Search results

1

Komentarz botaniczny do roślin leczniczych i surowców roślinnych wymienionych w Farmakopei polskiej VIII. Część III

100%

Bacler-Żbikowska B., Drobnik J.

Annales Academiae Medicae Silesiensis

|

2011

|

vol. 65

|

issue 1-2

72-77

EN

The paper provides critical compilation related with the medicinal plant species mentioned in all monographs of plant-derived stock and substances published in the 8th Polish Pharmacopoeia.

PL

Praca krytycznie zestawia gatunki roślin leczniczych wymieniane w monografiach wszystkich surowców i substancji leczniczych roślinnego pochodzenia zamieszczonych w Farmakopei polskiej VIII.

2

Komentarz botaniczny do roślin leczniczych i surowców roślinnych wymienionych w Farmakopei polskiej VIII. Część I

100%

Bacler-Żbikowska B., Drobnik J.

Annales Academiae Medicae Silesiensis

|

2011

|

vol. 65

|

issue 1-2

48-60

EN

The paper provides critical compilation related with the medicinal plant species mentioned in all monographs of plant-derived stock and substances published in the 8th Polish Pharmacopoeia. Having considered contemporary taxonomic regulations, the above work contains not less than 213 species of vascular plants, 1 fungus (a lichen), 3 species of brown algae. It also mentions some higher taxa of vascular plants and red algae.

PL

Praca krytycznie zestawia gatunki roślin leczniczych wymieniane w monografiach wszystkich surowców i substancji leczniczych roślinnego pochodzenia zamieszczonych w Farmakopei polskiej VIII. Uwzględniając współczesne poglądy taksonomiczne, w dziele tym wymienia się obecnie nie mniej niż 213 gatunków roślin naczyniowych, 1 gatunek grzyba (porost), 3 gatunki brunatnic oraz wzmiankowanych jest kilka wyższych taksonów spośród roślin naczyniowych i krasnorostów.

3

Komentarz botaniczny do roślin leczniczych i surowców roślinnych wymienionych w Farmakopei polskiej VIII. Część II

100%

Bacler-Żbikowska B., Drobnik J.

Annales Academiae Medicae Silesiensis

|

2011

|

vol. 65

|

issue 1-2

61-71

EN

The paper provides critical compilation related with the medicinal plant species mentioned in all monographs of plant-derived stock and substances published in the 8th Polish Pharmacopoeia.

PL

Praca krytycznie zestawia gatunki roślin leczniczych wymieniane w monografiach wszystkich surowców i substancji leczniczych roślinnego pochodzenia zamieszczonych w Farmakopei polskiej VIII.

4

Rośliny lecznicze w osiemnastowiecznym polskim poradniku medycznym Compendium medicum auctum. Część 2

84%

Drobnik J., Bacler B.

Annales Academiae Medicae Silesiensis

|

2009

|

vol. 63

|

issue 1

51-65

EN

The study is devoted to the identification of medicinal plants and fungi species which are enlisted in an 18th-century Polish medical help-book entitled Compendium medicum auctum. This 2nd part of the study contains remaining entries from L to Z, the first part with the description of the work, materials and methods has already been released in the part 1 [1]. MATERIALS AND METHODS. The subject of the critical study is the list of medicinal plants and fungi names from the 7th edition issued 1752 in Częstochowa. The authorship of the work is still uncertain (frater Apolinary Wieczorkowicz or a physician Maciej Daniłkowicz). Species of medicinal plants and fungi (with lichens) are listed in one of the initial captions (pages 19 to 29). The plants were indentified on the grounds of their 18th-century Polish and pre-Linnaean Latin names. We used 18th- and 19th-century monographs and dictionaries on mareria medica and vernacular names of plants. RESULTS AND CONCLUSIONS The list of medicinal plants and fungi in the Compendium contains 288 entries together with 8 cross-references and those entries which concern the same repeated species. Some names can hardly be appended to an individual plant species. The studied work enumerates both local (native) i.e. wild growing plants (they prevail in the list), species cultivated in fields and in gardens (including ornamentals), as well as some exotic, imported plants. Compendium medicum enlists relatively a great deal of exotic species; most of them are south-European, Mediterranean ones, a few species originate from the West Europe. The number of errors and obscurities in the list is really large. These mistakes reveal that the author (or compiler) had no sufficient botanical education and knowledge.

