Search results

1

Jak leczymy i dokąd zmierzamy w terapii AMD?

100%

Święch-Zubilewicz A., Dolar-Szczasny J., Mackiewicz J.

|

vol. 1

|

issue 1

4-10

EN

The number of patients with age-related macular degeneration in population over 50 increases constantly, however the exact etiology of that pathology is still not well known. Previously used wet AMD treatment methods such as radiotherapy, laser therapy or photodynamic therapy were not successful. Now the gold standard for wet AMD treatment is the use of intravitreally administered anti-VEGF antagonists such as ranibizumab, aflibercept or off-label bevacizumab. However these medications are directed against the symptoms and not the cause of described pathology. Probable multifactorial etiology of AMD needs further improvement in therapy of that disease. New immunomodulators, neuroprotectors, antioxidants as well as gene therapy is currently under investigations to improve AMD treatment.

PL

Zwyrodnienie plamki żółtej związane z wiekiem dotyczy coraz większej liczby chorych po 50. r.ż., jednakże etiologia tego schorzenia nie została dotychczas dokładnie poznana. Terapie stosowane w wysiękowej postaci AMD, takie jak radioterapia, laseroterapia czy fototerapia dynamiczna, okazały się nieskuteczne i obecnie standardem w leczeniu tego schorzenia jest podawanie doszklistkowe leków z grupy antagonistów VEGF, takich jak ranibizumab, aflibercept czy off-label bewacyzumab. Preparaty powyższe nie likwidują jednak przyczyny AMD, ale mają głównie działanie objawowe. Przypuszczalna wieloczynnikowa etiologia AMD wskazuje na konieczność poszukiwania nowych metod leczenia tego schorzenia. W związku z tym w fazie badań są leki wpływające na układ immunologiczny, substancje neuroprotekcyjne, antyoksydacyjne, terapie genowe

2

Zastosowanie diety ketogennej w leczeniu padaczki

88%

Jastrzębski K.

Aktualności Neurologiczne

|

2017

|

vol. 17

|

issue 4

214-219

EN

Epilepsy is the second most frequent chronic condition neurologists encounter in their day-to-day practice. Suboptimal response to antiepileptic drugs may be due to numerous factors, some of which may be modified. For patients who remain nonresponsive to various combinations of drugs and doses, the therapeutic options include surgery, or vagal nerve stimulation, yet not all patients with drug-resistant epilepsy are eligible for the procedures. Ketogenic diet is one of the available non-pharmacological options in such cases. Many years of experience, dating back to the 1920s, have allowed to identify disorders in which ketogenic diet is the treatment modality of choice. In the case of broadly defined drug-resistant epilepsy in children, and increasingly often in adult patients, ketogenic diet is an established adjunctive treatment. Most of the available data concerns the paediatric population. This paper is a review of literature data regarding ketogenic diet for drug-resistant epilepsy. The diet’s application has been discussed for the management of various neurological disorders such as glucose transporter type 1 deficiency syndrome (GLUT1 deficiency syndrome), Dravet syndrome, tuberous sclerosis, Doose syndrome, Lennox–Gastaut syndrome, Ohtahara syndrome, Landau–Kleffner syndrome and epileptic encephalopathy with continuous spike and wave during sleep. The literature data demonstrate ketogenic diet to be an effective nonpharmacological treatment method. Importantly, however, in many cases instead of being considered a therapy of last resort, it should be offered earlier in the management.

PL

Padaczka jest drugą co do częstości chorobą przewlekłą, z jaką neurolog spotyka się w codziennej praktyce. Niesatysfakcjonująca odpowiedź na leki przeciwpadaczkowe może mieć wiele przyczyn, a część z nich jest potencjalnie modyfikowalna. Dla osób nieodpowiadających na leki w różnych kombinacjach i dawkach opcją terapeutyczną pozostaje usunięcie ogniska padaczkorodnego czy stymulacja nerwu błędnego, jednak nie wszyscy pacjenci z padaczką lekooporną kwalifikują się do wymienionych procedur. Jedną z niefarmakologicznych metod, które można wówczas zastosować, jest dieta ketogenna. Wieloletnie doświadczenia, sięgające lat 20. XX wieku, doprowadziły do zidentyfikowania chorób, w których dieta ketogenna stanowi metodę z wyboru. W przypadku szeroko pojętej padaczki lekoopornej u dzieci i coraz częściej u dorosłych wspomnianą dietę stosuje się nierzadko jako terapię dodaną do już przyjmowanych przez pacjenta leków. Najwięcej dostępnych danych odnosi się do populacji dzieci. Celem pracy był przegląd danych literaturowych na temat padaczki lekoopornej i diety ketogennej. Omówiono jej zastosowanie w związku z deficytem transportera glukozy typu pierwszego, zespołem Dravet, stwardnieniem guzowatym, zespołem Doose’a, zespołem Lennoxa–Gastauta oraz innymi problemami neurologicznymi: zespołem Ohtahary, zespołem Landaua–Kleffnera i encefalopatią padaczkową z ciągłymi wyładowaniami typu iglica–fala w trakcie snu. Dane z piśmiennictwa wskazują, że dieta ketogenna jest skuteczną pozafarmakologiczną metodą leczenia. Co ważne, często powinno się ją wdrażać nie na samym końcu, lecz na wcześniejszych etapach postępowania.

3

The pathomechanism of visuo-spatial neglect within the context of therapies

75%

Polanowska K. E., Seniów J. B.

Medical Rehabilitation

|

2011

|

vol. 15(3)

21-28

PL

W artykule dokonano przeglądu najbardziej znanych koncepcji teoretycznych dotyczących patomechanizmu zespołu zaniedbywania i ich implikacji terapeutycznych. Najczęstszym i najbardziej inwalidyzującym wariantem tego zespołu jest lewostronne zaniedbywanie wzrokowo-przestrzenne, wynikające zwykle z uszkodzenia okolic skroniowo-ciemieniowych prawej półkuli mózgu. Przejawia się ono trudnościami w wykrywaniu, a nawet wyobrażaniu sobie przez chorych bodźców wzrokowych pochodzących z lewej części przestrzeni, czego nie można wytłumaczyć podstawowymi ubytkami sensorycznymi, jak np. niedowidzeniem połowiczym. Zaniedbywanie wzrokowe wiązane jest najczęściej z patologią uwagi przestrzennej oraz innymi dysfunkcjami uwagowymi, a także ze zniekształceniem tzw. wewnętrznej (mózgowej) reprezentacji przestrzeni. Odmienność poglądów, co do przyczyn tego zaburzenia przyczyniła się do rozwoju różnych metod terapii: począwszy od stosowania interwencji typowo behawioralnych aż po wprowadzanie technik neuromodulacji i stymulacji mózgu oraz próby leczenia farmakologicznego. Mimo to, jedynie trening przeszukiwania wzrokowego uzyskał dotąd status „praktycznego standardu” w postępowaniu terapeutycznym. Pozostałe interwencje są zalecane jako opcja terapeutyczna bądź mają charakter eksperymentalny i wymagają dalszych badań nad ich skutecznością. Analizie poddaje się też metody kombinowane, powstałe z połączenia różnych podejść terapeutycznych. Wydaje się, że dla dalszego rozwoju metod terapii chorych z zaniedbywaniem wzrokowo-przestrzennym ważne jest wiązanie patomechanizmu tego zaburzenia nie z jednostkową dysfunkcją, lecz zbiorem współzależnych dysfunkcji poznawczych mogących bezpośrednio powodować lub pośrednio nasilać asymetrię we wzrokowym przeszukiwaniu przestrzeni.

