Full-text resources of PSJD and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Refine search results

Journals help
Years help
Authors help
Preferences help
enabled [disable] Abstract
Number of results

Results found: 20

Number of results on page
first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  prophylaxis
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
100%
EN
Orthodontic treatment aims at restoring correct occlusion and chewing function and improving the aesthetics of the dentition and facial esthetics of the patient. During treatment complications may occur. Most frequently observed complications have been described in the paper. There role of the orthodontist in the therapeutic process and the principles on which doctor- patient cooperation should be based in order to achieve a therapeutic success have been presented. Particular emphasis has been put to the importance of prevention of dental caries and periodontal diseases in orthodontic patients.
EN
The aim of the following work is to evaluate faulty posture rate among kindergarten children. The following article describes the objective and the character of the promotional and prophylactic program conducted by the Wrocław City Council (Urząd Miasta Wrocławia) concerning the “Keep straight” (“Trzymaj się prosto”) campaign. The program includes youth between age of seven and seventeen in whom slight symptoms of faulty posture, concerning lower limbs and the spine, were revealed during examination. The only prophylactic activity assumed by the “Keep it straight” campaign are corrective exercises in gymnasium and swimming pool. The screening of the children and youth also allows introductional diagnostics and recognition of permanent faults and direction of the patients to specialist treatment in orthopedic and rehabilitation clinics. The screening was conducted on the verge of October and November 2007. A physical posture examination method was used to evaluate the faults that appeared. The children from five of Wrocław`s kindergartens were examined. The following work presents the symptomatology of the most frequent faults and highlights the necessity of conducting prophylactic activity at a very young age. The faulty posture is a serious diagnostic and therapeutic problem among young children and can be a source of severe health problems in their future. 373 children were examined. Faulty posture was revealed among 295 what represents 79,08% of the patients; 78 were described as healthy (20,92%). There were 160 boys (80,8%) and 135 girls (77,14%) in the group with faulty posture. There were 38 (19,2%) boys without faulty posture and 40 (22,86%) girls in the same group.
EN
Comparison of personalized and standard prophylaxis prevention therapies based on octocog alfa in pediatric patients with hemophilia A. Studies on a general population (adults and children) demonstrate a statistically significant advantage of personalized prevention therapy over standard prophylaxis prevention therapy in terms of annual bleeding rate (ABR) and annual joint bleeding rate (AJBR) while studies on a pediatric population included insufficiently large populations, however, their results demonstrate a numerical advantage of personalized approach over standard prevention strategy prophylaxis regimen.
OncoReview
|
2016
|
vol. 6
|
issue 4
A175-178
EN
Invasive fungal infections (IFI) are one of the most severe complications of treatment in patients with acute myeloid leukaemia (AML) that are diagnosed during the myelosuppression period following intensive chemotherapy. Due to a high mortality rate reaching up to 30–70%, IFI require an adequate prevention, and once an active infection is diagnosed – a rapid diagnosis and an effective antifungal therapy. Modern therapy models are based on expensive treatment regimens and are often associated with long-term hospitalization and the need for intensive supportive treatment.
EN
Dust mites are microscopic arachnids (mostly of Pyroglyphidae family) living in every house. Such atopic diseases as bronchial asthma, allergic rhinitis may be caused by dust mites allergens. The aim of this paper is to review the literature pertaining to the prophylactic methods used against dust mites allergens. The fi rst step should be an evaluation of optimal conditions for dust mites growth. The next, generally recommended steps include an elimination of organisms by rubbing the surface, airing, frequent dusting with an aquatic vacuum cleaner or with HEPA fi lter, laundering, applicating covers with microphase and acaricides. The recent systematic reviews show however, that all these prophylactic measures fail to reduce signifi cantly the risk of dust mites related allergies.
PL
Roztocze kurzu domowego są pajęczakami o mikroskopijnej wielkości, żyjącymi w każdym domu. Należą one głównie do rodziny Pyroglyphidae. U człowieka roztocze mogą wywoływać choroby atopowe takie jak: astma oskrzelowa, nieżyt nosa, czy wyprysk atopowy. Celem pracy jest przegląd literatury poświęconej metodom profilaktycznym, stosowanym w alergii na roztocze kurzu domowego. Pierwszym krokiem w profilaktyce anty-roztoczowej jest rozpoznanie ich optymalnych warunków rozwojowych. Kolejny etap to usunięcie rezerwuarów kurzu z otoczenia człowieka. Zalecane jest m.in. częste sprzątanie i przecieranie powierzchni, wietrzenie pomieszczeń, częste odkurzanie odkurzaczami wodnymi lub z filtrem HEPA, pranie pościeli, stosowanie pokrowców z tzw. mikrofazy oraz akarycydów. Są to metody powszechnie stosowane w walce z narażeniem na alergeny kurzu domowego. Systematyczny przegląd literatury wskazuje jednak, iż stosowane dotychczas metody fizyczne i chemiczne nie przynoszą oczekiwanych efektów w profilaktyce chorób alergicznych.
EN
INTRODUCTION:Urinary incontinence is a common problem among women. It is believed that up to 10% of the population complains about this chronic disease. It has a significant impact on the quality of women's life, but at the same time early intervention allows complete recovery. The most common form of urinary incontinence (UI) is stress urinary incontinence (SUI). It is worrying that urinary incontinence increasingly affects young women. MATERIAL AND METHODS: 152 women in the age range 17–89 participated in the study. The research tool was the authors’ own questionnaire. All the results were analysed in Statistica 12PL software. RESULTS: SUI occurs among 13.2% of the respondents. Most of the respondents considered their level of knowledge to be average (27%), sufficient (23.7%) and weak (15.1%). In contrast, 24.3% of the respondents consider their scope of information on SUI as good and very good (7.9%). The majority of women (92.1%) are of the opinion that the propagation of knowledge in the field of urinary incontinence prevention is necessary. CONCLUSIONS: The state of knowledge of women in the field of SUI is still insufficient. Women know who to address with the first symptoms of the disease and know the methods of treating SUI. The subject of stress urinary incontinence is still a shameful topic for most women and has a significant impact on the quality of life. There is a constant need for education and dissemination of information on incontinence.