PL

Praca poświęcona jest identyfikacji gatunków roślin leczniczych wymienionych w polskim poradniku medycznym pt. Compendium medicum auctum. Podajemy drugą część haseł, na litery L–Z. Opis dzieła i metodyka znajduje się w części 1 [1]. MATERIAŁ I METODY Krytycznie opracowano wykaz roślin i grzybów leczniczych na podstawie egzemplarza Compendium medicum auctum wydanego w Częstochowie w 1752 r. (wydanie 7.). Autorstwo dzieła jest wciąż wątpliwe (brat Apolinary Wieczorkowicz lub lekarz Maciej Daniłkowicz). Gatunki roślin i grzybów (w tym porostów) leczniczych są zestawione w jednym z początkowych rozdziałów (strony 19 do 29). Rozpoznano je na podstawie ich XVIIIwiecznych przedlinneuszowskich nazw łacińskich i polskich posługując się opracowaniami z zakresu XVIII- i XIX-wiecznej farmakognozji oraz słownikami nazw roślin z podobnego okresu. WYNIKI I WNIOSKI Lista roślin i grzybów leczniczych w Compendium liczy 288 pozycji wraz z 8 odsyłaczami oraz hasłami dotyczącymi powtarzających się gatunków. Nie wszystkie nazwy pozwalają w sposób pewny zidentyfikować gatunek rośliny. Dzieło zawiera zarówno krajowe rośliny dziko rosnące (stanowią większość w spisie), gatunki uprawne lub hodowane w ogrodach (w tym ozdobne), a także rośliny obce, importowane. Compendium medicum wymienia stosunkowo dużo roślin egzotycznych. Większość roślin egzotycznych to gatunki południowoeuropejskie, śródziemnomorskie; kilka pochodzi z zachodniej Europy. Znaczna liczba błędów i niejasności w spisie roślin świadczy, że zestawienie wykonał autor (kompilator) nieposiadający wymaganej wiedzy botanicznej.

5

Rośliny lecznicze w osiemnastowiecznym polskim poradniku medycznym Compendium medicum auctum. Część 1

84%

Bacler B., Drobnik J.

Annales Academiae Medicae Silesiensis

|

2009

|

vol. 63

|

issue 1

35-50

EN

The study is devoted to the identification of medicinal plants and fungi species which are enlisted in an 18th-century Polish medical help-book entitled Compendium medicum auctum. This 1st part of the study contains entries from A to K, the second part (to be released) will entail the remaining entries L–Z, the discussion and conclusions. MATERIALS AND METHODS The subject of the critical study is the list of medicinal plants and fungi names from the 7th edition issued 1752 in Częstochowa. The authorship of the work is still uncertain (frater Apolinary Wieczorkowicz or a physician Maciej Daniłkowicz). Species of medicinal plants and fungi (with lichens) are listed in one of the initial captions (pages 19 to 29). The plants were indentified on the grounds of their 18th-century Polish and pre-Linnaean Latin names. We used 18th- and 19thcentury monographs and dictionaries on materia medica and vernacular names of plants. RESULTS AND CONCLUSIONS. The list of medicinal plants and fungi in the Compendium contains 288 entries together with 8 cross-references and those entries which concern the same repeated species. Some names can hardly be appended to an individual plant species. The studied work enumerates both local (native) i.e. wild growing plants (they prevail in the list), species cultivated in fields and in gardens (including ornamentals), as well as some exotic, imported plants. Compendium medicum enlists a relatively great deal of exotic species; most of them are south-European, Mediterranean ones, a few species originate from the West Europe. The number of errors and obscurities in the list is really large. These mistakes reveal that the author (or compiler) had no sufficient botanical education nor knowledge.

PL

Praca poświęcona jest identyfikacji gatunków roślin leczniczych wymienionych w polskim poradniku medycznym pt. Compendium medicum auctum. W części I zestawiono hasła A–K, w części drugiej – pozostałe hasła (L–Z), dyskusję i wnioski. MATERIAŁ I METODY Krytycznie opracowano wykaz roślin i grzybów leczniczych na podstawie egzemplarza Compendium medicum auctum wydanego w Częstochowie w 1752 r. (wydanie 7.). Autorstwo dzieła jest wciąż wątpliwe (brat Apolinary Wieczorkowicz lub lekarz Maciej Daniłkowicz). Gatunki roślin i grzybów (w tym porostów) leczniczych są zestawione w jednym z początkowych rozdziałów (strony 19 do 29). Rozpoznano je na podstawie ich XVIIIwiecznych przedlinneuszowskich nazw łacińskich i polskich posługując się opracowaniami z zakresu XVIII- i XIX-wiecznej farmakognozji oraz słownikami nazw roślin z podobnego okresu. WYNIKI I WNIOSKI Lista roślin i grzybów leczniczych w Compendium liczy 288 pozycji wraz z 8 odsyłaczami oraz hasłami dotyczącymi powtarzających się gatunków. Nie wszystkie nazwy pozwalają w sposób pewny zidentyfikować gatunek rośliny. Dzieło zawiera zarówno krajowe rośliny dziko rosnące (stanowią większość w spisie), gatunki uprawne lub hodowane w ogrodach, w tym ozdobne, a także rośliny bądź surowce obce, importowane. Compendium medicum wymienia stosunkowo dużo roślin egzotycznych. Większość roślin egzotycznych to gatunki południowoeuropejskie, śródziemnomorskie; kilka pochodzi z zachodniej Europy. Znaczna liczba błędów i niejasności w spisie roślin świadczy, że zestawienie wykonał autor (kompilator) nieposiadający wymaganej wiedzy botanicznej.

