Search results

1

Wersja polska Skróconego Testu Sprawności Umysłowej (AMTS) – problemy metodologiczne

100%

Romanik W., Łazarewicz M.

Psychiatria i Psychologia Kliniczna

|

2017

|

vol. 17

|

issue 3

203-207

EN

The Abbreviated Mental Test Score (AMTS) is a tool designed for the assessment of cognitive functions, such as episodic memory, semantic memory and working memory, to screen for potential problems in elderly age. It was originally developed in English in 1972 for hospitalised patients, and has since been modified by numerous authors for use in various populations. AMTS is a 10-item questionnaire comprising questions and simple tasks for the patient. It can be used as a bedside test, hence its usefulness in a clinical setting, as it merely requires verbal contact between the interviewer and the interviewee, takes only several minutes to perform, is simple, and no professional knowledge or equipment are needed. Also, as opposed to the commercially available scales, it is free. AMTS allows the identification of cognitive function disorders and their severity. If the patient’s result is unsatisfying, a further, more detailed diagnosis is pursued under specialist geriatric or psychiatric care. The test’s Polish modified version has been included as an element of the overall geriatric assessment taught as part of continued training for medical staff, and in geriatric care standards in Poland. Certain discrepancies, however, exist between the English and Polish language versions, potentially leading to an erroneous evaluation of the patient’s cognitive function. Moreover, the Polish-language version has not yet been validated. This study is aimed at a comparative analysis of the items in the Polish and the original, English-language, versions of the test. The problematic items have been elaborated on, with recommendations made as to how the test’s reliability may be increased.

PL

Skrócony Test Sprawności Umysłowej (Abbreviated Mental Test Score, AMTS) jest narzędziem przeznaczonym do przesiewowej oceny funkcji poznawczych – pamięci epizodycznej, semantycznej i operacyjnej – w okresie starości. Oryginalnie test został opracowany w języku angielskim w 1972 roku dla pacjentów hospitalizowanych. Od tego czasu wielu badaczy modyfikowało go na użytek badań różnych populacji. AMTS jest skalą składającą się z 10 pozycji – pytań i poleceń dla osoby badanej. Ma on cechy testu „przyłóżkowego”, szczególnie pożądane w warunkach klinicznych: wymaga jedynie kontaktu werbalnego pomiędzy badaczem i badanym, jego czas wykonania wynosi kilka minut, jest łatwy do przeprowadzenia, nie wymaga profesjonalnej wiedzy oraz oprzyrządowania. Ponadto w odróżnieniu od skal komercyjnych jest dostępny bezpłatnie. AMTS pozwala na stwierdzenie istnienia zaburzeń funkcji poznawczych oraz stopnia ich nasilenia. Wynik niezadowalający skłania do pogłębionej diagnostyki w ramach specjalistycznej opieki geriatrycznej bądź psychiatrycznej. Zmodyfikowany i przetłumaczony na język polski test został zaproponowany jako element całościowej oceny geriatrycznej w ramach szkolenia ustawicznego personelu medycznego oraz w standardach postępowania w opiece geriatrycznej. Pomiędzy wersją anglojęzyczną i polskojęzyczną istnieją jednak rozbieżności, które mogą być przyczyną wadliwej klasyfikacji sprawności umysłowej osób badanych. Ponadto dla testu w wersji polskojęzycznej nie przeprowadzono dotychczas badań walidacyjnych. W artykule dokonano analizy porównawczej poszczególnych zadań testowych polskojęzycznej i oryginalnej anglojęzycznej wersji testu z zaznaczeniem miejsc problematycznych oraz przedstawiono rekomendacje mające na celu zwiększenie wiarygodności testu.

2

Access to mental health services for the carers of persons suffering from dementia in Poland – proposal for a system solution

100%

Zając-Lamparska L., Grabowska A., Gawrońska A.

Acta Neuropsychologica

|

2023

|

vol. 21(4)

359-371

EN

Caregivers of persons suffering from dementia constitute a group displaying a great need for mental health support, while at the same time being largely neglected in terms of receiving this support. In this context, the aim of this article is to propose the Stepped Care 2.0 (S.C. 2.0) model as a mental health care systemic solution for carers of persons with dementia. In this article, we focus on presenting the argumentation that proves the need and validity of introducing the proposed mental health care model for carers of persons with dementia. For this purpose, we draw on the results of our own pilot study, as well as a review of the subject literature. As the literature review indicates, caring for individuals with dementia is a source of multidimensional burden and deterioration in well-being. Results obtained in our own study indicate that there exists a burden of care among carers of persons with dementia in Poland and their well-being is significantly lower compared to non-carers. Moreover, the results suggest that the degree of negative consequences of being a caregiver varies depending of the degree of the patient’s disability. The flexibility of support and client-centric approach assumed in the S.C. 2.0 model can provide a good response to the diverse and changing needs of the carers of persons with dementia. It can also serve as a kind of hub encompassing and organising existing forms of support for carers. Moreover, the effectiveness of the selected types of support included in this model is confirmed by existing research findings. The need for mental health support for carers of individuals with dementia is undeniable. In the light of the arguments provided, the S.C. 2.0 model is a suitable solution for the systemic organisation of such support.

3

Genetic study of familial cases of Alzheimer's disease.

75%

Kowalska A., Pruchnik-Wolińska D., Florczak J., Modestowicz R., Szczech J., Kozubski W., Rossa G., Wender M.

Acta Biochimica Polonica

|

2004

|

vol. 51

|

issue 1

245-242

EN

A small number (1-5%) of Alzheimer's disease (AD) cases associated with the early-onset form of the disease (EOAD) appears to be transmitted as a pure genetic, autosomal dominant trait. To date, three genes responsible for familial EOAD have been identified in the human genome: amyloid precursor protein (APP), presenilin 1 (PS1), and presenilin 2 (PS2). Mutations in these genes account for a significant fraction (18 to 50%) of familial cases of early onset AD. The mutations affect APP processing causing increased production of the toxic Aβ42 peptide. According to the "amyloid cascade hypothesis", aggregation of the Aβ42 peptide in brain is a primary event in AD pathogenesis. In our study of twenty AD patients with a positive family history of dementia, 15% (3 of 20) of the cases could be explained by coding sequence mutations in the PS1 gene. Although a frequency of PS1 mutations is less than 2% in the whole population of AD patients, their detection has a significant diagnostic value for both genetic counseling and treatment in families with AD.

4

Localization System Supporting People with Cognitive Impairment and Their Caregivers

75%

Kolakowski J., Djaja-Josko V., Kolakowski M., Cichocki J., Kolakowski J., Djaja-Josko V., Kolakowski M., Cichocki J.

International Journal of Electronics and Telecommunications

|

2020

|

vol. 66

|

issue 1

5

Zaburzenia snu u pacjentów z zespołem otępiennym oraz u ich opiekunów

75%

Hercuń-Marchwiarz E., Marchwiarz B.

