Search results

1

Funkcjonowanie pamięci operacyjnej u osób z zaburzeniami afektywnymi

100%

Rajtar-Zembaty A., Epa R., Rajtar-Zembaty J.

Aktualności Neurologiczne

|

2016

|

vol. 16

|

issue 3

152-157

EN

Working memory is the foundation of a well-functioning brain system, ensuring proper execution of complex cognitive problems. According to numerous researchers, emotions, in particular negative ones, impact the quality of working memory function. Patients with depressive disorders tend to display impaired working memory, experiencing difficulties with controlling or removing negative emotions and retaining positive information. The alterations in the capacity of working memory present in patients struggling with affective disorders have their neurobiological correlates. The literature regarding studies which have utilised neuroimaging techniques does not hold a congruent view as to the presence of a common pattern of brain dysfunction in patients with affective disorders. Mood disorders are most typically associated with abnormalities in the activity of both cortical and subcortical regions of the brain while solving tasks that involve working memory. Working memory dysfunctions play a major role in producing and fuelling the symptoms of affective disorders. Moreover, neuropsychological deficits present in patients diagnosed with bipolar affective disorder tend to be perceived as very characteristic for their functioning. This paper presents the most relevant current information concerning the issue in question. Further research into the area is much called for, with additional attention paid to the effect of the course and the clinical picture of the disease on the functioning of working memory, as it could potentially improve the quality of the diagnostic and therapeutic process for the patients.

PL

Pamięć operacyjna stanowi podstawę dobrze działającego systemu mózgowego i zapewnia właściwy przebieg złożonych procesów poznawczych. Zdaniem wielu badaczy na jakość funkcjonowania pamięci operacyjnej wpływają emocje, w szczególności te negatywne. Pacjenci z zaburzeniami depresyjnymi charakteryzują się nieprawidłowym działaniem pamięci operacyjnej: występują u nich trudności w wygaszaniu negatywnych emocji i utrzymywaniu pozytywnych informacji. Zmiany w zakresie sprawności pamięci operacyjnej obecne u osób zmagających się z zaburzeniami afektywnymi mają swoje korelaty neurobiologiczne. W piśmiennictwie dotyczącym badań, w których zastosowano metody neuroobrazowe, nie ma zgodności co do wspólnego wzorca dysfunkcji czynnościowej mózgu u pacjentów z zaburzeniami afektywnymi. Z zaburzeniami nastroju najczęściej wiązane są nieprawidłowości w aktywności zarówno obszarów korowych, jak i obszarów podkorowych mózgu w trakcie wykonywania zadań angażujących pamięć operacyjną. Dysfunkcje tej pamięci odgrywają ważną rolę w generowaniu i utrzymywaniu symptomów zaburzeń afektywnych. Co więcej, deficyty neuropsychologiczne występujące u osób ze zdiagnozowaną chorobą afektywną dwubiegunową uważane bywają za charakterystyczną cechę funkcjonowania tych pacjentów. W niniejszej pracy przedstawione zostaną najważniejsze aktualne doniesienia związane ze wskazaną tematyką. Należy prowadzić dalsze badania tego zagadnienia, z dodatkowym uwzględnieniem wpływu przebiegu i obrazu klinicznego choroby na działanie pamięci operacyjnej. Poszukiwania te mogłyby się przyczynić do poprawy jakości procesu diagnostyczno-terapeutycznego.

2

The need of neuropsychological assessment in daily care of patients without dementia

88%

Pękala K., Bogaczewicz A., Magierski R., Magierska J., Sobów T.

Aktualności Neurologiczne

|

2016

|

vol. 16

|

issue 2

79-84

EN

Aim of the study: The prevalence of cognitive impairment increases with age and features lesions observed in Alzheimer’s disease, vascular dementia, Parkinson’s disease and dementia with Lewy bodies. The aim of the study was to determine whether individuals without diagnosed dementia are affected by any reduction of cognitive functioning and to what extent such reduction occurs. Material and methods: The study enrolled 156 individuals, including 110 aged <75 years and 46 aged ≥75 years. Cambridge Neuropsychological Test Automated Battery was used in assessment of Motor Screening Task (Mean Latency and Mean Errors), Paired Associated Learning (Total Errors and Errors Shapes), Stocking of Cambridge (Mean Initial Thinking Time, Mean Subsequent Thinking Time, Problems Solved in Minimum Moves) and Graded Naming Test. Individuals who aborted tests were categorized as below the reference threshold. Results: Prevalence of results below the reference threshold were as follows: 8.97% in Motor Screening Task – Mean Latency, 57% in Paired Associated Learning – Total Errors, 57% in Paired Associated Learning – Errors Shapes, 30% in Stocking of Cambridge – Mean Initial Thinking Time, 28% in Stocking of Cambridge – Mean Subsequent Thinking Time, 57% in Stocking of Cambridge – Problems Solved in Minimum Moves and 32% in Graded Naming Test. The results of Motor Screening Task were above the threshold. Motor Screening Task – Mean Error was higher in the +75 group (p < 0.001), whereas the Motor Screening Task – Mean Latency did not differ between the groups. Also Paired Associated Learning outcomes were higher in the +75 group (p = 0.01). Graded Naming Test and Stocking of Cambridge – Mean Subsequent Thinking Time were lowered in the +75 group (p = 0.01), whereas other Stocking of Cambridge tests did not differ. The age ≥75 years was associated with 2.3 times higher risk of decreased Stocking of Cambridge – Mean Initial Thinking Time, 2.7 times higher risk of decreased Stocking of Cambridge – Mean Subsequent Thinking Time and 3.3 times higher risk of decreased Graded Naming Test. Conclusions: The link between cognitive functions and the age, despite the lack of diagnosis of dementia, confirms the need of neuropsychological assessment in patients without dementia.

PL

Cel: Rozpowszechnienie deficytów poznawczych w populacji wzrasta wraz z wiekiem. Wiąże się to ze zmianami obserwowanymi w chorobie Alzheimera, otępieniu naczyniopochodnym, chorobie Parkinsona i otępieniu z ciałami Lewy’ego. Celem badania było ustalenie, czy i w jakim stopniu osoby bez rozpoznanej demencji mają obniżone funkcjonowanie poznawcze. Materiał i metoda: Do badania włączono 156 osób, w tym 110 w wieku <75 lat i 46 w wieku ≥75 lat. Do oceny neuropsychologicznej wykorzystano testy metody Cambridge Neuropsychological Test Automated Battery (CANTAB): Motor Screening Task (Mean Latency i Mean Errors), Paired Associated Learning (Total Errors i Errors Shapes), Stocking of Cambridge (Mean Initial Thinking Time, Mean Subsequent Thinking Time, Problems Solved in Minimum Moves) oraz Graded Naming Test. Osoby, które przerwały testy, zostały sklasyfikowane poniżej punktu referencyjnego. Wyniki: Odsetki wyników poniżej punktu referencyjnego były następujące: 8,97% w Motor Screening Task – Mean Latency, 57% w Paired Associated Learning – Total Errors, 57% w Paired Associated Learning – Errors Shapes, 30% w Stocking of Cambridge – Mean Initial Thinking Time, 28% w Stocking of Cambridge – Mean Subsequent Thinking Time, 57% w Stocking of Cambridge – Problems Solved in Minimum Moves oraz 32% w Graded Naming Test. Wyniki otrzymane w Motor Screening Task były powyżej punktu referencyjnego. Wyniki Motor Screening Task – Mean Error były wyższe w grupie osób ≥75. roku życia (p < 0,001), natomiast wyniki Motor Screening Task – Mean Latency nie różniły się istotnie pomiędzy grupami. Oba wyniki testu Paired Associated Learning były wyższe w grupie osób ≥75. roku życia (p = 0,01). Wyniki Graded Naming Test i Stocking of Cambridge – Mean Subsequent Thinking Time były obniżone w grupie osób >75. roku życia (p = 0,01), natomiast pozostałe wyniki Stocking of Cambridge nie różniły się między grupami. Wiek ≥75 lat był związany z 2,3 razy wyższym ryzykiem obniżonego wyniku w Stocking of Cambridge – Mean Initial Thinking Time, 2,7 razy wyższym ryzykiem obniżonego wyniku w Stocking of Cambridge – Mean Subsequent Thinking Time oraz 3,3 razy wyższym ryzykiem obniżonego wyniku w Graded Naming Test. Wnioski: Związek między funkcjami poznawczymi a wiekiem, mimo braku rozpoznania otępienia, potwierdza potrzebę oceny neuropsychologicznej pacjentów bez stwierdzonej demencji.

3

Wpływ głębokiej stymulacji mózgu na funkcje poznawcze i emocjonalne u chorych na epilepsję – przegląd badań

88%

Potasz-Kulikowska K.

