Full-text resources of PSJD and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl
Preferences help
enabled [disable] Abstract
Number of results

Results found: 6

Number of results on page
first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  dzieci i młodzież
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
EN
The partial aetiological overlap between overweight/obesity and oral diseases has aroused interest in the medical environment. Studies to investigate the causal relationship between these two diseases are underway. However, most of the available literature reports fail to confirm the direct positive correlation between obesity and dental caries. On the other hand, overweight and obesity are considered risk factors for periodontal diseases. The proinflammatory mediators secreted by adipocytes in obese individuals may impair immune functions, thereby modifying host responses to dental plaque antigens and contributing to blocked defence functions in periodontal diseases. Gingivitis observed in overweight and obese patients is a result of metabolic disorders, inflammatory factors and improper oral hygiene habits. The latter ones are associated with frequent consumption of sweetened, pulpy and highly processed food products and sweetened carbonated beverages, which is a risk factor for overweight, particularly in children and adolescents. Undoubtedly, overweight and obesity affect salivary secretion and properties, including changes in the microbiological composition of saliva. Obese patients are at increased risk of adverse affects of dental treatment, dental surgeries in particular. Overweight and obese individuals require permanent preventive and medical dental care addressing their periodontal preventive and therapeutic needs. Dentists should actively participate in the prevention of overweight and obesity, especially in children and adolescents, taking advantage of frequent contact with this group of patients. Obese individuals may participate in integrated therapeutic management by means of dental treatment limiting food intake.
PL
Ze względu na fakt, że czynniki etiologiczne nadwagi/otyłości i chorób jamy ustnej częściowo są takie same, budzą zainteresowanie w środowisku medycznym. Prowadzone są badania związków przyczynowo-skutkowych pomiędzy tymi chorobami. Większość wyników badań dostępnych w piśmiennictwie dotyczącym zależności pomiędzy otyłością a próchnicą zębów nie potwierdza bezpośredniej dodatniej korelacji pomiędzy tymi schorzeniami. Natomiast nadwaga i otyłość są uznawane za czynniki rozwoju chorób przyzębia. Wydzielane przez komórki tłuszczowe mediatory prozapalne u osób otyłych mogą, poprzez zaburzanie funkcji układu immunologicznego, modyfikować odpowiedź gospodarza na antygeny płytki nazębnej i przyczyniać się do blokowania funkcji obronnych w chorobach przyzębia. Obserwowane u osób z nadwagą i otyłością zapalenie dziąseł to rezultat wpływu zaburzeń metabolicznych, czynników zapalnych i nieprawidłowych nawyków higienicznych dotyczących jamy ustnej. Te ostatnie są związane z częstym spożywaniem słodzonych, papkowatych i wysoko przetworzonych pokarmów oraz słodzonych napojów gazowanych, co stanowi czynnik warunkujący rozwój nadwagi, zwłaszcza u dzieci i młodzieży. Niewątpliwy jest wpływ nadwagi i otyłości na wydzielanie i właściwości śliny, włącznie ze zmianą jej składu mikrobiologicznego. Pacjenci z otyłością są bardziej narażeni na zdarzenia niepożądane podczas leczenia stomatologicznego, zwłaszcza z zakresu chirurgii stomatologicznej. Osoby z nadwagą i otyłością powinny pozostawać pod stałą stomatologiczną opieką profilaktyczno-leczniczą, w ramach której należy regularnie przeprowadzać periodontologiczne zabiegi profilaktyczno-lecznicze. Stomatolodzy powinni aktywnie uczestniczyć w profilaktyce nadwagi i otyłości, w szczególności u dzieci i młodzieży, wykorzystując częsty kontakt z tą grupą pacjentów. Otyłe osoby dorosłe mogą uczestniczyć w zintegrowanym postępowaniu leczniczym poprzez leczenie stomatologiczne ograniczające pobieranie pokarmów.