EN

This article reviews the most wide-spread theoretical underpinnings of the pathomechanism of hemineglect syndrome and their therapeutic implications. The most frequent and disabling form of the syndrome, left visuo-spatial neglect, arises usually as a consequence of damage to the temporo-parietal regions of the right hemisphere of the brain. It manifests itself with difficulties in detecting or even imagining visual stimuli coming from the left side of space, that cannot be explained by primary sensory loss such as hemianopia. Visual neglect is most often associated with pathologies of spatial attention and of other attentional components, but also with distortion of the mental representation of space. The different views on the causes of this disorder have contributed to the development of various therapeutic approaches: ranging from the use of typical behavioral interventions to the application of specific neuro-modulation, and stimulation techniques as well as drug treatment attempts. Despite this, only the training of visual scanning has been so far recognized as “good practice standard”. Other interventions are recommended as a therapeutic option or are experimental and require further research on their effectiveness. Combined treatments which include various therapy approaches, are also being analyzed. It seems that for the further development of the treatment methods of hemineglect the most important is consideration of its pathomechanism not as a single entity, but as a set of interrelated cognitive dysfunctions which can directly cause or indirectly exacerbate the asymmetry in the visual scanning of space.

4

Psylocybina jako alternatywny lek dla osób cierpiących na depresję

63%

Dydak K., Śliwińska-Mossoń M., Milnerowicz H.

Psychiatria i Psychologia Kliniczna

|

2016

|

vol. 16

|

issue 3

165-170

EN

Psilocybin is a psychodysleptic substance of natural origin present in the Psilocybe type mushrooms. Psychodysleptics are psychoactive substances which strongly affect the perception, mood and cognitive processes of a human. The mind-altering operation of psilocybin is based on stimulating the serotoninergic receptors, which leads to the increase in the concentration of serotonin in the brain and contributes to the intensification of the sensorimotor activity and perception. The effect of the operation of psilocybin on the human body are various changes in behaviour – frequent euphoria, cheerfulness, the feeling of lightness and unity with the surrounding world. Additionally, psilocybin causes perception modification not imitating reality, often mistaken for hallucinations. The operation of psilocybin may be compared to the operation of LSD (lysergic acid diethylamide), yet many times weaker. Psilocybin may be found on the list of intoxicants in the I-P group, namely substances with no medical applications and with a high potential of overusing, which are excluded from the pharmaceutical trade and may be used solely for scientific purposes. However, the properties of psilocybin make it possible to consider its use in medicine. Ailments, in which the use of this substance brings measurable effects, include depression. Studies conducted on volunteers show that psilocybin may be a good alternative to the currently available antidepressants – its effectiveness was observed and very low toxicity confirmed.

PL

Psylocybina jest substancją psychodysleptyczną pochodzenia naturalnego, występuje w grzybach rodzaju Psilocybe. Psychodysleptyki są środkami psychoaktywnymi, które silnie wpływają na percepcję, nastrój i procesy poznawcze człowieka. Psychodeliczne działanie psylocybiny opiera się na pobudzaniu receptorów serotoninergicznych, co prowadzi do wzrostu stężenia serotoniny w mózgu oraz przyczynia się do intensyfikacji czynności sensomotorycznych i percepcyjnych. Skutkiem działania psylocybiny na ludzki organizm są różne zmiany w zachowaniu – często stany euforyczne, rozweselenie, poczucie lekkości i jedności z otaczającym światem. Dodatkowo psylocybina powoduje modyfikację percepcji nieudającą rzeczywistości, często błędnie określaną mianem halucynacji. Działanie psylocybiny można porównać do działania LSD (dietyloamidu kwasu D-lizergowego), jednak wielokrotnie osłabionego. Psylocybina znajduje się w wykazie środków odurzających w grupie I-P, czyli substancji bez zastosowań medycznych i o dużym potencjale nadużywania, które są wyłączone z obrotu farmaceutycznego i mogą być używane wyłącznie do badań naukowych. Jednak właściwości psylocybiny pozwalają rozważać jej wykorzystanie w lecznictwie. Do schorzeń, w których zastosowanie tej substancji przynosi wymierne efekty, należy depresja. Badania prowadzone na ochotnikach dowodzą, że psylocybina może być dobrą alternatywą dla dostępnych obecnie leków przeciwdepresyjnych – wykazano jej skuteczność i potwierdzono bardzo niską toksyczność.

5

Padaczka jako problem wieku podeszłego

63%

Klimek A.

Aktualności Neurologiczne

|

2010

|

vol. 10

|

issue 4

221-226

EN

Epilepsy in the elderly differs from that in younger people. It is an important and increasingly common clinical problem. Old age is the most common time to develop seizures and around 25% of new cases of epilepsy occur in elderly people. In people of 70 years and above, the prevalence of epilepsy has been estimated two times more to compered with the general population. The epidemiological studies showed that the value of incidence and prevalence in elderly epilepsy are similar in many countries. About one-half of cases of epilepsy in elderly cannot be linked to an identifitable cause, in the rest – 33% cerebrovascular disturbances, 12% dementia. In the elderly partial epilepsy dominated on tonic-clonic seizures. In connection to elongation of average age of population in Poland the number of the elderly epilepsy will be increase. Especially of the number of ischemic stroke in connection with epilepsy is typical in this age. To realize of scale of this problem the author according to the generally accepted the value of prevalence and incidence of epilepsy estimates suitable accounts with reference to our country.

PL

Padaczka w późnym wieku cechuje się wieloma odrębnościami, stwarzając istotne trudności diagnostyczne i terapeutyczne. Badania wykazały, że liczba zachorowań na padaczkę u osób po 50. r.ż. wyraźnie wzrasta – jej występowanie u osób w wieku 70-75 lat jest dziś ważnym problemem społecznym. Badania epidemiologiczne prowadzone w wielu krajach wykazują zbliżone wskaźniki rozpowszechnienia i zachorowalności na padaczkę w wieku starczym. Etiologia napadów w tym wieku jest różna: u 50% chorych stwierdza się padaczkę idiopatyczną, u 33% będącą skutkiem uszkodzenia naczyniowego mózgu, zaś w 12% padaczkę w przebiegu procesów otępiennych. Pozostałe przyczyny są o wiele rzadsze. W wieku starczym napady częściowe złożone (50%) i proste (13%) przeważają nad napadami toniczno-klonicznymi (27%). W rozpoznaniu różnicowym należy przede wszystkim wykluczyć kardiogenne tło utrat przytomności oraz otępienie. W związku z wydłużającą się w ostatnich latach średnią długością życia w Polsce problem padaczek wieku starczego będzie narastał. Jest on także związany z występowaniem w tym wieku udarów niedokrwiennych. W artykule przedstawione zostały odpowiednie wyliczenia w odniesieniu do naszego kraju oparte na powszechnie przyjętych wskaźnikach zachorowalności i rozpowszechnienia padaczki.

6

Diagnostyka nowotworowa u kobiet ciężarnych

63%

Jurczyk M., Turek A., Połocka-Molińska M., Opala T.

Current Gynecologic Oncology

|

2011

|

vol. 9

|

issue 1

51-57

EN

According to current estimates, about 1 out of 1000 pregnancies is complicated by neoplastic disease. Incidence of cancer during pregnancy shows a growing trend, as women decide to procreate at a later age. Early and reliable diagnosis is crucial in cancer treatment. Several modalities are used to detect a neoplasm. In the setting of pregnancy, diagnostic possibilities are very limited. Pregnancy-associated physiological alterations occurring in female organism may influence some of the tests, therefore their reliable interpretation requires considerable experience on the part of the clinician. Furthermore, so diagnostic techniques can not be applied during initial gestational weeks due to their deleterious impact on the fetus. Also, some tumor markers may be useless. Fetus-safe diagnostic modalities include: cytological smear, colposcopy, sonography, manual palpation, colonoscopy, lab tests, fine needle biopsy, bone marrow biopsy and lumbar puncture. Most of them are routinely used, also in pregnant women. Some techniques are safe, if used cautiously. With adequate preventive measures, they may be considered harmless for both mother and fetus. These include: guided biopsy, conization of cervix, magnetic resonance imaging, mammography and, in selected cases, radiography. Diagnostic modalities contraindicated during pregnancy are mainly radiography, computed tomography, laparoscopy (in some authors’ opinion) and studies involving administration of radioactive isotopes.