Aktualności Neurologiczne

|

2017

|

vol. 17

|

issue 2

87-95

EN

Epilepsy is a quite common neurological disorders syndrome. According to the World Health Organization, epilepsy affects approximately 50 million people worldwide. Apart from seizures, epileptic patients often develop cognitive and emotional impairments, which might be accompanied by suicidal thoughts. The disease greatly decreases the quality of life of patients and also impairs their activities of daily living. Approximately 40% of epileptic patients develop a drug-resistant form of the disease and a considerable number of patients cannot undergo resective surgery or in some cases surgery fails to reduce seizures. Stimulation of the anterior nucleus of thalamus was accepted in Europe in 2010 as an adjunctive treatment method for partial-onset seizures in adults with medically refractory epilepsy. However, its safety and efficacy is still under investigation. It uses electrodes to stimulate structures located deeply in the brain and is less invasive than surgery. A number of research studies have shown the efficacy of deep brain stimulation in reducing the frequency of epileptic seizures by stimulating selected areas of the brain. However, due to the fact that many of these structures are part of the limbic system, in many studies attention is increasingly paid to the effect of stimulation on the cognitive and emotional functions of patients. The main purpose of this review is to provide an overview of research studies on the effect of deep brain stimulation on neuropsychiatric functions of patients with epilepsy, to emphasize both therapeutic and side effects of stimulation and also to highlight the importance of neuropsychological examination in the evaluation and monitoring of patients with epilepsy receiving this treatment.

PL

Epilepsja to zespół zaburzeń neurologicznych, na który – według danych Światowej Organizacji Zdrowia – cierpi niemal 50 milionów osób na świecie. Oprócz napadów padaczkowych o różnym przebiegu chorzy bardzo często doświadczają zaburzeń poznawczych i zaburzeń nastroju, którym niekiedy towarzyszą myśli samobójcze. Choroba znacznie obniża poczucie jakości życia pacjentów i utrudnia im wykonywanie codziennych czynności. Niemal 40% chorych cierpi na lekooporną postać epilepsji, a wielu ma także przeciwwskazania do poddania się zabiegom chirurgicznym lub pomimo przebytego zabiegu doświadcza napadów. Sposobem leczenia, który można zaproponować tym pacjentom, jest głęboka stymulacja mózgu. W 2010 roku stymulacja jądra przedniego wzgórza została zaakceptowana w Europie jako metoda wspomagająca w leczeniu napadów częściowych u dorosłych chorych z epilepsją. Wciąż jednak trwają badania nad bezpieczeństwem i efektywnością tej metody. Obiektem badań jest też stymulacja innych struktur, ponieważ nadal poszukuje się najlepszego celu stereotaktycznego w leczeniu padaczki. Zabieg polega na stymulacji głęboko położonych struktur mózgu i jest metodą mniej inwazyjną niż metody chirurgiczne. Wiele dotychczasowych badań wskazuje na skuteczność głębokiej stymulacji mózgu w redukowaniu częstości napadów padaczkowych. Ze względu na fakt, iż stymulowane struktury w większości należą do układu limbicznego, w badaniach analizujących skuteczność zabiegu coraz częściej zwraca się uwagę na wpływ stymulacji na funkcje poznawcze i emocjonalne chorych. Niniejszy artykuł ma na celu przegląd badań dotyczących efektywności zabiegu i wpływu głębokiej stymulacji mózgu na funkcje neuropsychiatryczne u osób z epilepsją, zaakcentowanie zarówno pożądanych, jak i ubocznych efektów zabiegu oraz zwrócenie uwagi na znaczenie badania neuropsychologicznego w kwalifikacji pacjentów i późniejszym monitorowaniu ich stanu.

4

Cognitive functions and autoantibodies in patients with systemic lupus erythematosus

75%

Bogaczewicz A., Ząbek J., Sobów T., Robak E., Bogaczewicz J., Woźniacka A.

Psychiatria i Psychologia Kliniczna

|

2016

|

vol. 16

|

issue 2

81-85

EN

Introduction: Autoantibodies may occur in the course of various diseases. In the case of systemic lupus erythematosus the presence of specific autoantibodies is included in the classification criteria of the disease. The aim of the study was to investigate whether the presence of the serologic markers of systemic lupus erythematosus, i.e. anti-dsDNA, anti-Sm and anticardiolipin antibodies of the class IgM and IgG are linked with the results of neuropsychological tests evaluating selected cognitive functions in patients without overt neuropsychiatric lupus and without antiphospholipid syndrome. Material and methods: The study included 22 patients with systemic lupus erythematosus. For the assessment of anti-dsDNA, anti-Sm and anticardiolipin antibodies the immunoenzymatic method was used. For neuropsychological estimation of the selected cognitive functions the attention switching test and the choice reaction time were applied, in which the results are expressed as the average delay i.e. mean correct latency, using the computer-based Cambridge Neuropsychological Test Automated Battery (CANTAB). Results: The results of attention switching test in patients with anti-Sm antibodies were lower, but not significantly different from those obtained by the patients without such antibodies: 75.0 (73.12–88.12) vs. 92.5 (85–95). Choice reaction time was significantly longer in patients with anti-Sm antibodies in comparison to the patients without anti- Sm antibodies: 614.9 (520.6–740.8) vs. 476.7 (396.6–540) (p = 0.01). No significant difference was demonstrated in the results of attention switching test and choice reaction time with regard to the presence of anti-dsDNA antibodies. The results of attention switching test and choice reaction time were not different between the groups of patients with and without anticardiolipin antibodies in the IgM and IgG class. Conclusions: Anti-Sm antibodies seem to contribute to the pathogenetic pathway involved in the deterioration of the results of the selected cognitive functions in systemic lupus erythematosus patients. The use of neuropsychological assessment as a screening procedure in systemic lupus erythematosus patients with anti-Sm antibodies appears to be reasonable.

PL

Wprowadzenie: Autoprzeciwciała mogą występować w przebiegu różnych chorób. W przypadku tocznia rumieniowatego układowego obecność określonych autoprzeciwciał stanowi jedno z kryteriów klasyfikacyjnych choroby. Celem pracy było wykazanie, czy obecność serologicznych markerów tocznia rumieniowatego układowego, tj. autoprzeciwciał anty-dsDNA, anty-Sm oraz przeciwciał antykardiolipinowych klasy IgM i IgG, jest związana z wynikami testów neuropsychologicznych, oceniających wybrane funkcje poznawcze u pacjentów bez objawów tocznia neuropsychiatrycznego i bez zespołu antyfosfolipidowego. Materiał i metody: Badaniem objęto 22 chorych na toczeń rumieniowaty układowy. W badaniu przeciwciał anty-dsDNA, anty-Sm i przeciwkardiolipinowych wykorzystano metodę immunoenzymatyczną. Do oceny neuropsychologicznej wybranych funkcji poznawczych użyto testu przełączania uwagi i czasu reakcji wyboru, w którym wyniki są wyrażone jako średnie opóźnienie; wykorzystano komputerowy zestaw Cambridge Neuropsychological Test Automated Battery (CANTAB). Wyniki: Wyniki testu przełączania uwagi u pacjentów z przeciwciałami anty-Sm były niższe, ale nie różniły się znacząco od tych uzyskanych przez pacjentów bez tych przeciwciał: 75,0 (73,12–88,12) vs 92,5 (85–95). Czas reakcji wyboru był istotnie dłuższy u chorych na toczeń rumieniowaty układowy z przeciwciałami anty-Sm w porównaniu z pacjentami bez tych przeciwciał: 614,9 (520,6–740,8) vs 476,7 (396,6–540) (p = 0,01). Nie wykazano istotnej różnicy w wynikach testu przełączania uwagi i czasu reakcji wyboru w zależności od występowania przeciwciał anty-dsDNA i przeciwciał przeciwkardiolipinowych klasy M i G. Wnioski: Przeciwciała anty-Sm wydają się przyczyniać do łańcucha patogenetycznego związanego z pogorszeniem wyników wybranych funkcji poznawczych u chorych na toczeń rumieniowaty układowy. Uzasadnione wydaje się przesiewowe zastosowanie badania neuropsychologicznego u chorych na toczeń rumieniowaty układowy z występującymi przeciwciałami anty-Sm.

5

Rola aktywności ruchowej w zapobieganiu zaburzeniom poznawczym

63%

Ziemba A. W.

Aktualności Neurologiczne

|

2014

|

vol. 14

|

issue 3

175-180

EN

Regular physical activity induces a range of adjustment changes, particularly in the circulatory system and metabolism. Numerous publications on single exertion and increased physical activity more and more frequently confirm their positive influence on the shaping of cognitive functions. Anatomic and functional changes, such as increased cerebral blood flow, angiogenesis and neurogenesis as well as increased volume of the grey matter in the frontal and temporal cortices, are the basis of this positive influence. Physical exertion stimulates the production of trophic factors, among which the brain-derived neurotrophic factors and insulin-like growth factors are crucial for cognitive processes, synaptic plasticity as well as for the improvement of the neurogenesis signalling pathways and vascular functioning. Physical activity induces enhanced expansion of the brain-derived neurotrophic factor. This has a positive influence on energy processes and activates numerous cerebral energy centres which positively modify the synaptic potential for processing information that is important for developing cognitive functions. Exertion reduces inflammation by decreasing the blood concentration of proinflammatory cytokines that can contribute to the development of neurodegenerative processes. Moreover, it reduces metabolic syndrome risk factors, particularly hypertension and insulin resistance thus decreasing the risk of cognitive dysfunctions, improving brain functioning, delaying the onset and decelerating the development of disorders in neurodegenerative syndromes, including Alzheimer’s and Parkinson’s diseases. Taking these mechanisms into consideration, it seems that physical activity is indispensable for maintaining normal cognitive functions at any age.