6

Materiały do flory roślin naczyniowych Wyżyny Śląskiej ze szczególnym uwzględnieniem roślin leczniczych; część 1. Dolina Potoku Psarskiego

67%

Kowalik K. A., Bacler-Żbikowska B. D.

Annales Academiae Medicae Silesiensis

|

2016

|

vol. 70

103-112

EN

INTRODUCTION: The paper presents the results of floristic research carried out in the Psarski Stream Valley in Będzin. The local flora was described with special attention to regionally rare, endangered, protected, and medicinal plant species. MATERIAL AND METHODS: The field research was carried out in the vegetation seasons in 2011–2012 using the standard floristic investigation method, and the floristic list was made. Besides the names of all the plant species, the list includes information about endangered species and their legal protection. The possibilities of using the plants in folk medicine as well as in official therapy in Poland (plants described in Polish Pharmacopeias No. 10) were also indicated. RESULTS: The total number of vascular plant species in the studied area in 2011–2012 is 295 and the results of the field research were compared with literature data. We failed to confirm 14 further species which were reported from this area in 2 earlier publications. There are 106 species of medicinal plants (36%) and 37 of them are described in Polish Pharmacopeias No. 9. Eight species of the studied flora are legally protected and 20 species belong to rare and endangered plants in the Silesian province. The most interesting new floristic find for this area is siberian iris (Iris sibirica L.), which was earlier incorrectly considered extinct in the studied region. CONCLUSIONS: Because of the rich biodiversity of the studied stream valley, this area plays an important role of a major refuge for many rare and endangered plants of the region. Due to the large number of plant species occurring in the studied area, those plants could be used as a natural seed bank especially the rare and protected plants, and also for many scientific purposes.

PL

WSTĘP: W pracy przedstawiono wyniki badań florystycznych, przeprowadzonych w Dolinie Potoku Psarskiego w Będzinie. Opisano florę naczyniową badanego terenu, ze szczególnym uwzględnieniem gatunków roślin leczniczych, a także rzadkich, zagrożonych i objętych ochroną prawną. MATERIAŁ I METODY: Badania terenowe prowadzono według standardowej metody florystycznej w sezonach wegetacyjnych 2011–2012. Sporządzono listę florystyczną, w której podano informacje o zagrożeniu gatunków oraz o ich ochronie prawnej. Wskazano również możliwości wykorzystania występujących na badanym obszarze roślin. WYNIKI: W latach 2011–2012 w Dolinie Potoku Psarskiego odnotowano 295 gatunków roślin naczyniowych, a wyniki badań terenowych zestawiono z danymi literaturowymi. Na badanym obszarze nie udało się potwierdzić występowania 14 gatunków, podawanych w dwóch starszych publikacjach. 106 gatunków badanej flory uznawanych jest za rośliny lecznicze (36%), a spośród nich Farmakopea Polska X opisuje surowce pozyskiwane z 37 gatunków. Ochronie prawnej podlega 8 gatunków, a 20 uznano za rzadkie i zagrożone w województwie śląskim. Najbardziej interesującym nowym znaleziskiem florystycznym jest Iris sibirica L., uznawany dotąd za wymarły na badanym obszarze. WNIOSKI: Badana dolina cechuje się dużą bioróżnorodnością i jest ostoją dla wielu gatunków chronionych oraz roślin regionalnie rzadkich i zagrożonych. Licznie występujące w Dolinie Potoku Psarskiego gatunki lecznicze mogą posłużyć jako naturalny rezerwuar nasion, zwłaszcza roślin rzadkich i chronionych, a także do celów naukowych.

7

Ocena zasobów gatunkowych flory naczyniowej obszarów rekreacyjno-wypoczynkowych „Rów Murckowski” – Katowice-Murcki, „Stawy Błotne” – Tychy-Czułów i „Jezioro Łysina” – Bieruń, ze szczególnym uwzględnieniem udziału roślin leczniczych

67%

Jędrzejko K., Kmiecik M.