EN
Currently available on the market are many preparations belonging to dietary supplements containing polyunsaturated fatty acids (PUFAs). The article presents several of the hitherto carried out controlled trials evaluating the efficacy of PUFAs – series omega-3 and omega-6 (mainly docosahexaenoic acid – DHA and eicosapentaenoic acid – EPA) in children with attention deficit hyperactivity disorder (ADHD) or with other diagnoses and with ADHD symptoms. Different doses and different proportions of PUFAs were used in the studies. Similarly, the criteria of qualifying the children to the examined groups and the sizes of those groups differed. Furthermore, the time of using the supplementation differed. All those factors inhibit comparison of the studies and drawing conclusions. However, we could venture some generalization. Most studies indicated a significant improvement of ADHD symptoms in groups obtaining PUFAs in form of a mixture of DHA and EPA, as compared to the placebo. No clinically significant adverse effects of the supplementation were found. Despite the diversity and low amount of clinical studies which do not allow to draw a final conclusion about the PUFAs as an effective agent to treat ADHD patients, they may be useful as a supportive treatment in children, especially those with concomitant other neurodevelopmental disorders, such as specific disorders of scholastic skills development, general developmental disorders, and also those whose parents are willing to incur additional costs of treatment. Establishing exact indications for the use of PUFAs supplementation in ADHD children, as a method by choice, requires further studies.
PL
Na rynku dostępnych jest obecnie wiele preparatów należących do grupy suplementów diety, zawierających w swoim składzie wielonienasycone kwasy tłuszczowe (WKT). W artykule omówiono kilka z dotychczas przeprowadzonych kontrolowanych badan klinicznych oceniających skuteczność WKT serii omega-3 i omega-6 (głównie kwas dokozaheksaenowy - DHA i kwas eikozapentaenowy - EPA) u dzieci z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) bądź z innymi diagnozami i objawami ADHD. W badaniach stosowano różne dawki i różne proporcje WKT Przyjęto różne kryteria kwalifikacji dzieci do badanych grup, różne były także ich liczebność oraz czas stosowania suplementacji. Wszystkie te czynniki utrudniają porównanie badan i wnioskowanie. Można się jednak pokusić o uogólnienie. W większości badan wykazano istotną poprawę w zakresie objawów ADHD w grupach otrzymujących WKT pod postacią mieszaniny DHA i EPA w porównaniu z grupą otrzymującą placebo. Nie stwierdzano istotnych klinicznie działań niepożądanych stosowanej suplementacji. Mimo różnorodności i małej liczby dotychczasowych badań klinicznych, co uniemożliwia wysnucie ostatecznego wniosku na temat WKT jako skutecznego środka w leczeniu pacjentów z ADHD, kwasy te mogą być przydatne jako leczenie wspomagające u dzieci, szczególnie u tych, u których współwystępują inne zaburzenia neurorozwojowe, takie jak specyficzne zaburzenia rozwoju umiejętności szkolnych, całościowe zaburzenia rozwojowe, i których rodzice gotowi są ponieść dodatkowe koszty terapii. Dalszych badań wymaga ustalenie dokładnych wskazań do stosowania suplementacji WKT u dzieci z ADHD jako metody z wyboru.
EN
In the already existing resources of original Polish studies concerning the sexuality of children and adolescents as well as in planning similar studies there are important methodological shortcomings and ethical controversies. Beginning with the “sensitivity” of the topic, having diversified social assessment, through the difficulties in comparative studies (most of the literature comes from English-speaking cultural area) as well as the specifics of the selection of the studied populations (narrowed almost entirely to victims of sexual abuse), ending with the difficulties in formulating research objectives and ways of their implementation without compromising the subjects with possible damage. Significant limitations, strictly connected with the above ethical issues are the methodological aspects of sexual behaviour studies among children and adolescents – both the healthy and the ones from clinical groups. This article discusses the advantages and shortcomings of the ways of collecting data and research methodology – case studies; interviews with children and adolescents concerning their sexual behaviour; retrospective descriptions made by young adults, their sexual behaviour from childhood and adolescence time; observations of sexual behaviours of younger children made by parents and carers; standardized behaviour rating scales; direct observation and self-monitoring and neuroimaging studies. The values and limitations of these methods are presented in the axiological optics on the basis of own studies on children from the clinical population.