PL

Regularna aktywność ruchowa wywołuje szereg zmian adaptacyjnych, zwłaszcza w układzie krążenia i przemianie materii. W licznych pracach na temat pojedynczego wysiłku i wzmożonej aktywności fizycznej pojawia się coraz więcej potwierdzeń ich korzystnego wpływu na kształtowanie funkcji poznawczych. U podstaw mechanizmów związanych z tym wpływem leżą zmiany anatomiczne i funkcjonalne, m.in. zwiększenie przepływu krwi przez mózg, angiogenezy i neurogenezy, objętości istoty szarej w korze czołowej i skroniowej. Wysiłek pobudza wydzielanie czynników troficznych, wśród których dla procesów poznawczych, plastyczności synaptycznej, poprawy szlaków sygnałowych neurogenezy i funkcji naczyniowych kluczowe są czynnik troficzny pochodzenia mózgowego i insulinopodobny czynnik wzrostowy. Aktywność ruchowa wywołuje wzmożoną ekspresję czynnika troficznego pochodzenia mózgowego, co pozytywnie wpływa na procesy energetyczne i aktywuje w mózgu wiele układów energetycznych, które korzystnie modyfikują potencjał synaptyczny przetwarzania informacji ważnych w kształtowaniu funkcji poznawczych. Wysiłek redukuje stan zapalny przez obniżenie we krwi stężenia cytokin prozapalnych, mogących się przyczyniać do rozwoju procesów neurodegeneracyjnych. Redukuje czynniki ryzyka zespołu metabolicznego, a zwłaszcza nadciśnienie i insulinooporność, więc zmniejsza ryzyko wystąpienia zaburzeń czynności poznawczych, poprawia funkcjonowanie mózgu, opóźnia początek i spowalnia rozwój zaburzeń w chorobach neurodegeneracyjnych, a wśród nich w chorobie Alzheimera i chorobie Parkinsona. Za sprawą wymienionych mechanizmów aktywność ruchowa wydaje się niezbędna do zachowania prawidłowych funkcji poznawczych w każdym wieku.

6

Metody oceny funkcji poznawczych u dzieci chorych na padaczkę leczonych dietą ketogenną

63%

Dąbrowska A., Steinborn B.

Neurologia Dziecięca

|

2019

|

vol. 28

|

issue 57

23-28

EN

The ketogenic diet is an alternative method of epilepsy treatmentapplied when pharmacotherapy turns out to be ineffective.Among this group of patients cognitive disorders areoften diagnosed. Deficits may concern one or more complexprocesses. The article proposes methods of assessing cognitivefunction which can be useful in the neuropsychologicaldiagnosis of children treated with the ketogenic diet. The useof these methods plays an important role in determining thelevel of patients’ functioning in relation to developmental normsand allows observation of cognitive changes during the therapy.

PL

Dieta ketogenna jest alternatywną metodą leczenia padaczki, stosowaną w przypadku chorych, u których farmakoterapia nie przynosi oczekiwanych efektów. Wśród tej grupy pacjentów bardzo często stwierdza się występowanie nieprawidłowości w przebiegu funkcji poznawczych. Deficyty mogą dotyczyć pojedynczych lub bardziej złożonych procesów. W artykule zaproponowano metody oceny funkcji poznawczych, które mogą być użyteczne w diagnozie neuropsychologicznej dzieci chorych na padaczkę leczonych przy wykorzystaniu diety ketogennej. Zastosowanie tych narzędzi pełni istotną rolę w określaniu poziomu funkcjonowania pacjentów w odniesieniu do norm rozwojowych oraz pozwala na obserwację zmian poznawczych w trakcie terapii.

7

Zaburzenia funkcji poznawczych w udarze móżdżku a skrzyżowana diaschiza – opis przypadku

63%

Bartczak E., Marcinowicz E., Kochanowski J.

Aktualności Neurologiczne

|

2011

|

vol. 11

|

issue 1

18-22

EN

Cerebellum coordinates skilled voluntary movements, and controls motor tone, posture and gain. However, anatomical, clinical, and neuroimaging studies conducted over the past decades have shown that the cerebellum is implicated in diverse higher cognitive functions, such as language, memory, visuospatial skills, executive functions and emotional regulation of behaviour. Anatomy and functional magnetic imaging studies indicate a link between right cerebellum and the left frontal regions. Crossed cerebello-cerebral diaschisis, reflecting a functional depression of supratentorial areas due to reduced input via cerebello-cortical pathways, may represent the neuropathological mechanism responsible for cognitive and speech deficits associated with cerebellar pathology. Damage to the cerebello-cortical loop brings about comportments that resemble those of injury to the cerebral cortical areas subserved by that loop. Rather than generating cognitive processes, the cerebellum is considered to modulate cognitive functions through the feed-forward loop of the cortico-ponto-cerebellar system and the feedback loop of the cerebello-thalamo-cortical pathways. The authors present 58 years old patient with a hemorrhagic stroke in the right cerebellar hemisphere with cognitive impairment in domains of memory, language and speech and attention.

PL

Móżdżek odpowiada przede wszystkim za koordynację ruchów celowych, kontrolę napięcia mięśni oraz utrzymanie równowagi i postawy ciała. Prowadzone w ostatniej dekadzie anatomiczne, kliniczne oraz neuroobrazowe badania pokazały jednak, że jest on także odpowiedzialny za rozmaite wyższe funkcje poznawcze, takie jak język, pamięć, umiejętności wzrokowo-przestrzenne, funkcje wykonawcze i emocjonalna regulacja zachowania. Anatomia, jak również funkcjonalny rezonans magnetyczny pokazują związek prawej półkuli móżdżku z lewym obszarem czołowym. Skrzyżowana diaschiza móżdżkowo-mózgowa odzwierciedla zahamowanie czynności nadnamiotowych obszarów odpowiedzialnych za funkcje poznawcze i mowy wynikające z uszkodzenia drogi móżdżkowo-mózgowej – ten neuropatologiczny mechanizm może odpowiadać za powstanie deficytów poznawczych i mowy w przypadku uszkodzenia móżdżku. Uszkodzenie móżdżkowo- korowej pętli powoduje zaburzenia podobne do uszkodzenia korowych obszarów mózgu w obrębie tej pętli. Móżdżek raczej nie generuje poznawczych procesów, ale zajmuje się modulowaniem tych funkcji za pośrednictwem pętli korowo-mostowo- móżdżkowej i pętli móżdżkowo-wzgórzowo-korowej. Autorzy przedstawiają przypadek 58-letniego pacjenta z krwotocznym udarem w prawej półkuli móżdżku i zaburzeniami w sferze pamięci, mowy i języka oraz uwagi.

8

Wybrane zaburzenia funkcji poznawczych po udarze mózgu – charakterystyka kliniczna i diagnostyka

63%

Sabiniewicz M., Niwald M., Machnia M., Włodarczyk L., Miller E.

Aktualności Neurologiczne

|

2015

|

vol. 15

|

issue 1

35-40

EN

Patients after brain stroke are at a higher risk of developing cognitive dysfunctions. Clinical studies show that it is the cause of cognitive impairment in approximately two thirds of patients above 65 years of age. Deficits arising after stroke may include all areas of daily functioning. The factor that determines the type of clinical symptoms is the location and the area of brain damage. Cognitive impairment affects treatment and rehabilitation and, consequently, the quality of life. There are several neuropsychological tests and clinical trials, with different ranges of sensitivity, to measure cognitive function. Cognitive dysfunctions can affect many cognitive areas or their isolated aspects. The clinical course is often characterised by a mild form of cognitive impairment, or an advanced multisymptomatic form, such as vascular dementia. There is a need for general recommendations for the diagnosis and treatment of cognitive impairment in patients after stroke which would include healthy lifestyle and risk factors. The article presents the most important and most frequent cognitive dysfunctions that can arise after ischaemic stroke together with the clinical characteristics of symptoms and possibilities of their diagnosis. Also, the mutual influence of the basic mood and cognitive functioning is highlighted. In addition, the article describes the impact of key factors for cognitive functioning after stroke on prognosis. The clinical picture of cognitive impairment after stroke includes non-specific and specific symptoms. The non-specific symptoms are a response of the body to homoeostasis impairment by a sudden vascular incident. The characteristics of the specific symptoms depend on the location of organic damage.

