Search results

1

Rola składników diety w syntezie wybranych neurotransmiterów

100%

Goluch-Koniuszy Z., Fugiel J.

Kosmos

|

2016

|

vol. 65

|

issue 4

523-534

PL

Neurotransmitery to związki chemiczne uwalniane z aksonu, stanowiącego wypustkę neuronu, w wyniku pojawiającej się fali depolaryzacyjnej, które biorą udział w przekazywaniu impulsów w układzie nerwowym. Zaburzona synteza tych związków i ich działanie w mózgu jest jedną z hipotez dotyczących etiopatogenezy zaburzeń psychicznych. Do klasycznych neurotransmiterów należą ester acetylocholina, aminokwasy (kwas glutaminowy, kwas γ-aminomasłowy) oraz aminy biogenne (dopamina, adrenalina, noradrenalina, serotonina i histamina).W ich syntezie w mózgu znaczącą rolę odgrywa: ilość i rodzaj spożytego białka będącego źródłem aminokwasów (L-tyrozyny, fenyloalaniny, tryptofanu, kwasu glutaminowego, histydyny), węglowodanów, kwasów tłuszczowych, witamin (B1, B6, B9, B12, C, E), składników mineralnych (Ca, Na, K, Mg, Fe, Mn, Zn, J) oraz choliny.

EN

Neurotransmitters are chemical compounds, released from axon at the neuron ending upon appearance of depolarization wave, which have the ability to transmit impulses in nervous system. Disturbed synthesis of neurotransmitters in brain underlies one of the hypothesis concerning etiopathogenesis of mental disorders. Classical neurotransmitters are acetylcholine, amino acids (glutamic acid, gamma-aminobutyric acid) and biogenic amines (dopamine, adrenalin, serotonin and histamine). In their synthesis in brain significant role play: the amount and kind of consumed proteins being the source of some key amino acids (L-tyrosine, phenylalanine, tryptophan, glutamic acid, histidine), coal hydrates, fatty acids, vitamins (B1, B6, B9, B12, C, E), mineral components (Ca, Na, Mg, Fe, Mn, Zn, J) and choline.

2

Wpływ diety na występowanie i rozwój astmy

80%

Lis K., Bartuzi Z.

|

issue 1

2-7

EN

Asthma is a heterogeneous disease characterized by chronic airway inflammation. It is defined by the history of respiratory symptoms such as wheeze, shortness of breath, chest tightness and cough that vary over time and in intensity, together with variable expiratory airflow limitation. This disease is a serious global health problem, especial-ly in developed countries. There exist many hypotheses which try to explain reason of asthma development. Epidemiologic studies sug-gest associations between dietary antioxidants and lipids, especially vegetable oils, and parameters of asthma. It has been hypothesized that decreasing antioxidant and vitamin D deficiency, and an excess of polyunsaturated fatty acids (PUFA) n -6 to n-3 contributes to the development of asthma and severity of its symptoms. It seems that the behavior of a proper diet can reduce the frequency and severity of asthma symptoms.

PL

Astma jest heterogenną chorobą, która charakteryzuje się przewlekłym zapaleniem dróg oddechowych i występowaniem takich objawów, jak świszczący oddech, duszność, uczucie ściskania w klatce piersiowej i kaszel, o zmiennej częstości i nasileniu. Zwiększona reaktywność dróg oddechowych prowadzi do utrudnionego i zmniejszonego przepływu powietrza przez drogi oddechowe. Ograniczenie to jest spowodowane przez skurcz mięśni gładkich i obrzęk błony śluzowej oskrzeli, tworzenie czopów śluzowych. Z czasem dochodzi do przebudowy ściany oskrzeli. Choroba ta stanowi poważny, globalny problem zdrowotny, szczególnie w krajach rozwiniętych. Istnieje wiele hipotez próbujących wyjaśnić przyczyny rozwoju astmy. Badania epidemiologiczne wska-zują na istnienie związku pomiędzy zawartością w diecie antyoksydantów, tłuszczy, szczególnie roślinnych oraz sztucznych dodatków do żywności, a wystąpieniem objawów choroby oraz częstotliwością i intensywnością zaostrzeń. Niewystarczająca ilość antyoksydantów, niedobór witaminy D oraz nadmiar wielonienasyconych kwasów tłuszczowych (PUFA) omega 6 w stosunku do omega 3 może przyczynić się do rozwoju astmy i nasilenia jej objawów. Wydaje się, że zachowanie odpowiedniej diety może zmniejszyć częstość i nasilenie objawów astmy.

3

Żywienie w chorobie Parkinsona

80%

Gorzkowska A.

Aktualności Neurologiczne

|

2017

|

vol. 17

|

issue 4

199-207

EN

Parkinson’s disease is a chronic neurodegenerative disorder with extensive motor and non-motor symptoms. Several specific dietary components have emerged as being of potential importance in the occurrence and course of Parkinson’s disease. Inappropriate nutrition is likely to aggravate neurodegenerative processes. Conversely, a proper diet can be an element of therapy and a potential neuroprotective factor that slows down the progression of the disease. Even the effectiveness of pharmacological treatment in Parkinson’s disease may be affected by dietary habits. Parkinson’s disease patients have also specific nutritional needs related to non-motor problems resulting from changes occurring in the course of the disease. Adequate nutrition needs also to be considered in the context of barriers posed by the disease in food intake. A proper diet in Parkinson’s disease should ensure the maintenance of normal body weight, meet the demand for proteins, fats, carbohydrates, fibre, vitamins and minerals in accordance with the current standards, aid the effective action of drugs and therapy of the prevalent symptoms, and thus, in the light of current scientific research, facilitate a slower or milder course of the disease. Currently, the Mediterranean diet meets the most expectations in this case. However, it should be emphasized that the nutrition of each Parkinson’s disease patient requires a fully individual approach, taking into consideration the stage and the picture of the disease and comorbidities. A lack of fully effective management concerning dietary pattern is reflected by high rates of malnutrition in this population of patients. The article presents the current views on the dietary problems associated with Parkinson’s disease and the potential for using nutritional guidance to optimise the treatment of Parkinson’s disease patients.

PL

Choroba Parkinsona to przewlekła choroba neurozwyrodnieniowa o bogatej symptomatologii ruchowej i pozaruchowej. Wśród czynników wpływających na ryzyko wystąpienia choroby i na jej przebieg ważne miejsce zajmują składniki codziennej diety. Jest wysoce prawdopodobne, że niewłaściwe żywienie promuje procesy neurodegeneracyjne. Odpowiedni sposób odżywiania to potencjalny element terapii i czynnik neuroprotekcyjny, spowalniający postęp choroby. Pod wpływem diety zmieniać się może skuteczność leczenia farmakologicznego. Pacjenci z chorobą Parkinsona mają specyficzne potrzeby żywieniowe związane z problemami pozaruchowymi, żywienie jest również istotne w kontekście barier w przyjmowaniu pokarmu stwarzanych przez chorobę. Dieta chorego powinna zapewniać utrzymanie prawidłowej masy ciała, zaspokajać zapotrzebowanie na białka, tłuszcze, węglowodany, błonnik, witaminy i składniki mineralne zgodnie z aktualnymi normami, wspomagać działanie leków i terapię dominujących objawów, a w świetle badań naukowych – wiązać się z wolniejszym lub łagodniejszym przebiegiem choroby. Najwięcej oczekiwań spełnia obecnie dieta śródziemnomorska, należy jednak podkreślić, że żywienie każdej osoby z chorobą Parkinsona wymaga indywidualnego podejścia: uwzględnienia etapu i obrazu choroby oraz schorzeń współistniejących. Brak w pełni skutecznego postępowania w tym względzie przejawia się w wysokich wskaźnikach niedożywienia w analizowanej populacji chorych. W artykule przedstawiono aktualne spojrzenie na problemy związane z żywieniem oraz możliwości wykorzystania zaleceń dietetycznych w optymalizacji prowadzenia pacjenta z chorobą Parkinsona.