PL
WSTĘP: Problem nietrzymania moczu jest częstą przypadłością wśród kobiet. Uważa się, iż uskarża się na nie aż 10% populacji. Jest chorobą przewlekłą, ma znaczący wpływ na jakość życia kobiet, przy czym wczesna interwencja pozwala na całkowite wyleczenie. Najczęstszą postacią nietrzymania moczu (NTM) jest wysiłkowe nietrzymanie moczu (WNM). Niepokojący jest fakt, iż coraz częściej dotyka on także kobiet młodych. MATERIAŁ I METODY: W badaniu wzięły udział 152 kobiety w przedziale wiekowym 17–89 lat. Narzędzie badawcze stanowił kwestionariusz ankiety własnego autorstwa. Wyniki zostały poddane analizie statystycznej. WYNIKI: Wśród 13,2% badanych występuje WNM. Najwięcej respondentek uznało swój poziom wiedzy za średni (27%), wystarczający (23,7%) oraz słaby (15,1%). Natomiast 24,3% ankietowanych uważa posiadany zakres informacji za dobry oraz bardzo dobry (7,9%). Zdecydowana większość kobiet (92,1%) jest zdania, iż propagowanie wiedzy dotyczącej profilaktyki nietrzymania moczu jest niezbędne. WNIOSKI: Stan wiedzy kobiet w zakresie WNM wciąż jest niewystarczający. Kobiety wiedzą do kogo mogą się zwrócić z pierwszymi symptomami choroby oraz znają metody leczenia. Temat wysiłkowego nietrzymania moczu wciąż dla większości badanych jest tematem wstydliwym oraz ma znaczny wpływ na pogorszenie jakości życia. Istnieje ciągła potrzeba edukacji oraz propagowania informacji na temat inkontynencji.
EN
INTRODUCTION: The administration of steroids during pregnancy up to 34 weeks accelerates the development of fetal lungs and stimulates surfactant production, therefore, it protects premature neonates against infant respiratory distress syndrome. It has been proven that the administration of steroids causes a temporary decrease in the fetal heart rate in fetuses appropriate for gestational age (AGA). How long does the temporary decrease in fetal heart rate (FHR) after steroid administration persist in intrauterine growth restriction fetuses (IUGR)? MATERIAL AND METHODS: The study was conducted on 152 patients from the Clinic of Obstetrics and Gyneacology MUS in Katowice in 2013–2016, divided into two groups: AGA - 109 cases and IUGR – 43 cases. Steroid prophylaxis – betamethasone or dexamethasone was given in both groups. CTG and Monako records at admission and 24 and 48 hours after steroid administration were analysed with assessment of: FHR baseline, bradycardia episodes as well as LTV and STV parameters. All the results were analysed in the Statistica 12PL program. RESULTS: Bradycardia after steroids occurred more frequently in AGA than in IUGR. After the first dose of steroids significantly lower bradycardia was noticed in the AGA group than IUGR (p = 0.0001). The FHR decrease after the first dose of steroids was bigger in the AGA group than in the IUGR group (p = 0.0001). The average STV value after the second dose of steroids was significantly lower in group the AGA group than in the IUGR group (p = 0.006). Oxygen partial pressure was higher in the IUGR group (p = 0.001). CONCLUSIONS: In the light of the results, it seems that fetuses with intrauterine growth restriction exhibit better tolerance to steroid administration in the form of a less frequent occurrence of bradycardia, higher STV values and smaller fluctuations in FHR.
PL
WSTĘP: Podawanie steroidów w ciąży do 34 hbd przyspiesza rozwój dojrzałości płuc płodu i stymuluje wydzielanie surfaktantu, przez co zapobiega występowaniu zespołu zaburzeń oddychania. Udowodniono, że podawanie steroidów prenatalnie powoduje czasowe obniżenie akcji serca płodu o adekwatnej masie ciała (AGA). W pracy podjęto próbę odpowiedzi na pytanie: jak długo utrzymuje się czasowe obniżenie akcji serca płodu (fetal heart rate – FHR) po podaniu steroidów u płodów z wewnątrzmacicznym ograniczeniem wzrastania? MATERIAŁ I METODY: Badanie przeprowadzono z udziałem 152 pacjentek Kliniki Ginekologii i Położnictwa SUM w Katowicach, hospitalizowanych w latach 2013–2016, podzielonych na dwie grupy: AGA – 109 przypadków, IUGR – 43 przypadki. W obu grupach została włączona profilaktyka steroidowa – betametazon lub deksametazon. Przeanalizowano zapisy KTG oraz MONAKO wykonane przy przyjęciu pacjentki oraz 24 i 48 godzin po podaniu steroidów, oceniając linię podstawową, epizody bradykardii oraz parametry zmienności LTV i STV. Wyniki opracowano w programie Statistica 12PL. WYNIKI: Bradykardia posteroidowa występowała częściej w grupie AGA niż w grupie IUGR. Po podaniu pierwszej dawki steroidów zauważono istotnie niższą wartość FHR w czasie trwania epizodów bradykardii w grupie AGA niż w grupie IUGR (p = 0,0001). Obniżenie FHR bez bradykardii było znamiennie większe w grupie AGA niż w grupie IUGR (p = 0,0001). Średnia wartość STV po podaniu drugiej dawki steroidów była znamiennie niższa w grupie AGA niż w grupie IUGR (p = 0,006). Ciśnienie parcjalne tlenu było wyższe w grupie IUGR (p = 0,001). WNIOSKI: W świetle powyższych wyników wydaje się, że płody z IUGR wykazują lepszą tolerancję podawanych steroidów manifestującą się rzadszym występowaniem bradykardii i wyższymi wartościami STV oraz mniejszymi wahaniami wartości FHR.
EN
Introduction. Posture defects are currently a health and social problem. We observe an increasing number of abnormalities in the development of the musculoskeletal system and body statics in children and adolescents. The percentage of children with posture defects, which is increasing year by year, forces a wider interest in this issue. Aim. The aim of the study was to present the characteristics of postural defects in children and the nurse's activities in the field of their prevention. Material and methods. The method used in the work is the analysis of literature. Overview. Prevention and health education in the field of posture defects is the most important in the fight against errors in health behaviour and ingrained habits. The group of children and youth is the most susceptible to education. The period of growth as the most plastic in development is very susceptible to learning the correct patterns and correction of posture abnormalities. Family, kindergarten, school are environments that have a large impact on the creation and consolidation of various behaviours. Conclusions. Life attitudes and health behaviours shaped during this period make promoting health through health education addressed to children and adolescents a very important element of the nurse's work.