PL

Obecnie mniej więcej 1 na 1000 ciąż jest powikłana chorobą nowotworową. Obserwuje się tendencję wzrostową, ponieważ kobiety decydują się na potomstwo w późniejszym wieku. W leczeniu choroby nowotworowej bardzo istotne jest ustalenie wczesnego i pewnego rozpoznania. W tym celu korzysta się z różnych metod diagnostycznych, które pomagają wykryć toczący się proces nowotworowy. Diagnostyka w przypadku kobiet w ciąży jest bardzo zawężona. Fizjologiczne zmiany zachodzące podczas ciąży w organizmie kobiety mogą wpływać na niektóre wyniki, dlatego konieczna jest ich odpowiednia interpretacja przez doświadczonego klinicystę. Dodatkowo niektóre metody diagnostyczne nie mogą być stosowane u kobiet we wczesnych tygodniach ciąży ze względu na ich szkodliwy wpływ na płód. Pewne markery nowotworowe również nie mają zastosowania. Do metod diagnostycznych bezpiecznych dla płodu należą: rozmaz cytologiczny, kolposkopia, USG, badanie palpacyjne, kolonoskopia, badania laboratoryjne, punkcja cienkoigłowa, biopsja szpiku kostnego oraz punkcja lędźwiowa. Większość z nich jest powszechnie stosowana, również u kobiet w ciąży. Istnieją też metody, które są bezpieczne, jeśli stosuje się je w pewnym ograniczeniu. Przy użyciu odpowiednich środków ostrożności można je uznać za nieszkodliwe dla płodu. Należą do nich: biopsja celowana, konizacja, rezonans magnetyczny, mammografia oraz w niektórych przypadkach RTG. Metody diagnostyczne przeciwwskazane w ciąży to przede wszystkim: rentgenografia, tomografia komputerowa, według niektórych autorów laparoskopia oraz badanie z użyciem izotopów promieniotwórczych.

7

Hippotherapy as a way of improving motor performance in juveniles with infantile cerebral palsy

63%

Kozioł S., Wróbel P.

Health Promotion & Physical Activity

|

2022

|

vol. 18

|

issue 1

3-8

PL

Zwierzęta towarzyszą nieprzerwanie ludziom od tysięcy lat. Rola zwierząt w życiu człowieka na przestrzeni czasu uległa zasadniczej zmianie. Człowiek posiadał władzę nad udomowionym zwierzęciem oraz decydował o ich losie. Zwierzęta zostały także wykorzystywane jako środek transportu oraz jako pomoc przy uprawie roli. Istnieje grupa zwierząt, którą określa się mianem zwierząt „towarzyszących”. Grupa ta zajmuje w życiu człowieka uprzywilejowane miejsce. Obecnie coraz prężniej rozwija się dziedzina, w której zwierzęta wykorzystywane są podczas terapii człowieka. Hipoterapia jako postępowanie terapeutyczne charakteryzuje się oddziaływaniem wszechstronnym na pacjenta. Posiada zdolność wywierania wpływu na wszystkie wzajemnie przenikające się sfery życia człowieka. Lecznicze oddziaływania jazdy konnej poznano już w IV wieku p.n.e. Hipokrates pisał o tym, że jazda konna ma pozytywny wpływ na leczenie wybranych schorzeń. Na przestrzeni lat terapeuci dostrzegli ogromne walory wynikające nie tylko z natury konia, ale i specyfiki jego ruchu. Śmiało można powiedzieć, że koń w trakcie trwania terapii staje się precyzyjnym stymulatorem ruchu. Dzięki zbliżonemu sposobowi poruszania się człowieka i konia, w trakcie trwania jazdy zarówno miednica, tułów i obręcz barkowa jeżdżącego wprawiane są w ruch zgodnie do fizjologicznego wzorca chodu ludzkiego. Tak więc osoba z dysfunkcją ruchową ma możliwość nauki prawidłowego wzorca chodu bez chodzenia.

EN

Animals have accompanied man for thousands of years and their role in human life has seriously evolved. Man had power over domesticated animals and decided about their fate, they were used as a means of transport and helped humans with the farming. There is a group of animals, known as companion animals, which are ranked high in human life. Nowadays, animals are more frequently utilized in different animal-assisted therapies. Hippotherapy as a therapeutic intervention exerts serious influence on those participating in its sessions, and it affects all interpenetrating spheres of human life. Therapeutic effects of horse-riding were already known in 400 B.C. Hippocrates claimed that horse-riding exerted positive effect on treating certain health conditions. Equine therapists, over the years, have noticed significant benefits to their clients resulting not only from the nature of a horse but also from its unique ambulation. One can say that a horse during a therapeutic session becomes a precise stimulator of movement. Thanks to a similar way of ambulation in man and in a horse, during a horse riding session the rider’s pelvis, trunk and the shoulder girdle are made to move according to the physiological pattern of human ambulation, so a person with motor disorders has a chance to learn proper human gait pattern without walking.

8

Rola wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 w etiopatogenezie i leczeniu zaburzeń psychicznych

63%

Pawełczyk T., Kotlicka-Antczak M., Dietrich-Muszalska A., Grygo M., Krawczyk K., Wolańczyk T., Rybakowski J., Rabe-Jabłońska J.

Psychiatria i Psychologia Kliniczna

|

2010

|

vol. 10

|

issue 4

288-297

EN

Polyunsaturated fatty acids (PUFA), omega-3 are essential for normal development and function of the central nervous system. They are an essential structural component of neuronal cell membranes and are a source of biologically active substances, which perform complex functions, and participate in signal transmission within cells. Disorders of lipid metabolism and FFA are observed in the course of many disorders and mental illness, i.e. schizophrenia, bipolar disorder, attention-deficit/hyperactivity disorder, autism. Those disturbances are genetically based and contribute along with other abnormalities to increased vulnerability to particular disorder’s symptoms development. In addition, the diet of most residents of European countries does not provide enough omega-3 PUFAs, which are exogenous substances, i.e. not synthesized in sufficient quantities in the human body. Moreover, in the course of many mental disorders an excessive loss of long-chain PUFA through excitotoxicity processes and oxidative stress is observed, which further contributes to depletion of the available pool of PUFAs. In the case of schizophrenia, numerous experimental and clinical studies have led researchers to formulate hypotheses explaining the development of this disease based on the presence of lipid metabolism dysfunctions. The paper presents a review of recent literature and results of the original research conducted by the authors dealing with PUFAs metabolism disturbances in patients with mental disorders listed above.

PL

Wielonienasycone kwasy tłuszczowe (WKT) omega-3 są niezbędne do prawidłowego rozwoju i funkcji ośrodkowego układu nerwowego. Stanowią istotny element strukturalny neuronalnych błon komórkowych oraz są źródłem aktywnych biologicznie substancji, które pełnią złożone funkcje sygnałowe oraz uczestniczą w przekazywaniu informacji wewnątrz komórek. Zaburzenia metabolizmu lipidów i WKT obserwuje się w przebiegu wielu zaburzeń i chorób psychicznych: schizofrenii, zaburzeń afektywnych, zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, autyzmu i innych. Dysfunkcje te mają podłoże genetyczne i wraz z innymi nieprawidłowościami przyczyniają się do zwiększenia podatności na wystąpienie objawów psychopatologicznych danego zaburzenia. Ponadto dieta mieszkańców większości krajów europejskich nie zapewnia wystarczającej ilości WKT omega-3, które należą do substancji egzogennych, tj. niesyntetyzowanych w wystarczającej ilości w organizmie ludzkim. Co więcej, w przebiegu wielu zaburzeń psychicznych dochodzi do nadmiernej utraty długołańcuchowych WKT za pośrednictwem procesów ekscytotoksyczności i stresu oksydacyjnego, co dalej przyczynia się do uszczuplenia dostępnej puli WKT. W przypadku schizofrenii liczne badania eksperymentalne i kliniczne doprowadziły badaczy do sformułowania hipotezy wyjaśniającej rozwój tej choroby w oparciu o występowanie dysfunkcji metabolizmu lipidów. W pracy przedstawiono przegląd aktualnego piśmiennictwa oraz wyniki oryginalnych badań przeprowadzonych przez autorów zajmujących się problematyką zaburzeń metabolizmu WKT u chorych z wymienionymi wyżej zaburzeniami psychicznymi.