PL
W oryginalnych polskich opracowaniach dotyczących seksualności dzieci i młodzieży, a także w planowaniu badań z tego zakresu można zaobserwować istotne niedoskonałości metodologiczne i kwestie budzące kontrowersje etyczne, począwszy od „wrażliwości” tematyki, spotykającej się ze zróżnicowaną oceną społeczną, poprzez trudności w badaniach porównawczych (większość literatury pochodzi z anglojęzycznego obszaru kulturowego), specyfikę doboru populacji badanych (zawężonej nieomal zupełnie do ofiar molestowania seksualnego), na trudnościach w formułowaniu celów badawczych i sposobów ich realizacji bez narażania osób badanych na możliwe szkody skończywszy. Istotnymi ograniczeniami, ściśle związanymi z wymienionymi problemami etycznymi, są aspekty metodologiczne badań zachowań seksualnych dzieci i młodzieży – zarówno zdrowej, jak i z grup klinicznych. W pracy omówiono niedoskonałości różnych sposobów zbierania danych i metod badawczych (opisy przypadków – case studies, wywiady zbierane od dzieci i młodzieży dotyczące ich zachowań seksualnych, retrospektywne opisy własnych zachowań seksualnych z czasu dzieciństwa i adolescencji dokonywane przez młodych dorosłych, obserwacje zachowań seksualnych młodszych dzieci dokonywane przez rodziców i opiekunów, standaryzowane skale oceny zachowań, obserwacja bezpośrednia oraz samomonitorowanie i badania neuroobrazowe), a także związane z nimi korzyści. Wartości i ograniczenia tych metod przedstawione są w optyce aksjologicznej, na podstawie badań własnych dzieci z populacji klinicznej.
EN
Young athletes are one of the special group of patients in family doctor’s office. Medical examination of young athletes (including a complete medical history and physical examination) should give information about influence of physical activity on the functional conditions of the organism, especially on circulatory system. Long-term sport activity causes morphological (e.g. increase of dimensions, wall thickness and mass of left ventricle) and functional (e.g. increase of vagal tone) changes in the heart as a result of physiological adaptation to exercise. Theses conditions are identified as “athlete’s heart syndrome”. Some of them can be reflected in resting electrocardiogram. The most common features of “athlete’s heart syndrome” in ECG are: sinus bradycardia and significant sinus arrhythmia, voltage criteria for atrial enlargement and ventricular hypertrophy, ST segment elevation and high T wave voltages. The ECG is also used by sports cardiologists in the evaluation of underlying heart disease that can increase the risk for adverse cardiac event, including sudden death. So, it is very important to recognize functional changes developing in the athlete’s heart from cardiac pathologies. The main aim of this paper is to give for family doctors some practical information helpful in interpretation of resting electrocardiogram in healthy, school age children in relation to physiological changes which are met in electrocardiograms of young athletes.
PL
Wśród pacjentów zgłaszających się po poradę do gabinetu lekarza rodzinnego pojawiają się osoby młode, aktywne fizycznie, a nierzadko wyczynowo i w sposób zorganizowany uprawiające różne dyscypliny sportu. Badanie lekarskie w ich przypadku nie może nie uwzględniać oceny wpływu treningu sportowego na stan funkcjonalny organizmu, a w szczególności układu sercowo-naczyniowego. Systematyczna ocena układu krążenia służy przede wszystkim monitorowaniu zmian adaptacyjnych zachodzących pod wpływem długotrwałego treningu sportowego. Zmiany te, określane mianem serca sportowca, dotyczą zarówno parametrów morfologicznych (zwiększenie wymiarów i masy mięśnia sercowego), jak i czynnościowych (na przykład zmiana napięcia układu autonomicznego) i mogą być ujawnione w spoczynkowym elektrokardiogramie. Najczęściej obserwowanymi zmianami są: bradykardia zatokowa i znaczna niemiarowość zatokowa, elektrokardiograficzne cechy przedsionków lub komór, zmiany w zakresie morfologii zespołu ST-T. Elektrokardiografia odgrywa też ważną rolę w identyfikacji sportowców z chorobą serca, zwłaszcza w aspekcie prewencji nagłej śmierci sercowej. Z tego powodu ważna jest wiedza pozwalająca na odróżnienie rejestrowanych w spoczynkowym elektrokardiogramie zmian adaptacyjnych, rozwijających się w odpowiedzi na długotrwały trening sportowy, od tych, które mogą wskazywać na chorobę układu krążenia. Celem niniejszej pracy jest dostarczenie lekarzowi rodzinnemu praktycznych informacji ułatwiających interpretację prawidłowego spoczynkowego elektrokardiogramu u dzieci i młodzieży w wieku szkolnym (typowym dla rozpoczynania aktywności fizycznej w zorganizowanej formie), w tym także u młodych sportowców.
