The partial aetiological overlap between overweight/obesity and oral diseases has aroused interest in the medical environment. Studies to investigate the causal relationship between these two diseases are underway. However, most of the available literature reports fail to confirm the direct positive correlation between obesity and dental caries. On the other hand, overweight and obesity are considered risk factors for periodontal diseases. The proinflammatory mediators secreted by adipocytes in obese individuals may impair immune functions, thereby modifying host responses to dental plaque antigens and contributing to blocked defence functions in periodontal diseases. Gingivitis observed in overweight and obese patients is a result of metabolic disorders, inflammatory factors and improper oral hygiene habits. The latter ones are associated with frequent consumption of sweetened, pulpy and highly processed food products and sweetened carbonated beverages, which is a risk factor for overweight, particularly in children and adolescents. Undoubtedly, overweight and obesity affect salivary secretion and properties, including changes in the microbiological composition of saliva. Obese patients are at increased risk of adverse affects of dental treatment, dental surgeries in particular. Overweight and obese individuals require permanent preventive and medical dental care addressing their periodontal preventive and therapeutic needs. Dentists should actively participate in the prevention of overweight and obesity, especially in children and adolescents, taking advantage of frequent contact with this group of patients. Obese individuals may participate in integrated therapeutic management by means of dental treatment limiting food intake.
PL
Ze względu na fakt, że czynniki etiologiczne nadwagi/otyłości i chorób jamy ustnej częściowo są takie same, budzą zainteresowanie w środowisku medycznym. Prowadzone są badania związków przyczynowo-skutkowych pomiędzy tymi chorobami. Większość wyników badań dostępnych w piśmiennictwie dotyczącym zależności pomiędzy otyłością a próchnicą zębów nie potwierdza bezpośredniej dodatniej korelacji pomiędzy tymi schorzeniami. Natomiast nadwaga i otyłość są uznawane za czynniki rozwoju chorób przyzębia. Wydzielane przez komórki tłuszczowe mediatory prozapalne u osób otyłych mogą, poprzez zaburzanie funkcji układu immunologicznego, modyfikować odpowiedź gospodarza na antygeny płytki nazębnej i przyczyniać się do blokowania funkcji obronnych w chorobach przyzębia. Obserwowane u osób z nadwagą i otyłością zapalenie dziąseł to rezultat wpływu zaburzeń metabolicznych, czynników zapalnych i nieprawidłowych nawyków higienicznych dotyczących jamy ustnej. Te ostatnie są związane z częstym spożywaniem słodzonych, papkowatych i wysoko przetworzonych pokarmów oraz słodzonych napojów gazowanych, co stanowi czynnik warunkujący rozwój nadwagi, zwłaszcza u dzieci i młodzieży. Niewątpliwy jest wpływ nadwagi i otyłości na wydzielanie i właściwości śliny, włącznie ze zmianą jej składu mikrobiologicznego. Pacjenci z otyłością są bardziej narażeni na zdarzenia niepożądane podczas leczenia stomatologicznego, zwłaszcza z zakresu chirurgii stomatologicznej. Osoby z nadwagą i otyłością powinny pozostawać pod stałą stomatologiczną opieką profilaktyczno-leczniczą, w ramach której należy regularnie przeprowadzać periodontologiczne zabiegi profilaktyczno-lecznicze. Stomatolodzy powinni aktywnie uczestniczyć w profilaktyce nadwagi i otyłości, w szczególności u dzieci i młodzieży, wykorzystując częsty kontakt z tą grupą pacjentów. Otyłe osoby dorosłe mogą uczestniczyć w zintegrowanym postępowaniu leczniczym poprzez leczenie stomatologiczne ograniczające pobieranie pokarmów.
Due to painless nature and poorly specific symptoms, such as hoarseness or sore throat, head and neck cancers are usually diagnosed when the disease is locally advanced. A typical patient is older than 50 years. Low social awareness concerning the occurrence of these cancers and rare appointments with specialist physicians escalate the problem. As a result, patients usually seek medical advice when the disease is advanced and prognosis poor. The risk of these cancers increases by regular consumption of weak alcoholic beverages, cigarette smoking and infection with human papilloma virus. The head and neck location, which is a richly vascularised and innervated anatomic region, necessitates the application of highly specialised treatment, i.e. intensitymodulated radiation therapy. Radiation reactions can be divided into early (acute) and late (chronic) based on the time of occurrence. Early reactions include inflammation and fibrosis of the oral mucosa. Late reactions are more troublesome and persistent. They include: mandible necrosis or permanent impairment of salivary gland secretory function. The most common adverse effects of radiotherapy include mucositis. Patients irradiated for head and neck cancers usually suffer from persistent oral mucosa dryness that requires particular care and hygiene. Preventive measures in patients undergoing radiotherapy include: systematic plaque removal, using high-fluoride agents for oral hygiene, following a low-sugar diet and regular dental check-ups.