PL

Udar mózgu znacznie zwiększa ryzyko rozwoju zaburzeń poznawczych. Badania wskazują, że jest przyczyną występowania zaburzeń poznawczych u około ⅔ chorych po 65. roku życia. Deficyty powstałe po udarze mózgu mogą obejmować wszystkie obszary codziennego funkcjonowania. Czynnikiem determinującym rodzaj objawów klinicznych jest przede wszystkim lokalizacja, obszar uszkodzenia mózgu. Zaburzenia poznawcze wpływają na efekty leczenia i rehabilitacji oraz jakość życia chorego. Do oceny aktywności kognitywnej stosowane są odpowiednie testy i kliniczno-eksperymentalne próby neuropsychologiczne o różnym stopniu czułości diagnostycznej. Dysfunkcje mogą dotyczyć wielu obszarów poznawczych lub ich izolowanych aspektów. Przebieg kliniczny charakteryzuje łagodna postać zaburzeń poznawczych albo postać rozwinięta, wieloobjawowa, jak w otępieniu naczyniopochodnym. Istnieje potrzeba stworzenia ogólnych zaleceń co do diagnostyki i terapii zaburzeń poznawczych u chorych po udarze mózgu. Praca przedstawia najważniejsze i najczęstsze zaburzenia funkcji poznawczych u pacjentów po udarze niedokrwiennym, charakterystykę kliniczną tych objawów, a także możliwości diagnostyki. Zwrócono uwagę na wzajemny wpływ nastroju podstawowego i funkcjonowania kognitywnego. Ponadto omówiono wpływ czynników kluczowych dla funkcjonowania poznawczego chorego po udarze mózgu na rokowanie. Obraz kliniczny zaburzeń poznawczych po udarze obejmuje objawy ogólnomózgowe i specyficzne. Symptomy nieswoiste są odpowiedzią organizmu na zaburzenie homeostazy układu przez nagły incydent naczyniowy, a charakterystyka symptomów specyficznych zależy od lokalizacji uszkodzenia organicznego.

9

Zaburzenia pamięci operacyjnej i wybranych funkcji poznawczych u chorych leczonych na schizofrenię paranoidalną

63%

Giętkowski D.

Psychiatria i Psychologia Kliniczna

|

2012

|

vol. 12

|

issue 1

26-33

EN

Already since the times of Baddeley and Hitch the dorsolateral part of the frontal lobe was regarded as the functional centre of the working memory. Working memory disorders are, on the other hand, one of the basic and consolidated disorders in the course of paranoid schizophrenia. The concept of neurodevelopmental schizophrenia combines these elements and associates the illness with the changes occurring in the brain in the prenatal period. The efficiency of the working memory system, which acts as a buffer manipulating with the possessed and inflowing information, influences the quality of other cognitive processes, such as long‑term memory, short‑term memory, concentration and thinking. A study was performed on two groups: one experimental consisting of 31 people suffering from paranoid schizophrenia and one control group of 31 healthy people. In both groups a replica of Wisconsin Card Sorting Task was used in order to measure the efficiency of the working memory and selected tests from WAIS‑R (PL): the Polish adaptation of Wechsler Adult Intelligence Scale to assess the functioning of concentration, memory and thinking. The results of the study showed that in the experimental group the efficiency of the working memory is very low and that the illness affects the performance of concentration, memory and thinking. Moreover the tests proved that the working memory disorder increases with time.

PL

Grzbietowo‑boczna część płata czołowego już od czasów Baddeleya i Hitcha uważana była za funkcjonalny ośrodek pamięci operacyjnej (roboczej). Z kolei zaburzenia pamięci operacyjnej są jednym z podstawowych i utrwalonych zaburzeń w przebiegu schizofrenii paranoidalnej. Koncepcja neurorozwojowa schizofrenii łączy te elementy, tłumacząc zachorowania zmianami powstałymi w mózgu w okresie prenatalnym. Poziom funkcjonowania pamięci operacyjnej, która spełnia funkcję bufora manipulującego napływającymi oraz posiadanymi informacjami, rzutuje bezpośrednio na jakość innych procesów poznawczych, takich jak pamięć długotrwała, krótkotrwała, uwaga, koncentracja czy myślenie. W celu wykazania różnic w poziomie funkcjonowania pamięci operacyjnej przebadano dwie grupy: eksperymentalną (31 osób chorujących na schizofrenię paranoidalną, leczonych na oddziale psychiatrycznym) oraz kontrolną (31 osób zdrowych). W dwóch grupach do oceny poziomu funkcjonowania pamięci operacyjnej posłużyła replikacja testu Sortowania Kart z Wisconsin – Test KFL (Kolor Figura Liczba) oraz do oceny jakości funkcjonowania uwagi, myślenia oraz pamięci – wybrane testy z WAIS‑R (PL) (Polska Adaptacja Skali Inteligencji Wechslera): arytmetyka, powtarzanie cyfr, symbole cyfr, klocki, braki w obrazkach oraz podobieństwa. Wyniki badań wskazywały na znaczne obniżenie poziomu funkcjonowania pamięci operacyjnej w grupie eksperymentalnej oraz wpływ tego zaburzenia na inne procesy poznawcze, w tym myślenie, uwagę oraz pamięć. Wykazano ponadto, iż poziom zaburzenia pracy pamięci roboczej wzrasta wraz z czasem trwania choroby.

10

Cognitive impairment and dementia - problems of geriatric physiotherapy

63%

Kowalska J., Szczepańska-Gieracha J., Rymaszewska J.

Physiotherapy

|

2010

|

vol. 18

|

issue 2

73-80

PL

W artykule przedstawiono podstawowe przyczyny i objawy zaburzeń funkcji poznawczych i zespołów otępiennych oraz proste testy przesiewowe stosowane w celu ich rozpoznania. Jest to niezbędna wiedza, jaką powinien posiadać personel medyczny, w tym fizjoterapeuci pracujący z osobami w podeszłym wieku. Znajomość podstaw z zakresu psychopatologii zaburzeń otępiennych pozwala lepiej zrozumieć i interpretować zachowanie pacjenta, ułatwia komunikowanie się z nim, pozwala dostosować proces usprawniania do możliwości poznawczych seniora oraz zmniejsza natężenie negatywnych emocji ze strony opiekunóow i terapeutów.

EN

The article presents the basic causes and symptoms of cognitive impairment and also simple screening tests used to identify them. This is necessary know-how for medical personnel including physiotherapists working with the elderly. Elementary knowledge of dementia psychopathology allows better understanding and proper interpreting of the patients' behaviour, making communication with the patients easier. Such skills help to adapt the rehabilitation process to the cognitive abilities of the elderly and reduce the severity of negative emotions from caretakers and therapists.

11

Zmiany sprawności funkcji poznawczych w trakcie suplementacji wielonienasyconymi kwasami tłuszczowymi omega-3 w grupie chorych na schizofrenię – przegląd systematyczny

63%

Grancow-Grabka M., Gmitrowicz A., Pawełczyk A., Pawełczyk T.

Psychiatria i Psychologia Kliniczna

|

2016

|

vol. 16

|

issue 3

155-159

EN

Cognitive function deficit is a constant phenomenon described in the population of patients with schizophrenia – in the premorbid period, during exacerbations and between the successive episodes. Cognitive dysfunction is an independent prognostic factor in schizophrenia. Studies indicate that this pathology dimension affects patient-functioning indicators, such as: treatment and rehabilitation outcomes, cooperation during treatment, professional, family and social functioning, the ability to live independently as well as the quality of life. Current methods for the treatment of schizophrenia fail to ensure sufficient improvement in this dimension of the disease. The usefulness of omega-3 polyunsaturated fatty acids, both as a monotherapy and an augmentation of antipsychotic treatment in schizophrenia, has been investigated during the last 25 years. The obtained results are inconclusive, however, a positive tendency in the outcomes related to symptomatic improvement have been observed. The effects of omega-3 polyunsaturated fatty acid supplementation on the cognitive functioning of patients diagnosed with schizophrenia has been relatively rarely evaluated. However, there is a theoretical rationale for the beneficial effect of omega-3 polyunsaturated fatty acid supplementation on cognitive function. The known effects of these substances that could contribute to the improvement in cognitive function include: immunomodulatory effects in the CNS, improvement of oxidative stress parameters, changes in neurotransmission as well as effects on neuroplasticity. The aim of this paper is to present a systematic review of research findings on the changes in cognitive performance in patients diagnosed with schizophrenia who receive omega-3 polyunsaturated fatty acid supplementation.