4

Wpływ diety na rozwój chorób alergicznych

70%

Ukleja-Sokołowska N., Sokołowski Ł., Gawrońska-Ukleja E., Bartuzi Z.

|

EN

Overweight and obesit, as well as allergies, represent a growing problem in all developed countries. An interesting issue is the impact of these health problems on one another. At present, a characteristic phenotype of asthma associated with obesity is distinguished. There is plenty of evidence that weight loss results in improved bronchial asthma control. What is more, weight gain can aggravate the course of asthma. Adipose tissue is immunologically active, which may be an important factor in the development of allergies. It is known that allergic inflammation is promoted by some cytokines and interleukins. Weight gain results in an increase of levels of Il-6, leptin, TNF-alpha. Il-6 and leptin influence the decrease in T-regs activity. The relationship between asthma and obesity is evident, but does diet affect the development of other atopic diseases? In this article we attempt to answer this question based on the latest publications.

PL

Nadwaga i otyłość, podobnie jak alergia, stanowią coraz większy problem w krajach rozwiniętych. Interesującym zagadnieniem jest wpływ tych problemów zdrowotnych na siebie nawzajem. Obecnie wyodrębnia się charakterystyczny fenotyp astmy związanej z otyłością. Istnieje szereg dowodów, że utrata masy ciała powoduje poprawę kontroli astmy oskrzelowej w tym fenotypie astmy. Co więcej przyrost masy ciała pogarsza przebieg astmy. Tkanka tłuszczowa jest immunologicznie czynna, przez co wydaje się, że może mieć istotne znaczenie w rozwoju alergii. Wiadomo, że proces zapalny o charakterze alergicznym jest promowany przez niektóre cytokiny i interleukiny. Wzrost masy ciała powoduje wzrost poziomu krążącej Il 6, leptyny, TNF-alfa. Il-6 i leptyna wpływają na spadek aktywności limfocytów T regulatorowych (T regs). Związek pomiędzy astmą oskrzelową a otyłością jest ewidentny, jednak czy dieta wywiera wpływ na rozwój innych chorób atopowych? W pracy podjęto próbę odpowiedzi na to pytanie w oparciu o najnowsze publikacje.

5

Wykorzystanie terapii adaptacyjnej w rehabilitacji zaburzeń połykania

70%

Jamróz B., Szałańska M., Chmielewska J., Milewska M., Przekop Z., Niemczyk K.

Polski Przegląd Otorynolaryngologiczny

|

2017

|

vol. 6(4)

24-27

PL

Zaburzenia połykania stanowią problem interdyscyplinarny, a w terapii pacjentów powinni uczestniczyć zarówno lekarze różnych specjalności, logopedzi, rehabilitanci, jak i dietetycy. Zadaniem logopedów i rehabilitantów jest pełna diagnostyka, określenie bezpiecznych konsystencji płynów i pokarmów oraz pokazanie skutecznych manewrów terapeutycznych (metody restytucyjne i kompensacyjne), zaś zadaniem dietetyków dostosowanie optymalnej pod względem wartości odżywczej diety do możliwości pacjenta (metody adaptacyjne). Celem pracy było przedstawienie modyfikacji konsystencji płynów i pokarmów wg zaleceń Międzynarodowej Inicjatywy Standaryzacji Diet w przypadku Dysfagii (The International Dysphagia Diet Standardisation Initiative; IDDSI). Praca przedstawia podstawowe konsystencje oraz testy pozwalające na ich sprawdzenie.

6

Wpływ czynników środowiskowych na występowanie otyłości u dzieci do 7 roku życia

61%

Czerwonogrodzka-Senczyna A., Kryńska P., Majcher A., Rumińska M., Jeznach-Steinhagen A., Pyrżak B.

Endokrynologia Pediatryczna

|

2014

|

vol. 13

|

issue 2 (47)

17-24

EN

Introduction. The problem of obesity concern more commonly children since the earliest years. It is estimated that in Poland over 12% of children distinguish themselves in the overweight or obesity. The reasons of obesity are complex, most often it is caused by the wrong lifestyle of the family. The problem of obesity of the youngest kids is very often belittled by parents and paediatricians. The obese kid, much more then his slim peers, is endangered with the ailments from the musculoskeletal system, gastrointestinal tract, cardiovascular system and respiratory system, during the childhood, as well as in the adult life. Objectives. the analysis of the chosen social factors on obesity of children up to 7 years old. Materials and methods. The research covers 33 children from age 2 to 7 years. Each patient’s body weight and height have been measured and the body mass index (BMI), standardized on the average and standard deviation (SD) of the population of Warsaw children, has been calculated. Among the parents and carers the questionnaire has been carried out about their dietary habits, level of physical activity of their child, the birth body weight, way and time of breast feeding, obesity occurrence in the family. The diets have been assessed in 2 groups (1-3 and 4-6 years old). The results have been compared with the appropriate dietary standards. Results. The average SDS BMI of the researched group came to 4,76 ± 1,97. At least one parent was obese in the 70% of cases, both parents at 21% of patients. Almost 67% of children have consumed sweetened beverages, as: juices, teas, water beverages and others like coca-cola. In the group of 1-3 years old the dietary nutritional value implemented 156% of the standard, whilst in the group of 4-6 years old – 108% of the standard. More then 12% of the patients have consumed fast foods at least ones a week. The diets of patients declaring more physical activity have been characterized by the subtantial lower energy value. Conclusions. The main factor influencing the children obesity is consumption of the significant amount of sweetened beverages. Additional burden is the parents’ excessive body weight, linked with the wrong life style of the whole family. Pediatr. Endocrinol. 13/2014;2(47):17-24.