PL
Wstęp. Wady postawy są obecnie problemem zdrowotnym i społecznym. Obserwujemy, coraz większą liczbę nieprawidłowości w rozwoju narządu ruchu i statyki ciała u dzieci i młodzieży. Wzrastający z roku na rok procent dzieci z wadami postawy, zmusza do szerszego zainteresowania się tą problematyką. Cel. Celem pracy było przedstawienie charakterystyki wad postawy u dzieci i działań pielęgniarki w zakresie ich prewencji. Materiał i metody. Metoda zastosowana w pracy to analiza literatury. Przegląd. Profilaktyka i edukacja zdrowotna w zakresie wad postawy jest najważniejsza w walce z błędami w zachowaniu zdrowotnym i zakorzenionymi nawykami. Najbardziej podatną na edukację jest grupa dzieci i młodzieży. Okres wzrastania jako najbardziej plastyczny w rozwoju, jest bardzo podatny na naukę prawidłowych wzorców i korektę nieprawidłowości postawy. Rodzina, przedszkole, szkoła to środowiska, które wywierają duży wpływ na tworzenie i utrwalanie różnych zachowań. Wnioski. Postawy życiowe i zachowanie zdrowotne kształtujące się w tym okresie sprawiają, że promowanie zdrowia poprzez edukację zdrowotną kierowaną do dzieci i młodzieży jest bardzo istotnym elementem pracy pielęgniarki.
EN
BACKGROUND: Undiagnosed eye defects in childhood affect adult life and can cause irreversible changes. The aim of the study is to evaluate the state of preventing eye diseases in a selected group of children from the Silesian Voivodeship. METHODS: The study was based on an anonymous questionnaire consisting of 11 questions about the prevention of eye diseases and included 603 parents of children aged from 2–10 (4.84 ± 1.47). RESULTS: Among the selected group, 43.45% children were at least once examined by an ophthalmologist. The aver-age age during the appointment was 3.06 ± 1.71. For 101 children it was a prophylaxis visit and for 142 it was due to alarming symptoms. 52 (8.62%) children had eye defects and 44 of them wore glasses. The most common eye defect was strabismus (5.47%). Regular eye exams by an ophthalmologist were reported by 11.61% parents. The study showed that 40.13% children have never had a visual acuity examination. Among the group, 35.16% parents men-tioned alarming symptoms of eye defects and the information sources were: doctor (28.9%), the Internet (27.5%), newspapers (18.2%). CONCLUSIONS: 1. The prevention of eye diseases among pre-school children is insufficient. 2. The state of parent’s knowledge about the prevention of eye disease and defects among children is low.
PL
WSTĘP: Objawy chorób oczu u dzieci mogą pozostać niezauważone, co może mieć wpływ na późniejsze problemy w nauce i dorosłym życiu. Wczesna korekcja wady daje szansę na pełne wyleczenie. MATERIAŁ I METODY: Narzędzie badawcze stanowiła anonimowa, autorska ankieta, skierowana do rodziców grupy dzieci województwa śląskiego. Badaniem objęto 603 rodziców dzieci w wieku 2–10 lat (śr. 4,84 ± 1,47). Ankieta zawierała 11 pytań otwartych i zamkniętych dotyczących stanu profilaktyki chorób narządu wzroku. Uzyskane wyniki poddano analizie statystycznej. WYNIKI: W analizowanej grupie 262 dzieci (43,45%) było przynajmniej raz w życiu badane przez okulistę. Średni wiek dziecka podczas wizyty wynosił 3,06 ± 1,71 roku, 94 (35,88%) dzieci było badanych powyżej 4 roku życia. Dla 101 dzieci była to wizyta profilaktyczna, dla 142 powodem pierwszej wizyty u okulisty były dolegliwości lub niepokojące objawy. Wadę wzroku dziecka deklarowało 52 (8,62%) ankietowanych rodziców, grupy tej 44 dzieci no-si/nosiło wcześniej okulary. W badanej grupie najczęściej zgłaszano występowanie zeza – 33 (5,47%). Regularne wizyty dziecka u okulisty zgłosiło 70 (11,61%) rodziców – najczęściej z powodu kontroli wady wzroku (n = 28) oraz profilaktyki (n = 25). 242 (40,13%) dzieci nie miało nigdy badanej ostrości wzroku, u 170 (28,2%) ostrość wzroku badał okulista, u 112 (18,6%) pediatra lub lekarz rodzinny. Objawy wymagające konsultacji okulistycznej wymianiało 212 (35,16%) rodziców. Głównymi źródłami informacji dla rodziców na ten temat są: lekarz (28,9%), Internet (27,5%), prasa (18,2%). WNIOSKI: 1. Profilaktyka chorób narządu wzroku u dzieci w wieku przedszkolnym jest niewystarczająca. 2. Poziom wiedzy rodziców w zakresie profilaktyki chorób oczu i wad wzroku u dzieci jest niski.
EN
Hereditary angioedema is a rare and disabling disease characterized by severe, acute, self- limiting edema of the subcutaneous and mucosal tissue. The disease carries significant mortality when the upper airways are involved. It is determined by a transient dysregulation in vascular permeability with a sudden increase in fluid extravasation. The most common genetic defects recognized on the SERPING1 gene leads to complement C1-inhibitor deficiency (C1-INH-HAE). In the last few years mutation on the factor XII gene, the angiopoietin, and the plasminogen genes were recognized to cause angioedema with normal C1-INH levels (nC1-INH-HAE). However, it is not uncommon to have family history of angioedema and unknown genetic defect. The burden of the disease on the individual patients is unpredictable since the number, location and severity of the attacks spans from silent disease to an extremely high number of attacks during lifetime. Nowadays effective and safe treatment for the C1-INH-HAE forms are available and new drugs are under investigation both for the on demand therapy and for the prophylaxis of the attacks. Acute treatments has been proved to reduce severity and duration of attack, prophylaxis reduces the number of attacks thus positively affecting the quality of life and reducing the indirect costs of the disease. Unfortunately, the costs of the medications are high limiting the accessibility and availability of treatment in different countries. This paper reviews the treatment options and the differences in the availability of the medications in three European countries, with practical suggestions for the management of the disease.
