym, pod warunkiem wykluczenia zmian dotyczących obu nerek jednocześnie, takich jak wielotorbielowatość, dysplazja lub hipoplazja. Zdarza się także, że mimo braku potwierdzenia wady w pierwszych badaniach, zmiany występują w kolejnych. W niniejszym opracowaniu znajdują się wskazówki dotyczące postępowania pourodzeniowego w ww. jednostkach chorobowych. Dodatkowo omówione zostały obecnie obowiązujące zasady profilaktyki postępu choroby nerek oraz odstępstwa od zaproponowanych wskazówek w oparciu o dane kliniczne.

10

Farmakoterapia bólu u chorych na nowotwory – zalecenia Polskiego Towarzystwa Badania Bólu, Polskiego Towarzystwa Medycyny Paliatywnej, Polskiego Towarzystwa Onkologicznego, Polskiego Towarzystwa Medycyny Rodzinnej, Polskiego Towarzystwa Anestezjologii i Intensywnej Terapii, i Towarzystwa Chirurgów Polskich

63%

Wordliczek J., Kotlińska-Lemieszek A., Leppert W., Woroń J., Dobrogowski J., Krajnik M., Przeklasa-Muszyńska A., Jassem J., Drobnik J., Wrzosek A., Janecki M., Pyszkowska J., Kocot-Kępska M., Zajączkowska R., Filipczak-Bryniarska I., Boczar K., Jakowicka-Wordliczek J., Malec-Milewska M., Kübler A., Suchorzewski M., Mordarski S., Dziki A., Paśnik K.

Polish Journal of Surgery

|

2018

|

vol. 90(4)

55-84

PL

Grupa ekspertów Polskiego Towarzystwa Badania Bólu, Polskiego Towarzystwa Medycyny Paliatywnej, Polskiego Towarzystwa Onkologicznego, Polskiego Towarzystwa Medycyny Rodzinnej, Polskiego Towarzystwa Anestezjologii i Intensywnej Terapii oraz Towarzystwa Chirurgów Polskich w oparciu o przegląd piśmiennictwa opracowała zalecenia dotyczące farmakoterapii bólu u chorych na nowotwory. Przeszukano bazy danych: EMBASE, MEDLINE oraz Cochrane Central Register of Controlled Trials wprowadzając następujące hasła: ból, nowotwór, farmakoterapia, analgetyki i pokrewne. Przeglądowi poddano publikacje dotyczące patomechanizmów bólu u chorych na nowotwór, metod jego oceny oraz leków stosowanych w farmakoterapii bólu u chorych na nowotwór: nieopioidowych leków przeciwbólowych (paracetamolu, metamizolu, niesteroidowych leków przeciwzapalnych), opioidów, koanalgetyków (glukokortykosteroidów, agonistów receptora α2 adrenergicznego, antagonistów receptora NMDA, leków przeciwdepresyjnych, przeciwpadaczkowych, leków stosowanych miejscowo) oraz leków stosowanych w celu zwalczania objawów niepożądanych związanych ze stosowanym leczeniem przeciwbólowym, a także łagodzenia objawów innych niż ból u pacjentów leczonych opioidami. Omówiono zasady rotacji opioidów, przedstawiono zalecenia postępowania w przypadku wystąpienia hiperalgezji indukowanej przez opioidy. Zebrano leki stosowane w różnych rodzajach bólu u chorych na nowotwór: neuropatycznego, trzewnego, kostnego oraz przebijającego. Przedstawiono także najczęściej występujące interakcje leków stosowanych w farmakoterapii bólu u chorych na nowotwór. Ponadto przedstawiono zasady postępowania w sytuacjach kryzysowych oraz w przypadku przedawkowania opioidów i wystąpienia poopioidowej depresji oddechowej. W końcowej części zaleceń omówiono zagadnienia bólu i opieki nad pacjentami w okresie umierania. Zalecenia te są przeznaczone dla lekarzy praktyków różnych specjalności, którzy na co dzień zajmują się diagnostyką i leczeniem chorych na nowotwór.