PL

Wstęp. Problem otyłości coraz powszechniej dotyczy dzieci najmłodszych. Szacuje się, że w Polsce nadwaga bądź otyłość cechuje ponad 12% dzieci. Przyczyny otyłości są złożone, ale najczęściej spowodowana jest ona niewłaściwym stylem życia całej rodziny. Problem otyłości u najmłodszych nie powinien być bagatelizowany przez rodziców i lekarzy pediatrów. Otyłe dziecko może pozostać otyłym dorosłym i jest w większym stopniu narażone na dolegliwości ze strony narządów ruchu, układów: pokarmowego, sercowo-naczyniowego, oddechowego niż jego szczupli rówieśnicy. Cel pracy. Analiza wpływu wybranych czynników środowiskowych na występowanie otyłości u dzieci do 7 roku życia. Materiał i metody. Badaniem objęto 33 dzieci w wieku od 2 do 7 lat. U każdego pacjenta oceniono masę i wysokość ciała, wyliczono wskaźnik masy ciała (BMI, body mass index), który wystandaryzowano według średniej (X) i odchylenia standardowego (SD) dla populacji dzieci warszawskich. Za kryterium włączenia przyjęto rozpoznaną przez lekarza otyłość prostą (BMI ≥ 2 SDS). Wśród rodziców/opiekunów dzieci przeprowadzono wywiad obejmujący dane o: spożyciu produktów i potraw z ostatnich 48 godzin, nawykach żywieniowych rodziny, stopniu aktywności fizycznej dziecka, urodzeniowej masie ciała, sposobie i czasie karmienia w niemowlęctwie, występowaniu otyłości w rodzinie. Oceny jadłospisu dokonano w podgrupach (1–3 i 4–7 lat). Uzyskane wyniki porównano do odpowiednich norm żywieniowych. Wyniki. Średnia BMI w SDS badanej grupy wyniosła 4,76 ± 1,97. U ponad 70% dzieci przynajmniej jedno z rodziców miało otyłość, u 21% oboje. Wysoką masę urodzeniową rozpoznano u 11 badanych, 53% pacjentów było karmionych piersią ≥ 6 miesięcy. W grupie 1–3 lata wartość energetyczna diety realizowała 156% normy, w grupie 4–7 lat – 108%. Prawie 67% dzieci, spożywało dosładzane napoje, tj. soki, herbatki, wodę smakową, napoje typu cola. Żywność typu fast-food m.in. raz w tygodniu spożywało ponad 12% badanych. Większość badanych (67%) deklarowała średnią lub wysoką aktywność fizyczną. Jadłospisy pacjentów deklarujących wysoką aktywność fizyczną charakteryzowały się istotnie niższą wartością energetyczną. Wnioski. Głównymi czynnikami wpływającymi na występowanie otyłości u dzieci było spożywanie znacznych ilości dosładzanych napojów. Dodatkowe obciążenie stanowiła nadmierna masa ciała rodziców, wiążąca się z niewłaściwym stylem życia całej rodziny. Endokrynol. Ped. 13/2014;2(47):17-24.

7

Poradnictwo medyczne w renesansowej Anglii

61%

Kuropatnicki A.

Annales Academiae Medicae Silesiensis

|

2015

|

vol. 69

158-165

EN

Renaissance England in terms of the development of medicine did not differ much from medieval England. On the contrary, there was a significant return to ancient medical theories thanks to humanistic ideas. Rediscovered manuscripts were translated into flawless Latin. At that time, medical manuals started to be written and translated into English since many humanists decided to promote medical knowledge. The everincreasing interest in medicine led to a growing demand for popular books on medical advice. The author of the article reviews books of the regimina genre published in sixteenth-century England and discusses their contents.

PL

Anglia doby renesansu pod względem rozwoju medycyny nie różniła się od Anglii średniowiecznej, a wręcz przeciwnie, nastąpił wówczas znaczący powrót do czasów starożytnych za sprawą idei humanistycznych. Manuskrypty zaczęto tłumaczyć na łacinę pozbawioną błędów i wypaczeń. Zaczęto także pisać i tłumaczyć poradniki medyczne na język angielski, ponieważ wielu humanistów decydowało się na propagowanie wiedzy medycznej. Stale rosnące zainteresowanie medycyną powodowało zwiększające się zapotrzebowanie na popularne książki z zakresu poradnictwa medycznego. Autor artykułu dokonuje przeglądu poradników medycznych wydawanych w XVI-wiecznej Anglii oraz przed-stawianych w nich treści.

8

Nawyki żywieniowe u pacjentów z cukrzycą typu 2

61%

Antczak-Komoterska A., Gołębiewska M.

Innowacje w Pielęgniarstwie i Naukach o Zdrowiu

|

2020

|

vol. 5

|

issue 3

7-23

EN

Admission. Diabetes mellitus is a chronic disease caused by a disturbance in insulin secretion. Diet is a very important element in the treatment of diabetes. It is a prerequisite for maintaining the proper concentration of glucose and fats (lipids) in the blood and optimal blood pressure. A well-chosen diet reduces the risk of diabetes complications and reduces the risk of vascular diseases. An appropriate nutrition model also plays an important role in the prevention and treatment of chronic diabetes complications (microangiopathy, retinopathy and diabetic nephropathy). Aim. The aim of this study was to evaluate the influence of eating habits on patients with type 2 diabetes. Material and methods. The paper uses the method of a diagnostic survey. The research techniques that were used for the purposes of the research process were: surveying and estimation scale technique. The tool that was used in the study was the proprietary questionnaire of the self-survey. Results. The research results show that the patients have good and bad eating habits. Positive behaviors relate to the number of meals and the way of cooking. Most women indicated that they eat 4-5 meals a day – 39,0%. The negative ones include snacking between meals (most women indicated that they some-times eat between meals – 58,0%, the least that not – 8,0%), high consumption of sweets (most women indicated that they eat sweets several times a day – 23,0%, the least indicated that 3-4 times a week – 13,0%), and lower frequency of selecting fish compared to healthy women. Conclusions. It turns out that the level of knowledge about positive eating habits is average. Therefore, the aim of preventive actions is to make the public aware of the importance of a proper diet, the number of meals taken and the way of their preparation.

PL

Wstęp. Cukrzyca jest przewlekłym schorzeniem, którego przyczyną jest zaburzenie wydzielana insuliny. Dieta jest bardzo istotnym elementem terapii cukrzycy. Warunkuje ona utrzymanie właściwego stężenia glukozy i tłuszczów (lipidów) we krwi oraz optymalne wartości ciśnienia tętniczego. Dobrze dobrana dieta zmniejsza ryzyko wystąpienia powikłań cukrzycy, jak również redukuje ryzyko chorób naczyniowych. Właściwy model żywienia odgrywa także ważną rolę w prewencji i leczeniu przewlekłych powikłań cukrzycy (mikroangiopatii, retinopatii i nefropatii cukrzycowej. Cel. Celem niniejszej pracy byłą ocena wpływu nawyków żywieniowych na pacjentów z cukrzycą typu 2. Materiał i metody. W pracy wykorzystano metodę sondażu diagnostycznego. Technikami badawczymi, jakimi posłużono się dla potrzeb procesu badawczego były: ankietowanie oraz technika skali szacunkowej. Narzędziem, które zostało użyte w badaniu był autorskim kwestionariusz ankiety własnej. Wyniki. Wyniki badań przedstawiają, że pacjentki posiadają dobre i złe nawyki żywieniowe. Pozytywne zachowania dotyczą liczby posiłków i sposobu przyrządzania potraw. Najwięcej kobiet wskazało, że w ciągu dnia spożywa 4-5 posiłków – 39,0%. Do negatywnych zaliczymy podjadanie między posiłkami (najwięcej kobiet wskazało, że czasami dojada między posiłkami – 58,0%, najmniej że nie – 8,0%), wysoką konsumpcję słodyczy (najwięcej kobiet wskazało, że słodycze spożywa kilka razy dziennie – 23,0%, najmniej wskazało, że 3-4 razy na tydzień – 13,0%), oraz mniejszą częstotliwość wybierania ryb w porównaniu z kobietami zdrowymi. Wnioski. Okazuje się, że poziom wiedzy na temat pozytywnych nawyków żywieniowych jest na średnim poziomie. Celem działań prewencyjnych zatem jest uświadomienie społeczeństwu, jak ważna jest prawidłowa dieta, ilość przyjmowanych posiłków i sposób ich przyrządzania.