PL
Wrodzony obrzęk naczynioruchowy jest rzadką, upośledzającą funkcjonowanie chorobą chrakteryzującą się ciężkimi, ostrymi, samoograniczającymi się obrzękami tkanki podskórnej i podśluzówkowej. W przypadku zajęcia górnych dróg oddechowych, schorzenie obarczona jest znaczącą śmiertelnością. Choroba jest determinowana przejściową dysregulacją przepuszczalności naczyniowej ze nagłym wzrostem ilości wynaczynionego płynu. Najczęściej spotykane defekty genetyczne występujące w genie SERPING1 prowadzą do niedoboru inhibitora składowej C1 układu dopełniacza (C1-INH-HAE). W ostatnich kilku latach poznano mutację genów czynnika XII, angiopoetyny i plazminogenu powodujące obrzęk naczynioruchowy z prawidłowym poziomem C1-INH (HAEnC1-INH). Jednakże, nie jest sytuacją niezwykłą występowanie rodzinnego wywiadu w kierunku obrzęku przy nieznanym defekcie genetycznym. Obciążenia związane z chorobą u poszczególnych pacjentów są trudne do przewidzenia, ponieważ liczba, lokalizacja i ciężkość napadów w ciągu życia zmienia się: od okresów remisji, do okresów ze skrajnie częstymi objawami. Obecnie dostępne są skuteczne i bezpieczne formy leczenia C1-INH-HAE, a w trakcie badań są nowe leki, zarówno do doraźnej, jaki i profilaktycznej terapii napadów obrzęku. Leki stosowane w stanach ostrych mają potwierdzone dzia- łanie zmniejszające ciężkość i czas trwania napadów, a leki stosowane w profilaktyce zmniejszają częstość napadów wpływając pozytywnie na jakość życia i redukując pośrednie koszty choroby. Niestety koszty leczenia są wysokie i ograniczają jego dostępność w wielu krajach. W niniejszej pracy dokonano przeglądu możliwych opcji terapeutycznych i ich dostępności w trzech krajach europejskich, poszerzonego o praktyczne sugestie dotyczące leczenia choroby.
EN
The paper presents a general overview of risk factors in gynaecological oncology based on a review of recent literature, highlighting their role in preventive medicine. Since mid-twentieth century the role of risk factors is being increasingly appreciated, particularly those directly associated with the risk of developing certain diseases, including female genital malignancies. Several risk factors have been defined, e.g. genetic, biologic, socioeconomic, cultural, geographic, iatrogenic and environmental and their list is ever increasing. This has made possible the definition of high-risk groups of women, who require close medical monitoring in order to detect neoplastic disease at an earliest possible stage. Risk factors usually precede the process of carcinogenesis, although both may be synchronous. Risk factors have various prognostic values: one risk factor may be present in several different neoplasms and several different risk factors may be associated with a single tumour. A frequent phenomenon is oncological synergy. Most female genital neoplasms are multifactorial diseases.
PL
Opierając się na przeglądzie piśmiennictwa ostatnich lat, przedstawiono ogólne wiadomości o czynnikach zagrożenia w ginekologii onkologicznej, podkreślając ich znaczącą rolę w medycynie zapobiegawczej. Począwszy od lat 50. XX w., przywiązywano dużą wagę do czynników ryzyka wskazujących na możliwość wystąpienia zagrożenia powstania choroby, w tym również nowotworów narządów płciowych u kobiet. Wykryto wiele czynników zagrożenia począwszy od genetycznych, poprzez biologiczne, socjoekonomiczne, kulturowe, geograficzne, jatrogenne, a skończuwszy na środowiskowych i lista ta jest ciągle uzupełniana. Dało to podstawy do wyodrębnienia spośród populacji kobiet grup podwyższonego ryzyka wymagających wzmożonej kontroli medycznej, co z kolei pozwalało na wykrycie choroby nowotworowej we wczesnym etapie jej rozwoju. Czynniki zagrożenia na ogół poprzedzają proces kancerogenezy, choć mogą też w nim uczestniczyć. Przedstawiają one różną wartość kliniczną: jeden czynnik zagrożenia może występować w wielu nowotworach, a wiele czynników - w jednej chorobie nowotworowej; często występuje synergizm onkologiczny. Większość nowotworów narządów płciowych to tzw. „choroby wieloczynnikowe”.
PL
Diagnostyka zaburzeń czynnościowych układu ruchowego narządu żucia stwarza wielokrotnie duże trudności. Oprócz dokładnego wywiadu i badania klinicznego pacjenta, konieczna jest dokładna analiza zwarcia i czynności ruchów żuchwy pacjenta. Rutynowo wykonywane są badania radiologiczne stawu skroniowo-żuchwowego, które uwidaczniają patologiczne zmiany kształtu powierzchni stawowych, jak również nieprawidłowe położenie względem siebie tkanek twardych. W przypadkach ciężkich postaci zaburzeń należy wykonać dalsze badania obrazujące (tomografię komputerową, rezonans magne tyczny). Leczenie tych zaburzeń obejmuje wiele etapów postępowania. Pierwszym i ważnym elementem jest zwalczenie parafunkcji, po uprzednim uświadomieniu pacjentowi faktu ich uprawiania. Stomatologiczne leczenie przyczynowe ma na celu przywrócenie prawidłowych stosunków wewnątrzustnych (obejmujących zęby własne pacjenta lub uzupełnienia protetyczne), zewnątrzustnych (stawów skroniowo-żuchwowych) oraz przywrócenie prawidłowej czynności mięśni narządu żucia. We wstępnym okresie leczenia stosuje się różnego rodzaju szyny zgryzowe i aparaty odciążające oraz szyny stabilizujące, które umożliwiają uzyskanie i utrzymanie prawidłowego położenia krążków stawowych i głów żuchwy. W przypadkach powikłanych innymi bólami wdraża się leczenie farmakologiczne. Metody fizykoterapeutyczne są stosowane jako terapia osłonowa. Prostymi metodami, stosowanymi nawet przez samych pacjentów, jest ciepłolecznictwo (ciepło wilgotne i suche) i krioterapia. Zastosowanie znajdują również: elektrolecznictwo, leczenie ultradżwiękami, laserem niekoenergetycznym. Wspomagająco działa masaż klasyczny, masaż tkanki łącznej i automasaż mięśni żucia. W uzyskaniu zmiany zachowania pocjenta pomocna może być metoda biologicznego sprzężenia zwrotnego, stosowana równocześnie z ćwiczeniami aktywnymi i biernymi. Pozytywne wyniki leczenia zaburzeń układu ruchowego narządu żucia uzyskuje się u 60-80% leczonych pacjentów, a profilaktyka obejmuje głównie przeciwdziałanie parafunkcjom żuchwy.
EN
Diagnosis of the masticatory motor system functional disturbances frequently creates significant difficulties. Aside from detailed medical history and examination of a patient, precise analysis of occlusion and lower jaw movements is necessary. Routine radiological examinations of the temporo-mandibular joint reveal pathological changes of joint surfaces shape, as well as malposition of hard tissues. In cases of severe forms of dysfunction, further imaging studies should be performed (computed tomography, magnetic resonance imaging). Treatment of these dysfunctions includes many procedures. The first and important element is combating parafunctions after previously having made the patient aware of the fact of their existence. Stomatologic causal treatment aims at restoring correct intraoral (including patient's own teeth or prosthetic restoration) and extraoral (temporo-mandibular joints) relationships and restoring appropriate activity of the masticatory apparatus muscles. During the initial phase of treatment, various types of oclusion splints, relieving apparatuses and stabilising splints are used, which enable obtaining and maintaining correct position of articular disc and heads of the mandible. In cases complicated by severe pain states, appropriate pharmacological treatment is implemented. Physiotherapeutic methods are used as protective therapy. Simple methods, used even by patients themselves, include warmth-treatment (humid warmth or dry warmth) and cryotherapy. Treatment with physical agents such as electrical current, ultrasound and low-energy laser therapy is also used. Classical massage, connective tissue massage and auto-massage of the masseter muscles act adjunctively. The biofeedback method used simultaneously with passive and active exercises can also be helpful in obtaining a change in patient's behaviour,. Positive results of the therapy of the masticatory apparatus motor system dysfunctions are achieved in 60-80% of the treated patients, while prophylaxis involves mainly counteracting parafunctions of the mandible.