EN
Globalization is a process that brings a number of positive developments in the field of public health, however, it also generates new risks. This paper presents some environmental, social and economic health risks to children and youth in a global context. According to WHO, 7 million children under 5 years old die each year and 98% of them come from developing countries. Up to 54% of causes of death among children under the age of five is associated with malnutrition, whereas in developing countries, obese children and adolescents is becoming an urgent problem. One of the greatest threats to children’s health is poverty. According to data published by Central Statistical Office in 2012, statutory poverty in Poland increased in comparison to 2011 (from 6.7% to 7.0%). Extreme poverty increased as well (from 6.5% to 6.7%). The risk of poverty increased in families with at least four children, single parent fami-lies, and those families with disabled children. Environmental risk factors, evaluated by WHO with the use of DALY as a measure of population health condition, have a significant impact on health. Worldwide there are environmental risk factors typical for developing countries (lack of access to clean water and sanitation, vector-borne diseases) and new environmental risks specific to the devel-oped world (environmental degradation, unsafe use and storage of chemicals). Microintoxication, (e.g.: lead poison-ing), occurring as a result of prolonged exposure to low concentrations typical for environmental exposure, is becom-ing a problem as well. The health risks to children and young people connected with globalization have been known for decades. They constitute priorities in health policy in the country and around the world. Strategic planning and consistent, integrated actions are needed to eliminate them.
PL
Globalizacja jest procesem powodującym wiele pozytywnych zmian w sferze zdrowia publicznego, ale także generującym nowe zagrożenia. Niniejsza praca przedstawia wybrane społeczne i ekonomiczne i środowiskowe zagrożenia zdrowia dzieci i młodzieży w aspekcie globalnym. Z danych WHO wynika, iż corocznie umiera 7 mln dzieci poniżej 5 roku życia (r.ż.), przy czym 98% z nich pochodzi z krajów rozwijających się. Aż 54% przyczyn zgonów dzieci poniżej 5 r.ż. związana jest z niedożywieniem, podczas gdy w krajach rozwijających się naglącym problemem staje się otyłość dzieci i młodzieży. Jednym z największych zagrożeń dla zdrowia i rozwoju dzieci jest ubóstwo. Z danych GUS wynika, że w 2012 r. ustawowa granica ubóstwa w Polsce wzrosła do 7,0% (z 6,7% w 2011 r.), a granica ubóstwa skrajnego do 6,7% (z 6,5% w 2011 r.). Wzrosło zagrożenie ubóstwem w rodzinach z co najmniej 4 dzieci, w rodzinach niepełnych oraz wychowujących dzieci niepełnosprawne. Istotny wpływ na zdrowie mają narażenia środowiskowe, oceniane według WHO z wykorzystaniem miernika stanu zdrowia populacji – DALY. W skali globalnej rysuje się obraz podstawowych środowiskowych czynników ryzyka, typowych dla krajów rozwijających się (brak czystej wody, dostępu do sanitariatów, choroby przenoszone przez wek-tory) oraz nowych zagrożeń środowiskowych, charakterystycznych dla krajów rozwiniętych (degradacja środowiska, niebezpieczne używanie i składowanie substancji chemicznych). Problemem stają się również mikrointoksykacje, m.in. ołowiem, spowodowane długotrwałym narażeniem na niskie stężenia typowe dla ekspozycji środowiskowej. Związane z globalizacją zagrożenia dla rozwoju dzieci i młodzieży znane są już od dziesięcioleci i stanowią priorytety w polityce zdrowotnej w kraju i na świecie. Ich rozwiązanie wymaga planu strategicznego i konsekwentnych, zintegrowanych działań.