9

Dieta i styl życia jako czynniki wpływające na płodność

51%

Bojanowska M., Kostecka M.

Kosmos

|

2018

|

vol. 67

|

issue 2

425-439

PL

Zaburzenia płodności mają związek nie tylko z wiekiem (starzenie się jajników i jąder oraz pogarszanie się jakości gamet), ale również wynikają z negatywnego wpływu czynników środowiskowych, zawodowych i stylu życia. Do elementów stylu życia zalicza się sposób żywienia, aktywność fizyczną oraz palenie papierosów i spożywanie alkoholu. W pracy omówiono rolę poszczególnych składników odżywczych, takich jak: białka, węglowodany, tłuszcze, witaminy i składniki mineralne w kontekście procesów reprodukcyjnych. Nieprawidłowy sposób żywienia, nadmiar lub niedobór masy ciała to czynniki, które w znacznym stopniu mogą wpływać na płodność zarówno kobiet, jak i mężczyzn.

EN

The fertility disorders are associated not only with the age (aging of the ovaries and testes and the deterioration of the quality of gametes), but also with the negative impact of environmental and occupational factors, as well as lifestyle. The elements of lifestyle include diet, physical activity, smoking and alcohol consumption. The paper discusses the role of individual nutrients such as proteins, carbohydrates, fats, vitamins and minerals in the context of reproductive processes. Improper diet, excess or shortage of body weight are the factors that significantly affect the fertility of both women and men.

10

Evaluation of the effect of the relationship between diet and microbia on mental health

51%

Nur Yüksel G., Keskin G.

Innowacje w Pielęgniarstwie i Naukach o Zdrowiu

|

2023

|

vol. 8

|

issue 2

134-143

EN

Introduction. The human body is home to hundreds of different types of microbes [bacteria, viruses, fungi], most of which are found in the gut. In recent years, studies have evaluated the impact of the gut microbiota on brain health, and there has been increasing emphasis on the role of dietary habits in supporting optimal mental health. Aim. In this study, it is aimed to review the studies on the effect of the relationship between the microbiota-gut-brain axis and nutrition on mental health. This study will guide us on which nutrients we should add to our diet for mental health. Methods. In this study, a narrative synthesis of observational studies covering diet, microbiota, nutrition and mental health was made using pubmed, sciencedirect and google scholar’s databases. Studies are included if they include the result of microbiota and mental health, diet and mental health, the effect of nutrition on mental health, food groups and its relationship with mental diseases. Overview. The regulation of the interaction between the gut and the brain through a healthy diet is important in the treatment of common mental disorders and in the prevention of disease. Conclusions. By changing nutritional habits, microbiota can be changed, mental health can be protected and mental disorders that may occur can be prevented. Healthy eating habits can be emphasized by working on more food and patient groups in this area.

PL

Wstęp. Organizm ludzki jest domem dla setek różnych rodzajów drobnoustrojów [bakterii, wirusów, grzybów], z których większość znajduje się w jelitach. W ostatnich latach badania oceniały wpływ mikroflory jelitowej na zdrowie mózgu i coraz większy nacisk kładziono na rolę nawyków żywieniowych we wspieraniu optymalnego zdrowia psychicznego. Cel. Celem niniejszej pracy jest przegląd badań nad wpływem zależności między osią mikrobioty-jelito-mózg a odżywianiem na zdrowie psychiczne. To badanie podpowie nam, jakie składniki odżywcze powinniśmy dodawać do naszej diety dla zdrowia psychicznego. Metody. W tym badaniu dokonano narracyjnej syntezy badań obserwacyjnych obejmujących dietę, mikroflorę, odżywianie i zdrowie psychiczne, korzystając z baz danych pubmed, sciencedirect i google schoolar. Badania są uwzględniane, jeśli obejmują wyniki dotyczące mikroflory i zdrowia psychicznego, diety i zdrowia psychicznego, wpływu odżywiania na zdrowie psychiczne, grup żywności i ich związku z chorobami psychicznymi. Przegląd. Regulacja interakcji między jelitami a mózgiem poprzez zdrową dietę jest ważna w leczeniu powszechnych zaburzeń psychicznych i zapobieganiu chorobom. Wnioski. Zmieniając nawyki żywieniowe, można zmienić mikroflorę, chronić zdrowie psychiczne i zapobiegać zaburzeniom psychicznym, które mogą się pojawić. Zdrowe nawyki żywieniowe można podkreślić, pracując nad większą liczbą grup żywieniowych i pacjentów w tym obszarze.

11

Pro-health training and diet in selected disease entities

51%

Wojtanowski W.

Health Promotion & Physical Activity

|

2018

|

vol. 4

|

issue 3

28-35

PL

Zdrowy styl życia, którego integralną częścią jest aktywność fizyczna i prawidłowe odżywianie wpływa zasadniczo na poziom występowania różnych chorób i długość życia człowieka. Pozytywne aspekty aktywności fizycznej to niwelowanie negatywnych czynników współczesnego życia (stresy, przeciążenie pracą umysłową, hipokinezja), zapobieganie przeciążeniom narządu ruchu, dolegliwościom bólowym kręgosłupa oraz zmniejszenie ryzyka powstawania niektórych chorób, np. otyłości, nadciśnienia, miażdżycy, cukrzycy. Aktywność fizyczna ponadto hartuje organizm i zwiększa odporność. Dieta osób prowadzących aktywny tryb życia powinna mieć wysoką wartość odżywczą, to znaczy powinna dostarczać odpowiedniej ilości energii głównie w postaci węglowodanów (bardzo ważna jest również odpowiednia ilość płynów z elektrolitami). Naczelną zasadą każdej diety powinno być urozmaicenie i zbilansowanie. Dieta musi być także dostosowana do programu leczenia konkretnej choroby. Celem artykułu jest ocena wpływu aktywności fizycznej, ćwiczeń prozdrowotnych oraz odpowiedniej diety na leczenie wybranych jednostek chorobowych.

EN

Healthy lifestyle, of which integral part is physical activity and proper diet, has an essential influence on the level of occurrence of various illnesses, as well as the length of human life. Positive aspects of physical activity include: removal of negative factors of contemporary life (stress, mental overload by intellectual work, hypokinesis), prevention the overload of motor organs and spinal pains, as well as diminution of the risk of occurrence of various illnesses like obesity, overpressure, atherosclerosis and diabetes. Besides, it toughens the organism and increases immunity. The diet of people who lead an active lifestyle should have high nutritive value, which means that it should provide proper quantity of energy mainly in form of carbohydrates (proper quantity of liquids with electrolytes is also very important). The main basis of every diet should be its diversity and balance. Besides, the diet must be adjusted to the treatment program of the disease. The aim of this dissertation is to present the influence of physical activity, pro-healthy exercises and proper diet on the treatment of the chosen diseases.