Annales Academiae Medicae Silesiensis

|

2011

|

vol. 65

|

issue 5-6

23-27

EN

BACKGROUND The demand for sleep decreases with age. Changes of sleep’s structure are the result of physiological brain aging or neurodegenerative disorders. METHODS The fi rst group included patients, which were admitted to The CSK Hospital in Katowice-Ligota (Neurology Ward – The One Day Clinic). The second group constituted of carers of these patients. We assessed problems with sleep by Athens Insomnia Scale, Epworth Sleepiness Scale and Insomnia Severity Index. We diagnosed sleep problems when Athens Insomnia Scale reached more than 10 points, in Epworth Sleepiness Scale above 14 points and Insomnia Severity Index more then 14 points. RESULTS The 30% of patients with dementia and 20% of carers of patients had sleep problems. During questionnaire analysing we realized that there is a correlation between degree progress of dementia and intensity of sleep problems. Analysis of questionnaire Epworth Sleepiness Scale revealed that 30% of patients with dementia suff ered from excessive sleepiness at day and no one of carers had this problems. CONCLUSIONS Insomnia and excessive sleepiness at day are very important problems of patients with dementia. Insomnia is a problem of carers of this patients as well as.

PL

WSTĘP Dobowa potrzeba snu jest zmienna i zmniejsza się z wiekiem. Starzenie się mózgu prowadzi do zmian mechanizmów regulacji snu, wyrażonych przez okołodobowe zmiany czuwania i zmniejszoną potrzebę snu wieczorem. MATERIAŁ I METODY Do badania włączono 30 chorych, hospitalizowanych w Klinice Jednego Dnia Oddziału Neurologii CSK w Katowicach-Ligocie oraz 30 opiekunów tych pacjentów. Zaburzenia snu oceniano w badaniu ankietowym za pomocą: Ateńskiej Skali Bezsenności, Skali Senności Epworth oraz Skali Nasilenia Bezsenności. Z badania wyłączono zarówno pacjentów, jak i opiekunów, przyjmujących leki nasenne lub/i cierpiących na schorzenia wpływające na jakość snu. Wyniki uzyskane u pacjentów porównano z głębokością otępienia, ocenianą za pomocą Skali Mini Mental. WYNIKI Bezsenność istotną klinicznie według Ateńskiej Skali Bezsenności rozpoznano przy wyniku powyżej 10 punktów. Stwierdzono, że na bezsenność cierpi 30% pacjentów z zespołem otępiennym oraz 20% opiekunów. Nie zaobserwowano korelacji wskazującej, że opiekunowie konkretnych pacjentów z bezsennością borykają się z tym samym problemem. Analizując ankiety Skali Nasilenia Bezsenności i przyjmując bezsenność istotną klinicznie powyżej 14 punków, wykazano silną zależność między głębokością otępienia a nasileniem zaburzeń snu. Analiza kwestionariuszy Skali Senności Epworth (patologiczna senność > 14 punktów), przyniosła następujące wyniki: 30% pacjentów z zespołem otępiennym cierpi na senność patologiczną w ciągu dnia, a wśród opiekunów żaden nie ma takiego problemu. WNIOSKI Bezsenność oraz senność patologiczna w ciągu dnia stanowią istotny problem kliniczny pacjentów z zespołem otępiennym. Bezsenność jest również problemem osób opiekujących się chorymi, co może mieć związek z zaburzeniami snu u samych pacjentów.

6

Farmakoterapia zaburzeń behawioralnych towarzyszących otępieniu

63%

Sobów T.

Aktualności Neurologiczne

|

2013

|

vol. 13

|

issue 4

295-301

EN

Pharmacotherapy of behavioural and psychological symptoms of dementia (BPSD) has been studied in numerous clinical trials. Their results, however, are inconclusive and do not allow simple recommendations applicable for majority of patients. Antipsychotics (including atypicals) has been proved effective for agitation and aggression, with doubtful effectiveness against delusions and hallucinations. Moreover, their efficacy is counterbalanced by safety concerns that include cerebrovascular events and related mortality. Antidepressants, particularly selective serotonin reuptake inhibitors (SSRIs), are similarly to antipsychotics effective for agitation and psychosis; this is encouraging for their wider use considering their better safety profile. Other drugs, including antiepileptics and benzodiazepines, are poorly studied to date and both their effectiveness and safety are questionable. Hierarchical clinical management of BPSD is recommended for routine practice. In this model psychotropics are allowed only after careful diagnostic process (including exclusion of delirium) and employment of non-pharmacologic interventions coupled with optimal use of cholinesterase inhibitors and/or memantine.

PL

Farmakoterapia zaburzeń zachowania i objawów neuropsychiatrycznych u chorych otępiałych (behavioural and psychological symptoms of dementia, BPSD) była przedmiotem wielu badań klinicznych. Ich wyniki nie pozwalają niestety na sformułowanie prostych zaleceń. Leki przeciwpsychotyczne (zwłaszcza II generacji) okazały się względnie skuteczne w zwalczaniu pobudzenia i agresji, ale ich działanie na objawy psychotyczne jest wątpliwe. Poważne obawy dotyczące bezpieczeństwa stosowania leków przeciwpsychotycznych (zwłaszcza ryzyko ostrych zdarzeń sercowo-mózgowych i związanej z nimi śmiertelności) w znaczący sposób ograniczają ich wykorzystanie. Leki przeciwdepresyjne, szczególnie z grupy selektywnych inhibitorów zwrotnego wychwytu serotoniny (selective serotonin reuptake inhibitor, SSRI), wykazują podobną skuteczność w zwalczaniu pobudzenia i objawów psychotycznych jak leki przeciwpsychotyczne, co wobec lepszej tolerancji zachęca do ich szerszego stosowania. Inne grupy leków (w tym przeciwdrgawkowe i benzodiazepiny), pomimo teoretycznych przesłanek sugerujących możliwą skuteczność, w randomizowanych badaniach nie zostały ocenione jako wystarczająco efektywne (i bezpieczne), aby rekomendować ich szersze wykorzystanie. Rutynowe stosowanie zasady hierarchicznego postępowania w BPSD (najpierw staranna diagnostyka, w tym wykluczenie majaczenia, następnie interwencje niefarmakologiczne i optymalizacja leczenia inhibitorami cholinesterazy i/lub memantyną, a dopiero w trzeciej kolejności zastosowanie leków psychotropowych) pozwala na ograniczenie farmakoterapii w tej szczególnie wrażliwej grupie pacjentów.

7

Cognitive impairment and dementia - problems of geriatric physiotherapy

63%

Kowalska J., Szczepańska-Gieracha J., Rymaszewska J.

Physiotherapy

|

2010

|

vol. 18

|

issue 2

73-80

PL

W artykule przedstawiono podstawowe przyczyny i objawy zaburzeń funkcji poznawczych i zespołów otępiennych oraz proste testy przesiewowe stosowane w celu ich rozpoznania. Jest to niezbędna wiedza, jaką powinien posiadać personel medyczny, w tym fizjoterapeuci pracujący z osobami w podeszłym wieku. Znajomość podstaw z zakresu psychopatologii zaburzeń otępiennych pozwala lepiej zrozumieć i interpretować zachowanie pacjenta, ułatwia komunikowanie się z nim, pozwala dostosować proces usprawniania do możliwości poznawczych seniora oraz zmniejsza natężenie negatywnych emocji ze strony opiekunóow i terapeutów.