PL

Deficyt w obszarze funkcjonowania poznawczego jest stałym fenomenem opisywanym w populacji osób z rozpoznaniem schizofrenii – w okresie przedchorobowym, w trakcie pogorszeń, jak również między kolejnymi epizodami. Zaburzenie funkcjonowania poznawczego stanowi niezależny czynnik rokowniczy w schizofrenii. Badania wskazują, że właśnie od tego wymiaru patologii zależą takie wykładniki funkcjonowania pacjentów, jak: wyniki leczenia i rehabilitacji, współpraca w leczeniu, funkcjonowanie zawodowe, rodzinne i społeczne, zdolność do samodzielnej egzystencji oraz jakość życia. Dotychczasowe metody leczenia schizofrenii nie zapewniają wystarczającej poprawy w zakresie tego wymiaru choroby. W okresie ostatnich 25 lat testowano użyteczność wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 jako monoterapii oraz jako augmentacji leczenia przeciwpsychotycznego w schizofrenii. Uzyskane wyniki są niejednoznaczne, choć podkreśla się tzw. pozytywny trend uzyskiwanych wyników w zakresie poprawy objawowej. Stosunkowo rzadko oceniano wpływ suplementacji preparatami wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 na funkcjonowanie poznawcze osób z rozpoznaniem schizofrenii. Korzystny wpływ suplementacji wielonienasyconymi kwasami tłuszczowymi na funkcjonowanie poznawcze ma uzasadnienie teoretyczne. Wśród znanych działań tych substancji mogących wpływać na usprawnienie funkcji poznawczych należy wymienić: działanie immunomodulacyjne w obrębie ośrodkowego układu nerwowego, poprawę parametrów stresu oksydacyjnego, zmiany w zakresie neurotransmisji oraz wpływ na procesy plastyczności neuronalnej. Celem niniejszej pracy jest przedstawienie systematycznego przeglądu wyników badań dotyczących zmian sprawności funkcjonowania poznawczego u osób z rozpoznaniem schizofrenii będących w trakcie suplementacji wielonienasyconymi kwasami tłuszczowymi omega-3.

12

Wpływ aktywności fizycznej na sprawność funkcji poznawczych osób w podeszłym wieku i na przebieg choroby Alzheimera

63%

Gabryelewicz T., Mandecka M.

Aktualności Neurologiczne

|

2013

|

vol. 13

|

issue 1

56-61

EN

To the extent of ageing society more and more people experience burdensome age associated cognitive impairment. Mild cognitive impairment (MCI) may be a precursor to dementia, at least in some cases. Alzheimer’s disease (AD) is the most common cause of dementia. There is still no pharmacological treatment of AD. At the present time efforts are focusing on the developing of more effective strategies to slow the progression of AD. If illness onset could be delayed we would see significant reduction in AD incidence. Biological research, epidemiological studies and randomized controlled trials suggest that regular physical activity may contribute to prevention of cognitive decline in elderly subjects, to slow down the course of AD and to delay the onset of dementia. It seems that physical activity and other lifestyle nonpharmacological interventions, as intense social activity or cognitive stimulation may be effective, safe and less expensive preventive treatment strategy than pharmacological therapy. Further research is necessary to define precise recommendations in terms of type, duration and intensity of physical exercises, but there is a chance that in the near future a prevention of AD may be based on principles governing lifestyle habits such as diet, cognitive and physical activity. Moreover, these nonpharmacological interventions might positively influence general functioning, and overall quality of life in the elderly population and AD patients.

PL

W miarę starzenia się społeczeństwa coraz więcej osób doświadcza związanego z wiekiem osłabienia pamięci i zaburzeń innych funkcji poznawczych. Dla części tych osób zaburzenia te mogą być zwiastunem otępienia. Wiadomo, że jego najczęstszą przyczyną jest choroba Alzheimera (Alzheimer’s disease, AD). Stosowane obecnie metody farmakologicznego zapobiegania i leczenia AD są mało skuteczne. Powoduje to, że podejmowane są próby terapii mających na celu spowolnienie przebiegu AD i opóźnienie początku objawowej fazy klinicznej choroby. Może to znacząco wpływać na zmniejszenie zapadalności na AD. Wyniki biologicznych, epidemiologicznych i randomizowanych badań kontrolowanych wskazują na korzystny wpływ regularnej aktywności fizycznej na zapobieganie występowaniu zaburzeń poznawczych u osób w podeszłym wieku i spowolnienie przebiegu AD. Okazuje się, że aktywność fizyczna, szczególnie w połączeniu z aktywnością umysłową i intensywną aktywnością społeczną, może być użyteczną, a przy tym tańszą i bezpieczniejszą metodą zapobiegania AD niż profilaktyka farmakologiczna. Dalszych badań wymaga określenie precyzyjnych zaleceń dotyczących rodzaju, czasu trwania i intensywności tych form terapii. Istnieje jednak szansa, że w bliskiej przyszłości będziemy mogli stosować potwierdzone zasady zapobiegania AD dotyczące zachowań dietetycznych, aktywności społecznej, umysłowej i fizycznej. Wymienione wyżej rodzaje interwencji niefarmakologicznych wpływają również pozytywnie na codzienne funkcjonowanie i ogólną jakość życia osób w podeszłym wieku i pacjentów z AD.

13

Assessment of the correlation between gait and balance disorders, and the severity of motor symptoms in Parkinson’s disease, depression and cognitive impairment

63%

Czechowicz B., Siuda J., Bednar M., Nowakowska I., Rudzińska-Bar M.

Medical Rehabilitation

|

2016

|

vol. 20(2)

13-19

PL

Wstęp: Niestabilność posturalna u osób z chorobą Parkinsona (PD) jest jednym z głównych czynników przyczyniających się do zwiększenia upadków i związanych z nimi powikłań. Diagnostyka zaburzeń równowagi opiera się na ocenie kontroli postawy przez ocenę biomechaniczną narządu ruchu, koordynującą szybkość i precyzję wykonywanych ruchów. Warunkiem wykonania precyzyjnego i płynnego ruchu jest skoordynowanie czynności ruchowych oraz bodźców czuciowych z sygnałami płynącymi do układu ruchowego. Cel pracy: Ocena wpływu zaburzeń pozaruchowych (depresji i zaburzeń poznawczych) oraz nasilenia objawów ruchowych na proces planowania i kontroli przebiegu ruchu w chorobie Parkinsona. Materiał i metody: Do badania zakwalifikowano 40 chorych z idiopatyczną chorobą Parkinsona, rozpoznaną zgodnie z kryteriami United Kingdom Parkinson’s Disease Society Brain Bank (UKPDSBB), w stadium II lub III zaawansowania objawów choroby wg Hoehn-Yahra. U wszystkich chorych przeprowadzono badanie fizykalne wraz z oceną w skali UPDRS (Unified Parkinson’s Disease Rating Scale) oraz wykonano przesiewowe testy kliniczne, oceniające funkcje poznawcze (Montreal Cognitive Assessment, MoCA) i zaburzenia depresyjne (Beck Depression Inventory, BDI). Oceny mobilności, stabilności i kontroli ruchu dokonano za pomocą testów: Berg Balance Scale (BBS), testu Tinetti, testu Up and Go (TUG), Dynamic Gait Index (DGI). Wyniki: Wykazano istotną zależność pomiędzy poziomem nasilenia zaburzeń ruchowych (wg UPRDS ON cz. III) a parametrami definiującymi zdolności motoryczne w DGI (R= -0,49, p<0,001), testem oceny mobilności TUG (R=0,4, p<0,01) oraz zaburzeniami równowagi statycznej i dynamicznej w BBS (R=-0, 44, p<0,004). Poziom funkcjonowania poznawczego miał istotny wpływ na mobilność i stabilność chorych, a występowanie zaburzeń depresyjnych nie wpływało na pogorszenie podstawowych reakcji posturalnych w badanej grupie chorych z PD.

EN

Introduction: Postural instability in patients with Parkinson’s disease (PD) is one of the major factors contributing to an increasing number of falls and fall related complications. Diagnosis of balance disorder is based on assessment of postural control by the biomechanical assessment of the musculoskeletal system, coordinating speed and precision of movements. The condition for the performance of precise and smooth movement is coordination of motor activity and sensory signals fl owing to the motor system. Study aim: The aim of the study is to assess the impact of non-motor symptoms (depression and cognitive impairment) and the impact of the severity of motor symptoms on the process of course of movement planning and control in Parkinson’s disease. Material and methods: The study involved 40 patients with idiopathic Parkinson’s disease, diagnosed according to the criteria adopted by the United Kingdom Parkinson’s Disease Society Brain Bank (UKPDSBB), with stage II or III severity of symptoms of the disease according to the Hoehn-Yahr sclae. All the patients underwent physical examination with an evaluation using the UPDRS (Unifi ed Parkinson’s Disease Rating Scale) and screening clinical trials were performed, evaluating cognitive functions (Montreal Cognitive Assessment, MoCA) and depressive disorders (Beck Depression Inventory, BDI). Evaluation of mobility, stability and motor control was done using the Berg Balance Scale (BBS), the Tinetti test, the Up and Go test (TUG) and the Dynamic Gait Index (DGI). Results: There was a signifi cant correlation between the level of severity of movement disorders (according to UPRDS ON part III) and the parameters defi ning motor skills in the DGI (R= -0.49, p<0.001), the TUG test evaluating mobility (R=0.4, p<0.01), and static and dynamic balance disorder using BBS (R=-0.44, p<0.004). The level of cognitive functioning had signifi cant impact on the mobility and stability of patients, and the occurrence of depressive disorder did not affect the deterioration of basic postural reactions in the group of patients with PD. Cite this article as: Czechowicz B., Siuda J., Bednar M., Nowakowska I., Rudzińska-Bar M. Assessment of the correlation between gait and balance disorders, and the severity of motor symptoms in Parkinson’s disease, depression and cognitive impairment. Med Rehabil 2016; 20(2): 13-19.