12

Nietolerancja histaminy, a dieta współczesnego człowieka

51%

Bartuzi M., Ukleja-Sokołowska N.

Alergia Astma Immunologia - przegląd kliniczny

|

2021

|

vol. 26

|

issue 4

82-88

EN

Histamine intolerance belongs to biogenic intolerances. It is a form of adverse reaction to food. Key in the intolerance of biogenic amines is the lack of participation of immunomechanisms. Although the exact pathogenetic mechanism of histamine intolerance is still unclear. The reduced intestinal activity of diaminic oxidase, which plays a role in the degradation of histamine supplied with food, is assumed to be crucial. Measuring the level of histamine or DAO in the patient’s blood serum is currently possible, although according to some authors controversial. It is usually not recommended in the initial stages of routine diagnosis of food intolerances. However, in some patients, it can help in establishing the correct diagnosis. The purpose of the low-histamine diet is to enable the patient’s recovery and reduce symptoms from the digestive system. At the same time, it is crucial that the diet is full-fledged and acceptable to the patient. The article is focused on the dietary aspects of histamine intolerance. It discusses its sources in the diet, as well as the basics of low-histamine diet.

PL

Nietolerancja histaminy należy do zespołów nietolerancji amin biogennych. Stanowi formę niepożądanych reakcji pokarmowych. Kluczowy w nietolerancji amin biogennych jest brak udziału mechanizmów immunologicznych. Chociaż dokładny mechanizm patogenetyczny nietolerancji histaminy jest wciąż niejasny, to przypuszcza się, że kluczowa jest obniżona aktywność jelitowa oksydazy diaminowej, która pełni rolę w degradacji histaminy dostarczanej wraz z pożywieniem. Pomiar poziomu histaminy lub DAO we krwi pacjenta jest obecnie możliwy, choć wg niektórych autorów kontrowersyjny. Zwykle nie jest zalecany w początkowych fazach rutynowej diagnostyki nietolerancji pokarmowych. U części pacjentów badania te mogą jednak umożliwić ustalenie właściwej diagnozy. Celem diety jest umożliwienie powrotu do zdrowia pacjenta oraz ograniczenie objawów ze strony układu pokarmowego. Jednocześnie kluczowe jest, aby dieta była pełnowartościowa i akceptowalna dla pacjenta. W pracy poglądowej skupiono się na dietetycznych aspektach nietolerancji histaminy. Omówiono jej źródła w diecie, a także podstawy leczenia nietolerancji histaminy dietą.

13

Diet of the 21st-century person - food intolerances and elimination diets

51%

Gacoń E.

|

issue 2

21-28

PL

W dynamicznie zmieniającym się świecie i środowisku dieta człowieka podlega licznym zmianom, podobnie jak jakość wybieranych produktów. Coraz częściej do lekarzy trafiają pacjenci zgłaszający dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego po spożyciu określonych pokarmów. W tej sytuacji często zaleca się wprowadzenie diety eliminacyjnej, która prowadzona bez nadzoru specjalisty, może mieć różne, negatywne skutki. Rynek spożywczy wychodzi naprzeciw zapotrzebowaniom osób chorych, zwiększając dostępność produktów bezglutenowych czy bezlaktozowych. Niejednokrotnie stwarza to jednak ryzyko pojawiania się „mody” na tego typu produkty, co może mieć negatywne skutki zarówno zdrowotne, społeczne, jak i finansowe dla osób, u których nie ma wskazań do stosowania tego typu diety. Celem pracy jest prezentacja najnowszych rezultatów prac badawczych dotyczących diety współczesnego człowieka, opublikowanych w czasopismach międzynarodowych, dostępnych w bazie PubMed oraz wyszukiwarce Google Schoolar. W przeglądzie omówiono najczęstsze nietolerancje pokarmowe, ich mechanizmy oraz możliwości leczenia, ze szczególnym uwzględnieniem terapii z zastosowaniem diet eliminacyjnych oraz ich potencjalnych konsekwencji zdrowotnych. Omawiane problemy zdrowotne są związane ze zmianami środowiskowymi i jednocześnie znacząco obniżają jakość życia zmagającymi się z nimi osób.

EN

In a dynamically changing world and environment, the human diet is subject to numerous changes, as well as the quality of selected products. More and more often, patients who report gastrointestinal complaints after eating certain foods come to doctors. This situation often ends with the introduction of an elimination diet, which conducted without the supervision of a specialist, can have various negative effects. The work aims to present the latest results of research on the diet of modern man, published in international journals, available in the PubMed database and the Google Schoolar. The review discusses the most common food intolerances, their mechanisms and treatment options with particular emphasis on therapy with elimination diets and their potential health consequences. The discussed health problems are related to environmental changes and at the same time, significantly reduce the quality of life of people struggling with them.

14

Ewolucja i zróżnicowanie preferencji pokarmowych postaci dorosłych motyli

51%

Pietrzak S., Pabis K.

Kosmos

|

2017

|

vol. 66

|

issue 3

421-433

PL

Praca omawia ewolucję i różnorodność preferencji pokarmowych dorosłych motyli. Omówiono adaptacje wpływające na odżywianie się dorosłych osobników, w tym przede wszystkim przekształcenia aparatu gębowego oraz jego budowę i funkcję u różnych grup motyli. Przedyskutowano także problematykę związaną ze zróżnicowaniem, funkcją i przyswajaniem składników odżywczych. Szczegółowo omówiono pozyskiwane z nektaru kwiatowego oraz owoców najważniejsze składniki pokarmowe, takie jak cukry i związki azotowe. Zwrócono także uwagę na wyspecjalizowane grupy motyli takie jak hematofagi i lakrymofagi. Przeanalizowano wykorzystanie przez motyle soli mineralnych, które pozyskiwane są z wilgotnej gleby, odchodów, padliny czy morskiej wody.

EN

The review is focused on evolution and diversity of lepidopteran trophic preferences. The evolutionary history of Lepidoptera is presented with emphasis on adaptations associated with foraging behavior of adult butterflies and moths, including the evolutionary modifications of the proboscis. Problems of nutrient supply in lepidopteran diet are also analysed. The most important components of butterflies and moths food are carbohydrates and amino acids obtained mostly from nectar and fruits, but also from pollen, sap, honeydew or honey. There are also specialized groups of hematophagus or lacrymophagous Lepidoptera. Water and minerals supply from feeding on puddles, moist soil, marine water, urine, dung or carrion, is also analyzed as an element of diet.