9

Rola wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 w etiopatogenezie i leczeniu zaburzeń psychicznych

63%

Pawełczyk T., Kotlicka-Antczak M., Dietrich-Muszalska A., Grygo M., Krawczyk K., Wolańczyk T., Rybakowski J., Rabe-Jabłońska J.

Pediatria i Medycyna Rodzinna

|

2010

|

vol. 6

|

issue 4

333-344

EN

Polyunsaturated fatty acids (PUFA), omega-3 are essential for normal development and function of the central nervous system. They are an essential structural component of neuronal cell membranes and are a source of biologically active substances, which perform complex functions, and participate in signal transmission within cells. Disorders of lipid metabolism and FFA are observed in the course of many disorders and mental illness, i.e. schizophrenia, bipolar disorder, attention-deficit/hyperactivity disorder, autism. Those disturbances are genetically based and contribute along with other abnormalities to increased vulnerability to particular disorder’s symptoms development. In addition, the diet of most residents of European countries does not provide enough omega-3 PUFAs, which are exogenous substances, i.e. not synthesized in sufficient quantities in the human body. Moreover, in the course of many mental disorders an excessive loss of long-chain PUFA through excitotoxicity processes and oxidative stress is observed, which further contributes to depletion of the available pool of PUFAs. In the case of schizophrenia, numerous experimental and clinical studies have led researchers to formulate hypotheses explaining the development of this disease based on the presence of lipid metabolism dysfunctions. The paper presents a review of recent literature and results of the original research conducted by the authors dealing with PUFAs metabolism disturbances in patients with mental disorders listed above.

PL

Wielonienasycone kwasy tłuszczowe (WKT) omega-3 są niezbędne do prawidłowego rozwoju i funkcji ośrodkowego układu nerwowego. Stanowią istotny element strukturalny neuronalnych błon komórkowych oraz są źródłem aktywnych biologicznie substancji, które pełnią złożone funkcje sygnałowe oraz uczestniczą w przekazywaniu informacji wewnątrz komórek. Zaburzenia metabolizmu lipidów i WKT obserwuje się w przebiegu wielu zaburzeń i chorób psychicznych: schizofrenii, zaburzeń afektywnych, zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, autyzmu i innych. Dysfunkcje te mają podłoże genetyczne i wraz z innymi nieprawidłowościami przyczyniają się do zwiększenia podatności na wystąpienie objawów psychopatologicznych danego zaburzenia. Ponadto dieta mieszkańców większości krajów europejskich nie zapewnia wystarczającej ilości WKT omega-3, które należą do substancji egzogennych, tj. niesyntetyzowanych w wystarczającej ilości w organizmie ludzkim. Co więcej, w przebiegu wielu zaburzeń psychicznych dochodzi do nadmiernej utraty długołańcuchowych WKT za pośrednictwem procesów ekscytotoksyczności i stresu oksydacyjnego, co dalej przyczynia się do uszczuplenia dostępnej puli WKT. W przypadku schizofrenii liczne badania eksperymentalne i kliniczne doprowadziły badaczy do sformułowania hipotezy wyjaśniającej rozwój tej choroby w oparciu o występowanie dysfunkcji metabolizmu lipidów. W pracy przedstawiono przegląd aktualnego piśmiennictwa oraz wyniki oryginalnych badań przeprowadzonych przez autorów zajmujących się problematyką zaburzeń metabolizmu WKT u chorych z wymienionymi wyżej zaburzeniami psychicznymi.

10

Trudności diagnostyczne w rozpoznaniu specyficznego zaburzenia językowego – SLI

63%

Kackieło-Tomulewicz J., Boćkowski L.

Neurologia Dziecięca

|

2018

|

vol. 27

|

issue 54

65-70

EN

A Specific Language Impairment (SLI) is a difficulty in expressing and understanding speech. It is a disorder characterized by a slow language development that differs from the normal pattern. The causes and pathologies of SLI are not completely known. The genetic, neurostructural and neurofunctional background is considered. This article presents the most important diagnostic problems in the recognition of SLI. Due to the fact that it concerns an increasing number of pre-school and school- -age patients, it is important to broaden the knowledge on the diagnosis of SLI among Polish speech therapists and psychologists. The clinical picture of this disorder is not clear. It is characterized by several different profiles of language development. Diagnosis of a specific language disorder requires the cooperation of many specialists. Unfortunately, only one standardized test used in SLI – TRJ diagnosis (Language Development Test) is available in Poland. The clinical picture of the disorder changes with age - mainly in school and older children. Current research shows that the language problem of patients with SLI is chronic. There is no single therapeutic approach to SLI therapy. Despite numerous research studies, there is a lack of diagnostic standards in the diagnosis of SLI.

PL

Specyficzne zaburzenie językowe (ang. Specific Language Impairmetnt – SLI) polega na trudnościach w wypowiadaniu się oraz rozumieniu mowy. Jest to zaburzenie charakteryzujące się powolnym, odbiegającym od normalnego wzorca rozwojem językowym. Przyczyny i patomechanizmy powodujące SLI nie są do końca znane. Rozważa się tło genetyczne, neurostrukturalne i neurofunkcjonalne. W niniejszej pracy przedstawiono najważniejsze problemy diagnostyczne w rozpoznaniu SLI. Ze względu na to, że problem dotyczy coraz większej liczby pacjentów w wieku przedszkolnym i szkolnym wydaje się to mieć istotne znaczenie w pogłębianiu wiedzy na temat rozpoznania SLI przez polskich logopedów, neurologopedów, a także neurologów. Obraz kliniczny tego zaburzenia nie jest jasny. Cechuje go kilka zróżnicowanych profili rozwoju językowego. Diagnoza specyficznego zaburzenia językowego wymaga współpracy wielu specjalistów, ma charakter zespołowy. Najważniejsze zadanie przypada psychologom i logopedom ze względu na dwa kluczowe kryteria diagnostyczne odnoszące się do poziomu sprawności językowych oraz funkcji poznawczych. W Polsce dostępny jest jeden wystandaryzowany test do diagnozy SLI –Test Rozwoju Językowego. Obraz kliniczny zaburzenia zmienia się wraz z wiekiem – głównie u dzieci w wieku szkolnym i starszym. Współczesne badania wykazują, że problem językowe pacjentów z SLI mają charakter przewlekły. Dotychczas nie opisano pojedynczego podejścia terapeutycznego co do którego udowodniono, że jest uniwersalne i skuteczne w usuwaniu zaburzeń językowych. Pomimo licznych badań wciąż brakuje standardów diagnostycznych w rozpoznaniu SLI.

11

Podejście psychologiczne w terapii jąkania

63%

Błachnio A., Przepiórka A.

Psychiatria i Psychologia Kliniczna

|

2013

|

vol. 13

|

issue 2

121-125

EN

The presented article concerns the issue of stuttering therapy and takes into account the psychological approach. Stuttering is not only a speech fluency disorder, but the symptoms occur on several levels: neurophysiological, social and psychological. Considering the complexity of this disorder, stuttering therapy requires an interdisciplinary approach that focuses particularly on dealing with the patient’s emotions and reducing the related pathological anxiety – logophobia. This article aims to discuss the methods used in the treatment of stuttering, and assess their effectiveness. The main division of methods assumes the existence of two approaches: direct and indirect methods. Methods of direct impact on speech are aimed at reducing speech disfluencies. Among them are: rhythmisation of speech, supporting movements of hands while speaking, and extension of statements. On the other hand, indirect methods are complementary and are aimed at reducing anxiety and tension appearing in stuttering individuals. Various relaxation techniques, visualization and autogenic training may be enumerated here. These methods focus on stuttering patients’ emotions. In addition, techniques such as music therapy, psychodrama, hippotherapy, desensitization and desensibilisation are effective ways to improve the psychosocial functioning of stuttering individuals. This is a review article, so it may be used as a basis for the development and implementation of therapeutic programs with participation of a speech therapist and psychologist.