PL
Nowotwory głowy i szyi wykrywane są w momencie dużego zaawansowania miejscowego, ze względu na bezbólowy charakter oraz mało specyficzne objawy, tj. chrypkę czy ból gardła. Chorują głównie osoby po 50. roku życia. Niska świadomość społeczna dotycząca występowania nowotworów głowy i szyi w połączeniu z rzadkimi wizytami u specjalistów potęgują problem. W efekcie do lekarzy zgłaszają się pacjenci ze źle rokującą chorobą, w bardzo zaawansowanym stadium. Ryzyko jej wystąpienia zwiększa regularne picie alkoholu niskoprocentowego, palenie tytoniu oraz zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego. Lokalizacja nowotworów głowy i szyi w bogato ukrwionym i unerwionym rejonie anatomicznym wymusza stosowanie wysoce specjalistycznego leczenia, tj. intensywnej modulacji wiązki promieniowania w radioterapii. Odczyny popromienne ze względu na czas ujawnienia dzielą się na wczesne (ostre) oraz późne (przewlekłe). Do odczynów wczesnych zaliczane są zapalenie i zwłóknienie błony śluzowej jamy ustnej. Odczyny późne są bardziej dokuczliwe i trwałe – są to m.in. martwica żuchwy czy trwałe uszkodzenie funkcji wydzielniczej ślinianek. Do najczęściej występujących skutków ubocznych radioterapii należy zapalenie błony śluzowej (mucositis). Pacjenci po radioterapii nowotworów głowy i szyi zmagają się ze stale utrzymującą się suchością błony śluzowej jamy ustnej, która wymaga szczególnej pielęgnacji i higieny. Działania profilaktyczne u osób poddawanych radioterapii obejmują: systematyczne usuwanie płytki nazębnej, stosowanie środków do higieny jamy ustnej z dużą zawartością fluoru, utrzymywanie reżimu diety niskocukrowej, regularne badania kontrolne w gabinecie stomatologicznym.
Na świecie rozpoznawanych jest rocznie około 555 000 nowych przypadków raka głowy i szyi (head and neck cancer; HNC). Drugi pierwotny nowotwór złośliwy (second primary malignancy; SPM) występuje w regionie głowy i szyi znacznie częściej niż w innych lokalizacjach. Pacjentka lat 67, została przyjęta do Kliniki Chirurgii Nowotworów Głowy i Szyi Uniwersytetu Medycznego w Łodzi w celu usunięcia guza wargi górnej. W znieczuleniu ogólnym wykonano resekcję guza. Badanie histopatologiczne materiału pooperacyjnego wykazało obecność gruczolakoraka polimorficznego o małej złośliwości (ang. polymorphous low-grade adenocarcinoma). Po 3 tygodniach pacjentka zgłosiła się ponownie do kliniki w celu poszerzenia marginesu resekcji i limfadenektomii. W badaniu laryngologicznym stwierdzono obecność drugiego pierwotnego guza synchronicznego, zlokalizowanego na podniebieniu twardym po stronie lewej. W badaniu ultrasonograficznym, nie stwierdzono powiększenia węzłów chłonnych. Wykonano limfoscyntygrafię węzła wartowniczego. Wykonano poszerzenie marginesu operacyjnego po usunięciu guza wargi górnej, biopsję węzła wartowniczego oraz usunięto guz podniebienia twardego o średnicy 5 mm z marginesem tkanek otaczających. Pacjentka została zakwalifikowana do leczenia uzupełniającego. Drugi pierwotny nowotwór złośliwy definiuje się na podstawie: ustalenia obecności histologicznej złośliwości nowotworu, istnienia co najmniej 2-centymetrowej niezmienionej błony śluzowej między guzem pierwotnym a drugim nowotworem pierwotnym oraz wykluczenia możliwości, że drugi guz stanowi przerzut pierwszego. Niniejszy przypadek spełniał opisane kryteria. Wnikliwa analiza danych klinicznych uwzględniająca wywiad, badanie przedmiotowe oraz diagnostykę obrazową, jest konieczna na każdym etapie leczenia oraz w trakcie długofalowej obserwacji pacjentów po przebytym leczeniu z powodu raka, nie tylko ze względu na możliwość nawrotu lub przerzutów, ale również z uwagi na znaczny odsetek chorych, u których może dojść do rozwoju drugiego pierwotnego nowotworu.
Autorzy – na podstawie bieżącego piśmiennictwa oraz własnej praktyki klinicznej – przedstawili najczęściej występujące zmiany błony śluzowej jamy ustnej, ze szczególnym uwzględnieniem ich obrazu klinicznego, diagnostyki oraz leczenia.
Stan zapalny w obrębie tkanek okołowierzchołkowych zębów może prowadzić do rozwoju powikłań wymagających leczenia przez zespół lekarzy różnych specjalności. Przetoka skórna jest rzadkim powikłaniem przewlekłego stanu zapalnego w obrębie zębodołu i niejednokrotnie stanowi wyzwanie diagnostyczno-terapeutyczne ze względu na brak specyficznych objawów. Odpowiednie przeprowadzanie procesu diagnostycznego może pozwolić na postawienie właściwej diagnozy, lokalizację pierwotnego ogniska stanu zapalnego oraz wdrożenie leczenia przyczynowego.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.