EN
Venous thromboembolism is a disease that includes both deep vein thrombosis and pulmonary embolism, which are associated with the formation of a blood clot (thrombus) within a deep vein, mainly in the lower limbs. So far, the scale of the problem of deep vein thrombosis and pulmonary embolism has not been thoroughly estimated in Poland. About 200,000 new cases per year are reported in the United States, and between 50,000 and 60,000 in Poland. Mortality due to pulmonary embolism, usually as a consequence of deep vein thrombosis, is estimated at 15–25%. Increasingly used minimally invasive surgical techniques are currently of interest to both, the young generation of surgeons and their patients. Laparoscopic cholecystectomy or bariatric surgery have become a standard. There is much controversy regarding the need for thromboprophylaxis in patients undergoing laparoscopic procedures. Efforts have been made by the Society of American Gastrointestinal and Endoscopic Surgeons to help medical practitioners decide in this regard. All laparoscopic procedures cause serum hypercoagualability. Polish societies have not specified their decisions regarding prophylaxis in laparoscopic surgery. Following general rules was only recommended. It seems fully justified to develop such indications or adopt the already existing standards based on literature data and experience.
PL
Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa obejmuje zarówno zakrzepicę żył głębokich, jak i zatorowość płucną – związane z powstaniem zakrzepu w obrębie żył głębokich, głównie w kończynach dolnych. W Polsce skala problemu zakrzepicy żył głębokich i zatorowości płucnej nie została dotąd zbyt dokładnie oszacowana. W Stanach Zjednoczonych odnotowuje się około 200 tys. nowych zachorowań rocznie, w Polsce jest ich 50–60 tys. rocznie. Śmiertelność z powodu zatorowości płucnej, najczęściej będącej następstwem zakrzepicy żył głębokich, ocenia się na 15–25%. Coraz szerzej stosowane metody małoinwazyjne leżą obecnie w kręgu zainteresowań młodego pokolenia chirurgów i cieszą się dużym zainteresowaniem pacjentów. Standardem stały się laparoskopowa cholecystektomia czy chirurgia bariatryczna. Istnieje wiele kontrowersji dotyczących konieczności stosowania profilaktyki przeciwzakrzepowej u chorych poddawanych zabiegom laparoskopowym. Amerykańskie Towarzystwo Chirurgów Gastroenterologicznych i Endoskopowych podjęło starania, aby ułatwić praktykującym lekarzom decydowanie w tym zakresie. Każda procedura laparoskopowa powoduje nadkrzepliwość surowicy krwi. Polskie towarzystwa nie sprecyzowały swoich ustaleń co do profilaktyki w przypadku chirurgii laparoskopowej, zalecono jedynie stosowanie się do zasad ogólnych. Opracowanie takich wskazań lub zaadaptowanie już istniejących standardów na podstawie danych literaturowych i doświadczenia wydaje się w pełni uzasadnione.
EN
In this paper the case of a patient subjected to orthopaedic treatment with a history of a number of internal comorbidities, cardiac ones in particular, has been reported. Cardiac comorbidities were related to the implantation of a VVI pacemaker. The patient was chronically administered acenocoumarol with a standard INR control. He developed infectious arthritis of the left knee joint. The condition was the indication for surgery. The surgical treatment was performed with the implementation of antithrombotic prophylaxis using low-molecular-weight heparin at a dose as prescribed by a cardiologist. The prescribed dosage of nadroparin – 100 mg – was higher than indicated in both Polish and international regimen standards. Higher dose was also maintained in next days that followed the surgery. Intra-articular haematoma occurred as a post-surgery complication, hence the revision of the knee joint was performed. The haematoma was diagnosed intraoperatively, then removed and pulsed lavage was performed. Garamycin sponge was applied to treat the inflammation. A targeted antibiotic therapy was continued. Surgical site drainage was performed for one day without the use of negative pressure. Thromboembolic prophylaxis was implemented in accordance with the applicable dosage regimen in Poland. In view of a vast majority of thrombosis risk factors, prolonged prophylaxis with heparin and return to acenocoumarol were indicated once the surgical would had healed. As a result, other early and late postoperative complications were avoided.
PL
W pracy zaprezentowano przypadek chorego leczonego ortopedycznie, z licznymi obciążeniami internistycznymi, szczególnie kardiologicznymi. Obciążenia kardiologiczne dotyczyły implantacji układu stymulującego mięsień sercowy typu VVI. Chory przewlekle przyjmował acenokumarol z klasyczną kontrolą INR. U pacjenta wystąpiło infekcyjne zapalenie lewego stawu kolanowego. Było ono wskazaniem do leczenia operacyjnego. Operację przeprowadzono z wdrożeniem profilaktyki przeciwzakrzepowej heparyną drobnocząsteczkową w dawce zaleconej przez kardiologa. Dawka zastosowanej nadroparyny była wyższa niż w zaleceniach polskich i światowych standardów i wynosiła 100 mg. Dawkę podwyższoną heparyny utrzymano również w kolejnych dobach pooperacyjnych. W przebiegu pooperacyjnym wystąpiło powikłanie pod postacią krwiaka śródstawowego, będące wskazaniem do rewizji kolana. Śródoperacyjnie stwierdzono krwiak śródstawowy, który usunięto, następnie wypłukano staw. Podano gąbkę garamycynową w procedurze leczenia procesu zapalnego. Kontynuowano antybiotykoterapię celowaną. Ranę pooperacyjną drenowano bez podciśnienia przez jedną dobę. Profilaktykę zakrzepowozatorową wdrożono w dawkach zgodnych z polskimi wytycznymi. Znaczna część czynników ryzyka zakrzepicy była wskazaniem do przedłużonej profilaktyki heparyną i powrotu do acenokumarolu po wygojeniu rany operacyjnej. Dzięki takiemu postępowaniu udało się uniknąć kolejnych powikłań w okresie pooperacyjnym wczesnym i odległym.