PL

Praca omawia różne metody stosowane w terapii jąkania z uwzględnieniem podejścia psychologicznego. Jąkanie jest nie tylko zaburzeniem płynności mówienia, objawy występują bowiem na kilku płaszczyznach: neurofizjologicznej, społecznej i psychologicznej. Terapia jąkania ze względu na złożoność tego zaburzenia wymaga podejścia interdyscyplinarnego, w tym szczególnie koncentracji na radzeniu sobie z emocjami pacjenta i obniżeniu związanych z tym zaburzeniem patologicznych reakcji lękowych – logofobii. Celem artykułu jest omówienie metod stosowanych w terapii jąkania oraz ocena ich skuteczności. Główny podział metod zakłada istnienie dwóch podejść: pośrednie i bezpośrednie metody. Metody bezpośrednie oddziałują na akt mowy i mają na celu zmniejszenie niepłynności mowy. Wśród nich można wymienić: rytmizację mówienia, wspomaganie wypowiedzi ruchem ręki czy wydłużenie wypowiedzi. Natomiast metody pośrednie stanowią ich uzupełnienie i koncentrują się na obniżeniu lęku oraz redukcji napięcia pojawiającego się u osoby jąkającej się. Należą do nich różnego rodzaju techniki relaksacyjne, metody oparte na wizualizacji czy treningi autogenne. Zwracają one uwagę na emocje przeżywane przez osoby jąkające się. Ponadto techniki takie jak muzykoterapia, psychodrama, hipoterapia, desentyzacja i desensybilizacja są skutecznymi sposobami polepszenia funkcjonowania psychospołecznego osób jąkających się. Prezentowany artykuł ma charakter przeglądowy, może zatem służyć jako podstawa do opracowania i wdrożenia programów terapeutycznych z udziałem logopedy i psychologa.

12

Laser CO2 metodą z wyboru w terapii naczyniaków moszny u pacjentów z hemofilią A

63%

Ząbkowski T., Kupski T., Chloupek A., Zieliński H.

Pediatria i Medycyna Rodzinna

|

2012

|

vol. 8

|

issue 3

229-232

EN

The paper discusses a case of 31-year-old patient with haemophilia A with the multiple vascular changes on the scrotum. Haemophilia is hereditary genetic disorder and is also the genetic plasma’s diathesis. It is the recessive sex-linked X chromosome disorder. It is more likely to occur in males than females, women are transmitters of mutant gene. In Poland, a prevalence of haemophilia A is 1:16 000, there are about 2000 of registered patients. The abovementioned vascular changes of the scrotum were a both relative cosmetic and psychological problem of the patient, therefore a resection was performed. The patient’s classification to surgery was difficult because of haemophilia A. A risk of bleeding was increased in resection of vascular changes. The gold standard of preoperative treatment in patients with haemophilia is cumulative therapy of factor VIII. To reduce a risk of bleeding, the laser CO2 CTL 1401 was used. This article presents three phases of treatment: preoperative treatment, surgery and postoperative treatment, with success. The use of laser surgery caused a shortening of surgery’s time. In the surgery there were any complications. After four days of hospitalization the patient was in good condition, there was noticed no bleeding. The authors claimed that CO2 laser surgery is very prospective way in advanced laser technology in patients with haemophilia. It provides standard general precautions and high availability of medical device.

PL

W artykule przedstawiono przypadek 31-letniego pacjenta chorego na hemofilię A, z licznymi rozsianymi zmianami naczyniowymi na skórze moszny. Hemofilia jest chorobą dziedziczną, należącą do wrodzonych skaz osoczowych, recesywną sprzężoną z płcią (sprzężoną z chromosomem X). Chorują na nią głównie mężczyźni, kobiety są nosicielkami zmutowanego genu. Częstość jej występowania w Polsce wynosi 1:16 000. Zarejestrowanych jest około 2000 chorych. Powyżej wspomniane zmiany naczyniowe moszny stanowiły istotny problem zarówno kosmetyczny, jak i psychologiczny pacjenta, dlatego wykonano ich resekcję. Kwalifikację do postępowania operacyjnego znacznie utrudniał fakt, że pacjent chorował na hemofilię A. Zwiększyła ona ryzyko krwawienia w przypadku usunięcia zmian o charakterze naczyniowym. Standardowym schematem procedury przedoperacyjnej u chorych na hemofilię jest włączenie do leczenia czynnika VIII. W celu zmniejszenia ryzyka krwawienia do usuwania zmian użyto lasera CO2 CTL 1401. W artykule opisano trzy etapy postępowania: przedoperacyjny, zabieg oraz przebieg pooperacyjny z pomyślnym wynikiem. Zastosowanie chirurgii laserowej przyczyniło się do skrócenia czasu zabiegu, który przebiegł bez powikłań. Po 4 dniach hospitalizacji pacjent został wypisany do domu w stanie ogólnym i miejscowym dobrym, bez cech krwawienia. Autorzy artykułu są zdania, że zastosowanie CO2 w chirurgii laserowej u chorych na hemofilię zajmuje ważne miejsce wśród metod nowoczesnej technologii laserowej, która zapewnia standardowe środki ostrożności i charakteryzuje się powszechną dostępnością aparaturową.

13

Padaczka jako problem wieku podeszłego

63%

Klimek A.

Aktualności Neurologiczne

|

2007

|

vol. 7

|

issue 3

141-147

EN

Epilepsy in the elderly differs from that in younger people. It is an important and increasingly common clinical problem. Old age is the most common time to develop seizures and around 25% of new cases of epilepsy occur in elderly people. In people of 70 years and above, the prevalence of epilepsy has been estimated two times more to compered with the general population. The epidemiological studies showed that the value of incidence and prevalence in elderly epilepsy are similar in many countries. About one-half of cases of epilepsy in elderly cannot be linked to an identifitable cause, in the rest – 33% cerebrovascular disturbances, 12% dementia. In the elderly partial epilepsy dominated on tonic-clonic seizures. In connection to elongation of average age of population in Poland the number of the elderly epilepsy will be increase. Especially of the number of ischemic stroke in connection with epilepsy is typical in this age. To realize of scale of this problem the author according to the generally accepted the value of prevalence and incidence of epilepsy estimates suitable accounts with reference to our country.

PL

Padaczka w późnym wieku cechuje się wieloma odrębnościami, stwarzając istotne trudności diagnostyczne i terapeutyczne. Badania wykazały, że liczba zachorowań na padaczkę u osób po 50. r.ż. wyraźnie wzrasta -jej występowanie u osób w wieku 70-75 lat jest dziś ważnym problemem społecznym. Badania epidemiologiczne prowadzone w wielu krajach wykazują zbliżone wskaźniki rozpowszechnienia i zachorowalności na padaczkę w wieku starczym. Etiologia napadów w tym wieku jest różna: u 50% chorych stwierdza się padaczkę idiopatyczną, u 33% będącą skutkiem uszkodzenia naczyniowego mózgu, zaś w 12% padaczkę w przebiegu procesów otępiennych. Pozostałe przyczyny są o wiele rzadsze. W wieku starczym napady częściowe złożone (50%) i proste (13%) przeważają nad napadami toniczno-klonicznymi (27%). W rozpoznaniu różnicowym należy przede wszystkim wykluczyć kardiogenne tło utrat przytomności oraz otępienie. W związku z wydłużającą się w ostatnich latach średnią długością życia w Polsce problem padaczek wieku starczego będzie narastał. Jest on także związany z występowaniem w tym wieku udarów niedokrwiennych. W artykule przedstawione zostały odpowiednie wyliczenia w odniesieniu do naszego kraju oparte na powszechnie przyjętych wskaźnikach zachorowalności i rozpowszechnienia padaczki.

14

Rola wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 w etiopatogenezie i leczeniu zaburzeń psychicznych

63%

Pawełczyk T., Kotlicka-Antczak M., Dietrich-Muszalska A., Grygo M., Krawczyk K., Wolańczyk T., Rybakowski J., Rabe-Jabłońska J.