EN

The article presents the basic causes and symptoms of cognitive impairment and also simple screening tests used to identify them. This is necessary know-how for medical personnel including physiotherapists working with the elderly. Elementary knowledge of dementia psychopathology allows better understanding and proper interpreting of the patients' behaviour, making communication with the patients easier. Such skills help to adapt the rehabilitation process to the cognitive abilities of the elderly and reduce the severity of negative emotions from caretakers and therapists.

8

Validation of the Polish version of the Assessment of Quality of Life questionnaire (AQoL-6D) in the elderly population

63%

Janus E., Bukowska A. A., Smrokowska-Reichmann A.

Medical Rehabilitation

|

2020

|

vol. 24(1)

4-11

PL

Wprowadzenie: The Assessment of Quality of Life 6-Dimension (AQoL-6D) to kwestionariusz który został opracowany do badania jakości życia związanej ze zdrowiem. Cele: Celem badania było przetłumaczenie, adaptacja kulturowa i walidacja polskiej wersji językowej kwestionariusza AQoL-6D. Materiał i Metody: Badanie przeprowadzono w grupie 103 osób powyżej 65 roku życia, które zgodziły się wziąć udział w badaniu. Grupa obejmowała 50 seniorów z demencją w stopniu łagodnym i umiarkowanym oraz 53 seniorów bez demencji. W doborze próby zastosowano metodę kuli śnieżnej. Wszyscy badani zamieszkiwali na terenie województw: podkarpackiego i śląskiego. Respondenci wypełniali papierową wersję kwestionariusza AQoL-6D jednokrotnie. Badania zrealizowano we wrześniu 2019 roku. Wyniki: Współczynniki rzetelności Alfa Cronbacha (α) dla polskiej wersji językowej wynosił α = 0,98, co oznacza, że odnotowano bardzo wysoki poziom zgodności wewnętrznej. Tak wysoka wartość współczynnika a także bardzo wysokie wartości mocy dyskryminacyjnej (tj. korelacji itemu z wynikiem ogólnym) wskazują na fakt, że itemy te są niemal tożsame z wynikiem ogólnym. Ocena trafności w sferze struktury czynnikowej była niejednoznaczna. Wnioski: Zaproponowana polska wersja językowa kwestionariusza The Assessment of Quality of Life 6-Dimension (AQoL-6D) spełnia funkcję oceny jakości życia związanej ze zdrowiem. Z zaznaczeniem, że analizie poddaje się ogólny wynik testu. Stosowanie podskal jest niezasadne na co wskazują przeprowadzone analizy statystyczne.

EN

Introduction: The Assessment of Quality of Life 6-Dimension (AQoL-6D) is a questionnaire that was developed to examine the quality of life related to health. Aims: The aim of the study was to translate, cultivate and validate the Polish language version of the AQoL-6D questionnaire. Material and methods: The study was conducted among a group of 103 subjects above the age of 65 who agreed to take part in the trial. The group included 50 seniors with mild to moderate dementia and 53 seniors without dementia. The snowball method was used for the selection of the sample. All respondents lived in the following voivodeships: Podkarpackie and Śląskie. The participants completed the paper version of the AQoL-6D questionnaire once. The research was carried out in September 2019. Results: Alpha Cronbach's reliability coefficients (α) in the Polish language version was α=0.98, which means that a very high level of internal compliance was noted. Such a high value of the coefficient, as well as very high values of discriminatory power (i.e. the correlation of the item with the overall result), indicate that these items are almost identical to the overall result. The assessment of relevance in the area of factor structure was ambiguous. Conclusions: The proposed Polish language version of the Assessment of Quality of Life 6-Dimension (AQoL-6D) questionnaire performs the function of assessing quality of life-related to health. It must be indicated that the overall test result is analysed. The use of subscales is unfounded, as demonstrated by statistical analyses.

9

Stan odżywienia oraz sposoby jego oceny u osób w podeszłym wieku i u chorych otępiałych

63%

Antczak-Domagała K., Magierski R., Wlazło A., Sobów T.

Psychiatria i Psychologia Kliniczna

|

2013

|

vol. 13

|

issue 4

271-277

EN

Abnormal nutritional status (malnutrition) is a major clinical problem in the general population, and even more important in specific populations (children and elderly people). Unfortunately, prevalence of malnutrition is usually underestimated, its importance is often minimized, and the assessment overlooked in the routine examination of patients. The recommendations regarding the evaluation of nutritional status of hospitalized patients were introduced in Poland recently. Elderly population is one of the specific population at the highest risk of malnutrition. Among seniors the phenomenon of protein and energy deficiency (called protein-energy malnutrition, PEM) is observed. High incidence of malnutrition among seniors is a consequence of many factors. Some of them are general in nature, the other are typical of their age (including both biological and psychosocial factors). A long list of factors includes: processes of aging, loss of appetite, decreased sense of taste and/or odour, malabsorption, dental prosthetic, gastrointestinal diseases, systemic illness, medications, sensory deficits, altered level of activity and social changes for food preferences, physical condition and mental state. Malnutrition is frequent in demented patients and is associated with increased severity of neuropsychiatric symptoms (hallucinations, apathy, behaviour disorders, sleep disorders), worse prognosis, increased risk of nursing home placement and, consequently, an increase in mortality.In this context, it is essential to detect the improperly nourished cases. There is a wide array of diagnostic methods, ranging from simple screening instruments through very extensive questionnaires, to methods using specialized and expensive equipment (bioelectrical impedance analysis, dual X-ray absorptiometry).

PL

Nieprawidłowy stan odżywienia (malnutrition) należy do najważniejszych problemów klinicznych w populacji ogólnej, a jeszcze większego znaczenia nabiera w populacjach szczególnych (dzieci, osoby w wieku podeszłym). Niestety, rozpowszechnienie nieprawidłowego stanu odżywienia zazwyczaj jest niedoszacowane, znaczenie często minimalizowane, a ocena pomijana w rutynowym badaniu chorych. Od niedawna zalecenia dotyczące konieczności badania stopnia odżywienia chorych hospitalizowanych obowiązują również w Polsce. Jedną ze szczególnych populacji zagrożonych wystąpieniem zaburzeń odżywienia jest grupa osób w wieku podeszłym. Wśród seniorów obserwuje się występowanie zjawiska niedoboru białka i energii (protein-energy malnutrition, PEM). Częste występowanie niedożywienia wśród seniorów wynika z wielu czynników ogólnych, ale również typowych dla wieku, zarówno biologicznych, jak i psychospołecznych. Jako wiodące wymieniane są: procesy starzenia organizmu, utrata apetytu, pogorszenie odczuwania smaku i/lub zapachu, zaburzenia wchłaniania, zaburzenia stomatologiczne i protetyczne, choroby przewodu pokarmowego, choroby ogólnoustrojowe, przyjmowane leki, deficyty zmysłów, zmieniony poziom aktywności własnej i społecznej, zmiany w preferencji pokarmów, stan materialny oraz stan psychiczny. Nieprawidłowy stan odżywienia dotyczy również chorych z otępieniem i skutkuje nasileniem objawów neuropsychiatrycznych (omamy, apatia, zaburzenia zachowania, zaburzenia snu), pogorszeniem rokowania, wzrostem ryzyka umieszczenia w placówce opiekuńczej, a w konsekwencji wzrostem śmiertelności. W tej sytuacji zasadniczą sprawą jest konieczność wykrycia osób nieprawidłowo odżywionych. Panel dostępnych metod diagnostycznych jest rozbudowany, począwszy od prostych narzędzi ankietowych, poprzez bardzo rozbudowane kwestionariusze, aż do metod z użyciem specjalistycznej i kosztownej aparatury (analiza bioimpedancji, densytometria podwójnej energii).