15
63%
EN
Hereditary causative factors are present in about 10% of ovarian cancer cases, mainly BRCA1 and BRCA2 mutations. Mean age of women developing hereditary ovarian cancer is about 10 years lower (42-45 years) than that of women with sporadic ovarian cancer (54 years). In both groups prognosis is similar. Most common histological type is serous adenocarcinoma. The paper presents a case of a 44-year-old woman, in the care of genetic outpatient clinic because of BRCA1 mutation. For the first time, the patient presented at the Centre of Oncology in Warsaw, Poland, in 2002, with results of biopsy of a breast lesion. Due to a positive family history, the patient entered of the Program of supervision of families burdened by high, genetically determined risk of malignant tumours, conducted by the Genetic Outpatient Clinic of the Institute. The patient was subjected to a regular follow-up at 6-months’ intervals. Five years after her first visit, in October 2007, transvaginal sonography revealed a small cystic lesion with endophytic excrescences in the left ovary, 3 cm in diameter, with concomitant increase of the Ca 125 level. Control study in December 2007 confirmed the presence of a cystic-solid tumour of the left ovary. The patient was qualified for surgical treatment. Surgery consisted in hysterectomy, adnexectomy, omentectomy, retroperitoneal lymphadenectomy and peritoneal biopsy. Microscopic studies of surgical specimens revealed urothelial adenocarcinoma G3. The patient was referred for paclitaxel- and carboplatin-based chemotherapy.
PL
Około 10% przypadków raka jajnika związanych jest z czynnikami dziedzicznymi, głównie z mutacjami BRCA1 i BRCA2. Średnia wieku kobiet, u których wystąpił dziedziczny rak jajnika, jest mniej więcej o 10 lat niższa (42-45 lat) niż u kobiet z grupy, w której stwierdzono sporadycznego raka jajnika (54 lata). Rokowanie w obu grupach jest podobne. Najczęściej spotykanym typem histopatologicznym jest rak gruczołowy surowiczy. W niniejszej pracy przedstawiono przypadek 44-letniej kobiety będącej pod opieką poradni genetycznej z powodu stwierdzonej mutacji genu BRCA1. Pacjentka zgłosiła się po raz pierwszy do Centrum Onkologii - Instytutu w Warszawie w 2002 roku z wynikiem biopsji ze zmiany w piersi. Ze względu na obciążony wywiad rodzinny pacjentka została zakwalifikowana do Programu opieki nad rodzinami wysokiego, dziedzicznie uwarunkowanego ryzyka zachorowania na nowotwory złośliwe, realizowanego przez Poradnię Genetyczną w CO-I w Warszawie. Pacjentka została poddana regularnym badaniom, które odbywały się co 6 miesięcy. Po 5 latach od pierwszego badania, w październiku 2007 roku, w badaniu USG TV stwierdzono niewielką, trzycentymetrową torbielowatą zmianę z endofitycznymi wypustkami w prawym jajniku oraz jednoczesny wzrost poziomu Ca 125. Kontrolne badanie USG TV przeprowadzone w grudniu 2007 roku potwierdziło obecność podejrzanego tor-bielowato-litego guza prawego jajnika. Wobec podejrzenia raka jajnika pacjentka została zakwalifikowana do leczenia operacyjnego. Wykonano wycięcie macicy z przydatkami, sieci większej i węzłów chłonnych za-otrzewnowych oraz biopsję otrzewnej. Wynik materiału pooperacyjnego: rak gruczołowy urotelialny G3. Pacjentka została zakwalifikowana do chemioterapii uzupełniającej z zastosowaniem paklitakselu i karboplatyny.
EN
Primary hypertension (PHT) is increasingly recognized in children and adolescents. There is usually a prehypertension or the first stage of the hypertension. As in adults it is associated with obesity, lifestyle and family having the disease. Organ complications states in more than 40% of the children already at the time of diagnosis of the disease. In PHT therapy important role take up non-pharmacological proceedings related to the modification of lifestyle and health-related behaviours. It is used in children with recognized prehypertension as the only form of therapy, but in confirmed hypertension as a complementary treatment. Not easy process of changing the lifestyle requires cooperation of health professionals with patients and their families. A special role in the non-pharmacological proceedings should take a nurse because of the direct and continuous contact with patient and their guardians. Detailed monitoring of people with recognized hypertension and prehypertension is necessary. It is also important to promote healthy lifestyle, early identification children’s risk of cardiovascular system diseases and taking up adequate interventions in appropriate time. In this paper rules of overweight/obesity (dietary changes, physical activity), sleep irregularities, behaviour disorders (type A behaviour) prophylaxis and treatment has been described. Also the negative impact on the development of the PHT by stimulants which adolescents use has been highlighted. Rules of the cooperation between nurse and PHT affected, which is crucial for effectiveness of decisions taken, has been shown. Necessity for health education in educational institutions and after – school activities has been underlined as well.
PL
Pierwotne nadciśnienie tętnicze (PNT) jest coraz częściej rozpoznawane u dzieci i młodzieży. Występuje zwykle jako stan przednadciśnieniowy lub pierwsze stadium nadciśnienia tętniczego. Podobnie jak u dorosłych związane jest z otyłością, stylem życia i rodzinnym występowaniem choroby. Powikłania narządowe PNT stwierdza się u ponad 40% dzieci w momencie rozpoznania choroby. W terapii PNT istotne miejsce zajmuje postępowanie niefarmakologiczne, odnoszące się do modyfikacji stylu życia i zachowań związanych ze zdrowiem. Stosuje się je u dzieci z rozpoznanym stanem przednadciśnieniowym jako jedyną formę terapii, natomiast w nadciśnieniu tętniczym – jako leczenie uzupełniające. Niełatwy proces zmiany stylu życia wymaga współpracy personelu medycznego z pacjentami i ich rodzinami. Szczególną rolę powinna odgrywać pielęgniarka ze względu na bezpośredni, ciągły kontakt z pacjentem i jego opiekunami. Konieczne jest wnikliwe monitorowanie osób z rozpoznanym nadciśnieniem tętniczym i w stanie przednadciśnieniowym. Istotne są także promocja zdrowego stylu życia, wczesne identyfikowanie dzieci obarczonych ryzykiem wystąpienia chorób układu sercowo-naczyniowego oraz podejmowanie odpowiednich działań interwencyjnych w stosownym czasie. W pracy omówiono zasady profilaktyki i terapii nadwagi/otyłości (zmiana diety, aktywność fizyczna), nieprawidłowości snu, zaburzeń zachowania (tzw. wzór zachowania A). Podkreślono negatywny wpływ stosowania używek przez młodocianych na rozwój PNT. Przedstawiono reguły współpracy pielęgniarki z chorymi na PNT, niezbędne dla efektywności podejmowanych interwencji. Zwrócono uwagę na konieczność edukacji prozdrowotnej w placówkach oświatowych i na zajęciach pozaszkolnych.