EN
INTRODUCTION There are various magnetic fi eld sources of unknown induction levels installed in schools. The aim of this research, is to evaluate level of magnetic induction in classrooms and workrooms of chosen schools in Katowice area. MATERIAL AND METHODS Magnetic induction measurements were taken in 10 primary schools, 12 middle schools and 4 secondary schools in Katowice area. Magnetic induction was measured in at least two classrooms i.e. in a computer science classroom and in a humanities subject classroom. Induction level was inspected by means of spot measurement. RESULTS In most schools, which were evaluated, magnetic induction level did not exceed 50 nT. Measurements taken in middle schools and secondary schools showed higher magnetic induction values in computer science classrooms in comparison to humanities subject classrooms. Mainly of year production and technical condition of installed computer equipment infl uenced magnetic induction level measured in computer science classrooms. Older computers generated higher levels of magnetic induction, in comparison to new equipment. In a part of one primary school, which was 120 years old, in humanities subject classrooms, measured magnetic induction was higher then 150 nT. In another primary school localized in highly industrialized area near coal mine, magnetic induction inspected in computer science classrooms was higher, then 400 nT, whereas induction level in humanities subject classrooms of this school oscillated around 100 nT. The highest levels of magnetic induction were measured in two schools, in which transformers were installed. The measured level of magnetic induction in one of the above mentioned schools was 200 nT. CONCLUSIONS Because diff erent magnetic induction levels are strictly related to the computer equipment type, the level of exposure of children and youth to magnetic induction should be evaluated, after installing the equipment.
PL
WSTĘP W budynkach szkolnych instalowane są różnego rodzaju źródła pól magnetycznych o nieznanych poziomach indukcji. Celem podjętych badań jest ocena poziomu indukcji magnetycznej w klasach i pracowniach szkolnych wybranych placówek oświatowych z terenu Katowic. MATERIAŁ I METODY Pomiary indukcji magnetycznej wykonano w 10 szkołach podstawowych, 12 gimnazjach i 4 liceach z terenu Katowic. Indukcja magnetyczna mierzona była w każdej szkole w co najmniej dwóch salach, tj. w pracowni informatycznej i pracowni do przedmiotów humanistycznych. WYNIKI W większości szkół poziom indukcji magnetycznej nie przekraczał 50 nT. Ujawniono wyższe wartości indukcji magnetycznej w pracowniach informatycznych w porównaniu do sal, w których odbywały się zajęcia z przedmiotów humanistycznych. Na poziom indukcji magnetycznej zmierzonej w pracowniach informatycznych miał wpływ stan techniczny zainstalowanego w nich sprzętu komputerowego, a także ich rok produkcji. Starsze komputery generowały wyższe poziomy indukcji magnetycznej w porównaniu do sprzętu nowego. W jednej ze szkół podstawowych w części budynku, którego wiek wynosił około 120 lat, w salach humanistycznych, zmierzona indukcja magnetyczna przekraczała 150 nT. W innej szkole podstawowej zlokalizowanej w silnie zindustrializowanym terenie przykopalnianym zmierzona w pracowniach informatycznych indukcja magnetyczna przekraczała 400 nT, a w salach humanistycznych tej szkoły, osiągała poziom 100 nT. Najwyższe poziomy indukcji magnetycznej zmierzono w dwóch szkołach, w których zainstalowane były transformatory, indukcja w salach lekcyjnych jednej z tych szkół osiągała wartość 200 nT. WNIOSKI Zróżnicowane poziomy indukcji magnetycznej wiążą się z rodzajem sprzętu komputerowego znajdującego się na wyposażeniu w pracowniach informatycznych, dlatego po ich zainstalowaniu należy ocenić poziom ekspozycji dzieci i młodzieży na pole magnetyczne.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.