11

Wytyczne postępowania w oddziałach zabiegowych szpitali niejednoimiennych podczas pandemii COVID-19

51%

Mitura K., Myśliwiec P., Rogula W., Solecki M., Furtak J. P., Kazanowski M., Kłęk S., Nowakowski M., Pędziwiatr M., Zawadzki M., Wallner G., Sobocki J.

Polish Journal of Surgery

|

2020

|

vol. 92(2)

42-53

PL

Od kilku tygodni jesteśmy uczestnikami wykładniczo postępującej pandemii koronawirusem SARS-CoV-2. Wraz z przyrostem liczby osób zakażonych SARS-CoV-2, narasta problem postępowania chirurgicznego z pacjentami wymagającymi pilnej operacji. W szpitalach innych niż jednoimienne będą pojawiać się osoby zakażone wirusem SARS-CoV-2 z ujemnymi wynikami badań, które mogą stanowić zagrożenie dla innych pacjentów oraz personelu szpitali. Pracownicy ochrony zdrowia stanowią niemal 17% zakażonych Polaków, zatem priorytetem staje się wczesne wychwytywanie osób zakażonych, celem ochrony zasobów ludzkich i zapewnienia ciągłości dostępu do opieki chirurgicznej. Zarówno operacje chirurgiczne, jak i badania oraz zabiegi endoskopowe, są procedurami o podwyższonym ryzyku zakażenia. Zatem kluczowe staje się nie tylko określenie algorytmu kwalifikacji pacjentów do leczenia chirurgicznego, ale także stratyfikacja ryzyka zakażenia personelu podczas operacji i adekwatna ochrona personelu. Każdy szpital powinien być przygotowany organizacyjnie i logistycznie na konieczność przeprowadzenia pilnej operacji u chorego z podejrzeniem lub potwierdzonym zakażeniem, łącznie z zabezpieczeniem środków ochrony indywidualnej. Ograniczona dostępność sprzętu, praca pod presją i braki kadrowe w sytuacji zagrożenia wysoce zakaźnym patogenem zmuszają do pragmatycznego gospodarowania zasobami ludzkimi w ochronie zdrowia. Konieczne są: natychmiastowe, skoordynowane działanie i jasne, jednolite wytyczne, aby system opieki zdrowotnej mógł zapewnić obywatelom niezbędną opiekę chirurgiczną, jednocześnie chroniąc pacjentów i personel. W niniejszym dokumencie przedstawiono aktualne zalecenia dotyczące postępowania chirurgicznego w czasie pandemii COVID-19 w Polsce.

12

Dieta w profilaktyce osteoporozy – zalecenia i kontrowersje

51%

Białokoz-Kalinowska I., Konstantynowicz J., Abramowicz P., Piotrowska-Jastrzębska J.

Pediatria i Medycyna Rodzinna

|

2013

|

vol. 9

|

issue 4

350-356

EN

Osteoporosis is a systemic metabolic disease characterized by loss of bone mass and its impaired microarchitecture, resulting in an increased risk of fragility fracture. Epidemiological data indicate an increase in the incidence of osteoporotic fractures worldwide. The high cost of health, social and economic treatment of osteoporosis requires seeking effective methods of prevention. Considering the multifactorial aetiology of osteoporosis, to the well documented risk factors belong: age, gender, ethnogenetic factors, current or history of chronic disease, steroid therapy and lifestyle. The modifying lifestyle factors as nutrition and physical activity are the potential tools for effective primary prevention of osteoporosis addressed to the whole of society, with particular emphasis on the paediatric population. The results of previous studies evaluating the effect of diet on the reduction of osteoporotic fractures are ambiguous, difficult to interpret and translate into specific dietary recommendations. Although there is a lot of evidence of beneficial effects on skeletal metabolism due to intake of various nutrients (macro- and micronutrients, vitamins D, K and C, isoflavones, plant, polyunsaturated fatty acids omega-3), but both the intake assessment of these nutrients and the monitoring their impact on bone remains extremely difficult in practice. Beneficial role of calcium and vitamin D in mineral homeostasis and bone metabolism has been thoroughly proven, however, further studies are needed, particularly prospective and randomized, in order to determine the optimal calcium intake, dose, bioavailability and nutrient sources, and indications for preventive supplementation. Due to the wide‑spread deficit and insufficient dietary intake of vitamin D, in the light of current guidelines for osteoporosis prevention, the entire population should receive supplementation of vitamin D in the doses strictly dependent on age, sex and season.