Aktualności Neurologiczne

|

2010

|

vol. 10

|

issue 4

232-241

EN

Polyunsaturated fatty acids (PUFA), omega-3 are essential for normal development and function of the central nervous system. They are an essential structural component of neuronal cell membranes and are a source of biologically active substances, which perform complex functions, and participate in signal transmission within cells. Disorders of lipid metabolism and FFA are observed in the course of many disorders and mental illness, i.e. schizophrenia, bipolar disorder, attention-deficit/hyperactivity disorder, autism. Those disturbances are genetically based and contribute along with other abnormalities to increased vulnerability to particular disorder’s symptoms development. In addition, the diet of most residents of European countries does not provide enough omega-3 PUFAs, which are exogenous substances, i.e. not synthesized in sufficient quantities in the human body. Moreover, in the course of many mental disorders an excessive loss of long-chain PUFA through excitotoxicity processes and oxidative stress is observed, which further contributes to depletion of the available pool of PUFAs. In the case of schizophrenia, numerous experimental and clinical studies have led researchers to formulate hypotheses explaining the development of this disease based on the presence of lipid metabolism dysfunctions. The paper presents a review of recent literature and results of the original research conducted by the authors dealing with PUFAs metabolism disturbances in patients with mental disorders listed above.

PL

Wielonienasycone kwasy tłuszczowe (WKT) omega-3 są niezbędne do prawidłowego rozwoju i funkcji ośrodkowego układu nerwowego. Stanowią istotny element strukturalny neuronalnych błon komórkowych oraz są źródłem aktywnych biologicznie substancji, które pełnią złożone funkcje sygnałowe oraz uczestniczą w przekazywaniu informacji wewnątrz komórek. Zaburzenia metabolizmu lipidów i WKT obserwuje się w przebiegu wielu zaburzeń i chorób psychicznych: schizofrenii, zaburzeń afektywnych, zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, autyzmu i innych. Dysfunkcje te mają podłoże genetyczne i wraz z innymi nieprawidłowościami przyczyniają się do zwiększenia podatności na wystąpienie objawów psychopatologicznych danego zaburzenia. Ponadto dieta mieszkańców większości krajów europejskich nie zapewnia wystarczającej ilości WKT omega-3, które należą do substancji egzogennych, tj. niesyntetyzowanych w wystarczającej ilości w organizmie ludzkim. Co więcej, w przebiegu wielu zaburzeń psychicznych dochodzi do nadmiernej utraty długołańcuchowych WKT za pośrednictwem procesów ekscytotoksyczności i stresu oksydacyjnego, co dalej przyczynia się do uszczuplenia dostępnej puli WKT. W przypadku schizofrenii liczne badania eksperymentalne i kliniczne doprowadziły badaczy do sformułowania hipotezy wyjaśniającej rozwój tej choroby w oparciu o występowanie dysfunkcji metabolizmu lipidów. W pracy przedstawiono przegląd aktualnego piśmiennictwa oraz wyniki oryginalnych badań przeprowadzonych przez autorów zajmujących się problematyką zaburzeń metabolizmu WKT u chorych z wymienionymi wyżej zaburzeniami psychicznymi.

15

The Three Pillars Of Conservative Treatment Of Scoliosis – Case Report

63%

Rusek W., Pop T., Glista J., Szczygielska D.

Advances in Rehabilitation

|

2013

|

vol. 27

|

issue 2

23-30

EN

Introduction: Scoliosis, commonly known as lateral bending of the spine, in fact, is a distortion of space, whose causes are not precisely known. Careful diagnosis is essential to the proper diagnosis of scoliosis and appropriate rehabilitation proceedings. The aim of the study was to present the effects of conservative treatment of patients with scoliosis, based on the three pillars of therapy, including early diagnosis. Study case: Patients W.P., 12 years old male from 2008 was under medical supervision and regularly performed exercises, without a correction effect. In February 2009 patient after a previous diagnosis of x-ray was admitted to the conservative treatment. Exercises were based on individually prepared program of corrective exercises, which initially consisted of three exercises for thoracic spine and then after the addition of diagnostics, also series. The patient was also obliged to wear a Cheneau correction corset several hours a day. Results: Introduced exercises for thoracic spine caused a decrease in the angle of curvature of 25 degrees (February 2009) that in the end (October 2010) achieve a reduction in the angle of curvature to 14 degrees. In the lumbar spine, therapy was started after three months of treatment (no prior diagnosis of the lumbar spine) and scoliosis correction was achieved by 11 degrees from 23 degrees (May 2009.) to 12 degrees (October 2010). Conclusion: In the present case of study applied exercises and kind of treatment caused a decrease in spinal deformity. Incomplete initial diagnosis extended treatment time and ordered patient additional X-ray projections.

16

Wczesna fizjoterapia kończyny górnej chorych po udarze mózgu. Pytania bez odpowiedzi

63%

Sidaway M., Głowacka-Popkiewicz J., Krawczyk M., Waraksa T.

Advances in Rehabilitation

|

2017

|

vol. 31

|

issue 1

37-47

EN

Stroke is still the most common cause of disability in Poland and in western countries. As many as 80% of patients report reduced upper limb function in the acute phase after stroke. It is estimated that only 5% to 20% of patients experience full functional recovery of an upper limb. In clinical practice, paretic upper limb stimulation after stroke is usually treated as of secondary importance. However, it constantly poses a challenge to physical therapists. The existing procedures do not provide detailed guidelines regarding upper limb rehabilitation model particularly in the first four weeks after stroke. It is hard to predict biological limitations and the effectiveness of upper limb rehabilitation. The aim of this work is to make an attempt at reviewing the knowledge of the current state of early upper limb physiotherapy, its intensity and strategy type as well as neurobiological foundations of the improvement process. Ample scientific evidence confirms that early post-stroke rehabilitation is crucial. There are relatively few foreign (and virtually no Polish) reports related to early upper limb rehabilitation that would take into account the type of exercises and their therapeutic dose. There are still no solid foundations for determining optimal intensity and type of upper limb rehabilitation (including physical and occupational therapy). There is a scarcity of extensive and uniform (in terms of research groups and tools) multicentre investigations aimed at defining an optimal model of upper limb rehabilitation at an early stage after stroke. Thus, a number of questions still remain unanswered.

PL

Udar mózgu nadal pozostaje główną przyczyną niepełnosprawności w Polsce i krajach zachodnich. Aż 80% pacjentów ma obniżoną sprawność kończyny górnej w fazie ostrej po udarze mózgu. Szacuje się, że tylko 5% do 20% pacjentów osiąga pełną poprawę funkcjonalną kończyny górnej. Stymulowanie niedowładnej kończyny górnej po udarze mózgu w praktyce klinicznej jest zwykle traktowane jako drugoplanowe. Stanowi to nadal wyzwanie dla współczesnej fizjoterapii. Istniejące standardy postępowania nie opisują szczegółowo modelu usprawniania kończyny górnej, zwłaszcza w okresie pierwszych 4 tygodni po udarze mózgu. Trudno ocenić, jakie są granice możliwości biologicznych i jaka może być efektywność poprawy sprawności kończyny górnej. Celem tej pracy jest próba podsumowania dotychczasowej wiedzy na temat obecnego stanu wczesnej fizjoterapii kończyny górnej, jej intensywności i rodzaju strategii oraz neurobiologicznego podłoża procesu poprawy. Wiele naukowych dowodów potwierdza, że rehabilitacja we wczesnej fazie poudarowej jest istotna. Stosunkowo mało jest światowych wiarygodnych doniesień, a polskich właściwie barak, odnoszących się do wczesnej fizjoterapii kończyny górnej uwzględniających rodzaj zastosowanych ćwiczeń i ich dawkę terapeutyczną. Nadal brakuje wystarczających przesłanek, aby określić optymalną intensywność i rodzaj stosowanej rehabilitacji kończyny górnej w tym fizjoterapii i terapii zajęciowej. Brakuje dużych, ujednoliconych pod względem grup i narzędzi badawczych wieloośrodkowych badań dla określenia optymalnego modelu rehabilitacji kończyny górnej we wczesnej fazie po udarze mózgu. Zatem nadal wiele pytań pozostaje bez odpowiedzi.

17

Współwystępowanie schizofrenii i uzależnienia od substancji psychoaktywnych - rozpoznanie, obraz kliniczny, przebieg i leczenie

63%

Dodos M., Lewandowska A.