15

Dieta jako czynnik protekcyjny otępienia

51%

Magierski R., Antczak-Domagała K., Sobów T.

|

EN

For years, predictions concerning the epidemiology of dementia, particularly Alzheimer’s disease, have been sinister. The commonness of dementia at present and prognoses saying that the number of demented patients will triple in the next decades prompts the search for effective treatment methods. Unfortunately, despite long studies, no effective therapy for neurodegenerative syndromes has been developed. Therefore, simultaneously conducted studies aim at establishing effective prevention. Apart from physical and mental activity, diet is another field explored in the preventive investigations. More and more correlations between nutritional status, diet and cognitive functions are observed. The investigations in this area may be divided into three basic fields. First, basic examinations are used to analyse the impact of nutrients on the functioning of the nervous system. Second, there are ongoing observation projects and population-based studies. A long observation of behaviours and nutritional habits in large cohorts as well as rates indicating compliance to given dietary guidelines enable researchers to draw conclusions concerning protective effects of diet. Third, it is attempted to conduct prospective preventive studies (with dietary interventions and recommendations concerning mental and physical activity) as well as clinical trials evaluating the effects of specific diets or impact of some food products (e.g. foods for special medical purposes). The current knowledge suggests that dietary interventions, particularly when combined with physical and mental activity, may be the most advantageous if implemented early enough and observed nearly for the entire life.

PL

Od lat pojawiają się kasandryczne wizje dotyczące epidemiologii otępień, a zwłaszcza choroby Alzheimera. Znaczne rozpowszechnienie otępień dzisiaj i prognozowane potrojenie liczby chorych otępiałych w najbliższych dekadach zmusza do poszukiwań skutecznych opcji leczniczych. Mimo wieloletnich badań nie udało się niestety opracować skutecznej terapii zespołów neurodegeneracyjnych, dlatego równolegle prowadzi się badania mające na celu opracowanie efektywnych strategii prewencyjnych. Oprócz wpływu aktywności umysłowej i fizycznej obszar intensywnych badań prewencyjnych stanowi dieta. Dostrzega się coraz więcej zależności między stanem odżywienia i dietą a funkcjami poznawczymi. Badania w tym zakresie można podzielić na trzy podstawowe obszary. Po pierwsze, na podstawie badań podstawowych analizowane jest znaczenie składników pochodzących z pożywienia dla funkcjonowania układu nerwowego. Po drugie, trwają projekty obserwacyjne i badania prowadzone w populacji. Wieloletnia obserwacja zachowań i nawyków żywieniowych w dużych populacjach i wskaźniki stosowania się do konkretnych wytycznych dietetycznych pozwalają na wyciąganie wniosków o protekcyjnym działaniu diety. Po trzecie, podejmuje się próby prospektywnych badań prewencyjnych (z interwencjami dietetycznymi, a także zaleceniami dotyczącymi aktywności umysłowej i fizycznej) oraz badania kliniczne oceniające efekty wdrożonej specyficznej diety lub wpływ produktów przemysłowych (np. środków spożywczych przeznaczenia medycznego). Na bazie dostępnej wiedzy sugeruje się, że interwencje dietetyczne, zwłaszcza w połączeniu z aktywnością umysłową i fizyczną, mogą przynieść najwięcej korzyści – o ile zostaną wdrożone odpowiednio wcześnie i będą stosowane przez praktycznie całe życie.

16

Zasady żywienia dzieci w drugim i trzecim roku życia

51%

Sybilski A. J., Michalczuk M.

|

EN

The article presents current knowledge of the principles of nutrition of children in second and third years of age. After first year of life the energy needs of the child is reduced to 90 kcal/kg/day and the growth rate is changed as well. Half of the energy is expended for physical activity, so the nutritional depends on child’s physical activity. Energy supply should be from carbohydrates in 60-65% and from fat in 35-40%. The diet should be gradually enriched with fatty acids (PUFA) contained in vegetable oils, fatty marine fish, nuts and green vegetables. Up to second year of life, it is recommended a diet rich in fats, mostly derived from butter. Later, it should be progressively reduce animal fats to prevent obesity. A child should not be used for fatty meats and raw eggs because they contain avidin. Up to third year of age is preferable to administration of compound products such as “junior” milk than cow’s milk. Featured cereal products containing carbohydrates are primarily whole wheat and coarse grits. Fluid intake in young children is about 950 ml/day. Best to drink is water, unsweetened herbal teas and natural fruit juices. The proper nutrition consists also the form. We should earn the child rituals and good eating habits. We should be guided by the 4U principle: variety, moderation, avoiding and regulating. Today, we could see an improvement in the nutritional status of Polish children, but sometimes there are shortcomings. The most common mistakes include excessive use of salt, not very varied diet, lack and impatient at meal times, nervous atmosphere during meals, and excessive grinding products.

PL

W artykule przedstawiono aktualny stan wiedzy na temat zasad żywienia dzieci w 2. i 3. roku życia. W okresie poniemowlęcym zapotrzebowanie energetyczne dziecka zmniejsza się do ok. 90 kcal/kg mc./dobę. Zmianie ulega również tempo jego wzrostu. Połowa energii wydatkowana jest na potrzeby aktywności fizycznej, więc potrzeby żywieniowe dziecka są od nich uzależnione. Rozkład podaży energii pozabiałkowej powinien wynosić 60-65% z węglowodanów i 35-40% z tłuszczu. Należy zadbać o stopniowe wzbogacanie diety o kwasy tłuszczowe (NNKT), zawarte w olejach roślinnych, tłustych rybach morskich, orzechach oraz zielonych warzywach. Do 2. roku życia zalecana jest dieta bogata w tłuszcze, głównie pochodzące z masła, następnie należy stopniowo ograniczać tłuszcze zwierzęce, aby uniknąć otyłości. Dziecku nie należy podawać tłustych mięs oraz surowych jaj, gdyż zawierają one awidynę. Do 3. roku życia korzystniejsze jest podawanie mieszanek mlecznych typu „junior” niż pełnego mleka krowiego. Rekomendowane produkty zbożowe zawierające węglowodany to przede wszystkim pieczywo razowe oraz grube kasze. Zapotrzebowanie na płyny u małego dziecka wynosi ok. 950 ml/dobę. Najlepsze do picia są woda, niesłodzone herbatki ziołowe i naturalne soki owocowe. Ważna jest też forma, czyli w jaki sposób przyjmowane są pokarmy. Należy kształtować w dziecku dobre nawyki i przyzwyczajenia związane z jedzeniem, kierując się zasadą 4U: urozmaicenie, umiar, unikanie i uregulowanie. Obecnie można zauważyć poprawę w stanie odżywienia polskich dzieci, choć nadal sposób ich żywienia bywa niezadowalający. Do najczęstszych błędów zalicza się nadmierne używanie soli, mało urozmaiconą dietę, brak czasu i zniecierpliwienie w czasie posiłków, nerwową atmosferę w czasie posiłków oraz nadmierne rozdrabnianie produktów.

17

Use of low-carbohydrate diets in patients with type 2 diabetes

51%

Oleszko A., Szczepańska E., Jośko-Ochojska J.