10

Farmakoterapia dysfunkcji poznawczych w chorobie Alzheimera: obecne strategie i terapie eksperymentalne

63%

Sobów T.

Aktualności Neurologiczne

|

2013

|

vol. 13

|

issue 4

287-294

EN

Currently available methods of pharmacological treatment of cognitive dysfunction related to Alzheimer’s disease (AD) are based on augmentation of cholinergic neurotransmission (by inhibiting activity of cholinesterases) or modulation of glutamatergic transmission (by acting on NMDA receptor). Both classes of drug exhibit clinically significant (though modest) symptomatic improvement not only considering cognition but also behaviour and activities of daily living. Whether or not they modify natural course of the disease, is not clearly confirmed by result of rigorously planned clinical trials and is currently considered unlikely. With the development of genetic and molecular studies on the pathogenesis of AD novel treatment targets emerged recently, importantly these based on amyloid cascade hypothesis and τ protein phosphorylation. Unfortunately, the so far undertaken clinical trials yielded disappointing results, either proving not be effective or showing unfavourable side effects profile. The most commonly proposed explanations of these failures include starting trials too late during the disease process and/or insufficiently specific strategies of patients’ selection resulting in inclusion of subjects suffering from other than AD cognitive dysfunctions. Biomarkers of disease-specific process are currently leading answer to the experienced trials failures as they are starting to be routinely used in novel studies.

PL

Obecnie dostępne metody farmakologicznego leczenia zaburzeń funkcji poznawczych w chorobie Alzheimera (Alzheimer’s disease, AD) opierają się na potencjalizacji przekaźnictwa cholinergicznego (inhibitory cholinesteraz) oraz modulowaniu przekaźnictwa glutaminianergicznego (memantyna). Leki te wywierają zauważalny efekt objawowy w zakresie nie tylko funkcji poznawczych, lecz także zachowania i codziennej aktywności. Ich wpływ na naturalny przebieg choroby nie został jak dotąd jednoznacznie potwierdzony i ze względu na mechanizm działania jest uważany za mało prawdopodobny. Wraz z rozwojem badań genetycznych i molekularnych nad patogenezą AD do prób klinicznych wchodzą leki, które mają bezpośrednio oddziaływać na procesy odpowiedzialne za neurodegenerację i prowadzące do neurotoksycznego działania oligomerów i odkładania się w mózgu złogów białkowych. Niestety, przeprowadzone dotąd badania kliniczne zawiodły oczekiwania – nie potwierdziły skuteczności klinicznej i/lub wskazały na problemy z bezpieczeństwem leczenia. Najczęściej wymienianymi przyczynami tych niepowodzeń mają być podawanie leków w zbyt późnym stadium choroby i/lub niewystarczająco selektywne strategie doboru pacjentów, skutkujące włączaniem do badań chorych cierpiących na inne niż AD przyczyny zaburzeń poznawczych. Proponowaną odpowiedzią na niepowodzenia prób klinicznych ma być inkorporowanie biomarkerów procesu chorobowego do nowych badań.

11

Wpływ aktywności fizycznej na sprawność funkcji poznawczych osób w podeszłym wieku i na przebieg choroby Alzheimera

63%

Gabryelewicz T., Mandecka M.

Aktualności Neurologiczne

|

2013

|

vol. 13

|

issue 1

56-61

EN

To the extent of ageing society more and more people experience burdensome age associated cognitive impairment. Mild cognitive impairment (MCI) may be a precursor to dementia, at least in some cases. Alzheimer’s disease (AD) is the most common cause of dementia. There is still no pharmacological treatment of AD. At the present time efforts are focusing on the developing of more effective strategies to slow the progression of AD. If illness onset could be delayed we would see significant reduction in AD incidence. Biological research, epidemiological studies and randomized controlled trials suggest that regular physical activity may contribute to prevention of cognitive decline in elderly subjects, to slow down the course of AD and to delay the onset of dementia. It seems that physical activity and other lifestyle nonpharmacological interventions, as intense social activity or cognitive stimulation may be effective, safe and less expensive preventive treatment strategy than pharmacological therapy. Further research is necessary to define precise recommendations in terms of type, duration and intensity of physical exercises, but there is a chance that in the near future a prevention of AD may be based on principles governing lifestyle habits such as diet, cognitive and physical activity. Moreover, these nonpharmacological interventions might positively influence general functioning, and overall quality of life in the elderly population and AD patients.

PL

W miarę starzenia się społeczeństwa coraz więcej osób doświadcza związanego z wiekiem osłabienia pamięci i zaburzeń innych funkcji poznawczych. Dla części tych osób zaburzenia te mogą być zwiastunem otępienia. Wiadomo, że jego najczęstszą przyczyną jest choroba Alzheimera (Alzheimer’s disease, AD). Stosowane obecnie metody farmakologicznego zapobiegania i leczenia AD są mało skuteczne. Powoduje to, że podejmowane są próby terapii mających na celu spowolnienie przebiegu AD i opóźnienie początku objawowej fazy klinicznej choroby. Może to znacząco wpływać na zmniejszenie zapadalności na AD. Wyniki biologicznych, epidemiologicznych i randomizowanych badań kontrolowanych wskazują na korzystny wpływ regularnej aktywności fizycznej na zapobieganie występowaniu zaburzeń poznawczych u osób w podeszłym wieku i spowolnienie przebiegu AD. Okazuje się, że aktywność fizyczna, szczególnie w połączeniu z aktywnością umysłową i intensywną aktywnością społeczną, może być użyteczną, a przy tym tańszą i bezpieczniejszą metodą zapobiegania AD niż profilaktyka farmakologiczna. Dalszych badań wymaga określenie precyzyjnych zaleceń dotyczących rodzaju, czasu trwania i intensywności tych form terapii. Istnieje jednak szansa, że w bliskiej przyszłości będziemy mogli stosować potwierdzone zasady zapobiegania AD dotyczące zachowań dietetycznych, aktywności społecznej, umysłowej i fizycznej. Wymienione wyżej rodzaje interwencji niefarmakologicznych wpływają również pozytywnie na codzienne funkcjonowanie i ogólną jakość życia osób w podeszłym wieku i pacjentów z AD.

12

Diagnostyka i postępowanie w otępieniu z ciałami Lewy’ego: aktualne zalecenia i nierozwiązane problemy

63%

Sobów T., Magierski R.