Psychiatria i Psychologia Kliniczna

|

2007

|

vol. 7

|

issue 3

170-175

EN

One can meet many qualifications describing effect “cooccurrence” in the Polish and English literature. The most prevalent notion in the English literature consists in: dual diagnosis, double diagnosis, comorbidity, cooccurrence, cosyndromal, primary, secondary destination. The term of the double diagnosis is used in the patients who accomplish simultaneously the criteria of psychical disorder and dependence. In practice this qualification the most often relates to persons with serious heavy psychoses (severe mental illness, SMI) – schizophrenic psychoses, bipolar disorder, and different heavy psychoses, simultaneously dependent on SPA. The process of dependence at persons with schizophrenia has a little different character than dependence at healthy persons. The difference consists of intensive susceptibility of this patients group on the working SPA. Opinion of psychotic symptoms at persons with recognition of psychosis from the circle of schizophrenia, simultaneously dependent on SPA, makes up the serious challenge for many explorers. The aim of wythis opinion is search of some specific subtype of the schizophrenia whose pronouncement would have to have the correlation with the using of the specific kind of SPA. Available results of studies on the prevalence of cooccurrence of the abuse of SPA and schizophrenia and influence SPA on the clinical range of schizophrenia are not unambiguous. Many reports in which were executed comparisons patients with schizophrenia and using SPA with patients who not striker these substances show that in people using SPA first symptoms of the disease appear earlier, it is present in them more and more intensified positive symptoms and one finds more often recurrences of the psychosis and frequency of rehospitalization than in persons without this problem. The treatment of patients should progress in complex and integrated form. In the literature we can meet the most often three models of patients’ treatment with schizophrenia and coexisting dependence: traditional model or differently serial, parallel model, the model of the integrated treatment.

PL

W literaturze polskiej i anglojęzycznej można znaleźć wiele określeń opisujących zjawisko „współwystępowa-nia" zaburzeń psychicznych. W literaturze anglojęzycznej najczęściej spotykamy takie pojęcia, jak: dual diagnosis, double diagnosis, comorbidity, cooccurrence, cosyndromal, primary, secondary destination. Termin „podwójna diagnoza" nierzadko używany jest w stosunku do pacjentów, którzy jednocześnie spełniają kryteria zaburzenia psychicznego i uzależnienia. W praktyce określenie to dotyczy najczęściej osób z poważnymi ciężkimi psychozami (severe mental illness, SMI) - psychozami schizofrenicznymi, chorobą afektywną dwubiegunową i innymi ciężkimi psychozami, jednocześnie uzależnionych od substancji psychoaktywnych (SPA). Proces uzależnienia u osób ze schizofrenią ma nieco odmienny charakter niż uzależnienie u osób zdrowych psychicznie. Różnica polega między innymi na wzmożonej podatności tej grupy pacjentów na działanie SPA. Ocena objawów psychotycznych u osób z rozpoznaniem psychozy z kręgu schizofrenii jednocześnie uzależnionych od SPA stanowi poważne wyzwanie dla wielu badaczy. Poszukiwano także jakiegoś specyficznego podtypu schizofrenii, którego wystąpienie miałoby mieć związek z używaniem określonego rodzaju SPA. Wyniki dotychczasowych badań, dotyczących współwystępowania nadużywania SPA i schizofrenii, a także wpływu SPA na obraz kliniczny schizofrenii, są niejednoznaczne. Wiele doniesień, w których dokonano porównania chorych na schizofrenię używających SPA z pacjentami nieprzyjmującymi tych substancji, wykazuje, że u używających SPA wcześniej pojawiają się pierwsze objawy choroby, występuje u nich więcej objawów pozytywnych i są one bardziej nasilone oraz częściej stwierdza się nawroty psychozy, a co za tym idzie - częstsze są przypadki rehospitalizacji niż u osób bez tego problemu. Leczenie chorych powinno przebiegać kompleksowo oraz w formie zintegrowanej. W literaturze najczęściej spotykane są trzy modele leczenia chorych na schizofrenię ze współistniejącym uzależnieniem: model tradycyjny lub inaczej seryjny, model równoległy, model zintegrowanego leczenia.

18

Stroke rehabilitation conducted by PNF method, with and without the application of botulinum toxin – case reports

63%

Pasiut S., Banach M., Longawa K., Windak F.

Medical Rehabilitation

|

2005

|

vol. 9(1)

15-24

PL

Jedną z częściej spotykanych chorób układu nerwowego jest udar mózgu. Do najczęstszych objawów ruchowych należą niedowłady bądź porażenia kończyn, z towarzyszącym wzrostem napięcia mięśniowego, zwanym spastycznością. Dla pacjentów oraz ich opiekunów zaburzenia te stają się problemem w wielu aspektach życia codziennego, między innymi w lokomocji. Wymaga to poszukiwania nowych dróg w tworzeniu terapii mogących zmniejszyć bądź znieść spastyczność i przywrócić zaburzoną funkcję. Terapia toksyną botulinową jako metoda obniżająca spastyczność, jest stosowana do tej pory w terapii dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym ze stopą końsko-szpotawą i przynosi przełom w leczeniu schorzeń przebiegających z nadmiernym napięciem mięśniowym. Uzyskuje się poprawę zakresu ruchomości, miedzy innymi w stawie skokowym, a poprzez to ułatwia lokomocję. Poprawa ta uzyskiwana jest zarówno poprzez oddziaływanie farmakologiczne, jak i prowadzoną równolegle kinezyterapię. Szczególnie skuteczne wydają się metody rehabilitacyjne oparte na mechanizmach neurofizjologicznych. Jedną z takich metod jest PNF. Zastosowanie terapii metodą PNF połączone z zastosowaniem toksyny botulinowej u dorosłych wydaje się ułatwiać aktywność ruchową pacjenta po udarze mózgu, co może być bardzo ważne w profilaktyce wtórnej udarzu mózgu. Celem pracy było przedstawienie możliwości połączenia i wpływu terapii metodą PNF skojarzoną z podaniem toksyny botulinowej u pacjentów po udarze mózgu ze spastyczną kończyna dolną. Dokonano w trakcie chodu pomiaru kąta ugięcia w stawie skokowym i kolanowym biorąc pod uwagę amplitudę ruchu, wykorzystując system VICON. U wszystkich przebadanych w niniejszym doniesieniu pacjentów odnotowano poprawę większości analizowanych parametrów, zarówno w okresie czterotygodniowym, jak i czteromiesięcznym. Przeprowadzone pomiary wskazują na konieczność wykonania randomizowanych, kontrolowanych badań na dużych grupach.

EN

One of the most common diseases of the nervous system is stroke. Its most frequently occuring kinetic symptoms are paresis or paralysis accompanied by an increase in muscular tension called spasticity. For patients and their carers these disturbances become a problem in many aspects of their everyday life, especially in locomotion. New ways need to be looked for to create therapies that could decrease or remove spasticity and restore the function which was disrupted. Therapy by botulinum toxin has been used as a method of decreasing spasticity to treat children with cerebral palsy having equines-varus foot, and it proves to be a breakthrough in the treatment of diseases with increased muscular tension. Owing to it, a range of mobility increases, for example in an ankle and knee joints, which facilitates locomotion. This improvement is caused by both pharmacological action, and assisted kinesitherapy. Proproceptive Neuromuscular Facilitation (PNF) is considered to be especially effective rehabilitation method based on neuro-physiological mechanisms. This method in the therapy of adults, along with the application of botulinum toxin, seems to facilitate physical activity of the patient after stroke, which may be very important for secondary stroke prevention. The aim of the research was to assess the influence of the therapy by PNF method associated with a botulinum toxin application on the patients after stroke with spasticity in lower limbs. During gait the patients had the flexion of ankle and knee joints measured by means of VICON system with the special focus on the amplitude of angular values. All patients presented in this description of cases showed an improvement in most of the measured parameters, in both a four-week and a three-month period after the therapy. The results show a necessity to carry out further randomized control studies of larger groups.