Annales Academiae Medicae Silesiensis

|

2018

|

issue 72

287-293

EN

The treatment of type 2 diabetes should be supported with a proper diet paired with physical activity at every stage of therapy. Carbohydrates are key macronutrients with a direct effect on the level of postprandial glycaemia. For the past several decades, dietary intervention studies investigating and comparing the effects of limiting carbohydrate intake in favour of other macronutrients have been carried out. A low-carbohydrate diet has been and still is suggested by some experts as well as patient organizations as the most effective option that is associated with the smallest risk of side effects. The recommendations, however, have not been supported with evidence from high quality randomized control trials. The aim of this work is to review the published meta-analyses of randomized control trials, which compared the parameters relevant for the treatment of diabetes, including fasting plasma glucose, glycated haemoglobin, the lipid profile and weight loss. Currently, there is insufficient scientific evidence allowing a uniform recommendation to be made regarding the optimum amount of carbohydrates in the daily diet, hence the relevant recommendations should be tailored to each patient. In dietary interventions among type 2 diabetes, lowering the patient’s diet energy content is of primary importance, as well as the quality of ingested macronutrients, especially carbohydrates and fats.

PL

Leczenie cukrzycy typu 2 na każdym etapie powinno być wspomagane odpowiednią dietą połączoną z aktywnością fizyczną. Kluczowym makroskładnikiem diety, mającym bezpośredni wpływ na wzrost glikemii po posiłku, są węglo-wodany. Od kilkudziesięciu lat badane są efekty interwencji dietetycznych polegających na ograniczeniu procentowego udziału węglowodanów w diecie na rzecz innych makroskładników. Dieta niskowęglowodanowa była i nadal jest sugerowana przez niektórych ekspertów oraz środowiska pacjentów jako najskuteczniejsza i niosąca najmniejsze ryzyko skutków ubocznych. Sugestie te nie są jednak poparte dowodami pochodzącymi z wysokiej jakości randomizowanych kontrolowanych badań klinicznych. Praca stanowi przegląd publikowanych w ostatnich latach metaanaliz randomizowanych kontrolowanych badań porównujących parametry mające znaczenie dla leczenia cukrzycy: glikemię na czczo, hemoglobinę glikowaną, lipidogram oraz redukcję masy ciała. Obecnie brak wystarczających dowodów naukowych do zalecania jednej, optymalnej ilości węglowodanów w diecie, wobec czego zalecenia te powinny być indywidualizowane. Większą rolę w podejmowanych interwencjach dietetycznych u chorych na cukrzycę typu 2 mają obniżenie całkowitej wartości energetycznej diety oraz jakość dostarczanych makroskładników, szczególnie węglowodanów i tłuszczów.

18

The influence of socioeconomic factors on dietary supplementation in pregnant women

51%

Sobczyk K. E., Woźniak-Holecka J., Kowal M.

Annales Academiae Medicae Silesiensis

|

2017

|

vol. 71

339-348

EN

INTRODUCTION: The state of the health and diet of the pregnant woman directly affect the development and growth of the fetus and newborn child. Pregnancy increases the demand for nutrients and minerals, and their primary source for the future mother should be a balanced diet. Supplementation is recommended only in the case of a deficiency of vitamins and minerals. The aim of the study was to determine the effect of socioeconomic factors (income, education, employment status, place of residence) on supplementation of the diet of pregnant women. MATERIAL AND METHODS: The research material consisted of information obtained by means of an anonymous questionnaire survey among 1842 women in the first days after birth, hospitalized in the Department of Gynaecology and Obstetrics of the Medical University of Silesia in Ruda Slaska. The of research period was 15.04.2013– –30.09.2014. RESULTS: 92.3% of respondents with higher education supplemented their diet with folic acid, and only 65.1% of women with primary education. In the case of multivitamins it was respectively 79.2% and 51.6%, while in relation to omega-3 – 44.1% and 14.3%. Folic acid was taken by 94.1% of women in the highest range of net income per family member and 75% in the lowest range. In the case of multivitamins it was respectively 74.3% and 59.3%, while omega-3 – 46.1% and 23.6%. CONCLUSIONS: Women with higher education, living in big cities or villages, professionally active and with a higher net income per family member more often take supplements during pregnancy. Marital status does not affect the decision to take dietary supplements by a pregnant woman.

PL

WSTĘP: Stan zdrowia oraz sposób odżywiania kobiety ciężarnej wpływa bezpośrednio na rozwój i wzrost płodu oraz nowonarodzonego dziecka. W ciąży wzrasta zapotrzebowanie na składniki pokarmowe i mineralne, a ich podsta-wowym źródłem dla przyszłej matki powinna być zbilansowana dieta. Suplementacja diety zalecana jest dopiero w przypadku niedoborów witamin i minerałów. Celem pracy było określenie wpływu wybranych czynników socjo-ekonomicznych (dochód, wykształcenie, sytuacja zawodowa, miejsce zamieszkania) na suplementację diety kobiet ciężarnych. MATERIAŁ I METODY: Materiał do badań stanowiły dane z anonimowego badania kwestionariuszowego, przeprowa-dzonego wśród 1842 kobiet w pierwszych dobach po porodzie, hospitalizowanych na Oddziale Kliniki Ginekolo-giczno-Położniczej w Rudzie Śląskiej Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. Okres badania: 15.04.2013– –30.09.2014. WYNIKI: Kwas foliowy suplementowało 92,3% respondentek z wykształceniem wyższym, a jedynie 65,1% kobiet z wykształceniem podstawowym. W przypadku preparatów multiwitaminowych było to odpowiednio 79,2% oraz 51,6%, natomiast w odniesieniu do kwasów omega-3 – 44,1% oraz 14,3%. Kwas foliowy przyjmowało 94,1% kobiet w najwyższym przedziale dochodu netto na osobę w rodzinie oraz 75% w najniższym przedziale. W przypadku multiwitamin było to odpowiednio 74,3% i 59,3%, natomiast dla kwasów omega-3 – 46,1% i 23,6%. W grupie kobiet czynnych zawodowo kwas foliowy suplementowało 89,6%, multiwitaminy 75,7%, natomiast kwasy omega-3 38,5%. W przypadku bezrobotnych było to odpowiednio: 78,5%, 61,9% oraz 24%. WNIOSKI: Kobiety z wyższym wykształceniem, zamieszkujące duże miasta lub wsie, czynne zawodowo oraz o wyższym dochodzie netto na osobę w rodzinie częściej suplementują dietę w okresie ciąży. Stan cywilny nie ma wpływu na decyzję o przyjmowaniu suplementów diety przez kobietę ciężarną.

19

Rola wybranych czynników ryzyka w etiopatogenezie i przebiegu choroby Alzheimera

51%

Dudkowiak R.

|

2013

|

vol. 13

|

issue 2

109-118

EN

Alzheimer’s disease (AD) is the most common form of dementia among elderly. It is a progressive, neurodegenerative disease. Morbidity of AD rises with age. Aetiology of AD is multifactorial and it compounds of genetics and environmental factors including general lifestyles, diet, physical activity smoking and alcohol abuse. It is believed that a diet similar in composition to the Mediterranean diet has a protective effect and promotes a long life in health. Hyperhomocysteinemia and a diet deficient in B12 is indirectly associated with AD. On the other hand, supplementation of vitamins C, E and folate in diet can be protective from AD. Both, obesity and undernutrition, can increase the risk of development of AD. The importance of correlation between vascular disease of the brain and dementia is undeniable. It is supported by the fact that appropriate diet, proper nutritional status, absence of diabetes, avoiding smoking and attention to physical activity play an important role not only in preventing cardiovascular diseases, but also the AD. Epidemiological studies suggest that the incidence of AD will continue to rise along with aging population, which will increase the amount of disable people due to AD impacting medical, cultural and economic aspects of the society. Therefore the role of individual factors should have been investigated still and prophylactic activities must have been introduced in the early age.