Aktualności Neurologiczne

|

2013

|

vol. 13

|

issue 4

308-313

EN

Dementia with Lewy bodies is considered to be the second most common, after Alzheimer’s disease, cause of primarily degenerative dementias. Dementia with Lewy bodies, despite being quite common (according to epidemiological and clinicopathological studies), is still relatively rarely diagnosed in general practice. Wrong diagnoses of Alzheimer’s and Parkinson’s diseases are the commonest diagnostic errors, psychosis (usually attributed solely to aging process) being an alternative. Incorrect diagnosis results in ineffective treatment, and because of hypersensitivity to even small doses of antipsychotic drugs in DLB cases, treatment often could be extremely dangerous. Differential diagnosis includes differentiation with other primarily neurodegenerative dementias, including the closest phenotypically – Alzheimer’s disease with parkinsonism and dementia in Parkinson’s disease. Differentiation and giving of the correct diagnosis facilitates the use of clinical diagnostic criteria and additional tests. The most important issue is finding the characteristic clinical picture of psychiatric and neurological presentation and the sequence of the onset of dementia and parkinsonism. Optimal improvement in majority of patients is possible with correct diagnosis and the use of strategies from the border of neurology and psychiatry. Cholinesterase inhibitors are mainstream treatment option for cognitive dysfunction (also some behavioural improvement, psychosis included, might be achieved) while levodopa is used for motor symptoms control. Antipsychotics must be used very cautiously and the first-line choice is currently quetiapine. An important issue is the treatment of coexisting REM-sleep disorder and autonomic dysfunction.

PL

Otępienie z ciałami Lewy’ego (dementia with Lewy bodies, DLB) jest uważane za drugą co do częstości, po chorobie Alzheimera, przyczynę otępień pierwotnie zwyrodnieniowych. Mimo że w badaniach epidemiologicznych i kliniczno-neuropatologicznych potwierdzono jego znaczne rozpowszechnienie, pozostaje względnie rzadko rozpoznawane. Najczęściej mylnie wskazuje się na choroby Alzheimera lub Parkinsona, rzadziej psychozę (zwykle wiązaną z zaawansowanym wiekiem chorych). Nieprawidłowa diagnoza skutkuje leczeniem nieskutecznym, a z powodu nadwrażliwości na nawet niewielkie dawki leków przeciwpsychotycznych u chorych z DLB – często skrajnie niebezpiecznym. Diagnostyka różnicowa obejmuje w głównej mierze różnicowanie z innymi zespołami pierwotnie zwyrodnieniowymi, w tym z najbardziej zbliżonymi fenotypowo – chorobą Alzheimera z parkinsonizmem i otępieniem w chorobie Parkinsona. Różnicowanie i ustalenie poprawnego rozpoznania ułatwia stosowanie klinicznych kryteriów diagnostycznych oraz badań dodatkowych. Najważniejszą kwestią pozostaje stwierdzenie charakterystycznego obrazu klinicznego psychiatrycznego i neurologicznego oraz sekwencja wystąpienia otępienia i parkinsonizmu. Prawidłowe rozpoznanie i posługiwanie się strategiami terapeutycznymi z pogranicza neurologii i psychiatrii pozwala na uzyskanie optymalnych popraw u większości pacjentów. Kluczowe pozostaje dziś zastosowanie inhibitorów cholinesteraz (leków wpływających korzystnie na funkcje poznawcze, ale także na niektóre objawy behawioralne, w tym psychotyczne) oraz lewodopy (w celu kontroli objawów ruchowych). Leki przeciwpsychotyczne należy co do zasady stosować bardzo ostrożnie, a lekiem z wyboru jest obecnie kwetiapina. Istotny problem stanowi także terapia współistniejących zaburzeń snu związanych z fazą REM oraz zaburzeń autonomicznych.

13

Dieta jako czynnik protekcyjny otępienia

63%

Magierski R., Antczak-Domagała K., Sobów T.

Aktualności Neurologiczne

|

2014

|

vol. 14

|

issue 3

167-174

EN

For years, predictions concerning the epidemiology of dementia, particularly Alzheimer’s disease, have been sinister. The commonness of dementia at present and prognoses saying that the number of demented patients will triple in the next decades prompts the search for effective treatment methods. Unfortunately, despite long studies, no effective therapy for neurodegenerative syndromes has been developed. Therefore, simultaneously conducted studies aim at establishing effective prevention. Apart from physical and mental activity, diet is another field explored in the preventive investigations. More and more correlations between nutritional status, diet and cognitive functions are observed. The investigations in this area may be divided into three basic fields. First, basic examinations are used to analyse the impact of nutrients on the functioning of the nervous system. Second, there are ongoing observation projects and population-based studies. A long observation of behaviours and nutritional habits in large cohorts as well as rates indicating compliance to given dietary guidelines enable researchers to draw conclusions concerning protective effects of diet. Third, it is attempted to conduct prospective preventive studies (with dietary interventions and recommendations concerning mental and physical activity) as well as clinical trials evaluating the effects of specific diets or impact of some food products (e.g. foods for special medical purposes). The current knowledge suggests that dietary interventions, particularly when combined with physical and mental activity, may be the most advantageous if implemented early enough and observed nearly for the entire life.

PL

Od lat pojawiają się kasandryczne wizje dotyczące epidemiologii otępień, a zwłaszcza choroby Alzheimera. Znaczne rozpowszechnienie otępień dzisiaj i prognozowane potrojenie liczby chorych otępiałych w najbliższych dekadach zmusza do poszukiwań skutecznych opcji leczniczych. Mimo wieloletnich badań nie udało się niestety opracować skutecznej terapii zespołów neurodegeneracyjnych, dlatego równolegle prowadzi się badania mające na celu opracowanie efektywnych strategii prewencyjnych. Oprócz wpływu aktywności umysłowej i fizycznej obszar intensywnych badań prewencyjnych stanowi dieta. Dostrzega się coraz więcej zależności między stanem odżywienia i dietą a funkcjami poznawczymi. Badania w tym zakresie można podzielić na trzy podstawowe obszary. Po pierwsze, na podstawie badań podstawowych analizowane jest znaczenie składników pochodzących z pożywienia dla funkcjonowania układu nerwowego. Po drugie, trwają projekty obserwacyjne i badania prowadzone w populacji. Wieloletnia obserwacja zachowań i nawyków żywieniowych w dużych populacjach i wskaźniki stosowania się do konkretnych wytycznych dietetycznych pozwalają na wyciąganie wniosków o protekcyjnym działaniu diety. Po trzecie, podejmuje się próby prospektywnych badań prewencyjnych (z interwencjami dietetycznymi, a także zaleceniami dotyczącymi aktywności umysłowej i fizycznej) oraz badania kliniczne oceniające efekty wdrożonej specyficznej diety lub wpływ produktów przemysłowych (np. środków spożywczych przeznaczenia medycznego). Na bazie dostępnej wiedzy sugeruje się, że interwencje dietetyczne, zwłaszcza w połączeniu z aktywnością umysłową i fizyczną, mogą przynieść najwięcej korzyści – o ile zostaną wdrożone odpowiednio wcześnie i będą stosowane przez praktycznie całe życie.

14

Wykształcenie, aktywność umysłowa i socjalna jako czynniki protekcyjne otępienia

63%

Barczak A.