Annales Academiae Medicae Silesiensis

|

2009

|

vol. 63

|

issue 4

53-66

EN

INTRODUCTION The study areas: three recreation centres – Jezioro Łysina, Stare Błotne and Rów Murckowski have undergone extensive change as a result of intense long-term activity of the mining (mainly coal mining) industry. The paper presents an overview of the three recreation centres mentioned, including their geographical location, administrative data, historical information, environmental characteristics and up-to-date plant distribution and the characteristics of the vegetation of the study areas situated in the centre of Górnośląski Okręg Przemysłowy (GOP – Upper Silesian Industry Area) MATERIAL AND METHODS The paper includes a list of species based on studies of vegetation carried out in vegetation seasons 2005 and 2006 in the study areas and on literature studies concerning environmental characteristics of the study area and the studies of vascular flora to date. A multi-aspect statistical analysis concerning the vascular fl ora has been carried out and the results have been presented in the form of histograms. RESULTS In the study areas the occurrence of 406 vascular plant species Tracheophyta has been confi rmed, among which 338 species have medicinal properties and 142 are used in homeopathy. 11 species are protected by law (4 strictly and 7 partly protected). CONCLUSIONS The vegetation of the study areas abounds in various species, with a considerable percentage of medicinal plants. Semi-natural habitats modifi ed by industrial activity within the studied recreation centres in the centre of Górnośląski Okręg Przemysłowy are also crucial for the protection of the precious species (gene resources), including a numerous group of medicinal plants and plants protected by law.

PL

WSTĘP Badane tereny: trzech ośrodków rekreacyjno-wypoczynkowych - „Jezioro Łysina”, „Stawy Błotne” i „Rów Murckowski” uległy znacznemu przekształceniu w efekcie wieloletniej, intensywnej działalności przemysłu wydobywczego, zwłaszcza górnictwa węglowego. W artykule przedstawiono ogólną charakterystykę trzech badanych ośrodków rekreacyjnowypoczynkowych, która obejmuje ich lokalizację fizyczno-geograficzną i administracyjną, rys historyczny, walory ogólnoprzyrodnicze oraz obraz aktualnych stosunków florystycznych i charakterystykę specyfiki szaty roślinnej na badanych stanowiskach, położonych w centralnych rejonach Górnośląskiego Okregu Przemysłowego(GOP). MATERIAŁ I METODY Praca zawiera wykaz gatunków roślin, który jest wynikiem badań florystycznych przeprowadzonych w sezonach wegetacyjnych w 2005 i 2006 roku na omawianych terenach rekreacyjnych oraz studiów literaturowych, dotyczących ogólnoprzyrodniczej charakterystyki tych terenów oraz dotychczasowego stanu zbadania gatunków flory naczyniowej. Przeprowadzono wieloaspektową analizę statystyczną danych, które dotyczą opisanej flory naczyniowej oraz uzyskanych wyników liczbowych, które przedstawiono w postaci histogramów. WYNIKI Na badanych obszarach stwierdzono występowanie 406 gatunków roślin naczyniowych Tracheophyta, w tym 338 gatunków wykazujących właściwości lecznicze i 142 stosowane w homeopatii. Wśród nich jest 11 gatunków objętych ochroną prawną, z czego 4 podlegają ochronie ścisłej, a 7 - częściowej. WNIOSKI Flora badanych terenów odznacza się znacznym bogactwem gatunkowym oraz licznym udziałem liczbowym roślin leczniczych. Tereny półnaturalne wchodzące w skład badanych obszarów rekreacyjno-wypoczynkowych, w rejonach centralnych Górnośląskiego Okregu Przemysłowego -zmienione przez działalność gospodarczą, stanowią również ważną ostoję dla ochrony cennych zasobów gatunkowych /genowych / roślin, w tym bardzo licznej grupy leczniczych oraz chronionych.

Refine search results

7 Annales Academiae Medicae Silesiensis

1 2016

3 2011

3 2009

5 Drobnik J.

3 Bacler-Żbikowska B.

2 Bacler B.

1 Bacler-Żbikowska B. D.

1 Jędrzejko K.

1 Kmiecik M.

1 Kowalik K. A.

Komentarz botaniczny do roślin leczniczych i surowców roślinnych wymienionych w Farmakopei polskiej VIII. Część III

Komentarz botaniczny do roślin leczniczych i surowców roślinnych wymienionych w Farmakopei polskiej VIII. Część I

Komentarz botaniczny do roślin leczniczych i surowców roślinnych wymienionych w Farmakopei polskiej VIII. Część II

Rośliny lecznicze w osiemnastowiecznym polskim poradniku medycznym Compendium medicum auctum. Część 2

Rośliny lecznicze w osiemnastowiecznym polskim poradniku medycznym Compendium medicum auctum. Część 1

Materiały do flory roślin naczyniowych Wyżyny Śląskiej ze szczególnym uwzględnieniem roślin leczniczych; część 1. Dolina Potoku Psarskiego

Ocena zasobów gatunkowych flory naczyniowej obszarów rekreacyjno-wypoczynkowych „Rów Murckowski” – Katowice-Murcki, „Stawy Błotne” – Tychy-Czułów i „Jezioro Łysina” – Bieruń, ze szczególnym uwzględnieniem udziału roślin leczniczych