14

Czy istnieją zaburzenia funkcji poznawczych specyficzne dla jadłowstrętu psychicznego?

63%

Śmiech A., Rabe-Jabłońska J.

Psychiatria i Psychologia Kliniczna

|

2005

|

vol. 5

|

issue 4

169-177

EN

Aim: Review of studies on cognitive functioning disorders in anorexia nervosa. Views: The neuroimaging studies on patients with diagnosed anorexia nervosa demonstrate the presence of various structural and functional deviations of the central nervous system in these patients, mostly cortico-subcortical atrophies and increased volume of fluid spaces. These conclusions entailed studies on the status of cognitive functions in anorexia nervosa patients. Yet, the results of the studies carried out so far are not coherent, sometimes they are even contradictory. In some of them significant deviations were found within cognitive functioning: mostly these are disorders in attention, working memory and visual – spatial skills. In other studies the average level of individual cognitive functioning in the patients did not differ from control groups or it was even higher. In most studies no correlation was found between neuropsychological parameters and the degree of emaciation, duration of the disease and severity of concomitant mental disorders. Furthermore, evidence was collected that some of the disorders of cognitive functions occurring in the active period subside during remission of anorexia nervosa symptoms, however some authors support the hypothesis about premorbid and pathogenetic nature of cognitive disorders in anorexia nervosa. Conclusions: In the course of anorexia nervosa the disorders of various cognitive functions were found which do not explicitly correlate with the clinical image and course of eating disorders, sometimes subsiding during remission of anorexia nervosa.

PL

Cel: Przegląd badań na temat zaburzeń funkcji poznawczych w jadłowstręcie psychicznym. Poglądy: Badania neuroobrazowe pacjentów z rozpoznaniem jadłowstrętu psychicznego wykazują u tych osób obecność rozmaitych odchyleń strukturalnych i funkcjonalnych OUN, przede wszystkim zaniki korowo-podkorowe oraz zwiększenie objętości przestrzeni płynowych. Te odkrycia przyczyniły się do podjęcia badań nad stanem funkcji poznawczych osób chorujących na jadłowstręt psychiczny. Wyniki przeprowadzonych do tej pory badań nie są jednak spójne, czasem są nawet sprzeczne. W części z nich stwierdzano znaczące odchylenia w zakresie funkcji poznawczych: najczęściej zaburzenia uwagi, pamięci operacyjnej i zdolności wzrokowo-przestrzennych. W innych z kolei średni poziom poszczególnych funkcji poznawczych pacjentek nie różnił się od grup kontrolnych lub okazywał się nawet wyższy. W większości prac nie zaobserwowano korelacji parametrów neuropsychologicznych ze stopniem wyniszczenia, czasem trwania choroby i nasileniem współwystępujących zaburzeń psychicznych. Zebrano również dowody, że niektóre z pojawiających się w aktywnym okresie zaburzeń funkcji poznawczych wycofują się w remisji objawów jadłowstrętu psychicznego, jednak niektórzy autorzy są zwolennikami hipotezy o przedchorobowym i patogenetycznym charakterze zaburzeń poznawczych w jadłowstręcie psychicznym. Wnioski: W przebiegu jadłowstrętu psychicznego stwierdzano zaburzenia różnych funkcji poznawczych, które nie korelowały jednoznacznie z obrazem klinicznym i przebiegiem zaburzeń odżywiania, niekiedy ustępowały w okresie remisji jadłowstrętu psychicznego.

15

Wybrane aspekty wpływu asymetrii funkcjonalnej półkul mózgowych na funkcjonowanie poznawcze oraz emocjonalne człowieka

63%

Sabiniewicz M., Głąbiński A.

Aktualności Neurologiczne

|

2015

|

vol. 15

|

issue 4

205-209

EN

For many years, the asymmetry of the cerebral hemispheres was considered to be dichotomous with clear specialisation of each hemisphere. Researchers associated the left hemisphere exclusively with verbal functions, and the right hemisphere with non-verbal abilities. This division, however, is not exhaustive and definitely simplifies the subject of hemispheric specialisation. Recent reports indicate both cooperation and some interhemispheric independence in the daily functioning of the human being. Moreover, it is emphasised that functional differences exist, but they are much more subtle than expected at the beginning of research on this subject. In order to study the functional asymmetry of the cerebral hemispheres several models were developed that explain the mechanism of hemispheric specialisation and distinct styles of processing stimuli. Data supporting the existence of functional hemispheric asymmetry come mostly from reports of unilateral brain damage, corpus callosum agenesis as well as hemispherectomy and commissurotomy surgery. On the basis of the data, scientists conducted the analysis of cognitive and emotional functioning of patients. Certain regularities were detected regarding the differences and similarities in the functioning of the cerebral hemispheres in the area of visual perception, verbal functions, praxis, attention, memory, learning and executive functions. Lateralisation of emotions in the brain is an area of research that generates a lot of conflicting reports. There is a need for further well-designed studies to understand whether there is lateralisation of emotions in the brain, and if so, what aspects of them are involved. This paper presents views on the impact of hemispheric asymmetry on the cognitive, emotional and behavioural functioning of man.

PL

Przez wiele lat asymetria półkul mózgowych rozpatrywana była jako wyraźny podział funkcjonalny. W tym dychotomicznym modelu badacze wiązali półkulę lewą wyłącznie z funkcjami werbalnymi, a prawą – ze zdolnościami niewerbalnymi. Podział ten jest jednak niewyczerpujący i zdecydowanie upraszcza tematykę specjalizacji półkul mózgowych. Najnowsze doniesienia wskazują na współpracę i zarazem pewną niezależność międzypółkulową w zakresie kontroli funkcjonowania człowieka. Ponadto podkreśla się, że różnice funkcjonalne istnieją, ale są znacznie subtelniejsze, niż zakładano na początku badań dotyczących tej tematyki. Aby ułatwić zrozumienie istoty asymetrii funkcjonalnej, stworzono modele, które wyjaśniały mechanizm specjalizacji półkulowej i odrębność stylów przetwarzania bodźców. Dane potwierdzające istnienie asymetrii funkcjonalnej półkul pochodzą m.in. z doniesień o jednostronnych uszkodzeniach mózgu, agenezji spoidła wielkiego, zabiegach komisurotomii czy hemisferektomii. Na tej podstawie dokonano analizy funkcjonowania kognitywnego i emocjonalnego pacjentów. Wykryto pewne prawidłowości dotyczące różnic i podobieństw w funkcjonowaniu półkul mózgowych w zakresie percepcji wzrokowej, funkcji werbalnych, praksji, uwagi, pamięci i uczenia się czy funkcji wykonawczych. Jeśli chodzi o lateralizację emocji w mózgu, pojawia się wiele sprzecznych doniesień. Potrzebne są dalsze, dobrze zaprojektowane badania, które pomogą zrozumieć, czy istnieje lateralizacja emocji w mózgu, a jeśli tak, to jakich aspektów funkcjonowania afektywnego ona dotyczy. Niniejsza praca przedstawia przegląd poglądów na wpływ asymetrii półkul mózgowych na funkcjonowanie poznawcze, emocjonalne i behawioralne człowieka.

16

The examination of the relationship between cognitive functions and cardiovascular condition in systemic lupus erythematosus patients without obvious neuropsychiatric features

63%

Bogaczewicz A., Szadkowska I., Kowalska J., Sobów T., Robak E., Bogaczewicz J., Woźniacka A.