Aktualności Neurologiczne

|

2014

|

vol. 14

|

issue 3

161-166

EN

Aging of the population increases the number of people with dementia. Because of the lack of effective causal treatment, prevention of the conversion to the full-blown dementia becomes a priority. Researchers have focused on the identification of dementia risk factors, especially those which are susceptible to modification. Apart from the prevention of cardiovascular diseases, the most important are education, along with other components of cognitive reserve, and maintaining activity in old age. Of particular relevance is cognitive and social activity, the combination of which may significantly increase the effects of dementia prevention. Actions leading to the delay of the full manifestation of dementia should become widespread and promoted by specialists involved in care over dementia patients. They should become a part of the national programs in which attention to cognitive and social dementia preventive factors should be equal to general health factors. The paper discusses the importance of education, cognitive reserve as well as social and mental activity in delaying the manifestation of dementia clinical symptoms.

PL

Wraz ze starzeniem się społeczeństwa rośnie liczba osób z otępieniem. Wobec braku skutecznego leczenia przyczynowego priorytetem staje się zapobieganie rozwojowi pełnych objawów otępienia. Badacze skupiają się na określeniu czynników ryzyka, szczególnie tych podatnych na modyfikacje. Do najważniejszych, oprócz zapobiegania chorobom układu sercowo-naczyniowego, można zaliczyć wykształcenie – wraz z innymi składnikami rezerwy poznawczej – i utrzymywanie aktywności w starszym wieku. Szczególne znaczenie mają aktywność poznawcza i socjalna: ich połączenie istotnie zwiększa efekt protekcyjny. Działania prowadzące do odraczania w czasie pełnej manifestacji otępienia powinny stać się powszechne i promowane przez osoby zajmujące się opieką nad pacjentami oraz być częścią narodowych programów, w których dbałość o poznawcze i społeczne czynniki protekcji otępienia powinno się traktować na równi z czynnikami zdrowotnymi. Artykuł omawia znaczenie wykształcenia, rezerwy poznawczej oraz aktywności umysłowej i społecznej w opóźnianiu wystąpienia klinicznych objawów otępienia.

15

Niefarmakologiczne strategie postępowania w zaburzeniach zachowania towarzyszących otępieniu

63%

Ponichtera-Kasprzykowska M., Pękala K., Sobów T.

Aktualności Neurologiczne

|

2013

|

vol. 13

|

issue 4

302-307

EN

Behavioural and psychological symptoms of dementia (BPSD) are common among demented patients and constitute a serious problem not only because of additional care-related issues and increased caregivers’ burden, but also due to considerable consequences for the patients, including faster progression of cognitive disorder, increased care need and earlier institutionalization, risk of falls and injuries as well as increased mortality. Commonly used drugs (antipsychotics, antidepressants, antiepileptic) have limited efficacy and tolerability. Moreover, antipsychotics use in dementia has been linked to increased risk of cerebrovascular events (like stroke and myocardial infarct) and premature mortality. Non-pharmacological interventions have been proposed as an alternative to drug use. Their efficacy, although also limited, is not inferior to drugs while the risk of side effects is minimal as compared to any drug. Four different theoretical models (genetic-biological, behavioural, stress hypersensitivity and frustrated needs) are used for the development of different management approaches. The resulting, clinically confirmed methods include sensory interventions, structured activities and social activities potentialization. The commonly used behavioural methods, although popular, are surprisingly insufficiently examined in clinical trials. Wider use of non-pharmacological methods for dementia (including BPSD) is compromised by mental barriers of health professionals (including beliefs and habits), low level of knowledge among professionals and caregivers as well as barriers related to health care system and costs of care.

PL

Zaburzenia zachowania i objawy psychotyczne dotyczą większości chorych otępiałych i stanowią poważny problem nie tylko z powodu trudności związanych z opieką i cierpienia opiekunów, ale także niekorzystnych następstw dla chorych, takich jak szybsza progresja dysfunkcji poznawczych, zwiększona potrzeba opieki i wcześniejsza instytucjonalizacja, ryzyko upadków i urazów oraz wyższa śmiertelność. Powszechnie stosowane leki (przeciwpsychotyczne, przeciwdepresyjne, przeciwpadaczkowe) cechuje ograniczona skuteczność, występują również problemy z tolerancją, a w przypadku leków przeciwpsychotycznych dodatkowe ryzyko powikłań ze strony układu krążenia i przedwczesnych zgonów. Alternatywą mogą być interwencje niefarmakologiczne, które są względnie dobrze przebadane, cechują się zadowalającą efektywnością wobec przynajmniej niektórych objawów behawioralnych (zwłaszcza pobudzenia, zaburzeń nastroju, zaburzeń snu i apatii) oraz zdecydowanie lepszym bezpieczeństwem stosowania niż jakiekolwiek leki. Stosowane podejścia opierają się na czterech modelach teoretycznych (genetyczno-biologiczny, behawioralny, nadwrażliwości na stres i niezaspokojonych potrzeb), z których wywodzi się specyficzne interwencje, dostosowane do potrzeb chorych z demencją. Do najlepiej przebadanych należą interwencje sensoryczne, ustrukturowane aktywności i metody potencjalizowania kontaktów społecznych. Powszechnie stosowane są także różne interwencje behawioralne, które są jednak niewystarczająco dokładnie przebadane. Wdrożenie metod niefarmakologicznych utrudniają przyzwyczajenia i przekonania oraz inne bariery mentalne, niewiedza personelu fachowego i opiekunów, a także bariery związane z systemem ochrony zdrowia i wysokimi kosztami opieki.

16

Farmakoterapia choroby Alzheimera i innych otępień w praktyce: który lek, kiedy i dla kogo?

63%

Wojtera M., Sobów T.

Aktualności Neurologiczne

|

2014

|

vol. 14

|

issue 4

218-227

EN

Dementia is characterised by a combination of different types of cognitive impairment, which is so significant that it affects daily living, disrupts patients’ professional activity and leads to complete dependence on relatives or adequate institutions. Dementias are usually caused by neurodegenerative processes or damage of vascular origin within the central nervous system. Alzheimer’s disease, which is fatal and progressive, is the main cause of dementia. Drugs used in modern medicine have only symptomatic effects and have no influence on the cause of the illness. Drugs registered for Alzheimer’s disease treatment (cholinesterase inhibitors and memantine) have been available for many years. The majority of doctors involved in treating dementia believe that they are well acquainted with the above substances which they often use. In clinical trials, it has been proven that the drugs have a moderate influence on cognitive functions, behavioural and psychological symptoms of dementia, and on activities of daily living. The influence of the drugs on the natural course of the disease in the central nervous system is still a controversial issue. This article discusses the clinical use of anti-dementia drugs available in Poland and practical recommendations regarding their choice in daily practice. Moreover, current recommendations for a change of the therapy (to a different inhibitor), combination therapy (cholinesterase inhibitors and memantine) and necessary safety procedures (contraindications, interactions) are presented.

17

Memantyna w łagodnych zaburzeniach poznawczych i otępieniu alzheimerowskim o nasileniu lekkim: przesłanki teoretyczne, badania kliniczne i rekomendacje stosowania

63%

Sobów T.