PL

Choroba Alzheimera (Alzheimer’s disease, AD) stanowi jedną z najczęstszych przyczyn otępienia w wieku starszym. Ma charakter postępujący i prowadzi do stopniowej degeneracji mózgu. Zapadalność na AD wzrasta wraz z wiekiem. Etiologia choroby jest wieloczynnikowa. Składają się na nią interakcje pomiędzy czynnikami genetycznymi a środowiskowymi, w tym m.in. stylem życia, dietą, aktywnością fizyczną i nałogami. Uważa się, że sposób odżywiania zbliżony w składzie do diety śródziemnomorskiej ma ochronne działanie i sprzyja długotrwałemu życiu w zdrowiu. Podwyższone stężenie homocysteiny oraz obniżone stężenie witaminy B12 może pośrednio wpływać na rozwój AD. Natomiast zwiększone spożycie kwasu foliowego, witaminy C i E może działać ochronnie. Niekorzystny wpływ na rozwój AD odnotowano zarówno w przypadku zbyt dużej masy ciała, jak i w przebiegu niedożywienia. Podkreśla się również związek pomiędzy naczyniopochodnym uszkodzeniem mózgu a rozwojem otępienia. Przemawia za tym fakt, że odpowiednia dieta, prawidłowy stan odżywienia, brak cukrzycy, unikanie palenia papierosów oraz zwrócenie uwagi na aktywność fizyczną odgrywają istotną rolę w zapobieganiu nie tylko chorobom układu sercowo-naczyniowego, ale także AD. Dane epidemiologiczne dowodzą, iż wraz ze starzeniem się społeczeństwa częstość występowania AD będzie wzrastać, tym samym zwiększy się liczba osób niezdolnych do samodzielnego funkcjonowania. Następstwem tego będzie wzrost obciążeń medycznych, kulturowych i ekonomicznych całego społeczeństwa. Dlatego znaczenie poszczególnych czynników ryzyka AD powinno być nadal zgłębiane, a skuteczna profilaktyka wprowadzana już we wczesnym okresie życia.

20

Proces redukcji masy ciała wioślarzy i wioślarek, ze szczególnym uwzględnieniem zawodników wagi lekkiej

41%

Suszka Z., Moszak M., Zawada A., Grzymisławski M.

Polish Journal of Sports Medicine

|

2019

|

vol. 35(1)

35-44

EN

Background. Weight-reducing diet is often used by the athletes, for example, to fit a proper body weight category. Usually it is done inappropriately, which can affect the athlete’s performance and health. The purpose of the study is to collect information on a diet of Polish rowers. Material and methods. The survey was conducted from December 2016 to September 2017. We asked competitors of 6 sports clubs. The data were collected using an online survey to evaluate food frequency and rowers’ nutrition knowledge. Also, the verified effectiveness of weight loss measures was taken. Results. Of the 17 respondents, only one person had never used a weight-reducing diet. Typically, the period of reduced energy supply was 1 to 4 weeks. Most athletes (59%) after competition returned to their output weight and 35% of the athletes exceeded. Only 26% of the respondents consulted a dietitian. In 88% of athletes, sport results improved or did not change during the hypocaloric diet. Consumption of individual products varied depending on the type of diet used. All rowers used supplementation. Conclusions. The vast majority of athletes have been on a weight loss diet. Frequent consumption of different foods varies depending on the preparation of the food. There is a need to conduct research with a standardized frequency of intake and to appear more credible.

PL

Wstęp. Problem utrzymania optymalnej dla konkretnej kategorii wagowej masy ciała stanowi wyzwanie dla zawodników. Dlatego często podejmują się oni nieprzemyślanej redukcji masy ciała negatywnie wpływającej na wyniki sportowe i kondycję zdrowotną. Celem badania było uzyskanie informacji na temat podejścia polskich wioślarzy do procesu redukcji masy ciała oraz metod jej przeprowadzania. Materiał i metody. Badanie prowadzono w okresie od grudnia 2016 do września 2017 roku wśród zawodników 6 polskich klubów. Dane zebrano z wykorzystaniem autorskiego kwestionariusza, uwzględniającego pytania oceniające częstość spożycia produktów z poszczególnych grup produktów spożywczych w okresie redukcji masy ciała i poza nią oraz oceniające wiedzę wioślarzy w zakresie żywienia. Ponadto, zweryfikowano skuteczność podejmowanych działań redukcji masy ciała. Wyniki. Aż 16 spośród 17 ankietowanych osób stosowało dietę redukcyjną. Jej czas trwania wynosił zwykle od 1 do 4 tygodni, ale jedynie 26% badanych skonsultowało ją z dietetykiem. 59% sportowców po sezonie startowym wróciło do swojej początkowej masy ciała a aż 35% osób przytyło powyżej tej wartości. U 88% zawodników wyniki sportowe uległy poprawie lub nie zmieniły się w czasie stosowania diety redukcyjnej. Spożycie poszczególnych produktów różniło się w zależności od okresu stosowania diety. Wszyscy zawodnicy wspomagali dietę suplementacją. Wnioski. Zdecydowana większość zawodników stosuje dietę redukcyjną w celu uzyskania odpowiedniej dla kategorii wagowej masy ciała, jednak ich podejście do diety i rozumienie zasad żywieniowych jest zróżnicowane Dlatego istnieje potrzeba edukacji zawodników jak i ich trenerów w zakresie racjonalnych metod uzyskania i utrzymania masy ciała.

Refine search results

Rola składników diety w syntezie wybranych neurotransmiterów

Wpływ diety na występowanie i rozwój astmy

Żywienie w chorobie Parkinsona

Wpływ diety na rozwój chorób alergicznych

Wykorzystanie terapii adaptacyjnej w rehabilitacji zaburzeń połykania

Wpływ czynników środowiskowych na występowanie otyłości u dzieci do 7 roku życia

Poradnictwo medyczne w renesansowej Anglii

Nawyki żywieniowe u pacjentów z cukrzycą typu 2

Dieta i styl życia jako czynniki wpływające na płodność

Evaluation of the effect of the relationship between diet and microbia on mental health

Pro-health training and diet in selected disease entities

Nietolerancja histaminy, a dieta współczesnego człowieka

Diet of the 21st-century person - food intolerances and elimination diets

Ewolucja i zróżnicowanie preferencji pokarmowych postaci dorosłych motyli

Dieta jako czynnik protekcyjny otępienia

Zasady żywienia dzieci w drugim i trzecim roku życia

Use of low-carbohydrate diets in patients with type 2 diabetes

The influence of socioeconomic factors on dietary supplementation in pregnant women

Rola wybranych czynników ryzyka w etiopatogenezie i przebiegu choroby Alzheimera

Proces redukcji masy ciała wioślarzy i wioślarek, ze szczególnym uwzględnieniem zawodników wagi lekkiej