19

Diagnostyka i leczenie zaburzeń snu u dzieci i młodzieży

51%

Urban M.

Psychiatria i Psychologia Kliniczna

|

2007

|

vol. 7

|

issue 1

36-41

EN

The paper is an attempt at presenting most common sleep disorders among children and adolescents. Sleep disorders constitute a common problem in everyday clinical practice, also in the paediatric setting. These are not only benign, easily corrigible problems, e.g. associated with incorrect sleep hygiene, but also disorders having serious clinical implications. A careful diagnostic work-up and a precise determination of cause(s) of the disorders enable undertaking correct therapeutic decisions. Furthermore, in general opinion, several mental disorders, including mainly mood disturbances, may result in sleep disorders. It was demonstrated that adolescents with mood disorders, particularly with severe depression, more frequently complain of sleep disorders. There is a large group of drugs, which may produce sleep disorders. These include psychostimulants used in the treatment of ADHD. Also some OTC drugs (over-the-counter; prescription-free) used to treat common cold and antiallergic preparations may have a psychostimulating (e.g. pseudoephedrine) or sedative effect (e.g. diphenhydramine). Also SPA procedures may significantly increase the risk of development of sleep disorders. As the basis of sleep disorders may be often serious somatic problems, pharmacotherapy should be instituted only in selected cases, after a precise determination of cause(s) of sleep disorders. Our knowledge of sleep disorders is often inadequate for an effective diagnosis of sleep disorders in children and adolescents. Some cases may have to be referred to specialized centres treating sleep disorders.

PL

Praca stanowi próbę przedstawienia najczęściej występujących zaburzeń snu w populacji dzieci i młodzieży. Zaburzenia snu to częsty problem w codziennej praktyce lekarskiej, także pediatrycznej – są to nie tylko łagodne, łatwo poddające się korekcie nieprawidłowości związane np. z niewłaściwą higieną snu, ale także schorzenia mające poważne implikacje kliniczne. Staranna diagnostyka i dokładne ustalenie przyczyny zaburzeń umożliwiają podjęcie właściwych decyzji terapeutycznych. Ponadto powszechnie wiadomo, że wiele zaburzeń psychicznych, w tym przede wszystkim zaburzenia nastroju, może powodować zaburzenia snu. Wykazano, że adolescenci z zaburzeniami nastroju, szczególnie z dużą depresją, częściej skarżą się na zaburzenia snu. Istnieje duża grupa leków mogących wywoływać zaburzenia snu. Należą do nich m.in. leki stymulujące stosowane w leczeniu ADHD. Również część leków OTC stosowanych na „przeziębienie” oraz leki przeciwalergiczne mogą działać stymulująco (np. pseudoefedryna) lub sedująco (np. difenhydramina). Stosowanie SPA także znacząco zwiększa ryzyko rozwoju zaburzeń snu. Ponieważ u podłoża zaburzeń snu mogą leżeć poważne problemy somatyczne, farmakoterapię należy rozpocząć tylko w wyselekcjonowanych przypadkach, po dokładnym ustaleniu przyczyny problemów ze snem. Wiedza na temat zaburzeń snu często jest niedostatecznie duża, aby skutecznie rozpoznawać zaburzenia snu u dzieci i młodzieży. W niektórych przypadkach konieczne jest skierowanie pacjenta do specjalistycznej poradni zaburzeń snu.

20

Depresja sezonowa – wybrane aspekty diagnostyczne i terapeutyczne

51%

Bereza B.

Pediatria i Medycyna Rodzinna

|

2009

|

vol. 5

|

issue 2

113-119

EN

Depression has since long remained an up-to-date and inexhaustible topic. A steady increase is still observable in the number of scientific studies exploring various facets of clinical manifestations, aetiology, mechanisms and determinants of depression. This paper elaborates on a particular type of depression – seasonal affective disorder (SAD). This condition usually lasts from a few weeks to a few months and occurs most often in the third decade of life, seldom in children. The diagnosis is from 2 to 3 times more frequent in women. After diagnosis and launching treatment, the symptoms can persist from 2 to 11 years. Some people fully recover from the disorder, or present only mild symptoms. As many as approximately 33% to 44% of patients, develop the major depression episode. In the world statistics the seasonal depression, apart from allergies and AIDS, is placed on the 4th position in the most common health issues. Even up to 10% of people in Poland, feels that the shortening of the day is linked to their general well-being and displays more or less severe symptoms of this condition. This study is a review of the latest literature on the pattern of the seasonal affective disorder. The aetiology of SAD, its psychopathological manifestations and differential diagnosis criteria will be discussed. Practical implications will also be suggested with regard to coping with the symptoms, possibilities of preventing relapses and specificity of the professional counseling for people suffering from SAD.

PL

Depresja od lat pozostaje tematem aktualnym i niewyczerpanym. Obserwowany jest wciąż utrzymujący się stały wzrost liczby badań naukowych eksploatujących w różnych aspektach różnorodność obrazów zaburzenia, jego etiologii, mechanizmów i uwarunkowań. Przedmiotem niniejszego opracowania będzie szczególna postać depresji, jaką jest sezonowe zaburzenie afektywne (seasonal affective disorder, SAD). Schorzenie trwa zazwyczaj od kilku tygodni do kilku miesięcy, pojawia się najczęściej w trzeciej dekadzie życia osoby, rzadziej u dzieci. Dwa do trzech razy częściej rozpoznanie dotyczy kobiet. Po zdiagnozowaniu i podjęciu leczenia objawy choroby utrzymują się od 2 do 11 lat. U części osób zaburzenie z czasem całkowicie ustępuje lub pozostają tylko łagodne jego symptomy. Aż u około 33% do 44% osób rozwija się epizod depresji głównej. W statystykach światowych depresję sezonową – obok alergii i AIDS – lokuje się na czwartym miejscu wśród najczęstszych problemów zdrowotnych. W Polsce nawet do 10% społeczeństwa odczuwa wpływ skracania się dnia na samopoczucie oraz doświadcza mniej lub bardziej nasilonych objawów choroby. Niniejsze opracowanie stanowi przegląd współczesnej literatury podejmującej zagadnienia sezonowego wzorca zaburzeń afektywnych. Przedstawiona zostanie etiologia, obraz patopsychologiczny, diagnostyczne kryteria różnicujące omawiany zespół objawów, a także praktyczne przesłanki w kierunku radzenia sobie z symptomami, możliwości zapobiegania nawrotom oraz specyfika pomocy specjalistycznej dla osób doświadczających depresji sezonowej.

Refine search results

Jak leczymy i dokąd zmierzamy w terapii AMD?

Zastosowanie diety ketogennej w leczeniu padaczki

The pathomechanism of visuo-spatial neglect within the context of therapies

Psylocybina jako alternatywny lek dla osób cierpiących na depresję

Padaczka jako problem wieku podeszłego

Diagnostyka nowotworowa u kobiet ciężarnych

Hippotherapy as a way of improving motor performance in juveniles with infantile cerebral palsy

Rola wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 w etiopatogenezie i leczeniu zaburzeń psychicznych

Rola wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 w etiopatogenezie i leczeniu zaburzeń psychicznych

Trudności diagnostyczne w rozpoznaniu specyficznego zaburzenia językowego – SLI

Podejście psychologiczne w terapii jąkania

Laser CO2 metodą z wyboru w terapii naczyniaków moszny u pacjentów z hemofilią A

Padaczka jako problem wieku podeszłego

Rola wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 w etiopatogenezie i leczeniu zaburzeń psychicznych

The Three Pillars Of Conservative Treatment Of Scoliosis – Case Report

Wczesna fizjoterapia kończyny górnej chorych po udarze mózgu. Pytania bez odpowiedzi

Współwystępowanie schizofrenii i uzależnienia od substancji psychoaktywnych - rozpoznanie, obraz kliniczny, przebieg i leczenie

Stroke rehabilitation conducted by PNF method, with and without the application of botulinum toxin – case reports

Diagnostyka i leczenie zaburzeń snu u dzieci i młodzieży

Depresja sezonowa – wybrane aspekty diagnostyczne i terapeutyczne