Aktualności Neurologiczne

|

2014

|

vol. 14

|

issue 1

54-60

EN

Memantine, uncompetitive antagonist of NMDA receptor, is currently registered worldwide for the treatment of moderate to advanced dementia in the course of Alzheimer’s disease and is used either in monotherapy or in combination with cholinesterase inhibitor. Memantine’s efficacy has been documented in several clinical trials within cognition, behaviour and activities of daily living domains; the more advanced dementia the bigger effect size is usually seen. Adding memantine to an ongoing cholinesterase inhibitors exerts augmentation. Memantine efficacy in less advanced stages of Alzheimer’s dementia is the matter of controversy. It is highly unlikely to see an evident clinical benefit in the group of patients with initial MMSE above 20. Early treatment with memantine is thought to exert long-term consequences as probable disease-modifying effect may come to action. Data supporting this view (and, as a result, early treatment with memantine) is mainly of clinical nature and need to be confirmed with the use of validated disease progression biomarkers. Patients with mild dementia of Alzheimer’s type may be rationally treated with memantine monotherapy, even considering probable lack of symptomatic effect, when cholinesterase inhibitors are contraindicated or poorly tolerated. Data supporting the use of memantine in mild cognitive impairment are currently insufficient.

PL

Memantyna, niekompetycyjny antagonista receptora NMDA, jest obecnie zarejestrowana do leczenia choroby Alzheimera, w otępieniu o nasileniu umiarkowanym do znacznego, w monoterapii lub połączeniu z inhibitorem cholinesterazy. Badania kliniczne udokumentowały jej skuteczność w zakresie funkcji poznawczych, zachowania oraz codziennego funkcjonowania. Efekt kliniczny jest zwykle tym bardziej widoczny, im większe jest nasilenie otępienia. Dodanie memantyny do uprzednio stosowanego inhibitora cholinesterazy wzmacnia efekt objawowy. Skuteczność memantyny w mniej nasilonych stadiach otępienia stanowi przedmiot kontrowersji. Dostępne dane kliniczne sugerują brak widocznego efektu objawowego u większości pacjentów z wyjściowym MMSE >20. Wczesne włączenie leku może mieć długoterminowe konsekwencje w postaci modyfikacji naturalnej progresji dysfunkcji poznawczych. Dostępne dane wspierające taki pogląd (i wczesne stosowanie memantyny) oparte są jednak tylko na badaniach klinicznych i wymagają potwierdzenia w analizach z wykorzystaniem neurobiologicznych markerów choroby Alzheimera. Niewątpliwie racjonalne, pomimo prawdopodobnie niewielkiego wpływu objawowego, jest włączenie memantyny u chorych z lekkim otępieniem, którzy nie mogą być leczeni inhibitorem cholinesterazy. Przesłanki, aby stosować memantynę w stadium łagodnych zaburzeń poznawczych, należy obecnie uznać za niewystarczające.

18

Witaminy „pamięci”

63%

Gruber B. M.

Aktualności Neurologiczne

|

2009

|

vol. 9

|

issue 1

52-62

EN

The vitamins are the exogenous, organic compounds with different structures, which play the important biological functions in our organisms, especially as the catalysts. To modulate the biochemical reactions the vitamins should be delivered in the appropriate quantities which are determined by health status and many exogenous factors as dietary habits, drugs etc. In the last years it can be noted the intensity in the studies on the role of the vitamins in neurological diseases. No other organ is such dependent on nutritional substances as the central nervous system. The mentioned diseases include these with unknown aetiology or these for which any effective therapy has not yet been found. The results of the taken studies described in this work surprisingly change approach to the vitamins. Some role of the vitamins was reported in the neurological diseases, such as atherosclerosis, dementia, including Alzheimer disease, epilepsy. It is worth of noting the role of the vitamins in aetiology and supportive therapy of neuropathies, Parkinson disease, post-transplantation headaches. In this article the results of the studies on the role of the vitamins in some serious neurological diseases with similar aetiology and symptoms, such as stroke atherosclerosis-related, dementia were presented.

PL

Witaminy są niezbędnymi do życia, egzogennymi związkami organicznymi o zróżnicowanej budowie i speł - niają ważne biologiczne funkcje, przede wszystkim jako katalizatory przemian biochemicznych. Jako modulatory reakcji zachodzących w organizmie muszą być dostarczane w odpowiednich ilościach, zależnych od aktualnego stanu fizjologicznego danego osobnika i szeregu czynników zewnętrznych (zwyczaje żywieniowe, przyjmowane leki). W ostatnich latach wyraźnie nasiliły się badania nad rolą witamin w schorzeniach neurologicznych. Nie ma drugiego narządu w organizmie tak ściśle uzależnionego od dostarczania substancji odżywczych, jak centralny układ nerwowy. Wśród wspomnianych schorzeń znajdują się jednostki o wciąż niewyjaśnionej etiologii lub co do których nie sposób, nawet przy obecnym stanie wiedzy, zastosować skutecznej terapii. Do schorzeń neurologicznych, w których zauważono udział witamin, zaliczane są jedne z najpoważ - niejszych, jakie dręczą współczesne społeczeństwa, tj. miażdżyca, otępienia, w tym choroba Alzheimera, padaczka i inne. Warto także podkreślić ich znaczenie w etiologii i terapii wspomagającej w neuropatiach, chorobie Parkinsona, potransplantacyjnych bólach głowy. W niniejszym artykule przedstawiono pokrótce wyniki ostatnich badań nad rolą poszczególnych witamin w schorzeniach powiązanych ze sobą po części etiologicznie i objawowo, tj. w udarze niedokrwiennym mózgu i otępieniach.

19

Trudności w komunikacji z pacjentem z chorobą Alzheimera

63%

Makara‑Studzińska M., Gustaw K., Kryś K.

Psychiatria i Psychologia Kliniczna

|

2012

|

vol. 12

|

issue 1

18-25

EN

Alzheimer’s disease involves a progressive disintegration of the brain in the clinical picture of dementia. In addition to explicit memory loss, problems with thinking, language functions, emotional life, logical reasoning. As the disease progresses the patient is completely lost in the environment and can not use speech. As a result, there are problems in communicating with the environment. The aim of this study was to create a profile of language impairment in subsequent stages of Alzheimer’s disease. The research tool was a questionnaire anABC designed by the author. The survey anABC was designed and named to evaluate the efficiency of language and communication. To assess the level of cognitive impairment scale was used Mini‑Mental State Examination (MMSE). The study group comprised 32 patients with Alzheimer’s disease and 32 caregivers. Patients in the first stage of the disease have the greatest difficulties in terms of pragmatics, content and semantics – the meaning of individual words. The greatest difficulty for patients in the second stage of the disease was the understanding and interpretation of expression depending on the context, then the content and meaning of individual words. There was also minor difficulties with the syntax. In the third stage of the disease, the greatest difficulty equally represented: pragmatics, and semantics of the contents,effia somewhat smaller barrier was the syntax, but there were also phonetic difficulties. The largest group of patients with Alzheimer’s disease were patients with significant impairment in interpersonal communication. There is an urgent need to educate caregivers of persons with Alzheimer’s disease in the field of communications.