Psychiatria i Psychologia Kliniczna

|

2015

|

vol. 15

|

issue 4

169-174

EN

The aim: To investigate relations between selected neurocognitive parameters and echocardiographic variables in patients with systemic lupus erythematosus. Material and methods: The study included 24 female patients with systemic lupus erythematosus. In the neuropsychological assessment, the Cambridge Neuropsychological Test Automated Battery (CANTAB) was performed, using the following tests: Motor Screening Task, Big/Little Circle, Paired Associates Learning, Stockings of Cambridge and Graded Naming Test. A decrease in the cognitive function was defined as the value of results below two standard deviations. The function of the heart was examined with transthoracic echocardiography. The diastolic function of the left ventricle was estimated with the ratio of early to late ventricular filling velocities. Results: In 8.3% of patients, Mean Latency (Motor Screening Task) was lower than standard zero, whereas Mean Errors (Motor Screening Task) remained above the cut-off level. Paired Associates Learning, Subsequent Thinking Mean Time (Stockings of Cambridge), Problems Solved in Minimum Moves (Stockings of Cambridge) and Graded Naming Test were found to be lower than standard zero in 79.16%, 26.08%, 70.83%, and 87.5% of patients, respectively. Mean Initial Thinking Time (Stockings of Cambridge) was above the cut-off level. When the cut-off level was defined as results below two standard deviations from standard zero, a reduction in cognitive functions was found in 4% of patients in Paired Associates Learning and Graded Naming Test, and in 1% of patients in Mean Subsequent Thinking Time (Stockings of Cambridge) and Problems Solved in Minimum Moves (Stockings of Cambridge). Mean Latency (Motor Screening Task), Mean Errors (Motor Screening Task), Big/Little Circle, and Mean Initial Thinking Time (Stockings of Cambridge) remained above the cut-off level. Based on the evaluation of ejection fraction, no patient showed signs of systolic dysfunction of the left ventricle, defined as ejection fraction <55%. There was no correlation between the ejection fraction and the results obtained in those CANTAB tests which were lower than two standard deviations. The ratio of early and late ventricular filling velocities showed no correlation with the results of Paired Associates Learning, Stockings of Cambridge, and Graded Naming Test. Conclusions: A decrease in selected cognitive functions in patients with systemic lupus erythematosus, examined with CANTAB and demonstrated by the results of Paired Associates Learning, Graded Naming Test, Mean Subsequent Thinking Time and Problems Solved in Minimum Moves in Stockings of Cambridge, may be present without any features of the heart failure.

PL

Cel: Zbadanie zależności pomiędzy poziomem wybranych funkcji poznawczych a zmiennymi echokardiograficznymi u pacjentów z toczniem rumieniowatym układowym. Materiał i metody: Badaniem objęto 24 pacjentki z toczniem rumieniowatym układowym. Do oceny neuropsychologicznej wykorzystano testy metody Cambridge Neuropsychological Test Automated Battery (CANTAB): Motor Screening Task, Big/Little Circle, Paired Associates Learning, Stockings of Cambridge i Graded Naming Test. Za próg spadku poziomu funkcji poznawczych przyjęto dwa odchylenia standardowe. Funkcje serca badano przy użyciu transtorakalnej echokardiografii. Czynność rozkurczową lewej komory oceniano, wykorzystując iloraz prędkości wczesnego i późnego napływu mitralnego. Wyniki: U 8,3% pacjentów wynik uzyskany w Mean Latency (Motor Screening Task) był niższy niż standardowe zero, podczas gdy wynik Mean Errors (Motor Screening Task) pozostał powyżej standardowego zera. Wyniki uzyskane w testach: Paired Associates Learning, Subsequent Thinking Mean Time (Stockings of Cambridge), Problems Solved in Minimum Moves (Stockings of Cambridge) i Graded Naming Test okazały się niższe od standardowego zera odpowiednio w 79,16%, 26,08%, 70,83% i 87,5% pacjentów. Wartość Mean Initial Thinking Time (Stockings of Cambridge) była powyżej standardowego zera. Obniżenie funkcji poznawczych (dwa odchylenia poniżej standardowego zera) stwierdzono u 4% pacjentów w Paired Associates Learning oraz Graded Naming Test, a u 1% pacjentów w Subsequent Thinking Mean Time (Stockings of Cambridge) i Problems Solved in Minimum Moves (Stockings of Cambridge). Z kolei wyniki uzyskane w Mean Latency (Motor Screening Task), Mean Errors (Motor Screening Task), Big/Little Circle oraz Mean Initial Thinking Time (Stockings of Cambridge) pozostały powyżej standardowego zera. Żaden pacjent nie wykazał objawów dysfunkcji skurczowej lewej komory serca, definiowanej jako frakcja wyrzutowa <55%. Nie stwierdzono korelacji pomiędzy frakcją wyrzutową i wynikami uzyskanymi w tych badaniach CANTAB, które były niższe niż dwa odchylenia standardowe. Nie wykazano korelacji pomiędzy wczesną i późną komorową prędkością napełnień a wynikami Paired Associates Learning, Stockings of Cambridge oraz Graded Naming Test. Wnioski: Spadek wybranych funkcji poznawczych u pacjentów z toczniem rumieniowatym układowym badanych metodą CANTAB oraz przedstawianych w postaci wyników w testach Paired Associates Learning, Graded Naming Test, Mean Subsequent Thinking Time i Problems Solved in Minimum Moves (Stockings of Cambridge) może wystąpić bez cech niewydolności serca.

17

Zespół zmęczeniowy, depresja i zaburzenia funkcji poznawczych – podstawowe czynniki zmieniające jakość życia chorych ze stwardnieniem rozsianym

63%

Palasik W.

Aktualności Neurologiczne

|

2009

|

vol. 9

|

issue 4

267 -271

EN

Fatigue syndrome, depression and cognitive function impairment are very frequent in multiple sclerosis. Investigations of symptoms of these disturbances were not examined routine. They require time and clinical experience. These sufferings can step out on every stage of the disease, also outdistancing physical symptoms, as well in clinically isolated syndrome. Unfortunately, they undergo remission seldom. Fatigue syndrome is one of the most frequent and the most serious problem in multiple sclerosis. It is the cause of serious motor and mental handicap and intellectual, the causing the greater depth the disability and deterioration quality of life. Moreover, it is unusually difficult to clinically effective treatment. The impairment of cognitive functions, and especially the fresh memory, belongs to deficits observed already in initial phase of disease. Depression among the patient with multiple sclerosis is result of many complicated processes. It can be result of chronicity of disease, as also the lack of possibility of effective treatment and the unforeseeable course of the disease or the effect of therapy of disease. Depression is intensified at the beginning of the disease, mainly in the relapsing-remitting form and influences on negative perceptions of neurological symptoms of the disease. It poorly correlates with clinical severity of multiple sclerosis. Fatigue syndrome, depression and cognitive function impairment more often were observed in primary progressive form of the disease than in relapsing-remitting, although this has not been a constant finding.

PL

Zespół zmęczeniowy, depresja i zaburzenia funkcji poznawczych bardzo często występują u chorych ze stwardnieniem rozsianym. Badań tych zaburzeń nie wykonuje się rutynowo – wymagają czasu i doświadczenia klinicznego. Dolegliwości te mogą pojawiać się na każdym etapie choroby, także wyprzedzając objawy fizykalne, jak również przy zespole klinicznie izolowanym. Niestety, rzadko ulegają remisji. Zespół zmęczeniowy należy do najczęstszych i najpoważniejszych dolegliwości zgłaszanych przez chorych ze stwardnieniem rozsianym. Jest przyczyną poważnego upośledzenia ruchowego i umysłowego, powodując pogłębienie inwalidztwa i pogorszenie jakości życia tych osób. Ponadto jest niezwykle trudny do skutecznego, czyli efektywnego klinicznie, leczenia. Zaburzenia funkcji poznawczych, a zwłaszcza pamięci świeżej, należą do deficytów obserwowanych już w początkowej fazie choroby. Depresja u osób ze stwardnieniem rozsianym jest wynikiem szeregu złożonych procesów. Może wynikać z samej świadomości przewlekłości procesu chorobowego, jak również z braku możliwości wyleczenia i nieprzewidywalnego przebiegu schorzenia lub też być efektem terapii choroby. Depresja jest szczególnie nasilona w pierwszym etapie, głównie w postaci przebiegającej z rzutami, i wpływa na negatywny odbiór zaburzeń neurologicznych powodujących pojawienie się niesprawności. Nie stwierdzono korelacji pomiędzy kliniczną aktywnością choroby a stopniem zaawansowania wymienionych powyżej zaburzeń. Zespół zmęczeniowy, depresję i zaburzenia funkcji poznawczych częściej obserwuje się w formach przewlekle postępujących choroby, zwłaszcza pierwotnie postępującej, niż w postaci przebiegającej z rzutami, niemniej ostatnio obserwacje te są coraz częściej dyskutowane.

18

Potencjał P300 jako czynnik diagnostyczny zmian OUN osób uzależnionych od alkoholu.

63%

Przybyła M., Klimek A., Chmielewsk H., Błaszczyk B., Kaczorowska B.

Aktualności Neurologiczne

|

2006

|

vol. 6

|

issue 2

78-87

EN

Introduction: P300 potential belongs to endogenic potentials associated with cognitive functions. It constitutes a bioelectric indicator of cognitive processes and that is why it found application in the diagnostics of nervous and mental diseases. Numerous investigations of P300 potential have been carried out in subjects addicted to alcohol. Aim: The aim of the study was to evaluate the usefulness of P300 potential as a diagnostic exponent of central nervous system changes in subjects chronically abusing alcohol and subjects in the period of abstinence and also to find the correlation between the changes of parameters of P300 potential and radiological indicators of brain atrophy in these subjects. Material: The material comprised three groups of men aged 30-55 years. Group I consisted of 30 men meeting the criteria of alcohol dependency syndrome, with diagnosed alcohol-related toxic liver damage. Group II consisted of 30 men with alcoholic history, meeting the criteria of alcohol dependency syndrome, with no traits of toxic liver damage, remaining abstinent for at least one year. Control group consisted of 30 physically and mentally healthy men, with no alcohol dependency syndrome. Methods: The following were carried out in all the examined: examination of auditory endogenic P300 potential, cerebral computed tomography. Results: Between the studied groups the existence of statistically significant differences concerning parameters of P300 and radiologic indices of brain atrophy (F/A, A+B, C, SW) was found; no statistical significance of D/A index was found between the studied groups (p>0,05). Conclusions: The diagnostic value of endogenic P300 potential as an electrophysiologic exponent of cognitive dysfunction in subjects addicted to alcohol, also in the period of abstinence, has been confirmed. The decrease of P300 amplitude in alcoholics may be acknowledged as a permanent feature of alcohol abuse. In subjects abusing alcohol chronically, also in the period of abstinence, there has been found a correlation between latency of P300 and radiological indicators of brain atrophy: SW (width of sulci on the surface of brain) and C (width of the third ventricle) and between P300 amplitude and SW index.