EN
Malignancies are a high and a very high risk factor for thrombotic complications. The risk of venous thromboembolism is 4–7 fold increased in patients with cancer, and is particularly high in the first months after diagnosis. Venous thromboembolism most often occurs as deep vein thrombosis and pulmonary embolism. It is the most common complication and, at the same time, the second leading cause of death in cancer patients, after cancer itself. At present, low molecular weight heparins are recommended for both, prophylaxis and treatment of venous thromboembolism. Pharmacological antithrombotic prophylaxis is recommended for cancer patients undergoing abdominal or pelvic surgical procedures, and should be extended to at least 4 weeks after the procedure. Prophylaxis of up to 6 months or even for an indefinite period of time can be considered. Risk assessment for thromboembolic complications as well as the inclusion of appropriate antithrombotic prevention/treatment are essential components of care for cancer patients. At the same time, there is a need to educate cancer patients on their increased risk of venous thromboembolism. The growing awareness of patients will help them accept medications they use.
PL
Nowotwory złośliwe stanowią czynnik dużego i bardzo dużego ryzyka powikłań zakrzepowych. Ryzyko zakrzepicy żylnej u pacjentów z chorobą nowotworową wzrasta 4–7-krotnie i jest ono szczególnie wysokie w pierwszych miesiącach po ustaleniu rozpoznania. Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa najczęściej występuje w postaci zakrzepicy żył głębokich oraz zatoru tętnicy płucnej. Stanowi najczęstsze powikłanie, a jednocześnie jest drugą po nowotworze przyczyną śmierci pacjentów onkologicznych. Obecnie stosowanie heparyn drobnocząsteczkowych jest postępowaniem rekomendowanym zarówno w profilaktyce, jak i leczeniu żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej. Farmakologiczną profilaktykę przeciwzakrzepową rekomenduje się w przypadku pacjentów onkologicznych poddawanych operacjom w obrębie jamy brzusznej lub miednicy mniejszej, a jej stosowanie powinno zostać wydłużone do co najmniej 4 tygodni po zabiegu, z rozważeniem kontynuacji do 6 miesięcy, a nawet bezterminowo. Ocena ryzyka wystąpienia powikłań zakrzepowo-zatorowych oraz włączenie odpowiedniej profilaktyki/leczenia przeciwzakrzepowego jest nieodzownym elementem opieki nad pacjentami onkologicznymi. Jednocześnie istnieje potrzeba edukacji pacjentek z chorobą nowotworową w zakresie podwyższonego ryzyka wystąpienia u nich żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej. Rosnąca świadomość pacjentek przyczyni się do łatwiejszej akceptacji stosowanych leków.
EN
The anticoagulant and antiplatelet agents are starting to be more commonly used, resulting in more frequent gastrointestinal bleedings, especially in patients receiving combined therapy. Clinical assessment before endoscopic procedures allows to minimize hemorrhagic side effects risk. Clinical factors contribute to arise in gastrointestinal bleedings are: gastrointestinal bleeding or peptic ulcer history, age over 60, gastroesophageal reflux disease, steroids therapy, chronic renal failure and Helicobacter pylori contagion. Non-steroid anty-inflammatory drugs cause 20-30% of gastrointestinal bleedings. Endoscopic examination of upper gastrointestinal truck prior to admission of these allows to show asymptomatic pathological changes and to initiate the proper treatment. Carrying out endoscopic procedure is unfortunately impossible in all patients, due to its cost and limitations in resources. The drug class of proven efficacy in reducing gastrointestinal bleedings occurrence are proton pump inhibitors (PPI). They should be used routinely in patients on acetylsalicylic acid in certain clinical situations and in all patients receiving combined therapy. Guidelines recommend usage of pantoprazole and esomeprazole in patients receiving clopidogrel.
PL
Leki przeciwkrzepliwe i przeciwpłytkowe są stosowane coraz powszechniej, przyczyniając się do powstawania powikłań leczenia, w tym krwawienia z przewodu pokarmowego. Szczególnie duże ryzyko tego powikłania występuje u chorych leczonych w sposób skojarzony. Ocena stanu klinicznego i wywiadu chorobowego przed zabiegiem endoskopowym pozwala na zminimalizowanie ryzyka powikłań krwotocznych. Czynnikami klinicznymi o udowodnionym wpływie zwiększającym ryzyko krwawienia z przewodu pokarmowego są: wywiad choroby wrzodowej lub krwawienia z przewodu pokarmowego, wiek ≥60 lat, współistniejąca choroba refluksowa przełyku, leczenie glikokortykosteroidami, przewlekła choroba nerek, współistnienie zakażenia Helicobacter pylori. Niesterydowe leki przeciwzapalne (NLPZ) są przyczyną 20-30% krwawień z przewodu pokarmowego. Badanie endoskopowe górnego odcinka przewodu pokarmowego przed ich włączeniem pozwala na ujawnienie istnienia zmian bezobjawowych i wdrożenie odpowiedniego postępowania leczniczego. Wykonywanie badania endoskopowego u każdego chorego leczonego przeciwpłytkowo nie jest możliwe z powodu ograniczonej dostępności badania i kosztów. Grupą leków o udowodnionej w badaniach klinicznych skuteczności w zapobieganiu krwawieniom z przewodu pokarmowego są inhibitory pompy protonowej (IPP). Leki te powinny być rutynowo stosowane u chorych przyjmujących kwas acetylosalicylowy (ASA) w szczególnych sytuacjach klinicznych oraz u chorych leczonych w sposób skojarzony. U chorych przyjmujących klopidogrel z przyczyn kardiologicznych w rekomendacjach zalecane jest stosowanie pantoprazolu i esomeprazolu.