PL

Choroba Alzheimera polega na postępującym rozpadzie funkcji mózgu w obrazie klinicznym zespołu dementywnego. Obok wyraźnej utraty pamięci występują zaburzenia myślenia, funkcji językowych, życia emocjonalnego, logicznego rozumowania. Wraz z postępem choroby chory staje się zupełnie zagubiony w otoczeniu, nie potrafi posługiwać się mową. W efekcie pojawiają się problemy w komunikowaniu się z otoczeniem. Celem pracy było stworzenie profilu zaburzeń językowych w kolejnych etapach choroby Alzheimera. Narzędzie badawcze stanowił autorski kwestionariusz ankiety anABC. Ankieta nazwana anABC zaprojektowana została tak, by oceniać sprawność językowo‑komunikacyjną. Do oceny poziomu zaburzeń funkcji poznawczych posłużono się skalą Mini‑Mental State Examination (MMSE). Badanie przeprowadzono w grupie 32 pacjentów z chorobą Alzheimera i 32 ich opiekunów. Pacjenci w pierwszym stadium choroby mieli największe trudności w zakresie pragmatyki, treści i semantyki – znaczenia poszczególnych wyrazów. Największą trudność dla pacjentów w drugim stadium choroby stanowiły rozumienie i interpretowanie wypowiedzi w zależności od kontekstu, następnie treść i znaczenie poszczególnych wyrazów. Zaobserwowano też drobne trudności w zakresie składni. W trzecim stadium choroby jednakową i największą trudność stanowiły: pragmatyka, treść i semantyka, nieco mniejszą barierą była syntaktyka, natomiast dodatkowo pojawiały się trudności fonetyczne. Największą grupę pacjentów z chorobą Alzheimera stanowili pacjenci ze znacznymi zaburzeniami w komunikacji interpersonalnej. Istnieje pilna potrzeba edukacji opiekunów osób z chorobą Alzheimera w zakresie sposobów komunikacji.

20

Leczenie otępienia przy współistniejących schorzeniach internistycznych – wybrane zagadnienia

63%

Klich-Rączka A.

Aktualności Neurologiczne

|

2012

|

vol. 12

|

issue 4

245-250

EN

The aim of this study is to present dilemmas associated with the use of drugs improving cognitive functions in the elderly with medical comorbidities. Considering high incidence of multiple pathology present in the elderly, dementia, being one of the most serious medical problems at this stage of life, rarely appears as an isolated condition and most often coexists with other diseases. Treatment of dementia is usually combined with therapy of other disease entities, thus inducing an increased risk of drug interactions and adverse effects. The risk of such phenomena increases further due to altered pharmacokinetics, resulting from worse distribution of drugs in the body and age-associated multi-organ failure, which in turn may lead to impaired metabolism and elimination of drugs. Among several acetylcholinesterase inhibitors used in the treatment of dementia, interactions concern most often donepezil, due to its hepatic metabolism involving the cytochrome P450, which also plays an important role in the metabolism of many other agents used in the management of other diseases affecting the elderly. Contraindications for the use of acetylcholinesterase inhibitors include mainly severe liver failure, sick sinus syndrome, arrhythmias and conduction disorders, active peptic ulcer within the stomach or duodenum, conditions hindering flow of urine, convulsions/seizures, and bronchial asthma or COPD. Adverse effects of medications concern a considerable proportion of patients, and for some of them this may be a contraindication for continuation of the therapy. Unfortunately, the issue of drug interactions and adverse effects is often underestimated in the treatment of elderly patients with dementia.

PL

Celem poniższej pracy było przedstawienie dylematów związanych ze stosowaniem leków poprawiających funkcje poznawcze przy obecności innych schorzeń u ludzi starszych. Ze względu na powszechną w starości polipatologię otępienie, będące jednym z najistotniejszych problemów medycznych w tym okresie życia, rzadko występuje jako pojedyncze schorzenie – zwykle współistnieje z innymi chorobami. Leczenie otępienia jest zwykle połączone z terapią innych jednostek chorobowych, co wiąże się ze zwiększonym ryzykiem interakcji lekowych oraz działań niepożądanych. Dodatkowo ryzyko tych działań wzrasta z powodu zmian w farmakokinetyce wynikających z gorszej dystrybucji leków w organizmie oraz pogarszającej się z wiekiem wydolności wielonarządowej, czego konsekwencją może być upośledzony metabolizm i wydalanie leków. Spośród stosowanych w leczeniu otępienia inhibitorów acetylocholinesterazy interakcje najczęściej dotyczą donepezilu, co spowodowane jest jego metabolizmem w wątrobie przy udziale cytochromu P450, który równocześnie uczestniczy w metabolizmie wielu innych leków wykorzystywanych w terapii różnych schorzeń wieku starczego. Przeciwwskazaniami do stosowania inhibitorów acetylocholinesterazy są przede wszystkim: ciężka niewydolność wątroby, zespół chorego węzła zatokowego, zaburzenia rytmu i przewodnictwa, czynna choroba wrzodowa żołądka lub dwunastnicy, choroby powodujące utrudnienie odpływu moczu, napady drgawkowe, astma oskrzelowa/przewlekła obturacyjna choroba płuc. Działania niepożądane leków występują u kilku do kilkudziesięciu procent pacjentów, a u części z nich stanowią przeciwwskazania do kontynuowania terapii. Problem interakcji lekowych i działań niepożądanych jest często marginalizowany w leczeniu starszych pacjentów z otępieniem.

Refine search results

Wersja polska Skróconego Testu Sprawności Umysłowej (AMTS) – problemy metodologiczne

Access to mental health services for the carers of persons suffering from dementia in Poland – proposal for a system solution

Genetic study of familial cases of Alzheimer's disease.

Localization System Supporting People with Cognitive Impairment and Their Caregivers

Zaburzenia snu u pacjentów z zespołem otępiennym oraz u ich opiekunów

Farmakoterapia zaburzeń behawioralnych towarzyszących otępieniu

Cognitive impairment and dementia - problems of geriatric physiotherapy

Validation of the Polish version of the Assessment of Quality of Life questionnaire (AQoL-6D) in the elderly population

Stan odżywienia oraz sposoby jego oceny u osób w podeszłym wieku i u chorych otępiałych

Farmakoterapia dysfunkcji poznawczych w chorobie Alzheimera: obecne strategie i terapie eksperymentalne

Wpływ aktywności fizycznej na sprawność funkcji poznawczych osób w podeszłym wieku i na przebieg choroby Alzheimera

Diagnostyka i postępowanie w otępieniu z ciałami Lewy’ego: aktualne zalecenia i nierozwiązane problemy

Dieta jako czynnik protekcyjny otępienia

Wykształcenie, aktywność umysłowa i socjalna jako czynniki protekcyjne otępienia

Niefarmakologiczne strategie postępowania w zaburzeniach zachowania towarzyszących otępieniu

Farmakoterapia choroby Alzheimera i innych otępień w praktyce: który lek, kiedy i dla kogo?

Memantyna w łagodnych zaburzeniach poznawczych i otępieniu alzheimerowskim o nasileniu lekkim: przesłanki teoretyczne, badania kliniczne i rekomendacje stosowania

Witaminy „pamięci”

Trudności w komunikacji z pacjentem z chorobą Alzheimera

Leczenie otępienia przy współistniejących schorzeniach internistycznych – wybrane zagadnienia