PL

Osteoporoza jest układową chorobą metaboliczną charakteryzującą się zanikiem masy kostnej i jej zaburzoną mikroarchitekturą, prowadzącą do wzmożonej łamliwości kości. Dane epidemiologiczne wskazują na wzrost częstości złamań osteoporotycznych. Wysokie koszty zdrowotne, społeczne i ekonomiczne leczenia osteoporozy skłaniają do poszukiwania skutecznych metod profilaktyki. Rozważając wieloczynnikową etiologię schorzenia, wśród udokumentowanych czynników ryzyka należy wymienić: wiek, płeć, uwarunkowania etniczno-genetyczne, aktualne lub przebyte przewlekłe choroby, steroidoterapię oraz styl życia. Właśnie w czynnikach modyfikujących styl życia, obejmujących żywienie i aktywność fizyczną (obciążenia mechaniczne kości), upatruje się możliwość korekty masy szkieletowej i jakości tkanki kostnej, efektywnej pierwotnej profilaktyki osteoporozy skierowanej do całego społeczeństwa, ze szczególnym uwzględnieniem populacji dzieci i młodzieży. Wyniki dotychczasowych badań oceniających wpływ diety na redukcję złamań osteoporotycznych są niejednoznaczne, trudne do interpretacji i przełożenia na konkretne zalecenia żywieniowe. Wprawdzie istnieje szereg dowodów korzystnego działania pewnych składników żywieniowych na metabolizm szkieletowy w okresie rozwoju i inwolucji (biopierwiastki, witaminy D, K i C, izoflawony roślinne, wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3), ale zarówno ocena spożycia tych czynników pokarmowych, jak i monitorowanie ich wpływu na kość w praktyce pozostają niezwykle trudne. Korzystna rola wapnia i witaminy D w homeostazie mineralnej ustroju i metabolizmie kostnym została gruntownie udowodniona, jednakże konieczne są dalsze badania, zwłaszcza prospektywne z randomizacją, w celu ustalenia optymalnej podaży wapnia, dawki, biodostępności i jego źródeł pokarmowych oraz wskazań do prewencyjnej suplementacji. Ze względu na powszechny deficyt i niedostateczną podaż dietetyczną witaminy D zgodnie z aktualnymi wytycznymi profilaktyki osteoporozy cała populacja powinna zostać objęta suplementacją tego związku, w ściśle określonych dawkach, zależnych od wieku, płci i pory roku.

Refine search results

Zasady kontroli chorych na raka piersi po przeprowadzonym leczeniu radykalnym

Zalecenia dotyczące badań ultrasonograficznych tętnic nerkowych

Podsumowanie zaleceń postępowania we wrodzonym obrzęku naczynioruchowym z niedoboru C1 inhibitora

Histopatologia i zmiany przedrakowe w raku krtani

Czy w organizacji szkoleń w zakresie leczenia przepuklin w Polsce potrzebne są zmiany? Wyniki badania ankietowego przeprowadzonego wśród chirurgów operujących przepukliny, a dotyczące zakresu stosowania zaleceń międzynarodowych towarzystw herniologicznych

Neuropsychological rehabilitation of acquired, non-progressive cognitive-behavioral disorders in evidence-based clinical recommendations

Uśmierzanie bólu pooperacyjnego w chirurgii ogólnej – zalecenia Towarzystwa Chirurgów Polskich, Polskiego Towarzystwa Anestezjologii i Intensywnej Terapii, Polskiego Towarzystwa Badania Bólu oraz Polskiego Towarzystwa Znieczulenia Regionalnego i Leczenia Bólu

Diagnostyka postnatalna wad układu moczowego wykrytych w okresie prenatalnym. Część 1. Wady z poszerzeniem dróg moczowych

Diagnostyka postnatalna wad układu moczowego wykrytych w okresie prenatalnym. Część 2. Zmiany w miąższu nerek

Wytyczne postępowania w oddziałach zabiegowych szpitali niejednoimiennych podczas pandemii COVID-19

Dieta w profilaktyce osteoporozy – zalecenia i kontrowersje