PL
Obrzęki kończyn dolnych mogą być wynikiem nieprawidłowości budowy i funkcji układu chłonnego, urazów, zapalenia, mogą się też wiązać z chorobą nowotworową lub jej leczeniem, jednak coraz częściej są jednym z podstawowych objawów towarzyszących kobietom w III trymestrze ciąży, głównie na skutek zaburzeń w układzie żylnym. Celem pracy jest przedstawienie obecnego stanu wiedzy na temat czynników ryzyka, profilaktyki i leczenia obrzęków kończyn dolnych u kobiet w ciąży. Wśród czynników ryzyka obrzęku związanego z ciążą wymienia się: wzrost objętości krwi krążącej, powiększenie macicy, wzrost masy ciała oraz zmiany w gospodarce hormonalnej. Zaburzenia żylne powstają w wyniku nadciśnienia żylnego na skutek niewydolności pompy mięśniowej oraz niewydolności zastawek żylnych. Ciąża, wykonanie cięcia cesarskiego, okres połogu sprzyjają wystąpieniu zakrzepicy żylnej. Podstawową i niekwestionowaną metodą stosowaną w profilaktyce i leczeniu zaburzeń układu żylno-limfatycznego oraz ich powikłań jest kompresjoterapia, wykorzystująca bandażowanie kompresyjne oraz stosowanie produktów uciskowych. Ucisk może być stosowany samodzielnie lub w połączeniu z innymi metodami, np. z manualnym drenażem limfatycznym, przerywaną kompresją pneumatyczną, z ćwiczeniami fizycznymi i oddechowymi. Na podstawie badań naukowych oraz w oparciu o rekomendacje ekspertów, ucisk wydaje się też skutecznym rozwiązaniem w profilaktyce i leczeniu zakrzepicy żylnej i obrzęku kończyn dolnych u kobiet w ciąży, jednak wymaga dalszych badań zgodnych z zasadami evidence based medicine.
EN
The authors presented the case of a 30-year-old man in whom sudden cardiac arrest occurred as a result of high voltage electric shock. Starting from the 2nd week after the accident, rehabilitation was carried out in hospital conditions, designed to maintain range of motion in the joints, and from the 6th week, intensive rehabilitation was performed at the patient’s home. Despite the implemented treatment, total mobility restriction was observed in the hip joints, and based on spatial projection radiography and a CT, the patient was diagnosed with massive neurogenic heterotopic ossifi cation (NHO). Two surgeries were performed to remove the NHO: fi rst, from the left area (15th month after the accident), and then the right hip joint (18th month following the accident). After the intervention there was a signifi cant increase in mobility of both hips and a decrease in pain, which resulted in signifi cantly improved functional capabilities of the patient. In addition, prophylaxis to prevent the recurrence of NHO was implemented in order to maintain both passive and active range of motion, and the use of physical therapy treatments in the form of deep oscillation were performed. The results of the CT conducted in the 41st month following the accident revealed lesser NHO than the originally diagnosed. Rolka Ł., Browiński D., Kwiatek-Rolka K., Sielska M., Sielski G., Nyka W.M. Neurogenic heterotopic ossification – case study. Med Rehabil 2016; 20(4): 22-27. DOI: 10.5604/01.3001.0009.5482
EN
Osteoporosis is a systemic metabolic disease characterized by loss of bone mass and its impaired microarchitecture, resulting in an increased risk of fragility fracture. Epidemiological data indicate an increase in the incidence of osteoporotic fractures worldwide. The high cost of health, social and economic treatment of osteoporosis requires seeking effective methods of prevention. Considering the multifactorial aetiology of osteoporosis, to the well documented risk factors belong: age, gender, ethnogenetic factors, current or history of chronic disease, steroid therapy and lifestyle. The modifying lifestyle factors as nutrition and physical activity are the potential tools for effective primary prevention of osteoporosis addressed to the whole of society, with particular emphasis on the paediatric population. The results of previous studies evaluating the effect of diet on the reduction of osteoporotic fractures are ambiguous, difficult to interpret and translate into specific dietary recommendations. Although there is a lot of evidence of beneficial effects on skeletal metabolism due to intake of various nutrients (macro- and micronutrients, vitamins D, K and C, isoflavones, plant, polyunsaturated fatty acids omega-3), but both the intake assessment of these nutrients and the monitoring their impact on bone remains extremely difficult in practice. Beneficial role of calcium and vitamin D in mineral homeostasis and bone metabolism has been thoroughly proven, however, further studies are needed, particularly prospective and randomized, in order to determine the optimal calcium intake, dose, bioavailability and nutrient sources, and indications for preventive supplementation. Due to the wide‑spread deficit and insufficient dietary intake of vitamin D, in the light of current guidelines for osteoporosis prevention, the entire population should receive supplementation of vitamin D in the doses strictly dependent on age, sex and season.
PL
Osteoporoza jest układową chorobą metaboliczną charakteryzującą się zanikiem masy kostnej i jej zaburzoną mikroarchitekturą, prowadzącą do wzmożonej łamliwości kości. Dane epidemiologiczne wskazują na wzrost częstości złamań osteoporotycznych. Wysokie koszty zdrowotne, społeczne i ekonomiczne leczenia osteoporozy skłaniają do poszukiwania skutecznych metod profilaktyki. Rozważając wieloczynnikową etiologię schorzenia, wśród udokumentowanych czynników ryzyka należy wymienić: wiek, płeć, uwarunkowania etniczno-genetyczne, aktualne lub przebyte przewlekłe choroby, steroidoterapię oraz styl życia. Właśnie w czynnikach modyfikujących styl życia, obejmujących żywienie i aktywność fizyczną (obciążenia mechaniczne kości), upatruje się możliwość korekty masy szkieletowej i jakości tkanki kostnej, efektywnej pierwotnej profilaktyki osteoporozy skierowanej do całego społeczeństwa, ze szczególnym uwzględnieniem populacji dzieci i młodzieży. Wyniki dotychczasowych badań oceniających wpływ diety na redukcję złamań osteoporotycznych są niejednoznaczne, trudne do interpretacji i przełożenia na konkretne zalecenia żywieniowe. Wprawdzie istnieje szereg dowodów korzystnego działania pewnych składników żywieniowych na metabolizm szkieletowy w okresie rozwoju i inwolucji (biopierwiastki, witaminy D, K i C, izoflawony roślinne, wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3), ale zarówno ocena spożycia tych czynników pokarmowych, jak i monitorowanie ich wpływu na kość w praktyce pozostają niezwykle trudne. Korzystna rola wapnia i witaminy D w homeostazie mineralnej ustroju i metabolizmie kostnym została gruntownie udowodniona, jednakże konieczne są dalsze badania, zwłaszcza prospektywne z randomizacją, w celu ustalenia optymalnej podaży wapnia, dawki, biodostępności i jego źródeł pokarmowych oraz wskazań do prewencyjnej suplementacji. Ze względu na powszechny deficyt i niedostateczną podaż dietetyczną witaminy D zgodnie z aktualnymi wytycznymi profilaktyki osteoporozy cała populacja powinna zostać objęta suplementacją tego związku, w ściśle określonych dawkach, zależnych od wieku, płci i pory roku.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.