PL

Wstęp: Potencjał P300 należy do potencjałów endogennych i jest związany z funkcjami poznawczymi. Stanowi on bioelektryczny wskaźnik procesów poznawczych i dlatego znalazł zastosowanie w diagnostyce chorób nerwowych i psychicznych. Liczne badania potencjału P300 wykonano u osób uzależnionych od alkoholu. Cel: Celem pracy była ocena przydatności potencjału P300 jako wykładnika diagnostycznego zmian OUN u osób przewlekle nadużywających alkoholu i osób w okresie abstynencji oraz zbadanie u tych osób korelacji między zmianami parametrów P300 a radiologicznymi wskaźnikami zaniku mózgu. Material: Grupa I składała się z 30 mężczyzn spełniających kryteria zespołu zależności alkoholowej (ZZA) z rozpoznanym toksycznym uszkodzeniem wątroby na tle alkoholowym. Grupa II składała się z 30 mężczyzn z wywiadem alkoholowym, którzy spełniali kryteria zespołu zależności alkoholowej bez cech toksycznego uszkodzenia wątroby, pozostających w abstynencji minimum 1 rok. Grupa porównawcza - stanowiło ją 30 mężczyzn zdrowych fizycznie i psychicznie, u których nie występował ZZA. Metody: U wszystkich badanych przeprowadzono badania: słuchowego potencjału P300, badanie tomografii komputerowej głowy. Wyniki: Stwierdzono istnienie różnic istotnych statystycznie między badanymi grupami - różnice te dotyczyły parametrów P300 oraz wskaźników radiologicznych zaniku mózgu (F/A, A+B, C, SW). Nie stwierdzono różnic istotnych statystycznie w zakresie wskaźnika D/A między badanymi grupami (p>0,05). Badanie korelacji liniowej metodą najmniejszych kwadratów wykazało zależność pomiędzy latencją P300, a wskaźnikiem SW (R=0,45) oraz wskaźnikiem C (R=0,49), pomiędzy amplitudą P300 a wskaźnikiem SW (R=-0,51). Wnioski: Potwierdzono wartość diagnostyczną P300 jako elektrofizjologicznego wykładnika zaburzeń funkcji poznawczych u osób uzależnionych od alkoholu - także w okresie abstynencji. Obniżenie amplitudy P300 u alkoholików można uznać za trwały wynik nadużywania alkoholu. U osób przewlekle nadużywających alkoholu, również w okresie abstynencji, stwierdzono korelację między latencją P300 a radiologicznymi wskaźnikami zaniku mózgu: SW (szerokością bruzd na powierzchni mózgu) i C (szerokością trzeciej komory) oraz amplitudą P300 a wskaźnikiem SW.

19

Egzogenne wielonienasycone kwasy tłuszczowe mogą poprawiać sprawność wybranych funkcji poznawczych

51%

Pawełczyk A., Pawełczyk T., Rabe-Jabłońska J.

Psychiatria i Psychologia Kliniczna

|

2008

|

vol. 8

|

issue 4

178-191

EN

The authors analyse available literature devoted to potential impact of polyunsaturated fatty acids (PUFAs) on cognitive functions. Background: Cognitive functions are abilities associated with reception of information, memory, learning, thinking and emission of information. Disturbance of these functions may be due to trauma, diseases of the central nervous system (CNS) and vitamin deficiency. Recent publications also highlight the role of exogenous PUFAs, which are indispensable for many key developmental and functional processes in the CNS, including maturation and migration of neurons, synaptogenesis, CNS plasticity, neuronogenesis and neurotransmission. The paper presents experimental and clinical studies assessing the role of w-3 and w-6 in psychomotor development, attention, memory, praxia and reading skills. Conclusions: Studies performed to date confirmed that: a) PUFAs supplementation is safe and adverse effects associated therewith are few and mild, mainly limited to digestive tract disturbances; b) PUFA exert a favourable effect on psychomotor effectiveness, visual-spatial coordination, memory and attention. These findings, in line with reports on inadequate content of PUFAs in Poles’ diet, may indicate the need of using w-3 and w-6 PUFAs as preventive measure and as adjuvant treatment of disorders manifesting by disturbances of cognitive functions.

PL

Cel: Autorzy omawiają dostępne piśmiennictwo na temat możliwego wpływu wielonienasyconych kwasów tłuszczowych (WKT) na funkcje poznawcze. Poglądy: Funkcje poznawcze to zdolności związane z odbiorem informacji, pamięcią i uczeniem się, myśleniem oraz z przekazywaniem informacji. Etiologia zaburzeń tych funkcji wiąże się m.in. z urazami, chorobami ośrodkowego układu nerwowego (OUN) i niedoborami witamin. Ostatnio zwraca się także uwagę na możliwą rolę egzogennych wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, które są niezbędne dla kluczowych procesów rozwojowych i czynnościowych OUN, w tym dojrzewania neuronów, ich migracji, synaptogenezy, plastyczności, neuronogenezy i neurotransmisji. Omówiono prace eksperymentalne i kliniczne oceniające wpływ kwasów w-3 i w-6 na rozwój psychomotoryczny, procesy uwagi, pamięci, praksję i zdolność czytania. Wnioski: Dotychczasowe badania wskazują na: a) bezpieczeństwo suplementacji WKT z występowaniem nielicznych i mało nasilonych objawów niepożądanych, głównie ze strony układu pokarmowego; b) korzystny wpływ tych związków m.in. na sprawność psychomotoryczną, zdolności wzrokowo-przestrzenne, procesy pamięci i uwagi. Powyższe obserwacje wraz z doniesieniami o niedostatecznej zawartości WKT w diecie Polaków mogą wskazywać na możliwość zastosowania WKT w-3 i w-6 w profilaktyce i wspomaganiu terapii zaburzeń przebiegających z zakłóceniami funkcji poznawczych.

Refine search results

Funkcjonowanie pamięci operacyjnej u osób z zaburzeniami afektywnymi

The need of neuropsychological assessment in daily care of patients without dementia

Wpływ głębokiej stymulacji mózgu na funkcje poznawcze i emocjonalne u chorych na epilepsję – przegląd badań

Cognitive functions and autoantibodies in patients with systemic lupus erythematosus

Rola aktywności ruchowej w zapobieganiu zaburzeniom poznawczym

Metody oceny funkcji poznawczych u dzieci chorych na padaczkę leczonych dietą ketogenną

Zaburzenia funkcji poznawczych w udarze móżdżku a skrzyżowana diaschiza – opis przypadku

Wybrane zaburzenia funkcji poznawczych po udarze mózgu – charakterystyka kliniczna i diagnostyka

Zaburzenia pamięci operacyjnej i wybranych funkcji poznawczych u chorych leczonych na schizofrenię paranoidalną

Cognitive impairment and dementia - problems of geriatric physiotherapy

Zmiany sprawności funkcji poznawczych w trakcie suplementacji wielonienasyconymi kwasami tłuszczowymi omega-3 w grupie chorych na schizofrenię – przegląd systematyczny

Wpływ aktywności fizycznej na sprawność funkcji poznawczych osób w podeszłym wieku i na przebieg choroby Alzheimera

Assessment of the correlation between gait and balance disorders, and the severity of motor symptoms in Parkinson’s disease, depression and cognitive impairment

Czy istnieją zaburzenia funkcji poznawczych specyficzne dla jadłowstrętu psychicznego?

Wybrane aspekty wpływu asymetrii funkcjonalnej półkul mózgowych na funkcjonowanie poznawcze oraz emocjonalne człowieka

The examination of the relationship between cognitive functions and cardiovascular condition in systemic lupus erythematosus patients without obvious neuropsychiatric features

Zespół zmęczeniowy, depresja i zaburzenia funkcji poznawczych – podstawowe czynniki zmieniające jakość życia chorych ze stwardnieniem rozsianym

Potencjał P300 jako czynnik diagnostyczny zmian OUN osób uzależnionych od alkoholu.

Egzogenne wielonienasycone kwasy tłuszczowe mogą poprawiać sprawność wybranych funkcji poznawczych